N°. 352.
133° Jaargang.
1890.
Zaterdag
25 October,
FEUILLETON.
INKWARTIERING.
Mr J. A. BOLLE,
Deze courant rerschfjnt d a g a 1Q k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen?
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco t 2.-^»
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel? Bij abonnement lager?
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle
dankbetuigingenvan 17 regels f 1.50
iedere regel meer /0.20. Groote letters worden berek id naar plaatsruimte.
Middelburg 24 October.
Leon de Tinseau.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
MDDELBMSflE (MM.
w
Vkeraometai. i Agente* te Ylissingen: P. G. dl Vet Mïstdagh Zoo», te Goes: A. A. W. Bolland, te Kminingen: P. v. d. Pbijl, te Zierikiee: A. O. db Mooij te TholenW. A. van Ad»eirt«*4tS«
Middelburg 24 Oct. vm. 8 a 51 gr. i NnurwEirauiJZEN en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de j moeten des namiddags te eai uur
n, 12 s 54 gr. av. 4 tl 54 gr. F. I advertentie-bureau's van 'Nhgh Van Ditmab te Rotterdam, de Gebb. Belintante, te 's Gravenhage, en A. de la Mab Azn, te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zpn, willen
Verwaoht W. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parps en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.i zjj des avonds nog worden opgenomen
Voor de verkiezing in het hoofdkies
district Kierikzee, op Diusdag 28
October,voor een lid der Provinciale
stalen bevelen wij ten zeerste aan
den heer
notaris te Ilenesse.
Blijkens een entrefilet van Be Standaard is
dat blad het met de liberalen eens, die vinden>
dat de Kamer veel te weinig doet. >De Centrale
Sectie," zegt ze, »die op die manier de zaken
leidt, mag wel eens weten wat bitter droeven
indruk ze door zoo averechtschen stuur in den
lande maakt." Als het blad verder zegt, dat
vaccinewet, stedenwet en postwet best nog vóór
de begrooting hadden kunnen afloopen, schijnt
het niet te weten of te vergeten, dat de vaccine-
wet nog niet eens in de afdeelingen is geweest.
Men leze in de plaats daarvan het wetsont-
werp-Bahlman, dat in staat van wijzen is,
maar in 't vergeetboek schijnt te raken.
(Zutph. Crt.)
Dezer dagen bevatte de iV. R. Crt het volgende
belangrijke schrijven inzake den persoonlijken
dienstplicht.
>Onder de bezwaren, die tegen de invoering
van den persoonleken dienstplicht worden aan
gevoerd, Dehooren de ongunstige invloeden, die
men daarvan voor de jongelingschap ducht. In
den regel komen die bezwaren van menschen,
die den dienst en het soldatenleven niet kennen.
»lk heb er kennis mee gemaakt en wel onder
zeer ongunstige omstandigheden. Ik was in
mijne jeugd steeds ziekeljjk en hoestte o. a. bjjna
onophoudelijk. Dientengevolge werd ik buiten
alle aanraking met de guurheden des weders
gehouden, met dikke doeken om den hals inge
pakt, met levertraan en andere dingen van dien
aard vervolgd, en stond bij dat alles bekend als
een zwakke bloed. Ik gevoelde mjj ook zoo.
»Toen de tjjd van het loten kwam, gaf ik dan
ook eene »zwakke borst" op als reden van
vrijstelling. Ik moest gekeurd worden, en de
uitspraak der deskundigen luidde»Ja, als hjj
als plaatsvervanger of nommerverwisselaar
kwam, moest hjj afgekeurd worden maar nu
goed." Tengevolge van klierachtigheid, die zich
uitwendig openbaarde, werd ik met eenige an
deren dadeljjk naar eene infirmerie gezonden.
Men kan zich geen denkbeeld maken van mjjne
wanhoop en van die mjjner familie. De schrik
beelden, die nu worden opgehangen, beteekenen
inderdaad niets bjj wat ik en wat men voor
mij duchtte.
