BUITENLAND.
Verspreide Berichten.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Algemeen Overzicht.
koopen. Op 7 December vervoegde de le bekl.
zich bp getuige te Tholen en vroeg uit naam
van Geb. Was of het al in orde was. Daarop
heeft getuige hem'een verzegeld pakket over
handigd, waarin behalve de andere effecten ook
het bewuste aandeel was. Later toen de broe
ders kwamen afrekenen, werd de vermissing
van het aandeel geconstateerd. Toen get. later
vernam dat de coupon te Amsterdam was inge
wisseld, heeft hp door den len bekl. proces
verbaal doen opmaken. Get. dacht toen dat
de zaak in goede handen was, doch toen hp
later geïnformeerd werd dat ook de Juli-coupon
was aangeboden, heeft hij den officier van
justitie hiermede in kennis gesteld.
Uit de verklaringen der gebr. Was, die af
en toe nog al eens wankelend waren, bleek in
hoofdzaak dat bekl. dien 7 Dec. namiddags
hun een dik pakket overhandigd heeft voor
den heer Van Heel. Het lak was perfect in orde;
de Gebroeders Was telden dadeljjk 5 stuks
effecten, doch bergden ze op tot den volgen
den morgen, daar het reeds donker was. Het
is niet mogeljjk dat bekl. één der stukken van
de .tafel heeft^ genomen. Toen zij later te
Tholen bij den heer Van Heel kwamen, be
merkte deze bp het nazien der coupons dat
er een aandeel ontbrak.
Eindelijk gaf de heer T. R. Lunenburg, be
diende bjj de firma Van Heel, nog eenige na
dere inlichtingen omtrent een gesprek met de
gebr. Was over het bewuste stuk.
Heden (Zaterdag) ochtend wordt het getui
genverhoor voortgezet. (Zie Laatste Berichten.)
Voor de betrekking van gemeente-bouw
meester alhier meldden zich 48 sollicitanten aan.
Door den minister van waterstaat is,
onder toekenning van eervol ontslag als bureel
ambtenaar bij den rijkswaterstaat, den heer P.
Bourdrez te Middelburg benoemd tot buiten
gewoon opzichter bp het bouwen van kunst
werken ten behoeve van gemeenschap en
afwatering onder de gemeenten Heesbeen,
Dröngelen, Waalwijk, Besoijen en Capelle.
Ter aanvulling van ons in het vorig
nommer opgenomen verslag der zitting van
den VlissiDgschen gemeenteraad dient, dat toen
na eene zitting met gesloten deuren de bekende
onderwpzers-kwestia aan de orde kwam, burg.
en weth. mededeelden dat zjj het laatste deel
van hun voorstel terug namen en nu advi
seerden afwijzend op de verzoeken te beschikken.
Daarna vroeg de heer Van Raalte het woord
en sprak de meening uit dat de adressen en
het voorstel van burg. en weth. niet voor be
handeling vatbaar waren, wjjl de verordening
in deze imperatief spreekt.
Hp meende dat de raad dus eerst moest uit
maken of de verordening zal worden gewpzigd
en deed een daartoe strekkend voorstel.
Dit werd in stemming gebracht met het
gevolg dat de stemmen staakten en de beslissing
tot eene volgende zitting moest uitgesteld
worden. Voor het voorstel-Van Raalte slem
den met den voorsteller de heet en Gewin,
Delvoye, Alter, Mortier, Le Sage van Hoeve
en Verkuyl Quakkelaar.
Het Vrpdagnaoht, bp hoog water, op de
Suikerplaat, bjj Terneuzen, gestrande Engelsche
stoomschip John Wells, gez. Waeke, met stuk
goederen van Goole naar Antwerpen bestemd,
is bjj het avondtjj doormidden gebroken, zoodat
thans de lading uit het schip, zjjnde slechts
eenige kisten met goederen, drjjft, alvorens in
een lichter overgenomen te kunnen worden.
