LAATSTE BERICHTEN.
BUITENLAND.
Verspreide Berichten.
3.)
Dr J. STREHLER,
Algemeen Overzicht.
O. a. schreef hjj«Men ziet wel, het bestuur
der vrjje school met zjjn onderwijzer wacht
een felle tegenstand. En ook van de zjjde der
andersgezinde burgers hoort men soms van
zeer kleingeestige tegenwerking. Zoo moet
de geneesheer, ofschoon anders niet zoo aan
dringend op spoedig vaccineeren, thans de
ouders daartoe sterk aanmanen, en belooft
Z. Ed. allerlei aan de kleinen, als ze toch maar
niet naar de Byz. school gaan. Ook moet hjj
arme menschen gedreigd hebben hun naam
uit het ziekenfonds uit te doen, wanneer ze
hun kinderen niet naar de Openbare school
zenden. Nu, als deze school door dergeljjke
praktjjken op de been moet gehouden worden,
dan moet zjj wel zeer zwak staan."
In een volgend nummer van de De Drie Provin
ciën stelde de heer F. J. v. d. Berg, geneesheer
te Ameide, aan X. voor, hem het deugdeljjk
bewjjs te leveren dat hjj, geneesheer van Ameide,
>allerlei aan de kleinen heeft beloofd, als ze
toch maar niet naar de Bjjz. school zouden
gaan, en dat hjj arme menschen gedreigd heeft,
hun naam uit het ziekenfonds uit te doen,
wanneer zjj hun kinderen niet naar de open
bare school zonden". Nam X. dit voorstel aan
en leverde hjj de bewjjzen, dan zou de heer
V. d. Berg 1000 ten geschenke geven aan
de Bjjz. school te Ameidetrad hjj evenwel
niet in dat voorstel of kon hjj het verlangde
bewjjs niet leveren, dan verklaarde de heer
V. d. B. het geschrjjf van X. »voor vuigen
laster en logentaal."
Ook de heer W. G. Degenhardt, hoofd der
openbare school te Ameide, kwam in dat
zelfde nummer op tegen het stuk van X.
X antwoordde daaiop o. a.»Eindeljjk ge
lieve hjj op te merken, dat hetgeen ik aan
gaande den geneesheer schreef niets was dan
de vermelding van een gerucht, herhaaldeljjk
gehoord, en dat het soms zeer noodig kan zjjn
zulke geruchten te verbreiden, omdat er prak
tjjken zjjn, waartegen maar één middel be
staat, t. w. publiciteit".
Deze pennestrjjd had ten gevolge dat de
heer F. J. van den Berg tegen den uitgever
van De drie Provinciën te Gorinchem eene
aanklacht indiende, wegenB smaadschrift. Bjj
de instructie maakte de uitgever als schrjjver
van bedoeld ingezonden stuk bekend den heer
Cornelis van der Mark, hoofd der christeljjke
school te Langerak bjj de Lek.
Vrjjdag had de behandeling van deze straf
zaak voor de Dordrechtsche rechtbank plaats.
De beklaagde Van der Mark was niet ter
terechtzitting verschenen, zoodat verstek tegen
hem werd verleend.
Uit de voorlezing der stukken bleek dat de
beklaagde, den 18 Juli jl, voor den rechter
commissaris bekend had de schrjjver der in
gezonden stukken te zjjn, doch niet had ge
handeld met de bedoeling om te beleedigen
waarna de rechtbank de zaak naar de open
bare terechtzitting verwees.
Als getuigen werden gehoord de uitgever van
De Drie Provinciën en de heer F. J. van den
Berg. Eerstgenoemde verklaarde o. a., dat hjj
het stuk niet regelrecht door den heer v. d.
Mark had gekregen, maar het hem was toe
gezonden door den redacteur van het blad,
den heer ds. Bjjsterveld te Botterdam. Daar
de tjjd ontbrak, had getuige het stuk niet ge
noegzaam kunnen lezen.
Het O. M., waargenomen door mr. Yan Tricht,
achtte het ten laste gelegde overtuigend bewe
zen. Toch vond spreker eene verzachtende om
standigheid in het feit, dat de beklaagde spijt
heeft van zjjne handeling. Wat betreft het na
deel, toegebracht aan de eer en den goeden
naam van den heer Van den Berg, spreker ge
loofde dat dit zal worden opgeheven door een
verslag van de zitting. Hij eischte eene boete
50, subsidiair 10 dagen hechtenis.
