N°. 7.
134e Jaargang.
1891.
Y rijdag
9|J
anuari
Stille armen.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke noinmers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen: van 17 regels 1.50;
iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Middelburg 8 Januari.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
n
flllllllllHIil.Mlli; (1)1 KIM.
Thermometer.
Middelburg 8 Jan. vm. 8 u. 27 gr.
m. 12 u. 32 gr., av 4 u. 30 gr. P.
Verwacht verand wind.
Agenten te VlissiDgenP. Gr. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Boeland, te KruiningenP. v. d. Peul, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A.
van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen M de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de
advertentie-bnreau's van Nijgh Van Bitmap., te Rotterdam, de Gebe. Belineante, te 's Gravenhage, en A. de la Mar Azn., te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parpen Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daijbe Cie., John F. Jones, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te één nur
aan het bureau bezorgd zijn, willen
zij des avonds nog worden opgenomen,
Reeds enkele malen een week geleden
en nu weer dezer dagen werd ons schrif
telijk en mondeling erop gewezen dat ook
hier en daar, zelfs in Middelburg, op dit
oogenblik in stilte armoede en gebrek gele
den wordt. Men noemde ons daarbij zelfs
een enkel voorbeeld van personen, die, ten
einde raad, bij het burgerlijk armbestuur
aanklopten doch daar moesten afgewezen
worden. Men vroeg ons daarop de aandacht
eens te vestigen; en te vragen o( hierin,
bij dezen strengen winter, niet kon worden
voorzien; of er in Middelburg niet eene
vereeniging bestond, welke zich ten doel
stelt dien z. g. stillen armen hulp te bieden
Dit deed ons besluiten met eenige regelen
de aandacht op dit feit te vestigen en onze
meening over dit punt te zeggen.
Er wordt van enkele zijden beweerd dat
er in Middelburg weinig of geen stille armoede
geleden wordt.
Dat dit met weinigen het geval is, willen
wij voor een oogenblik aannemen, al valt
het moeilijk het aantal te bepalen van hen
die ontberen maar niet daarvan doen blijken.
Dat er in het geheel gene zijn zouden, wordt
door de feiten gelogenstraft en kunnen wij
dus tegenspreken.
Hoe luttel hun aantal echter ook moge
zijn er dient in hun toestand zooveel
mogelijk te worden voorzien.
Men vindt hen zoo licht onder/werklieden,
die in den winterdag geen verdiensten
hebbenen thans nu de zeer strenge en
buitengewone koude hoogere en strenge
eischen stelt aan brand en dekking dubbel
zich bezwaard gevoelen.
Men treft-hen zoo dikwijls aan onder tal
van personen, wier familietrots misplaatst
of juist begrepen eergevoel of beschei
denheid zich verzetten tegen het vragen om
onderstand.
Zij allen lijden liever dan de hand uit te
steken of den mond te openen.
Hoe vindt men hen en wie helpt hen
Ziedaar twee belangrijke vragenniet
gemakkelijk te beantwoorden.
De taak der liefde en barmhartigheid in
deze is eene van zeer kieschen aard hare
vervulling vereischt menschenkennis, men-
schenliefde, warmte van hart maar ook
overleggend verstand om, niet geheel zeilend
op het compas van medelijden en gevoel,
te waken tegen overdreven hulpvaardigheid,
tegen steun in verkeerde richting, tegen
hulp die kwetst of beleedigt.
Er moet daarbij zeer veel in acht genomen
wordenmen moet zeer scherp toezien en
practisch handelen, wil men in den juisten
zin van het woord wèl doen.
Toen wij echter vroegenwie zal dat
werk verrichten in Middelburg, toen werd
ons van deze zijde gewezen op het burger
lijk armbestuur of de kerkelijke diaconieën
en aan den anderen kant op de Vereeniging
tot het bezoeken van armen. Doch, volgens
ons idéé, waarin wij door ingewonnen infor
maties versterkt zijn, ligt zulk een taak
niet op den weg van een der in de eerste
plaats genoemde lichamen.
Het burgerlijk armbestuur is allerminst
geroepen om in deze handelend op te treden
Zijn taak is het slechts in de uiterste
noodzakelijkheid, bij wijze van politiezorg,
hen te ondersteunen, die zich bij dat bestuur
aanmeldden en bij kerkbesturen geen of
niet voldoenden onderstand kunnen krijgen.