De goederen van de bemanning waren reeds
des namiddags te Terneuzen door de scheeps-
sloepen aan wal gebracht, terwjjl de equipage
aan boord van eene sleepboot zich bjj het wrak
bevindt. Het schip zat op een gevaarljjk punt,
waarop vroeger reeds meerdere schepen zjjn te
gronde gegaan.
Ook te Hoek werd het 25jarig jubilé van
den burgemeester Van Boven met veel opge
wektheid gevierd. Er waren keurige eerebogen
opgericht en de gemeentenaren gaven zich aan
eene prettige feestvreagde over.
Vrjjdag heeft de heer K. van der Veer
voor de Zeeuwsche propagandaclub eene lezing
te Hulst gehouden. De opkomst was niet groot
en de indruk, dien de spreker over het alge
meen maakte, gering.
en ik heb allerlei leelijke dingen van u ge
dacht en gezegd, terwjjl gjj uwe spaarpenningen
uitgaaft om mij pleizier te doen. Neem die
oorringen weg, Septimus, en geef ze aan iemand
anderswant ik ben te slecht, en niet waard
de vrouw van zoo'n goeden man te zjjn."
»Ik vind dat ik dat het beste kan be-
oort'eelen en als gij mjj mjjn dwaasheid van
gisterenavond maar kunt vergeven."
»Vergeven, Septimusriep zjj uit, hare
armen om zjjn hals slaande, »ik heb vergiffenis
noodig en gjj niet. Eu van u ook, mpnheer,"
voegde zjj er tot Pattison gewend, bjj, »voor de
schandelijke vermoedens, die ik tegen uw vrouw
geuit heb."
»Trek u dat niet aan", zei Pattison
goedhartig, mevrouw begreep heel goed hoe
de vork in den steel zat. Gjj waart ongeluk
kig en jaloersch, en
»En er is geen liefde zonder jaloezie",
viel Septimus glimlachend in.
'»En geen jaloezie zonder liefde, beste
man 1" vulde zijn vrouw aan.
G I I E.
Te Breda is nu aan de Militaire Academie
in weinige weken onder de cadetten het derde
slachtoffer gevallen aan de gevolgen der daar
heerschende gastrische koorsen, die een typheus
verloop hebben.
Twee der slachtoffers behoorden, zoo voegt
het N. v. d. D. hierbjj, tot het eerste studiejaar,
beiden waren niet van zeer sterke constitutie
en hadden steeds behoorlijk hun aandeel ge
kregen van het ongehoorde ontgroenen het
z. g. »baaren" dat daar, vooral des avonds,
op de slaapzalen geschiedt, waar de kinderen
want wat zjjn knapen van 16 jaren anders
staan onder toezicht van ongeveer 3 jaar ouderen.
»Het feit, dat men eerst na het uitbreken
van de genoemde ziekte de voorzorg heeft ge
nomen om alleen water ten gebruik te geven,
dat vooraf gekookt is, wjjst in eene, algemeen
als gezond bekende omgeving op de noodzake
lijkheid, dat daartoe vroeger ware overgegaan."
Yan anderen kant ontving hetzelfde blad de
volgende opmerkingen, welke het aanvankeljjk
eenigszins on-militair voorkwamen, maar nu,
in verband met den aard der heerschende
ziekten, zeer zeker de aandacht verdienen
In den laatsten tjjd is het aantal zieken
onder de cadetten der K. M. A. betrekkelijk
zeer groot. Hoewel de verpleging en de ge
neeskundige hulp in de zieken-inrichting uit
stekend zjjn, ware het toch wenscheljjk, dat
door den gouverneur der academie al het mo-
geljjke werd gedaan om dat aantal tot een
minimum te beperken. Zeer betwijfel ik echter
of de volgende maatregelen daartoe bevorder-
Jjjk zjjn. 1. Om 4 uur des middags komen de
cadetten van de goed verwarmde leeszalen op
de koude, vaak tochtige slaapzalen, teneinde
voor het middagappèl toilet te maken. Vroeger
mochten zjj, die daarmede gereed wareq, zich
weer onmiddelljjk naar beneden begeven nu
zjjn zjj echter verplicht tot tamboersappèl op
de slaapzalen te blijven. Yerscheidenen van
hen moeten aldaar 10 a 15 minuten onnoodig
vertoeven, hetgeen in dit jaargetjjde zeker niet
voor de gezondheid dienstig is.
