Maandag
29 Septèmber,
N°T239:
133" Jaargang.
1890.
Mr J. C. VAM DER LEK BE CLERCQ
Mr J. C. TAN DER LEK DE CLERCQ.
mr H. M. O. Kloppenburg,
mr H. M. Gr. Kloppenburg.
Polderbestuur van Walcheren.
Deitt courant verschijnt d a g o 11] k s
niet uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.-=J
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bi] abonnement lager:
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle
dankbetuigingen: van 17 regels f 1.50;
iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte:
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
UIT STAD EN PROVINCIE
MlDDDLBllGSdHE (MIAN
rr
Tb eraome ter
itlddolburg 27 Sept. vm. 8 a 63
n. 12 n 67 gr. av. 4 u. 65 gr. F
Verwacht W. wind.
Agente* te Ylissingen: P. G. db Vet Mbstdaoh Zoo*, te Goes: A. A. W. Bollaxd, te Krniningen: F. V. d. Pxul, te Zierikzee: A. 0. db Mooij te Tholen: W. A. va* AdT«rte*li#*
ndnrwbkhotjïbx en te TerneuzenM. db Jokgb. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te tsmm nor
advertentie-bnrean's van Nltgh Va* Ditmah te Rotterdam, db Gbbb. Bklinïajjtb, te "s Gravenhage, en A. de la Mak Azn, te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publioité étrangère G. L. Daubb Cie., Joh* F. Josbs, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen
Voor de liberale kiezers in het distriet
Zierikzee is het zeker onnoodig in veel
bewoordingen het gewicht der verkiezing op
Dinsdag a. bloot te leggen.
Er rust op hen een eigenaardige, een eer
volle taak. De tegenpartij zelve verklaart bij
monde van haar orgaan dat de strijd, dien
zij te voeren heeft, een hopelooze is. Dat
kan waar zijn, maar daarom te meer dienen
allen, die met ons vrijzinnig denken, de eer
en den goeden naam van hun district hoog
te houdenhet bewijs te leveren dat zij het
noblesse obliye ook op politiek gebied ge
voelen en begrijpen.
De strijd zal hen tot de overwinning
voeren dat weten zij vooruit. Maar het
is niet hetzelfde, hoe die zege wordt behaald;
en te meer is het noodig om voor een flinke,
een schitterende zegepraal te waken, omdat
Zierikzee met Walcheren waar het de
verkiezingen voor de Provinciale staten
geldt de eer van Zeeland moet ophouden.
Een welsprekend getuigenis van hun ijver
en toewijding voor de goede zaak, die zij
voorstaan, wenschen wij daarom op Dinsdag
a. s. van de liberalen in het district Zierikzee.
En zij vinden in
den man, die hun beginselen voorstaat, die
met bezadigdheid en toch met toewijding de
liberale partij dient.
Lid der liberale kiesvereeniging, werd hij
jn Juli door haar tot candidaat voor den
gemeenteraad gesteld en als zoodanig ook
gekozen.
Thans, nu er eene vacature te vervullen
is in de provinciale staten, viel ook de keuze
der meerderheid op hem en is het zaak
dat allen bun stem op hem vereenigenmet
voorbijzien van bezwaren die men soms
mocht hebben, of de voorkeur die men soms
aan een ander persoon mocht geven. Die
bezwaren heeft men kunnen openbaren bij
de voorloopige besprekingen; die voorkeur
heeft men te kennen gegeven in de gehouden
vergaderingen. Thans geldt het niet meer
den persoon maar het beginsel, waarvoor
men strijdt.
En aan dit liberale beginsel is mr J. C.
van der Lek de Olercq even trouw als menig
ander vrijzinnige, al wilde hij ook, zooals
wij, in den schoolstrijd aan de bezwaren
der tegenpartij tegemoetkomen.
Anti-clericaal is mr J. C. van der Lek de
Clercq beslistmaar tevens is bij verdraag
zaam.
Dat komt overeen met zijn geheel karak
ter» want wij durven gerust zeggen dat hij
bjj velen geacht is om zijne humane be
grippen, ook tegenover hen die in nauwe
aanraking met hem, ais groot grondeigenaar,
komen en wier belangen nauw aan de zijne
z fin verbonden.
