N°. 260.
133' Jaargang.
1890.
Dinsdag
4 November.
Dez» courant ferschljiit d a g b 1Q k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.—
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel Bi] abonnement lager
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle
dankbetuigingen: van 17 regels 1.50;
iedere regel meer /0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
5 a 48 gr. i Nreu wbnitüijzin en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te uur
48 gr. F. 'l advertentie-bureau's van 'Ni/gk Van Ditmab te Botterdam, de Gebr. Belinïanie, te 's Gravenhage, en A. de la Mar Azn, te Amsterdam. j aan het bureau bezorgd zjn, willen
Middelburg 3 November.
FEUILLETON.
ZUSTER BEATRIX.
JE. Weghardt—Wegersdorff.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
IIDIELBUGSÜIE (MANT.
Moaometer
Middelburg 3 Nov. vm. 8 0 48 gr.
m. 12 u 52 gr. av. 4 u.
Verwacht Z. W. wind
jtdrerteatMB
Agente* te Vlissingen; P. (4. oa Vet Mzstdaoh Zoo», te Goes: A. A. W. Bollamd, te Krniningen: F. t.d. Pbi/l, teZierikzee: A. 0. dn Mooi/ te TholenW. A. va*
i Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parps en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dadbb Cie., John F. Jones, opvolger./i». fmo«.nmon
I zj des avonds nog worden opgenomen
Het trok onze aandacht^en het feit ver
dient die ook van andere belangstellenden in
de politieke beweging dezer dagen dat in
het Hulsterblad, dat Zaterdag verscheen, een
verslag voorkomt van de lezing van dr Schaep-
man, te Hulst gehouden, en dat daarin ook
staat vermeld dat deze spreker verklaarde, hoe
»het monsterverbond door de katholieken van
een belang moet geacht worden hoog genoeg,
om daaraan plaatsvervanging en andere onder
geschikte zaken ten offer te brengen."
En dat nog wel in een orgaan, verschijnend
in de gemeente, waar de mannen wonen, die
tegen deze mededeeling van dr Schaepman s
woorden als onwaar protesteerdenen niette
genstaande men die tegenspraak en die van
dr Schaepman zeiven Zaterdagmorgen in Zee
land reeds kon lezen in de Tijd.
In de in April te Utrecht gehouden verg
van den Alg. R. K. Bond werd een motie aan
genomen van afkeuring der ingediende leger-
wet en van het beginsel van den persoonlijken
•dienstplicht en werd tevens besloten »dat een
afschrift van die motie zou worden gezonden
aan de regeering, en aan de vereeniging van
R. K. leden der Tweede kamer, onder betui
ging van volledig vertrouwen in hun verstan
dig beleid en gehechtheid aan de ware volks
belangen."
Thans verklaart de Maasbode dat die mede
deeling noch aan de regeering, noch aan de
kamerclub ooit heeft plaats gehad. President
van de Utrechtsche vergadering was de heer
De la Court, die zich dezer dagen tegen de
Noord-Brabantsche motie verklaarde.
Bjj kon. besluit zjjn benoemd tot gezworen van
het waterschap Hoven en Willemskerke A. Die-
letnan Willem-Gerardszoon en tot lid van het
bestuur der waterkeering van den calamiteusen
Nieuw Neuzenpolder D. Scheele Janszoon.
Verder zijn benoemd tot subst.-griffier bij de
arr.-rechtbank te Breda mr E. M. Gompertz,
advocaat en procuereur te Amsterdam; tot subst.-
officier van justitie bij de arr.-recbtbank te
Amsterdam mr J. J.L.van Hangest baron d'Vvoy,
thans ambt. van het O. M. bj de kantongerechten
in het arr. Zwolletot ambt. van bet O. M. bj
de kantongerechten in het arr. Almelo, ter
standplaats Almelo, mr J. K. H. Turk, advocaat
en procureur te Almelo.
De kapitein ter zee J. P. Mercier en W. J. A.
Nolthenius zijn op hun verzoek, ter zake van
langdurigen dienst op pensioen gesteld, onder
toekenning aan ieder hunner van een jaarljksch
pensioen van f 2100 en van eene verhoogiug
voor eerstgenoemde van 1125 en voor laatst
genoemde van f 900 's jaars voor werkelijk
verblijf in mil. dienst in 's rijks overzeesche be
zittingen en koloniën en tusschen dekeerkringen.
