N°. 196.
133° Jaargang.
1890.
Donderdag
21 Augustus,
Deze courant verschijnt dagelljklj
toet uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.—=3
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.'
Advertentiën20 cent per regels Bij abonnement lager:
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle
dankbetuigingen: van 17 regels 1.50
iedere regel meer f 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Middelburg 20 Augustus.
F EU ILL ET O Ni
Debezwalkte nagedachtenis,
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Vhonometer.
Middelburg 20 Aug. vm. 8 a 62 gr.
m. 12 u 63 gr. av. 4 u. 63 gr. F.
Verwacht Z. W. wind.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vbt Mestdagh Zoos, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. v. D. Piijl, te Zierikzee: A. O. de Mooi/ te TkolenW. A. va* köTerienli#»
NrBUWBKHin/zn* en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals .de i moeten des namiddags te een uur
advertentie-bureau's van Ni/gh Van Ditmae te Rotterdam, de Geb». Beiinvantb, te 's Gravenhage, en A. de la Mae, Azn, te Amsterdam. f- j aan het bureau bezorgd zyn, willen
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parys en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger.t; l zjj des avonds nog worden opgenomen
In het jongste nommer van het Sociaal
weekblad deelt de heer mr J. N. van Hall eenige,
ook voor onze omgeving belangrijke, bijzonder
heden mede omtrent de resultaten van het
werk der vereeniging »Kindervoeding" te
Amsterdam in den afgeloopen winter. Op 57
openbare lagere scholen der le klasse te Am
sterdam, met een bevolking van (in ronde
cjjfers) 20.000 leerlingen, werd aan ongeveer
1500 kinderen, gedurende korter of langer,
twee- of meermalen 's weeks, warm voedsel
verstrekt. Het bestuur van .Kindervoeding"
stelde als regel, dat elk kind slechts tweemaal
's weeks een warm maal zou ontvangen. De
geldmiddelen van de vereeniging lieten geen
ruimer uitdeeling toe.
Verschillende hoofden van scholen verzwijgen
niet, dat het voor de meeste kinderen volstrekt
onvoldoende is, wanneer zij slechts tweemaal
's weeks van de «kindervoeding" kunnen ge
nieten. Die kinderen toch, welke in de eerste
plaats in aanmerking komen, zijn afkomstig
uit gezinnen, waarin zij in den regel geen
warm voedsel ontvangen, tenzjj wellicht des
Zondags. Het verschijnsel doet zich dan ook
niet zelden voor, dat deze ondoorvoede kinde
ren het voedsel, hun door de vereeniging ver
strekt, niet kunnen verdragen, »niet lusten."
Eerst langzamerhand gewennen zjj er aan, maar
dan ook gevoelen zjj de andere dagen het ge
mis aan voldoend voedzaam eten dubbel. "Wil
men derhalve geen half, dat is slecht werk
doen, wil men inderdaad de armsten der armen
onder deze kinderen voeden, en hen daardoor
beter geschikt maken om het onderwijs met
vrucht te genieten, dan moet men het zóóver
zien te brengen, dat de kinderen uit de aller
armste gezinnen, zoo mogelijk, op elk van de
«es schooldagen eenig warm voedsel ontvangen.
Men kent een der bezwaren, welke tege*
het verstrekken van voedsel aan de kinderen
op de scholen worden aangevoerd het werkt de
«orgeloosheid der ouders in de handdie ouders
zullen datgene wat hun als een onverplichte
gunst wordt toegedeeld, gaan beschouwen als
iets, waarop zjj recht hebben, enz. enz. Welnu,
de ervaring, door de meeste hoofden van de
lagere scholen te Amsterdam opgedaan, is een
geheel andere. Als regel schjjnt men te kun
nen aannemen, dat de meeste ouders niet dan
in den hoogsten nood van de bun aangeboden
gelegenheid gebruik maken. Het is meermalen
voorgekomen, dat ouders, wier zeer behoeftige
toestand den onderwijzer bekend was, en wier
kinderen daarom door hem op de lijst waren
geplaatst, voor de gunst bedankten. Sommige
ouders verklaarden, dat zjj »vanwege bet
huiseljjk verkeer" hun kinderen 's middags
toch liever bjj zich aan tafel hadden, al konden
zjj dan ook hun niet veel geven. Wanneer de
man zonder werk is, worden vele ouders ge
dwongen voor hun kinderen het genot van de
»Kindervoeding" aan te vragenmaar telkens
kwam het op verschillende scholen voor, dat,
zoodra de vader weer werk had, daarvan aan
Uit het Engelsch,
VA*
ROBIN GRAY.
