N°. 168. 133" Jaargang. Zaterdag 19 Juli, 1880- Dez« courant verschijnt d a g e 11] k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen! Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.-3 Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.' Advertentiën20 cent per regel! Bij abonnement lager! Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle dankbetuigingen: van 17 regels f 1.50; iedere Tegel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte! Middelburg 13 Juli, FEUILLETON* VOSJE. LETTEREN EN KUNST. ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE. mam ÜIDIH I Iil lil.Sdll COURANT. Thermometer. Middelburg 18 Juli vm. 8 a 65 gr. m. 12 u 59 gr. av. 4 u. 61 gr. F. Verwacht Z. W. wind. Agenten te Vlissingen: P. G. db Vbt Mbstdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. v. o. Pbijl, te Zierikzee: A. O. db Mooij te Tholen: W. A. va* Adrortenttta Nieuwsmrcrijzb» en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te eeo uur advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar te ^Rotterdam, de Gebb. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de la Mas Azn, te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publioité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jonxs, opvolger. ïjj des avonds nog worden opgenomen Slechts in een deel van ons vorig nomraer konden wij nog mededeelen, dat de Errste kamer de spoorwegovereenkomsten heeft aan genomen met 22 tegen 17 stemmen. Vóór stemden de heeren Hengst, De Bruyn, Smitz, Smits van Open, Verhepen, Merkelbach, Van Nispen tot Pannerden, Van Pallandt, Thooft, Coenen, Van Zuylen, Van der Breggen, Blussé, Donker, Pijnappel, Bultman, Van Ljjnden, L. van NispeD, Van Naamen VanEem- nes, Van Lier, Magnee en Regout. Tegen stemden de heeren Breuning, Van Swinderen, Van Royen, Van Eysinga, Six, Rengers, Hein, Kappepne, Alberda, Niessingh, Van Alphen, Prins, Stork, Van Akerlaken, Welt, Fransen van de Putte en Muller. Van stemming onthielden zich de heeren Van Nagell van Ampsen, Vening Meinesz, Van Gennep, Viruly, Huydecoper, Van Tien hoven, Wertheim, Insinger, Moolenburgh, Blij- denstein en Pijls. De kamer is op reces uiteengegaan. De Parjjsche avondbladen van gisteren mel den dat, daar de Fransche en Neder landsche regeeringen het eens zijn geworden omtrent de grensregeling van Guyana, de stukken, welke op de zaak betrekking hebben, door haar naar Petersburg zullen worden opgezonden. Bp kon. besluit is de uit het korps officieren van administratie bjj de zeemacht afgevoerde officier van admin. Ie kl. W. E. Muller weder in dat korps opgenomen. Verder is bjj het personeel der militaire administratie, en wel bjj de kwartiermeesters lo. benoemd tot le-luit.-kwartierm., bij bet 6e reg. inf., de 2e-luit.-kwartierm. J. Rutgers, van het korps 2o. de le-luit.-kwart. H. C. M. Rojjen, van het 4e reg. inf., op non act. gesteld. Nog is de heer J. H. P. van Kerckhoff, arts, benoemd en aangesteld tot officier van gez. 2e kl. bij bet personeel van den geneesk. dienst van het leger in Ned.