Maar vroeg men waartoe zijn dan
de giften en gaven, bij dat bestuur ingeko
men, blijkens een door zijn voorzitter dezer
dagen gedane mededeeling
Laat ons tot antwoord op die vraag even
mogen opmerken dat het een geheel
Vrij willige daad is, wanneer dat be
stuur zich wil belasten met de uitdeeling
van dergelijke gezonden buitengewone mid-
delen om den armen een extra bijdrsge te
verieenen. Als men het vraagt wil dit be
stuur in het algemeen, en zijn welwillende
secretaris in het bijzonder, de moeite zich
gaarne getroosten om te zorgen dat hier en
daar, waar z. i. dit het meest noodig
is, eene goede gave aan het juiste
adres kome. Maar dit blijft altijd
een vriendschapsdienst, waarvan zij vooral
gaarne gebruik maken, die weten dat zulk
een bestuur de toestanden goed kent en ook
enkele stille armen wel zal weten te vinden.
Qua burgerlijk armbestuur geschiedt dit
echter nietdit breidt zijn arbeid eenvoudig
uit, waar het meent door buitengewone gaven
en giften wat meer te mogen doen. En
men vergete niet dat zoovele armen, op wie
wij doelen, zich liefst verre houden van dat
bestuur en dat dit dus ook niet hen allen
kent.
De kerkelijke armbesturen zijn evenmin
geheel op de hoogte van zulke tijdelijk be-
hoeftigen, die zich te fatsoenlijk achten om
bij hen aan te kloppen en bovendien zijn
die lichamen ook te beperkt in hun mid
delen.
Wat nu de Vereeniging tot het bezoeken
van armen betreft, wellicht zouden hare
statuten zich niet tegen het verleen en vaD
de gevraagde hulp verzetten. Haar hoofd
taak toch is het armoede te voorkomen
door voorschotten te trachten hen, die in
financieele moeilijkheden zitten, te behoe
den voor dieper val. Maar al zou het ook
eigenaardig op haar weg liggen om haar
nuttigen werkkring uit te breiden tot de
stillen in de stad, die gebrek lijden en met
kommer te worstelen hebben, hare middelen
men weet, of kan het ten minste weten,
want jaarlijks wordt eraan herinnerd
zijn eveneens beperkt.
Zoo blijkt dat er op dit punt een leemte
bestaat. Bij alle nuttige vereenigingen, die
wij bezitten, is er niet eene, welke in de
aangegeven richting arbeidt, in stilte onder
zoekt waar men kan aanwijzen hen, die
hulp behoeveneene die in buitengewone
gevallen de fatsoenlijke armoede met den
mantel der liefde bedekt, verwarmt en voor
wanhoop behoedtZij zou kunnen ingericht
zijn als de Vereeniging tot het bezoeken der
armen met hare verschillende wijk-bezoekers
zij zou kunnen arbeiden in den geest als
Liefdadigheid naar vermogen te Amsterdam.
Wie zal in deze leemte willen voorzien
Ziedaar een vraag, die later ernstig dient
overwogen te worden en ook misschien in
overweging zal worden genomen door de
bovengenoemde vereeniging te Middelburg,
welke door uitbreiding van haar taak in die
richting zeker een goed werk zou doen.
Maar op dit oogenblik is nog van veel
dringender belang de kwestie, wie in deze
barre dagen de handen aan den ploeg zullen
slaan om te doen wat thans dringend
noodig is.
Zij, die vragen, vinden wel hulp, maar hun,
die daartoe te bescheiden zijn, in stilte steun
te verieenen, dat zou een goede daal zijn,
waartoe wij de belangstelling vragen van
allen, die medelijden hebben met het leed
van anderendie begrijpen wat het zeggen
wil in stilte te lijden en te strijden tegen
gebreken die steeds bereid zijn de hand
tot hulp aan te bieden.
En zoo zijn er gelukkig in Middelburg
nog velen
Wie brengt hen te zamen; wie doet een
beroep op hunne hulpvaardigheid?
