N°. 165.
133s Jaargang.
1890-
W oensdag
16 Juli.
Oom Ulrich.
"FEUILLETON.
Dez« courant verschijnt dagelijks?
met uitzondering van Zon- en Feestdagen?
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.—=3
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.'
Advertentiën: 20 cent per regel? Bij abonnement lager?
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens all#
dankbetuigingen: van 17 regels f 1.50;
iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte?
Middelburg 15 Juli.
ADOLPHE RIBAUX.
Vrijheidsbeneming.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
1
Thermometer.
Middelburg 15 Juli vm. 8 a 73 gr.
m. 12 u 79 gr. av. 4 u. 72 gr. F.
Verwacht Z. W. wind,
Agenten te Vlisaingen: P. G. bi Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bollakd, te Krniningen: F. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. 0. db Moonte Tholen: W. A. va* j Advertehtlöa
nreuwiiihuijzejr en te Temenzen: m. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de j moeten des namiddags te «mi utr
advertentie-bnrean's van Nijgh Va* Ditmab te^Rotterdam, de Gebr. Beli*ïa*te, te 's Gravenhage, en A. de la Mab Azn, te Amsterdam. i aan het bureau bezorgd zjjn, willen
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publioité étrangère G. L. Datjbe Cie., Joh» F. Jokbs, opvolger. i zij des avonds nog worden opgenomen
Aangezien de heeren A. L. W. Seyffardt en
W. Rooseboom, ingevolge art. 96 der grondwet,
van rechtswege het lidmaatschap van de Tweede
kamer der Staten-Generaal hebben verloren,
moet in elk der hoofdkiesdistricten Utrecht
en Arnhem eene verkiezing plaats hebben. Die
is bepaald op Dinsdag 29 Juli e. k. en de her
stemming, is die noodig, op Dinsdag 12 Aug,
daaraanvolgende.
Bp kon. besluit is benoemd tot griffier bij
het kantongerecht te Tiel, mr. A. B. K. F.
Schouten, laatstelijk bij het kantongerecht te
Roermondtot griffier der arr.-rechtbank te
Maastricht jhr. mr. G. Th. L. van Geusau,
thans kantonr.-plaatsv., advocaat en procureur
aldaar.
Verder is benoemd tot notaris binnen het
arr. Roermond, ter standplaats Helden, O. M.
F. Haffmans, cand.-notaris aldaar.
Voor het tjjdvak van 16 Juli 1890 tot en
met 30 September d. a. v., is benoemd tot
adsistent aan 's rjjks veeartsenijschool te Utrecht
A. M. Vermast, paardenarts 2e kl. van het
leger in Ned.-Indiethans met verlof hier te
lande.
De heeren mr. R. M. Ribbius, lid van het
hof van justitie in de kolonie Curacao, en
mr P. F. de Haseth Evertsz, praktizijn aldaar,
zjjn benoemd resp. tot voorzitter en tot lid
van genoemd college.
Nog is aan C. "W. Soutendijk, op zijn verzoek,
met ingang van 1 Augustus 1889, eervol ontslag
verleend uit zjjne betrekking van landmeter van
de le klasse van het kadaster, behoudens aan
spraak op pensioen.
In het nummer van de Economist, dat dezer
dagen zal verschijnen, heeft de heer L. E. Asser,
oud-ingenieur der Holl. Spoorwegmaatschappij,
een artikel doen opnemen, gewijd aan de
spoorweg-overeenkomsten, die door den schrij
ver krachtig worden verdedigd tegenover de
bezwaren der tegenstanders. De heer Asser
heeft getracht aan te toonendat de finan-
cieele bezwaren der overeenkomsten, hoewel
groot, in bet niet verzinken tegen de reeds
in de spoorwegen vastgelegde sommendat
de tegenwoordige abnormale toestand van den
Rijnspoorweg een onmiddellijke regeling noo
dig maakte, waardoor de opportuniteit van
het voorBtel is verdedigt en het dus op prijs
is te stellen, dat andere goede bepalingen, o.
