N°. 286, 133e Jaargang. 1890. Donderdag 4 December Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.- Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen: van 1—7 regels/1.50; iedere re°-el meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. lliddelburg 3 December. ÜÏT STAD EN PROVINCIE. lilDDllltl IS(.SIlli: (I)IIMM Met de volgende fwoorden herdenkt prof. Buys in De Gids onzen Koning. »Eene regeering, tegeljjk zoo langdurig en zoo volkomen ongestoord als die voor Willem III was weggelegd, is, schrijft de hoogleeraar, zeldzaam genoeg. Zeker hebben ook aan die regeering de dagen van sterk opgezweepte politieke hartstochten niet ontbroken, maar gelukkiger dan de eerste koning van zjjn ge slacht, zjjn die stormen over zjjn hoofd heen gegaan, zonder aan zijn populariteit de minste afbreuk te doen. En toch, is in die laatste levensjaren, welke hij in bjjna volkomen af zondering van de wereld doorbracht, zijne ge dachte soms naar het verleden teruggeweken wie weet of hjj er wel niet eens toegekomen is aan dien eersten koning èn de stormen van zijn leven èn de wisseling van zijn fortuin èn zelfs zjjne verzwakte populariteit te benijden. Immers die wisselingen en die stormen waren wat de gescheurde vlag voor den krijgsman is: de openbaring van een wel ruw en moeitevol, maar dan toch hoogst belangwekkend leven; een leven, dat aan rusteloozen arbeid zijne waarde en aan grootsche aandoeningen zjjne wjjdiDg ontleende. En hjj, die nazaat Eene gelegenheid om de militaire deugden, erfeljjk in zjjn geslacht, voor de wereld bloot te leggen, had hem ontbrokenvoor een zuiver persoon- ljjke regeering was hem van den aanvang af de weg afgesneden geweest, en om, naar het ideaal in onzen tijd voor den constitutioneelen Koning weggelegd, zich geheel te vereenzel vigen met de denkbeelden en de adspiratien van zjjn tjjd en van zjjn volk', ten einde den machtigen maatschappeljjken invloed over wel ken hjj beschikken kon, aan het leiden van die denkbeelden en het bevredigen van die neigingen, dienstbaar te maken, daartoe waren andere eigenschappen noodig dan de natuur hem geschonken had. Misschien zal de ver zuchting hem dan wel eens over de lippen zijn gekomen, dat zjjn leven, zoo eentonig zonnig, toch ten slotte een eenzaam leven geweest. >Maar wat aan het verledene moge ontbroken hebben, ook nog in de laatste heldere oogen blikken, welke het leven hem gunde, kon hjj met berusting op de toekomst het oog vestigen, Immers hjj wist, dat het verbond, twee en veertig jaren tusschen hem en zjjn volk ge handhaafd, een verbond was geweest van ongerepte trouw en loyauteithij wist, dat zulk een verbond aan kracht en innigheid wint naar gelang de persoon, aan wien de trouw verpand is, zwakker zjjn mocht, en hjj wist dus ook, dat, wat de toekomst mocht brengen, zjjn volk aan de erfgenaam van zjjn kroon een vrouw en een kind tevens in dubbele mate zou gaven wat het aan hem zeiven gegeven hadeerljjke en trouwe aanhankelijk heid in dagen van vreugd en van smart. En steunende op die wetenschap het laatste maar ook het hoogste loon van een eerljjk man heeft hjj het hoofd vredig kunnen neerleggen". In het begin van zjjn belangrjjke beschouwing wjjst de hoogleeraar op de onrust, waarmede Bommigen het optreden van den Koning begroetten, toen hem in 18:9 plotseling het bewind werd opgedragen. Hjj had tot dien tjjd elke aanraking met zjjn toekomstige onder danen stelselmatig vermeden, terwjjl het bekend was dat zjjn persoonlijke sympathieën heen wezen in een richting, lijnrecht tegenoverge steld aan die, welke Nederland juist een jaar vroeger was opgegaan en die het