HOOFDSTUK XVI.
«Welk een fraaie, romantische legende
jtèi Culhbert. »Is bet waar? Ik bedoel ligt
daar waarljjk een overstroomde kerk?"
»Ja stellig de kerk is er bepaald."
«Dan is het hoogstwaarschijnlijk dat af
en toe de golven die klok in beweging brengen,
wanneer bet getjj een bijzonderen loop heeft,
denkt gij dat ook niet?"
»Dat zal wel de verklaring zijn, of het
is de klok van St Mary-Wel wood op de
naastbjjgelegen kaap, die wjj bjj weBtewind
kunnen booren. Maar waarom zou die in dit
nachteljjk uur luiden Ik geloof dat gjj het
by het rechte eind hebt. Er zijn menschen
hier in de buurt die beweren, dat die klok voor
vjjf en dertig jaar een week lang, eiken nacht
luidde, voor dat de vader van den tegenwoor-
digen eigenaar stierf. Ik had het zelf nooit
gehoord en geloofde er niet aan voor van
avond. Er valt volitrekt niet aan te twjjfelen,
piet waar T"
het hoofd der school werd kennis gegeven, en
verder voor de gunst werd bedankt.
Wanneer men nu bedenkt, besluit mr.
v. Hall zijne mededeelingen dat er in den
regel aan elk kind slechts twee kaarten in de
week worden uitgereiktdat de ouders zich
niet dan noode aanmeldendat de meesten,
zoodra de vader werk heeft voor het voorrecht
bedanken en men verneemt dan, dat op de
eene school aan 23, op een andere aan 15, op
een derde aan 10 kinderen de kaarten, welke
voor hen werden aangevraagd, geweigerd moes
ten worden, omdat er niet genoeg beschikbaar
waren, dan zal men de overtuiging krijgen,
dat, met hoeveel ijver de vereeniging «Kinder
voeding" ook bezield moge wezen, zjj, om met
eenigen blijvenden uitslag werkzaam te kunnen
zjjn, krachtiger dan totnutoe zal behooren te
worden gesteund, en dat een subsidie uit de
algemeene kas hier zeker volkomen goed ge
plaatst zou zjjn."
Geljjk men weet is onlangs by de Tweede
kamer ingediend een wetsontwerp ter verzeke
ring der opbrengst van den accyns op de suiker.
Die opbrengst blijft dit jaar ver beneden de
raming, tengevolge van het toenemen der
»overponden." Wy herinneren hierby nog even
dat men overponden noemt de suiker, die de
fabrikant krygt uit het sap meer dan waarvoor
hy aangeslagen werd. Belasting wordt er niet
van betaald, en hoe meer onbelaste «overpon
den" van de inlandsche fabrikanten de raffina-
deurs nu verwerken, hoe minder belaste inland
sche of buitenlandsche suiker zy noodig hebben.
Dat is de reden waarom de schatkist minder
ontvangt, niettegenstaande de ingezetenen
evenveel betalen.
De minister van financiën tracht nu door
zyn wet het dreigend tekort te voorkomen.
Hy stelt voor te bepalen, dat, wat de belasting
in 1890 minder opbrengt dan f 8.350.000, en
in 1891 minder dan 8.500,000, zal worden
omgeslagen over de beetwortelsuikerfabrikanten,
pondspondgewyze, naar de mate van bun aan
slag in betzelfde jaar.