2. Cadetten, welke rijles ontvangen, moeten
tegenwoordig voor en na die les van rjj broek
verwisselendeze worden op een zolder, waar
niet gestookt wordt, bewaard, waar het dus
in dezen tjjd van het jaar jjskoud is. Op dien
zolder is het verwisselen nu een maand lang
geschiedalleen in de laatste dagen had het,
waarschjjnlijk door welwillendheid dercavalerie-
officieren, in een verwarmd vertrek plaats.
Afgezien nu nog van het feit, dat door dezen
maatregel van de voor de cadetten zoo nuttige
en aangename les ruim 20 minuten verloren
gaan, daar de les 10 minuten later aanvangt
en 10 minuten vroeger eindigt, en aldus de
duur der les, in plaats van een uur, ruim een
half uur is, moet een verkleeding onmiddeljjk
na de rjjles, wanneer het lichaam natuurljjk
zeer verhit is, ten allen lijde, vooral nu, hoogst
nadeelig voor de gezondheid zjjn. Allerlei
ziekten kunnen van zulk een plotselinge af
koeling het gevolg zjjn. Verscheidenen der
nu nog in de zieken-inrichting verpleegd wor
dende cadetten zijn aldaar reeds in 't begin
van November opgenomen.
3. Tot het begin van die maand werden de
middagappèls met daaraan verbonden inspectie
gehouden op het voorplein der Academie.
Het niet bestrate gedeelte daarvan is na
aanhoudende regens als 't ware in een moeraB
herschapen. Verscheidenen nu moesten op dat
gedeelte een klein half uur, dikwerf onder een
killen motregen, staan.
Al deze handelingen roepen ziekten in
't leven, in plaats van ze te weren, zoodateen
verandering hoogst wenscheljjk is.
Het Hoofdbestuur der Nederlandsche Ste
nograf en-Yereeniging Willem Stolze, heeft aan
alle Kamers van Koophandel medegedeeld, dat
vanwege voornoemde Vereeniging een bepaald
merk is vastgesteld als kenteeken der Kantoren
voor den handel in Nederland en zijne Koloniën,
dat aldaar in »Stolzesche Stenographies kan
worden gecorrespondeerd.
Het cliché ter bedrukking van brieven»
enveloppen, circulaires, facturen, enz., wordt
op aanvrage aan den Directeur der Vereeni
ging den heer J. L. Wéry te 'a-Gravenhage
gratis toegezonden.
In de nabjjheid van Lobit is een jong-
mensch uit Herwen bjj het schaatsen!jjden
door het ijs gezakt en verdronken, vóórdat
men hem te bulp kon komen. Een meisje uit
Lobit reed er op toe en zakte er mede door,
maar werd, na 15 minuten met groote moeite
het hoofd boven water gehouden te hebben»
door twee ambtenaren der rpsbelastingen uit
haar gevaarleken toestand gered.
In het ijs op het verbindingskanaal Dam-
ster-Boterdiep voor de stroohulzenfabriek te
Groningen is een jongen door een bjjt in het
jjs gezakt. Hij werd door een hond, die op
aansporing zjjns meesters te water ging, gered.
Een veehouder te Muiden (vader van 5
kinderen) is Donderdag op schaatsen over de
Zuiderzee naar het fort Pampus gegaan, om
melk te brengen. Vrjjdag morgen was hij nog
niet teruggekeerd. Men vermoedt, dat hij door
het jjs is gezakt, daar zjjn pet en ledige melk
kan bjj eene opening in het ijs zjjn gevonden.
Te Andel is een heer, door de duisternis
misleid, nabjj het stoomgemaal aldaar in de
Vliet geraakt en verdronken. De hond, dien
bjj bjj zich had, was bjj de plaats van het
ongeluk de wacht blijven houden.
