N°. 198.
133' Jaargang.
1890.
Zaterdag
23 Augustus,
Middelburg 22 Augustus,
Deza courant rerschgnt dagelijks;
imet uitzondering van Zon- en Feestdagen!
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.—
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cents
Advertentiën: 20 cent per regel! Bij abonnement lager!
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle
dankbetuigingen: van 17 regels 1.50;
iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
De uitkomst van de herziening der belastbare opbrengst
van de
ongebouwde eigendommen, kadastrale
gemeente GOES,
is als volgt731 Hectaren.
2337 Perceelen.
fc
1
1
Tlll)l)i:ill(ll(.S(lli: (1)1 ISAM.
Tfeeraometer.
i Agenten te Vlissingen: P. G. db Vbt Mestdaöh Zoo», te Goes: A.A.w. Bollabd, te Krainingen: F. v.d.Pbhl, te Zierikzee: A,C.dbMooij, te Tholen: W. A. va» AdvertrailBa
Middelburg 22 Aug. vm. 8 u 63 gr. i Nieuwbhhuïjzb» en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen -én advertentiën aan, evenals de j moeten des namiddags te ees uur
m. 12 o 65 gr. av. 4 u. 63 gr. F. i advertentie-burean's van Nijgh Va» Ditïïab te_ Rotterdam, de Gebb. Belinïaste, te 's Gravenbage, en A. de la Ma» Azn, te Amsterdam. aan bet bureau bezorgd zijn, willen
Verwacht N. W. wind. j Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicity étrangère G. L. Daube @ie., Joh» F. Jokes, opvolger.zj des avonds nog worden opgenomen
De Maasbode schrijft het volgende, merkwaar
dige entrefilet
»Wanneer, zooals wij hopen en vertrouwen,
het ontwerp Bergansius zal worden verworpen
dan bljft het vraagstuk onzer defensie aan de
orde, en zal dit de verkiezingen van 1891 voor
een goed deel beheerschen.
»Ongetw jjfeld zullen de katholieken dan weder
om genegen zjn met de anti-revolutionairen
samen te werken. Het zal slechts de vraag wezen,
op welke voorwaarden zulks geschieden zal.
»In het anti-rev. program toch komen twee
punten voor, waarmede wj, katholieken, ons
volstrekt niet kunnen vereenigen, nl.lo
invoering van den persoonleken dienstplicht en
2o scheiding van kerk en staat.
«Omtrent het eerste punt werd in het pro
gram van actie van 1888 in dubbelzinnige,
voor tweeërlei uitlegging vatbare bewoordingen
gewaagd, met bet bekende noodlottige gevolg.
«Geschiedde zulks c. q. in 1891 opnieuw,
dan zou al onze strjd ter zake nutteloos kun
nen worden niet alleen, maar dan zouden wj
o. i. in een volgende wetgevende periode wel
haast voor dezelfde moeilijkheden staan be
treffende een voorstel tot scheiding van kerk
en staat in anti-revolutionairen zin.
«Nu begrjjpe men ons wel. Wij verlangen
van onze bondgenooten niet dat zj hun be
ginselen opofferen, maar omgekeerd kunnen
zj ook van ons niet vergen dat wj onze
principes over boord werpen.
«Er moet dus op deze twee punten een modus
vivendi worden gezocht, hetgeen bjv. zou kunnen
geschieden door te bepalen, dat de regeering
der rechterzjde slechts die zaken zal trachten
te regelen, welke de bondgenooten vereenigen,
met terzjdestelling van alles wat het verdeelt.
«Werd deze, o. i. alleszins billjke schikking
door de anti-revolutionnairen aangenomen, dan
ware de samenwerking bj de stembus van
1891 verzekerd, en dan zou er ook geen sprake
meer wezen van verschil in zienswjze onder
de katholieken.
«Zjn de anti-revolutionnairen evenwel daartoe
niet bereid, dan loopt dat alles en dus ook
het behoud van de meerderheid in 1891 gevaar.
