N°. 207.
133" Jaargang.
1890
W oensdag
3 September.
Deze courant verschijnt d a g e 15 k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen?
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.—
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel: Bij abonnement lager:
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer /0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Middelburg 2 September.
LETTEREN EN KUNST.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Vhemometer.
Middelburg 2 Sept. vm. 8 a 53 gr.
m. 12 u 68 gr. av. 4 u. 61 gr. P.
Verwaoht W. wind.
Agenten te Yliaaingen: P. G. db Vbt Mestdash Zoo», te Goes: A. A. W. Bollabd, te Kiuiningen: P. v. d. Pbijtx., te Zierikzee: A. 0. db Mooij te Tholen: W. A. tab
Nxbuwbbhxjimbb en te Terneuzen: M. db Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te nur
j advertentie-bureau's van Nijgh Va» Ditmas. te Rotterdam, de Gebb. Belihbante, te 's Gravenhage, en A. de la Mas Azn, te Amsterdam. j aan het bureau bezorgd zpn, willen
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publioité étrangère G. L. Daübe Cie., Joh» F. Jokes, opvolger. I zjj des avonds nog worden opgenomen
De ontboezeming van de Maasbode over bet
bondgenootschap met de anti-revolutionnairen
is het sein geweest voor allerlei merkwaardige
redeneeringen.
De Standaard schrijft
vBegrjjpeljjkerwjjs beklaagt de Maasbode zich
over de weinige gretigheid, waarmee de anti-
revolutionnaire per» in haar beding van coa
litie hapt.
Er i» bier een misverstand in bet spel.
De Maasbode namelijk redeneertalsof er
formeel een generaal bondgenootschap tusschen
hare en onze partij ware gesloten. En bp die
onderstelling ware er niet veel op haar logica
af te dingen. Dan toch ware het ondenkbaar,
dat de gezamenlijke bondgenooten niet aan den
regel zouden gebonden zijn, om slechts datgene
te realiieeren wat beiderzijds ware toegestemd.
Een afspraak, die er dan uiteraard toe zou
leiden, dat een kabinet, eenigljjk op deze ver
bonden partpen steunende, niet voorstelde, wat
door beide saam was buitengesloten.
Ongelukkig echter is heel deze voorstelling
van het feiteljjk gebeurde onjuist.
Er is van een generaal bondgenootschap zelfs
geen oogenblik sprake geweest; en de pogiDg
om Jormeel althans tot een partiëele samen
werking te komen, is niet geslaagd.
Wel hebben er in 1888 conferentiën en sa-
imenisprekingen plaats gehad om zekere saam
werking bp de stembus t6 bevorderen, maar
hieruit is, zelfs partieel, geen formeele overeen
komst voortgevloeid. Ware dit zoo, dan zou
bet natuurlijk schriftelijk geschied zjjn, en toch
'zou noch de Maasbodenoch iemand anders in
•staat zpn zulk een stuk te leveren, eenvoudig
omdat het niet bestaat.
Het eenig resultaat waartoe men kwam was,
dat over en weer genoegzaam licht over de
politieke bedoeling was opgegaan, om, en zelfs
dit zonder bindende alspraak, elkanders can-
didaten bp herstemming te steunen.
Alle gevolgtrekkingen, afgeleid uit een on
dersteld feit dat niet bestaat, vallen alzoo in
het water.
Een onaangenaamheid, die de Maasbode zich
zelve had kunnen sparen, zoo ze even indenkt,
dat het onzerzijds gepresenteerde en gepubli
ceerde program met zoovele woorden „afschaf
fing van de dienstvervanging" inhield, en het
hare deze niet uitsloot. Iets wat uiteraard
ondenkbaar zou geweest zpn, indien de Roomsch-
Katholieke staatspartij, tot een vast en generaal
accoord komende, vóór alles behoud van de
rempageering had willen bedingen.
Maar bovendien, welk recht heeft de groep
van de Maasbodeom ons aan te spreken als
leefden we met haar op den voet van een
generaal bondgenootschap, waar ze zelve toch
haar houding tegenover de candidatuur-Goes,
en haar raad bij de jongste verkiezing in Delft
nog wel niet zal vergeten zpn."