a. kostelooze regeling van de doorsnijding van
het Merwedekanaal tegelijkertijd worden ver
kregen dat een concentratie wordt bereikt,
die aan het binnengoederenverkeer en het
personenverkeer in ruime mate zal ten goede
komen, en dat de vrees voor opdrijving der
tarieven bij coalitie zal blijken ijdel of althans
overdreven te zjjn. Hij acht de aanneming
dezer voorstellen door de Eerste kamer ge-
wenscht, met voorbehoud evenwel, dat de macht
van den minister van waterstaat, bjj art. 5
van de spoorwegwet bepaald, (regeling van
het gemeenschappelijk gebruik) op behoorlijke
JSTOVEDLE
Uit het Fransch
va»
V.
Maar Ulrich bleef nadenkend.
»De drommel hale die malle wezens 1"
zei hjj bjj zich zeiven. >Heeft men ooit zoo
iets gezienAlsof er een zweem van gelij
kenis ware tusschen die groote, ij dele Olympia
en mijn lieve, zachtzinnige Marie Rosa 1"
Hij zocht naar een middel om de zaak tot
een goed einde te brengen, peinsde zich moede,
bedacht eiken avond iets anders, dat hjj den
volgenden morgen weer verwierp en kwam niet
verder.
Ulrich, die Marie Rosa den eersten tjjd van
zjjn verbljjf vergeleken had bij een huppelend,
sjilpend vogeltje, maakte zich ongerust, omdat
zjj zoo bleek zag en hoe langer hoe zwaar
moediger werd.
en geen twijfel latende wijze zal worden ge
regeld. (Fad.)
Naar aan het Dagbl. van 's Gravenhage ter
oore kwam, zou het verbljjf van den gezant
van Roemenië dezer dagen te 's Gravenhage ook
in verband hebben gestaan met een plan van
de koningin van Roemenië om een bezoek aan
Den Haag te brengen.
Ter zelfder tjjd werd te Scheveningen van
den intendant der koninkljjke paleizen in
Roemenië een schrjjven ontvangen, waarbjj de
plattegrond en andere gegevens werden opge
vraagd van een voornaam etablissèment aldaar.
EERSTE RARER.
Militair Onderwijs.
Bij het afdeelings-onderzoek van b«t ontwerp
tot regeling van het militair onderwijs hij de
landmacht enz., konden vele leden zich in het
algemeen met het wetsvoorstel vereenigen,
maar openbaarde zich verschil in gevoelen
omtrent de instelling van de cadettenschool.
Enkele leden, die verklaarden weinig ingeno
men te zjjn met de voordracht, hadden groot
bezwaar tegen de oprichting van genoemde
school. Vooral nu men zich ook op andere
wijze buiten die school tot de lessen der Mil.
Academie kan voorbereiden, meenden zjj te
recht de vraag te mogen stellen, waarom die
oprichting noodig was.
Bovendien waren aan het in het leven roe
pen van die instelling en aan hare instand
houding te groote kosten verbonden, terwijl de
instelling zelve de bjjzondere inrichtingen van
ouderwijs, welke zich ten doel stellen jonge
lieden voor de Academie op te leiden, zouden
benadeelen.
Dat de opleiding aan de Cadettenschool, nu
deze eenmaal in het ontwerp was opgenomen,
niet verplichtend was gesteld, werd door eeni-
ge leden betreurdook zjj vreesden, dat de
kweekelingen der cadettenschool den lande op
groote kosten zouden te staan komen. Enkele
leden daarentegen keurden het beginsel in deze
wet goed, waarbjj het diploma der hoogere
burgerschool geen recht geeft op toelating tot
de Academie, maar deze voor allen, die de
noodige kennis bljjken te bezitten, open staat,
zonder onderscheid, waar zjj die kennis zijn
deelachtig geworden.
In de houding van den minister te dezer
zake straalde eene weifeling door en eenig
toegeven aan de beschuldiging, alsof die schooi
eenen nadeeligen invloed op de opvoeding in
haar geheel zoude uitoefenen.
