N°. 199. 133' Jaargang. 1890' Maandag 25 Augustus. Middalburg 23 Augustus Brieven uit de Hofstad. Deze courant rersch^nt d a g e 1 fj k a J inet uitzondering van Zon- en Feestdagen! Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.-=! Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent,' Advertentiën20 cent per regel! Bij abonnement lager! Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle dankbetuigingenvan 17 regels 1.50 iedere regel meer f 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte ONDERWIJS. KERKNIEUWS. LETTEREN EN KUNST. UIT STAD EN PROVINCIE. 1III)l)i:ilJIK(.S(lli: (III RANT. Middelburg 23 Aug. vm. 8 q 58 gr. NrguwïKHunzsif en^êJonge.° herder if'niialee)cli:,!' v.d.^Phbi, te Zierikzee: a. O. db Mooij te Tholen; w. a. vab idtertebtlsb w. 12 u 03 gr. av. 4 u. 62 gr. F. i advertentie-bureau'a ïïïïïASÏÏÏ^ ®VenalS de l68 middags ur,r Hoofdagenten voor bet Buitenland; te Par* en Londeü, de Compagnie générale 8*SJ^o^ópvolge, - j 22 Augustus 1890. Neen, beusch, waarde Redactie, ik meen bet ï00 kwaad niet met menschen, cue zich met de weelde kunnen veroorloven om eerste klasse te reizen, ot die om andere redenen dikWï)l^m de tweede klasse plaats nemen. En gp daarvan wel overtuigd zijn, wanneer ik u vertel dat ik zelf op de stoomtram naar Scheveningen vaak tot de tweede-klasse passa giers behoor, nam. als de toeloop niet te groot is bijv. 's morgens of ook wel 's avonds als ik een uurtje na den grooten stroom van muziek liefhebber. nog een. een luchtje op het terras ga scheppen. Dat tweede klasse reizen op de tram over dit korte lijntje doe ik trouwens in navolging van honderden andere Hagenaars, die best vjjt centen meer kunnen betalen en op de gewone spoorwegen dan ook altpd »eer«te" reizenbjjna ieder Schevenmgen-lievena residentie-bewoner heeft in den regel een abonnementskaartje voor elke klasse in den zak om naar omstandigheden van het eene of van bet andere gebruik te maken. Ik zon dan ook niet gaarne opzettelijk tweede-klasse pas sagier. aan een gevaar bloot stellenik ben zelis menschlievend genoeg er sóo over te denken al. behoorde ik zelf nooit tot ben. Dat u in een noot onder mxjn vorigen brief mp de woorden in den mond legt, dat het wel zoo verstandig zou zijn de tweede klasse der electn- sche tram voor den gevaarlijken accumulator te bestemmen, is dan ook ^aarlpk alleen een gevolg van een misvatting van mpne bedoeling, ot deze weer haar oorzaak vindt m eene minder luiste wjjze van uitdrukken mpnerzpds? Ik neem met u de mogelijkheid daarvan aan maar to* 4 opgemerkt, dat de woorden«Het ,ou wel zoo verstandig zijn geweest, waaraan u de noot vastknoopt#, m. i- uit den aard der zaak slaan op de onmiddellpk voorafgaande zinsnede welke verklaart waarom wel in de zinsned klas80 een vloermat ligt, en aldus luidt«Het schjjnt dat een vloerkleed niet boven de accumulator kan worden aangebracht; maar had men dar, niet die inrichting onder de afdeeling van de tweede klasse kunnen maken?" Het thans door mp gecursiveerde woordje dan toont duidelpk het verband aan tusschen mpn wen.ch om de laagste klasse voor den accumulator te bestem men en het gemis van een mat in de hoogste klasse. Dat het veel verstandiger nog zou geweest zijn om zoo'n accumulator in het geheel met te plaatsen onder een passagierswagen, zooals de geëerde redactie opmerkt, zon niemand be twisten als er maar mogelijkheid toe bestond, doch dit laatste is aan redelpken twijfel on derhevig. De electriciteit is wel een wonder baarlijk iets in hare toepassing, en menigeen begrijpt maar niet hoe zoo'n wagen zonder eenige