«Indien men de zaken uit dit oogpunt beziet,
dan komt, dunkt ons, alles voor de katholieken
neer op de vraag wat moet voor ons zwaarder
wegen bet onvoorwaardel jk behoud der tegen
woordige meerderheid of het vasthouden aan
onze dierbare beginselen
«Wj twjfelen er niet aan, of alle Katho
lieken zullen die vraag in laatstbedoelden zin
beantwoorden. Want, ware dit niet het geval,
dan zou men de aanneming der legerwet, b.v.
door een meerderheid van anti-revolutionairen
en liberalen, moeten wenschen, omdat alsdan
het belangr jkste struikelblok tusschen de bond
genooten zou zjn uit den weg geruimd.
«Dat een dergel jke, o. i. verderlel jke oppor
tunistische politiek onder de Katholieken aan
hangers zou vinden, achten wj, het zj nog
maals gezegd, onmogeljk."
Het zal onzen lezers zeker, evenmin als ons,
Ontgaan zjn dat in dit geheele betoog geen
sprake is van een derde, nog wel bet hoogste
belang, nl. dat van het vaderland.
Alleen is er kwestie van het behoud der
tegenwoordige meerderheid en van de «katho
lieke beginselen.
Uit dat oogpunt verdient dit entrefilet dus
ook bjzonder de aandacht.
Nog altjd is bj de Tweede kamer hangende
het wetsontwerp tot verdeeling der groote
steden in verschillende kiesdistricten. Zonder
onzerzjda geheel en al de billjkheid van zulk
eene verdeeling te ontkennen, meenenwj toch dat
de thans voorgestelde wjziging te veel het ken
merk van partjdigheid en partjbelang draagt.
Eigenaardig dat dezer dagen de Standaard
zelf erkende dat tegen het beginsel de
grootere steden bebooren als kiesdistrict éen
en onverdeeld te bijven weinig te zeggen
valt, maar dan moet men, volgens dat blad,
het beginsel consfquent toepassen. Nu dit
niet op 't platteland geschiedt en ook de
provinciale indeeling wordt verlaten, is er
volgens de Stand., geen reden bet voor een
bepaald deel de groote steden toe te
passen.
In verband daarmee verdient zeer de aan
dacht een opstel in het jongste nommer van de
Vragen van den Dag, waarin dr H. Blink een
pleidooi voor de een- en onverdeeldheid der
iteden houdt en o, a. die exceptie van de
Standaard beantwoordt. Hj doet daarin uit
komen dat organische eenheden op het platte
land zeer moeiljk te verkrjgen zjn. Voegde
men zeer vel3 dorpen bjeen, dan zouden wel
licht te veel heterogene bestanddeelen samen
gebracht worden, en daarom beperkt men zich
tot den kleinsten omvang. Het vormen van
enkelvoudige kiesdistricten is dus geen begin
sel, maar een practische regeling.
De splitsing der steden is daarom niet te
beschouwen als de consequente toepassing van
het beginsel der enkelvoudige districten, hier
door wordt een regeling, welke de praktjk in
bepaalde omstandigheden noodig maakt, ook
op gevallen buiten die omstandigheden toepas-
seljk verklaard.
De groote steden zjn natuurljke individuën
Geen wettel jke fictie, doch de historische ont
wikkeling maakte ze tot een sta'itsburgerljk
individu en zj zjn aldus door de natuur aan
gewezen om, wanneer men het districtenstelsel
houdt, eenheden te blijven.
«Het ontwerp, thans door den minister van
binnenl. zaken aanhanging gemaakt, zal
aldus besluit de heer Blink willekeur in
plaats van natuur doen heerschen, het zal ont
binden wat eenheid vormt, verzwakken wat
krachtig is. Het wetsontwerp berust enkel op
het beginsel, dat de politiek uitsluitend ons
volk dient te beheerschen. Onzalige gedachte
Terwjl dit niet het geval is en het volk er
meer en meer naar streeft, om van dat kwellend
dwangjuk, dat zooveel bederf en zoo weinig
goeds geeft, verlost te worden, kan bet ontwerp
niet bevorderljk zjn aan het hoofdbeginsel der
vertegenwoordiging, nl. dat zj de volledige
afspiegeling van het geheele volk moet zjn.
«Het beweren, dat men bet in 1887 aangenomen
stelsel van enkelvoudige districten consequent
moet toepassen, is niets dan een motief enkel
op doctrinairisme en op verwarring van uit
voering en beginsel berustend. Alleen dan,
wanneer de steden de natuurljke aanleiding
tot splitsing in zelfstandige staalsburgerljke
eenheid gaven, zou dergeljk ontwerp te ver
dedigen zjn. Doch deze bestaat bier niet en
de willekeur der splitsing zou van de deelen der
steden «wetteljke ficties" maken, die de bevol
king in haar staatsburgerl jk leven hinderden."