»Het is erg meegevallen. Het is zóo mee
gevallen, dat ik op grond van mijne eigen
ondervinding een der warmste voorstanders van
den persoonlijken dienstplicht geworden ben
Geen wonder. Ik heb aan het vervullen van
den dienstplicht mijne lichamelijke ontwikke
ling te danken. Toen ik voor het eerst een
geweer in handen kreegwas het mjj een
centenaarslast, en niet alleen om het vreemde,
want ik kon het minder goed en minder lang
hanteeren dan mjjne kameraden. Toch werd
ik binnen den gebruikeljjken tjjd afgeëxer-
ceerd, toch kon ik weldra alle oefeningen goed
Uit het Fransch
van
VI.
Toen luitenant d'Avricourt des middags op
de plaats van mevrouw De la Méangon van
-zjjn paard steeg kwamen de twee zusters
naar hem toe. De oudste had een papier in
de hand.
Mjjnheer," begon ij}, >de plaats is niet
zeer gelukkig gekozen voor hetgeen wjj u te
zeggen hebbenmaar het voornaamste is dat
grootmama niets van dit onderhoud merkt. Om
kort te gaan, gjj hebt ons drieduizend francs
geleend, alhoewel eenigszins gedwongen; wjj
nemen die dankbaar aan, en zjjn u zeer ver
plicht; zie hier onze schuldbekentenis, door
Jnjjn zuster en mjj onderteekend."
mee maken, toch kreeg ik eene gezonde kleur
en een gevoel van levenslast en levenskracht,
zooals ik nooit te voren gekend had.
»Nu zou mjjne ondervinding op zich zeiven
misschien niet heel veel bewjjzen, maar wat
ik ondervond, zag ik bjj vele anderen geschie
den. Onder het personeel der zaak, waarbjj
ik werkzaam ben. komen elk jaar jongelui, die
hunnen diensttjjd volbracht hebben, en geen
er van, die niet flinker, krachtiger, gezonder
terugkomt dan hp heengaat. Hoe meer de
jongelui gewoon waren aan een thuiszittend
leven, hoe meer zjj zich met de boeken hebben
afgegeven, hoe voordeeliger juist voor hen de
gestadige lichaamsoefening in de open lucht
zjjn zal. Voeg daarbjj de wel is waar sobere,
maar voldoende voeding, de regelmatige levens
wijze, de uit een gezondheidsoogpunt uitste
kende kleeding, ligging enz., dan volgt het
uit den aard der zaak, dat op vele gestellen
de diensttjjd eenen uitmuntenden invloed moet
hebben, en zal men mijne ondervinding beves
tigd vinden door alle officieren van gezond
heid, die de lichtingen ojj de opkomst en bp
het ontslag met aandacht hebben gadegeslagen.
»Men zal mjj tegenwerpen, dat men meer op
het zedeljjke dan op bet lichamelijke het oog
heeft. Welnu ik hoorde en zag in de kazerne
natuurlpk wel een en ander, waaraan ik in mjjns
moeders huis vreemd gebleven was, maar wat
ik er hoorde, wat ik er zag, was niet erger,
niet gevaarlpker dan wat men overal ontmoet,
waar jonge, en waar oude mannen alleen zjjn.
Het zou verwaand kunnen klinken, als ik zeide,
dat de omgang in de kazerne op mjj uit een
zedelijk oogpunt geen verkeerden invloed heeft
gehad, maar ik wil algemeen spreken en ver
klaren, dat mp geen voorbeeld bekend is, dat
de omgang, het leven in de kazerne een ander
karakter had dan dat buiten de kazerne.
Evenals overal vindt men daar goeden en
slechten bpeen, en de jongeling, die eene
goede opvoeding heeft genoten, wiens karak
ter naar behooren gevormd is, kan zonder be
zwaar in de kazerne verkeeren, en die daar
niet staande bljjft, zal ook daar buiten wel
vallen.