nu vervolgde, in het vaste vertrouwen dat deze het leiden zou tot bevestiging van zijn vrijheid en tot verhooging van zjjn welvaart. Men vreesde voor gevaarlijke botsingen. Wel ontbrak het niet aan geruststellende voorteekenen, want ronder en ruiterljjker dan Willem III kon geen vorst zich aan zjjn volk verbinden bjj de plechtige huldiging in Mei 1849, maar men moest de daden afwachten. De daden zijn klemmender nog geweest dan de woorden en zjj hebben op de Koninklijke gelofte het zegel gedrukt. In de eerste regee- ringsjaren mocht het soms bljjken dat hier en daar van de oude achterdocht nog sporen waren overgebleven, deze verzwakten allengs en ver dwenen welhaast zoo volkomen, dat het thans jonge geslacht zich misschien over niets zoozeer verwondert als over het feit, dat zulk een be duchtheid ooit heeft kunnen bestaan. Welk ook het oordeel zjjn zal van tjjdgenoot en nakomeling over de regeering van Willem III, allen zullen zich in elk geval vereenigen in de betuiging, dat de rechten en vrjjheden van zjjn volk hem heilig zjjn geweest, en dat hij zonder rekening te houden met zjn eigen oordeel over de waarde der hem toevertrouwde schatten als braaf soldaat bij die schatten heeft wacht gehouden, niet gedoogende dat daarnaar immer een schendende hand werd uitgestrekt. Het Nederlandsche volk heeft deze koninkl jjke trouw beloond met het beste, dat het geven kon, d. w. z. met een trouw, in alle opzichten aan de zijne geljjk. De koning was zeker van zijn volk, zooals dit volk zeker was van hem, zonder dat aan éen van beide zjjden ooit be hoefte werd gevoeld aan middelen om het nu zoo natuurlijk bezit tegen een mogeljjk verlies de toekomst te waarborgen. Zooals zijü volk zich gaf aan hem, kon hjj zich geven juist zooals hij was. Door nooit het gelaat te plooien naar de stemming van de menigte, welker midden hjj zich ophield, heeft zjjn optreden in het openbaar meer dan eens aan die stemming afbreuk gedaan, maar nooit aan de trouw waarmede zijn volk hem aanhing; en misschien dat meer dan een zjjner mede- souvereinen, hier te lande getuige van het geheel ongedwongen verkeer tusschen koning en volk, zich wel eens najjverig de vraag ge steld zal hebben vanwaar het toch komen mocht, dat onze vorst als een natuurlijk recht over een veel grootere plaats in het hart zijns volks beschikte, dan anderen met een leven van onverpoosde toewijding aan het welzjjn hunner onderdanen hadden kunnen veroveren. Eene dé; êche, niet jater «$<-n Mae n dag van Ba nana te Rotterdam ontvaDgen, waarin do aan komst van hetNederlandschoorlogschip Sommels- dijk medegedeeld wordt, maakt van hetuit Brussel geseinde feit hoegenaamd geen melding. De N. A. H. V. verontrust zich dan ook volstrekt niet over de zaak. Mocht de Etat zich inderdaad weder aan de eene of andere willekeurige handeling hebben schuldig ge maakt, dan is er op dit oogenblik een Neder landsche officier (do commandant van de Som- melsdijk) ter plaatse, die ongetwjjfeld aan onze regeeriug de waarheid zal rapporteeren, welke dan moeielijk meer te Brussel zal kunnen worden geloochend. Het verspreiden van zulke schandeljjke on waarheden kan toch wel geene andere bedoe ling hebbeD, dan om den Nederlandschen handel met betrekking tot de anti-slavemij-quaestie en het vraagstuk der invoerrechten, zwart te maken. In tegenspraak met een Reuter-telegram verneemt hetzelfde blad dat de Nederlandsche regeering geen voorstel heeft gedaan om de onderteekening van het protocol der Brussel- sche Congo-conferentie uit te stellen. Yolgens een bericht in de Indépendance Beige en overgenomen in bjjna alle Hollandsehe bla