EENE SCHETS
van
Ik hield zoo vervolgde de zieke zjn ver
haal het kwastje en bracht het bjj een
uitdrager, in plaats van bjj den portier; deze
vroeg mij uit en hield mjj aan. Ik moest voor
diefstal terecht staan en werd opgeslotenen
daar nu ook de geschiedenis van den spoor
trein daarbjj opgerakeld werd, geloofde men
allerlei zaken, die onlangs een reiziger ont
stolen waren ook maar op mjjn rekening te
moeten zetten, zoodat het heel lang duurde
eer ik weer vrjj kwam. Dat was nu het einde
van het lied. Mjjn vrouw was in dien tjjd ge
storven zjj was wel af! en Marietje was
door medelijdende vrouwen in' huis genomen.
Hier hoopte ik natuurljjk niet ooit weer een
dienst te krjjgenwant wie neemt iemand, die
uit de gevangenis komt Ik haalde mjjn
kind terug en wilde mjj naar eene andere
stad, waar glasblazer jen zjjn, begeven; het
reisgeld zou ik op het houtmagazjjn der
diaconie verdienen of bedelen, of stelen
Wat geet ik nog om mooie praatjes over
eerljjkheid 1 Maar het was gedaan met mjjne
grachten, ik werd ziek en moest hier bij ven.
Tot kapitein ter zee is bevorderd de kap.-luit.
ter zee M. F. Reeringh, en genoemde kap. ter zee
Reeringh, ter zake van in doch niet door den
dienst ontstane lichaamsgebreken, op pensioen
gesteld, onder toekenning van een jaarljksch
pensioen ten bedrage van 1800 en van eene
verhooging ten bedrage van ƒ675 's jaars voor
werkelijk verbl jf in mil. dienst in 's rjke over
zeesche bezittingen en koloniën en tusBchen de
keerkringen.
Tot kapitein ter zee zjn bevorderd de kap.-
luits ter zee J. A. Yening en F. J. Beekman tot
kap.-luitsterzee, de luits terzee lekl. P.Heyning,
W. E. Harenberg en W. J. Derx tot luit. ter zee
le kl., de luits ter zee 2e kl. J. M. W. Kuyl, P.
Scholten en W. D. H. baron van Asbeck.
Nog is aan jhr A. J. L. van Sasse van Ysselt,
op zjn verzoek, een eervol ontslag verleend uit
zjne betrekking van directeur van het post
kantoor te Heerle.
Door de arr.-rechtbank te Arnhem is, ter
vervulling van de vacature van kantonrechter
aldaar, opgemaakt de navolgende alphabetische
Ijst van aanbeveling mr M. d'Aumerie, kanton
rechter te Doesburgmr E. G. C Scheidius
kantonrechter-plaatsvervanger, advocaat en
procureur te Arnhem, en mr C. Stemberg,
kantonrechter te Delft.
Aan de Tweede kamer is door het hoofdbe
stuur der Vereeniging van landbouwers, die sui
kerbieten verbouwen, een adres gezonden waarin
het te kennen heeft
dat het met leedwezen heeft kennis genomen
van het wetsontwerp, nadere bepalingen bevat
tende omtrent den accjns op de suiker, door
Z. E. den minister van financiën b j de Staten-
generaal ingediend
dat deze regeling, mocht zj wet worden, op
den landbouw een nieuwen, ongemotiveerden
druk zal leggen
dat toch de suikerfabrikanten, bj de thans
bestaande verhouding tnsschen hen en den
suikerbietverbouwer, de meerdere opbrengst van
den suiker-acc jns geheel of voor een groot deel
op hem zullen verhalen door den prjs der
beetwortelen te verlagen
dat alzoo deze belasting indirect zal geheven
worden van den landbouw, die in de tegen
woordige gedrukte tjdsomstandigheden eer op
vermindering dan op vermeerdering van lasten
vermeent aanspraak te mogen maken.