Ofschoon toegegeven werd dat er bezwaren
aan het toegelaten externaat verbonden waren,
was men het er echter vrij algemeen over eens,
dat zjj in de praktjjk van niet veel beteekenis
zouden zjjn.
Verscheidene leden achtten het leerplan
van de verschillende militaire inrichtingen te
uitgebreid met name dat van den hoofdcursus,
waar de jongelieden niet tot de meest ontwik
kelden zullen behooren.
Dat de officieren aan de hoogere krijgsschool
nog eens onderricht zouden ontvangen in de
Fransche, Engelsche en Duitsche talen zonder
Hjj had zich aan haar gehecht, alsof zjj zjjn
eigen dochter ware geweest en sloeg haar met
bezorgdheid gade; het denkbeeld dat zij niet
gelukkig was, hinderde hem verschrikkelijk.
Arme Marie Rosazjj was geschapen
voor de vreugde, om te lachen en te ge
nieten van haar jeugd en gezondheidDat
blanke voorhoofd mocht geen rimpels, die mond
mocht geen lijdenden trek krijgen, die blauwe
oogen mochten niet rood geschreid worden.
Het was duidelijk dat zij leed, dat hare onge
lukkige liefde haar alle vroolijkheid benam.
»Zjj zal nog eindigen met ziek te worden,"
dacht hjj met schrik, »zjj moet haren Steven
huwen, maar hoe
Toen kwam zjjn gesprek met Mozes hem
weer voor den geest
»Het is bespotteljjk dat iemand op haar
leeftijd nog zulke eischen kan stellen." Maar
niettemin moest hjj toegeven dat Mozes wel ge-
Ijjk kon hebben, dat de leeftijd niets ter zake
doet en dat men tot in hoogen ouderdom een
warm, gevoelig hart kan behouden.
»Het kan zoo niet bljjven. Er moet
een einde aan komen. Dat kind, vroeger
zoo blozend en levendig, mag niet langer
treuren. Mijn hart breekt als ik hare holle
wangen en droeve oogen zien."
Hij zag ook wel dat Olympia hem met een
zekere onderscheiding behandelde, dat zjj het
dat daarbij de lef'.eJrunde is opgenomen,
wekte bjj eenigen bevreemding.
In eene afdeeling werd het vertrouwen uit
gesproken, dat de minister de cadettenschool
zoude vestigen ter plaatse, waar hjj dit noodig
acht in het werkeljjk belang der zaak en zich
niet te zeer door voordeelige aanbiedingen van
gemeentebesturen, die zeker niet zonden uit
blijven, zal laten leiden. Van andere zjjden
werd het daarentegen goedgekeurd, indien door
den minister acht werd geslagen op voordee
lige voorwaarden, welke vermindering van uit
gaven kunnen medebrengen.
De ministers van oorlog en koloniën hebben
nog eene nota ingezonden naar aanleiding van
het eindverslag der commissie van rapporteurs
over het ontwerp van wet tot regeling van
het militair onderwijs hjj de landmacht voor
zoover daarbjj de opleiding voor den officiers
rang en de hoogere vorming van den officier
zijn betrokken. De behoefte aan beroepsoffi
cieren zou bjj eene nieuwe regeling van het
krijgswezen, niet in zoodanige mate stjjgen, dat
de inrichtingen voor militair onderwijs, welke
wegens het wetsontwerp voor de opleiding en
de hoogere vorming dezer officieren zullen
worden bestemd daarin niet voldoende zouden
kunnen voorzien.
De bedenkingen, welke de instelling van de
cadettenschool bjj enkele leden ontmoette, wor
den nader ontzenuwd.
De regeering heeft zich ten aanzien van deze
school op een standpunt geplaatst, dat de
oprichting daarvan onvermjjdeljjk noodzakeljjk
is, om zekerheid te verkrijgen dat er stof voor
aanvulling van de Kon. Mil. academie, bjj de
toekomstige regeling in alleszins voldoende
mate voorhanden zal zijn.