deD zou op een dezer dagen te Brussel gehou den bijeenkomst van de directeuren der Ne derlandsche spoorwegen en der Engelsohe Great Eastern en LondonChatham—Dover-ljjnen ge sproken zjjn over de inrichting van een post bootdienst tusschen den Hoek van Holland en Harwich. Naar ons uit zeer vertrouwbare bron wordt meegedeeld is dit bericht geheel onwaar. De geheele mededeeling berust op de phan- taisie van den een of anderen berichtgever, die wat uit het slot van het bericht blijkt zeer slecht op de hoogte is van den duur der verbindingen tusschen Engeland en het vaste land. H. M. de Koningin-weduwe zal Maandag in eene vereenigde vergadering der Staten-Generaal den eed afleggen als regentes en voogdes. Naar aanleiding van het gisteren medege deelde bericht dat door slavenjagende Arabieren een aanval had plaats gehad op het kamp Sankouroe, waaraan werd samengekoppeld het bericht, dat eene groote hoeveelheid verboden vuurwapenen in de factorjj van de Nieuwe Afrikaansche Handels-Vinnootschap te Banana in beslag genomen was, schrjjft de N. Rott. Cr/, Wij hebben hieromtrent bij de directie der N. H. A. V. informatiën ingenomen, die cns het volgende mededeelt. Het is wel mogelijk, dat de Arabieren zich tegen de buitensporige rechten, die nu onlangs door den Etat zijn ingevoerd op ivoor, gewapenderhand verzetten »Slaven jagende" Arabieren zullen echter nooit een kamp van den Etat aanvallen. De poli tiek van den Etat is meer, die Arabieren te vriend te houden dan tot vjjand te maken, ge tuige de benoeming van Tippo-Tib tot gou verneur van het district des Stanley-falls. De inbeslagname van verboden wapenen te Banana moet eene onjuistheid zijn, daar sedert begin 1888 geen andere wapenen door de N. A. H. V. worden uitgevoerd dan vuursteen geweren, die in den geheelen Beneden-Congo vrjj kunnen worden geïmporteerd. Het eenige, dat mogelijk is, zou zijn, dat de Etat artikel 4 van het decreet van 28 Januar 1889 heelt toegepast op de enkele geweren, die met vergunning van den Etat in de factorij aanwezig zjjn tot zelfverdediging der blanken, Dat artikel luidt»Lorsque la quantité d'ar- mes a feu di.posée en un établissement sera jugée excessive par le Gouverneur Generalil pourra en ordonner Vexportation, sous peine, en cas d'in execution dans le delai fixépar lui, de confiscation et d'une amende de 100 cl 500 francs. II pourra en tout temps faire' inspecter les dépots f De samenkoppeling der heide berichten heeft bljjkbaar ten doel, de N. A. H. Y. in een valsch daglicht te plaatsen. De Sankourou is een zjjtak van de Karraï, die door de Hollandsehe stoombootjes niet wordt bevaren, en in welk gebied, zelfs honderden mijlen in den omtrek, geen enkele Hollandsehe factorij wórdt aange troffen. Boven Matadi (dus in den gehe6len Boven- Congo) worden er door de N. A. H. Y. ook in met het oog op eventueele verkiezingen voor Gemeenteraad, Provinciale Btaten of Tweede kamer der Staten generaal kunnen gevraagd en verkregen worden. Er moet voor dat doel reeds em kantoor lokaal gehuurd zjjn. Dn uitvaart. Dr A.W. C. Berns van Amsterdam schrjjft uit Berlijn aan het Hblcl, in verband met het middel van dr Koch, o. a. het volgende De hoofdzaken, waarop tegenover het publiek, dat van deze hoogst belangrijke ontdekking alles en zeker te veel verwacht, niet genoeg gewezen kan worden, zijn de volgende}: Ten eerste. Het middel is een zeker her kenningsmiddel voor tuberculose. Dit staat vast. Sommige tuberculeuse aandoeningen als lupus verbeteren er onder, misschien kunnen zjj er blijvend door genezen worden. Om hierover echter met; juisthoid te kunnen oordeelen, is de