-Indic. Bp de interpellatie, door den heer Domela Nieuwenhuis in de Tweede kamer gehouden over de Enschedesche werkstaking, werd door dezen de vraag gedaan, of de burgemeester het recht heeft een openbare vergadering te ont binden, waarin geen materieele rustverstoring plaats heeft en waarin niet wordt aangespoord tot daden van geweld. De heer Nieuwenhuis betoogde, dat een der- geljjke handeling in strijd is met art. 22 der wet op het recht van vereeniging en vergade ring de minister van binnenlandsche zaken verdedigde den burgemeester door te wjjzeD op art. 186 der gemeentewet, hetwelk, in verband met art. 184, bepaalt, dat ingeval van oproerige beweging, van samenscholing of andere stoornis der openbare orde, de burgemeester bevoegd is alle bevelen die hp ter handhaving der orde noodig acht, te geven. Tegen deze verdediging komt mr S. van Houten Een VERTELLING, uit het Duitsch, van B. Herwi. Op de bewonderende uitroepen der Ameri- kaanscbe over mjjn danskunst en haar vraag wie mjj dat geleerd bad jokte ik«Niemand, doch eensklaps was het alsof Lise met haar lief gezichtje voor mij stond en mp zeer treurig aan keek,als wilde zjj zeggen«Schaamt gjj u over mp Ben ik n niet goed genoeg Ik hoorde niet wat de Engelsche juffrouw verder zei, zoo dat zjj herhalen moest «Nn komen uij aan de beurt, mjjnheer Wolfgang." Wjj dansten. Ellen liep snel naar het kus sen, nam een prachtige orde en snelde weg. Ik stond alleen bij den grooten mand met bloemende andere jongens hadden spoedig hun keus gedaan, maar ik keek en zocht, koos en verwierp weer, totdat ik eindelpk gevonden had wat ik zocht, een bouquetje van roode anjers, met lintgras saamgebonden. Ik snoof den geur met volle teugen op.ja maar aan wie zon ik het nu geven? Ik keek de zaal rond. Bjjna iedereen zag er bljj en geluk kig uit. Daar verrees het treurige gelaat van in het Soc. Weekblad op. Hp betoogt o. a. dat de minister een principieele fout begaat door voorbij te zien, dat art. 184 alleen geschreven is voor de handhaving van de orde tegenover de rustverstoor ders of oproerlingen. Art. 186 spreekt van een gevalwaarvoor de burgemeester buitengewone bevoegdbeden erlangt, terwjjl de minister het doet voorkomen, alsof in dat artikel sprake is van een tijdperkwaarin de geheelegemeente, alwaar dat geval plaats vond, in een buitengewonen rechts toestand komt te verkeeren en alsof in zulk een tijdperk de werking der wetten geschorst zou zijn, en de burgemeester aan geenerlei wet gebonden. Zijn subjectief begrip, dat de door hem bevolen maatregelen ter handhaving der orde strekken, zou voor de geheele gemeente boven alle wetten gelden. De wonderlijke wetsuitlegging is in lijn* rechten strjjd met de wet zelve. Art. 186 wordt nog gevolgd door art. 187, hetwelk den invloed van het geval van art. 184 (oproerige beweging, rustverstoring) op den algemeenen rechtstoe stand regelt. Het luidt«Is het, in zoodanigen toestand, noodig, algemeene voorschriften van politie voor de inwoners uit te vaardigen en onverwijld af te kondigen, de burgemeester is er toe bevoegd. Hij brengt die voorschriften terstond ter kennis van onzen commissaris in de provincie en, zoo spoedig mogeljjk, ter kennis van den raad. Onze commissaris kan de uitvoering van zoodanige voorschriften schor sen. De voorschriften vervallen, zoo zjj niet door den raad in zjjn eerstvolgende zitting zijn bekrachtigd, tenzij de burgemeester ten aan zien van een raadsbesluit tot niet-bekrachti- ging oordeele te moeten handelen naar de voorschriften der 2e en 3e zinsnede van art. 70." Een vergadering, die zelve stoornis der orde oplevert, of de qualificatie van oproerige be weging verdient, wordt niet door de wet be schermd, maar de rustverstoring heeft op den algemeenen rechtstoestand der ingezetenen slechts invloed door middel van de bp art. 187 bedoelde voorschriften. In bet geval van Enschede was echter geen verordening volgens art. 187 uitgevaardigd. De ontbonden vergadering