Dt Tijd vindt in die redeneering van het
anti-revolutionnaire blad aanleiding tot de
volgende opmerking
Aldus tracht De Standaard het te doen
voorkomen alsof haar partij in 1888 niet ge
weten heeft dat de Nederlandsche katholieken
beslist partp trokken voor het behoud der
plaatsvervanging 1
Wp gelooven dat ieder, die met ons de ge
schiedenis der kabinetsformatie in 1888 ook
maar van eenigszins nabjj kent, de bewering
kras, zelfs zeer kras zal vinden. Intusschen
s hebben wp reden ons erover te verheugen, dat
thans ten minste aangaande de bedoelde kwes
tie voor De Standaard en de haren niet de
geringste twpfel meer kan bestaan. Moge het
blad met die kennis profijt doen en handelen
geljjk het voor zijn partp nuttig acht. Dat de
katholieken aan de anti-revolutionnaire partp
haars ondanks hun vriendschap zullen opdrin
gen, is een veronderstelling, voor welker ver
wezenlijking De Standaard heusch niet bezorgd
behoeft te zpn."
Welk een kostelijk kijkje wordt ons weêr
geboden in de gelederen der bondgenooten!
De heeren schijnen, ieder voor zich, zich te
geneeren voor de hulp die zjj elkaar verleenen.
en daarom, nu het op het scheiden van de
markt schijnt aan te loopen, elkaar's hulp
te verloochenen.
Als de heeren Kuyper en Schaepman elkaar
weêr in den arm nemen om den wederkeerigen
steun van beider aanhangers elkander te verze
keren, dat zp dan een schriftelijk contract
opmaken. Zonder elkander kunnen zp niet
en men weet dan beter waaraan zich te houden.
Het zal ons benieuwen hoe men zich tegen
de verkiezing in 1891 redden zal uit dit lastig
labyrint.
Binnen kort zal te Londen verscbjjnen een
boek van mw Stanley, geboren Dorothy Tennant.
Het werk bevat een reeks teekeningen uit het
leven der vagebonden in de Londensche straten,
met een tekst van de hand der begaafde kun
stenares zelve. De titel van Let boek is London
Street arabs.
Met leedwezen zullen zeker velen in Mid
delburg met ons kennis nemen van het besluit
van den heer D. Jeras om zich niet meer be
noembaar te stellen als wethouder.
Welke redenen hem daartoe noopten, weten
wjj niet, maar waar hjj zelf ze -overwegend"
noemt, moet men deze billijken.
Dit neemt niet weg dat zpn been gaan een
teleurstelling is. Den korten tjjd dat de heer
Jeras die betrekking waarnam deed hjj dit met
jjver en met lust. Ook de enkele malen dat
hjj de raadsvergaderingen presideerde gat hjj
bljjk van een zeer te waardeeren tact en ge
schiktheid als voorzitter. En bovendien ver
vulde hjj de taak van ambtenaar van den
burgerlijken stand met een belangstelling, die
niet anders dan een aangenamsn indruk kon
maken en aan het droge, dorre, formeele
van het burgerljjk huweljjk een niet te ver
werpen waas van poëzie schonk.
Door dit alles heeft de heer Jeras zich jegens
de gemeente zeer verdienstelijk gemaakt; en
wp bljjven het daarom bejammeren dat hp
gemeend heeft eene betrekking te moeten
vaarwel zeggen, waarin hjj zoo goed op zpn
plaats was.
De Sergeant-Majoor W. Weisfeit, van het
2e Bataljon 3e Regiment Infanterie te Middel
burg, is bevorderd tot Adjudant-Onderofficier
bjj het 5e Bataljon van dat korps te Bergen
op Zoom.
Men beweert en de drukte op de straten
en pleinen bewezen het dat Maandagavond
geen oude vrouw te Middelburg thuis bleef.
Maar ook van andere zjjde ontbrak het niet
aan feestvierders. Zpn wjj goed ingelicht dan
werden door de tram op dien dag niet minder dan
zesduizend personen vervoerd, terwjjl ook het
platteland een duchtig contingent leverde.