tijd nog te kort. Wellicht ia het ook mogelijk, dat andere en ernstiger tuberculeuse aandoe ningen later zullen blijken evenzeer voor ver betering en genezing vatbaar te zjjn. Maar hierover kan nu onmogeljjk nog iets met zekerheid gezegd worden. Dus nu reeds armen teringljjders de hoop te geven op volkomen herstel is te ver te gaan. Het mag niet omdat het niet kan, Koch zelf deed het allerminst. Ten tweede. De proeftjjd met het middel moest zich over jaren uitstrekken. Voortgezette wetenschappelijke onderzoekingen zijn noodig wat nog duister is op te klaren; en rjjper ervaring, aan de klinieken opgedaan, moet later ons, practici, den weg wijzen. In het middel liggen ontegenzeggeljjk nog niet geheel bekende gevaren eveneens opgesloten. Ten minste, er zijn feitelijk onverwachte doodsgevallen bekend. Zondag werd ons, bjj een bezoek aan het Krankenhaus Urban gebracht, nog zulk een geval van nabij medegedeeld. Vaak treden er na de inspuitingen onrustbarende verschjjnselen op. De inspuitingen hebben tevens dikwijls onver wachte nevenwerkingen en men kan niet genoeg waarschuwen tegen de geringste onvoorzichtig heid en niet genoeg aanbevelen om de gevallen ten strengste te individualiseeren. Hieruit volgt eindeljjk, dat het voor de patiënten geraden is, zooveel zij eenigazins kunneD, een afwachtende houding aan te nemen hun hulp daar te zoeken waar die uit den aard der zaak het best gegeven kan worden, in de ziekenhuizen. Zóo oordeelt men thans hier, waar de koortsachtige opwinding reeds voor een meer nuchtere opvatting begint te wijken, zoowel bjj de meeste vreemdelingen alB bjj de Duitsche medici zelve. Zoo zeide minister V. Gossler ten stelligste, dat hij er reeds sedert weken op uit was de »wilde poliklinieken en klinieken", in logementen en privaathuizen in allerjjl opgericht, tegen te gaan; en dat hjj ze nu ten bate der volksgezondheid en in het algemeen belang met behulp der politie zou laten sluiten. Door een medewerker van den Temps naar zjjn oordeel over de methode van Koch gevraagd, antwoordde Pasteur: »Indien gij mijne meening vraagt uit een technisch oogpunt, kan ik u niets antwoorden. Ik kan als iedereen slechts gissen. Naar eene meening, waarover het mjj niet vrijstaat te oordeelen, heeft dr. Koch gemeend de wijze waarop hij tot zjjne ontdekking is gekomen niet te behoeven mede te deelen, zooals wij dit gewoon zijn in Frankrjjk aan onze collega's der academie te doen. De uitkomsten zjjn echter zoodanig dat zjj bewonderingverdienen." De Staats-Courant van 3 dezer bevat een gewijzigd programma voor de plechtige begra fenis van wjjlen Zijne Majesteit Willem III. De wijziging bepaalt zich tot eene aanvul ling betreffende den trein. Achter de adju danten van wjjlen Z. M. in gewonen dienst, zullen namelijk de volgende hooge personen in den stoet plaats nemen: de Yorst van Wal deck en Pyrmont, de Groot-Hertog van Saxen, de Groot-Hertog van Luxemburg, in een rjjtuig, be spannen met zes paarden, gaande drie lakeien naast elk portier, Grootvorst Alexis van Rusland, Aarts-Hertog Frederik van Oostenrijk, Prins Albert van Pruisen, Regent van Brunswijk, Prins Eduard van Saksen Weimar, in een rjjtuig, bespannen met zes paarden, gaande drie lakeien naast elk portier, Prins Yictor Emanuel van Savoije, Graaf van Turijn, de Graaf van Vlaanderen, Prins Wilhelm van Wurtemberg, Prins Waldemar van Denemarken, in een rjjtuig, bespannen met zes paarden, gaande drio lakeien naast elk portier, de Erf- Groot-Hertog van Saxen, de Erf-Groot-Hertog van Luxemburg, de Hertog van Mecklenburg Schwerin, in een rjjtuig, bespannen met zes paarden, gaande drie