N°. 6.
134" Jaargang.
1891.
Donderdag
8 Januari
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 een' per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen: van 17 regels 1.50;
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Middelburg 7 Januari.
FEUILLETON.
FONT LIJ OEI.
LEON DE TINSEAÜ.
LETTEREN EN KUNST*
ONDERWIJS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
f
tllllillllll lil.SIIII (III RANT.
Thermometer. Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Boixand, te KrniningenF. v. d. Peul, teZierikzeeA. C. deMooij, te Tholen: W. A. j Advertentiën
Middelburg 7 Jan. ra. 8 u. 23 gr. i tan Nieuwenhuijzen en te Ternenzen M de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te één uur
gr., av. 4 u. 26 gr F. adverteotie-burenu's van Nijgh Van Ditmar, te Botterdam, de Gebr. Belineante, te 's Gravenhage, en A. de la Mar Azn., te Amsterdam. aan bet bureau bezorgd zpn, wilh
m. 12 u. 27
Verwacht N O. wind.
Hootdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Oie., John F. .Tones, opvolger.
zij des avonds nog worden opgenomen
In verband met het gisteren meegedeelde
bericht der Köln. Zeitungdat Koningin Emma,
in zake de Congo, een telegram zou gezonden
hebben aan den paus en kardinaal Lavigerie
zegt het Vaderland:
»Ter plaatse, waar men het weten kan, is
van dit bericht niets bekend. Tot zulk eeD
impolitieke daad kunnen wij de Regentes niet
in staat achten."
Dr Schaepman schijnt inzake de legerwet
eenigszins bij te draaien.
In een te Hoorn gehouden politieke rede
heeft hjj nl. verklaard, dat hjj waB voor de
uitbreiding van de legermacht, maar invoering
van persoonlijken dienstplicht zou tegenhouden,
voor zoover zpn krachten reikten.
Zou dit de eerste schrede zjjn op den weg
der verzoening met da meerderheid der katho
lieken
Bg kon. besluit zjjn benoemd: L. A. Vink,
tot djjkgraaf van den Altekleinpolder, M.
Christiaanse, tot gezworen van den Deurloo-
polder, J. W. De Zwart, tot djjkgraaf-plaats-
vervanger van den Paulinapolder, C. C. Wabeke,
tot gezworen van den Oostpolder (Krabbendjjke)
De Staatscourant van 7 dezer bevat een kon.
besluit, inhoudend dat de Koninklijke Militaire
Academie door eene commissie zal worden ge
ïnspecteerd, met het doel een onderzoek in te
stellen nopens aangelegenheden van inwendigen
en. huishoudeiyken aard. In deze commissie
zijn benoemd tot lid en voorzitter de luitenant-
generaal C. D. H. Schneider, inspecteur der
artillerie; tot leden de generaal-majoors M.
R. Timmerman, inspecteur van den genees
kundigen dienst der landmacht, en L. J. J. A.
Joost, commandant der 2de divisie infanterie
tot secretaris: de kapitein W. F. Ridder van
Rappard, van het 2de regiment veld-artillerie.
De Indische bladen zijn niet bjjzonder inge
nomen met den afloop der expeditie naar
Flores. Zjj zien in het terugtrekken een toe
geven aan pressie, uitgeoefend door de Tweede
kamer op den minister van koloniën, en keuren
het zeer af, dat de heer Mackay niet krach
tiger voor den gouverneur-generaal is opge
treden. Intusschen verheugen zjj er zich over,
dat laatstgenoemde in het gebeurde geen re
den heeft gevonden om zjjn ontslag te nemen.
De Frankfurter maakt de opmerking, dat
volgens een oud Engelsch spreekwoord het
EngeUch parlement alles kan, behalve een
vrouw in een man veranderen maar dat de
Hooge Raad der Nederlanden het Engelsche
Uit het Fransch.
TAN
Hl.