De heer mr. A. C. Visser te Gorinchem trad
als gemachtigde van den heer F. J. van den
Berg op, en vroeg een schadevergoeding van
ƒ100 en openbaarmaking van het vonnis door
aanplakking.
Uitspraak over acht dagen.
De heer C. v. d. Mark, hoofd der christeljjke
Bchool te Langerak zal nu, tot zjjn eigen schade
en schande, bemerken dat er «praktjjken zjjn,
waartegen maar éen middel bestaat, t. w. pu
bliciteit" om ze voor het vervolg te voorkomen;
en dat zulke praktjjken, waardoor een ander
in zjjn goeden naam wordt aangetast, voor een
hoofd van een christeljjke school al heel leeljjk
zjjn.
herdacht
door M. DE MOL.
Men stoorde zich weinig aan de bemoeiingen
en raadgevingen van den «Mof' en zjjnerzjjds
schold hg zjjn eersten burgemeester, een ge
wezen kaaiwerker en kolendrager, voor onbe-
schoften, dommen, inhaligen kinkel en vloeker.
Met de drie opvolgers van dezen waardi-
gen magistraat, allen meesters in de rechten,
kon hjj het beter vinden, ofschoon zjjne wen-
schen evenmin tot vervulling kwamen. Na
de verdwjjning van eerstbedoelden burgemeester
dacht Strehler er ernstig over, om zich tot
Nederlander te laten naturaliseeren. Op zjjn
deswege gericht verzoek tot de hooge regee
ring, verkreeg hjj die hoedanigheid bjj de wet
van 15 April 1854. Dit kostte hem ƒ96.38,
welke aanzienlijke som hem weerhouden had
die naturalisatie vroeger aan te vragen. Ook
toekende hjj aan, dat hjj het gelaten had om
'den schjjn te vermjjden, alsof hjj begeerig was
naar een zetel in den gemeenteraad. Op
godsdienstig gebied was Strehler evenmin ge-
Maandag zjjn te Amsterdam in het Polei
van Volksvlijt, in tegenwoordigheid van den
commissaris des konings in Noord-Holland,
jhr mr Schorer, den burgemeester, den eere
voorzitter der tentoonstelling mr J, Heemskerk
Azn., bjj na alle leden van het uitvoerend
comité en van vele leden der commissiën, de
bekroningen uitgereikt aan de inzenders der
veiligheidstentoonstelli ng.
Daarbjj werd het woord gevoerd door den
heer dr Ruysch, voorzitter van het uitvoerend
comité, en door den heer mr J. Heemskerk Azn,
die zjjn leedwezen betuigde dat de uitreiking
der medailles niet kon geschieden door den
eere-voorzitter, den minister van justitie, die
deze toch gaarne op zich genomen zou hebben,
maar die door gewichtige ambtsbezigheden op
't laatste oogenblik daarin was verhinderd. Hjj
bracht daarbjj hulde aan de regeering, aan het
stedeljjk bestuur van de hoofdstad voor den
verleenden steun, aan den voorzitter van het
uitvoerend comité, dr Ruysch en de leden van
de jury voor het volbrengen van hun alles
behalve gemakkeljjke taak. Hierna reikte mr
Heemskerk de diploma's der behaalde overwin
ningen uit en overhandigde hjj tevens aan den
voorzitter en den secretaris der jury een gouden
herinneringsmedaille.
Op verzoek van de vereeniging yolksbe-
lang wordt door dr. Hazemaker te Haarlem,
een cursus geopend, waarin zal worden onder
wezen, de eerste hulp te verleenen bjj onge
vallen in fabrieken en werkplaatsen." De cur
sus zal vier avonden duren.
Een DuitBche houtboot is tengevolge van
mist tegen de loopbrug van Velzen over het
Noordzee-kanaal geloopen, waardoor die brug
voorloopig geheel onbruikbaar is. De schade
wordt op 50,000 ƒ60,000 geraamd.
Te Westgrafdjjk is een schoolgaand kind
in het Noord-Hollandsch banaal gevallen en
verdronken.
Te Kralingen is een zesjarig meisje, dat
op een sleperswagen wilde springen, gevallen,
met het gevolgdatzjj den wagen over het lichaam
kreeg en zwaar gekwetst huiswaarts gebracht
werd.