droeg geen bjjzonder karakter en de rust werd er niet verstoord. De min. beweerde, dat het van zelf sprak, dat een burgemeester, die bevoegd is ter handha ving van de orde op de menschen te doen schieten, ook de bevoegdheid heeft een verga dering te doen uiteengaan. «Als de vergader den," voegt de heer Van Houten hierbjj, «zich eventueel bij den min. beklagen, moeten zp zich er alzoo op voorbereiden, ten antwoord te ontvangen, dat de te Enschede bestaande span ning den burgemeester het recht gaf, hen allen, gelijk alle ingezetenen, na waarschuwing neer te schieten, als hem zulks ter handhaving der orde dienstig ware voorgekomen, en zij blij mogen wezen, dat zp er zoo heelhuids zjjn afgekomen In art. 187 grondwet is, met het oog op de vele rechtsvragen, welke er bp rustverstoring op rijzen, een wettelijke regeling van don staat van oorlog en beleg voorgeschreven. Verschil lende grondwettige rechten kunnen daarbjj ter zjjde worde gesteld. «Als wij nog eenigen tijd ministers moeten gedoogen, zegt de heer Van Houten, die de wetten toepassen, geljjkdeheer De Savornin Lohman voornemens Bchijnt te Vosje weer voor mij, als vroeg zij met hare groote oogen «Aan wie zult gp uw bouquetje geven «Nu, Wolfgang, gij bedenkt u zoolang, wie krijgt die mooie anjer van u De dansmeester stond lachend voor mp. «Ja, dat weet ik nog niet," stotterde ik verlegen en maakte een linksche buiging. «Geef ze dan aan een kind, dat nog niets gekregen heeft," zei de goedige man. Ik knikte dankbaar en liep hard weg om mijne bloemen in de voorkamer achter de dikke gordijnen, in een hoekje bjj het raam te verstoppen. Daar zou niemand ze vinden. Den volgenden dag was het Zondag. Ik kon het oogenblik haast niet afwachten dat ik naar de plaats mocht gaan om mijne kleine danseuse de bloemen aan te bieden. «Daar, Vosje," zei ik toen zp eindelpk in haar Zondagspakje naar beneden kwam. Met een kleur van opgewondenheid stak ik haar de bloemen, die reeds begonnen te verwelken, toe. «Van gisteren van den cotillon, gij weet wel." Zp zag mij ongeloovig aan. «En hebt gp die voor mij meegebracht Waarljjk O goede, zielsgoede Wolf, die gp zjjt." Zp verborg haar gloeiend gelaat in de bloemen en snoof den geur opdaarna stak zjjn, ware het wens^h.':jk, dat deze wet spoedig werd ingediend. Het is mogeljjk, dat hjj zal durven voorstellen, dat eenige rustverstoring en spanning, als te Enschede voorkwamen, den staat van beleg voor zoodanige gemeenten doen ontstaan en de grondwettige rechten van al hare ingezetenen schorsen. Het is eveneens mogeljjk, dat de tegenwoordige meerderheid der Staten-generaal hem hierbjj volgt. Maar zoolang dit niet geschied is, bljjf ik bij de meening, dat uit zoodanige rustverstoring slechts dan voor de geheele bevolking rechtsgevolgen voortvloeien, als die gevolgen volgens art. 187 der gemeentewet in algemeene voorschriften zjjn geformuleerd." Omtrent de zittingen van de Arbeids-Enquête- commissie schrijft men uit Hengeloo (O.) Sedert eenige dagen houdt de Enquête commissie hare zittingen in het Beursgebouw alhier. Wat er verhandeld wordt is thans nog geheim voor Hengeloo's ingezetenen. Al leen ziet men zoo nu en dan troepjes meer of minder zenuwachtige personen in de koffie kamer van het gebouw, die straks voor de balie moeten verschijnen. Tot heden waren het uitsluitend bewoners van Enschede. Onder dezen werden opgemerkt de burgemeester, de arrondissements schoolopziener, kapelaan dr. Arriëns, de voorzitters der afdeelingen van den Soc.