N°. 279. 133e Jaargang. 1890. W oensdag 26 November Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.- Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen: van 17 regels 1.50; iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Middelburg 25 November. KERKNIEUWS. UIT STAD EN PROVINCIE. r UII)I)lli;ili(,S(lli: GO GRANT Het overlyden van Zjjne Majesteit Willem III, koning der Nederlanden, is aan de Staten- generaal medegedeeld bjj de volgende kon* boodschap »Mjjne Heeren »Met een diep bewogen hart vervullen Wjj den droevigen plicht U kennis te geven van het overlijden van Onzen innig geliefden Gemaal. »Het behaagde Gode Zjjne Majesteit WILLEM III, Koning der Nederlanden, in den vroegen ochtend van heden tot Zich te nemen, na een smarteljjk ziekbed, dat, met gelatenheid gedra gen, in de laatste oogenblikken in kalmte werd doorleefd. »Wjj zjjn overtuigd dat door U, Mijne Heeren, en door geheel het Nederlandsche Volk, met innigen weemoed wordt gedeeld in den rouw van het Koninklijk Huis. »En hiermede, Mijne Heeren, bevelen wjj U in Gods Heilige bescherming. *Het Loo, den 23sten November 1890. EMM A." De hofrouw, bjj deze gelegenheid uitgeschre ven, zal gedurende negen en dertig weken wor den gedragen en op de navolgende wjjze*"wor- den verdeeld: zes en twintig weken groote rouw, tien weken halve rouw en drie weken lichte rouw. De openbare vermakelijkheden en tooneel- voorstellingen zjjn tot Zondag avond en op den dag der begrafenis geschorst. Het ljjk van Z. M. den koning zal worden neer gelegd in een hermetisch gesloten looden kist, die aan de binnenwanden met matrassen van witte zjjden is gecapitonneerd. Om deze kist zal een kist van zwaar eikenhout worden geplaatst, die wederom zal omsloten worden door een kist van prachtig gepolijst mahonie hout met zilveren garnituur. Dit garnituur bestaat uit twaalf massief zilveren handvatsels met de zinnebeelden des doods en een geljjk aantal zilveren schroeven gedekt met kronen. Op het deksel wordt een zilveren plaat vastgehecht waarop gegraveerd zjjn de data van de geboorte en het overljjden. Onder deze dekplaat wordt eene opening ge laten waarover een glazen plaat zal worden bevestigd, zoodat het gelaat van den ontslapen monarch zal zichtbaar zjjn. De kist wordt gedragen door acht zilveren leeuwenklauwen. De vervaardiging is opgedragen aan de be kende firma P. Mouton Zoon, te 'b Hage, die zich met den meesten spoed van haar taak kwjjt, zoodat de kist reeds gisteren avond vermoedeljjk gereed zou zijn. Omtrent den dag der begrafenis is nog niets met zekerheid te melden. Sommigen noemen Donderdag 4, anderen Dinsdag 9 December. Bjj die begrafenis zal prins Albrecht, prins regent van Brunswjjk, den Duitechen keizer en prins Edward van'Saxen-Weimar waarschjjn- Ijjk de koningin van Engeland vertegenwoor digen. Slechts drie dagen heeft het regentschap geduurd van H. M. Koningin Emma, als plaatsvervangster van den Koning, die buiten staat was geraakt de Regeering waar te nemen. Door het overljjden van den Koning heeft dat regentschap opgehouden te bestaan. In plaats van den overleden Koning is thans zijne tienjarige dochter, prinses Wilhelmina, Konin gin der Nederlanden geworden. yan dat oogenblik af is de wet van 2 Au gustus 1884 (Staatsblad no 1881 in toepassing gekomen, waarbij de Koningin-Moeder tgedu- tende haren weduwelijken staat" benoemd is tot Regentes voor het geval de troonopvolgster minderjarig mocht zjjn bjj hare komst tot den troon. ~H. M. de Koningin-weduwe Emma treedt dus thans op tot het uitoefenen van het Koninkljjk gezag in plaats