Gisteren presenteerde zich bjj het reg.
grenadiers en jagers te 's Gravenhage een mili
cien van de lichting 1886 in politiek, omdat hjj
zoo dik geworden was dat hjj zjjne uniform, die
hjj in een bundeltje op den rug droeg, niet
meer kon aantrekken.
Te 's Gravenhage hebben een tweetal
studenten, bjj een vechtpartij tusschen hen en
eenige werklieden, een arbeider afgeranseld en
door een spiegelruit van een bierhuis gewor
pen, waardoor de man verwond werd.
In een der fabrieken te Tilburg is een
nieuwe vinding in toepassing gebracht, die
het gas niet alleen veel helderder doet bran
den, maar tevens 20 percent bezuiniging doet
ontstaan. Een eenvoudig toestel, gevuld met
hydro-carbure, ontvangt het gas, dat een ge
deelte dier vloeistof opneemt en dit mede doet
verbranden. De helderheid komt het best uit,
wanneer men de vlam vergeljjkt met die van
gewoon gas.
De Zutph. Ct. deelt de volgende zeldzame
ontvluchting mede
Het wordt dan al een bjjater rustelooze tjjd
tegenwoordig
Dien indruk kreeg men alweer bjjzonder
sterk Maandag morgen, toen men zag dat dezen
nacht een zeldzame ontvluchting had plaats
gehad. Een locomotief, die met stoom op in
de locomotievenloods stond, was bljjkbaar het
wachten en stilstaan gaan verdrieten en losge
broken, haar weg dwars over de draaischjjf
nemende. Deze vergissing van de machine
was haar noodlottigzjj duikelde dan ook
voorover en haar vaart werd natuurljjk ge
stuit anders zou men misschien het wonder-
ljjke verschjjnsel hebben kunnen gadeslaan
dat deze bjjzonder makkeljjk loopende loco
motief uit eigen beweging het personeel was
gaan porren.
Een Zutphensche adspirant-korporaal der
schutterjj heeft een minder aangename erva
ring publiek gemaakt. De man zegt nameljjk
op een Zondagmorgen aangesproken te zjjn
om een boete groot 1.60, die hjj echter
reeds betaald had.
Hjj weigerde nogmaals te betalen en zeide
te zullen informeeren of er ook een vergissing
in 't spel was.
makkeljjk te bevredigen, zonder evenwel zjjne
denkbeelden aan anderen op te dringen. Geboren
en opgevoed in de Katholieke kerk, keerde hjj
haar reeds in zjjne jeugd den rug toe en be
hield tot het einde zjjns levens een onover-
winneljjken afkeer van de ceremoniën en het
geloof dier kerk, evenals van hare priesters.
Hjj schermde en verveelde vaak met en door
zjjne atheïstische gevoelens en noemde zich
»natuurphilosoof'. Slechts eenmaal 's jaars
betrad hjj eene kerk en dan de Hervormdei
waar hjj prjjs scheen te stellen op eene oude-
jaarsavondpreek. Overigens was hjj een op
gewekt, levenslustig man, die in zjjne goede
dagen veel wel deed en gaarne financieel deel
nam in de verschillende hopelooze pogingen
om Veere voor verder verval te behoeden.
In den huiselijken kring kon hg het met
zjjne Isabella best vinden. Wel verschilden de
echtgenooten oneindig in smaak en karakter
zoowel als in leeftijdhg ernstig en sober,
deftig in 't zwart gekleed, met hoogen hoed
en stropdas, zg gdel en verzot op al wat blinkt
en schittert, getooid met veelkleurige linten en
strikken, steeds veel geld vermorsende aan
velerlei ongelgksoortige voorwerpen, die zg van
publieke verkoopingen samenbracht. Het meest
hinderde het den dokter, dat zg nagenoeg haar
geheele vermogen stak in den aankoop van
vele huizen, die groote sommen aan onderhoud
kostten, weinig opbrachten en ten slotte schier
waardeloos bleken.
Den volgenden dag moest hg voor zaken
naar Oldenzaal vertrekken, doch werd gevan
gengenomen, zelfs toen hg de kwitantie der
betaalde boete vertoonde. Hg betaalde toen
nogmaals, doch onder protest, dat hg dit
slechts deed om zgn vrgheid terug te krggen.
De man heeft een klacht ingediend tegen den
kwartiermeester, aan wiens grove onvoorzichtig
heid deze behandeling schgnt te wgten te zgn.