Door de arrondissements-rechthank te Leeuw
arden is, ter aanvulling van eene vacature van
rechter in dat college, opgemaakt de navolgende
alphabetische Ijst van aanbevelingmr S. L.
Andreae, kantonrechter te Zuidhornmr J. J.
Gockinga, rechter-plaatsv. in de arrondisse-
ments-rechtbank en commies bj het departe
ment van financiën te 1» Gravenhage, en mr
W. Kolff, kantonrechter te Berlikum.
(Staatscrt.)
Te
geestig teekenaar, zegt het Dagblad.
a. s. weder geregeld bj het Nederlandsch too-
neel sal kunnen optreden;
Benoemd tot onderwjzer aan de openba
school te Grjpskerke de heer J. van Houte.
x
P. Houterman.
De volledige uitslag van het thans afge-
loopen examen te Breda voor hoofdonderwjzer*
hand- en rechtljnig teekenen, de gymnastiek,
de Hoogduitsche en de Engelsche taal, de
landbouwkunde, den tuinbouw en de houtteelt,
dit jaar in de maanden November en Dece
zullen worden gehouden.
zaken aanmelden.
Bj de aanmelding voor de examens middel
baar onderwjs in de Fransche taal behoort te
worden overgelegd de reeds verkregen akte van
bekwaamheid, waaruit het recht op de bj de
wet verleende yrjstelling van eenig deel van
het onderzoek moet bijken.
Zj, wier aanvragen op 10 September het
departement van binnenlandsche zaken niet
hebben bereikt, kunnen tot de examens niet
worden toegelaten.
Aan de herv. gemeenten in Nederland,
die twee jaren of meer zonder predikant zjn,
is vanwege de Synode een scbrjven gericht,
houdende nitnoodiging tot bet aanwenden van
pogingen om door verhocging van bet tracte-
ment de overkomst van een predikant te be
vorderen ot tot de aanstelling van een gods-
dienstonderwjzer over te gaan.
Wj ontvingen uit Vlissingen nog altjd door
klachten over de zeer overdreven bemoeiingen
van de politie bj gelegenheid van het bezoek
der keizerin van Oostenrjk. Een der schrjvers
beweert zelfs dat een der politie-beambten
voorzien waB van een revolver, waarvan de
kolf uit een achterzak der jas zichtbaar was.
Verder werden eigenaars van pandendie
achteruit komen op'het terrein, dat noodeloos
geheel was afgezet, of anderen, die ook rechten
konden doen gelden om zich op dat terrein te
bewegen, op aller zonderlingste wjzebemoeiljkt;
en slechts aan de kalmte van die personen is
het zegt men toe te scbrjven dat er
geen ernstige moeiljkheden ontstonden. Een
der klagers zou de Vlissingscbe politie den
raad willen geven eens een kjkje te nemen
boe men in Amsterdam, Rotterdam en Den
Haag handelt, wanneer daar vorsteljke per
sonen aankomen, en hoe de politie in die steden
van incognito reizende gekroonde hoofden weinig
of geen notitie neemt.
Wj kunnen aan 4io klachten afzonderijk
geen plaats verleenenen volstaan dus met
de mededeeling van dit algemeen bericht,
zonder echter voor de juistheid van het ge
melde in te staan. Ook bj bet mededeelen
van zulke voorvallen maakt meD zich zoo
licht aan overdrjving schuldig. Wellicht kan
het door ons openbaar gemaakte zjn nut heb
ben, en daarvan het gevolg zjn dat men bj
volgende gelegenheden met minder overdreven
jver en met wat meer tact waaraan het nu
schjnt ontbroken te hebben zal optreden om
een vorsteljk persoon bet pad van den trein
naar een vaartuig effen te maken.
Ter aanvulling van het gisteren door ons
medegedeelde programma van den l*'en Sep
tember kunnen wj nog berichten, dat van half
vier tot half vjf uur eene uitvoering van de
schutter jmuziek zal plaats hebben op de Markt
op de van gemeentewege op te richten mu
ziektent, terwjl 7Öor bet Stadhuis des avonds
een gasverlichting zal prjken.