Is het te verwonderen dat wij nog eens
terugkomen op die Vereeniging tot het bezoeken
van armen
Waar zij toch in haar devies schrijft:
Weldoen in stilte, zouden wij willen vragen
kan zij in deze buitengewone omstandigheden
ook haar taak niet uitbreiden; en, geheel
afgescheiden van haar gewonen arbeid, bij
wijze van proef dit jaar in dezen harden
winter de lastige maar tevens eervolle en
dankbare taak op zich nemen, waarop wij
het oog hebben
Boven andere bestaande vereenigingen
heeft zij dit voor dat zij den toestand kent
en menig stille arme al reeds weet.
1 fin boven een nienw op te richten corpo=
ratie bezit zij het :j. ^ote voordeel dat zij
reeds georganiseerd is en dus d a d e 1 ij k
de handen aan het werk zou kunnen slaan
wat vooral in den tegenwoordigen tijd van
zooveel belang en zooveel nut is. Want er
is dringend behoefte aan spoedige
hulp.
Bij kon. beBluit is aan jhr mr L. W. A.
Schuurbeque Boeije, kantonrechter te Arnhem,
een pensioen verleend van f 1835 's jaars.
Verder is aan den heer C. W. Verloop, op
zpn verzoek, eervol ontslag verleend uit zjjne
betrekking als lid van de permanente militaire
spoor weg-com missie.
Tot commies der posterijen van de 4e klasse
is benoemd H. Suermondt, thans surnumerair
der posteryen.
Van de Maatschappij tot Exploitatie van
de Brakke Grond te Amsterdam ontvingen wjj
een zeer fraaien in renaissance stpl met goud
en kleuren artistiek bewerkten wandkalender
voor 1891.
In het middenvak van dezen kalender zyn
een aantal der meest bekende dagbladen door
middel van schoonen lichtdruk in eene aardige
groepeering weergegeven.
Ook de heeren De Mooy en Mommaas te
Zierikzee gaven een kantoor-almanak voor
het ingetreden jaar. Deze mag goed gedrukt
heeten doch minder gelukkig van teekening
vinden wjj de ornementage.
In de Levensberichten uer afgestorven
medeleden van de Maatschappij der Nederland-
sche Letterkunde komen o. a. voor van dr R. A.
Soetbrood Piccardt door A. J. Servaas van
Roopen, J. C. Altorffer door dr H. L. Gerth
van Wyk, en A. van Eek door H. J. Bool.
Te Berlijn is de oprichter en langdurige
medewerker van de Kladaeradatsch, de heer
Rudolf Löwenstein, overleden.
De componist en Beriynsche opperhof-
kapelmeester Wilhelm Taubert is op79jarigen
leeftgd overleden.
De heer J. J. Sturm, onderwyzer te Sint
Maarten (N. H.), is als zoodanig benoemd te
Oud Carepel.
Toezegging van beroep ontvangen naar de
N. H. gemeente te Harmeien door den heer C
W. A. Nonhebei, predikant te Aagtekerke.
In verband met ons opstel .over »stille
armen" trok onze aandacht een bericht in de
A. R. Ct, dat op initiatief van den burgemeester
zich te Zierikzee eene commissie heeft gevormd
tot hèt tegemoetkomen in de behoeften van
de zoogenaamde stille armen. Ter verkryging
der benoodigde gelden vervoegden de leden
der commissie zich persoonlek aan de huizen
der ingezetenen, met het schoone resultaat dat
zp ruim 1000 mocht ontvangen.
Daar heeft men dus de handen aan het werk
geslagen.
Moge dit voorbeeld elders, waar zulke hulp
ook noodig is, navolging vinden
De strekking van ons opstel hoewel wp
daar by hoofd zakeiyk op Middelburg wezen
is natuuriyk dat het daarin aangegeven idee
ook elders in Zeeland in ernstige overweging
worde genomen.
TJit Vlissingen schrpft men ons
Het is geen wonder dat velen uit Middel
burg en verder deel van Walcheren hier een
kykje komen nemen I
Het is dan ook een zeldzaam en alleraardigst
gezicht onze havens te zien bezet met vele
stoomschepen en een aantal zeilschepen. Vaar-
tuigen.van allerlei grootten, en van verschillende
natiën. Men vindt daarop als bemanning
Grieken, Italianen, Duitschers, Engelschen en
Belgen. En nog voortdurend neemt het aan
tal schepen toe.