Zoodra Bertrand's verzoek om nog eens te
mogen komen praten volgaarne toegestaan was,
liep hjj weg als een soldaat, die vreest te laat
op het appèl te komenop den stoffigen weg
was niets meer van Lion te zien, noch van
Claudine, doch weldra ontwaarde hjj beiden
onder een grooten olm. De brigadiersweduwe
zat op een zodenbank en hield nog altyd de
teugels van het paard vast, wiens zjjden zjj
met haar wilgentak streelde, onder het neuriën
van een liedje, dat haar overleden echtgenoot
placht te zingen, als hjj vrooljjk was. Het paard
stond als gemagnetiseerd, met hangenden kop,
op het punt van in te dommelen. Aan den
rand van een kommetje, dat een vroegeren
huurder daar gegraven had, om eene koe,
die er nu niet meer was, te drenken, zaten
twee eenden met de koppen onder de vlerken,
hun middagdutje te doen, ofschoon zjj niet
in Amerika geboren waren.
De markies, getrouw aan de vriendelijke
parlement in macht overtreft ;daar het den eed
wil laten zweren aan »den Koning Wilhelmina".
Het brengt bierbjj in herinnering den beken
den eed der HongarenMoriamur pro rege
nostro Maria Theresia, om de verklaring te
doen volgen, dat wat algemeen onzin wordt
geacht, alevel staatsrechtelijk volkomen juiBt
kan zjjn.
Wat echter o. i. staatsrechtelijk en niet-
staatsrechteljjk volstrekt onjuist is, het is, dat
men achtbare colleges over zulk soort var:
nonsens quasi-geleerde adviezen laat afleggen,
in plaats van met den meest mogeljjken spoed
er voor te zorgen, dat dergeljjke quaesties
worden voorkomen. Men zou de geleerde wereld,
en in 't bijzonder de juridische, al zeer weinig
moeten kennen, om niet te weten, dat zjj de
belangrpkheid van haar eigen en des menschen
leven vaak afrekent naar het aantal quaesties,
dat moet opgelost worden, en dus elke quaes-
tie, hoe kinderachtig ook, haar welkom is.
Waren het niet juristen indertijd, die staande
hieldeD, dat het woordje »ieder" in de gemeen
tewet, waar het betrof de publiciteit der
belastingkohieren »niemand" beteekende
(D. v. N.)
De Haagsche briefschrijver van de Zuip. Crt
deelt het volgende mede, wat hij, in den trein
zittende, van een deskundige in spoorwegzaken
vernomen heeft omtrent de oorzaken van de
tegenwoordige desorganisatie van ons spoorweg
verkeer. Deze wees erop, dat wjj op punt van
spoorwegexploitatie een weinig verwend zjjn.
Handel en publiek waren tevreden. De
treinen liepen geregeld en in voldoend aantal.
Het goederenvervoer geschiedde snel en goed
koop.
Toen kwamen de spoorwegovereenkomBten.
Uit den handel gingen er al heel weinig
stemmen op om ze aan te nemen, maar
toch wist de regeering de kamers over te
halen er haar goedkeuring aan te verleenen.
De deskundige zou ook thans'nog niet durven
beweren, dat die aanneming een fout is ge
weest want ook hier moet men onder
scheiden tusschen hetgeen men ziet en het
geen men niet ziet. Men zag den bestaanden
toestand, die werkeljjk weinig te wenBchen
liet, maar het publiek zag niet zoo goed als
de min. de toekomst, waarbjj de te wachten
achteruitgang van het Rhjjnspoor tot allerlei
moeiljjkheden en verwikkelingen aanleiding
kon geven. Zonder eenigen twjjfel is het
echter een fout geweest de nieuwe overeen
komsten reeds met 1 Oct. in werking te bren
gen. Deskundigen hebben den minister ge
waarschuwd, maar hjj heeft er niet naar ge
luisterd. Thans ziet men de gevolgen van dien
onberaden stap. De spoorwegmaatschappijen
schenen thans zelf nog niet gereed te zjjn om alle
lijnen naar eisch te exploiteeren. Daarvoor was
noodig een voldoend personeel en een voldoend
materieel, en noch het een, noch het ander
is aanwezig. Het materieel van den Rhjjn
spoorweg is zeer tegengevallen. De locomo
tieven zjjn voor een groot deel oud en verouderd.