Tegen den heer Bovens, pastoor te Beu
gen, is door den officier van justitie bjj de
arrondissements-rechtkank te 's-Hertogenbosch
eene gevangenisstraf geëischt voor den tjjd van
14 dagen, ter zake van mishandeling van een
zjjner leerlingen tjjdens de catechismus-les.
Een reizende koopman uit Zutfen, die
Donderdag middag met den locaaltrein, welke
uit Brummen vertrekt, naar Zutfen wilde,
doch abusievelijk in den trein naar Arnhem
was gestapt, sprong, toen hjj zjjn vergissin
g
bemerkte, uit den waggon met het noodlottig
gevolg, dat hij onder den trein geraakte, waar
door beide beenen en een hand hem werden
afgereden.
Kunstgevoel!
Parvenu tot schilder»Och, doe me het
pleizier en schrap in den catalogus de beste
schilderjjen eens aan. Ik wilde morgen naar
de. tentoonstelling".
Schilder: »Met zeer veel genoegen. Ik zie,
dat u nog steeds een levendige belangstelling
in de kunst stelt".
Parvenu»Och ja, weet je, het is zoo dom
als je voor de verkeerde schilderpen blijft
staan. Dan denken de menschen dadelijk dat
je er geen verstand van hebt".
Te Saint-Donat heeft een verschrikkeljjk
drama plaats gehad.
Zondagavond, te zes uren, keerden twee jong
gehuwden, naar hunne woning in het gehucht
Ponnet terug, vergezeld van vrienden en bloed
verwanten.
Opeens weerklonk een schot van achter een
heg en de bruidegom rolde in het zand. Een
kreet van schrik steeg uit den mond van allen;
op hetzelfde oogenblik weerklonk een tweede
schot en de bruid viel op het bebloede lijk baars
echtgenoots. De moordenaar, die verborgen in
het struikgewas op den bruidstoet wachtte,
heeft na zjjne dubbele misdaad de vlucht geno
men, zonder dat iemand hem gezien heeft.
Toen de eerste schrik een weinig voorbjj was,
haalde men een rijtuig, legde de twee lijken
er in, en 't was een Ijjkstoet die het gehucht
binnen reed inplaats van een vrooljjken bruid
stoet. Weldra verdrong zich geheel het dorp
om de ongelukkigen, die nog in bruidstooi
waren.
Het parket van Issoire en de brigade gendar
merie van het arrondissement waren spoedig
ter plaatse. De vermoedens vielen op een
jongeling van 22 jaren uit het dorp waar de
bruid woonde. Hij had het meisje ten huweljjk
gevraagd, maar was afgewezen. Sedert Zondag
avond was hjj uit zjjne woonplaats verdwenen.
Maandag deed men overal nasporingen, maar
zonder gevolg. Dinsdag vond men het ljjk van
den moordenaar tusschen de struiken. De
borst was met een kogel doorboord en zjjn
geweer lag naast hem. Men denkt dat hjj
zich aanstonds na de misdaad heeft gezelfmoord.
De onlangs plaats gehad hebbende uit
betaling der honorariums aan de Oberammer-
gauer Passiespelers, heeft volgens de Kölnische
Zeitung algemeene tevredenheid verwekt. Het
totaal der ontvangsten bedroeg meer dan het
dubbele van 1880. Toen werden 300,000 mark
ontvangen en thans 700,000. Dit was de reden
dat de medespelers per hoofd ook ongeveer het
dubbele ontvingen van destijds.
Er bleven nam. 300.000 mark ter verdeeling
over, nadat alle kosten betaald waren en de
gemeente haar deel had gekregen.