Heden morgen was men druk bezig met Iob-
sen van het vee uit de Rialto. Na eene kleine
onaangenaamheid met iemand, die zich verzette
tegen de lossing, wpl hp beweerde iets te
vorderen te hebben; en aan zpn beweren met eene
zeldzame sterkte van vuist kracht en klem
bpzette zoo dat een neger midden onder het
vee terecht kwam werd ten slotte, na tus-
schenkomst der politie, tot lossing overgegaan.
Het vee zag er goed uitin aanmerking geno
men de lange reis die het heelt gemaakt,
omdat de Rialto een gebrek aan de machine
heeft gekregen en van Falmouth at gesleept
is moeten worden. Men zegt dat op reis zeven
stuks vee zpn gestorven. Er was verlot ver
kregen tot direct vervoer naar Antwerpen.
Dat er nog enkele andere schepen gelost
hebben, werd gisteren reeds gemelden dat
er nog eenige van plan zpn dit te doen is een
heugelpk teeken.
Maar die spoorwegen foppen ons. Het
koBt groote, zeer groote moeite om waggons
te krpgen. En als men ze dan nog maar Krpgen
kon
Wat het einde van dezen ongehoorden toestand
zal wezen, weet ik nietmaar men spreekt
reeds van processen, die in Antwerpen gevoerd
worden over het] niet leveren van goederen.
De expediteurs beroepen zich op overmacht
maar zp, die op hunne goederen zitten te
wachten, beweren dat men dan maar per spoor
ze uit Vlissingen verzenden moet.
Het is zoo jammer dat nu juist kort geleden
die overgang van de spoorwegen heelt plaats
gehadwp ondervinden daarvan Ue naweeën.
En wie weet wat de handel nog meer zal
wtêrvaren.
Het is waar er wordt op dit oogenblik
vreeselpk veel gevergd van de spoorwegen,
maar een weinig meer orde en regel, wat meer
attentie en vooral spoed bp het verzenden,
om des te eerder wêer leege waggons te kunnen
krpgen, is toch zeker wel gewenscht.
Laat ons hopen, dat men Vlissingen op dit
punt weldra moge helpehet is voor "onze
haven eene levenskwestie. En dan vooral ook
dat er van de zpde der Maatscüappp de Schelde
alles worde gedaan om het den ontladenden
schepen en den handel zoo gemakkelpk moge-
Ipk te maken.
Aan bergplaats ontbreekt het voorloopig nog
nietaan beide binnenhavens staan flinke
loodsen, die vrp wat ruimte aanbieden, en
bovendien kan men nog gebruik maken van
de zoogenaamde »Oostkerk," een flink steenen
gebouw aan de Dokkade.
Wie de drukte in de havens heeft gezien,
begeve zich ook eens naar de buitenhaven en
op den dpk om de psvlakte te aanschouwen
naar den Zeeboulevard, waar het vlak bp blonk
water is, terwpl men verder een groote plaat
van psschotsen ziet, waar tusschendoor de sche
pen echter met het grootste gemak zich bewegen.
Heden morgen is naar Ternenzen een sleep
boot gevaren, die deze haven heeft bereikt;
waarna twee booten vandaar naar Vlissingen
zpn gekomen.
Morgen ochtend zullen een paar stoomschepen
den tocht van Vlissingen naar Terneuzen onder
nemen wat tevens ook een zeilschip wil
beproeven. Voor dit laatste is en blpft het
echter nog een zeer gewaagde onderneming.
De boot naar Breskens moest heden ochtend
terugkeerenmaar men- zou het van middag
nogmaals met een sleepboot beproeven.
Wie van al die drukte en van het aantal
bezoekers profiteeren, natuurlpk onze slagers,
bakkers en verdere winkeliers, al kon het nog
meer zpn, wanneer niet, zooals nu, van menig
schip de bemanning was afgemonsterd. En
dan geniet niet het minst voordeel de tram,
die zich verlustigt in het monopolie, dat zp op
dit oogenblik bezit.
Alle billpke wenschen zullen daarom wel
onverhoord blpven. Anders zouden wp eens
vragenis het geen zaak de waggons te ver
warmen met waterstoven 1 Waar ter wereld
vindt men in dit seizoen zulk een middel van
vervoer zonder zoo'n noodzakelpk middel tot
streeling der koude voeten?
Het is of die tram nog maar altpd door pp
de eene of andere wpze de ergernis van het
publiek moet blpven opwekken.