De Hollandsche Spoorwegmaatschappijdie onge
veer de helft van het oude materieel heeft
overgenomen, sukkelt daarmede het meest,
gebruiken van het platteland, begon een
praatje met Claudine, terwjjl by te paard steeg.
»lk hoop vrouwtje, dat dit niet al uw
pluimgedierte is
»De vos weet waar de rest is, mijnheer
als gjj op uw ouden dag ooit een huis zoekt,
zult gp wel doen met de Bretten niet te kiezen.
Ik wilde dat die verwen schte bosschen
»Spreek daar geen kwaad van," viel hjj
haar lachend in de rede, »zie, hier is een vyf-
francstuk dat daar van daan komt."
Wat 1" riep zy uit, »dan wed ik dat gij
de markies zjjt."
>Gp hebt die weddingschap gewonnen,"
zei hy, reeds in het zadel zittende, »doe de
andere hand open, dan betaal ik baar."
Hq galoppeerde weg en liet de meid opge
togen achter, de moeder zeer voldaan, maar
de dochter bedroefd, zonder te weten waarom.
IV.
De markies de Fontluce keerde van het
station te Melum terug, waar hp zpne logées,
in den sneltrein naar Parjja geholpen had, met
een menigte bloemruikers en complimenten
doch zonder te vinden dat de hand van Miss
Flora voor iets anders kon dienen dan shake
hands. Uit het rjjtuig stappende slaakte hp
een zucht van verlichting en haalde zjjn hor
loge uit.
omdat er slechts weinig stokers en machinisten
van het Rhjjnspoor in haar dienst zjjn over
gegaan, en zp dus de h> motieven moet laten
bedienen door mannen, die aan geheel ander
materieel gewoon zjjn. Wel heeft zjj twintig
nieuwe locomotieven van groote afmetingen
besteld, maar vóór April of Mei zullen die
zeker niet gereed zjjn.
Toen overviel ons in het begin van Decem
ber de hevige vorst en daarna werd het, zoo
als te begrjjpen is, nog veel erger. Zoodra de
meeste waterwegen dichtvroren, kwam in het
goederenvervoer letterlpk stremming. Niet
alleen omdat er groot gebrek was aan waggons,
maar ook omdat men bp den ongeregelden
toestand, waarin men verkeerde, het hoofd
kwpt raakte, verkeerde orders gaf, tal van
waggons dagen, ja weken volgeladen liet staan,
ja dikwjjlB zelfs niet eens wist, waar de waggons
waren. Doch daarbjj komt de buitengewoon
groote aanvraag, die nog dagelpks toeneemt;
en de treurige toestand is zoo al niet te bil-
Ipken, dan toch te verklaren.
Voor het publiek blpft het echter raadsel
achtig, waarom ook de personentreinen bjjna
alle zooveel te laat moeten aankomen. Maar
het een staat met het andere in het nauwste
verband. De heer Viruly Ver brugge, commis
saris van de Hollandsche Spoorwegmaatschappij,
heeft onlangs in de Tweede kamer gezegd,
dat men zich moest verwonderen dat onder de
tegenwoordige omstandigheden alles nog zonder
ongelukken afliep. En dat is waarheid. Het
eenige ongeluk is geweest aan het station te
Leiden, maar dat was toe te schrpven aan oor
zaken, welke met de spoorwegexploitatie als zoo
danig niet te maken hebben. Wil men echter
ook verder ongelukken voorkomen, dan is men
wel genoodzaakt de treinen vertraging te doen
ondergaan. Voordat het sein gegeven is, dat de
weg vrjj is, mag natuurljjk geen trein pas-
seeren, en nu spreekt het vanzelf, dat als
eenmaal maar eenige afwijking van den regel
plaats vindt, de volgende treinen daarvan ook
weder den last ondervinden, te meer omdat de
personentreinen ook telkens stuiten op goede
rentreinen. Vandaar dat men ook telkens
midden op den weg moet stilstaan. En ein
delijk veroorzaakt de hevige vorst dat elke
trein minder snel gaat dan gewoonlpk.
