t N°. 8. 134e Jaargang. 1891. Zaterdag 10 Januari Middelburg 9 Januari. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. ft Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen: van 17 regels ƒ1.50; iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. LETTEREN EN KUNST. Het tooneel. KERKNIEUWS. UIT STAD EN PROVINCIE. MDDELBIIGS(M ItlllllM. w SE Thermometer, j Agenten te V lissin gen P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Krniningen: F. v. d. Peijd, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. j Advertentiën Middelburg 9 Jan. m. 8 n. 22 gr. tan Nieuwenhuijzen en te Terneuien M de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te één uur m 12 u. 27 gr., av. 4 u. 24 gr. F. advertentie-bnreau's van Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam, de Gebr. Belineante, te 's Gravenbage, en A. de ia Mar Azn., te Amsterdam. aan bet bureau bezorgd zyn, willen Verwacht verand wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de CompagDie générale^de Publicity étrangère G. L. Daübe Cie., John F. .Tones, opvolger. tij des avonds nog worden opgenomen. Volgens de Köln. Zeitung geen al te vertrouwbare bron zou de keizer van Duitsch- land H. M. de koningin-regentes uitgenoodigd hebben peet te zjjn over zjjn jongsten zoon. Mevr. de barones Van Hardenbroek van Bergambacht, geb. gravin van Limburg Stirum, is benoemd tot grootmeesteres van het huis van H. M. de Koningin-weduwe, Regentes. Naar aanleiding van het bericht in een der bladen dat door den betaalmeester te Arnhem van een gepensioneerd zeeofficier een kwart procent van zjjn pensioen als legesgeld ingehouden is, schrjjfc het Vad. het volgende De zaak is zeer eenvoudig. De wet spreekt duidelijk van alle betalingen ten laste vanden lande worden leges geheven, waarvan alleen zjjn nitgezonderd o. a. sub 9b. van bet tariei »mili- taire, politieke of kerkelijke gageB of tracte meuten en pensioenen beneden de 600" Boven de /600 is dus betalen de boodschap Men kan het hard vinden, maar wij zien niet in, dat het overwegen van een te volgen ge dragslijn iets kan baten. Het is waar, dat vroeger van militair e tractementen eu pensioenen geen leges werden geheven, maar, waarop dit gebruik steunde, iB onbekend, en het moet thans wjjken voor de geschreven wet. Daar de militaire pensioenwetten het pensioen betaalbaar stellen na afloop van het kwartaal, waarover zjj verschenen zjjn, is men, in verband met de letter der leges-wet, zelfs verplicht ge weest reeds op 1 Januari leges te heffen van de pensioenen over 't laatste kwartaal van 1890- By kon. besl. is benoemd tot burgemeester der gemeente Krommenie D. KoelemaD, burge meester der gemeente Yerseke, met toekenning van eervol ontslag nit laatstgenoemde betrek king- Verder is aan na te melden officieren by dienstdoende schutterijen, op hun verzoek, eer vol ontslag verleend, als by die te Vlissingen, aan J. Pervoost, als kapitein k la suite; by die te Middelburg, aan W. H. baron Taets van Amerongen van Woudenberg, als lste-luitenant; Benoemd is by de dd. schuttery te Middel burg, tot le-luit. E. L. baron van Hardenbroek van Lookhorst, thans le-luit. a la suite. Aan den le-luit. der infanterie van het leger hier te lande H. G. C. Munnicb, thans op non-activiteit, is, op zyn verzoek, een eervol ontslag verleend uit den militairen dienst. Een gewichtige aanschrijving is, naar m6B aan de Stand, meldt, door den minister van oorlog aan de militaire autoriteiten gericht. Daarin wordt gezegd dat de militaire auto