Waar het bp een feest zoo druk loopt en
zooveel te zien is zal de firma Oostraejjer alhier
het ons zeker niet kwaljjk nemen, dat wjj nu
eerst van zjjne étalage melding maken, 't Zij
haar genoeg dat menigeen die uitstalling goed
gedacht en fraai vond.
Toen te ongeveer twaalf uren Maandag
avond de tram van Vlissingen hier aankwam
wilde een 69jarige kleermaker, J. E. C. genaamd,
daar op stappen; hjj trad mis en geraakte onder
het voertuig dat, hoewel het reeds bjjna stil
stond, hem omwierp en de man een been brak.
De ongelukkige schjjnt door den val inwen
dige kwetsuren bekomen te hebben, want kort
na bet ongeval was bjj overleden.
Bjj de viering van het prinsessefeest te
Meliskerke heeft een boerenjongen, die uit een
pistool -vreugdeschoten" loste, bjj ongeluk een
boerendochter dood geschoten.
Hp uitte de woorden >ik zal eens vader over
a wezen", drukte zpn wapen af en onmiddellijk
was de twintigjarige een ljjk.
De justitie met de heeren artsen Mejjer en
J. J. Berdenis van Berlekom vertrok heden
naar die gemeente.
Yan uit. Juli 1889 tot primo Aug. 1890
werd in de schoolspaarbank te Kleverskerke
ingelegd f 170.25 en terugbetaald ƒ22,50.
Sedert de oprichting 1 Aug. 1887 werd er
ingelegd 496 en terugbetaald 39.25.
Te Heinkenszand overleed Yrpdag zekere
B. G. van Loon, een der laatst overgebleven
slachtoffers v^. vervolging tegen de zooge
naamde afgescüeidenen van de hervormde kerk'.
Destjjds bekleedde hjj -de betrekking van deur
waarder bjj het kanton- of vredegerecht te
Heinkenszand, waaruit hij om zjjn geloof van
wege de toenmalige regeering werd ontzet.
Nog altjjd verwachtte de man met lijdzaam
heid herstelling van den toestand der hervormde
kerk zooals deze zich bevond in 1618 en '19,
waarom hjj nimmer eenige kerk bezocht maar
zich steeds vergenoegde met huisgodsdienst
oefeningen op Zon- en feestdagen.
Verleden Woensdag moet, naar men
aan de G. Crt. meldt, een rund van J. Lepoe-
ter te Biezelinge dood in een sloot onder
Schore gevonden zijn. Door den veearts werd ge
constateerd dat de hersenpan door twee slagen,
vermoedeljjk met een jjzeren hamer, was ver
brijzeld, zoodat er geen twjjfel bestaat of er
is kwaadwilligheid in het spel geweest.
Uit Bruinisse schrijft men ons:
Door den raad dezer gemeente, thans vol
tallig, werd Maandag het voorstel van burgem.
en weth. omtrent het stevelings tegen den wal
leggen der vaartuigen in de haven alhier,
waaromtrent Vrijdag de stemmen staakten, met
4 tegen 3 stemmen aangenomen. Voor het zeer
miniem belang dat de gemeentekas daar bjj
heeft werd aldus, volgens onzen berichtgever,
het algemeen belang opgeofferd in weerwil
van het intusschen ingekomen adres, in het
belang van dwarsleggen, voorzien van ruim
40 handteekeningen van daarbij belangheb
bende schippers, dat echter, als zjjnde onge
zegeld, buiten behandeling moest bljjren.
Jammer dat Vrjjdag een raadslid afwezig was,
anders ware genoemd voorstel vermoedeljjk
toen verworpen. w
Een voorstel van het lid J. v. d. Berg Mz
om een partp oude keien te koopen van den
straatweg Zierikzee—Zijpe werd met 6 tegen
1 stem aangenomen.
Het prinsessefeest.
Zooala wp gisteren in het kort meldden, be
gaven 's middags te half twee de ongeveer 1200
kinderen, leerlingen van openbare en bpzondere
scholen, zich alhier in optocht uit den Kinder
speeltuin yem de vereeniging Uit het volk—voor het
volk, waarvan de vestibule versierd was, door de
WagenaarBtraat, St Pieterstraat, Langedeltt,
Markt en Langeviele naar den Schuttershof tuin.