De beroemde Christus-Mayr, van wien de
grootste inspanning gevorderd was, kreeg ook
het leeuwendeel der ontvangstenzjjn hono
rarium bedroeg 2000 mark, dus dubbel zooveel
als ooit een der spelers ontving. Zjjn aarts-
vjjand Kaïphas.de bekende burgemeester Johann
Lang, kreeg 1300 mark, evenals de aanvoerder
van het koor, de hoefsmid Jacob Rutz. Een
zelfde som van 1300 mark werd gegeven aan
den onderwijzer Gruber, die Dedler's Passions-
muziek dirigeerde, en aan den begaafden tee-
kenmeester Ludwig Lang, die evenals in 1880
voor de levende beeldsn enz. zorgde.
Van andere hoofdpersonen kreeg Thomas
Rendl (Pilatus) 900 mark, evenals zjjn20jarige
zoon, die voor Johannes speelde. Ook Petrus,
Judas en de priester Sadock kregen elk 900
mark. Kinderen beneden 13 jaar kregen elk
40 mark, van 1316 jaar 80 mark, van 1620
jaar 200 mark. Van het »volk" ontvingen de
mannen elk 300, de vrouwen elk 150 mark.
De tempelwachters en de dappere lijftrawanten
van Pilatus kregen elk 500 mark en de leden
van den hoogen raad, afwisselend naar gelang
van hun rol, 600, 700 tot 900 mark. De nog
niet genoemde apostels werden met 700 mark
beloond, de beschermgeesten of geniën (leden
van het koor) met 800 a 900 mark, de regis
seurs met 600 mark, enz.
Ook de dames werden betrekkelijk goed be
dacht. Maria, de dochter van den burgemeester,
ontving 800 mark, Maria Magdalena 600 en
de overige heilige vrouwen" van 200 tot 500
mark.
Voorts kreeg ieder, die een eigen huis bezit,
een geschenk van 180 mark. Daarbij was ook
de bezitster van de schoone villa bjj den ingang
van het dorp, Wilhelmine von Hillern, doch
deze liet den burgemeester het geld behouden
om het met Kerstmis voor geschenken aan
behoeftige kinderen te besteden.
Aan openbare gemeente-instellingen kwam
ditmaal de aanzienlijke som van 150.000 mark.
ledereen in het dorp, zegt de Köln. Ztg. ten
slotte, is tevreden en dus kan men van het
Passions-seizoen van 1890 alweder zeggen
eind goed, al goed(Zwolsche Crt.)
Te Spandau wedden twee jongelieden
dat zjj bjj de heerschende koude, de thermo
meter wees 8 graden Reaumur onder nul, in
het open water zouden gaan baden. Een bak
kersgezel wedde om 10 mark dat hjj in de
Oberhavel dorst te springen, tot het midden
zwemmen en dan terugkomen. De jonge man
ontkleedde zich en ging met een even over-
moedigen vriend in het jjskonde water. Zjj
zwommen tot aan de helft en terug. Daar
zjj zich niet konden afdrogen, wjjl het water
zich dadeljjk tot jjskegeltjes vastzette, kleed
den de waaghalzen zich, zonder zich af te
drogen, aan en liepen in een dollen ren naar
het koffiehuis, waar de weddenschap was aan
gegaan. De gewonnen tien inark werden
spoedig in grog etc. omgezet.
Veel besproken maar weinig bemind. Dit
geldt van de troonrede, waarmede koning Hum-
bert de Italiaansche kamers heeft geopend.
Alle Italiaansche bladen leveren beschouwingen,
doch de algemeene indruk is weinig bevredi
gend. Vooral de vrjj vage zinsneden betrek-
keljjk de financiën wekken bezorgdheid, daar
men er nieuwe belastingen in bespeurt. Tus
schen de losse aanprijzing van bezuiniging^en
de benoeming van den heer Grimaldi, den man
van nieuwe belastingen, tot minister van finan
ciën, merkt men een betreurenswaardige tegen
spraak op. Words, words, words, leest men uit
de verklaringen der regeering, geen daden.
Terwjjl enkele liberale bladen bovendien den
heer Crispi verwjjten, dat hjj geen pertinente
toezeggingen, geen flink omschreven programma
op het punt der sociale kwestie gaf, noemen
de clericale organen de vjjandige verklaringen,
tegen het Vaticaan gericht, overbodig en on.
handig. Zelfs de vrienden der regeering zijn
door de troonrede teleurgesteld.