riteiten het leven van den soldaat zoo drageljjk moeten maken, dat bjjv. in deze weersgesteld heid sommige dienstverrichtingen, als het be trekken van de wacht en enkele corvées, dienen gewysigd te worden en dat voorzien moet worden in betere ligging, het uitreiken van warmen drank aan het personeel der wachten enz. De bedoelde autoriteiten behoeven, zegt de minister verder, niet te wachten op aanschrij vingen, maar kunnen zulke huishoudelijke ver beteringen invoeren op eigen initiatief, welk voorschrift geldt niet alleen voor nu, maar ook voor later. Daarbjj dienen natuurlyk de bestaande voor schriften in het oog gehouden te worden en verwacht de minister, dat men met 's lands penningen zoo bedachtzaam mogeljjk zal om springen, Mocht verder een wjjziging van hoog belang noodzakelyk bljjken, en durft de betrokken kommandant die niet op eigen verantwoorde lijkheid invoeren, dan mag hjj die wyziging toch invoeren, onder verwachting van de nade re goedkeuring des ministers. Dit is in 't kort de aanschrijving, die wjj »gewichtig" noemen. Gewichtig, omdat zij het in de hand van den garnizoenskommandant en de verdere auto riteiten legt, om het leven van den soldaat heel wat dragelijker te maken. Er zyn gelukkig heel wat kommandanten, die er stellig gebruik van sullen maken, en den soldaat die kleine geriefelijkheden be zorgen, die niet veel kosten en hem toch zeer welkom zullen zyn. Zoo byv. hier en daar een gaspitje meer op de kamereen betere kachelvoldoende brand stof enz. enz. Pe wachtlokalen zyn ook voor verbetering vatbaar in de meeste kazernesmaar laat ons niet in bijzonderheden afdalen. Hoofdzaak is deze, dat thans de macht ge geven is, om in velerlei opzicht het kazerne leven te verbeteren. Als daarvan nu maar ge bruik wordt gemaakt door de goede komman danten, zullen de andere vanzelf wel volgen en zyn we alweer een stap op weg naar het doel, waarnaar rusteloos moet worden gestreefd ver betering van het kazerneleven. ArnhCl.) D. Haspels zal weldra te Rotterdam zyn 30-jarige tooneelloopbaan herdenken. Hij treedt dan op in Echegaray's Waanzinnig oj heilig. Reeds wederom leed de Comédie Frangaise een zwaar verlies door den dood van een harer talentvolle actricesmile Celine Montaiand, 47 jaar oud. Het was Donderdag avond een echt »ouder- wetsje" zooals dit in de volkstaal heet dat op de planken van den Middelburgschen schouwburg werd vertoond. Het deed ons nog denken aan circa twintig jaren geleden, toen in »de houten kast" op het Leidsche plein te Amsterdam Nacht en morgen werd gespeeld met den heer Roobol als lord Lilburn, gisteren zoo uitstekend weergegeven door den heer L. B. J. Moor. Den inhoud van het Btuk hier te vertellen is onnoodig en ondoenlijk tevens. Onnoodig juist omdat het een oude bekende geldt en ook wjjl wjj kunnen verwyzen naar den in tal van bibliotheken »stuk gelezen" of bjjna niet te krygen roman van Bulwer. Ondoenlyk omdat Charlotte Birch Pfeiffer met haar gewone handigheid wel een drama in negen tafereelen samenstelde, maar hier en daar hiaten liet en wyzigingen bracht, die den roman afbreuk doen zoodat, gaven wy aan haar hand een relaas, menigeen niet den indrnk zou krygen van het verhaal, zooals Bulwer ons dit leverde. Het kwam ons zelfs na zoovele jaren nog zeer begrjjpeljjk voor dat het stuk in de eerste dagen na zjjne verschijning furore maakte ieder toch had den roman gelezen, en wilde de daarin geschetste personen wel eens op de planken belichaamd zien. En wjj gelooven zelfs dat ook nog Donderdag te