Daar zonder de instelling uer cadettenschool
de stof voor de militaire académie zou ont
breken, kon de regeering zich niet nederleggen
bij eene regeling, volgens welke het voorbe
reidend onderwjjs voor toelating tot de Kon.
Mil. academie geheel zou worden overgelaten
aan de hoogere burgerscholen en aan bjjzon
dere inrichtingen van onderwjjs.
De omstandigheid dat thans ook aan hen
die tot de cadettenschool zijn toegelaten, wordt
vergund zich elders dan aan die school voor
toelating tot de academie te bekwamen, brengt
in de hoofdbeginselen van het wetsontwerp
geenerlei verandering.
De regeering is er toe overgegaan eene be
paling in dezen zin in het wetsontwerp op te
nemen, om te gemoet te komen aan de bezwa
ren die van verschillende zijden tegen het ge
dwongen verbljjf aan de cadettenschool in het
midden werden gebracht, bezwaren waarin
zjj wel is waar geenszins in geljjke mate deelde,
maar die zjj niettemin niet geheel mocht voor
bijzien.
De regeering is van oordeel dat aan de op
leiding aan de cadettenschool groote voordeelen
verhonden zijn.
De gelijkstelling van hen, die, tot de cadet
tenschool toegelaten zijnde, haar niet bezoeken
met de leerlingen dier school, ten aanzien van
het recht op toelating aan de academie, is
naar de meening van de reg. noodig en billijk:.
Dat de cadettenschool de bijzondere inrich
tingen van onderwjjs, welke zich ten doel
er dikwijls op aanlegde om in den tuin te
zjjn als hjj voorbjjging, dat zij allerlei mid
deltjes wist te bedenken om hem staande te
houden, dat zij vriendelijker werd als zij met
hem sprak. Na de reseda en de vlierlimonade
moest hij hare Chineesche sterrebloemen zien,
de eerste pruimen uit den boomgaard proeven.
Als hjj voor het raam ging zitten rooken, zag
hij bijna onmerkbaar het gordijn aan den
overkant bewegen, alsof er iemand achter
stond te kjjken.
»Zou zjj misschien Dit zou al
heel belaeheljjk zijn 1" dacht Ulrich en kon
niet nalaten te lachen.
Maar wat volstrekt niet belachelijk was,
dat was het hartzeer van Marie Rosa.
»Dat kon zoo niet bljjven", herhaalde hjj.
Op zekeren avond vond hjj haar weer in
tranen in een hoekje van de schuur en dacht
»Het wordt tjjd om haar te troosten,
anders smelt zij geheel weg. Laten wjj eens
overleggen. Die oude juffrouw Olympia schijnt
bepaald een zwakje voor mij te hebben; in
hare liefdedroomen volg ik Mozes en al de
anderen opdaar moet ik van proflteeren,
misschien kan ik eenigen invloed op haar
uitoefenen. Eens in mjjn leven, zal ik ten
minste welsprekend zijnhaar hoofd is al
een klein beetje op hol, nu moet zjj geheel
overrompeld worden om haar baar toestemming
stellen jongelieden voor de academie op te
leiden, zou benadeelen, kan niet worden toe
gegeven.
De nuttig werkende inrichtingen te Delft en
te Haarlem die bjj het tot stand komen der
regeling van het wetsontwerp zullen vervallen,
zouden in elk geval over weinige jaren moeten
worden opgeheven.
In de meening dat het leerplan van de ver
schillende militaire inrichtingen te uitgebreid
zou zijn, kunnen de ministers niet deelen.
De ministers geven gaarne de verzekering
dat zij zich, bij het vaststellen van de plaats^
waar de cadettenschool zal worden gevestigd,
zullen laten leiden door het werkelijk belang
der zaak. Voordeelige aanbiedingen van ge
meentebesturen zullen daarbjj niet in aanmer
king komen, dan voor zooveel dit belang niet
wordt benadeeld.
De min. van justitie heeft het eindverslag
der commissie van rapporteurs uit de Eerste
kamer over het ontwerp van wet tot verzeke
ring van de toepassing van de bij de wet be
volen of toegelaten vrijheidsbeneming, beant
woord.