van hare dochter, Koningin Wilhelmina. Om dat nieuwe regentschap te aanvaarden, zal H. M. nu in de vereenigde zitting der Staten-generaal eerst den eed hebben af te leggen, voorgeschreven bjj art. 43 der Grondwet. De plechtigheid, die jl. Donderdag heeft plaats gehad, betrof enkel het regentschap yzoolang de Koning buiten staat was de regeering waar te nemen". Te geljjk met de wet op het regentschap is de wet van 14 Sept. 1888 Stblno 150) in werking getreden, waarbjj de voogdij over de minderjarige Koningin is geregeld, nameljjk het toezicht op hare persoon en het beheer der goederen, Deze heeft H, U, de KoningiS'Mo* der als voogdes aangewezen en haar een Raad van voogdij toegevoegd. Leden van dezen Raad zjjnvier door den Koning aan te wjjzen Ne derlanders, benevers de vice-president en het eerst benoemde lid van den Raad van State, de voorzitter van de Algemeene Rekenkamer en de president en de procureur-generaal bjj den Hoogen Raad. De koning heeft zjjnerzjjds benoemd de heeren mr. W. baron van Goltstein van Oldenaller (oud-minister van koloniën), A. baron Schimmel- penninck van der Oye, thans commissaris des konings in Utrecht, jhr. mr. J. Roëll, (lid der Tweede kamer) en A. N. J. M. baron Van Brienen van de Groote Lindt. De vjjfdoorde wet aangewezen hooge ambtenaren zjjn jh. mr. Van Reenen, jhr. mr. W. A. C. de Jonge (Raad van state), E. A. A. J. de Roy van Zuidewjjn (Rekenkamer), mr. J. G. Kist en mr. C. Polis (Hooge raad). Wanneer een der door den koniug benoemde leden uitvalt, heeft de aan vulling plaats bjj de wet, maar zjj kan achter wege bljjven, zoolang nog twee hunner over zjjn. Elk der leden moet, evenals de voogdes, in een vereenigde zitting der Staten-Generaal den eed afleggen. Intusschen is H. M. de voogdes bevoegd, voorloopig het bewind te voeren onder hare verant voordeljjkheid. De zorg voor de persoon der minderjarige Koningin is opgedragen aan de Moeder-Voogdes. De Raad van Voogdjj wordt gehoord bjj de keuze van de opvoeders en de onderwijzers zjjn goedkeuring is noodig voor ieder buiten- landsch verbljjf der minderjarige Koningin. De inhuldiging van Koningin Wilhelmina zal eerst na 31 Augustus 1898 kunnen plaats hebben. (Hbld.) De heer Bahlmann heeft aan zjjn medeleden der Tweede kamer een nota gericht ter zake van het legerontwerp. »Het is onnooaig te zeggen", aldus besluit het stuk, ^dat onder de gegeven omstandig heden een onderzoek van de artikelen den ondergeteekende overbodig voorkomt, en hjj zal daaraan ook niet deelnemen. Bjj een rege ling van den krjjgsdienst, welke zoo goed in elkander zit dat zjj als het ware uit éen stuk bestaat, waarvan niets weggenomen en waar aan niets toegevoegd kan worden, zonder het geheel in gevaar te brengen, past geen serieus ouderzoek van de onderdeelen, maar dient men zich te bepalen tot een enkel woord van protest." Een eigenaardige opvatting zeker van de taak, die op een volkBvertegenwoordiger rust. Als ieder lid, dat een of ander bezwaar heeft tegen een wetsontwerp, aldus handelt, zouden er ten slotte al zeer weinige wetten tot stand kunnen komen. Het bestuur der Vereeniging van oud-leerlingen der Rijkslandbouwschool, gevestigd te Wage- Dingen, heeft een adres gericht aan den minister van binnenlandsche zaken, om op te komen tegen de conclusie van den inspecteur van het landbouw-onderwjjs dr W. B. J. van Ejjk, in diens opstel in het Jaarboek van het onderwijs in Nederland van 1889, dat nameljjk de gediplo meerde landbouwkundigen het recht zouden missen tot h t geven van middelbaar onderwjjs in de technische landbouw-wetenschappen. Naar