lakeien naast elk portier, de Prins Von Schaumburg-Lippe, de Prins Von Wied, en de Prins Yon Bentheim und Stein- furt, in een rjjtuig, bespannen met zes paarden, gaande drie lakeien naast elk portier. Verder de Graat Yon Rosen, Eerste Kamer jonker van den Koning van Zweden en Noor wegen de Graaf Von der Scbülenourg, Hofmaarschalk van den Hertog van Saksen- Altenburg de Burggraaf De Pindella, ver tegenwoordigende den Koning van Portugal de heer Yon Bulow, Opper-Holmaarschalk van den Groothertog van Mecklenburg-Strelitz, in een rjjtuig, bespannen met vier paarden, gaande een lakei naast elk portierde Prins Karadja Pacha, vertegenwoordigende den Sul tan van Turkjje de heer Legrand, Buitengewoon Gezant en Gevolmachtigd Minister van de Fransche Republiek; de heer De Villa Urrutia Buitengewoon Gezant en Gevolmachtigd Mi nister van den Koning van Spanje, in een rijtuig bespannen met vier paarden, gaande een lakei naast elk portier de heer Gennadius vertegenwoordigende den Koning van Grieken land de beer Vacaresco, vertegenwoordigende den Koning van Rumenië; Sir Collins, ver tegenwoordigende de Hertogin van Albany, in een rjjtuig, bespannen met vier paar den, gaande een lakei naast elk portier de Generaal Derrècagaix en de Admiraal Des Essarts, van het Fransche leger en van de Fransche Marine de Kolonel Chamoin, verte genwoordiger van den President der Fransche Republiek, en de Luitenant-Kolonel Le Bon van het Fransche Leger, in een rijtuig, bespannen met vier paarden, gaande een lakei naast elk portier. Achter de rijtuigen van de Vorsteljjke perso nen volgen, in rjjtuigen met twee paarden bespannen, gaande een lakei naast elk por tier, hoogstderzelver gevolgde Adjudanten zoowel persoonlijke als toegevoegde, te paard, Verder bljjft de stoet zooals oorspronkelijk opgegeven. Achtereenvolgens zijn nog te 's Gravenhage aangekomen grootvorst Alexis van Rusland, de vorst van Waldeck, aartshertog Frederik van Oostenrjjk, prins Albert van Pruisen, die allen namens de koningin-weduwe begroet werden door mr R. J. graaf Schimmelpenninck van Njjenhuis. Hertog Eduard van Saksen-Weimar bracht eenen prachtigen krans mede, bestemd om namens koningin Victoria te worden neergelegd bjj de ljjkbaar van den Koning. Door den aartsbisschop en de bisschoppen van Nederland is aan de koningin-regentes van Nederland een adres van rouwbeklag ge zonden. Door het bestuur der kiezersvereeniging Burgerplicht te Amsterdam zal eerstdaags aan een lang gekoesterd voornemen gevolg worden gegeven, om een permanent bureau met een de houten omhulsels ontdaan, doch die zjjn in A°. 1752, om den slechten toestand waarin zjj toen verkeerden, met hout en al overgezet in nieuwe looden kisten, met uitzondering van de kist van Catharina Brigica, dochter van prins Willem I, die gerepareerd is. De ljjken van drie der gemalinnen van prins Willem I liggen niet in Delft, doch elders begraven; alleen zijne vierde gemalin Louise de Coligny ligt nevens hem. In 1752 (en natuurljjk ook nog heden) stonden in den ouden kelder drie kleine kistjes, waar- van de inhoud toen niet bekend was en waar schijnlijk kinderlijkjes bevattende; dat het historische hondje in een van die kistjes zou liggen, is nog nergens gebleken. Ook de heer W. J. D. van Dijck, oud-secre taris van Z. K. H. Prins Alexander der Neder landen, Prins van Oranje, wjjst op eenige onnauwkeurigheden in die beschrjjving. Volgens hem staat het lijk van wjjlen H. M. Koningin Sophie niet boven maar rechts naast dat van haren oudsten zoon, terwijl op haar verlangen, in het testament van H. M. uitgedrukt, het stoffelijk overschot van den op