Het feest zal verder besloten worden met
eene Bengaalsche verlichting van den Stad
huistoren.
Naar wj vernemen werd heden door den
heer J. Voordendag van Dordrecht aan de
gemeente Middelburg opgeleverd en door haar
voorloopig goedgekeurd het door hem verrichte
werk, bestaande in het maken van eene
gemetselde beschoeiing aan den Koren'd jk alhier.
Aangezien de t jd van voltooiing eerst bepaald
was op 1 October komt den aannemer zeker
een woord van lof toe voer de snelle uitvoering.
In de Donderdag door den gemeenteraad
van Hoedekenskerke gehouden vergadering, die
bjgewoond werd door 6 leden, werd de reke
ning en verantwoording over 1889 van de
gemeente en die van het burgerijk armbestuur
goedgekeurd.
Verder werd op verzoek eervol ontslag ver
leend aan den tjdeljken onderwijzer P. van
der Linde, die als zoodanig benoemd is te
Wolfaartsdjk. Eindeljk deed de burgemeester
mededeeling dat in zake het geschil over het
te benoemen hoofd der school tusschen Ged.
staten en den gemeenteraad, bewijsstukken
vóór 1 Sept. a. s kunnen ingezonden worden
aan den Raad van state.
Daar de openbare vergadering van dien Raad,
waarin deze zaak behandeld zal worden, moge-
Ijk wel een paar weken later zal gehouden
worden en het te wachten kon. besl. daarna
ook wel eenigen tjd op zich zal laten wachten,
merkte de burgemeester op, dat het nog ge-
ruimen tjd kan duren eer de vacature vervuld
wordt en achtte hj het in 't welbegrepen be
lang der gemeente om bj vermeerdering der
schoolbevolking, die nu 43 leerlingen bedraagt,
wederom een tjdeljk onderwjzer aan te stellen.
Toen Donderdag een jongmensch in den
Wilhelminapolder jacht maakte op schadeljk
gevogelte werd een otter door zjn jachthond
aangevallen. De otter verdedigde zich dapper
en beet den bond in de neus. De jager, be
vreesd voor zjn hond, legde op de worstelende
dieren aan en was, goed schutter als hj zich
toonde, zoo gelukkig den otter neer te vellen.
Diezelfde jonge man had eenige dagen gele.
den nog een kamp met vier derzelfde dieren.
In 't Kapelsche gat willende visschen vond
hj in de boot een jongen otter. Hj gaf het
dier een Blag en op het geschrei van het jong
kwamen de ouders en een ander jong op de
boot af, die zj na zwommen.
Eindeljk klom een der oude otters in de boot,
viel den jongeling aan en beet hem in de dj.
Moedig wist hj de dieren te verjagen.
Diezelfde vier dieren hadden een minder
moedig persoon, die hen op den weg ontmoette,
op de vlucht gejaagd.
In de Donderdag gehouden vergadering van
den gemeenteraad van Aardenburg werd be
sloten tot het leggen van goten aan de erven
der aanpalende eigenaars van de Westpoort,
om hen te vrjwaren voor het afkomende wa
ter dier poortverder tot het verhoogen van
den muur daarvan aan de landzjde tot eene
hoogte geljk aan die der stadszjde, en tot het
vernieuwen der vleugelmuren aan diezelfde
poort in overeenstemming met het thans ge
restaureerde gedeelte.
De rekening der gemeente over het dienst
jaar 1889 werd voorloopig vastgesteld in ont
vang op 29568.71 i, in uitgaaf op 27968.51^
en mitsdien met een goed slot van f 1600.20.
De rekening van het burger gasthuis over
1889 werd goedgekeurd in ontvang op f 12840.64
in uitgaaf op 9790.57dus met een goed
slot van 3041.06j.
Tot zetters voor 's rjks directe belastingen
werden aangewezen de aftredende heeren J. F.
Henry en P. B. CaloD. Op de voordracht
zullen mede worden geplaatst de heeren P. B.
Wjffels en J. L. Cransberg.
Voorstellen tot bestrating in de St. Bavo-
straat, tot het leggen van een trottoir vóór de
woning van L. Pieren, tot den aankoop van
eenige trottoirkeien, tot het cementen van
een ouden schoolmuur en het herstellen van
den muur tusschen het erf van den heer J. J.