Dat de heer Van der Lek de Clercq
bekend is met de behoeften en belangen van
het district, niet het minst als hoofdingeland
van het waterschap Schouwen, weten de
kiezers in zijne woonplaats en in de omge
ving beter dan wij.
De keuze van den candidaat is daarom
in vele opzichten een gelukkigeen de Staten
van Zeeland zullen een waardig lid in hun
midden ontvangen, wanneer de kiezers van
het district Zierikzee Dinsdag aan
staande wij willen hopen met groote
meerderheid een mandaat opdragen aan
Met groote meerderheid vragen wij de
opdracht van een mandaat aan bovenge-
noemden candidaat.
Dat voorrecht is niet beschoren geweest
aan den Woensdag in het district Goes
gekozen anti-revolutionnair.
Slechts tien stemmen boven de meerderheid
'verkreeg hij. En dat nog wel niettegen
staande het niet ontbroken heelt aan allerlei
opwekkingen, voorspiegelingen en bespiege
lingen, waarmee men aan die zijde zij het
ook in stilte en in „geniepigheid" de kie
zers bewerkt heeft.
Wij onthielden ons met opzet daarover te
schrijven, omdat wij uit het district zelf de
gevoelens eens wilden vernemenen daar
zoowel van liberale als van anti-revolution-
naire zijde eerst eens wilden doen uit
komen, hoe men over dien uitslag dacht.
En thans weten wij dit.
Bij de tegenpartij teleurstelling, die niet
wordt verheeld en zich openbaart in het
opsommen van eenige droeve feiten en het
geven van wenken voor het vervolg. Men
doet zelfs als zoo menigeen, wien het niet
meelooptmen geeft de schuld aan bijzaken,
o. a. aan den dag waarop de verkiezing
plaats had, aan de uren, voor de stemming
bepaald een en ander minder geschikt voor
„onze" kiezers.
In dat alles moet verandering komen, zoo
zegt men.
Zulke redeneeringen zijn voor ons de beste
getuigenis dat men den grond voelt ver
schuiven.
En niet zonder reden.
Een Quarles van IJfford verkreeg 1844,
een Noordijke slechts 1325 stemmen.
Een verschil 'dus van rnim 500 stemmen.
Zonder katholieke hulp gaat men alzoo er
onder
En al beweert men nu ook om zich te
troosten dat de liberalen 250 stemmen ach
teruitliepen, dat is volstrekt niet gelijk te
achten. Inderdaad kreeg mr. J. C. R. v.
d. Bilt 1483 stemmen en de heer Dekker
thans 1245dat is waar. Maar dat ver
schil weegt op verre na niet op tegen den
achteruitgang der anti-revolutionnairenmr.
V. d. Bilt toch was een veteraan, een reeds
zittend lid en Dekker een kersversch man.
Hoe men van liberale zijde over den
uitslag denkt, zegt ons de Goesche courant.
»We gelooven, zoo schrjjft hare redactie
>dat in het algemeen de liberalen in ons dis
trict met dezen uitslag tevreden mogen zjjn.
We zeggen met voordachtin het algemeen
want ons dunkt, wanneer men nagaat dat de
heer Noordijke slechts 10 stemmen boven de
volstrekte meerderheid had, d. w. z. dat slechts
21 kiezers meer hadden moeten opkomen om
den antirevolutionairen candidaat niet in ééns
gekozen te zien en dat de heer Vader nog 31
stemmen had, welke stemmen moedwillig weg
geworpen waren, omdat de heer Vader zeer
beslist had te kennen gegeven de candidatuur
niet te kunnen aanvaarden, dan moet wel
bij sommigen, die zonder dringende oorzaak
wegbleven, een gevoel van berouw opkomen
over hunne nalatigheid, bjj anderen over hunne
vasthoudendheid aan persoonlijke opinie, die
ten allen tjjde de grootste vijandin is geble
ken van waarachtig partijverband. Voor de
laatsten is dan ook geen excuus te vinden
voor de eersten wellicht dit, dat de jongste
ervaringen bjj de stembus de meening hebben
doen levendig worden, dat het voor de liberale
partij op enkele stemmen toch niet aankwam.