Middelburg velen uit oude herinnering aan Bulwer's boeiende pennevrucht schouwburgwaarts zyn gegaan. En dan biedt het stuk si wat het gros van het komedielievend publiek maar wenschen kan: miskenning, vervolging en triomf van de onschuldde boosheid in fijn en grof gewaad, moord en quasi-diefstal; alzoo aanleiding tot spanning te over. Dat er Donderdag enkele plaatsen nog open waren in het overigens volle gebouw wjjten wjj aan den marktdag, die, vooral nu als eer sten marktdag in het jaar, voor velen een minder geschikte is om 's avonds uit te gaan. Het spel viel in zeer vele opzichten te prjjzen. De hoofdrollen waren in uitstekende handen. Ditmaal in de eerste plaats een bjjzonder woord van lof aan de jongeren, de heeren Mulder en Kremer. De eerste had als Philip Morion dankbaarder rol dan de tweede; maar beide hadden zeer goede oogenblikken, vooral in het tafereel by het ziekbed van mevrouw Morton en tegenover hun oom of vader. De heeren Moor en Faassen leverden weer uitnemende typen en karakteristieke koppen. Beiden gaven ons goed doordacht spel te zien het deed ons genoegen dat de heer Moor bjj zyn optreden met blyken van waardeering werd begroet. De heer A. Yink die de doodgaande per sonen in het stuk voor zjjue rekening had was als Bernie oneindig beter dan als Philip Beaufortterwjjl de heer Rentmeester de gun stige verwachtingen, die wy op grond van zyn optreden in het eerste tafereel van hem koes terden, niet verwezenlijkte. Hjj werd ten slotte mat en klankloos. Was de rol hem te zwaar of was hy niet rolvast Mevrouw Schepers zagen wy weer met ge noegen. Zjj speelde even beschaafd, even waar dig, met even veel gevoel als gewoonlijk. Ook de dames Verstraete en Heyblom ver vulden hare rollen naar eischterwyl het meerendeel der kleine rollen 'in niet-kwade handen was. De regie had gezorgd dat de verwisseling van tooneelen niet veel tjjd vorderde; zoodat het machtige drama in zooveel tafereelen vlug werd afgespeeld. Dit kon toch niet verhin deren dat wy ruim half twaalf huiswaarts keerden. Niet gelukkig vonden wy het tab de regie j dat zy voor het verbljjf der valsche munters de hoerenkamer had gekozen. Waarom daar voor niet het decoratief der gevangenis geno men, dat als kelder-verbljjf veel beter dienst kan doen? Bedankt voor het beroep bjj de Ned. herv. gemeente te Vlissingen door den heer L. J. Blanson Heukemaus te Pynakker. Wy maken het N. v. d. D. opmerkzaam dat Donderdag te Vlissingen het vee uit de Rialto ook direct in waggons is geladen om zoo spoedig mogeljjk naar Antwerpen te worden doorgezonden. En toch was er nog plaatsruimte aanwezig om het onder dak te brengen. Wjj doen dit, omdat het blad ons protest tegen de onware bewering van zyn Brugschen brief schrijver »dat er millioenen franken koopwaren te Vlissingen aan het gure wêer liggen bloot gesteld" tracht te ontzenuwen door te wyzen op twee feiten, dat de Kjelborg toch loste in waggons en dat wjj erkenden hoe er eene party papier in de open lucht ligt. Alsof dit iets bewjjst tegen onze verklaring. Het ligt toch voor de hand dat men zoo veel en zoo spoedig mogelyk de goederen naar hunne bestemming zal doorzenden. En wat het papier betreft dit ligt daar onbeheerd, waarom weten wy niet. Misschien is daarover kwestie ontstaan, l-faar in ieder geval is daarby hoegenaamd geen sprake van gebrek aan plaats in loodsen o.want die is er in Vlissingen nog ruimschoots. Dit aan te toonen tegenover de verzekering van den schrjjver uit Brugge was ons hoofd doel en de kracht van ons