NT°. 266. 133e Jaargang. 1890. Dinsdag 11 November Verspreide berichten* Dene courant rersch^nt d a g 1 k s met uitzondering van Zon- en Feestdag® 112 Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco t 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën: 20 cent per regel BfJ abonnement lager Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle dankbetuigingen: van 17 regels 1.50; iedere regel meer /0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte} Middelburg 10 November. LETTEREN EN KUNST. ONDERWIJS. KERKNIEUWS. RECHTSZAKEN. UIT STAD EN PROVINCIE. MIDIHIIII i;i.S(lli: COURANT. w fkemomeier. Middelburg 10 Nov. vm. 8 a 39 gr. o. 12 u. 47 gr. av. 4 u. 45 gr. F. Verwacht Z. wind Agente* te Vlissingen: P. g. db Vbt Mbstdaoh Zoo*, te Goes: A. A. w. Bollakd, te Krniningen: F. v. d. Peul, te ZierikzeeA. 0. db Moou te Tholenw. A. va* i Adverteailë* NreuwBUHiruiBK en te Terneazen: M. db Jongï. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de j moeten des namiddags te nnr advertentie-barean's van "Nijöh Vah Ditmab te Rotterdam, de Gebb. Beiiniaute, te 's Gravenhage, en A. de la Mab Azn, te Amsterdam. I aan het bureau bezorgd zjjn, willen Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daubb Cie., Joh* F. Johbs, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen Volgens bericht uit Apeldoorn aan het Utrechtsch Dbld. wordt in 's konings toestand merkbaar achteruitgang waargenomen. Het toegediende voedsel wordt meestal zonder be wustzijn gebruikt. De weinige slaap wordt herhaaldeljjk gestoord door onrust, waardoor de hooge ljjder, als aan angst ter prooi, voort durend van en op de legerstede wil geholpen worden. Het wetsontwerp op het regentschap wordt Woensdag ingediend en zal Donderdag in de vereenigde afdeelingen en Vrijdag in de open bare zitting behandeld worden. De wet wordt Zaterdag afgekondigd. De beëediging blijft op 18 November bepaald. Bij kon. besluit is pensioen verleend o. a. aan J. J. Blankert, ontvanger der directe be lastingen, ad f 3000 M. Langeveld, bewaarder van de hypotheken, bet kadaster en de scheeps- bewijzen, ad ƒ1913; mr A. de Wit, idem, ad 4000 's jaars. Nog is op zjjne aanvrage pensioen verleend san den kapitein W. H. N. 's Graeuwen van het 5e reg. inf. ad /1560 's jaars. Verder zjjn benoemd bg het wapen der in fanterie, bjj het 5e regiment, tot kapitein, de eerste-luitenant J. Bruining, van den staf van het wapen, werkzaam bg de koninklijke mili taire academie en bg het personeel van den geneeskundigen dienst der landmacht, tot officier van gezondheid le kl., de officier van gezondheid 2e kl. M. Straub, van dat personeel. Het weekblad De Amsterdammer bevat deze week wêer eene zeer geestig gedachte en keurig geteekende plaat onder den titel van dr Schaepman en de legerwet. In verband met zijne te Hulst gehouden redevoering doet-dr Schaepman op die plaat in een circus een sprong door een hoepel, waarop staat Algemeene dienstplicht. Daarover wordt hg braaf toege juicht door de heeren Keuchenius en Kuyper, terwijl de minister Lohman hem een krans aanbiedt. In het jongste Gids-nummer komt een zeer belangwekkend artikel voor van den heer Dyserinck over de Rembrandts zoogenaamde nachtwacht in het rjjks-museum te Amsterdam. Het stuk, eerst op de Kloveniersdoelen, is later naar het stadhuis overgebracht. De juiste tjjd, waarop dat geschiedde, was tot dusver niet bekend. In het archief te Amsterdam heeft de heer D, in het Xle Resolutieboek het volgende aan getroffen. >1715. Den 23n Mag Present de heeren Pancras, Velters en Hooft, Thesaurieren. Is geordonneert, omme het groote stuk schilderjj van Rembrandts, hangende