zichtbare beweegkracht vooruitgaatik hoorde dan ook vóórdat de electrische tram gereden had haar bestempelen met den naam ^an «electrieken (of ook wel .elastieken') stoomtram", zoo weinig kon men zich de af wezigheid van stoom voorstellen. Maar toch kan de electriciteit niet eene andere natuur kracht geheel te niet doen, en dit laatste zon •het geval moeten zjjn voor het opvolgen van uwen raad, waarde redactie. Daar de geheele trein slechts bestaat uit éénen, in twee compar timenten verdeelden passagierswagen, en de beweegkracht niet sterk genoeg is om een tweeden wagen te doen voortrollen, zou, bp verwpdering van den accumulator van onder dien èenigen wagen, dat toestel in de lucht moeten hangen en dus de wet der zwaartekracht moeten worden opgeheven. Natuurlijk zou de electrische stroom wel zooveel te versterken zijn dat deze een tweeden wagen, den machi newagen, kan voortstuwen, maar dan zouden de kosten veel hooger worden, nog daargelaten of niet technische bezwaren zich tegen de samenkoppeling van meerdere wagens zouden verzetten. In elk geval is alles nu ingericht op slechts éénen wagen, en heeft men dus te kiezen tusschen de afdeeling der eerste en die der tweede klasse tot het aanbrengen van den accumulator. Met het oog op de matten- quaestie alleen reeds zon ik de voorkeur aan Re laatste geven. Doch al gold die matten-kwestie niet, dan -nog mag gevraagd worden of, waar éen van Men zie den vorigen brief in ons nommer van ■11 Aug, 11. beide compartimenten het met eene mindere mate van veiligheid stellen moet, het niet billijk j en in overeenstemming met bestaande toe standen is, dat de meest betalende reizigers de meeste waarborgen genieten f) Of is Eet onbil lijk, dat zij, die op een stoomschip als tusschen- dekspassagiers betalen, ook in het tusschendek worden geherbergd, en niet ruilen mogen met de veel ruimere en gezondere salons en hutten der eerste klasse Het moge te betreuren zijn, maar het is een onbetwistbare waarheid, waaraan vooreerst nog wel niets zal te ver anderen zijn, dat wie het meest betalen kan en wil ook de meeste veiligheid geniet. Men dsnke bijv. aan twee zieken de een is doodarm en kan bjj den plattelands-geneesheer in zpn buurt geen genezing vinden voor zijne ernstige kwaalde ander, door dezelfde kwaal aange tast, is schatrijkdese nu doet den grootsten deskundige in zijn vak, den beroemden pro fessor, uit eene stad, op een of meer dagreizen sporens gelegen, ten koste van eenige dnizende guldens overkomen en wordt door die specia liteit behandeld en genezen. Heeft nu de laatste zieke, alleen doordien hij meer betaalt, niet veel grootere waarborgen voor zijn gezond heid en zpn leven dan de eerste Maar genoeg. De redactie zjj verzekerd, dat ik hare opmerking ten goede houd, doch ik mocht die niet onbeantwoord laten. Met dat al schiet er niet veel plaats in mijn brief meer over tot het behandelen van andere zaken. Een paar onderwerpen wil ik nog terloops bespreken. Yeel opzien heeft de minister Lohman in het leven geroepen door zjjne klacht bij de justitie togen Recht voor allen, op grond, dat dit blad hem rustverstoring en geweldpleging in de Nieuwe kerk te Amsterdam zou verweten hebben. De heer Lohman doet dan nu eindelijk een poging om aan het reeds jaren oude verhaal van paneelzagen enz. een einde te maken- Het proces belooft piquant te zjjn en zal nu vermoedelijk eens het licht der waarheid in deze zaak doen opgaan. Het is haast niet te gelooven, dat iemand, juist terwijl hij minister des konings is, dsze onthullingen zou uitlokken indien hp zich inderdaad iets te verwijten