de meening van adressanten is deze opvatting in strijd met de bepaling van artt. 57, 73 en inzonderheid van art. 62 der wet op het middelbaar onderwjjs van 2 Mei 1863. Bjj het bestaande verschil van gevoelen ach ten zjj het voor de leden hunner vereeniging van het hoogste belang in deze de gewenschte zekerheid te erlangen en verzoeken daarom den minister om inlichting in hoever hun meening juist kan geacht worden en den gediplomeerden landbouwkundigen het jus docendi kan worden toegekend. Het regeeringeantwoord op de algemeene beschouwingen omtrent de staatsbegrooting voor 1891 is verschenen. De regeering meent de beschuldiging over gebrek aan voortvarendheid ten aanzien van maatregelen van wetgevenden arbiid in geenen deele te hebben verdiend. Gedurende 2| jaar aan het bewind heeft zjj, evenals elke regeering, een groot deel van haren tjjd moeten wjjden aan het dageljjksch bestuur, waarvoor zjj aan- sprakeljjk is. Bovendien heeft zjj met moeilijk heden van bjjzonderen en tjjdroovenden aard te kampen gehad, met het oog op den toestand des konings en tengevolge der ministerverwig- seling. Desniettegenstaande heeft zjj menigen maatregel op wetgevend gebied tot stand ge bracht of voorbereid, en ten bewjjze dat er geen al te groote klove bestaat tusschen de toezeg gingen in de regeeringsrede van 1 Mei 1881 en de daden van het kabinet volgt zjj eerstge - JjjWld staatsstuk op de» yoet, Ter sake y»n het onderwjjs is meer gedaan dan beloofd werd, de schoolkwestie is opgelost en andere verbete ringen zjjn aangebracht. De 'begrootingen bewjjzen dat de grondwettige taak betreffende het openbaar onderwjjs niet verwaarloosd wordt. Ten aanzien der sociale wetgeving wjjst zjj op de ingestelde enquête, de arbeidswet, de wet tot waarborging van de vrjje beschikking door werklieden over hun verdiend loon, de regeling der pensioenen aan de mindere geëmploieerden bjj zee- en landmacht en de wet tot regeling van de pensioenen der burgerljjke ambtenaren. Ter verbetering van den toestand van den landbouw wjjst zjj op de boterwet, de oprichting van landbouwproefstations, aanstelling van wandelleeraars, verbetering van het paardenras en wijziging der personeels belasting. De belangen van handel en njjverheid werden bevorderd door de spoorwegovereenkomsten, de herziening der consulaatrechten, do afschaffing der rechten op het Noordzeekanaal, verbetering van den accjjns op bier en azjjn, den versnelden maildienst met Ned.-Indië. Organisatie van een hoogst college voor administratieve rechtspraak wordt voorbereid; het tjjdstip van indiening is niet met zeker heid te bepalen. Ten aanzien der uitvoering van de grondwet is de regeering niet in ver zuim. De wet betreffende de verkiesbaarheid voor lid der Eerste kamer kwam tot stand ingediend werden bepalingen betreffende de inundatiën en den staat van beleg. Ook de vaststelling van bepalingen betreffende rjjks- wati rstaatswerken en ter voorkoming van aan varing zjjn onmiddeljjke uitvloeisels der grond wet. Blijkens de legerwet heeft de regeering ook ten aanzien van deze haar bjj de grondwet opgelegde taak niet stilgezeten. Wat de financiën en het belastingwezen be treft, heeft z verhooging van lasten voorkomen, ook niettegenstaande de hoogere uitgaven voor onderwjjs, tengevolge der rechtvaardige wet. De wjjzigingen in het bankoctrooi werpen nu reeds belangrjjke voordeelen af. Voorgesteld zjjn maatregelen tot betere verzekering der heffing van invoerrechtde wet tot vaststelling van het bedrag der belasting op de ongebouwde eigendommen, de wet tot herziening der alge