op de zaal van de Cloveniersdoelen, schoon te maken en als dan het zelve te plaetsen op de Kreygsraats- kamer van het Stadhuys." Om het pasklaar te maken voor den wand tegenover den schoorsteen tusschen de twee deuren van de kleine krjjgsraadkamer van het stadhuis (het tegenwoordige paleis op den Dam) heeft men de schilderij niet alleen ter linker en ter rechterzgde, maar ook van boven en beneden eenvoudig ingekort. Uit de vergelijking met de kopie in de National Galery te Londen en anderen is dr. D. er in geslaagd, de schutterjj als ware 't te reconstrueeren, Naar in het artikel nog wordt medegedeeld, heeft ook de Schuttersmaaltijd van Yan der Helst zulk een behandeling ondergaan. Een derde van de hoogte is weggesneden, 't Feest ter eere aan den Munsterschen vrede werd in een ruime zaal gevierd. Die ruime zaal is een pijpenla geworden, het vooronder van een Keulschen aak. Chretienni, de bekende conpletzanger der café concertsis verbonden aan het gezelschap des heeren Yan Lier. De Indépendance beige biedt deze week zjjn lezers een fraai geïllustreed supplement aan, waarin Vhiver et la mode in tekst en tee- kening worden behandeld. Benoemd tot onderwijzeres te Nisse me- juflrouw M. C. van den Ende, volontaire te Wolfaartsdjjk. In de Zaterdag te Breskens gehouden raadsvergadering had de benoeming van eene pnderwjjzeres aan school 1 nog niet plaats. Tjjdelgk is als zoodanig werkzaam mej. J. Monjé, aldaar. De heer P. J. Loonen, ondewgzer te Waal- wjjk, heeft voor zijne benoeming te Clinge (Zee land) bedankt wegens benoeming elders. Ook kregen de heeren Yan der Hoef en Hammans, terwijl zjj te Clinge solliciteerden, eene plaats, nl. te Edam en te Apeldoorn. De Pr. Gron. Ct. meldt dat prof. P. C. Plugge, na het bedanken van dr Ejjkman voor den leerstoel in de artsenij bereidkunde en ver- giftenleer aan de Leidsche universiteit, opnieuw, thans bg officieel schrjjven der faculteit van geneeskunde aan de universiteit te Leiden, aangezocht zich voor het bezetten van den openstaanden leerstoel te Leiden beschikbaar te stellen, in zjjne aanvankelijke weigering is bljjven volharden en aan de Leidsche facul teit heeft te kennen gegeven aan de Groning- sche universiteit te willen verbonden bljjven. Zondag' middag nam de heer D. Meer burg naar aanleiding vanMattheus 28 vers 20 afscheid van zjjne gemeente te Waarde. De gemeente zong hem toe Psalm 134 vers 3. Wekelijksche opgaaf betreffende de Ned. Hero. kerk. Beroepen naar; Wateringen, J. P. F. van den Hamme, te Wemeldinge; Rotterdam, H. Zeydner, te Vollenhoven en F. J. P. Moquette te SneekRjjnsaterwoude, Y. Bootsma, te Zoe- termeerNieuw-Beierland en Alttorst o. a. H. J. Hulscher, te ReeuwgkMaarsen, H. van den Brink, te OosterbierumGoënga c. a. J. Schrjjver, te Anjum; en Breedevoort, A. W. Hötte, te Sittard. Bedankt voorGoënga o. a., J. Bolkestein, te Ter AarBieselinge, J. Hoekstra J.Jzn., te Worknm; Kallumerzwaag, O. Norel, cand.;St. Jansga c. a., J. M. C. H. Mond, te Dinteloórd. Aangenomennaar Scherpenzeel c. a., F. H. Koster, cand. Arrondissements-Rechtbank te Middelburg. Ter openbare terechtzitting van deze recht bank van Vrijdag 21 November a., des voor middags te 10 uren, zal behandeld worden de zaak tegenM. E. H., vrouw van J. J. G., modiste, S. A. G., vrouw van B. d. H., logement houdster, en P. -J. M., koffiehuishouder, allen te Goes, ter zake dat zij op 10 Juli 11., des namiddags omstreeks éen uur, te Goes op de openbare straat te zamen en in vereeniging opzettelgk de tienjarige Aldina Rozalia Hen- riette, dochter van de le beklaagde uit haar huweljjk met Jacobus Josephus Gilles, aan laatst genoemden