De lange stoet was samengesteld uit de
tamboer» en hoornblazer^ van het garnizoen, de
commissie voor het kinderfeest met de banier
der vereeniging Uit het volkvoor het volk, eenige
leden van het dames-comité, dat de zorg voor de
ververschingen op zich nam, en de gymnastiek
vereniging Zeelandta met banier, wier leden in
bondscostuum gekleed waren. Verder de Mid-
delburgsche vlag en daarna de kinderen, onder
geleide van commissarissen van orde,en eindeljjk
bestuursleden van de vereeniging Uit het volk
voor het volk.
De jongens en meisjes, allen in feestkleedjj
en met oranje of de Nederlandsche kleuren
getooid, 't zp met een strikje, met een lintje,
een sjerp of een kleurig hoofddeksel, marcheer
den in rjjen van vieren. De vele jongens, die
een vlag te dragen kregen, lieten die lustig
waaien en met van genot stralende gezichtjes
werden bekende, meer of minder toepasselijke
liedjes uit volle borst gezongen.
Dat het aan kijkers niet ontbrak bjj den
uittocht uit den kinderspeeltuin, de wandeling
door de stad en de inkomst in den Schutters
hof tuin spreekt van zelf.
Met dezen stoet, die uit den aard der zaak
geen bjjzonderen indruk maakte en trouwens
eenvoudig tot doel had een geregelde aankomst
der kinderen in het Schuttershof te bevorderen,
werd, om zoo te zeggen, het teestprogram ge
opend en het publiek, dat zich in groote getale
door de straten bewoog, in de aan den dag
van Maandag passende stemming gebracht.
Waar die misschien ontbrak, indenSchulters-
hoftuin, die overvol was, zeker niet. Daar be
wogen zich, behalve de 1200 feestvierende kin
deren nog vele honderdêh om te genieten van
de opwekkende muziek van het Middelburgsch
Harmoniegezelschap en den zang van de' kin
deren der volkszangsehool. Zoowel het een
als het ander voldeed opperbest. Zeelandta gaf
daar verder, onder leiding van zpn directeur,
den heer A. R. Vermeulen, eenige oefeningen
op de plaats ten beste en toonde dat zijn leden
in het ver- en vensterspringen niet te lichtte
achten kampioenen zjjn. In de pauze werden
de kinderen getracteerd op limonade en wafels
en con amore maakten zjj van een oogenblik
stilte gebruik om wat leven in de brouwerp
te brengen.
Terzelfder tjjd dat de jeugd zich in den
Schultérshof-tuin amuseerde gaf het muziekkorps
der dd. schutterij in den op de markt gebouwden
muziektempel eene uitvoering, waarvan zeer
vele personen profiteerden.
Wat de feestviering in de leerschool, aan de
kweekschool alhier verbonden, betreft, kun
nen wij melden dat de leetlingen aldaar zich
uitstekend vermaakten.
Reeds bjj de intrede van de school werd
eene prettige stemming gewekt, zoo door de
sierljjk gedecoreerde zaal als de opwekkende
tonen der muziek.
Zingen en spelen, zoo luidde het program,
en aan dat program gat iedereen de volle
waarde.
De vele ouders, die van de vritndeljjke in
vitatie van het hoofd der school gebruik
maakten om hunne kinderen te zien en
te hooren, genoten van het genoegen, dat hun
kleinen werd bereid.
Nog een liedje, een glas wijn of een glas
orgeade bracht de kinderen in eene gewenschte
stemming.
Aan allen is heden als souvenir aan dit
feestje geschonken het lithographisch portret
van prinse» Wilhelmina met onderschrift.
Onze klokkenist, de heer J. F. Klein, ont
lokte op dezen feestdag, als altjjd, wanneer hjj
zijn beroemd instrument bespeelt, aan het
carillon welluidende tonen.
Volksliederen en populaire wjjsjes vormden
het program, waarmee hjj dien dag tot driemaal
toe de aandacht vroeg van het feestvierend
Middelburg.