heeft, en is het geweten in dezen volkomen zuiver, dan is het te begrjjpen, dat de heer Lohman eindelijk al die lasterpraatjes moede is Nu ik toch over ministers «preek nog een. enkele mededeeling. Het is bekend, dat sedert lang gewerkt wordt aan een wetsontwerp tot verplichte verzekering van werklieden tegen ongelukken door de aannemers. Met dien ar beid schjjnt het echter niet best te vlotten, daar nu het voornemen moet bestaan om een voudig, voor wat rjjkswerken betreft, in de bestekken een verplichting tot zoodanige ver zekering op te leggen, in navolging van het voorbeeld, door verschillende gemeenten gege ven. Daarmede had de zegeering intusschen niet zoolang behoeven te wachten; het denkbeeld moet reeds vóór een paar jaar overwogen zpn, maar toen bjj sommige ministers geen bijval hebben gevonden. Nu komt men van rpkswege weer achteraan en hebben gemeenten als Kam pen, die éen van de eersten was, de eer. Men zou eer denken aan éen Kampeistreek van de zjjde der regeering, die een vroeger verworpen denkbeeld, dat toch inderdaad zoo gemakkeljjk te verwezenlijken is, nu eensklaps weer opvat, enkel omdat hetgeen zij eerst wilde, niet wel in een wet schjjnt te belichamen. Het oor spronkelijk plan der regeering met die wet moet wel zeer bpzonder zjjn, want de verplichting tot verzekering is reeds in vele andere landen bjj de wet opgelegd men had dus die vreemde -I) "Wij verheugen ons door onze opmerking onder zijn vorigen "brief deze nadere toelichting van onzen geaehten medewerker te hebben uitgelokt. Nu sta hij ons even nog eene enkele opmerking toe. Het geldt hierbij dus niet van -twee kwaden" maar wel van twee betalenden den minste te kiezen om hem gevaar te doen loopen van in brand te geraken. Voor zulk een eigenaardig buitenkansje zal niemand een cent over hebben, dunkt ons; afgescheiden nog van de kwestie of voor menig tweede klasse reiziger de vracht niet veel grooter waarde vertegenwoordigt of opoffering is dan voor een, die per eerste klasse reist, zijn bijdrage. Het natuurlijk gevolg zal dus wezen dat een coupe', waaronder zich de accumulator bevindt, door ieder vermeden wordt; en meestal leeg zijn zal. Zoolang men nu geen middel nog kent om dit gevaar te keeren, gelooven wij dat het best is in zulk een eoupé niemand toe te laten, of nog beter den raad op te volgen van onzen briefschrijver, in zijn vorig epistel gegeven, om nl., zoodra de proeftijd voorbij is, stoom als beweegkracht te gebruiken. Daarbij kan zelfs de eenvoudige tweede klasse-passagier zijn weinig geld offeren met een gerustheid, die hem de reis zal veraan genamen en ook bet belang der onderneming zelve zaj bevorderen, (Red,) wetten tot voorbeeld kunnen nemen, doch wie weet welke veel hoegcJ 'a. nkboelden onze ministers bezig houden omtrent de werklieden verzekering 1 Als zjj maar niet in hun brein opgeborgen blpven, waarvoor wel kans is, nu men eenmaal tot de bestekken zpn toevlucht heeft genomen. De heeren bedenken dan echter dat er nog duizenden andere werklieden zijn dan die aan rijkswerken, voor wie op die wjjze niets gedaan wordt. In het Staatsblad no 115 is opgenomen de wet van den 19en Juli 1890, houdende bekrach tiging eener overeenkomst betrekkelijk den onderhandschen verkoop van duinen en duin- gronden op Walcheren onder Yrouwepolder aan de gemeente Middelburg. Bp kon. besluit is benoemd tot ridder in de orde van den Nederlandschen Leeuw M. Dutten- hofer, directeur-generaal van de buskruitfabrie ken Rottweil-Hamburg, thans geheim handels- raad te Rottweil in Wurtemberg. Verder zjjn bevorderd tot commies de adj.