»Doch Donderdag is gebleken, dat de liberale
party in ons district gelukkig een nog niet ge
ring te schatten vijand is voor de antirevolu
tionairen en dat deze zonder de hulp der
katholieken lang niet alvermogend zijn. Van
eene kentering in de meening van het kiezers
corps te gewagen komt ons voorhands nog voor
barig voor, maar wel mag worden geconstateerd,
dat met groote inspanning onzerzijds Goes nog
geen verloren district is, zooais onlangs werd
beweerd.
»Dat de persoonlijkheid van den liberalen
candidaat tot het hooge stemmencjjfer, dat hp
behaalde, het hare heeft bpgebracht, lijdt, ge
looven we, geen twjjfel. We hopen hem een
volgend maal weder bereid te vinden om ter
wille van onze partp zich in het strpdperk te
begeven."
Die getuigenis nemen wij met opzet in
haar geheel over om tweeërlei redenen
eerstens omdat zij zoo geheel ons gevoelen
weergeeft, ook ten opzichte van de persoon
lijkheid van een candidaat, waarop wij vroeger
wezen, en ten tweede om daaraan een paar
opmerkingen te verbinden.
Het is dus opnieuw bewezen van hoeveel
gewicht het is rekening te houden met den
persoon, dien men candidaat stelt. En nu
is het vaak moeilijk een geschikten candidaat
te verkrijgen, dat weten wij, maar wij gelooven
toch dat deze verkiezing te Goes een zeer
goede les heeft gegeven om toch vooral ook
van liberale zijde personen aan te bevelen,
die onder het kiezersvolk bekend zijnmet
de bewoners van het platteland mee leven,
daar een naam, ëene goede bekendheid
bezitten.
Terwijl verder van die zijde de erkentenis
komt dat Goes geen verloren district genoemd
behoeft te worden, zouden wij nog willen
vragenis het nu voor hen, die de liberale
zaak in dat district leiden en bestuien, de
tijd om heen te gaan
Nog niet lang geleden is in ons blad een
vingerwijzing gedaan aan bet adres van een
paar wakkere mannen die, zeker zeer tot
schade van de liberale zaak den bijl er
bij wilden neerleggen. Mocht de Woensdag
verkregen uitslag voor hen aanleiding wezen
nog eens ernstig over zulk een besluit na te
denken en als 't eenigszins kan daarop terug
te komen!
Wij wetenzij vervullen eene moeilijke,
eene tijdroovende, een vaak ondankbare taak,
waarbij men van zelf wel eens geneigd is
den moed te laten zinken. Maar de liberale
zaak, jaren lang vooral door een van beiden met
zooveel vuur, met zooveel talent gediend
wij dingen op de verdiensten van den anderen
niets af, maar wij kennen dien niet zoo
van nabij kan dergelijke werkkrachten
niet missen. Er is nog te veel behoefte aan
bezieling, aan leiding, aan een persoonlijk
voorbeeld tot opwekking, aan levenswekkeDde
kracht, om de liberalen aan hun lot over te
laten. En er is bovendien, dunkt ons, nog
met succes te arbeiden.
Wij meenden dit te mogen opmerken,
omdat bijzondere omstandigheden het zoo
moeilijk maken dit elders te zeggen, al
moge men dan ook meenen dat dit daar
meer op zijn plaats zou zijn.
Het belang der liberale zaak in het al
gemeen gaf ons deze opmerking in de pen.
Thans heeft men in het hoofdkiesdistrict
HULST het ook nog van liberale zijde
gewenscht geacht voor de verkiezing op
Dinsdag aanstaande openlijk met een can
didaat op te treden.
De kiesvereeniging Burgerplicht voor Ter-
neuzen en omstreken beveelt thans aan den
heer
een man van erkende liberale beginselen,
wiens naam een goeden klank heeft.
Al geschiedt dit ook wel wat te elfder
ure, toch verheugen we ons over die daad.
Als krachtig protest tegen de overheer-
schende partij ga men met dien naam ter
stembus. Bij de verdeeldheid, die er onder
de katholieken is, komt het vooral aan op
een sterk en eendrachtig optreden.