De kwartiermeester heeft van zgn kant in
een ingezonden stuk in de Zutph. Crt. eene
voorstelling van de zaak gegeven, waaruit blgkt
dat hg volkomen in zgn recht moet zgn en
er van »betaling voor de tweede maal van
dezelfde boete" geen sprake kan zgn, even
min als van eene onrechtmatige inhechtenis
neming.
De toestand van het armwezen in de ge
meente Schoterland wordt onrustbarend. In
sommige dorpen wordt het bgna ondoenlgk,
zelfs tegen salaris, armvoogden te vinden, daar
ze niet alleen blootstaan aan beleedigingen,
doch zelfs niet gevrgwaard zgn tegen bedrei
gingen en lichamelgke mishandelingen, zooalB
ten vorige jare bleek. Versterking der rjjks-
politie, vooral in het oostelgk deel der gemeente,
zal dan ook wel niet uit kunnen bljjven
No 14 van het Nederlandsche tuinbouwblad
bevat in het officieel gedeelteNotulen j ver
slag der wetenschappelgke oommissie met bjj-
lagen rapport van de vruchten en groenten-
commissie.
In het niet officieel gedeelteOrchidaceae;
ln memoriam; GroententuinVrge invoer;
BoekergElk wat wils: GenistaIngezonden
Verslagen vm vergaderingen; Personalia; Prjjs-
couranten Vergadering eener afdeeling Ad-
vertentiën.
Baas boven baas. A. Die vrouwen
hebben toch altgd wat anders. Gisteren krggt
mgn vrouw een stofje in het oog, zg gaat
naar den oogarts en het kost mg zes gulden.
B. Het zou wat. Gisteren ga ifc met mgn
vrouw wandelen; zg kreeg een mantelbazar
in 'toog en het kostte mg over de tachtig
gulden.
Daily News drukt in zgn bericht over de
jongste Deptford-markt de hoop uit dat het ver
bod tot invoer van Nederlandsch vee opgeheven
zal worden, zoodra weer een schoone gezond
heidspas kan vertoond worden. Het blad vraagt
dit zoowel in het belang van den eigen handel
als ter wille van de goede trouw der Neder
landsche regeering, die met zooveel strengheid
waakt voor den gezondheidstoestand van den
veestapel en onlangs ook dadelgk melding
maakte van het voorkomen van een paar ziekte
gevallen in Limburg, »een kleine provincie"
zooals het blad zegt »ver van de uitvoerende
gewesten van Nederland."
Men vreest echter, dat de minister niet ge-
makkelgk te bewegen zal zgn het verbod spoedig
in te trekken.
Te Londen hoopt men Jack the Ripper
eindelgk op het spoor te komen. Voor de vei
ligheidscommissie inWhitechapel verscheen dezer
dagen een vrouw, die mededeelde, dat zg om
streeks 2 jaren geleden in genoemde wgk een
kamer verhuurde aan een jongman, die geen
werk scheen te hebben^ hoewel hg steeds volop
geld bezat. Hg verzekerde dit te ontvangen
van zgn vader en van zgn broeder, die dokter
was. Hg had veel kleederen, revolvers, geweren
en andere «vreemde gereedschappen". Gewoon-
lgk ging hg 's avonds om 5 uren uit en dikwgls
nadat hg laat in den nacht thuis gekomen was,
bemerkte de vrouw dat zich bloedvlekken op
zgn kleederen bevonden. Eens was hg thuis
gekomen met verscheidene stukken lever, die
hg zeide, van een vriend aan boord eener vee
boot te hebben gekregen. Zg zag dat hg de lever
in een courant pakte en aan de veiligheids
commissie verzond. Andere stukken pakte hg
in briefomslagen, die hg aan een paar nieuws
agentschappen en aan de politie adresseerde,
doch vergat weg te zenden. Hg had een groot
aantal koperen trouwringen en bracht op
zekeren keer een met bloed bevlekt wit boeze
laar thuis, dat hg aan de vrouw gaf te was-
schen. Na den laatsten moord in Whitechapel
verdween hg voor goed. Een paar pantoffels,
verscheidene tasschen en een lange overjas,
alle volgens de vrouw met bloed bevlekt, liet
hg achter.
De vrouw scheen zeer zenuwachtig; zg had
het geheim niet eer durven vertellen, omdat
zg gevreesd had in moeilgkheden te geraken-
Ter wille van den huiselgken vrede berustte hg
in wat niet te veranderen scheen en zoo bleef
de goede verstandhouding tot het einde bewaard.