>Bjj dit alles moet nu nog in aanmerking
genomen worden, dat mjjne ondervinding van
ruim dertig jaren geleden dagteekent, en
dat na dien tjjd nog veel verbeterd is, zoowel
wat de kazernes als wat de verpleging en
behandeling van den soldaat betreft, en bovenal
dat de invoering van den persoonlijken dienst
plicht vele verbeteringen in zjjn gevolg zal
hebben want ook dit leerde mjj mjjne onder
vinding reeds, dat, bjj aanwezigheid van jon
gelui van meer beschaving dan die aan het
gros der dienstplichtigen onder het stelsel der
dienstvervanging eigen is, de toon tegenover
allen verbetert."
In sommige streken op Java, waar de rjjst-
oogst dit jaar geheel mislukt is, begint de
armoede reeds aan de deuren der arbeiders
bevolking aan te kloppen.
Het gebrek begint er zoo te nppen, dat het
slag op slag prikkel wordt tot diefstal niet
alleen, maar zelfs tot doodslag. Een droevig
tafereel van dien toestand wordt opgehangen
in een particulier schrpven uit Ngawi, gedag-
teekend 10 Sept., en waaraan het Bat. Hbl.
het volgende ontleent
»Met ons gaat het naar omstandigheden
redelpk welechter is het dessa-leven thans
niet meer zoo rustig als voorheen. Sedert ik
weer hier ben, drie maanden ongeveer, hebben
in onze bunrt heel wat moord-geschiedenissen
Raoul wenschte dat de grond zich opende
en hp er in kon verzinken.
»Dat begint goed", dacht hij en nam
met een bedrukt gelaat het papier aan, want
de toon van freule Jeanne gedoogde geen
tegenspraak.
Het zon erger komen oi liever beter.
Door de groote poort, die open gebleven was,
trad een dame binnen, in zoogenaamd reistoi
let, en dat elegante persoontje deed, alsof zij
daar thuishoorde. Zjj verbeeldde zich dat ook,
daar zp bjj haar vriend den officier was, dien
zjj was komen verrassen. Zjj was levendig van
aard en hield van tooneeleffecten en iets
waarop zp reeht had, daar zij van beroep
tooneelspeelster was. Ik ben vergeten in welk
stuk zp op haar voordeeligst uitkwammaar
zp verstond ook de kunst om twee heeren te
dienen; haar directeur, wien zp bjjna niets
kostte, en d'Avricourt, die er niet zoo goed
koop afkwam.
Men had haar gezegd dat Bretagne een
achterhoek was, waar zp zich niet behoefde te
geneeren. Dus ging zjj met uitgestoken hand
naar Raoul toe, zonder zich in het minst te
plaats gehad. Behalve die, waarover ik u
vroeger reeds schreef, zjjn er in den laatsten
tijd weer dingen gebeurd, welke ons bepaald
ongerust maken. 1» 0,
«Eenigen tjjd geleden werden twee hekels
op gruweljjke wijze vermoordkort daarna
werd een andere bekel in onze afdeeling in
zpne woning doodgeschoten en gisterenavond
hebben ze den bekel van de dessa K., vlak bjj
ons perceel, den hals afgesneden. Morgen komt
de adspirant-controleur bjj ons, om deze perkara
te onderzoeken.
Hieruit ziet ge, dat er leven begint te komen
onder onze bruine broeders. Vooral in het
Gendingansche is het tegenwoordig bepaald
onveilig. Ik ga dan ook, voor alle eventuali
teiten, geregeld met mjjn revolver te bed.
»En nu nog bet ergste Drie dagen geleden
was een onzer koelies met zijn zoontje 's morgens
vroeg op de sawah met de karbouwen bezig,
toen plotseling vier gewapende inlanders uit
het boech te voorschjjn kwamen, hem onder
verschrikkelijke bedreigingen de karbouwen
afnamen en daarmede er van door gingen.
»Hoe vindt ge zulk een brutaliteit, nog vlak
bjj het landhuis de karbouwen van het veld
te rooven
Dadelijk werd alarm geslagen en toen de
brandals zich nabjj Wat Siti ingehaald en ern
stig bedreigd zagen, kozen zjj het hazenpad,
met achterlating der karbouwen, welke we ge
lukkig ongedeerd terug kregen.
»Zoolang we op het land^zjjn, is nog nimmer
iets dergeljjks gebeurd.