Van halfzes tot acht uren was er in onze stad
rustmaar lang voor de klok acht sloeg was
op de kaaien reeds eene overtalrjjke menigte
bjjeen om eene goede plaats te zoeken teneinde
den tocht met geïllumineerde vaartuigen te
kunnen zien of volgen.
Die tocht was zeker wel een der baste nom
mers van het programma. De z. g. Chineesehe
tempel vooral maakte een zeer schoon effect
terwjjl ook het scheepje van den rijkswaterstaat
met zjn eenvoudige verlichting ons niet het
minst bekoorde.
Een tooverachtig gezicht was het, toen die
vaartuigen het kanaal op- en afvoeren en vooral
toen zjj nabjj de zwemschool, die allerkeurigst
geïllumineerd was en waarvan de afspiegeling
in het water een schoon effect maakte, in een
kring lagen.
Toen hadden wp zoo gaarne het geknetter
gehoord van flinke zwermpotten, van lucht-
moordslagen en een regen van gekleurde bollen
en sterren uit de hoogte zien neerdalen
want dat zou een heerljjk schouwspel geweest
zjjn.
Daarvan gebeurde echter niets. Zoo nu en
dan kliefde een vuurpjjl de luchten was er
eenig watervuurwerk te aanschouwen voor hen,
die vlak aan den kant stonden, maar voor het
overige heeft zeker het, volgens het program
ma niet weinig belovend, vuurwerk aan ons
en veler verwachting niet voldaan.
Was dit de bedoeling der commissie, of is
zjj wat bp vuurwerk zoo licht mogeljjk
is teleurgesteld doordat dit of dat stuk niet
afging? Dit weten wjj wèl dat het geduld van
menigeen op harde proef werd gesteld, en velen
huiswaarts keerden met een alles behalven
goeden indruk van dit nommer.
En dit was jammer omdat de verlichting
met lampions, op zulk eene ruime schaal inge
richt, uitstekend slaagde en het weêr, zoo
heerljjk schoon, voor zulk een feest als 't ware
was uitgezocht. De gas-illnminatie kon het
in deze niet winnen van de andere verlichting.
Bp een z. g. proef, op een der vorige avonden,
trof ons die gasverlichting bjjzonder; en het
kwam ons voor dat men ons Maandag vrp wat
minder te zien gaf dan bjj die gelegenheid.
Na afloop van het z. g. vuurwerk trok het
publiek naar de markt, waar het muziekkorps
der schutterjj eenige prettige nommers ten
beste gaf.
De gasilluminatie voor het stadhuis slaagde
uitstekend maar de verlichting met Bengaalsch
vuur van den toren kwam lang niet tot haar
recht.
En zoo eindigde de feestdag in Middelburg,
waar onder het publiek een opgewekte stem
ming heerschte.
Wat ons echter nog van het hart moet is dit:
jammer dat er dien dag niet wat meer muziek
is gemaakt. Dat ontbrak veel te veel. Wjj
weten wel dat het moeilijk is op zulk een dag
uit andere gemeenten muziekkorpsen te laten
komen, maar er ware toch allicüt hier of daar
een gezelschap te vinden dat des gevraagd
het zjjne had willen bijbrengen tot meerdere
opgewektheid van het geheel.
Doph wjj willen met deze opmerking niet
besluiten. Laat ons, gedachtig aan de moeilijke
taak om dergeljjke feesten te organiseeren,
vooral waar men beperkt is in de middelen,
en aan het spreekwoord dat steeds de beste
stuurlui aan wal staan en het onmogelpk is
allen te voldoen, liever onze erkentelijkheid
betuigen vcor hetgeen ong geboden is en het
bestuur van Uit het volk Voor het volk dan
ken voor hetgeen het, naar de krachten
waarover het beschikken kon, tot stand bracht.
Te Oost-Souburg, waar de burgemeester zich
heel wat getroostte om het feest der prinses
luisterrjjk te doen vieren, hadden de school
kinderen op 's burgemeesters buitenplaats een
aangenamen dag en kregen de armen, dank zjj
de ruime bpdragen, ook hun deel der feestgaven.
