N°. 176. 133° Jaargang. 1890. Dinsdag 29 Juli. Middelburg 28 Juli, 6 FEUILLETON, Debezwalkte nagedachtenis. Deze courant verschijnt d a g e 1 Ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen: Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.- Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel Bij abonnement lager: Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle dankbetuigingen: van 17 regels 1.50; iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte: ROBIN GRAY. LETTEREN EN KUNST. ONDERWIJS. Hllll)llllll{(.S<lli: «II 111 M. Th eraometei. Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoo*, te Goes: A. A. W. Bolland, te Krniningen: P. v. d. Psijl, te Zierikzee: A. O. de Mooij te TholenW. A. va* AdTcrteafli Middelburg 28 Juli vm. 8 a 69 gr. i Neeuwenhuijze* en te TernèuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de I moeten des namiddags te ces uur m._12 u 73 gr av. 4 u. 71 gr. F. I advertentie-bureau's van Nijgh Va* Ditmab te Rotterdam, de Gebb. Belinïante, te *s Gravenhage, en A. de la Mab Azn, te Amsterdam. Verwacht W. wind Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbb Cie., Joh* F. Jo*es, opvolger. aan het bureau bezorgd zjjn, willen zij des avonds nog worden opgenomen Z. M. de koning heeft de wet tot goedkeu ring der spoorwegovereenkomsten bekrachtigd. De minister van oorlog is weder zoover her steld, dat hjj in zjjn woniDg de loopende zaken behandelen kan. Bjj kon. besl. is lo de eerste-luitenant J. H. A. Queynsen, van het regiment grenadiers en jagers, op non-activiteit gesteld2o in zjjnen rang overgeplaatst bp het regiment grenadiers en jagers, de eerste-luitenant P. van Laaren, van het instructie-bataljon. De luitenant ter zee der 2e klasse J. P. F. van der Mieden van Opmeer, uit Oost-Indië in Nederland teruggekeerd, is op non-activiteit gesteld. De minister van oorlog, brengt in de St. Ct van heden, in verband met de wet van 21 Juli 1890 (Staatsblad no 126), houdende regeling van het militair onderwjjs bij de landmacht, voor zoover daarbjj de opleiding voor den officiers rang en de hoogere vorming van den officier zjjn betrokken, voorloopig ter kennis van be langhebbenden, dat in 1891, volgens de tot nutoe geldende bepalingen, jongelieden als cadet bp de Koninklijke Militaire Academie en volontairs bjj den artilleriecursus en bjj den voorbereidenden practischen cursus der militaire school zullen worden toegelaten. In de Zaterdagavond door ons ontvangen Suriname van 4 Juli lezen wjj het volgende over het opstootje, dat in den nacht 1 op 2 Juli te Paramaribo heeft plaats gehad. Een 25tal negers, meest afkomstig uit Sara- macca en Para, brachten op den morgen van 1 Juli, de emancipatiedag, voor het gouverne- ments-hotel den gouverneur eene ovatie door het zingen van psalmen, Wien Neerlands bloed enz. Zjj verzochten en verkregen bij die gelegen heid van den gouverneur vergunning om des avonds onder de overdekte markt aan den waterkant »banja" te dansen. Het daarbij onmisbare »switi sopie" (likeur) was, naar men zegt, een toegift van den gouverneur. De dans zaal was omstreeks 7 uur reeds opgepropt van deelnemers en toeschouwers, ten getale van eenige honderden. Men had reeds van 7 tot omstreeks 9 uur gedanst, toen dit pretje onhoudbaar werd voor een in de onmiddelljjke nabijheid wonende zieke, wat iedereen, die weet wat een »banja" beteekent, licht zal begrijpen. De toestand van mevrouw H., die reeds eenigen tjjd ziek is, vorderde, volgens een door haren geneesheer afgegeven certificaat, dat het dansen gestaakt werd; de tusschenkomst der politie werd natuurlijk ingeroepen en al spoedig kwa men eenige beambten dit uit naam der wet Uil hel Engelsch, VA* HOOFDSTUK III. Het gelaat van mevrouw Iredell drukte na de woorden van haar zoon bittere smart uit en hare schoone oogen vulden zich met tranen. »0, Culhbertdwing mij niet om het te vertellenriep zjj en barstte in tranen uit. Een blos overtoog zjjn gelaat terwjjl hp zjjn moeder aan zjjn hart drukte. »Is het zoo vroeg hp met een gesmoorde stem, »ben ik als een geruïneerd man naar Engeland gekomen, alleen