hebben onttrokken, toen deze zich van zgn voornoemd kind, hetwelk door de le beklaagde, destjjds feitelgk gescheiden van haar voornoemden man te Goes levende, aldaar weder rechtelijk bjj] zich werd gehouden, had in bezit gesteld en het naar zjjne woning te Bladel wilde vervoeren, door op het oogen- blik, dat hg met dat kind in een rjjtuig wilde stappen, het met geweld uit zjjne handen te ontrukken en het terstond daarop te ver voeren in de vlak daarbjj gelegen woning van de 2e beklaagde, terwjjl hem (den vader) daarna het binnenkomen dier woning werd belet. Vanwege het openbaar ministerie zullen in deze zaak 7 getuigen worden voorgebracht, terwjjl als verdediger zal optreden de heer mr A. C. A. Jacobse Boudewjjnse, advocaat alhier. Men Bcbrjjft ons De burgemeesters der gemeenten zjjn uitge- noodigd den commissaris des konings in Zeeland te dienen van advies omtrent de beantwoording der vraag of het wegens te groote vermenig vuldiging van wild wenscheljjk geacht kan worden buitengewone vergunningen te verleenen tot het jagen op spoorsneenw. Volgens art. 18 litt c der jachtwet is het verboden te jagen op spoorsneenw met uit zondering van de klopjachten op grof wild en schadeljjk gedierte ook op spoorsneeuw, ver meld in art. 16 dier wet. Bedoelde buiten gewone vergunningen kunnen derhalve, volgens strikten zin, alleen verleend worden voor de uitoeftning van klopjachten. Deze uitdrukking verdient opmerking. Onder klopjachten wordt verstaan het jagen door een aantal schutters tegeljjk. met behulp van een troep drjjvers en bewegingmakera om het wild te wekken nit hun (zjjn) rust en onder het bereik der ge weerschoten te brengen. Hieruit zou volgen dat eene enkele jager niet mag jagen op spoorsneenw, doch, waar men zich niet tot een klopjacht kan vereenigen, zou het zeer onbil- ljjk geacht moeten worden indien het mindere door het meerdere weru uitgesloten. Eene ge zonde uitlegging van de woorden der wet mag mitsdien wel verondersteld worden, daar het jhgen op spoorsneeuw is toegelaten èn om te groote vermenigvuldiging van wild tegen te gaan èn om het jachtrecht zoo noodig onafgebroken te kunnen doen uitoefenen in weerwil van eene dikke sneeuw vacht, die zoowel eene maand lang of grooter tgdperk aanwezig kan zgn als gedurende enkele dagen. Waar om bjjzondere redenen weinig gejaagd wordt, ligt het voor de hand dat het wild op die plaatsen sterk vertegenwoordigd is en groote schade aanricht. Het wild toch wordt aldaar met rust gelaten en heeft daar heen een veilig toevluchtsoord tegenover de jachten van drukke exploitatie. Met het oog op die omstandigheden iB er wel wat te zeggen voor het denkbeeld om bedoelde schade tot eenige proportiën te her leiden door het verleenen van buitengewone machtiging aan de betrokken landbouwers tot het schieten van wild in open- zoowel als in gesloten jachttjjd, geljjk voor schadeljjkge- dierte plaats heeft. Immers is de vraag ge wettigd, waarom de jachtwet in art. 26 bepaalt dat die machtigingen verleend kunnen worden als daaraan nimmer toepassing wordt gegeven. Door Gedeputeerde staten van Zeeland is de verkiezing van een lid der provinciale staten in het hoofdkiesdistrict Goes, in de plaats van den heer J. van Schouwen, overleden, bepaald op Woensdag 3 December e. k. en de herstem ming zoo noodig op Woensdag 17 Decem ber d. a. v. Het panorama op de groote Markt alhier exposeert thans de laatste serie gezichten. Deze omvat Munchen, enkele herinneringen aan Ludwig II, fraaie ratnurtafereelen in Bieeren, benevens eenige tooneelen uit de Passiespelen te Oberammergau. Voldeden de stadsgezichten en de afbeel dingen van het