-Dem. Bond en Patrimonium, eenige hoofden van scholen, enkele fabrikanten, een paar geneesheeren, enz. Algemeen prjjst men de voorkomendheid van den voorzitter, den heer Yeegens, die de zenuwachtigen direct op hun gemak weet te brengen. Dr. Arriëns, de bekende hoofdfiguur in de beëindiging van de Enschedesche werkstaking, onderging een verhit A van raim drie uur. Volgens bet Haarl. Dgbld zjjn de heeren A. P. C. de Roo e. s., te Breda, voornemens binnenkort aan de regeering de bewilliging en de koninkljjke goedkeuring te vragen voor de oprichting van een afdeeling vrijwillige cava lerie, wier leden alsdan in het genot zouden deelen van een verkorten diensttijd bjj bet leger. Voorloopig wenscbt de heer De Roo opgave van de namen van hen, die eventueel zich bjj het vrij willige huzarenkorps zouden wenscben aan te sluiten om langzamerhand te komen tot volledige organisatie, vaststelling van de uniform enz. De heer De Roo, zelf een stout ruiter, zou dan als kommandant en voorloopig ook als instructeur optreden. De voorsteller hoopt, dat, fvordt zjjn plan verwezenljjkt, het navolging zal vinden, opdat het legerbestuur in tjjd van oorlog beschikken kan over een aantal goed geïnstrueerde en ge disciplineerde vrijkorpsen, die onder hun zelf gekozen kommandant aan het land goede diensten zullen bewijzen, vooral bij den z.g. kleinen oorlog. De Friesche Handelsvereeniging beeft de vraag besproken: lo Is het tegenwoordig ijveren voor Zondagsrust overdreven en dientengevolge schadelijk voor het algemeen handelsbelang zjj een anjer in haar haar en danste vrooljjk in het rond, al zingende «Nu ben ik ook een dame 1" en zp voegde er ernstig bjj«Dat zal ik nooit vergeten." Daarop volgde er een akelige tjjd. Een slecht examen, een afschuwelijk rapport en wat nog erger was een berisping over mjjn gedrag, zoodat vader zeer boos werd en driftig zei «Het is uw geluk dat de dansles uit is want die zou voor u toch moeten ophouden en op dat spelen daar beneden op de plaats moet ook orde gesteld wordenvrouwlief, zorg er toch voor dat het eeuwigdurend samenzijn met dat kind uit het achterhuis den jongen niet meer van zijn werk afhoudt. Het zou het beste voor hem zjjn als hp het huis uit was." Juffrouw Reineke had ook van het schan daal voor in huis gehoord en haar dochtertje streng verboden met den jongen van den architect te spelen. Er moest nu een einde aan die laffe spelletjes komen enz. Heimeljjk klaagden wp elkaar onzen nood en toen het op heengaan aankwam namen wij ook op die manier afscheid. Vosje schreide niet, maar was zeer droevig gestemd en zei ernstig: «Nooit in mijn leven zal iemand weer zoo goed voor mp zpnik zal je wel nooit terugzien het is sehandeljjk dat ze je weg zenden 1" 2o Welke middelen kunnen dan worden aan gewend om dat kwaad tegen te gaan Het eerste gedeelte der vraag werd met alge meene stemmen bevestigend beantwoord, terwijl ten opzichte van het tweede gedeelte besloten werd een commissie van 5 leden te benoemen, aan welke werd opgedragen in breede trekken een plan op te maken, boe door geheel bet land het best propaganda voor deze zaak is te maken. Wp vestigen de aandacht onzer lezers op het ingezonden stuk, in dit nommer, van den heer G. A. Vorsterman van Oyente Aardenburg. Verleden week heeft men te Maeseijek op den zolder eener afgezonderde wening eene op hout geschilderde schilderij gevonden van Van Ejjck. De schilderij is eene Ecce Homo. De licht glans, die het hoofd omstraalt, is een waar kunstgewrocht. De Zaligmaker