om te hooren dat ook de schande mjjn deel is Moeder ik heb altjjd geloofd, wat gjj zeidet dat vader door een noodlottig toeval gestorven is. Gjj meent toch niet »Neen, neen, neen", gilde zjj, »dat is waar, geheel waar. Zoo waar ik leef 1 Zjjn dood was door een ongelukdat weet ik zeker. OCulhbert, dwing mjj niet om u nu het overige te vertellen »Neen", zei hp zich met geweld bedwin gende, »ik moet wachten en ik zal wachten; eischen, met mededeeling aan de leiders van het feest dat de dans kon verplaatst worden naar de andere overdekte markt aan den Heiligenweg. Een klein deel van de dansers gaf daaraan gevolg, doch de overigen weigerden pertinent uit elkaar te gaan, zoodat de politiebeamten verplicht waren eerst den inspecteur en later ook den commissaris van politie er bjj te halen. Ook deze ambtenaren vermochten evenwel niets, niettegenstaande zjj op de meest kalme en redeljjke wijze tusschen beiden kwamen. Men bleef dansen en schreeuwen, de menigte groeide meer en meer aan, en de politie werd bedreigd en uitgejouwd. Yelen riepen luid dat zjj niets met de politie te maken hadden, van den»boen granman," (goeden gouverneur) vergunning hebben bekomen en niet zouden ophouden, vóórdat deze zelf het verbood. Yan de stoepen der nabjjgelegen winkelgebouwen werden tal van ledige kisten weggehaald en stuk gesla gen, om zich te voorzien van stokken, welke telkens tegen de politie-agenten werden opge heven. De tegenwoordigheid van het hoofd der politie, den procureur-generaal, was noodig, doch zelfs mr Yan Doom's verschijning ter plaatse bleek onvoldoende om die dreigende volksmenigte uit elkaar te jagende geheele politiemacht, met hoofd, ljjf en staart, was daartoe niet in staat en stond machteloos tegenover het verzet van een troep negers, die hoe langer hoe overmoediger werden 1 Ruiten werden ingegooidpolitiebeambten geslagen en verwondsteenen of andere projectielen geworpen tegen en binnen de huizen, waar de bewoners, onder wie vrouwen en kinderen, zich in den grootsten angst bevondenWin kelgoederen werden vernieldEn dit alles moest maar lijdelijk worden aangezien en doorstaan De procureur-generaal, aan wien men zich al bitter weinig stoorde, zag ten slotto geen andere uitkomst dan te moeten toegeven aan den eisch van de negers»dat zjj het verbod om te dansen uit den mond van den gouver neur zeiven wilden vernemen"althans om streeks 12J uur verscheen de gouverneur, waar schijnlijk door mr van Doorn van het voorge vallene verwittigd, en scheen het Z. E. te zjjn gelukt door zjjne vreedzame toespraken het volk tot goeden wil te stemmen. Gevolgd door den gouverneur trokken zjj door de Saramaccastraat, aanvankelijk rustig, doch spoedig weder overslaande tot baldadig heden als het bonzen tegen de huizen en het uitbraken van liederlijke taal enz waardoor de landvoogd zjjne bedaardheid verloor en luid bevel gaf tot het bjjeen roepen van de geheele politiemacht Dit had een goede uitwerking de oproe- rigen verspreidden zich toen allengs langs ver schillende wegen en verwijderden zich. Yan latere rustverstoring meldt de Suriname niets. Naar men verneemt is op de verzoekschriften van houders van bleekerjjen en wasch- en bleek- inrichtingen, om den arbeid van de bjj hen in dienst zjjnde vrouwen te mogen doen eindigen des avonds te negen uren, door den minister maar het is moeiljjk om gelukkig te zjjn, wanneer de schaduw van een onbekende ramp u omgeeft." »Ik zal het u morgen vertellen, Culhbert, dat beloof ik u." »Laat het dan morgen zpn 1" sprak hjj en hield de deur voor haar open om naar de andere kamer te gaan. HOOFDSTUK IV. De ontbijtkamer van Het Klooster zag er zeer gezellig uit, toen Iredell haar den anderen morgen betrad. Het vuur brandde helder en het water, dat op een koper komfoor er voor stond, kookte flink. De tafel was netjes ge dekt en op het haardkleed stond Olivia met éen voet op het ijzer en een brief in de hand Zij had een los groen ochtendkleed aan, van een zachte, warme stof en tusschen de kanten en strikken om haar hals stak een tros roode bessen. Ofschoon Culhbert vond dat een vrouw