- comm. G. F. Berch Gravenhorst en G. G. Bachiene, en tot adj.-comm. den eersten klerk K. G. Mennes. Bjj de Tweede kamer zjjn thans ingekomen de wetsontwerpen tot wjjziging van de bepa lingen der gemeentewet betrekkelijk de plaat selijke belastingen en tot wijziging, in verband hiermede, van de wet tot regeling van de grondbelasting. De kolonel der infanterie bp het leger in O.-Indië, de heer H. C. A. Ruempol, had Donder dag een onderhoud met den minister van oorlog. Hp is te 's Gravenhage aar hat Hotel Paulez afgestapt en men brengt, zegt Het Vad., zpn verbljjf te 's Gravenhage in verband met zjjn aanstaande benoeming tot gouverneur van Atjeh. Eerst bjj zulk eene uitvoering komt een dergelpk rauaicaal werk tot zjjn recht,cc moest ons bjj eene vorige gelegenheid wel eens de opmerking uit de pen dat zoo dikwjjls het zelfde motief werd herhaald, bjj de uitvoering op Vrjjdag geraakte dit bezwaar geheel op den achtergrond. Of was wellicht aan die bedenking tegemoet gekomen Hoe het zjj met zeer veel genoegen hoorden wjj ditmaal dien marsch aan en allen, die met ons den com ponist als musicus waardeeren en het concert bjjwoonden, zullen zeker dat genot gedeeld hebben. Aan den heer S. van Milligen, welbe kend als componist van de opera Brinio, ia het directeurschap der Mannenzang-vereeniging Amicitiae te Amsterdam aangeboden, hetwelk door hem is aanvaard. Dinsdag 26 Aug., des morgens te half twaalf, zal in de ScheveDingsche boschjes de onthulling plaats hebben van de Vosmaer-fontein met borstbeeld. Dr. A. G. van Hamel, hoog leeraar te Groningen, zal daarbp eene rede houden. Niet mej. A. Mul der maar mej. A. Muller te Zierikzee is geslaagd voor akte Fransch L. O. Den 3en September zal het 12$ jaar ge leden zpn dat Z, h. Leo XIII werd gekroond tot paus. De staatscommissie tot onderzoek naar den toestand van den landbouw, heeft Vrjjdag in een der lokalen van het gebouw der Eerste kamer te 's Hage hare werkzaamheden hervat. Zich aansluitend bjj de woorden, Donderdag avond gesproken door den heer B. A. Verheij, namens het bestuur van den Buitentuin, en zoowel dien avond als Vrjjdag in het Schutters hof door den luitenant-kolonel G. van Nouhujjs, zal zeker menigeen met ons erkenteljjk zpn èn jegens het stafmuziekkorps van het 3de regi ment infanterie met zpn talentvollen directeur èn jegens de officieren van het bataljon, in Middelburg in garnizoen. Het zpn dan ook weer twee avonden van buitengewoon genot geweest; avonden zooala wp helaaste weinig genieten, maar die wjj juist om de zeldzaamheid des te meer waar deeren. De Vrjjdag avond won het echter van die van Donderdag, omdat ook toen de natuur meewerkte, en zonder aan de waarde van den Buitentuin iets te kort te doen voor een concert het Schuttershof altjjd voor ons de lievelingsplek en de gelegenheid bjj uitnemend heid bljjft. Het ligt natuurljjk niet op onzen weg deze beide concerten, die ons »welwillend" werden «aangeboden", uitvoerig te bespreken. Maar zelfs met het bewustzjjn te herhalen wat reeds zoo menigmaal door ons is gezegd moeten wp opnieuw onze bewondering uiten voor dit muziekkorps, dat door zeldzame een heid, door een niet genoeg te waardeeren ensemble uitmunt. Wie Donderdagavond op het Noord Bolwerk wat ver af zat zal door den wind menige zachte toon gemist, maar toch nog genoeg genoten hebben bjj de uitvoering, o. a. van Tannhüuser, Isoldens Liebestod, Loin de Bal en Lakmé. En al hadden wij Vrjjdag avond niet anders gehoord dan de Rhapsodie Hongroise van Liszt dan zouden wjj reeds meer dan voldaan zjjn. Wp zeggen dit zonder op de verdienstelijke uitvoering