Met deze voorstellen kan bet Utr. Dagbl.
zich evenwel niet vereenigen. Om drie redenen
niet. Ten eerste omdat de minister aan het
ontwerp een terugwerkende kracht geeft over
een jaar nagenoegvoorts, omdat de omslag
vroeger werd geheven van de rafïinadeurs en
nu van de beetwortelsuikerfabrikanten, zonder
rekening te houden met de tusschen ben be
staande «verhouding"; en ten derde wyi de
minister den omslag wil heffen naar de hoe
veelheid verwerkt sap. In dit laatste ligt
eigeniyk het groote bezwaar, dat meer met
den aard der belasting zelf in verband staat.
De heer Godin de Beaufort noemt wel, en
terecht, zyn middel het eenvoudigstemaar
daarom is dit nog niet het goede. Z. Ex. toch
erkent zelf dat de «overponden" in de ver
schillende fabrieken niet in juiste verhouding
staan tot de aanslagen met andere woorden
het aantal overponden, dat uit een zelfde
hoeveelheid sap verkregen wordt, is uit den
aard der zaak in verschillende fabrieken niet
even groot. Omdat het tekort nu ontstaat door
de overponden, zou men daarnaar den omslag
«Volstrekt niet. Het geeft iets spook
achtigs aan myn komst te Carolside."
«Wy zyn er 1" zei de majoor voor het
portiershuisje stil houdende. «Bedenk wel dat
gy juffrouw Cumnor niets zegt van het voor
teeken zg is nog al bygeloovig op het punt
der familie een Cumnor in merg en been!"
Het was goed dat de majoor den spotach-
tigen trek niet zag die by die woorden om
den mond van den nieuwen gouverneur kwam.
Dus was zg in het leven gebleven de dochter
van Gervase Cumnor en het ongeluk goed te
boven gekomen I Welk een zonderling toeval
had er byna toe geleid, dat hg door de dochter
zgns vyands ten volle op den vader gewroken
werd! Hg gsde bg de wreedheid zgner eigen
verbeelding, toen hg er zich op betrapte half
gehoopt te hebben dat het leven nooit ware
teruggekeerd in het verwrongen gelaat, in die
verstyfde ledematenals hg aan zyn vader
dacht verloor hg alle besef van menschlie-
vendheid
Zoodra het hek geopend was reden zg
dezelfde laan door waar Culhbert Iredell op
zgn ponny reed, in lang vervlogen dagen.
Het was alsof zgn keel toegeknepen werd toen
het rytuig stil hield en hg als in een droom
de welbekende stoep beklom. Eensklaps
stond alle» hem weer voor den geest en met
tranen in de oogen herkende hg de groote
zaal, met den open schoorsteen, de wapen-
trofeeën, de bouten wenteltrap in den hoek,
moeten bepalenedoch, dit middel zou erger
zgn dan de kwaal.
Toch zou ook over dit bezwaar nog door het
Utr. blad worden heengestapt, indien er niet
een ander middel ware om het beoogde doel te
bereiken, dat ook door den minister wordt ge
noemd verhooging van den aanslag naar het
sap. Wel brengt hg er verschillende bedenkingen
tegen in, die allen waar zgn maar deze gelden
niet de verhooging van den aanslag, doch dien
aanslag zelf. Daarmeê staat het niet goed,
gelgk meermalen door het blad werd betoogd
en daarin ligt dan ook de oorzaak, dat vele
bezwaren thans niet te vermyden zgn.
Bg kon. besl. is de heer J. E. van der
Meulen Jr. benoemd tot lid van den koloni
alen raad in de kolonie Cura9ao.
Verder zgn bg de landmacht in West-Indië
bevorderd
tot majoor der infanterie, commandant der
troepen en van het garnizoen in Suriname, de
kapitein der infanterie A. Conradi, van het
garnizoen op Cura9ao
tot kapitein der infanterie, de kapitein-
titulair J. H. Teunis, adjudant der troepen en
van bet garnizoen in Suriname.
De ministers van marine en van binnen-
landsche zaken verleenen deze week ook geene
audiëntie.