Volgens het bericht van het zesde Bchool-
jaar 1889 1890 van het conservatorium der
afd Amsterdam van de Maatschappij tot bevor
dering der Toonkunst telde die inrichting voor
zang als hoofdvak 14 leerlingen, voor piano 13,
voor viool 7, voor violoncel 2 en voor orgel 2
Onder de hospitanten waren er voor solfège 14
en voor muziekgeschiedenis 1.
Het aantal leerlingen bedraagt in het geheel 37.
Aan het eii de van het schooljaar verlieten
10 en tusschentjjds 4 leorlingen het conserva
torium. Aan zes leerlingen, de dames A. Red-
diugius, H. W. M. Kempees, J. F. Veth en
M. C. de Boer (zang), H. F. Denjja (viool) en
M. F. Koning (piano), werden gunstige eindge-
tuigschriften toegekend.
»Nog een uur voor het eten," dacht hp,
»als ik eens den weg naar de Bretten opreed
Ik zou moeder en dochter op de wandeling
vinden en kunnen goeden dag zeggen, zonder
af te stpgen."
Maar hjj had buiten den waard gerekend, of
liever buiten de slotvrouw, want er gebeurde
iets, waarvoor hp eigenljjk wel beducht geweest
was. De kamenier zpner moeder, de geduchte
Josefine, kwam met haren gluiperigen tred naar
hem toe en deelde hem mede dat hp in het
kabinetje der markiezin gewacht werd.
Zoolang het geheugen van den armen jongen
reikte was die vrouw steeds met dergeljjke
boodschappen voor hem belast geweest. Als
kind kreeg hp een koude rilling als hp haar deze
enkele woorden op strengen en toch eenigszins
meewarigen toon hoorde uitspreken»Mpn
heer Bertrand, mevrouw de mar- kiezin laat
u roepen."
Op dit oogenblik was zjj niet veel gerust
stellender, ondanks de diepe dienaresse, waar
mede zp de geijkte formule opzeide »Mevrouw
de markiezin verlangt mpnheer de markies te
spreken."
Arme Bertrand 1 Hp wist maar al te goed
waarover het gesprek zou loopen en ging heel
langzaam de trap op, om nog eenige minuten
te winnen. Yaarwel den rit door de koele
lanen van het bosch 1 Vaarwel den bljjden
glimlach van mevrouw de FrézollesVaartwel
da raadselachtige blauwe oogen van Suzanne,
17 Januari a s. wordt te Parps een groot
Nederlandech concert gegeven ten voordeele der
Hollandsche vereeniging van weldadigheid te
Parjjs en de Haatscflappjj ven Artistes Musiciens
in Frankrjjk.
Componisten en exécutanten zjjn uitsluitend
Nederlanders, nl. voor het vocaal-gedeelte mej.
Lpdia Holm (van Java), de heer M. C. Bruske
en de Nederl. koorvereeniging te Parps.
Voor het instrumentaal gedeelte mej. Freddjj
IJrraC (viool), Johannes Wolff (id.), Kosman
(id.), Ten Brinck (id.), J. Hollman (violoncel),
Van Goens (id.), Louis Coenen (piano), Van
Groningen (id.), Martinus Sieveking (id.) en Sal
mon.
Dit concert, dat een buitengewoon kunstge
not en succes belooft, zal plaats hebben in de
groote concertzaal van het huis P ley el, Wolff
Co. Salons en vleugels worden tot dit doel
beschikbaar gesteld door de directeuren der
beroemde pianofabriek.
Aflev. 5 van Deel VII 2e serie van het
Tijdschrift van het Koninklijk Neder landsch Aard
rijkskundig Genootschap bevat Bericht üher eine
im Jahre 1888—89 im Auftiage der Nieder-
landischen Geographischen Gesellschaft ausgefiihrte
Reise nach dem Indischen Archipel, von Arthur
Wichmann, in Utrecht. Erster Theil, mit 2 Tafeln.
Twee belangrpke werken op het gebied van
de geschiedenis der Aardrijkskunde, door prof.
dr C. M. Kan. Onze Topographische kaarten.