altpd geheel gekleed aan het ontbjjt behoorde te komen, moest hjj toegeven dat dit morgenge waad van Olivia haar zeer goed stond en er was geen zweem van slordigheid of nalatigheid in de wjjze, waarop haar haar was opgemaakt. Zjj hief het hoofd op, toen hjj binnen kwam, stak hem de hand toe en zei van justitie afwjjzend beschikt, onder tekennen- geving, dat er geen termen worden gevonden om uitbreiding in den verlangden zin voor te stellen van het kon. besl. van 9 Dec. 1889 (Stil. no 176,1. De minister van oorlog heeft aan de Tweede kamer ingezonden het verslag der commissie van inspectie over de Kon. Mil. academie. Ook deze commissie sluit zich aan bp het stellig ongunstige oordeel door vele harer voorgangsters over de eerste afdeeling der krijgsschool geveld. Die inrichting onttrekt arbeidskrachten aan de academie en officieren aan den dienst bjj den troep, na ze eerst zonder voldoende geoefendheid daarbjj gebracht te hebben. Zjj brengt pas benoemde officieren voortdurend in aanraking met cadetten en werkt daardoor eene gemeenzaamheid in de hand, die ongunstigen invloed op de krjjgstucbt moet uitoefenen. De vroegere programma's van studiën werden ook in dit cursusjaar gevolgd en bleven goed voldoen. Bjj herhaald en onverwacht bezoek aan de klassen van het le en 2e studiejaar verkreeg de commissie een alleszins gunstigen indruk van het gehalte van het onderwijs, dat de cadetten genieten, en van de toewijding, waar mede het door de verschillende leeraars gegeven wordt. Zjj is echter tevens van oordeel, dat, meer dan thans geschiedt, gebruik gemaakt moet worden van de lithographie, om het maken van aanteekeningen voor de cadetten te bekorten en zoodoende tjjd te winnen tot meer repetitiën dan thans kunnen worden gehouden. De regeering heeft het verslag van de Tweede kamer beantwoord over het. wets ontwerp, hou dende bepalingen tot voorkoming van aanva ring of aandrijving op de openbare wateren in het rjjk, die voor de scheepvaart openstaan. De regeering deelt mede dat de krachtens dit (tot wet verheven) ontwerp te regelen onder werpen zich zullen bepalen tot de te voeren seinen en te geven signalen, zoowel in het algemeen als bjj nacht en in geval van mist, het uitwjjken en het verminderen van de vaartsnelheid, alles in hoofdzaak overeen komstig de bepalingen van 1875 en 1878. Deze voorschriften zullen ook gelden voor klei nere wateren. Het criterium voor de toepas selijkheid op eenig water zal echter niet zpn of zich soms een vaartuigje beweegt in eene tochtsloot of boezemvaart, maar of het openbaar water voor de scheepvaart openstaat. In het wezen der zaak is dit ook thans het geval krachtens besluit van 13 Juni 1875. De regeering deelt de meening van die leden, die goedkeurden dat de te geven algemeene voorschriften door lagere autoriteiten, waar zulks wegens plaatselijke behoeften noodig is, kunnen worden aangevuld. Art. 2 kent even wel aan de waterschappen geene bevoegdheid toe, welke zjj thans niet hebben, maar ver klaart alleen dat, zoo zjj de bevoegdheid hebben om keuren te maken, deze ook zullen mogen strekken tot voorkoming van aanvaring of aandrjjving mits de bepalingen niet in strjjd »Ik hoop dat gjj goed uitgerust zjjt van uw lange wandeling van gisteren." »0 ja, dank u 1 Dat had niets te be- teekenen en uw laat ontbjjtuur gedoogt dat men in éen nacht de rust voor twee kan genieten." »Ja, ik vrees dat wjj vrouwen erg lui zpn. Tante ontbpt altpd op haar kamer zjj kan zich niet aan het Engelsche gebruik ge wennen en mevrouw Iredell is mjj gewoonlijk voor behalve op een jachtmorgen." Hjj zag haar met bevreemding aan »Jaagt gjj dan?" »Ik ben het begonnen en vind het heer- ljjk. Ik heb altijd veel van paardrjjden ge houden." »Hebt gjj hier een goede jacht »Uitstekend De eigenaar is Sir Charles Manleverer, een alleraardigste jonge baron, die te Groot-Marchfield woont. Hij is een hartstochtelijk jager." »Wanneer is de eerstvolgende jacht vroeg Iredell met schitterende oogen. »Aanstaanden Maandag op het buitengoed van Sir Charles, den Dennenhorst. Daar is heel veel wild 1" »Ik zou wel eens