schoone bergland als altgd buitengewoon, hetzelfde kunnen wjj niet zeggen van de reproductie der passiespelen. Deze misten over het algemeen het perspectiefden beelden ontbreekt reliëf en de natuurljjke vorm, wat in de ardere photographieën ons zoo aantrok- Toch late men daarom de tentoonstelling niet onbezocht, want, al munt hetgeen in dit opzicht te zien wordt gegeven, niet uit, men krijgt toch een bljjvenden indruk van hetgeen nog dit jaar te Oberammergau door zoo velen werd bewonderd. Zooals wjj zeiden is dit de laatste serie, die in het Panorama wordt te zien gegeven. Het heeft velen onzer ingezetenen en omwonenden heel wat schoons te zien gegeven en wij be velen met overtuiging de onderneming, die thans nog in enkele plaatsen van Zeeland zal verwijlen, en wel te Vlissingen, Goes en Zie. rikzee, voor een even getrouw en druk bezoek aan als haar in Middelburg ten deel viel. Zjj verdient dit ten volle. De groote zaal van het Schuttershof, waar de heer F. Domela Nieuwenhuis Zondagavond, op uitnoodiging van de afdeeling Middelburg van den Bond voor algemeen kies- en stemrecht optrad, was geheel gevuld met hoorders en ook eenige hoorderessen. De spreker behandelde het vraagstuk der landsverdediging en besprak die kwestie van den dag naar aanleiding en aan de hand van hetgeen door den heer Tindal te dezer zake geschreven is. Alvorens wees hg erop, hoe de regeering steeds doof is gebleven voor hetgeen door den heer Tindal is aangevoerd, hoe de interpellatie- Rooseboom en de beantwoording daarvan in de kamer eene goed gespeelde cornedie was en hoe de hooge militaire autoriteiten, waar het deze zaak geldt, zich steeds verschuilen achter het geheim, dat omtrent de mobilisatie van het leger en den aankleve van dien moet bewaard bljjven, terwjjl hij de brochure, door den majoor Eland geschreven, slechts een zwakke verdedi ging van de houding der regeering achtte. Na de bedenkingen, door den heer Tindal in het midden gebracht, kortelijk geresumeerd te hebben, ontvouwde de spreker de houding der socialisten tegenover Tindals standpunt. Het Nederlandsche stelsel van conscriptie met plaatsvervanging keuren zij af en ook al werd de nieuwe legerwet aangenomen en algemeene dienstplicht ingevoerd, dan nog zien de socialis ten daarin geen heil, omdat de begrooting van oorlog, die thans ruim 21 millioen en die van marine, die thans 12 millioen, samen het vierde deel van het bedrag der geheele staatsbegroo- ting bedraagt, nog meerdere offers vragen zou den. De socialisten wenschen algemeene weer- oi oefenplieht in den geest als die in de Zwit- serscbe republiek wordt gevonden, waar de oorlogsbegrooting slechts 8 millioen gulden eischt en zoo noodig een weerbaar leger van 200.000 man beschikbaar is. Op gezag van autoriteiten verklaarde spre ker dat ons leger slecht en onze marine niet beter is en dat het grootste deel van de mil- lioenen, die er aan besteed zgn, weggeworpen geld is. Waaraan is het slechte gehalte van onze weermiddelen toe te schrijven? vroeg spreker; en hjj antwoordde daarop dat dit een gevolg hiervan is dat het volk niet genoeg belang heeft bjj het voortbestaan van den huidigen toe stand. De werkman toch is geen grondbezitter, heeft dus niet den grond te verdedigen, is geen kiezer, heeft das geen stem in het kapittel, is niet vertrouwd met de behandeling der wa penen en is dus weerloos. Spreker wees erop dat alzoo een drietal kenmerken der volkssonvereiniteit ontbreken in ons land: bet stemrecht dat beslist, het wapen dat verdedigt en de bodem die voedt. En liberalen èn clericalen werd bet verwjjt gedaan dat zjj de uitgaven voor de weermid delen steeds