De directeur van het pensioenfonds voor
weduwen en weezen van burgerlyke ambte
naren heeft degenen, die hetzg voor zichzelven
ot voor anderen aanspraken doen gelden om
met 1 Januari 1891 in het genot van wedu
wen- of weezenpensioen te worden gesteld, ver
zocht met de indiening van aanvragen en be
scheiden te wachten tot eene uitnoodiging
daartoe, met opgaaf dsr ver to leggen stukken
in de Staatscourant heeft plaats gehad.
In verband met het gisteren meegedeelde
omtrent de «Meiningers" beschryft Paul Lindau
in het Berliner Tageblatt den bloei en den
ondergang van dat gezelschap.
Hg herinnert in zgn opstel eraan dat het
begin der gastreizen dateert van 1874, toen
Julius Cesar voor het eerst te Berlyn gegeven
werd, als middel om de kas te styven, hetgeen
toen vry wel gelukte, ofschoon de enorme on
kosten zelfs toen nog niet goed gemaakt konden
worden. Overal waar de «Meiningers" na dien
tgd optraden en alle groote steden van
Duitschland, Oostenrgk, Rusland enz. kregen
achtereenvolgens een beurt behaalden zg
groot succes, doch de nitgaven namen tege
lijkertijd zoodanig toe, dat de zaak piet vol te
houden was.
Meiningen zal zich thans weder met een
gewoon Residenz-theater moeten vergenoegen.
Uit de lotgevallen van dit buitengewoon
goede tooneelgezelschap valt voor het Neder-
landsch publiek een goede les te putten. Dat
publiek toch weet altyd hemelhoog te verheffen
de beestenvellen op den grond, de schildery
boven den schoorsteenmantel. Hg keek rond
en verwachtte half den ouden jachthond, Alma,
nog voor het vuur te zien liggen, of een
vesting van houten blokken op den steenen
vloer.
Toen de majoor hem zeide dat hg den heer
des huizes dien avond niet zou zien, had hem
dit eerst gespetenwant hg verlangde dat de
eerste ontmoeting voorby zou zgn doch nu
hg onder dit dak, dat hg bepaald als zijn
eigen beschouwde, stond was hg dankbaar
Gervase Cumnor niet te zienwant hg voelde
dat hg zich niet zou kunnen bedwingen als
hg op dit oogenblik tegenover den vijand van
zgn vader stond.
«Welkom te Carolsidezei de majoor
vriendelgk, «ik hoop dat gg bet hier naar uw
zin zult hebben, vriend een mooie plaats,
niet waar
«Zeer mooi," zei hg verstrooid,
«Tom, wys mgnheer Walroud zgn kamer.
Gg hebt ternauwernood tgd om u te ver-
kleeden, wij eten over een kwartier."
«De juffrouw heeft het diner een kwartier
uitgesteld, mgnheer," zei de knecht.
«Zoo waarlgk! Dat is heel attent van
Ivy, dan hebt gg nog tgd. Als gg den weg
niet vinden kunt moet gg maar schellen wanneer
gg klaar zytde bouw van het huis is eenigs-
zins ingewikkeld,"
«Als gy den weg niet Tinden kunt!"
wat van buiten komt, doch sluit bg voorkeur
de oogen voor het goede, vooral op tooneelge-
bied, in eigen kring. En als men soms nog
eens blgken van waardeering geeft, dan ge
schiedt dit zelden zonder nog hoogere eiscben
te doen hooren.
Toen indertyd de «Meiningers" en nu on
langs de «Miincheners" bier waren was het
of men in ons land zelf geen goede tooneelis-
ten kende. Wij hebben aan de waardeering,
welke dien gezelschappen toekomt, niet tekort
gedaanintegendeel. Maar als men nu eens
ziet welke enorme kosten een ensemble, als zg
te zien geven, na zich sleeptals men bedenkt
dat bet niet vol te houden is zulke gezelschap
pen te bekostigen is het dan verstandig
om voortdurend hoogere eisehen te doen hoo
ren, en niet te bedenken dat bet najagen naar
het onbereikbare de doodslag is voor een
goed geheel, laat dit dan ook niet volmaakt
zgn?