Om die redenen vraagt bet hoofdbestuur dier
vereeniging de kamer eerbiedig maar dringend
hare goedkeuring aan bovenbedoeld wetsont
werp te willen onthouden.
Eenzelfde adres is door de Noord-Brabant
sche maatschappj van landbouw aan de kamer
opgezonden.
Voor weinige dagen overleed te Ooster
beek een onzer grootste schilders, de bjna
tachtigjarige Bilders. Verbood zjn lichaams
toestand hem in de laatste jaren te arbeiden,
bj kon er toch getuige van zjn, hoe hetgeen
Als ik ooit weer beter word, is mjn borst
toch veel te zwak voor de glasblazerj. Dat
is dus ook uit. Alles is uit het kind
kan in het weeshuis
Hier begon zjn stem toch te beven; hj
hoorde het zelf en ging driftiger, toorniger
voort„Ik ga naar de anarchistenDie
kunnen mannen gebruiken, die niets om hun
leven geven en die niet meer aan den bombast
van hel en hemel geloovenalles moet in
de lucht vliegen en dan wordt er geplunderd
Krjgen ze mj dan vroeg of laat weer te
pakken, wat kan m j dat schelen Als ik maar
eerst daar ginds als heer en meester gehuisd
heb, en alles wat zoolang met mjn afgunst
gespot heeft, heb kunnen verwoesten en ver
nielen
Het was een treurige aanblik, die zwakke,
bleeke man, op zjn armoedige legerstede, met
dat verwarde baar, die rollende oogen en ge
balde vuisten, in zjn wanhoop te hooren razen
en in dat enge, bedompte vertrekje de geheele
wereld met zjn wraak bedreigen. En daarbj
klonken door de zoele zomerlucht de opgewekte
tonen van een polka een uiting van onbe
zorgde vrooljkheid en bij genot.
Zuster Beatrix had den zieke laten praten,
ofschoon het bem zoo vreeseljk vermoeide;
zj vreesde echter dat het hem nog meer
kwaad zou doen, wanneer zj hem het zwjgen
oplegde, bj zjne steeds toenemende behoefte
om eindeljk zjn hart te luchten.
Arme man", zei zj deelnemend, »gj hebt
zjn penseel vroeger had voortgebracht, onder
de meesterstukken werd gerangschikt. Zjne
landschappen, voorna wtljk aan de omstreken
van Oosterbeek ontleend, hebben een karakter,
dat geen ander kan weergeven. Ook zjne
teekeningen, vooral in zwart krjt, worden tot
het voortreffeljkste in dat genre gerekend.
Zjne gade, in tweede huweljk, mevrouw
BildersVan Bosse, was eenmaal zjne leer
linge en het behoeft niet herinnerd te worden,
hoe haar naam ook als kunstenares met groo-
ten lof met den zjnen wordt genoemd.
Volgens een bericht aan de New-York
Herald hebben eenige Franschen, wier naam
onbekend is, Millet's Angelus voor 750.000 fres-
teruggekocht.
Het stuk, dat tot 15 December in Amerika
bljft, zal in de Lonvre geplaatst worden.
De gemeenteraad van IJzendjke benoemde
heden tot onderwjzer aan school no 1 den heer
H. van den Dries te Hejningen, gemeente
Fynaart, op eene jaarwedde van ƒ450.
De voordracht bestond uit de heeren H. van
den Dries, J. de Smidt te Weert, A. Cevaal
te Ritthem P. van Damme te St Maartensd jk
en J. A. Bosdjk te Middelburg.
Binnenkort zal voor dezelfde school worden
overgegaan tot de benoeming van een onder
wjzer met hoofdakte op eene jaarwedde van
700 beneven 50 voor akte gymnastiek
Hiervoor hebben zich elf sollicitanten aange
meld, waarvan slechts éen, de neer Lawbermon
te Rosendaal de laatstgemelde akte bezit.
De onderwjzersvereeniging Tholen hield
Vrjdag te Scherpenisse hare vierde of in dit
jaar laatste vergadering, die zoo schrjft
men ons bjgewoond werd door den heer
mr L. A. Bybau, arrondissements-schoolopzienër,
den heer Bolier, burgemeeeter van Scherpenisse,
en 27 onderwjzers. Bj acclamatie werden tot
leden van het gewesteljk bestuur gekozen de
heeren Ph. M. v. d. Mandere en A. R. Breet-
yeld te Goes, J. Fopma te Biezelinge, J. W.