Hjj verdedigt het ontwerp voornamelijk met
het oog op de machteloosheid voor het gezag
door zijne onvolledige bevoegdheid om eene
woning binnen te treden met het doel van
vrijheidsbeneming.
Het is niet wel mogelijk de bevoegdheid tot
binnentreden te beperken tot een deel van de
woning hierdoor zou het doel natuurljjk geheel
worden gemist.
Hg die de huiszoeking doet, is wegens hetgeen
hjj verricht, verantwoordelijk aan hooger ge
stelde machten.
In de woning mogen de ambtenaren niet
alleen alles doen wat hun plicht hun gebiedt,
doch zjj moeten zulks doen. Zjj mogen kamers,
kisten, kasten en bergplaatsen onderzoeken of
de te vatten persoon zich daarin bevindt, maar
zjj mogen, voor zoover de wet hunne bevoegd
heden begrenst, niet handelen in strjjd met
die voorschriften. Zij mogen dus niet zoeken
naar zaken, waar zij slechts in opdracht hebben
te zoeken naar een persoon, omdat voor huis
zoeking naar zaken door de wet andere bjjzon
dere regelen zjjn gesteld.
Als de beambten binnen de woning verkeerd
handelen, kan zulks worden geconstateerd op
de wjjze waarop het in andere gevallen kan
geschieden.
De waarborgen tegen lichtvaardige schennis
van den huisvrede bjj nacht, zjjn tengevolge
van het bjj amendement in het artikel opge-
nomene vergroot in dien zin, dat bjj de keuze
van personen, geschikt om tot forceeren van
woningen gedurende den nacht gemachtigd te
worden nog nauwkeuriger moet worden toe
gezien.
Het ontwerp geeft de macht om het huis te
omsingelen en tegeljjkertjjd te doorzoeken,
zoodat dan toch in elk geval de pogingen van
den onwillige om zich verborgen te houden
beter zullen kunnen worden verjjdeld na de
totstandkoming der aanhangige wet.
Deze wet schept geene bevoegdheid noch
tot het huweljjk van die kinderen te ontlok
ken. Morgen ga ik naar haar toe."
VIII.
Den volgenden morgen bij het ontwaken
was zjjn eerste gedachte
»Dit is een plechtige dag, toon nu dat
gij militair geweest zjjt en neem de vesting
stormenderhand in 1"
Bjj zulk een gewichtige gelegenheid moest
hjj zich zoo voordeelig mogeljjk voordoen.
Ulrich kleedde zich dus met bijzondere zorg
trok zjjn beste plunje aan, met zijden kousen
en schoenen met zilveren gespen, en zag er
waarljjk goed en nog jeugdig uit, wel in staat
om moeieljjker veroveringen te maken, dan
die, welke hjj nu op het oog had. In den
spiegel ziende was hij dan ook zeer voldaan.
»En nu vorwarts 1" mompelde hjj. »Wjj
zullen eens zien, juffrouw Olympia, of wij u
geen rede kunnen doen verstaan."
Toen Lisbeth hem in groot tenue, met zulk
een deftig gezicht, zag verschjjnen, riep zjj
verbaasd uit
>Waar moet gij zoo mooi naar toe
»Ik moet een bezoek afleggen."
»Een bezoek! Zeker bjj den gouverneur,
dat gjj u zoo fraai uitgedost hebt?"
voor deurwaarder noch voor crediteurom eene
woning tot onderzoek te kiezen.
Het was Zondag, 13 Juli, vjjf jaren ge
leden, dat het rijksmuseum door den minister
Heemskerk werd geopend. Sedert dien dag
bedroeg het getal bezoekers 2.281.720.
Te Arnhem wordt Woensdag 16 Juli a.
de internationale tentoonstelling van kunst
werken van levende meesters geopend. Ruim
560 stukken zjjn geplaatst.
Tot 2en onderwjjzer aan de openbare la
gere school te Nieuw- en St. Joosland is be
noemd de heer A. de Smidt. Met hem waren
voorgedragen de heeren J. van Houte, A. Cevaal
en J. Bosdijk.