ziet voor zich in bedrukte houding, die het medeljjden af dwingt; naast den Zaligmaker staan twee mannen, gerechtsdienaars, waarvan een den purperen mantel vasthoudt. Het stuk is voor loopig te zien gesteld in het lokaal van den katholieken kring te Maeseijek. (N. R. Ct.) De heer E. v. d. Kerckhoven, vroeger aan de HollandBche Opera verbonden, is aan de opera te Perpignan geëngageerd. Het bericht, dat mevrouw AlbregtEn gelman bij het tooneelgezelschap van de heeren De Vos en Van Korlaar zou geëngageerd zpn, wordt thans tegengesproken. Heden middag werden van wege de Ver eeniging tot wering van schoolverzuim te Middelburg aan de leerlingen |an school A (hoold de heer J. Hogerland) de belooningen toegekend, die zjj door hun getrouw schoolbezoek in het af- geloopen jaar zich hebben verworven. Het aantal leerlingen, dat in 1889 gedurende langer of korter tjjd die school bezocht, bedroeg 367, 193 jongens en 174 meisjes; 68 leerlingen verlieten de school 33 j. en 35 m., zoodat 299 de lessen volgden, 160 j. en 139 meisjes. Van deze leerlingen hadden geen verzuimen 102 j. en 85 m. of 187 leerlingen en 15 verzuimen 27 leerlingen, 16 j. en 11 m. Wegens plaatsing in 1889 konden niet in aanmerking komen 80 leerl., 39 j. en 41 m., zoodat er slechts 5, 3 j. en 2 m. wegens te veel verzuim niet beloond kunnen worden. Hitgereikt werden 36 geldprijzen a 1, 98 a 0.75 en 19 0.50 of samen 153 geldprijzen. Van deze school nemen 61 leerlingen aan den rjjtoer deel, zoodat het geheele getal be kroonden 214 bedraagt. De uitreiking had op de gewone wjjze plaats. De heer dr Sibmacher Zijnen hield eene toespraak, waarin hjj de dankbaarheid van de vereeniging uitsprak voor het getrouwe school bezoek. Hij wees op de noodzakeljjkheid dat ieder, die goed door de wereld komen wil, steeds zpn plicht moet betrachten, kunde moet «Vader zegt dat er anders niets van mjj terecht komt. Moeder is te toegevend", zei ik vergoelijkend. «Niets van je terecht komenriep zjj verontwaardigd uit. «Niets van jou terecht komenNu nog mooier Toen had ik haar voor het laatst in vele jaren gezien. Er brak een heel nieuw tijdperk voor mjj aan een tjjd van werk en plicht, en mpn Arcadië, het oude, ouderwetsche huis, de plaats met den kastanjeboom, het ach terhuis met de houtschuur dat was het heilige eiland geweest, waarop het kind speelde en gelukkig was, de plek waarheen mijne ge dachten nog telkens terugkeerden, de plek met de verbleekte zonnestralen, waarvan men de weerkaatsing nog lang meent te zien, en die gedurig weer warm en bezielend doorbre ken, wanneer bet nadenken als een hamer tegen de diepste schacht van het hart klopt en het goud der kinderherinneringen aan het licht brengt. Ik werd geheel door mijn ernstigen arbeid in beslag genomen en braebt slechts zelden een kort bezoek aan bet ouderhuisVosje zag ik niet meer. De Reinekes waren verhuisd en moeder bad geboord dat bet meisje ook zeer vlijtig werkte. Ik kreeg zooveel nieuwe in drukken, nieuwe kennissen, beleefde zoovele veranderingen, dat ik heel weinig aan onze verzamelen en vljjtig en jjverig de bem opge dragen taak moet vervullen. Een paar liedjes werden gezongen, waart ij o. a. der vereeniging dank werd gebracht voor hetgeen zij in het belang der kinderen deed, terwpl de gebruikeljjke hoera's voor ouders, leerlingen en de vereeniging niet uitbleven. Heden, Vrjjdag, had te Goes in De Prins van Oranje de 54e algem. verg. der Zuid-Beve- landsche onderwjjzers-vereeniging plaats. Het aftredend bestuurslid, de