meene regels van plaatseljjke belastingen. Een wjjziging der personeele belasting kan dit jaar worden tegemoet gezien en de regeling van het kiesrecht wordt geenszins uit het oog verloren. Natuurljjk kan het kiesrecht niet worden losgemaakt van de bjj art. 80 der grondwet vastgestelde kenteekenen. Zjj hoopt een regeling voor te stellenj waarbjj aan de hoofden van huisgezinnen en zooge naamde lodgers, voor zooverre die een zelfstan dig oeconomisch bestaan hebben en tot zekeren welstand gekomen zjjn, het kiesrecht verzekerd wordt. De daartoe noodige wjjziging der kies wet zal intusschen niet vóór de verkiezingen van 1891 kunnen worden ingevoerd. Ook op koloniaal gebied kwam zjj haar pro gram na, terwjjl bovendien vele in 1888 niet genoemde ontwerpen ter hand zjjn genomen militair onderwjjs, inkwartiering, vrjjheidsbe- neming, Waalverbetering, brievenposterjj, be- smetteljjke ziektewet. Binnen enkele dagen zjjn te wachten de wetten op het faillissement en de surseanse van betaling. De afschaffing van de vele in het voorl. verslag genoemde belastingen is niet bereik baar als men als equivalent alleen het roerend vermogen wil belasten, daar die belasting dan veel te hoog zou moeten worden opgevoerd. Andere ontwerpen dan wjjziging der personeele belasting en betreffende den zoutaccjjns denkt de min. van financiën in dit zittingjaar niet aan de orde te stellen. De voorstellen betref fende het gemeenteljjk belastingstelsel zullen leiden tot een niet onbelangrjjke vermindering van druk. Zjj kunnen best bjj de gemeenteljjke begrootingen voor 1892 in toepassing worden gebracht. Eerlang zal het regeeringsantwoord omtrent hét ontwerp tot betere verzekering der heffing van invoerrechten verschjjnen. Verder betoogt de minister dat wel degeljjk vermeerdering van uitgaven is tegengegaan en naar bezuiniging is gestreefd. Verder betwist de minister de meening dat de begrootingsrede een te gunstige voor stelling van den -staat van 's lands financiën gaf. Eene dergelijke opvatting werd ook ten vorige jare gelogenstraft. Het Indisch tekort van een enkel dienstjaar kon, zoolang de ge- zamenljjke Indische rekeningen geen tekort aanwjjzen, niet ten laste van het moederland worden gebracht, te meer omdat de geldeljjke uitkomsten van de Indische dienstjaren sterk uiteenloopen. Voor eene oplossing van het vraagstuk der scheiding van de Nederlandsch en Indische financiën is het oogenblik weinig geschikt, omdat daardoor het nadeelig saldo1 op den Indischen dienst slechts zou worden vergroot en het niet billjjk ware de Indische geldmiddelen thans nog met eene (voor de Nederlandsche financiën onnoodige) uitkeering te bezwaren. De meening bestrjjdende, dat de ontvang sten te hoog en de uitgaven te laag geraamd zouden zjjn, wjjst de minister door becjjferingen aan, dat in vergeljjking met 1889 de raming der middelen nog beneden de werkeljjke ont vangsten voor dat dienstjaar bljjft, en beneden de vermoedeljjke opbrengst van 1890. Wat de uitgaven betreft, meent de minister met reden zich tegen het verwjjt van optimisme te mogen vrjjwaren, wanneer hjj er op rekent, lettende op de vroegere uitkomsten, dat op de aange vraagde sommen 3 millioen worden bespaard. Voor de toekomst kan de mogeljjkheid daar van Blechts gegrond worden op de uitgaven, die dan noodig zullen zjjn. De minister bljjft volhouden dat van de in 1891, hetzjj vóór of na 1 Juli, te leenen gelden niet meer dan 500,000 voor rentebetaling en aflossing zou noodig zjjn, meer dan waarop thans reeds gerekend wordt voor de vlottende schuld. De minister vertrouwt dan ook