De'lOe algemeene vergadering van de on-
derwjjzers-vereenigingen in het arrondissement
Tholen wordt Vrjjdag 25 Juli a. in deGeoc-
troieerde Stads-Wjjnkelderte Cortgene gehouden
De agenda vermeldt verschillende stellingen
die verdedigd en eenige voordrachten die ge
houden zullen worden.
De werkzaamheden worden met een vriend-
schappeljjken maaltjjd besloten.
Tot onderwjjzer aan de christeljjke school
te Oostburg is benoemd de heer J. J. Legs te
Verseke.
Op de 60e algemeene vergadering van
eeraren aan Nederlandsche gymnasiën, onder
voorzitterschap van dr Hoekstra, Zondag 13
Juli te Breda gehouden was dr J. J. Couvée
als vertegenwoordiger der vereeniging van
leeraren aan inrichtingen van middelbaar
onderwjjs aanwezig.
Een 40 leden waren tegenwoordig.
In de eerste plaats kwam van de punten,
ingezonden ter behandeling in de vergadering
aan de ordede aansluiting tusschen middel
bare school en gymnasium (inleider dr J. G.
Schlimmer), het onderwerp, dat in de verga
dering der vereeniging van leeraren aan in
richtingen van middelbaar onderwjjs, op 30
Augustus 1889 te Middelburg gehouden, door
den heer dr A. van Oven, van Dordrecht werd
ter sprake gebracht en dat, hoewel schjjnbaar
slechts het O. M. betreffende, toch het gym
nasiaal onderwjjs van zeer nabjj raakt. Het
was op de agenda gebracht onder den volgen
den titelKan bjj eene eventueele herziening
der wet op het middelbaar onderwjjs de vjjf-
jarige cursus bjj de hoogere burgerscholen be
houden bljjven Is het wenschelgk dien met
een jaar te verlengen of verdient het de voor
keur de leerstof te beperken
Een motie van den heer Schlimmer, strek
kende om de vergadering als haar gevoelen te
doen uitspreken dat het gymnasiale onderwjjs
niet aan eene hoogere klasse eener middelbare
school, maar onmiddelljjk aan het lager onderwjjs
behoort aan te sluiten, werd verworpen met 1
stem meerderheid, terwjjl vele heeren zich
buiten stemming hielden.
Daarentegen werd de volgende motie van dr
J. J. Couvée met een meerderheid van 9 stem
men aangenomen.
»Neen, Lisbeth, niet bjj den gouverneur."
Marie Rosa stond versteld, met een kloppend
hartwant zjj begreep wel dat er iets ernstigs
ophanden was. Ulrich vatte haar onder de
kin en dwong haar hem in de oogen te zien.
»Wat ziet gjj weer bleek, kind, maar ik
geloof wel dat ik het middel gevonden heb.11
Hij ging heenzjj zagen hem den tuin van
juffrouw Olympia, die nu vol stond met
dahlia's, doorloopen en bjj haar binnengaan.
Deze had het zeer drukzjj was bezig
pruimenmoes te koken en stond met opge
stroopte mouwen, zoo rood als een kalkoensche
haan, voor het vuur, ^met een houten lepel
in het moes te roeren, dat in een groote
koperen pan kookte.
»Goede hemel!" riep zjj uit, toen zjj
Ulrich gewaar werd.
>Laat ik u niet storen, mejuffrouw, ik
zal geduldig wachten totdat gjj gereed zijt.1'
»Ik ben zóo klaar, maar als ik nu
ophoud met roeren branden zij aan; neem
een stoel, mjjnherr Ulrich en neem mjj niet
kwalijk dat ik u in de keuken ontvang."
Ulrich ging zitten.
»Wat zou hjj van mjj willen?" dacht ze
en roerde nog harder»nu nog mooier, nu
gaat het vuur uitl"
Zjj wierp er snel een blok op en na eenige
minuten was de marmelade gereedmooi van