Waar thans verscheidene vreemdelingen hier
zpn o. a vertegenwoordigers van makelaars
te Antwerpen, zullen zp wel lachen om zulke
aartsvaderlijke manieren. Maar wplaohenniet
In ieder geval hebben wp tegenover hen het
excuus dat het eene Belgische maatschappp is,
welke op zulk eene wpze die onderneming exploi
teert. De schuld komt dus op het hoofd van
eigen landgenooten.
Nadat ik dit geschreven had las ik de 2V.
R. Crt. en haar protest tegen mpne beweringen.
Ik heb niet anders verwacht dan dat men
mp zou aanvallen en van Rotterdamsch stand
punt heeft men volkomen gelpk.
Wie echter met aandacht de tegenspraak
van het blad leest, zal zelf moeten erkennen,
hoe zwak zp is en hoe eerder bevestigd wordt
wat ik schreef.
Dat op de Maas feeen ps zich bevindt, dat
lastig is voor de scheepvaart, wordt niet gezegd.
Mpne bewering dat er hooge sommen worden
gevorderd om de schepen te sleepen naar Rot
terdam laat het blad geheel rusten. En dat
is verstandig ook; want dat valt onmogelpk
te ontkennen.
De eenige bewering harerzpdB betreft het
gebruik van psbrekers. En waar ik sprak dat
de vaart" met kracht en geweld moest open
gehouden worden, door middel van »psploegen"
had ik natuurlpk het oog opdegeheele vaart,
ook in de havens, waar men dergelpke middelen
moet aanwenden, wat de A. R. Crt. zelf zegt,
om het Maasstation te bereiken. Hier in Vlis
singen is van dat alles niets noodigdaar
komen de schepen goed en wel in alle havens
en liggen zp ruBtig, zonder dat het pa hen
eenigszins bemoeilpkt.
Wp misgunnen wezenlpk Rotterdam het
voordeel van eene goede haven naar zee niet
maar waar wp vaak bloot staan aan klein
geestige bestrpding, daar neme men ons niet
kwalpk dat wp, de waarheid huldigende, op
komen voor de eer en het belang van onze
haven.
Dit doende wil ik mp wel het verwpt ge
troosten van den toestand te Rotterdam „in
het geheel niet te kennen"aan onpartpdige
en niet vooringenomen personen in deze gaarne
het oordeel overlatend.
Gedurende het jaar 1890 werden op het
rpkstelegraafkantoor te Vlissingen behandeld
67.471 telegrammen. Er werden nl. verzonden
28.550, ontvangen 15.011 en opgenomen èn
verder geseind 23.910 telegrammen.
Te Westkapello (telephoonkantoor) werden
verzonden 217 en ontvangen 228, dus samen
445 telegrammen.
Te Borssele deed het bestuur van het
Musschengilde Woensdag in de algemeene ver
gadering der leden mededeeling van de werk
zaamheden der leden ten aanzien van het inle
veren der gedoode diertjes. Het totaal bedrag
beliep 5486 stuks musschen, waaronder o. a. 417
ratten'
Het tot koning verklaarde lid had het ge
bracht tot 6471 musschen en het daagvol»
gende tot 6344.
De vereeniging telt 33 leden.
In 1890 zpn in het Sas van Goes vol
gens de G. Crt ingevaren 794 schepen met
47859 tonnen inhoud en uitgevaren 772 met
49042 tonnen inhoud.
De vaart was gestremd van 30 Juni tot 2
Juli wegens het aflaten van water; van 12—31
December wegens vorst.
De bevolking van de gemeente Zierikzee;
die op 31 December 1889 bestond uit 3303
mannen en 3757 vrouwen of 7060 personen, is
in den loop van 1890 met 46 m. en 2 vr. dus
48 personen verminderd en bedroeg alzoo op
31 Dec. 1890 3257 m. en 3755 vr. Samen
7012 personen.
In den loop van 1890 werden geboren 254
kinderen, 107 m. en 147 vr., terwpl zich 134
m. en 178 vr., alzoo 312 personen, in de ge
meente vestigden. De toename der bevolking
beliep 241 m. en 325 vr. of 566 personen.
Daarentegen verminderde de bevolking door
het overlpden van 77 m. en 70 vr. met 147
personen en door vertrek van 210 m. en 257
vr. met 467 persomen. Samen alzoo wet 98;
m. en 397 vr. of 614 personen.