Te Goes slaagde de illuminatie in de Lange-
vorsstraat en Voorstad naar wensch, en leverde
een prachtig gezicht op. De harmonie Euphonia,
deed des middags een wandeling door verschil
lende straten, terwjjl zjj des avonds de Lange-
vorsstraat en Voorstad een ovatie bracht.
Te Zierikzee werd Maandag ochtend door
het muziekkorps der dd. schutterij eene wan
deling door de stad gemaakt en aan verschil
lende autoriteiten eene aubade gebracht.
Verder werd daar een schoolfeest gevierd en
ook een optocht gehouden met enkele zegen
wagens.
Concerten werden hier en daar gegeven en
's avonds werd eene b;jna algemeene illumina
tie ontstoken die zeer fraai was.
Te Tholen had eerst in den morgen eene
optocht plaats van den Vriendenkring in cos-
tuum en iets later een optocht, bestaande uit
fanfarenkorps, burgemeester en wethouders in
rjjtuig, leden van den raad in rjjtuig, de feest
commissie, een veertigtal jonge dames en on
geveer 650 kinderen met hunne onderwijzeressen
en onderwjjzers. Na door de gemeente eene
wandeling gemaakt te hebben begaven zjj zich
naar den burgemeester, wien een bouquet werd
aangeboden en bjj wien eenige liederen ge»on-
gen werden. Na eene kleine rust werd de
optocht weêr samengesteld en begaven zjj zich
naar de weide van den heer Wagtho, die ook
een bouquet ontving, waarna de kinderen zich
met verschillende spelen vermaakten en op
uitstekende wjjze onthaald werden.
Te St. Annaland kenmerkte zich de feest
dag door eene bijzonderheid, waarvan reed»
mededeeling werd gedaan
Tal van vlaggen en wimpela-jwapperden van
de openbare en bijzondere gebouwen, van de in
de haven liggende schepen, niet alleen ter eere
van de prinses maar ook van den secretaris-
ontvanger, den heer J. Polderman Nz., die op
denzelfden dag, een dag waarop tevens de
kermis begint, zjjn 60jarige jubileum vierde.
Eene commissie uit de burgerjj had zich gevormd
om hem een bljjvende herinnering aan dit feit
te schenken. Aan den gemeenteraad en die
commissie, op het raadhuis vereenïgd, bracht
het muziekgezelschap Accelerando eene ovatie,
waarna zij zich gezamenljjk naar het huis van
den jubilaris begaven. Daar reikte de krach
tige, meer dan 75 jaren oude burgemeester, de
heer Bierens, den even krassen 81jarigen heer
Polderman namens den gemeenteraad een sier
lijk zilveren inktstel met op een zilveren plaat
gegraveerd toepasselijk opschrift, benevens zilve-
r n potlood- en penhouder over, geleverd door den
hier N. Bruijnzeel te St. Annaland. Treffend
was het zoo schrjjft men on» hoe de
beer Bierens in gevoelvolle woorden in herin
nering bracht, hoe hij sedert 1848 als raadslid
en sedert 1851 als burgemeester met den heer
Polderman de gemeentebelangen had bevorderd.
Namens belangstellende ingezetenen werd den
jubelaris door een commissie bp monde van haar
voorzitter hulde gebracht voor de wjjze, hg
in zijne verschillende administratieve betrek
kingen was werkzaam geweest. Hem werd
een prachtige mahoniehouten fauteuil aangebo
den met een album, vermeldende de namen
der gevers en geefsters, dat geleverd is door
de op dit gebied gunstig bekende firma S.
Ochtman en Zoon te Zierikzee. Zjjn zoon; dB
heer N. Polderman, burgemeester van St. Maar
tensdijk, dankte èn burgemeester èn gemeente
raad, èn de commissie uit de burgerjj èn het
muziekgezelschap, onder directie van den heer
L. J. Soeters, voor de betoonde belangstelling.
Eene promenade van Accelerando door rtevcot
naamste straten, met de commissie en velen
van de bezoekers en bezoeksters der kermi*-
besloot op den middag het door prachtig
weder begunstigde feest.
Te Terneuzen was dien dag natuurlijk
eene woning of gebouw zonder vlag of wim
pel eene uitzondering. In verschillende
straten of op pleinen telde mea onge»