Slager te Sint Annaland, H. J. Vooren te Ter-
neuzen, J. H. Bastmejer te Zierikzee en L. A.
E. van der Ley te Middelburg, en tot leden
van het hoofdbestuur van 't N. O. G. de hee
ren Abels te Amsterdam en Gerhardt te Utrecht.
De schoolopziener deelde aan de vergadering
den inhoud mede van zjn rapport aan den
districtsschoolopziener, in zake de vroegschool.
Daaruit bleek dat te Camperland aan de bj-
zondere school en te Cats, St. Philipsland en
Poortvliet aan de openbare school eene proef
met dit idee van den inspecteur is genomen.
Alleen te St. Philipsland waren aanvankeljk
enkele leerlingen, die evenwel ook weldra weg
bleven. Mitsdien kan de proef als volkomen
mislukt worden beschouwd. Volkomen naar
waarheid werd in het rapport opgemerkt, dat
de vroegschool nimmer kans van slagen kan
hebben zonder de belanglooze medewerking der
werkgevers, die zich de opoffering zouden moeten
getroosten bun jeugdige werkkrachten zonder
loonsvermindering, want anders zou de zaak
veel moeten ljden en ik zal mj niet vermeten
over uwe verbittering te oordeelen. Maar als
gj daarom twjfelt aan Gods wjze en goede
Voorzienigheid, dan vergeet gj dat de aardsche
goederen, zelfs de beste, ons eenig wenschen
en streven niet waard zjn."
Hief verd zj gestoord door een vrooljke
fanfare uit de open vensters van het slot
het beslnit van een zooeven uitgebrachten
toast en tegeljkertjd viel de zieke haar woest
en onstuimig in de rede
»Ons wenschen en streven niet waard
O, hoe mooi hebben zj, die bezitten en ge
nieten, dezen bedriegeljken troostgrond bedacht
voor allen die moeten ontberenHa ja
moeten! Want als zj niet moesten
dan deden zj het evenmin als de anderen.
En daarom spotten de r jken, de gelukskinderen
over ons 1 Maar zj bedriegen zich wj moeten
nietWj waren dwaas dat wj het ons lieten
voorliegen, en nu willen wj ook ons deel
hebben. Nu is de beurt aan mj om op het
balkon te zitten en champagne te drinken
Ons wenschen en streven niet waard 1" Hj
weerde met gebiedend gebaar de zuster, die
hem tot bedaren wilde brengen, af. >Dan
kent gj den waren rjkdom niet, zusterGj
zjt jong, gj zjt schoon 1 lokt n die polka
niet die daarginds gespeeld wordt? Beken
het maar; gj zondt hier niet bijven, als gj
daarbj mocht zjn
»Ik k o n er bj zjn", zei zuster Beatrix.
»Ik zou er ten allen tjde met open armen
in bet financieel nadeel van de arme ouders
zjn de morgen aren vrj te geven om de lessen
te gaan bjwonen. En, naar het ons voorkomt,
zal het vooreerst nog wel tot de pia vota bijven
behooren om zooveel belangstelling te ver
wachten van onze werkgevers ten plattenlande
in de verstandel jke ontwikkeling der kinderen
van den arbeidersstand.
Voorts werd op die vergadering medegedeeld,
dat de minister van binnenlandsche zaken zich
tot den inspecteur heeft gewend met de vraag,
wat er van regeeringswege zou kunnen gedaan
worden om de onderwjzers in de gelegenheid
te stellen zich voor te bereiden voor het ver
licht examen in de gymnastiek. Deze stap van
den minister wordt zeer toegejuichten het
is te hopen dat zj practische gevolgen moge
hebben.
De heer Ben6ker van Stavenisse las daarop
een goed gesteld satyriek opstel voor over de
kwakzalverj op het gebied van het onderwjs,
waarna de beer Avé van Tholen eens goed
bewerkte beschouwing leverde over den Pala
medes van Vondel.