In Italiaansche (politieke kringen bljjft de
vraag voor of tegen Frankrjjk een punt van
jjverige bespreking uitmaken. Niet zonder
belang in deze kwestie is een in een Napelsch
blad opgenomen brief en aan het Fransche volk
gericht door den afgevaardigde Arbib, die tot
heden als een der verbitterdste Franschenhaters
bekend stond.
Na gewezen te hebben op de misslagen d>.r
Franschen, die zich willen mengen in de bin-
nenlandsche politiek van Italiëna verzekerd
te hebben dat de heer Crispi, opgevoed in de
school der Fransche revolutie, een overtuigd
aanhanger is van het denkbeeld: dat een machtig
en sterk Frankrjjk een noodzakelijkheid voor
Europa isna verzekerd te hebben dat alle
Europeesche politici, van at den markies Alfieri
tot den heer Zanardelli, aldus oordeelen, ver
klaart de heer Arbib, dat een goede verstand
houding met Frankrjjk noodzakeljjk is en dat
de Fransche regeering met niemand beter dan
met Crispi goede betrekkingen kan aanknoopen.
Dat daarom zoo meent de schrjjver
het Parjjsche kabinet niet onderhandele met
den leider der radicale partjj maar met den
koning en den minister-president.
Van deze welwillende gezindheid des heeren
Crispi ten opzichte van Frankrijk verzekeren
intusschen de Fransche bladen niets te bemerken.
Levert de troonrede huns konings den Ita-
liaanschen bladen r jjkel jjk stof tot bespreking
de Fransche pers vult den vacantie-tjjd der
kamer met beschouwingen over den laatsten
zittingsdag aan.
Met ontegensprekelijke voldoening nemen
de republikeinsche bladen nota van de eind
stemming in de kamer over het budget en de
verklaringen, daarbjj door sommige leden der
rechterzjjde afgelegd. De Temps schrijft»Na
deze zitting opent zich een geheel ander uit
zicht. De uiterste linkerzjjde stemt er in toe
de poort der republiek te openen en de strjjd-
lustige rechterzjjde bekent, dat de dynastieke
politiek geen toekomst meer heeft. Een aantal
constitutioneelen, dat echter nog gering is,
keurt het budget goed. Dat belooft een goede
toekomst, die vruchten zal dragen, wanneer de
regeering de kamer helpt bij den strjjd tegen
haar eigen onervarenheid, opdat zjj duidelijk
inziet, wat zjj wil. Wjj rekenen ook op het
land, om den laatsten tegenstand eener poli
tieke oppositie te breken, die voortaan geen
overtuiging meer bezit, en om het contrast der
beide groote bewegingen, de conservatieve en
de progressistische, in de door allen erkende
republiek te voleindigen".
Naar het Journal des Dèbats meent, dachten
zelfs die leden der rechterzjjde, die de grootste
ontsteltenis over de vrjjmoedige verklaringen
van den heer Dugué de la Franconnerie aan
den dag legden, juist zooals hjj. Dat heeft
het best de redevoering van De Cassagnac be
wezen. Nooit was de ontmoediging der oude
partjjen helderder aan den dag getreden;
inderdaad proclameerde De Cassagnac de abdi
catie en aan de rechte rzijde verhief zich geen
enkele stem tot een protest. Nog duidelijker
karakteriseert de stemming zelve de gevoelens
der monarchisten. Terwjjl De Cassagnac, nadat
hij het woord had gevoerd, nog oppositie-geest
genoeg bezat om tegen de begrooting te stem
men kan men uit het feit, dat de meer
derheid der conservatieven zich van stemming
onthield, concludeeren, dat bij hen zelfs de
oude zucht tot tegenstand geheel was uitgedoofd.
Evenals de Fransche kamer, welke evenwel
nog geen Kerstvacantie nam, en het Engelsche
parlement heeft de Duitsche rjjksdag zich een
korten rusttijd gegund. Na aanneming van
het Duitsch-Turksch handelsverdrag besloot de
rijksdag tot 13 Januari uiteen te gaan.