dat op den gewonen dienst, behoudens onvoorziene omstandigheden, het geraamde excedent van 2 millioen zal worden verkregen. Voor een herziening der Grondwet acht de regeering het tegenwoordig oogenblik geens zins geschikt. De heer J. E. B. Meloen, candidaat te Kloetinge, bedankte voor het beroep naar Wilhelminadorp. Nu men heden weêr begonnen is met de hier gebruikelijke wjjze van klokken-luiden, ter herinnering aan het overljjden van onzen koning, veroorlooven wjj onsdeze enkele vraag: Waarom moeten toch drie klokken tegeljjkgeluid worden Wjj vinden dit niet alleen overbodig maar zelfs onharmonisch, en bjjgevolg leeljjk. Het statige gelui van den grooten klok uit den Langen Jan maakt een plechtigen indruk, die echter door het geljjktjjdig geklingel van twee andere klokjes van zeer mageren klank geheel wordt verstoord, omdat men daardoor een mengelmoes van geluiden krjjgt, die onaan genaam aandoet. Willen de kerkgenootschappen ook doen bljjken van hunne deelneming in het door Nederland geleden verlies, ons dunkt, daartoe is èn in de kerken door prediking èa door het zenden van adressen aan de beide Vorstinnen ruimschoots gelegenheid. Het klokkengelui raakt meer het burgerljjk bestuur de bevolking in het algemeen. Wjj kunnen dus gevoegelijk volstaan met éen klok te doen luiden en daarom vragen wjj van de zjjde der Protestantsche en R. K. kerkbesturen beleefdLaat den Bchoonen somberen tonen van onze algemeene rouwklok den daar voor gestelden tjjd alleen aan het woord. De algemeene indruk zal daardoor worden verhoogden wjj willen gaarne uwe goede be doeling in deze voor liet nemenal zwjjgen ook de torenklokken op uw kerken. Bjj prov. blad no 95 wordt door den com missaris des konings aan de burgemeesters in Zeeland kennis gegeven van het overlijden des konings. De kamer van koophandel en fabrieken alhier heeft, na Maandag door den minister van waterstaat officieel in kennis te zjjn gesteld met het overljjden van Z. M. den koning, reeds heden een adres van deelneming tot H. M. de koningin-regentes gericht. Naar wjj vernemen zullen morgen (Woens dag) v. m. om elf uur al de troepen in de ver schillende garnizoenen worden vereenigd, en zal op plechtige wjjze voorlezing worden ge daan van eene proclamatie betreffende de komst tot den troon van Koningin Wilhelmina en de aanvaarding van het Regentschap over het Koninkrjjk, namens Haar, door Hare Majesteit de Koningin-weduwe Emma. De troepen uit het garnizoen Middelburg zullen daartoe om kwart voor elf uur op het Molenwater gereed staan in groote tenue. De firma G. Robjjn Co. in de Lange Delft alhier heeft in haar ruime, daartoe zoo uitstekend geschikte winkelkasten eene een voudige doch nette rouw-étal>ge opgesteld. Het beeld van wjjlen Z. M. den koning, met eiken» loof bekranst, vormt het middelpunt ervan, terwjjl verder een In Memoriam aan Willem den Derde herinnert en de leeggestorte zand» looper en andere emblemen des doodB met tal van grafkransen een passend geheel vormen, In zjjn jaarijjksche uitnoodiging tot be« zicbtiging zjjner St. Nicolaas-etalage weet de heer Ch. H. J. van Benthem Jutting gedurig een aardige afwisseling te brengen. Was hjj een vorig jaar ondeugend genoeg menig eer zaam Middelburger een schrik aan te jagen door hem op ongelegen tjjd een belasting biljet toe te zenden, ditmaal bezorgde de heer Van Benthem Jutting zjjn stadgenooten een aangename verrassing in den vorm van een postwissel. Wjj beweren zeker niet te veel, wanneer wjj meenen, dat menigeen dupe is geweest van deze vermakelijke grap. Wat er al in den kunsthandel