Den 9den Nov. a. s. zal prof. dr. M. de
Vries, te Leider, zjn VOen verjaardag vieren.
Daarmede is de bj de wet aangeduide termijn
aangebroken, waarbj het hoogleeraarsambt
niet meer kan worden vervuld, zoodat dit
academiejaar het laatste zal zjn, waarin hj
als werkend hoogleeraar zal zjn opgetreden.
Op het drietal ter beroeping van een
predikant der Ned. ger. (doleerende) gmeente
te Utrecht komt voor de heer P. J. W. Klaar
hamer te Middelburg.
Zondag namiddag nam de heer d" Ver
maas, predikant teYerseke, afscheid van zjne
gemeente, die ia buitengewoon grooten getale
was opgekomen, met eene rede naar aanleiding
van Rom. 15 v. 4, 5,6. Eene zangvereeniging
zong een paar toepasseljke liederen, en de
gemeente zong den naar Oost-en West-Souburg
vertrekkenden leeraar het 10e vers van Ps. 121
toe.
Wekelijksche opgaaf betreffende de Ned.
Herv. kerk.
Aangenomen naar Vianen door J. Steenbeek
te NieuwleuzenCastricum door A. G. Reede
te Zuid-Scharwoude en Veen wouden door T
F. A. Hingst te Boornbergum.
Beroepen teSneek dr I. M. J. Hoog te
TerwoldeHensbroek J. Busch Keizer, cand.
Bedankt voor: Surhuisterveen door J. Buscb
Keizer, cand.Amersfoort door H. Zeydner te
Vollenhove Leerbroek door G. H. Wagenaar,
cand.
Tegen Zaterdag avond half acht uren was
door het bestuur der afdeeling Middelburg van
de Vereeniging tot bevordering van fabrieks- en
handiverksnijverheid in Nederland op de boven
zaal der sociëteit de Vergenoeging op de Groote
Markt alhier een algemeene vergadering belegd.
ontvangen worden n wil ik het zeggen ik
ben een dochter van graaf Sandhagen, en mjn
vader vindt het zeer treurig dat ik mj uit
zjn huis verwjderd heb."
De zieke maakte een gebaar van verrassing
en werd eensklaps stilmen hoorde niets dan
zjne rochelende ademhaling. Zj, die zjn bed
opgemaakt, zjn kind gewasschen had en nu
zoo geduldig in dat bekrompen kelderkamertje
op een houten stoel zat, zou, wanneer zj
slechts wilde, dit zoo zeer ben jde en benjdens-
waardige leven der rjken kunnen leiden, zj
zou onbezorgd, als dochter van den huize, dat
vrooljke feest in die schitterende zalen kunnen
bjwonen 1
>En wat noopte u de ouderljke woning
te verlaten Een ongelukkige liefde vroeg
hj nieuwsgierig, ruw, zichzelf misleidende.
»0, neen", antwoordde Beatrix en
hare oogen straalden niets dan zachtheid uit
»neen, een zeer gelukkige liefdede liefde
voor alle arme, zieke menschen, die hulp of
troost behoeven."
Dit zeggende streek zj met hare hand over
de grove, vermagerde hand van den armen
man. H j zag haar niet aande meest verschil
lende gewaarwordingen verdrongen zich in
zjn gemoed. Een jong, verwend meisje had
bijmoedig zulk een offer gebracht, bracht dit
dagel jks zóo vast, zóo onwrikbaar geloofde
zj du3 aan een hooger goed dan dat eener
fraaie aardsche bezitting en van genot en
weelde.
Zj was, ofschoon drukker dan anders, toch
nog slecht bezochtbehalve het bestuur waren
eerst slechts acht, later dertien leden opgekomen.
Mededeeling werd gedaan van eenige ingeko
men stukkendaaronder behoort een Bchrjven
van den heer jhr mr W. H. Snouck Hurgronje,
waarbj deze verklaart zjne benoeming tot lid
van het hoofdbestuur der vereeniging niet aan
te nemen. Dientengevolge is de aldeeling bj
het hoofdbestuur tbans niet vertegenwoordigd.