Eene anti-kritiek door S. P Lindhout, kapitein
der infanterie. Eenige opmerkingen naar
aanleiding van dr B. Hagen's beschrjjving der
planten- en dierenwereld van Deli, door F.
Twiss, controleur le klasse. Nieuwe uitga
ven en Mededeelingen van het bestuur des
genootschaps over het geographisch congres
te Bern.
Tot onderwpzer aan de openb. school te
te St. Maartensdpk is benoemd de heer C. J.
Laven, met wien op de voordracht stonden de
heeren P. van Damme en B. J. van Oost,
allen uit die gemeente.
Wp vestigen de aandacht onzer lezers op
achterstaande bede om hulp in het belang der
vrouw en kinderen van wplen den rpksveld-
wachter J. J. Adriaansens te Clinge, van wiens
tragisch uiteinde wjj uitvoerig melding maakten.
Die bede spreekt genoeg voor zich zelve
en al wordt in deze dagen veel gevraagder
wordt gelukkig ook veel gegevenen wp
houden ons dan ook overtuigd dat ook in deze
niet te vergeefs een beroep zal worden gedaan
op de menschlievende Zeeuwen.
Prov. blad no. 1 bevat eene circulaire van
den commissaris des konings in Zeeland, hou
dende opgave van de tot de provincie Zeeland
behoorende achtergebleven militieplichtigen, die
niet voldaan hebben aan de oproeping ter
inlpving in 1890.
Achtergebleven zpnlo. Michielsen (Pieter
Daniel), geboren te Biervliet 17 Januari 1S70,
van beroep veldarbeider aldaar.
Hjj is op 12 April 1890 van Antwerpen naar
New-York vertrokken met het stoomschip
Noordland.
2o. Vreeke (Cornelia), geboren te 's Heer-
ArendBkerke 28 Mei 1870, van beroep werkman
te Kalamazoo (Noord-Araerika).
Hp is op 1 Mei 1881 van Rotterdam naar
Kalamazoo in Noord-Amerika vertrokken.
3o. De Jonge (Hubregt Cornelis), geboren te
Kruiningen 10 Februari 1870, van beroep
arbeider te Krniningen.
Hp is op 12 April 1889 van Rotterdam naar
Grand-Rapids (Noord-Amerika) vertrokken met
het stoomschip Zaandam.
4o. Verheule (Cornelis Jozias), geboren ta
Nieuwvliet 11 Juli 1870, van beroep veldar
beider te OoBtburg.
Hp is op 8 Maart 1890 van Amsterdam naar
Milwaukee (Noord-Amerika) vertrokken.
5o. Molhoek (Marinus), geboren te Ellewouts-
djjk 17 Januari 1870, van beroep arbeider ta
Yerseke.
Hp is op 7 April 1889 van Antwerpen naar
New-Yersey (Noord-Amerika) vertrokken met
het stoomschip Noordland.
De opsporing van deze personen en van die
welke reeds vroeger zpn opgegeven als achter
gebleven, wordt verzocht.
Omtrent de beweging in 1890 op eenige
telegraafkantoren in Zeeland meldt men ons
het volgende: Op het kantoor Middelburg
werden dat jaar behandeld 47391 telegrammen
tegen 42512 in 1889.
Op het telefoonkantoor te Oostburg bedroe
gen die cpters reBp. 246 en 232; teVeerell03
en 777; terwpl op het kantoor Koudekerke,
dat op 15 Maart 1890 werd geopend, tot lilt.
December jl. 267telegrammen behandeld werden.
Over 1890 werden door het rpkstelegraaf-
kantoor te Goes: verzonden 8017, ontvangen
7655 en opgenomen en verder geseind 10950 of
totaal behandeld 26622 telegrammen.
Te 's Gravenpolder werden verzonden 376,
ontvangen 300 dus behandeld 676 stuks.
Verder waren die cpfers voor 's Heer Arenda-
kerke 162, 160 en 322 voor Heinkenszand 228,
259 en 487voor Hoedekenskerke 250, 267 en
517voor Wolfaartsdpk 328, 427 en 755.