Te voren behandelde zjj nog in dezellde zitting
de wet ter herziening der suikerbelasting. De
minister van financiën deed daarbjj uitkomen
dat men nog in 1889 gehoopt had door de
suikerconventie afschaffing van de premiën te
verkrjjgen. Maar toen was onmogeljjk te voor
zien, dat de rjjksregeering eventueel de zaak
in haar vollen omvang zou ter hand nemen,
geljjk thans het geval was.
Omtrent de kansen der wet laat zich nog
niets voorspellen, daar de leden van het
centrum het stilzwjjgen bewaarden. De Duitsch.
vrjjziDnigen en sociaal-democraten verlangden
onmiddeljjke opheffing der uitvoer-premiën.
De conservatieven en een deel der nationaal-
liberalen verklaarden zich tegen het ontwerp
dat ten slotte naar eene commissie werd ver
zonden.
Een en ander over de Dakota's ot
Sioux-Indianen.
I.
In een Duitsch blad vinden wjj eenige op
merkingen over de Messias-beweging onder de
Indianen in Dakota, welke, wjjl zjj den sleutel
geven tot hetgeen thans onder die lndiaansch e
stammen voorvalt, wel de aandacht verdienen.
Een met de toestanden van dat rampzalig
volksras goed bekend zendeling verklaart dat
die beweging niets verrassends of onverwachts
heeft, wjjl zjj een uitbarsting van wanhoop is
van een volk, dat door de Amerikaansche re
geering en haar zelfzuchtig, schurkachtige be
ambten steeds belog. n_en bedrogen is, terwjjl
de aanwinst van dit volk voor de beschaving
steeds veronachtzaamd of uit lage beweeggron
den door verachteljjke middelen werd beproefd.
Hoe ook het einde dezer beweging moge zjjn
óf zjj tot daden van wanhopende wreedheid door
de Indianen 5f tot een nieuwe slachting onder
den tot den ondergang gedoemden stand lei-
de, in ieder geval is zjj een ernstige ver
maning aan de regeering der Vereenigde staten
om aan alle beschaving hoonende wanverhou
dingen een einde te maken.
Omtrent het land der Dakota's, hun zeden
en gebruiken en zjjn eigen werkzaamheid onder
hen deelt de zendeling het volgende mede.
Een uitgestrekt grondgebied te midden der
Vereenigde Staten dient den stam tot woonplaats.
Met eene oppervlakte van 3861539 kilometers
komt Dakota in grootte 't meest nabjj den staat
Texas en is niet lang geleden zelfs in twee
staten verdeeld geworden. Vroeger was het
geheel het eigendom der oude Radowessers
(oude naam der Dakota's) voor dat ze bjjna
alles verloren aan de hun verdrag schendende
blanken. Bovendien behoorde hun nog het land
aan beide zjjden van den Missouri tusschen
den Mississippi in het Oosten en de Blackhills
in het Westen, van de bronnen der Plate
Rivier in 't Zuiden tot aan het Devils Lake in
't Noorden, dus behalve Dakota nog het geheele
gebied van Minnesota, dat ze heden ten dage
nog in hunne liederen bezingen, en van Nebraska
met een gedeelte van Iowa.
Nog altjjd betreurt het geheele volk deze
heerljjke, hun ontroofde landstreek en het ver
lies hunner vrjjheid. Met het verlies van het
uitgestrekt grondgebied in 't jaar 1851 was
voor den onbeschaafden zoon der natuur de
grond gelegd voor zjjn algeheelen ondergang.
Hjj leerde nu die blanke broeders met hun
dubbelzinnigen tong nader kennen en wel
wierp hjj nu zjjn Tomahawk en richtte hjj
zjjn geweer, dat zij hem zelf in handen
hadden gegeven, tegen hen om zich te wreken
maar 't was te laat. Al spoedig vonden de
blanken ook nog het goud in de zwarte ber
gen— dat was in 1873 en dwongen zjj den
Indiaanschen broeder hun ook dat land nog
af te staan.