heer A. R. Breetvelt, werd herkozen. De heer P. Leps, h. d. s. te Baarland, hield de gebruikelijke lezing en de beer A. van Schelven, h. e. s. te Goes, leverde eene bijdrage. Door den beer Lijbaart van het gezelschap Krabbendjjke werd het vraagpunt ingeleid «Wordt er aan het leervak: Kennis der natuur op de volksschool wel die zorg besteed, waarop het om zjjne belangrijkheid aanspraak maken mag Voor het hoofdonderwjjzers-examen te Arnhem is geslaagd de heer V. Borm van Koe wacht. Voor hetzelfde examen te Breda de heer H. Brakman van Groede. Mej. J. A. Platteeuw Ld., geboortig van Wilhelminadorp, thans te 's Gravenhage, slaagde aldaar als hoofd-hewaarschoolhouderes. Het voor heden aangekondigd zomer-con- oert in den hovede Edele Handboog alhier is, wegens het ongunstig weder, tot Maandag uitgesteld. Door burgemeester en wethouders van Middelburg is aan den ambtenaar ter ge meente-secretarie de heer P. de Vejj, op zpn verzoek met 15 Aug a. eervol ontslag uit die betrekking verleend. Voorts is tot kraanmeester benoemd de heer G. Knol. Eene reeds bejaarde Engelsche dame, die Donderdagavond met de mailboot Prins Hendrik van Queenboro vertrok om zich in gezelschap van haar echtgenoot naar eene Duitsche bad plaats te begeven, ris gedurende de reis naar Vlissingen overleden. Als een bewjjs dat onder de gemeente Heinkenszand de vischotters niet zelden te zien zpn, kan gemeld worden dat door een arbeider Donderdag acht dezer dieren tegeljjk gezien werden in de Schouwersweelpolder. Men schrjjft ons Zondag 20 Juli hoopt de ridder van het Metalen Kruis, R. de Kok, oudste ingezeten van Borssele, zpn 90en verjaardag te vieren. De man verheugt zich in het bezit van een krachtig lichaam en al zjjne vermogens. Alleen het gehoor laat te wenschen over. Nu en dan maakt hjj nog wandelingen naar andere ge meenten op een a twee uur afstand van zjjne woonplaats. In 1830 werd hjj als tamboer ingeljjfd hij de gewapende volksmacht en in 1831 bevorderd tot sergeant-majoor. Daar hjj destjjds de eenige broodbakker te Borssele was, verzocht de bur gerij vrijstelling van dienst voor hem, wat met goeden uitslag werd bekroond. gemeenschappelpken kinderljjd dacht. Einde lijk werd ik een vroolijke student en slechts nu en dan wanneer een orgel voor mpn ven ster een van die oude bekende dansen liet hooren, legde ik de pen neer, liet het hoofd op de hand rusten en riep het verledene in mpn geheugen terug. Wat zou er van Vosje geworden zpn dacht ik dan en toen ik bjj mpn volgend bezoek in mjjn geboortestad weer naar haar vroeg, ver telde moeder mij dat zp zieh thuis niet ge lukkig gevoeld had bjj den voortdurenden han denarbeid zij wilde vooruit en toen op zekeren dag de directeur van den schouwburg een advertentie in de courant zette om knappe jonge meisjes op te roepen, als figuranten in een groot nieuw stuk, had zp zich aangemeld. Moeder had haar op het tooneel herkend zelfs onder die honderden viel zjj op door hare schoonheid. Daarna wilde de directeur haar niet meer laten gaan en zij was met hem en zpn gezelschap vertrokken. «Dat geloof ik wel," zei ik lachend. «Zjj danste uitstekend en ik heb het aan haar te dan ken dat alle dameB vinden dat ik prettig wals." «Het is te hopen dat zij er niet bjj te gronde gaat," zei moeder bedenkelpk." «Die te gronde gaan, dat kan niet 1" antwoordde ik fier. Er verliepen verscheiden jaren. Er werd oorlog gevoerd, Er werden wonden geslagen

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1890 | | pagina 1