»Maar als ge nagaat, dat de bevolking hier
honger lijdt, dan worden dergelpke ongehoor
de feiten meer verklaarbaar. En 't wordt
eiken dag erger, zoodat H., de opzichter,
het volk slechts met de grootste moeite rustig
houden kan. Verbeeldt n, als de koelies
een heelen dag bjj ons gewerkt hebben, dan
vragen ze 's avonds een paar batoks beras in-
stede van bun betaling in geld, omdat ze in
de desBa's toch geen rjjst koopen kunnen
»Er is geen rjjst
»'t Wordt hoog tpd, dat er verandering komt,
anders gebeuren er hier nog verschrikkelijke
diDgen. Overal heerscht nppend gebrek aan
rjjst en de bevolking kan niets verdienen, daar
er geen openbare werken worden uitgevoerd.
Reeds in de eerste scène blijven: Antonius
en Cleopatra alleen om over hun liefde te
spreken. Op smeltenden toon men hoort
bp het lezen reeds Sarah's liefelijke innige
stem vertelt zjj hem, dat zjj nooit haar hart
aan een man heeft geschonken. Als meisje
huwde zjj Ptolomeus, die haar spoedig ver
veelde, voor Ceasar gevoelde zjj nimmer liefde.
In de eerste acte komt een karakteristiek
ballet voor. Het tweede bedrjjf eindigt met
bet bevel der koningin om de Egyptische vloot
gereed te houden.
Memphis bjj maanlicht aanschouwt men in
de derde acte. Cleopatra verwacht Antonius.
Een bode bericht dat een verdrag met Octavianus
is gesloten en Antonius zal als prjjs Octavia
huwen. Wanhoop en liefde voeren strjjd in
Cleopatra's hart.
Het vierde bedrjjf speelt te Actium. Cleo
patra woont verborgen een liefdestooneel tus-
schen Antonius en Octavia bjj. Antonius gaat
nog verder in zjjn verraad en verklaart ten
aanhoore van zjjn officieren zich los te scheuren
van de voorheen aangebeden koningin, doch
als een der generaals zjjn vroegere geliefde
belastert, is dit te veel voor hem en wil hjj
den lasteraar in woede dooden. Op ditoogen
blik treedt Cleopatra uit haar schuilplaats te
voorschjjn. Een levendige dialoog, waarin harts
tocht en jaloezie het woord voeren volgt.
Met de verzoening tusschen de beide geliefden
eindigt dit bedrjjf.
De laatste acte is de meest dramatische; zjj
speelt in Cleopatra's paleis te Alexandria.
Antonius, doodelpk gewond, sterft onder de lief-
koozingen van Cleopatra. Haar leven is nu
ook ten einde en zjj sterft met den naam van
den geliefde op de lippen.
De beide eerste bedrijven waren, ondanks de
prachtige mise en scène, sleependin de derde
acte werd de belangstelling van het publiek
levendiger en Sarah Bernhardt zeer toegejuicht.
Ook de scène tusschen Cleopatra en Antonius
in het vierde bedrjjf werd luide geapplaudiseerd.
De beide laatste tafreelen maakten in het
algemeen minder indruk, maar Cleopatra's
adder wekte groote nieuwsgierigheid.
De totaal-indruk scheen twijfelachtig.
Het trok de aandacht dat geheele tafreelen
een trouwe navolging van Shakespeare waren
tot in de dialogen toe.
Haar men ons verzoekt te melden, is de af
deeling Amsterdam der Nederlandsche Organisten-
vereeniging voornemens half November een con
cert te geven in de Oude kerk der Evangelisch-
Luthersche gemeente, op het Spui te Amsterdam
ten bate van het ondersteuningsfonds dier
vereeniging, en zal daarbjj belangloos mede
werking worden verleend door de dames Christine
Yeltman en Lina Wygers, en de heeren J. Rog
mans (zang), Maarten de Yries (viool), M. H.
van 't Krujjs van Rotterdam, C. F. Hendriks Jr.,
B. A. Hendriks (orgel) en een gemengd koor,
onder leiding van den heer Jos. A. Yerhejjen.