opgedreven hebben, zonder eenig nut te stichten. Verder toonde de spreker aan dat de regee ring moet zorgen dat het volk liefde krijgt voor zijn vaderland. Wanneer de man uit het volk deel heeft aan den grond, mede regeert, vrjjheid geniet en welvaart ondervindt is hij geneigd dit alles te verdedigen tegen den vreemde, die hem dat wil ontnemen en zal een leger onoverwinnelijk zjjn. Zoo niet dan is het Btrjjden voor zgn land hem onverschillig, omdat hg er geen belang bij heeft. Na de langdurige rede van den heer Domela Nieuwenhuis, waarin het niet ontbrak aan grieven tegenover de kapitalisten en de regee ring, werd gelegenheid tot debat gegeven. Een tweetal aanwezigen deden een paar vragen, die door den spreker beantwoord wer den, terwjjl een derde uiteenzette dat het Btreven van den heer Tindal volgens hem af keurenswaardig was. Deze bestreed verder het socialistisch program, wees op hetgeen de Fransche revolutie van 1789, die ook de volkssouvereiniteit als hoofd denkbeeld huldigde, gewrocht heeft, en toonde aan hoe noch tjjdens het schrikbewind, noch tjjdens de regeering van Napoleon, noch tjjdens de commune, noch tjjdens de republiek in Frankrijk alles couleur de rose was. Hjj besloot, waar de heer Domela Nieuwen huis z. i. het proletariaat opwekte tot strijd tegen het kapitalisme en het gezag, met andere middelen aan te wjjzen, die kunnen strekken tot verbetering van de positie van den prole tariër, alswerkzaamheid, noeste vljjt, ver draagzaamheid en ontwikkeling. Dat alles saamgeuomen zal en moet den werkman meer vooruitbrengen dan eene omwenteling, die, de geschiedenis staaft het, wel den leiders ten goede komen kan en toestanden verandert maar het volk bitter weinig baat kan geven. De heer Nieuwenhuis repliceerde korteljjk, daarbjj vooral doende uitkomen dat de prole tariër getiranniseerd wordt door het kapitaal, dat bg steeds de grootste lasten draagt en dat alleen door het socialisme verbetering kan worden aangebracht. Zaterdag avond trad de heer Nieuwenhuis te Zuidzande op, waar ook een talrijk publiek onder zgn gehoor was. Daar drong hjj aan op aaneensluiting yan de verdrukten tegen de kapitalisten, Van de gelegenheid tot debat werd aldaar geen gebruik gemaakt, Te Veere werd den 4en dezer, des namid dags omstreeks 3 uren, door de spoorboot, komende van Zierikzee, een pak manufacturen, ter waarde van ruim ƒ51, aangebracht aan het adres van I, Gerreman, sluisknecht aldaar, en bestemd voor eenige ingezetenen dier gemeente. Dat pak werd door genoemden sluisknecht in ontvangst genomen, doch, daar deze aan de sluis werkzaam was, voorloopig in een niet gesloten wachthuisje geborgen. Toen hg het eenigen tjjd later wilde halen, was het pak verdwenen. Hiervan is bij de politie aangifte gedaan. Gedurende de afgeloopen maand werden van het station Krniningen vervoerd 3906 va ten oesters tegen 3582 vaten gedurende diezelfde maand van het vorige jaar. In de Zaterdag gehouden gemeenteraads vergadering te Krabbendjjke is de heer J. Sonke benoemd tot wethouder ter vervulling der vacature-G. Zuidweg. van het, waterschap Schouwen is, vóór tot da benoeming van een ontvanger-griffier van dat waterschap werd overgegaan, zijne instructie gewijzigd en de borgtocht, die vroeger bedroeg ƒ25,000, op 20,000 bepaald. Door tusschenkomst van den heer G. A. de Kater, agent der Z. H. R. M. te Brouwers haven, is aan de vjjf kloeke mannen, die op 16 Oct. jl. met levensgevaar 20 schepelingen van het op den Banjaard gestrande schip Dun- robin behouden te Brouwershaven aan den wal brachten, een bewjjs verstrekt, hoezeer hunne daad in den lande wordt gewaardeerd. Eene dame