Wie weet of men het dan nog niet eens
brengen kan tot eene herstemmingwat
reeds eene overwinning heeten mocht.
Allen, die tegen de machthebbende bond-
genooten zich verzet, stemmen dus Dinsdag
a. op den heer
In de gisteren gehouden zitting van den
gemeenteraad van Vlissingen werden de vol
gende beslissingen genomen op ingediende re
clames tegen aanslagen in den hoofdelijken
omslag.
Ontheffing werd verleend aan wed. D. Engelen,
J. Verseput, P. Daane, C. Daane, G. Bronk en
B. de Quellery, aangeslagen in de le kl., J. de
Voogd en D. N. Krug, aangeslagen in de 2e kl.
en W. Mulder, aangeslagen in de 3e kl.
Overgebracht werdenvan de 3e naar de le
kl. J. Sohier en J. M. Breemervan de 3e
naar de 2e kl. J. Jonkman; van de ie kl. naar
de le kl. P. Schunselaar en J. van den Berg:
van de 4e kl. naar de 2e kl. H. Vischvan de
5e kl. naar de le kl. J. Buysvan de 8e naar
de 3e kl. L. Urielvan de 9e kl. naar de 7e
kl. Th. de Meyttenairevan de 10e kl. naar
de 8e kl. M. L. van Leke en A. G. Aspeslagh
van de 13e kl. naar de 12e kl. A. Koppejan j
van de 14e kl. naar de 10e kl. J. J. Odem
van de 18e kl. naar de 16e kl. H. F. van de
Velde.
Gehandhaafd werden de volgende aanslagen
F. E. Schwartzman 3e; F. Feilsma en R. de
Pachter le; wed. W. Jansen, Th. Swennen,L.
Abrahamse, L. Schepper, L). J. Annokee, J. J.
JanBen, alle» 2e; A, Touw, A, Dienske, L.
Hendrikse 3eJ. Danens, J. J. Peters 4eC.
P. Sebus, N. C. Leenhouts, B. van Eesteren,
M. D. Pukken allen 6e; C. D. Meutink en W.
F. Perwez beiden 7e B. J. Geysen en P. Visser
8eW. Brielsma 9aJ. de Groot en H. de
Pagter 10eP. de Landmeter 13e, L. C. van
Outrijve, P. Lems en H. A. Gosschalk 15e; J.
van de Sande en L. Th. Ouwerkerk 16edr.
Van Deventer en wed. Hakker 17e; P. C.
Spekkens 18e en C. J. Geijsen 19e klasse.
Aan II. J. Notebos, aangeslagen in de 8e
kl., werd korting voor kinderen verleend.
Den len October 1887 werd te Nieuw
en St. Joosland eene schoolspaarbank opge
richt. Van dien datum tot 1 Oct. 1890 werd
in dit fonds 617.41 meer ingebracht dan
uitbetaald.
Den 8sn October zal het zoo schrjjft men
ons uit Sluis zestig jaren geleden zijn dat de
78 jarige Jacob Willem Eliza Abrahams, drager
van het Metalen Kruis, de betrekking bekleedt
van klokkenist dier gemeente. Wanneer men
nagaat dat de man minstens twee maal per dag
eene hoogte van minstens 102 trappen moet
beklimmen, dan heeft hij, gedurende dat tijds
verloop, het jaar op 365 dagen gerekend, het
niet onaardige cijfer van 4467600 trappen ep
en afgeklommen.
Het is echter te bejammeren dat de man, die
wegens kortzichtigheid al zoekende en tastende
den toren moet vinden, zjjne verdere levens
dagen, niet rustig kan doch in een bekrompen
toestand moet doorbrengen.
Najaarsvergadering van heden, Zaterdag,morgen
te 10 uren!
Voorzitter de hgpr D. A. Dronkers.
Afwezig de heeren Schorer en Bakker, beiden
met kennisgeving zonder deze is afwezig de
heer Roose.
Tegenwoordig 20 leden.
De voorzitter opent de vergadering en stelt
aan de orde het onderzoek van de geloofs
brieven van de onlangs nieuw benoemde com
missarissen, de heeren Loeff, Cevaal, Van
Ljjnden, Cysouw, Snijders en Van der Swalme.