Den 10e November debuteert Jean Coquelin,
zoon van Coquelin ainé, als Gros-René in
Bépit Amoureux in de Comédie-Fran<;aise.
Donderdag avond vond eindeljjk in de
Porte-Saint-Martin te Parjjs de première van
Sardou's C'léopatre in tegenwoordigheid van
tout Paris plaats.
Over den loop van het stnk in het kort het
volgende.
Memphis is door den auteur tot plaats
van de innigste der liefdesidyllen gekozen.
bekommeren over die twee jonge meisjes,
wier kleeding nog lang niet goed genoeg
zou geweest zjjn voor haar kamenier.
»0O 1" riep zjj uit, *ik geloof waarljjk
dat ik u stoor. Vertrouwt toch nooit op de
mannen."
In plaats van dat net geganteerde handje
te vatten, werd Raoul bleek van toorn. Freule
Yvonne, die stellig de gave van het tweede
gezicht had, zoo snel doorzag zjj dit geval,
verbleekte ook; bare knieën knikten en de
luitenant ving haar in zjjne armen op. Hjj
had nooit gedacht dat de ambulance-dienst
zulke aangename oogenblikken kon opleveren.
Nu had hjj het antwoord, waarnaar hjj den
heelen ochtend gezocht had.
De arme Yvonne kwam juist in tjjds by om
hem tegen Moreau, die er altijd was als men
hem noodig had, te hooren zeggen »Ga ter
stond een huurrjjtuig bestellen, help mevrouw
er in, breng haar naar het station en als gjj
haar hebt zien vertrekken kom het my dan
zeggen."
De schoone reizigster zag in de oogen van
den ondankbaarsten aller baronnen dat er
Na lang zoeken heeft de commissie voor
de stichting eener tweede byzondere school
(der doleerende party) te Vlissingen eene daar
toe geschikte plaats gevonden en wel aan den
Badhuisweg, in den tuin van den heer C.
Maters aldaar, zoodat nu spoedig tot de aan
besteding en den bonw zal kunnen worden over
gegaan.
De heer A. Gravestein te Bolnes ver
wierf te 's Gravenhage akte onderwyzer.
De door de ysclub Walcheren alhier tegen
Donderdag avond in de sociëteit De Vergenoe
ging uitgeschreven algemeene vergadering
was bezocht door 45 leden.
Het voorzitterschap werd bekleed door den
heer J. van der Lepé.
In de eerste plaats werd mededeeling ge
daan van eene door het bestuur opgemaakte
suppletoire rekening over het boekjaar 1889/90,
niets aan te doen was, en volgde Moreau,
doch nam een papier mede dat zp op den
grond gevonden en opgeraapt had. Het was
de schuldbekentenis der beide zusters, die
d'Avricourt later voor een hoogen prps terug
kocht, en de arme f reuletjes hebben zeker
nooit vermoed dat haar handteekening zooveel
waarde had.
Yvonne had de oogen weer gesloten en
Raoul maakte daar gebruik van om haar in
zpne armen te houden en hp stelde zich voor
dit genoegen dikwpls te smaken; want van
dit oogenblik af was hp het met zichzelf eens
geworden dat het huwelpk toch niet zulk een
dwaze instelling was.
VII.
Dien avond liet de luitenant zich als ge-
woonlpk bp de markiezin aandienen. Hp was
niet op zpn gemak, doch merkte spoedig dat
de oude dame niets wist.
»Kom binnen, mpn waarde gast", zei zp,
»maar ik heb een slechte tjjding voor um|jn
in ontvang en uitgaaf bedragende 38.384
zp werd goedgekeurd.
Daarna kwam aan de orde het voorstel van
het bestuur om art. 1 van het reglement te
lezen de leden der vereeniging betalen eene
jaarlpksche contributie van 3, te betalen enz.
Ter toelichting hiervan werd lecture gege
ven van de conceptbegrooting voor 1890,91.
Zp bedroeg aan oude schuld f 146.134 en aan
zeker te betalen kosten 299.51, dus te za-
men 445.644»
De besprekingen over het voorstel geopend
zpnde, werd door een der leden de vraag ge
daan of het bestuur vertrouwen heeft in de
levensvatbaarheid der psbaan.