Door den penningmeester werd vervolgens
rekening en verantwoording gedaan van zjn
gehouden beheer. Deze bedroeg in ontvangst
f 287.31, waaronder 31.69 goed Blot van
vorige rekening en contributiën van 120 leden
240, en in uitgaaf 294.89$, zoodat de
rekening sluit met een tekort van 7.58$.
Zj werd goedgekeurd.
Vervolgens werd door bet bestuur met eene
harteljke toespraak van den voorzitter, den
heer P. D. Koning, aan Jan de Jongh, die
gedurende een reeks van jaren zjne betrekking
bj dezelfde firma, de heeren Gebrs. Boudewjnse,
bekleedde, het gewone diploma van de ver
eeniging, door de zorg zjner patroons keurig
geëncadreerd, uitgereikt.
In gepaste bewoordingen dankte De Jongh
voor het eerebljk, terwjl ook een der leden
van de firma Boudewjnse eenige voor den be
kroonde waardeer ende woorden uitte.
Hierna werd door den heer D. G. Kröber Jr,
afgevaardigde ter algemeene vergadering te
Amsterdam, verslag uitgebracht van het daar
gebeurde en verhandelde.
Vervolgens kwam het voorstel van het bestuur
ter tafel om over te gaan tot ontbinding van
de afdeeling. Redenen daartoe vond het be
stuur in de weinige belangstelling, die door
de leden wordt getoond in de gehouden ver
gaderingen, in de moeite om steeds geschikte
bestuursleden te verkrjgen en in het weinige
nut, dat daardoor kan worden gesticht.
Nadat die redenen door den voorzitter in het
breede waren ontvouwd deed hj de vraag: zal
de afdeeling al dan niet bij ven bestaan? Hj
voegde daarbj de mededeeling, dat, ofschoon
de rekening der afdeeling over het afgeloopen
jaar een tekort oplevert, toch nog een bedrag
van f 75 in kas is.
Een der leden vroeg of niet kort geleden de
contributie voor het nieuwe dienstjaar was
betaald en gaf, toen die vraag toestemmend
werd beantwoord, zjne bevreemding te kennen
dat niet te voren de vraag was gedaan of de
afdeeling al of niet zou bij ven voortbestaan.
De voorzitter gaf eenige inlichtingen, waarbj
hj er vooral op wees dat de weinige belang
stelling der leden zeer ontmoedigend werkte
op bet bestuur.
Hetzelfde lid opperde verder het idee of het
geen overweging verdiende om, in plaats van
deel te bijven uitmaken van de vereeniging
en daarvoor de helft der contributie te moeten
missen, zich af te scheiden en eene zelfstan
dige vereeniging te vormen.
Een ander lid achtte het voorstel van het
bestuur door de opgegeven redenen niet genoeg
gemotiveerd. Hj wees erop dat ook bj de
leden van andere afdeelingen lauwheid heerscht
Verlammend, ter nederdrukkend was dus
alleen gedwongen ontzeggingvrjwillige
ontzegging was groot, schoon, veredelend I
En is die vrjwillige ontzegging dan alleen een
voorrecht der rjken? Is het niet dezelfde vrj-"
willige ontzegging, ^wanneer de arme zjn lot
geduldig, gelaten en zonder afgunst draagt?
Hj gaf zich van dit alles niet zoo duideljlf
rekenschaphj gevoelde het slechts. Het was
alsof er een heldere ster in zjn duistefe ziel
was opgegaan en toen hare warme stralen
zich weldadig verspreidden Welde er een traan
in zjn oog op.
Zuster Beatrix zag dit en vouwde stil de
handen. Even daarna stond zj op, zeggende
»Nu zal ik Marietje roepen en nietwaar,
Binder, ter wille van het kind neemt gj de
betrekking van arbeider in het park aan
Zj boog over hem heen, stilzwjgend, aan
gedaan drukte hj haar hand en zj ging heen,
hem met zjne gedachten en voornemens
alleen latende.
De wind was opgestoken, toen zj buiten
kwam enoverstemde met zjn geloei de tonen
der polka.
Slechts heel flauw vernam zj nog enkele
klanken, die ook weldra verstomden en in het
geheel niet meer opgemerkt werden door den
zieke, die een nieuwen levensmoed in zich
voelde ontwaken.
E I I 1» I,