Omtrent de te Middelburg bestaande nut
tige Vereeniging tot spijsuitdeeling ontvangen wp
de volgende mededeeling.
In 1890 deelde zp nit16.125 eieren, 6.789
liter melk, en 1.720 portiën middageten.
Hoewel bestuurderessen der vereeniging
tevreden zpn over den uitslag der werkzaam^
heden mogen zp toch den toestand der vereeni
ging nog niet vooruitgaand noemen; de kas
blpft vrjj wel voorzien, dank zp particuliere
ondersteuning, maar daartegenover vermeerderen
ook jaarljjks de aanvragen om bedeeling.
Moest dus bovengenoemde ondersteuning
geheel of ook maar gedeeltelpk worden ont-
altpd tintelende van geest, altpd ondoorgron-
delpk in hun weemoed of in hun blpdscüap.
Hp zag die oogen toen hp bp zpn moeder
binnen trad, doch vergat ze weldra. Die der
markiezin, misschien niet minder schoon, lieten
niet lang gissen naar hetgeen zp wilden zeggen.
Zp begon met een inleiding, die Bertrand
vooruit deed gevoelen dat het onderhoud
onstuimig zou zpn.
»Mpn zoon! Sedert acht en veertig uren
houdt gp drie menschen voor den gek. Laat
ons eerst spreken over de twee die u niet
bestaan. Zp zpn verstandig genoeg geweest om
niet boos te worden, maar ik moet bekennen
dat ik haar bewonder, dat zp de zaak zoo
opgenomen hebbenwant oader ons gezegd,
zou men uw gedrag jegens haar lomp kunnen
noemen".
»Dat hoop ik niet, want van alle verwpten,
die ik mag verdienen, zou ik lompheid jegens
een dame het ergste vinden. Mag ik de zaak
nog eens goed beschouwen Wat is er eigenlpk
gebeurd? Twee vreemde dames, te Parps weinig
bekend, (ik zeg dit niet om haar te beleedigen)
hebben de maatschappp, waartoe gp behoort
iets meer van nabp willen bezien. Eenige
bankbiljetten, die zjj u voor uwe goede werken
in de handen stopten, hebben haar uw huis
geopend. Ik laak niemand, maar betreur den
ouden goeden tjjd, toen de groote dames af.
daalden tot de armen, wanneer er sprake was
van wel te doen, maar niet de geringste bjj
zich lieten komen. Die beide dames stonden
u aan dat begrppt men als men haar ziet
en ongetwpfeld hebben de inlichtingen, dis
gp over haar gekregen hebt, uw vertrouwen
bevestigd.
»Ja zeker'', zei de markiezin gebiedend,
»zp zpn onberispel jjk, anders i
»Wat ik u bidden mag, moeder, ver
dedig niet hetgeen niet aangevallen wordt:
Er is voor een jong meisje geen beters
aanbeveling dan dat een vrouw, zooals gp
zpt, haar tot schoondochter wenscht. Maar
daarin ligt de moeilpkheid niet. Misschien
zoudt gp voorzichtiger gedaan hebben met,
eer gp die Amerikaansche dames een uitüoodi.
ging zondtom onze uitstalling te komen zien,
u te verzekeren of de liefde achter de toonbank
zou staan. Ik had het meisje te nauwernood
gezien en slechts een paar maal gesproken."
«Juist daarom had ik deze samenkomst
op touw gezet, teneinde u in de gelegenheid
te stellen haar op uw gemak te spreken."
»Neem mp niet kwalpk Wanneer het
een hnweljjk met een dame van zooveel gewicht
geldt, dan verandert het woord samenkomst
van beteekenis. Ik verbeeld mp dat ons huis
het twintigste is, waar MisB Flora gevraagd
ismet dezelfde belangelooze bedoelingen.
Men ziet dat zp eraan gewoon is en daar zp
niet van geeBt en humor ontbloot is, ben ik
geneigd te gelooven dat zjj eindigt met ta
lacbea over al die logeerpartijen op buitens