van de overige nommers iets te willen afdingen. Dat de heer Bouwman zoo beleefd was Vrij dagavond zpn concert aan te vangen met den inwpdiDgsmarsch van den heer A. de Jong deed ons genoegen, èn voor onzen verdienste lijken stadgenoot èn voor ons zeiven. Wp herinneren ons niet of ooit deze marsch door Bouwman's corps hier is gespeeld; maar dit weten wp wel dat wjj Vrijdagavond meer dan vroeger getroffen werden door het melo- dieuse, het klankvolle van dien marsch. «Werken en denken en leeren is leven" zoo dacht zeker met De Génestet het bestuur van de afd. Middelburg van de Vereeniging t. b. v. fabrieks- en handwerksnijverheid in Ne derland, toen het tegen Vrijdagavond eene vergadering zjjner leden uitschreef, niettegen staande dienzelfden avond bp uitzondering een zeer mooie Bouwmans-kapel in het Schuttershof een concert gaf waarvan velen onzer ingezetenen zoo gaarne genieten. De opkomst ter vergadering was dan ook zeer kleiiibehalve vjjf heeren van het bestuur waren slechts twee, later vier leden tegen woordig. In de eerste plaats werd mededeeling gedaan dat van den heer Mouton, oud-voorzitter der vereeniging, ontvangen is een photographie van het hem door de vereeniging aangeboden hul deblijk, met een begeleidende missive van dank betuiging. Daarna kwamen nog enkele punten van beschrijving voor de algemeene vergadering ter tafel. Het eerste betrof het recht dat voor inter' communale aansluiting betaald wordt aan den staat door particulierendie telephoonljjnen aanleggen voor eigen gebruik. De telephoon is langzamerhand een onmis baar middel van gemeenschap in de samsn' leving geworden. Door de intercommunale Verbindingen zal ongetwijfeld het gebruik daar van toenemen en zjj op meer en meer plaatsen worden toegepast. Het bedoeld recht vereischt regeling. Het daarvoor bestaande tarief is 100 voor éen ljjn. Wanneer een particulier zich b. v tot de telephoon-maatschappp eener naburige gemeente wendt om aansluiting aan het net dier maatschappij voor eene ljjn buiten die gemeente, dan betaalt hp, behalve hetgeen hjj aan die maatschappij volgens contract ver schuldigd is, ƒ100 per jaar aan den staat, hetzjj rechtstreeks, hetzjj door tusschenkomst dier maatschappij. Onder sommige omstandigheden, wanneer die telephonische gemeenschap geacht wordt geen belangrijk nadeel voor de inkomsten van den staat uit het telegraaf verkeer op te levereD, wordt echter meer of minder aanzienlijke verlaging van het recht toegestaan. Het hoofdbestuur stelt voor, dat de vereeni ging zich wende tot den minister van water staat, handel en njj verheid, met het verzoek «dat worde afgeschaft het recht, door het rijk geheven van intercommunale ljjnen voor particulieren, wonende in gemeenten, waar geen telegraafkantoor is gevestigd"; en sub sidiair «dat, wordt deze bjjdrage desniettemin ge handhaafd, de heffing daarvan behoorljjk gere geld en zoo weinig drukkend als mogelijk wor de gemaakt". De voorzitter stelde voor den afgevaardigde te verzoeken zich met dat voorstel te veree nden, Alzoo werd besloten. I;et volgende punt luidde De afdeeling Amsterdam stelt voor om, in verband met het verhandelde in de vergade ring van 12 April jl. van de vereeniging voor de statistiek, de wenschelpkheid te bespreken van een regeeringsbnreau voor statistiek, en aan het Hoofdbestuur op te dragen zich tot de regeering te wenden, met verzoek om tot de oprichting van zoodanig bureau te besluiten. Ook hiermede vereenigde de vergadering zich. Dezelfde afdeeling stelde nog het volgende vraagpuntIs de invoering van eene octrooi- wet in Nederland wenschelijk Zoo