betoog heeft het Amsterdamsche blad nog in geen enkel opzicht ontzenuwd. Met waardeering verwyzen wy onze lezers naar het ingezonden stuk van den heer mr E. P. Schorer in dit nommer. Ten einde aan het doel daarvan bevorderljjk te zyn, herinneren wy dat het beBtuur der Vereeniging tot het bezoeken der armen bestaat uit de heeren: mr E P. Schorer, mr J. Ermerins, C. J. J. A. van Tejjlingen, W. A. graaf van Lynden en D. J. Dronkers, terwyl wjjkbezoekers zyn de heeren: R. J. P. Heeröldt, voor de wjjk AU. Faggirger Auer jr, voor de wjjk B; C. Verwijs Jz. voor de wjjken C en D; P. de Maret Tak, voor de wjjken E en Fmr F. J. Sprenger, voor de wjjK GM. S. de Zeeuw, voor de wjjk H; D. J. Pennock, voor de wyk IP. J. de Kraiter, voor de wyk KW. Fag- ginger Auer, voor de wjjken L, P, U en V V. A. van Dolder, voor de wjjken M en R mr A. C. A. Jacobse Boudewjjnse, voor de wjjken N, S en Tmr K W. Brevet voor de wyk O voor de wyk Q van no 1 tot no 48 en no 236 tot no 335 W. J. Goor en voor de zelfde wjjk van no 53 tot no 235 W. E. Carp. De tot het Israëlitische kerkgenootschap be- hoorende behoeftigen worden bezocht door den heer D. Wiener. Ten slotte zy ondersteuning van het streven dier vereeniging ten zeerste aanbevolen. Men kan dit doen natuurlyk door het aan bieden van giften in geld en in natura; het eerste is zeker wel het meest welkom, omdat het bestuur zelf daarvoor dan kan aanschaffen wat het in verschillende gevallen noodig oor deelt. Maar men kan de vereeniging ook steunen in haar moeilyk werk door haar bestuursleden of hare wykbezoekers opmerk zaam te maken op die gezinnen, welke aan ondersteuning behoefte hebben en wier leden kunnen geacht worden tot de z. g. stille armen te behooren. Dat dit onder de stipste geheimhouding moet geschieden, spreekt van zelf. Alleen het bestuur der vereeniging behoort in het bezit van een algemeene lijst van stille armen te worden gesteld en daarvan af te schrappen hen, die het mochten blyken daarop abuBievelyk te zyn geplaatst. Genoegde zaak is nu in goede bandenen wy meenen ba ket scbryren van des beer Schorer alle andere bjj ons ingekomen stukken gerust terzjj te kunnen leggenonder betui ging van erkentelijkheid voor de bewjjzen van instemming, ons van verschillende zijden met het door ons geschrevene geschonken. De kamer van koophandel en fabrieken alhier houdt aanst. Maandag te half drie uur precies eene openbare vergadering ter behan deling der onderwerpen, bedoeld in art. 13 van het reglement van orde, en van ingekomen stukken. Naar men ons uit Vlissingen meldt bljjft het afloopen van de Ardjoeno van de werf de Schelde bepaald op Zaterdag (morgen dus) en wel des namiddags te twee uren. Met het oog op het weêr bestond hierom trent nog eenige onzekerheid en zijn daarom geen uitnoodigiDgen tot bjj woning verzonden. Nu het vervoer wegens het ys niet meer via Harlingen kan plaats hebben, werd de boter uit Friesland naar Engeland over Vlis singen verzonden. Tot nog toe ging het vrjj geregeldop eenmaal is er evenwel een kink in den kabel gekomen door de bepaling der spoorwegdirecties, dat, tengevolge der over- groote drukte met het goederenvervoer, goede rentreinen voortaan alleen vrachtgoederen mogen vervoeren. Dit besluit treft vooral de boterverkoopers in de provincie Friesland. Zy hebben Woens dag, op de Markt te Wolvega vereenigd, per telegraaf het volgend adres aan den minister van handel, waterstaat en njjverheid verzonden: »Door slechte gelegenheid van verzending wordt Frieslands boterhandel