Hun glansrgkst tgdperk viel tusschen 1850 en
'60. Voornamelgk op den 6en April 1854 was
Veere den geheelen dag in rep en roer. Vlag
gen wapperden uit veler woning, want het
gold de luisterrijke viering van het 20jarig
huwelgk des dokters. Reeds op den middag
wemelde het van nieuwsgierigen en bezoekers
om en in het groote heerenhuis met zgn half
cirkelvormige arduinsteenen stoep, forschen
gevel en breede deur, die toegang verleende
eerst in den ruimen, met prachtig wit marmer
betegelden gang, daarna in de groote, goed
onderhouden maar vreemd gemeubelde beneden
vertrekken, voor deze gelegenheid versierd met
groen, bloemen, vlaggen en opschriften. Een
blik op de tafels in de ontvangkamers over
tuigde ook de buitenstaanden, dat de af- en
aanrennende bedienden en keukenprinsessen
het den gasten aan niets wilden laten ont
breken, wat den smaak kon streelen. Tegen
den avond waren speciaal genoodigd de nota-
biliteiten uit het stadje en de naburige plaatsen,
vooral ook vele Middelburgsche vrienden, die
zich natuurlgk lieten brengen met min of meer
sierlgke rijtuigen en eene ongewone drukte
veroorzaakten. "Weldra waren de zalen gevuld,
de luchters en kronen ontstoken en ontvingen
de jubilarissen op verschillende wjjzen groote
bljjken van deelneming in den vorm van ge
Zierikzee» Heden namiddag vergaderde,
onder voorzitterschap van den heer C. W. Ver-
meys, de gemeenteraad. Daarbjj was afwezig
de heer S. J. Ochtman.
Nadat de nieuwbenoemde raadsleden, de heeren
jhr A. C. Röell, C. J. van der Bouten mr J. C.
van der Lek de Clercq waren beëedigd en ge
ïnstalleerd, werd medegedeeld een brief van mr
A. J. F. Fokker, houdende bericht dat hjj zjjne
benoeming tot lid der commissie van toezicht
op het middelb. onderwjjs aanneemt.
Na benoeming van leden van onderscheidene
commissiën werd tot ambtenaar van den bur-
gerljjken stand benoemd de heer Six.
Een voorstel van burg. en weth. naar aan
leiding van een voorstel der commissie van de
gasfabriek tot wjjziging van het raadsbesluit
van 7 April 1875 betrekkeljjk de reorganisatie
der exploitatie van de gemeente-gasfabriek,
strekkende dat de gasprjjs bjj aanmerkelijke
verandering der prjjzen der hoofdstoffen ook
in den loop van het jaar kan worden gewij
zigd, werd goedgekeurd.
Door de commissie, belast geweest met het
onderzoek der door de plaatseljjke schoolcom
missie ingediende voorstellen tot wjjziging van
besluiten enz., verordeningen betreffende het
lager onderwjjs in deze gemeente, werd ver
slag uitgebracht, houdende enkele opmerkin
gen betrekkeljjk het niet overnemen der
bepaling dat er op elke school een schoolbi
bliotheek isdat in art. 2 van het concept
besluit tot heffing van schoolgeld moet gelezen
worden voor onvermogenden, minvermogenden;
dat in art. 3 achter instellingen van weldadigheid
wordt gevoegd »ot andere genootscbapp en"
en dat in de concept-verordening op de invor
dering van schoolgeld wordt gemist de thans
geldende bepalingen betreffende de restitutie
van schoolgeld. De commissie en stelt voor
daarin en op hoedanige wjjze te voorzien.
Deze voorstellen werden aangehouden.
Eindeljjk kwam in behandeling het supple
toir kohier van den H. O. voor 1890. De zit
ting werd met gesloten deuren voortgezet.
's Gravenhage. Tweede kamer. In
de heden gehouden zitting deelde de minister
van koloniën het volgende medeReeds is
door de Staatscourant medegedeeld dat Z. M. de
koning krank is. Sedert 26 Sept. heeft Z. M.
zich niet bezig kunnen houden met staatsaan-
gelegenheden. Gisteren heeft op het Loo een
hernieuwd consult van geneesheeren plaats
gehad, die hunne bevinding in een bulletin
kenbaar hebben gemaakt, dat gisteren avond
in de Staatscourant is verschenen.