uit Arnhem zond, onder de initialen N. N., aan zjjn adres eene som van 100 om onder hen te worden verdeeld. Van die opdracht kweet hg zich dan ook onmiddellijk. De stoomtram-maatschappjj Breskens Maldeghem vervoerde in October jl. 8124 per sonen en 2,556,701 kilogr. goederende op brengst was per dag kilometer 5.73 tegen 4.65 in dezelfde maand van 1889, en 4.04 in October 1888. Door de Maatschappij van Brandverzekering te Brussel is aan de Biervlietsche brandweer een premie van 15 gulden geschonken, wegens de bewezen diensten bjj den brand van de door het onweer getroffen have van den heer I. Verplanke, te Biervliet. De brand van Woensdag jl. in een timmer manswinkel te Biervliet liet zich aanvankelijk zeer ernstig aanzien. De vlammen sloegen boven de huizen uit, doch, dank zjj de brandweer, was men in een uur tjjds het vuur meester. Houtwaren, de kleinste helft van het dak, naar men zegt ter waarde van ongeveer 700 gulden, zjjn verbrand. Een en ander was verzekerd bg de onderlinge Zeeuwsche maatschappij, gevestigd te Middel burg. Het rjjkstelegraafkantoor met telephoondienst te Zaamslag bljjft voortaan op Zondag gesloten, en zal op de overige algemeene christelijke feestdagen open zijn van 8 tot 9 uren voor- en van 1 tot 2 uren namiddags. De dienBtnren op werkdagen blijven onveranderd. Mr. Raadt van Oldenbarneveldt, sedert jaren raadsheer in het hof in Den Haag, heeft wegens zgn zeer geschokte gezondheid pensioen aangevraagd. Naar men aan het Bat. Nbl. van Buiten zorg schrjjft is, op voorstel van den leger commandant, door den gouverneur-generaal bepaald dat aan de officieren en adjudant onderofficieren, aan wie, ten gevolge van het vertrek der laatste expeditie naar Noord-Flores, tjjdelgk een ander garnizoen is aangewezen een schadeloosstelling zal worden toegekend voor de onkosten, welke die garnizoensver wisseling veroorzaakt. Die schadeloosstelling bedraagt voor hen, die van Kedong Kebo naar Semarang zgn overgegaan, driehonderd gulden voor een ma joor, tweehonderd gulden voor een kapitein, honderdveertig gulden voor een luitenant en zestig gulden voor een adjudant-onderofficier terwjjl zij, die van Banjoe Biroe tjjdelgk te Willem I zgn geplaatst, de helft der genoem de bedragen ontvangen. De notaris Snoeck te Kujjk is voortvluch tig. Er moet een vrjj aanzienlijk tekort zjjn. Door de arrondissements-reehtbank te 'a-Her- togenbosch is een bevel van aanhoudin g tegen hem uitgevaardigd. Een eerzaam landbouwer schreef onlangs een request, waarin hg aan de Staten der provincis verzocht kongnen te mogen schieten. De aanhef van dit smeekschrift luidde aldus»Er zgn in Gelderland verschillende sehadelgke gedierten, Heeren Gedeputeerde Staten, vossen, kongnen enzoovoort." Te Amsterdam heeft Zaterdag weer een zeldzaam brutale diefstal plaats gehad. In ds drukke Kalverstraat heeft men een stuk ge sneden uit de spiegelruit in het portiek vah het magazjjn van den heer Etienne Delaunoy. De dief of dieven hebben een partjj zilver kinderspeelgoed, een antiek gouden lampetkom en kan, een antiek zilveren cassette, en meer dergeijjke voorwerpen ontvreemd, tot een ge zamenlijke waarde van 3000. In de Zaterdag te Zierikzee gehouden >fj algemeene vergadering van hoofdingelanden De heer Marey te Parjjs heeft een pho- tographeertoestel uitgevonden, waarmede 50 afbeeldingen in de seconde worden vervaar digd. Hg heeft aan de Academie des Sciences photographieën vertoond van een duel, waarbjj een der kampioenen zgn degen liet vallen, V óór dat dit wapen den grond bereikte, warm er 9 afbeeldjngen genomen,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1890 | | pagina 1