jeugdigen leeftgd gestorven Prins Maurits, nu wijlen 's Konings tweeden zoon, daaiboven werd geplaatst. In de eerste nis hoven het ljjk van Prins Willem van Oranje staat zegt hjj verder het ljjk van H. M. Anna Paulowna. Bjj de teraardebestelling van het stoffeljjk overschot van Prins Alexander heeft het een punt van overweging uitgemaakt de kist van Anna Pau lowna te veiplaatsen, teneinde het ljjk van Prins Alexander boven dat van zjjn broeder te plaatsen, waardoor moeder en drie zonen in twee nissen naast elkander zouden rusten. Aan dat plan kon echter geen gevolg worden gegeven, omdat het ljjk van Anna Paulowna volgens de voorschriften der Russische kerk werd bjjgezet en deze de verplaatsing der kist niet toelieten. Dat de looden kist van Willem den Zwijger slechts 20 centimeters hoog is, zal wel een vergissing van ,den zetter zjjn, merkt de heer Van Djjck ten slotte op. het geheel geen geweren vaii welken aard ook gesalarieerden secretaris op te richten, waar geïmporjeer4< dageljjks |lle gewenschte inlichtingen, vooral Op plechtige wijze had heden morgen op de algemeene begraagplaats alhier de ter aarde- bestelling plaats van het lijk van den heer J. Scholtens, in leven kapelmeester van bet muziekkorps der dd. schutterjj van Mid delburg. Op de kist waren de schako en de degen van den overledene nedergelegd, terwjjl de slippen van het lijkkleed werden gedragen door vier leden van bet kader der schutterjj. Als dragers deed een deel der muzikanten dienst, terwijl de overige na de familie den stoet volgden. Achter ben sloten zich tal van leden van het kader aan, onder bevel van den adjudant onderofficier. Onder veel belangstelling van de zijde der burgerij zette do stoet den weg naar de begraaf plaats voort, waar de majoor-kommandani benevens twee officieren der dd. schutterjj zich bevonden om aan Scholtens de laatste eer te bewjjzen. Toen de Ijjkkist in de groeve was bijgezet nam de majoor-kommandant; de heer F. G. Sprenger, het woord en zeide ongeveer het volgende Wjj hebben een goed man naar zijne laatstd rustplaats gebracht; moge hjj daar kalm en zacht rusten. sHet moeite volle leven van Scholtens zal bjj zijne superieuren, zjjne vrienden en bekenden en zeker ook bjj het muziekkorps, waarover hjj het bevel voerde, aangename herinneringen achterlaten. »Hij werkte, hoezeer zjjn lichaam leed; zoti veel hjj kon om zijne taak zoo goed mogeljjk te vervullen, wat hem vooral in den eersten tjjd van zijn optreden vaak moeiljjk was. Hjj heeft gezegevierd en dankbaar moet erkend worden dat hjj met vrucht is werkzaam ge weest om het peil van het muziekkorps te verhoogen. »Moge God zjjne bedroefde weduwe en kin deren bjjstaan 1 Laten wjj, uit waardeering van wat Scholtens geweest is, hun zooveel mogeljjk Bteun en hulp verleenen De heer E. Ph. Erfmann wjjst op eenige Nadat een tweetal familieleden namens de onjuistheden, voorkomende in de beschrijving weduwe, kinderen en verdere familieleden dank van S. van de vorstelijk; grafkelders te Delft, hadden gezegd voor de aan den overledene Zoo is het lijk van prinses Wilhelmina van bewezen eer, brachten al de muzikanten door Pruisen (Willemijntje) niet naast haren gemaal een schop aarde op de Ijjkkist te werpen den aan den schoot der aarde toevertrouwd, wantoverledene eene laatste hulde, Daarmede was Willem V ligt in den hertogeljjken graf kelder j de droeve plechtigheid afgeloopen. te Brunswijk. j Op den weg naar de begraafplaats passeerde In den ouden kelder zjjn de kisten niet eau de Ijjkatatie twee afdeelingen infanterie, dig

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1890 | | pagina 1