van" den heer Van Benthem Jutting te zien en te bewonderen is, dit alles op te sommen zou te veel zjjn om in de beperkte ruimte van ons blad een plaats te gunnen. Slechts een enkel woord om onze lezers ten dringendste aan te sporen de rjjke collectie kunstwerken in de St. Pieterstraat geëxposeerd in oogenschouw te nemen. In de eerste plaats vestigen wjj de aandacht op de tentoongestelde schilderjjen. In de zeestukken wedjjvert daar met de beide Pranschen Nolet en Nafraicheur, J. F. Schütz Sr., een gunstige gelegenheid om zich een grooter of kleiner doek van wjjlen onzen ver dienstelijken stadgenoot te verschaffen, daar naast vindt men landschappen van Apol, van C. J. W. Nuys, van Yan Borselen enz. enz. Het is hiet niet de plaats in een beoordee ling dier schilderstukken te treden, wjj volstaan met de mededeeling dat reeds een der stukken van Apol is verkocht. Liefhebbers van etsen behoeven niet verlegen te zjjn een keuze te doen. Wie niet de mach tige schoonheid van deze reproductie der kunst begrjjpt, verwjjzen wjj naar Vosraaer, die in zoo weinige woorden de vraag beantwoordde»Weet gjj wat etsen is?"Heeft men dit gedichtje nog eens gelezen,dan bekjjke men o.a.nauwkeurig de beide etsen van prof. Carl L. Dake, naar twee schil derjjen van Van de Sande Bakhuyzen en Apol. Onder de Fransche prachtwerken zjj slechts genoemd Flirt, door Paul Hervieu, geïllustreerd door mdme Lemaire. Behalve andere prachtwerken en tal van fac» similé-aquarellen biedt de heer Van Benthem Jutting een ontzagljjk groot aantal photogra- phieën te koop aan; hierin is bepaald em barr as du choix. Maar genoeg, men overtuige zich met eigen oogen, dat er in zijn kunsthandel veel moois is, voor groote en kleine beurzen. Wanneer men erover denkt een heer een St. Nicolaas-cadeau te gever, dan valt zeker het eerst de aandacht op sigaren, tabak of andere rookbenoodigdhedengeen wonder dat de winkeliers in dat artikel om dezen tjjd hun beste beentje voorzetten. Zoo heeft de heer C. W. A. Schutters, Kor* tendelft alhier, van 22 November—5 December een tentoonstelling ingericht waar het geurig Nicotaansche kruid in velerlei soort en prjjs prijkt. We gebruiken hier met voordacht het woord prjjken, omdat de fijne manilla- en havanasoorten, keurig in 1/20 en 1/40 kistjes verpakt zjjn en ook de gioote collectie Egyp tische en Turksche cigarettes in fraaie blikken of kartonnen doozen tot koopen uitlokken. Behalve de bekende assortimentskisten recom mandeert de heer Schutters de merken Docks Tabaque Molino, Flor de Cuba, Jockey en Nanna, benevens de bekende Yegueros (plan- teurs). Wat de sigaretten betreft verdienen volgens hem aanbeveling die van Mexi Gorides, Franc; Safiadis, Siflisdis en Ariqo Zepparini. Door den harden wind en het ddorgaan van het uitgeworpen anker, geraakte Maandag morgen de Nederlandsche loodsschoener no 13 schipper P. Lems, op den Oosteljjken berm der Nieuwe haven te Vlissingen. Door het hevig slingeren en stooten op de steenen glooiing en daar het water zou beginnen te vallen verkeerde het vaartuig in eene zeer gevaarlijke positie. Door doeltreffde maatregelen en met behulp der sleepboot America, werd het echter nog juist in tjjds afgebracht. Zondagavond had de van Antwerpen met een stoomschip afkomende Belgische binnen loods d'Hont op de reede van Ylissingen het ongeluk, bjj het verlaten van dat schip, mis te stappen en halverljjf in het water liggende usschen het schip en de loodssloep beklemd te raken, waardoor hü inwendig aan de borst bezeerd is,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1890 | | pagina 1