Blindenbacb en de Weststraat werden aange
nomen.
De aanbesteding van de straatverlichting,
waarvoor slechts óen biljet was ingekomen,
werd niet gegund. Eene berbesteding zal
worden uitgeschreven.
De begrooting van het 4e bat. rustende
schutterj voor den dienst 1891 werd onder
protest goedgekeurd. Het aandeel der gemeente
bedraagt 16.97.
De gemeente-begrooting voor den dienst 1891
werd door burg. en weth. overeenkomstig art.
203 gemeentewet den raad aangeboden.
Nog werden bnrg. en weth. gemachtigd om,
in overleg met het algemeen armbestuur, W.
Ie Coq te doen opnemen in een gesticht voor
idioten.
Schaal
van
Bouwland.
"Weiland
en
Tuin, moes
tuin boom»
gaard,
bloemisterij
Griend.
Hakhout
en
Dijken
en
Veld- en
Spoor
Vergraten
grond,
moeras,
Erven van
gebouwen
en lust
Totaal van
het aantal
hectaren in elk
der bedragen
Belastbare
opbrengst zondët
vermindering
Schatting.
Hooiland.
en boom-
kweekerij.
boseh.
bermen.
wegen.
strand en
Water.
plaatsen.
van de schaal
gerangschikt.
wegens
polderlasteii.
h. a; c.
h, a. c.
h; a. c.
h. a: C.
h. a. c.
b. a. c,
h. a. c.
h, éi; C.
h. a. c.
h: a. c,
f 150—
140.—
11.80.02
24 57.13
36:37.15
5.455.72
10.97.78
0;69.61
11,67.39
1.634 35
130—
10.29.29
0:01.85
0.94 48
11.25.62
1.463:31
120;
12.99.74
0.18.35
13.18 09
1.581.71
110—
7.67,70
0:00.52
7.68.22
845.04
3
100—
7.25.86
0.60.60
0.30.58
8.17.04
817.04
90—
5.65.43
0.15.46
5.80.89
522.80
80—
7.73.09
8.56.36
3.23.03
2.90.53
2.77.73
25.20.74
2.016.59
s>
75—
22.61.49
32.45.25
6.29.64
2:19.17
1.06.21
64.61.76
4.846.32
70—
29.13.77
46.25.26
4.33.20
1:61,30
81.33 53
5.693.47
65—
50.98.06
86.49.71
0.39.30
0.59.00
138.46.07
8.999.95
60—
56.06.45
81.14.52
0.03.14
137.24.11
8.234 47
55—
50.88.34
17.56.80
0.05.00
68.50.14
3.767.58
j
50—
14.14.2 L
11.21.99
0.01.17
0.28.62
1.95.81
27.61.80
1.380,90
J
45—
3.19.55
0.30.10
0.71.30
0.02.00
4.22.95
190.33
40—
2.72.60
3.49.95
0.16.75
1.16.70
0.19.15
7.75.15
310.06
35—
4.19.80
2.05.60
2.60.60
8.86.00
310.10
30—
2.89.55
4 66.50
8.13.80
15.69.85
470.95
s
25—
0.75.30
2.65.70
2.31.50
0.14.70
5.87.20
146.80
20—
0.49.60
1.15.20
1.64 80
32.96
16—
2.38.10
2.30.80
0.14.50
4.83.40
77.34
s>
13—
0.41.80
3.03.50
0.26.40
0.69.46
4.41.16
57.35
10—
2.41.00
0.05.40
0.26.60
0.05.90
2.78.90
27.89
6
0.01.14
0.04.90
3.17.70
3.23.74
19.42
s>
4
1.34.84
0.05.20
1.41 04
5 64
3—
0.70.26
0.04.90
0.75.16
2 25
2—
0.22.95
1.13.25
1.36.20
2.72
l._
0.59.25
3.47.15
4.06.40
4.06
0.50
0.18.55
15.99.35
0.24.62
16.42.52
8.21
245.75.15
305.19.94
81.13.91
0.01.85
0.60.60
19.05.22
12.44.01
20.70.85
85.55,49
720.47.02
48.925.33
O
Onbelastbare eigendommen
Eigendommen wegens vrjdom van de herziening uitgezonderd
7.64.23
2.73.78
Totaal 730,85.03
Belastbare opbrengst volgens det) kad&str&len legger f 43,957,2?