willen weten of er een paard te krjjgen was. Ik heb niet gejaagd sedert ik negentien jaar was, toen een pachter in onze buurt mij zijn paard wel eens leende, omdat ik er altpd zoo dol op was om mee te gaan. Het was een wonderljjk dier, een echte snuivermaar loopen kon hjj en ik heb hem zpn met den maatregel door den koning uit gevaardigd. Naar de J\'ed. Ing. verneemt, zal waarschijnlijk tegen het einde der maand November a. een vergeljjkend onderzoek plaats hebben van can- didaten, dingende naar een getuigschrift van voldoend afgelegd examen voor opzichter van 's rijks waterstaat. Behalve de reeds medegedeelde motie tegen eene wjjziging van het vaccine-artikel, is door den geneeskundigen raad voor Noord- Brabant en Limburg o. a. nog behandeld een voorstel van dr Roosenburg, om bjj de regee ring op eene wetteljjke regeling der keuring van vleesch aan te dringen. De voorsteller, die eene korte, zakelijke toelichting van zjjn voorstel gaf, wees op de treurige gevolgen, die de niet-keuring van aan miltvuur of parel ziekte gestorven vee reeds heeft tengevolge gehad en op het gevaar voor de volksgezond heid in de bestendiging van den tegenwoor- digen toestand gelegen. De voorzitter, dr Yan der Loeff, hoewel toegevende dat eene ver plichte keuring van vleesch wenscheljjk zou zjjn, voorspelde van stappen bjj de regeering weinig gevolg. Reeds in 1881, onder het mi nisterie-Heemskerk, was een ontwerp van wet op de verplichte keuring van vleesch in gereed heid, doch dit is niet ingediend wegens de vele kosten, die de uitvoering zoude vorderen. Hjj ziet meer nut in de oprichting van openbare slachthuizen, doch is bereid het voorstel Roo senburg in de wintervergadering tot een onder werp van behandeling te maken. Hiertoe werd dan ook besloten. In de brieven uit de Hofstad aan de Arnh- Crt., dd. 24 Juli 11. lezen wjj o. m. Dat handelingen van gekroonde hoofden dikwpls een wonderljjk aanzien krjjgen, door de schuld van gedienstige en niet zeer ver standige tusschenpersonen, bleek dezer dagen weder bjj verschillende gelegenheden. Bjj het vermelden dat de Haagsche onderwjjzer Gedi king, nu zjjne lessen aan de prinses hebben opgehouden, ter herinnering van de ko ningin een geschenk in zilver ontvangen had, voegden de couranten er bjj, dat daarop gegraveerd stond »H. M. de koningin enz. aan enz." Wonderlijke vorm voorzeker, en wan neer gjj of ik een opschrift op een gelegenheids geschenk laten zetten, zullen wjj er nooit aan denken dat te doen luiden»De weledele heer Zóó en zóó aan enz." In de eerste plaats niet omdat bjj het geven van een geschenk niet de gever, maar de ontvanger de hoofdpersoon is, en wp het dus zouden omkeeren en zetten: »Aan van maar zjjn eigen titulatuur vermeldt men nooit. We hebben wel ministers gehad die, met eene wonderlijke dooreenmen- ging van personeele en ambteljjke titels zich minister van staat en van dit of dat departe ment lieten noemen, maar een minister, die zjjne beschikkingen aanving met zjjne excel lentie de minister", zou eenvoudig uitgelachen worden om zjjne aanstellerij. Een niet minder dwaas effect maakt het, wanneer de een of ander hooge hofbaas de personeele titulatuur, nooit een sprong zien weigeren." »Waarlijk O dan moeten wjj Maandag een paard voor u zien te vinden. Mjjn Jessie kan u niet dragen maar ik weet er wat op. Wij zullen van morgen naar Dunning rijden gjj kunt Jacobite, het koetspaard krjjgen, dat is heel goed onder den man en in de manege zien wat er voor u is. De piqueur heeft ver stand van paarden, want hjj is jaren lang jockey bp sir Phelps geweest". »Als gjj mjj uw paard wilt toevertrou wen »Ik zal bljj zjjn als gij hem rijdt in plaats van Tom, den knecht, die zeker altijd zijn bek open trekt!" »Gij hadt mjjne twee paarden in Mani toba eens moeten zien zei Iredell op wee moedigen toon. »Ik schaam mp niet te vertellen dat ik tranen gestort heb, toen ik afscheid van hen nam. Mjjn eenige troost is dat zjj een goeden meester gekregen hebben." »lk begrjjp dat gevoel", zei Olivia meewarig. »Lieve Olivia, ik vraag u verschooning dat ik zoo laat kom 1" riep