zeer gedrukt en benadeeldna afzending verloopen dagen, eer de boter de Engelsche markt bereikt, waardoor de kwaliteit belangrjjk vermindert en schade een onmiddelljjk gevolg is. »Daarom verzoeken ondergeteekenden met den meesten eerbied uwe excellentie hierin een gewenschte verandering te brengen, door name- ljjk eenmaal per dag de gelegenheid open te stellen tot rechtstreeksche doorzending der boter uit onze provincie tot Vlissingendit kan den geregelden treinenloop niet schaden en Frieslands hoofdbron van bestaan veel ten goede komen". Dit telegram ia geteekend door C. Gerritsma te Heerenveen en nog 12 der grootste boter koopers in Fiiesland. De Nederlandsche Bchoener Johannagez. J. H. de Grooth, komende van Paysander met bestemming naar Antwerpen, had, naar men ons-uit Vlissingen schryft met den bjj Dungeness aan boord genomen loods, den 5en Januari jl. reeds tot binnen de Wielingen de reis afgelegd, toen, daar het schip in zwaar lekken toestand verkeerde, men het niet raad zaam oordeelde, wegens het vele jjs, gedurende den nacht, de reis naar Vlissingen voor te zetten, en men besloot naar Dover terug te keeren, waar het den 7 Jauuari met verlies van ankers en kettingen arriveerde. In ons nommer van 8 dezer een opgaaf doende van de beweging op sommige telefoon kantoren meldden wy dat op het kantoor te Oostburg in 1890 246 berichten werden behan deld tegen 232 in 1890. Deze opgaaf betrof echter niet Oost burg maar wel Oost- Souburg. Op het rykstelegraafkantoor te Yerseke werden in 1890 behandeld 15225 telegrammen, waarvan 3124 verzonden en 12101 ontvangen. In de postspaarbank werd gedurende dat jaar ingelegd f 14080.27 en teruggevraagd 11098.05£. Er werden 34 nieuwe boekjes aangevraagd. Te Stavenisse zyn door het rykstelegraaf kantoor in het afgeloopen jaar behandeld 1323 berichten n. 1. verzonden 704 en ontvan gen 619 telegrammen. Het totaal is 150 meer dan het vorige jaar, in weerwil dat de dienst op Zon- en feestdagen tot veler ongerief is afgeschaft. De bevolking van Goes werd gedurende 1890 vermeerderd door geboorte met 90 m. en 121 vr. en door vestiging met 189 m. en 273 vr.; daarentegen verminderde zjj door overljjden met 60 m. en 54 vr. en door vertrek met 237 m. en 284 vr. De bevolking verminderde alzoo met 18 m. doch vermeerderde met 56 vr., zoodat zjj vermeerderde met 38 personen. Zjj bedroeg op 1 Januari 1891 3061 m., 3552 vr., alzoo totaal 6613. Er werden 47 huwelijken voltrokken. Te Axel bedroeg de bevolking op 31 Dec. 1889 3427 personen, nl. 1681 m. en 1746 vr. Dat aantal vermeerderde in den loop van 1890 met 143 p.. nl. 39 kinderen van bet raann. en 74 van het vrouw, geslacht die geboren werden en met 131 pers., 71 m. en 60 vr., die zich in de gemeente vestigen. De bevolking verminderde door het overljjden van 25 m. en 40 vr. met 65 pers. en door het vertrek naar elders van 89 m. en 81 vr. met 170 personen. De geheele vermeerdering bedroeg 26 m. en 13 vr., zoodat op 31 Deo. 1890 de bevolking bestond uit 1707 m. en 1759 vr. dus uit 3466 personen. Er werden 29 huwelyken voltrokken, als 25 tusschen jongmans en jongedochters, 3 tus- scben weduwenaars en jongedochters en 1 tus schen weduwenaar en weduwe. Door de hm J. de Jonge, winkelier, en D. J. van der Have, boomkweeker, is met 108 andere ingezetenen der gemeente Kapelle—Biezelinge een^ adres aan de Koningin verzonden met verzoek om den heer P. J. van der Mandere, sedert 1873 burgemeester dier gemeente, wiens diensttijd op 2 Januari was verstreken en die tot heden