«De ministers van justitie en van koloniën
hebben gisteren op het Loo met gemelde heeren
een onderhoud gehad. Alsnu is aan de be
slissing van den ministerraad de vraag voor
gelegd of reeds nu maatregelen dienen te
worden genomen om in de waarneming der
regeering te voorzien."
De voorzitter zeide dat de kamer met smart
de groote ramp verneemt, die het land en het
koningshuis treft. »Moge zoo sprak .hjj
het besef van de innige deelneming in het ljjden
des konings en de stellige wetenschap dat
de vertegenwoordiging zich vast om den troon
schaart, hoe zwaar de ramp ook zjj, eenige
verzachting bieden aan de koningin in deze
voor haar zoo onuitsprekelijk pjjnljjke omstan
digheden".
Het wetsontwerp op de waterstaatswerken
is door de kamer aangenomen met 78 tegen 8
stemmen.
Vervolgens hield de heer Cremer zjjne inter
pellatie tot de regeering over Flores. Hjj vroeg
op welke gronden twee gewapende mjjnbouw-
kundige expeditiën naar Flores zgn onderno
men en of onder de tegenwoordige omstandig
heden het voornemen bestaat dat onderzoek
voor te zetten.
De minister van koloniën constateerde dat
de eerste expeditie tin-onderzoek bedoelde en
wel naar aanleiding van de geruststellende
berichten omtrent de gezindheid der be
volking. De tweede expedidie was een
militaire om de Rokkaneezen voor hun
schenken en later in prozaïsche of poëtische
toespraken, waaronder die van den predikant
L. P. Trautmann, maar gevloeid uit de pen van
zgn dichterlijken vriend J. J. Bertel, door hare
godsdienstige strekking grooten indruk maakte.
Den ganschen avond en nacht verlustigde zich
het aanzienljjk gezelschap onder 't genot van
keur van spjjzen en dranken, muziek, zang en
dans, begluurd door de buitenstaande menigte,
waarvan de armen niet vergeten werden, tot
in den morgen van den volgenden dag het
feest besloten werd met een rjjkeljjken maaltjjd
en de gasten aftrokken. Nog jaren naderhand
werd over die feestviering gesproken, want zoo
iets was waarschjjnljjk, sedert de inhuldiging
der prinsen van Oranje, als markgraven van
Veere, niet gezien. Zjj kostte den dokter en
zjjne vrouw verbazend veel geld, maar hield
hun luister op.
Zgn kort daarna verleende naturalisatie
mocht hem echter den weg nog niet banen
tot het lidmaatschap van den gemeenteraad
en de «jabroers" in dat college moesten het
dikwgls ontgelden. Die eer viel hem eerst
later (14 Juni 1861) te beurt, toen men den
dokter eindelgk op het kuBsen bracht en den
soms lastigen opposant daardoor zoodanig tot
zwjjgen, dat vele bedilzuchtigen hem al spoedig
een even groot »ja knikker" als de overige
raadsleden noemden.
Intusschen moet erkend worden dat
hg in die nieuwe kwaliteit jjverig mede
verradeljjken aanval te straffen. Uit militair
oogpunt mislukte die niet maar men vond
geen tin.
Thans is, op voordracht van den komman-
dant van het leger, eene derde expeditie af
gezonden, die van het Noorden uit op
Flores zal komen, en een gewapende expeditie
kan worden genoemd met het doel om een
onderzoek naar tin in te stellenwant de
gouverneur-generaal wil geen aansluiting met
de Zuider-expeditie als de bezwaren te groot
blijken.
De heer Van Houten bestreed sterk de expe
ditie naar Flores als eene onrechtmatige han
deling, en, uit politiek oogpunt, een misslag.
Hjj drong er op aan om alsnog verdere geweld
dadige maatregelen op Flores tegen te houden.
Ook de heer Cremers sloot zich bjj dien aan
drang aan en stelde een motie voor, het ver
trouwen der kamer uitsprekende dat de regeering
eiken gewelddadigen aanval op Flores, zoowel
ten behoeve van een vernieuwd tinonderzoek
als ter zake van hetgeen bjj een vroeger on
derzoek plaats had, zal weten te beletten.
Morgen voortzetting.
Calais. Alhier is het vierde congres der
Fransche socialisten geopend.