mevrouw Iredell de kamer inkomende. »Waarom hebt gjj op mij gewacht Ik schaam mjj over mjjn luiheid. Maar ik heb een slechten nacht gehad tenge volge der ontroering over de komst van mjjn jongen en ben eerst in slaap gevallen nadat ik geroepen was. Komt, neemt plaats." »Wjj waren zoo druk in gesprek dat wp door het gebruik aan de koninkljjke waardig heid verbonden, bezigt waar Z. of H. M. zelf optreedt»Z>e koning of de koningin" klinkt veel waardiger en deftiger dan »Z. of H. M." Niet alleen in de hofkringen neemt men uit aanstellerij dergelijke vrjjheden, ook in de ad ministratie, met name aan een der afdeelingen van het departement van buitenlandsche zaken. Wanneer sedert een paar jaren een Neder- landsch diplomaat van den koning vergunning erlangt om eene buitenlandsche ridderorde aan te nemen dan wordt dat niet in de Staatscourant in den gewonen vorm vermeld, eenvoudig dat Z. M. bjj besluit van vergunning heeft verleend, maar dan heet het, dat het den koning heeft behaagd die vergunning te ver- leenen. Waartoe dient deze afwijking Met die »voornamigheid" doet het departement van buitenlandsche zaken niets anders dan zich belacheljjk maken. Want niemand zal van dezen afwpkenden vorm den indruk krjjgen, alsof de koning met een speciaal en bpzonder welbehagen aan de heeren diplomaten deze door de grondwet gevorderde vergunning ver leent, zoodat er een bjjzondere krul vereischt wordt boven en behalve de gewone, en met behoorljjken eenvoud gestelde formule. Door de naamlooze vennootschap Veree- nigde Rotterdamsche Tooneelisten, directieLe Gras en Haspels te Rotterdam, is een pr jjsvraag uitgeschreven voor een tooneel- of blijspel. Om in aanmerking te kunnen komen voor den prjjs, ten bedrage van 1000, die op advies van eene jury zal toegekend worden, moet het stuk, behalve aan de algemeene eischen van artistieke waarde en geschiktheid ter opvoering, voldoen aan de volgende voor waarden het moet Nederlandsche toestanden behandelen, voldoende zpn om een speelavond te vullen, terwjjl de bezetting der rollen moet vallen binnen de krachten van het personeel der vennootschap. De jury bestaat uit drie leden, wier namen later zullen worden bekend gemaakt. De stukken moeten vóór den 1 December 1890 ingezonden worden aan het adres van Le Gras en Haspels, schouwburg Aert-van- Nesstraat, Rotterdam. In de opgaaf der geslaagden bjj het eind examen der hoogere burgerscholen in Zeeland ons Vrijdagnamiddag per telegraaf toege zonden en in het nommer van Zaterdag op genomen, waren de namen C. de Loomie en W. A. de Loomie fout, die moesten zjjn C. de Looze en W. A. de Looze. Aan de militaire school te Haarlem is nog na gehouden overgangs-examen in het tweede studie-jaar geplaatst de volontair- sergeant De Koning. Geslaagd bjj het examen lager onderwjjs Fransch te 's Hage, de heeren J. Christiaanse van Koudekerke en J. K. Crucq van Arnemuiden. aan geen ontbijt gedacht hebben", zei Olivia. »Wjj hebben ontdekt dat wjj éen liefhebberjj gemeen hebben paarden." »0 natnurljjkDaar had ik heelemaal niet aan gedachtWjj zullen een paard voor u zien te krjjgen, Culhbert." »Wjj hebben er al over gesproken", viel Olivia vol vuur in en deelde hare plannen aan mevrouw Iredell mede, die alles goed keurde. Het regende niet, ofschoon de lucht betrok ken was. Juist heerljjk om te rjjden", zei juffrouw Pierrepoint en schelde om de paarden tegen half twaalf te bestellen. Het ontbjjt werd onder vrooljjk praten en lachen genuttigd; en Culhbert maakte zich zeiven de opmerking dat zjjn moeder er bjj daglicht veel minder jeugdig uitzag. Zjj had een vervallen trek op het gelaat, dien hjj gisteren avond niet j gezien hed. Eensklaps zei Olivia »Wat ziet gjj er slecht uit, mevrouw Iredell. Gjj hadt niet moeten opstaan." »Het zal wel gauw overgaan. Ik word oud en kan niet meer tegen een slapeloozen nacht", antwoordde mevrouw Iredell met een droevig lachje en zag naar haar zoon, die zich te goed deed aan gebakken ham met eieren en daarna overging tot marmelade met be schuitjes. Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1890 | | pagina 1