niet werd herbenoemd, opnieuw tot burgemeester te benoemen op grond dat volgens de innige overtuiging dtr adressanten de beer Van der Mandere wellicht beter dan iemand anders met de behoeften en belangen der gemeente en van hare ingezetenen bekend is, dat die belangen door hem steeds en byna altjjd op allezins voldoende wjjze zyn behar tigd geworden, terwjjl ook zyn optreden als hoofd der politie nimmer tot eenige gegronde klacht heeft aanleiding gegeven. Tegeljjk is door adressanten aan den minister van binnenlandsche zaken van de verzending van dit adres kennis gegeven. Men schryft ons van Donderdag: Voor 'teerst sedert 14 dagen komt de post weder geregeld op Moord-Beveland Aan. Op de beste dagen kwam er maar een zending aan en tot tweemaal toe arriveeaden drie posten in eens, de laatste maal nog Dinsdagavond. Van gere gelde correspondentie of dagbladlectuur geen spoor. Men ontving öl niets 6f armen vol tegeljjk. Van Noord en Zuid, als gold het een bedevaart, trekt men dag aan dag naar de Zandkreek op, en menigeen, die nog nimmer ons eiland verliet, maakt nu van den jjsvloer gebruik om kosteloos het onbekende land ter overzjjde te bereiken. Met dat al wordt het het hoog tjjd, dat de zaken weer haar gewonen gang gaan, want het gebrek aan zaken van dagelyksehe behoeften staat voor de deur. Wel voert de post tal van pakketten aan, doch dat bljjft toch slecht* »alle uren een lepel." Reeds weken lang heerecht in de gemeente Wissekerke de z. g. n. bof, zwelling rondom de keel, meest onder de jongeren, doch ook bjj oudere mensohen. Daarby kwamen reeds ver scheidene gevallen voor van kinkhoest met doodeljjken afloop bjj jonge kinderen. De afdeeling St. Annaland van de Scbip- pers-vereeniging Schuttevaer hield zoo Bchryft men ons Woensdag ten huize van den heer C. Goedegebuure hare 14e algemeene vergade ring. De voorzitter, de heer A. J. Bierens, opende haar, heette de leden welkom en bood hun zijne beste wenschen aan voor het pas ingetreden jaar. Hjj herdacht het overljjden van Z. M. den koning en bracht ook hulde aan de nagedachtenis van den heer W. U. de Jong, den voorzitter der vereenigingdie de belangen der binnenscheepvaart zoo goed kende. Na het voorlezen der notulen bracht de voorzitter in herinnering het resultaat op de voorstellen, door de afdeeling ten vorigen jare ingediend, zooals het aanbrengen van elf meerpalen aan de spoorwegbrug bjj Oud- Delftshaven, de vervanging van de belboei in het Hellegat door de gasboei, het leggen van stalen of jjzeren tonnen in het Krammer in plaats van de geheel ondoelmatige winter- tonnetjes van vroeger en de beschikking van den minister van waterstaat omtrent de plaat sing van het verkennin gelicht aan Klundert, Bewjjzen dus genoeg van de nuttige werking van de afdeeling in het belang der sobippery. Betreurd werd dat niet meer schippers als leden tot de afdeeling toetraden, want ook in deze kan eendracht macht maken. Uit de verantwoording van den penning meester, den heer Chr. van 'tHof, over 1890 bleek, dat de rekening een batig slot opleverde. De jjverige secretaris, de heer J. Slager Cz* werd mrt algemeene stemmen op éen na her kozen. Het lid, de heer Th. Hoek, wees op het groote bezwaar voor de scheepvaart van een Btuk muur of toren van het voormalige dorp Broeke in het Bergsche diep tusschen de Frinoesse-platen en Broeke. Hy meende, dat het gemeentebestuur van Bergen op Zoom op nieuw op de wegruiming tab feet er»fc

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1891 | | pagina 1