Wel verweerde hjj zich, aangevoerd door
»Itascas, Sitting Bull, Red Cloud en Spotted
Tail, met den moed der wanhoop, omdat hjj
begreep dat men hem alles ontnemen wilde,
maar te vergeefs zjjn voornaamste gebied was
nu slechts nog eene groote uitgestrektheid ten
westen van den Missouri tot achter de Yellow-
stonerivier, die hjj met nog eenige kleine land-
derjjen, welke men in het oosten nog voor hem
»reserveerde", tot vóór korten tjjd verdedigde.
Ook dit werd hem door den »grooten blanken
vader in Washington" ontnomen, het is waar
onder de schoonst klinkende beloften.
De gedane beloften werden echter niet ver
vuld en nu ontbrandde de lang bedwongen
toorn van den Indiaanschen krijgsman, die nog
aangewakkerd werd door de ellendige behan
deling der regeeringsbeambten, en leidde hem,
door de onnatuurlijkste gevoelens zjjner hoofden
aangevuurd, op het oorlogspad.
Het land der westeljjke Indianen is in ver
scheidene agencies of reservations ingedeeld. In
de drie westeljjke agencies, waarin zich de tegen
woordige beweging het meest openbaart, leven
een 20.000 Indianen. De Pine Ridge Agency, die
in de berichten thans zoo dikwjjls genoemd
wordt, ligt in het Zuiden in de nabjjheid van de
White River en is de verbljjfplaats van 8000
Ogallala Dakota's, die zich gemakkelijk met
de 7000 Indianen uit de eveneens Znideljjk ge
legen Rosebud Reservation kunnen vereenigen.
Bovendien worden zjj door de forten niet ge
noeg in bedwang gehouden.
Wat het karakter en de levenswjjze dezer
reservations betreft, zoo is het bekend, dat het
eenigszins gelukt is door vaste nederzetting
een klein gedeelte tot den akkerbouw te bren
gen men heeft hun den zegen van den
landbouw in zulk een vruchtbare streek
doen leeren inzien. De beperking van grond
gebied bood hiertoe een goed middel aan. De
regeering beproefde tevens in landbouwscholen
den jongeren het bedrijf te leeren en hen later
het geleerde onder hunne stamgenooten te laten
toepassen. Maar ook hierbjj ging men gebrek
kig te werk, hoewel men een uitstekend middel
tot assimileering van dit volk in de hand had.
Want de Dakota is vlug van begrip; heeft hjj
zich eenmaal voorgenomen het luie leven te
laten varen, zoo ziet hjj al ras zjjn voordeel in;
q|n de Indianen, bjj v. de Yanchon, Chegenne en
Standing Rock-Ageneys di6 den maïs en graan
bouw reeds langen tjjd met goed g9volg beoefen
den en das, vooral in den winter, een draaglijk
leven kunnen leiden, weten hun ontwikkeling
zich wel ten nutte te maken.
Te betreuren en ten hoogBte af te keuren is
ook hier weder het winstbejag van zekere
elementen. Een weinig landbouw wordt op
de meeste nederzettingen beoefend. De Indianen
doen daardoor dikwjjls eenigen voorraad maïs
op voor den winter, die hen, daar ze door de
agenten bjj de levering van vleesch zoo schan
delik bedrogen worden, door den moeiliksten
tjjd heen helpen. De mislukte oogst van dit
jaar heeft er niet weinig toe bigedragen om
de opgewondenheid onder de Indianen te ver
meerderen, te metr wyl de onbarmhartigheid
der agenten het hoogste peil heeft bereikt.
Het verbaast den schriver volstrekt niet, dat
de Sioux de voorkeur geven aan den oorlog
boven den maandenlangen honger in de
bitterste koude. De blanke broeders zouden
in hetzelfde geval niet anders handelen.
'Slot volgt.)
Gedrukt bjj D. G. Kröber Jr., te Middelburg.