Yan de bestuurstafel werd geantwoord dat
het bestuur vertrouwt dat de baan eenmaal
goed worden zal, omdat dit jaar gebleken is
dat het water in de baan niet in contact
staat met het kanaal en dat het zoutgehalte
langzamerhand zal verminderen. Bp den te-
genwoordigen lagen stand van het water in
de baan is geconstateerd dat het zoutgehalte
14 bedraagt (zeewater houdt 2.82%.)
Een ander lid vroeg boe groot het aantal
leden tbans is en zeide, toen hem het getal
200 werd genoemd, dat het voorstel van het
bestuur hem had doen denken ot zp de dood
klok over de club wilde luiden. Hp toch
voorzag dat bp aanneming van het voorstel
zeker drievierden van die leden zullen bedanken.
Hp geloofde verder dat alleen een strenge
winter, die gelegenheid geven zal van de baan
gebruik temaken, den financieelen toestand der
vereeniging zal verbeteren.
Hp waarschuwde daarom ernstig tegen aan
neming van het voorstel en gaf in overweging
liever de aandeelhouders der psbaan te ver
zoeken uitstel te verleenen voor de aflossing
der schuld.
Het bestuur verdedigde zpn voorstel op grond
dat de vereeniging schuld heeft, die moet be
taald worden en niet kan gedelgd worden
uit de contributie van J 1, terwpl bovendien
verplichte uitgaven te doen zpn ter exploitatie
van de baan.
Een ander lid gaf in overweging of het be
stuur niet meende te kunnen volstaan met
eene verhooging der contributie tot f 2.
Dit denkbeeld werd van de zpde van het
bestuur bestreden op grond van de becpfering
omtrent hetgeen betaald moet worden.
Het voorstel van het bestuur werd alsnu in
stemming gebracht en aangenomen met 26
tegen 20 stemmen. Een lid hield zich buiten
stemming.
Als tweede wpziging van het reglement stelde
het bestuur voor een nieuwe alinea 3 op art. 1
vast te stellen, lnidende»zp, die na 1 Novem
ber 1890 lid worden, betalen een inkomgeld
van 2,50." Dit werd aangenomen met 42
stemmen tegen 3. Twee leden bleven buiten
stemming.
De derde voorgestelde wjjziging was aan al.
4 (thans 3) van art. 1 toe te voegen»Deze
kaarten moeten vóór 1 December worden aan
gevraagd na dien datum wordt de prps ver
hoogd tot 1." Ook dit voorstel werd aange
nomen met 39 tegen 5 stemmen. Een lid bleef
buiten stemming.
De volgende wpziging, die het bestuur voor
stelde, was een nieuwe alinea 4 aan art. 5 toe
te voegen, nl. dezevoor kinderen van niet-
leden zpn zulke kaarten te bekomen ad 1
vóór en ad 1,50 na 1 December.
Een der leden gaf het bestuur in overweging
dit voorstel in te trekken, op grond dat de
leden door de aanneming op slechter conditie
jongste kleindochter is ongesteld en haaf
zuster houdt haar gezelschap. Dus zpt gp tot
een tête a tête met mp veroordeeld."
»Welnn mevrouw, dan zal ik daarvatt
gebruik maken om ernstig met u te spreken,
want mpne uren zpn geteld. Denkt gp er
niet aan uwe kleindochters Uit te huwelijken
»Ik denk aan niets anders maar gy
zpt nu op de hoogte van onze omstandigheden
en weet waar ons de schoen wringt. Gp kent
de wereld genoeg om te begrppen dat de
pretendenten zich hier niet verdringen. Gp,
die zoovele wonderen verricht, zoudt gp ook
in staat zpn echtgenooten te vinden voor
meisjes, wier bruidschat minder gemakkei pk
aan te toonen is dan haar adel Hebt gp
iemand op het oog?"
»Ja, dat heb ik, maar er zpn twee be
zwaren. De eerste is dat die man aan do
jongste der beide freules denkt."
»Kent hp haar dan
»Ja, hp kent haar.
Volgt)