Hp noodigt de heeren De Brujjn, Koene en
Corré uit zich met dat onderzoek te belasten
en schorst tijdens de commissie zich ermede
onledig houdt de zitting.
De vergadering heropend zijnde, brengt de
commissie, bjj monde van de heer De Brujjn,
rapport uit, strekkende tot toelating van aide
gekozen heeren.
Conform dit rapport wordt besloten.
De voorzitter wenscht de nieuw benoemde
heeren geluk met het bewijs van vertrouwen
dat zij van de ingelanden van den polder
mochten genieten en beveelt hun bjj vernieu
wing de belangen van den polder ten zeerste aan.
De notulen van het verhandelde in de vorige
vergadering gelezen zjjnde, legt de voorzitter
over de polderrekening over 1889 in ontvang
f 271.670.05^ en in uitgaaf 262.553.91 be
dragende, dus met een goed slot van ƒ9.116.144
sluitend. Zjj wordt, nadat de financieele com
missie, bjj monde van den heer Van Ljjnden,
daartoe heeft geadviseerd, met algemeene stem
men, uitgezonderd die van de leden van het dag.
bestuur, die aan de stemming geen deel nemen,
goedgekeurd.
Vervolgens is aan de orde een voorstel van het
dageljjksch bestuur omtrent het vast te stellen
gewoon djjkgeschot voor het dienstjaar 1891.
Volgens gewoonte zjjn weder voorloopige
ramingen opgemaakt van de kosten der werken,
welke in het aanstaande jaar 1891 aan de ver
schillende wateringen des polders zullen be-
hooren te worden uitgevoerd.
Voor de gezamenljjke werken aan de vier
wateringen is uitgetrokken 113.848 tegen
121.643 in het loopende jaar 1890.
Daaronder is voor de Noord-, Zuid- en Oost
watering 59.221 uitgetrokken.
Voor gewoon onderhoud bljjft alzoo een bedrag
over van ƒ54.627, waarin de Noordwatering
komt voor 36.348, de Oost-, Zuid- en Westwa-
teriDgen te zamen voor 18.279.
In 1890 was voor gewoon onderhoud uitge
trokken voor de Noord watering 33.217, voor de
drie andere wateringen 17.543, of te zamen
50 760.
In het algemeen voorstel, in 1861 gedaan, stelde
het dag. bestuur in uitzicht dat het maken van
zes hoofden op de stranden ten oosten van Dom
burg zou bljjken voldoende te zjjn. Bjj een
nauwgezet onderzoek, weinigen tjjd geleden
nogmaals opnienw ingesteld, is het gebleken dat
de toestand der stranden aldaar in het verloopen
tienjarig tijdvak 188(1—1890 er niet op verbeterd
is, waarom het dag. bestuur het allerwenscheljjkst
acht aan die werken eenige uitbreiding te geven
door het getal hoofden met een te vermeerderen
en alzoo van, zes op zeven te brengen»
Het vleit zich dat daarmede de werken ter
beveiliging der duinen aldaar zullen zjjn vol
tooid terwjjl de noodige voorstellen zullen
gedaan worden, om die werken nog in dit
najaar aan te besteden.
De vermoedeljjke uitgaven voor het dienst
jaar 1891 kunnen als volgt berekend worden:
Hoofdstuk I uitgaven van vorige dienst
jaren Nihil. Hoofdstuk II kosten der werken:
Noordwatering ƒ87.286; Oostwatering 13.000;
Zuidwatering 7.877 Westwatering 5.685;
samen 113.848 wegen 9.000 rente en af
lossing 67.075 bezoldigingen 16.079 in
spectiën ƒ700; gebouwen en assurantiën 300;
lasten 1081 brandstoffen 500 drukwer
ken 500 verkiezingen 250 alle andere
uitgaven 3.400 onvoorzien 18.525 totaal
der uitgaven ƒ231.318.
De ontvangsten met uitzondering van het
djjkgeschot zjjn daarentegen de volgende
vermoedeljjk goed slot van 1890 memorie, eigen
dommen ƒ2.188; afwateringsgelden 570;
diversen 3.564 straatwegen j 9.000samen
ƒ15.322 te kort ƒ215.996.