ja, dan worde het hoofdbestuur opge dragen de invoering eener octrooiwet krachtig te bevorderen. Niettegenstaande het zoo klein aantal aan wezigen werd hierover zeer langdurig gedis cussieerd, waarbjj Eet voor en tegen eener oc trooiwet werd in het licht gesteld. Met 7 tegen 2 stemmen werd de vraag toe stemmend beantwoord. De afdeeling Wageningen stelt voor de vol gende vraag te behandelen Wat is voor verlichting het meest wenschelpk gas of electriciteit, uit het oogpunt van veilig heid en economie? Den afgevaardigde werd opgedragen er op te wjjzen daf wat veiligheid betreft electrici teit de voorkeur verdient, maar op dit oogen- blik gas uit een economisch oogpunt den voorrang toekomt. Ook uit een hygiënisch oogpunt meende men electriciteit aanbevelenswaardiger dan gas voor verlichting. Het hoofdbestuur heeft pogingen in het werk gesteld de bespreking van deze vraag te doen inleiden door een deskundige. Door dezelfde afdeeling wordt de bespreking voorgesteld van de volgende vraag Is het, met het oog op het turfverbruik zoowel voor brandstof als voor turfstrooisel in Neder land, niet wenschelpk, dat er verbetering kome in de waterwegen in de Noordelpke provinciën Den afgevaardigde werd opgedragen die vraag toestemmend te beantwoorden. Daarna werd de vergadering gesloten. Te Vlissingen wordt Prinsessedag Woens* dag den 3en September gevierd. Het feestprogramma der feestviering is als volgt saamgesteld 's Voormiddags van 8—10 uur wordt het carillon bespeeld, terwjjl tusschen 9 en 10$ uur de leerlingen van de eerste vier klassen der openb. en bjjz. lagere scholen, alsmede de leer lingen der bewaarscholen getracteera worden. Van 10$12 uur zullen vermakelijkheden plaats hebben op het terrein achter het nieuwe Arsenaal voor de leerlingen der eerste vier klasse der openb. en bjjz. lagere scholen, be staande in de uitvoering van humoristische tooverkunst door den heer Schramade van Rotterdamwerkzaamheden van de Gebr. Pi- coline, clowns van het Theatre des Variétés van Brussel, en het oplaten van eenige luchtballons; 's Namiddags zal zich van twaalf tot éen uur het carillon laten hooren en heeft te twee uur de feestelijke optocht plaats van de kin deren uit de 5e en volgende klassen der openbi en bjjz. lagere scholen. In den optocht zullen zpn twee orkesten en een zegewagen. De weg; door den optocht te volgen, is van het NieuW Arsenaal langs de Hooikade, Steenenbeer, Pot- tenkade, Zeilmarkt, Nieuwendjjk, Beursplein BeursstraatBierkadeGroote Markt rond; Bellamykade, Nieuwstraat, Walstraat, Badhuis weg, naar het Grand Hotel des Bains. Op de esplanade heeft te 3 uur een muziek uitvoering plaats met het volgende program ma; Prinses-Wilhelmina-lied, voor kinderkoor, met begeleiding van blaas-instrumenten, van Carel Bouman kinder-cantate voor kinderkoor, sopraan- en baryton-solo, met begeleiding van blaas-instrumentengecomponeerd voor den tienden verjaardag van H. K. H. prinses Wil helmina der Nederlanden, woorden van M. van Zanten, muziek van Carel Bouman Feest- marsch, Jan Morks. De begeleiding zal geschieden door het konink lijk Dordrechtsch Fanfarenkorps, directeur Carel Bouman. Tusschen 4 en 5$ uur worden de kinderen weder getracteerd, wordt er muziek gemaakt en hebben vermakelpkheden plaats. Van 6 tot 7 uur wordt het carillon bespeeld en om 8 uur vangt een avondfeest aan. Dan wordt een muziekuitvoering gegeven in de Pottekade en wordt eene illuminatie ont stoken. Wegens het flink optreden bp den brand in eene Xogda op de Binnenhaven te Vlissingen,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1890 | | pagina 1