Wg hebben nu een Nederlandsch tooneel en
een gezelschap van de Vereenigde tooneelisten
(Legras en Haspels) te Rotterdam. Welke
moeite en financieele offers vooral eerstge
noemde vereeniging zich heeft getroost om de
hoogte te bereiken waarop zg nu staat, boe zg
zelve de salarissen der tooneelisten moest ver
minderen, weet een ieder.
En dan wordt zg nog aangevallen omdat zg
niet bet volmaakte te aanschouwen geeftomdat
zg nu on dan, terwille van den financieelen
toestand der vereeniging, den smaak bevredigt
van dat deel van bet publiek, dat nog bet
meest den schouwburg bezoekt en toch ook
recht heeft op bevrediging van zgn smaak.
De droeve afloop van het Meininger gezel
schap kan menig re9ensent tót nadenken
stemmen en opwekken om, liever dan altgd te
vitten en de zwakke zgden te zoeken, meer het
goede te waardeeren dat bg zulke gezelschap
pen is te vinden en het pogen hunner directies
te steunen, door het publiek voor dat goede
een open oog te doen krygen en het op te
wekken van hunne belangstelling krachtig te
doen blgken.
Tot onderwgzeres te Eist is benoemd
mej. H. Willemsen te Velp, no. 1 van de voor
dracht.
Al de opperrabgnen in het rgk hebben
naar het Vad. verneemt geweigerd zitting
te nemen in het college van examinatoren voor
den rang van godgeleerde, zoodat de examens
niet afgenomen kunnen worden.
Die weigering vindt haar grond in het
uitstellen van het examen.
Beroepen naar de hervormde gemeente
te Ouddorp, op Flakkee, de heer J. A. van
Boven, pred. te Berg-Ambacht.
Op daartoe uitgedrukt verlangen vermelden
wg nog het volgende
Vrydag morgeD had op de algemeene be-
herhaalde Culhbert bg zichzelf en lachte
schamper toen hg de trap opging, waarop zyne
kindervoetjes dagelgks geklouterd hadden.
Alles scheen onveranderd. Daar was het
portret zgner over-over-grootmoeder, Rachel
Cumnor, met denzelfden glimlach op het gelaat
als toen zgn vader hem optilde om de «mooie
danie" te zien. Dit was de gang die naar de
kinderkamer leidde hier de kamer van zgn
vader.
Toen hg het hem aangewezen vertrek
betreden bad en de deur dicht was, zonk hg
op een stoel en bleef wel tien minuten met
de handen voor het gelaat zitten, te vergeefs
worstelende om zgn aandoening meester te
worden. Het was alsof hg de stem van zgn
overleden vader hoorde, die hem toeriep zgn
eer te wreken, welke hg bg zgn leven zoo
hoog gehouden had.
Eensklaps troffen stemmen zgn oorhg richtte
het hoofd op en luisterde.
In de kamer naast die, voor' den heer Wal
roud bestemd, brandde licht, en een jong
meisje, in een keurig toiletje, zat op den rand
van een kinderledikant, met haar arm om
haar broertje heen, die in zgn nachtjaponnetje,
met den krullebol tegen zgn zuster aan, luis
terde naar een bgbelscbe geschiedenis.
«En dus", zei zg, «vergaf Jozef al zgne
broeders en zg waren gelukkig samen en
Jozef was nooit onvriendelijk tegen hen en
begraafplaats te Middelburg eene teraarde
bestelling plaats die al droeg zg geen
officieel karakter belangstelling wekte door
de woorden van buide, daarby gesproken ter
eere van een verdienstelyk ambtenaar.
Vóór dat nl. het lgk van Jen heer J. J.
Brandt, hoofdopziener bg de domeinen, in de
groeve werd neergelaten, gevoelde diens on-
middelyke chef, de heer J. F. van Dunné,
directeur der registratie en domeinen, zich
gedrongen ongeveer het volgende te spreken
«Myne heeren.
Ruim 25 jaar heeft Brandt met gver en
groote toewyding zgn koning en zgn land ge
diend en speciaal aan bet domeinbestuur vele
diensten bewezen.