Lissabon. Het ministerie Abreu e Souza is
voor goed gevormd. Een regeerings telegram
bevestigt dat Engelsche kanonneerbooten, on
danks het protest den Fortugeezen, de Zambesi
opstoomden.
Allen grond bezitten de Duitsche sociaal
democraten en met hen hun buitenlandsche
geestverwanten, om met trots en voldoening
hun partjjdag in Halle te houden. Te verwon
deren is het derhalve niet dat hun orgaan, het
Berljjnsche Volksblatt, met zekere overdrjjving
het congres begroet als het machtigste en meest
imposante arbeidersparlement dat ooit op Duit-
schen grond samenkwam. Geen bjjeenkomst
van een wetgevend lichaam, geen conferentie
van diplomaten, geen samenkomst van vorsten,
heeft volgens het sociaal-democratische blad
sedert tjjden zoozeer de aandacht van de na
denkenden in alle landen getrokken, een bewjjs
dat de arbeidende klasse de banierdraagster der
moderne politiek en dat de sociaal-democratie
de toonaangevende partjj van het heden is
geworden.
Het congres te Halle zal de dwaze verwach
tingen der vjjanden omtrent tweespalt in het
kamp der geestverwanten voor altgd vernietigen
en der wereld toonen, dat het historische woord
van den geestelijken chef der partjj: «Proleta
riërs in alle landen, vereenigt ul" in allen
leeft en voor eiken Duitschen sociaal-democraat
het richtsnoer voor hun handelingen binnen en
buiten de partjj is geworden.
Vreezen de sociaal-democraten niet voor ver
storing der eendracht in den boezem hunner partjj
evenmin verontrust men zich over uiterljjke
rustverstoring. Wel is den troepen bevolen
gedurende den partjjdag 's avonds in de kazer
nes gereed te staan, wel zgn de versohillende
wachten versterkten zendt de politie meerdere
patrouilles uit, maar de leiders gaven het
parool uit in geen enkel opzicht de ambtenaren
bjj de uitvoering hunner bevelen te hinderen,
en daar de Duitsche sociaal-democratie een
goede disciplinaire school heeft doorloopen,
twjjfelt men niet, of de instructies uit het hoofd
kwartier zullen stipt opgevolgd worden.
Waarschijnlijk zal het congres een week
lang duren en door een aanzienljjk aantal
toehoorders worden bjjgewoond. Eiken dag
vindt 's morgens en 's namiddags een verga
dering plaats, tegen entree-kaarten, den dag
te voren aan te vragen, toegankeljjk. In de
congreszaal kunnen duizend personen plaats
vinden. Voor aangename afwisseling 's avonds
voor de afgevaardigden na de inspanning van
den dag is gezorgd in den vorm van gezellige
bjjeenkomsten, muziekuitvoeringen, tableaux-
vivants, voorstellende «de strgd tegen de macht
van het kapitaal", «bescherming van den
arbeid" enz.
Reeds op den eersten dag geraakten de beide
richtingen, de jongeren en ouderen, met elkan
der slaags. De eersten bjj monde van Werner
werkte om de grootsche plannen van
zgn onovertrefbaar werkzamen burgemees
ter, mr J. Snjjder, te steunen en dezen zelfs
in couranten-artikelen in bescherming te nemen
tegenover diens tegenstanders. Aan deze hou
ding had hjj ongetwjjteld den 3 September
1867 zjjne verheffing tot wethouder en ambte
naar van den burgerljjken stand te danken,
welke waardigheid eenige jaren door hem be
kleed werd, tot hg, teleurgesteld in zjjne ver
wachtingen, den 7 December 1874 ontslag als
raadslid nam en verder buiten alle bemoeiingen
van dien aard bleef. Had hjj zich in de dagen
zjjner jeugd uit benarde omstandigheden naar
boven weten te werken en waren zjjne onder
nemingen steeds met een gelukkig succes be
kroond door heb bereiken van eene vrjj aan.
zienljjke positie in de maatschappij, omstreeks
dezen tjjd begon zjjne gelukszon snel onder te
gaan, om plaats te maken voor den valen sluier
van ramp en tegenspoed. In 1866 toch trof
der gemeente het onheil, dat zjj als garnizoens
plaats opgeheven werd, kort daarna werd de
loodsdienst naar Vlissingen verlegd en nog
later verdween de eenige belangrjjke indus-
trieele onderneming, die aan velen brood ver
schafte.
Wordt vervolgd.)