Tot dekking waarvan het dag. bestuur voor
stelt te heffen op de gronden en wateren des
polders te w.sehotbaar 15418 heet. 208 148;
vrijland 1480 heet. 7.848samen ƒ215.996.
En mitsdien het bedrag van het gewoon
djjkgeschot voor 1891 vast te stellen op
f 13,50 per heet. sehotbaar en 5,30 per hec
tare vrijland en daartoe het gewoon besluit te
nemen.
Aangezien geen, der leden hierover het woord
wenscht te voeren wordt het voorstel in
stemming gebracht en met algemeene stemmen
aangenomen.
Alsnu wordt bepaald welke gemeente buiten
Middelburg zal worden aangewezen voor bet
houden der verkiezing in 1891. Zonder dis
cussie wordt daartoe, evenals vorige jaren, West-
kapelle aangewezen.
Vervolgens is aan de orde de benoeming
van voorzitter en leden van het stembureau.
Als voorzitter wordt benoemd de voorzitter
van het polderbestuur en als zjjne plaatsver
vangers de heeren mr. N. C. Lambrechtsen van
Ritthem en P. Pouwer Az.
Als leden worden gekozen de heeren
A. de Nood Jz., J. C. Lantsheer en J. Minder-
houd Pz., terwjjl als hunne plaatsvervangers
aangewezen worden de heeren L. Cjjsouw, D.
Coppoolse en dr. A. van der Swalme.
Aangezien de na in functie zijnde commissie
tot onderzoek der begrooting dit jaar moet
aftreden worden door den voorzitter, met toe
stemming der vergadering, als leden dier com
missie aangewezen de heeren Van Westen,
Snijders en De Brujjn. Deze heeren verklaren
zich bereid die betrekking te aanvaarden.
De voorzitter betuigt verder de aftredende
commissie dank voor de moeite en zorg, die zjj
gedurende twee jaren gewjjd heeft aan het
onderzoek van de begrootingen en rekeningen
van den polder.
Nog wordt goedgevonden aan den heer jhr
H. E. Boddaert te Domburg een stukje grond,
groot 6 centiaren, dat aan den polder behoort,
in eigendom af te staan voor 6.
Aan H. Daane te Oost- en West-Souburg
wordt eveneens een stukje poldergrond onder
St Laurens verkocht ter grootte van 7 aren
voor ƒ70.
Eindeljjk wordt nog een gedeelte sloot in
eigendom afgestaan, groot 18.2 c. a., gelegen te
Oost- en West-Souburg, aan M. Marinissen te
Oost- en West-Souburg voor de som van 9.10.
Nog deelt de voorzitter mede dat twee
verzoeken zjjn ingekomen om poldergrond in
eigendom te verkrjjgen. Een der verzoekers,
J. Pujjpe te Oost-Souburg wenscht een klein
stuk grond en sloot aan den Vlissingschen weg,
de ander L. Suurmond, te Oost- en West-
Souburg, verlangt een stuk watergang, eveneen s
aan den Vlissingschen weg.
Otscboon de aanvragen niet tjjdig zjjn inge
komen en niet op de agenda vermeld zjjn
noch ter visie hebben gelegen verleent de
vergadering met het oog op het belang der
zaak voor cle verzoekers en de weinige waarde
van het gevraagde hare toestemming tot dade-
ljjke behandeling.
Zonder discussie worden beide verzoeken
ingewilligd. Pujjpe zal eene koopsom van 4
te betalen hebben en Suurmond eene van/ 10.
Als een gevolg van de bepaling van het
djjkgeschot zou het dageljjksch bestuur het zeer
wenscheljjk vinden, indien het werd gemachtigd
om eenige noodzakeljjke werken, in afwachting
van de vaststelling der begrooting in dit
najaar, reeds te doen aanbesteden.
Die werken zjjnaan de Noordwatering be-
storting van den onderzeeschen oever 14.950
het maken van vier met masten paalrjjen be
zette rjjshoofden 32.388 aan de Oostwalerii g
voor de bestorting van den onderzeeschen oeye