Wg hadden hem nog gaarne langer in ons
midden gezien maar de onverbiddelyke dood
heeft den man uit zgn werkzaam leven weg
genomen.
Gg, Brandt, waart de eerste hoofdopziener
der domeinen in deze provincie. Ik ben over
tuigd dat zg, die eenmaal u in die betrekking
zullen opvolgen, steeds een goed voorbeeld
zullen hebben in de wyze waarop gg die be
trekking hebt opgevat.
Brandt, rust zacht in den schoot der aarde 1"
Voor deze, voor den overledene zoo waar
deeren de woorden werd door een zgner schoon
zoons namens de familie dank gezegd.
Ter verbetering van eene vroeger, aan een
ander blad ontleende mededeeling melden wg
dat, blykens een officieele opgaaf in het Nieuws
blad van den Boekhandel, tot provinciaal cor
respondent van de Vereeniging ter hev. van dé
bel. des boekhandels benoemd is de heer L. S. van
Benthem Jutting alhier.
Men schrgft ons nit Vlissingen
Heden,Woensdag, ochtend op den bepaalden tgd,
te 8 u. 40 m., kwam de expresfcrein, waarmede
de keizerin van Oostenrgk de reis gemaakt
had, hier aan.
Het jacht Chazalieeigendom van den Deen-
schen minister Falbe, waarmede de keizerin
den voorgenomen zeetocht zal maken, was
Maandag avond in de haven gekomen, en in
de eerste binnenhaven gemeerd, tegenover het
havenkantoor der M" de Schelde. Ten einde het
aan boord gaan voor H. M. zoo gemakkelijk
mogelyk te maken, werd de trein langs zg van
het jacht gebracht.
De trein bestond uit 7 wagens, waaronder
bet salonrytuig van de Maats, tot exploitatie van
Staatsspoorwegen.
De Chazalie is een groot jacht, ingericht om
te zeilen en om te stoomenhet bezit drie
masten die allen veel zeil kunnen dragen j da
schoorsteen kan, indien niet van stoomkracht
gebruik wordt gemaakt, in elkaar worden ge
schoven. Het geheel ziet er zeer netjes uit j
op het dek bevindt zich een fraai salon.
Eenige oogenblikken na aankomst van den
trein begaf de keizerin zich, vergezeld van
eene dame, aan boord, en bezichtigde onder
geleide van eenige beeren, het jacht.
Veel publiek was niet aanwezig, trouwens
er was niet veel te zien en bovendien vat
herinnerde er hen nooit aan hoe slecht zg ge
weest waren. Al hadden zg hem nog zooveel
kwaad gedaan, hg vergaf hun alles omdat
hg hen lief had en dat moet gg ook altgd
doen, mgn lieveling. Gg moet iedereen lief
hebben, dan zult gg ook altgd in staat zgn
om te vergeven, wat men u aandoet. Het
is niet moeilyk menschen, die men liet heeft;
te vergeven."
Iredell voelde met schrik dat hg onwillë-
keurig luisterde. Er was tusschen zgn kamer
en die van zgn leerling een deur, die bg
ongeluk op een kier stond, zoodat de zachte;
doch heldere stem van Ivy duidelyk verstaan
baar was. Hg luisterde met ingehouden adem;
«Ik zou zulke beesten van broeders niet
kunnen liefhebben," zei Rob met volle over
tuiging. «Waarom namen zg hem ook alles af,
tot zgn buisje toe 1 Gg weet ook wel zus,
dat hg hen niet waarlgk kon lief gehad hebbeD."
«En hg deed het toch wezenlgkhg
verlangde hen te omhelzen, dat staat in den
by bel."
«Ik begrgp wel dat hg van Benjamin
hieldwant die was nog een klein ventje, die
hem nooit een poets gespeeld had," zei Rob
peinzend, «maar als hg van die anderen ook
hield, dan was hg een sul, zoo goed zou ik
nooit kunnen zgn. Mag ik nu bidden, zus
Iredell sloop op zgne toonen naar de deur
en sloot haarwant hg wilde niet verder
in de geheimen tusschen broer en snsH'ï
