4 Juli
N°. 155.
1336 Jaargang.
1890'
Vrijdag
Deze courant verschijnt d a g c I ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.1
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.2
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent:
Advertentiën20 cent per regel: Pij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alls
dankbetuigingen: van 17 regels f 1.50;
iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Middelburg 3 Juli,
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Thoolsche Pennekrassen,
MIDDEL
Thermometer.
Middelburg 3 Juli vm. 3 n 59 gr.
m. 12 u 65 err. av. 4 u. 63 gr. F.
Verwacht Z. W. wind.
Agenten te Vlissingen: P. G. db Vet Mebtdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Krniningen: F. v. d. Pui», te Zierikzee: A. O. de Mooi/ te Tholen: W. A. va* AilTerte»tiB*
Nieuwbnhukzsn en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te eea uur
advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmae te^ Rotterdam, de Gebb. Bei int ante, te 's Gravenhage, en A. de la Mab Azn, te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., Joh* F. Jones, opvolger,i zjj des avonds nog worden opgenomen
De oppositie van bevriende zijde begint
reeds tegen de ingediende legerwet.
De Tijd protesteert ten minste reeds en
meent dat door een aanmerkelijk gedeelte van
het Nederiandsche volk van dat ontwerp met
pjjnljjke verbazing zal worden kennis genomen,
omdat men deze allerminst van een kabinet
uit de rechterzijde mocht verwachten. Hoezeer
ook bereid onze veiligheid en de onafhanke
lijkheid van ons volksbestaan met alle ten
dienste staande middelen te bevorderen en zeker
niet tot de anti-militairisten behoorend in dien
zin, dat hij de hooge roeping van het leger
zou miskennenhoezeer gezind om het n o o-
dige, het onontbeerlijke voor 'slands
defensie toe te staan, is De Tijd niet bereid,
om ter wille van de zienswijze van sommigen,
ter wille van de liefhebberij van anderen, een
dwangmaatregel te zien invoeren, die niet
alleen toeschjjnt zonder nut te zjjn voor de
verdediging van het vaderland, maar zelfs te
eenenmale met de veiligheid en welvaart ervan
in strijd is.
Als zoodanig als onnoodig engevaar-
jj k beschouwt De Tijd de afschaffing van het
Techt tot plaatsvervanging. In die beschouwing
deelden ook zjj, door wier invloed het optreden
van het huidig kabinet werd mogelijk gemaakt.
Maar al ware dit niet het geval, al had men
slechts te doen met een kleine minderheid, die
de zetels der tegenwoordige kamerleden van
de rechterzijde, door bestrijding of onthouding,
in gevaar kan brengen, dan nog zou de voor
zichtigheid gebieden, rekening te houden met
zoo duidelijk uitgesproken weerzin. Hoeveel
te meer, waar de tegenstanders van persoon
leken dienstplicht ongerekend degenen, die
in andere partijen om de een of andere reden
er zich tegen verklaarden veilig kunnen
gerekend worden, de overgroote meerderheid,
bjjna de algemeenheid der katholieke kiesge-
rechtigden te omvatten 1
Vooral betreurt De Tijd, dat zoo weinig nota
is genomen van de bezwaren, die reeds bjj
voorbaat tegen den persoonlijken dienstplicht
waren ingebracht en dat zelfs geen schijn van
argumentatie in de lijvige memorie van toe
lichting te vinden is. Met hetgeen de regeering
ten aanzien der nota van de heeren Reuther,
Brouwers en Mutsaers doet opmerken, is het,
alsof zjj zeggen wiloch ja, de stakkers meen
den het wel goed, maar de menschen hadden
van de dingen eenvoudig geen verstand.
't Loont de moeite niet er veel papier verder
om vuil te maken
»Het komt ons voor aldus besluit De Tijd
»dat deze wjjze van optreden weinig in
overeenstemming is met het karakter, dat een
wetsvoordracht, van deze regeering uitgaande,
behoort te vertoonen. Ongetwijfeld mag het
kabinet, door het vertrouwen des konings tot
het bestuur der landzaken geroepen, zjjn gou
vernementeel karakter niet prijsgevenhet
behoort geenszins de speelbal te worden van
de party, die het in de kamers een meerder
heid bezorgtmaar evenmin, meenen wjj, mag
het vervallen in een tegenovergesteld uiterste.
Eenige dagen geleden wees De Standaard op
een alleszins geoorloofde samenwerking, die
tusschen eeu regeering en de partjj, uit welke
zjj is voortgekomen, dient te bestaan. Welnu,
van een zoodanige samenwerking draagt het
door ons besproken wetsvoorstel o. i. de sporen
niet. In de allereerste plaats toch zou deze
hebben gevorderd, dat er thans eenige aan
dacht geschonken ware aan de grieven, die
tegen den thans voorgestelden maatregel werden
aangevoerd. Kon men ze al niet wegnemen,
ze geheel te ignoreeren is moeiljjk ver-
eenigbaar, dunkt ons, met den eerbied, die ook
een bevriende regeering aan den politieken
medestander is verschuldigd".
Ook het Centrum betreurt het dat de regee
ring dit wetsontwerp heeft ingediend, zonder
in deze gewichtige zaak tegemoet te komen
aan de zoo duidelijk van verschillende zijden
uitgedrukte bezwaren.
»De inzage reeds van dit wetsontwerp ver
sterkt ons, zegt het blad, in de vroeger door
ons uitgesproken overtuiging, dat persoonlijke
dienstplicht, hoe wenschelijk deze ook moge
geacht worden, eene bepaalde onmogelijkheid
is, tenzij tevens de algemeene dienstplicht met
de noodige vrijstellingen ingevoerd worde.
Nu weten wjj zeer goed, dat algemeene dienst
plicht, wegens de daaraan verbonden kosten,
voor ons land eene onmogelijkheid is, tenzjj
men weder een stelsel als dat van wijlen den
generaal Reuther volge. Maar evenals het
Toor ons vaderland eene onmogelijkheid is,
om eeD krijgsmacht als de Fransche of Duit-
sche te hebben, en wij van het streven daar
naar moeten afzien, evenzoo is het onmogelijk
den dienst der dienstplichtigen zóo te ver
zwaren, hen maatschappelijk zóo bjj de niet-
dienstplichtigen ten achter te stellen, als dit
wetsontwerp wil. De verdere behandeling van
dit wetsontwerp, zoowel in als buiten de
Staten-generaal, zal de onaannemelijkheid ervaD
meer en meer doen uitkomen. Zjj, die bjj de
tegenwoordige dienstregeling zich niet kunnen
doen vervangen, konden van eene nieuwe rege
ling verlichting van lasten verwachten. Terecht
klagen zjj over een telkens, ten hunnen laste
verlengden diensttjjd. Bjj de nieuw voorge
stelde regeling heeft echter niemand eenig
voordeel. Het wetsontwerp getuigt zeker van
den jjver en de werkkracht van onzen minister
van oorlog. Daarom spijt het ons te meer, dat
hjj eene dienstregeling voordraagt, die in geen
land ter wereld bestaat of bestaan kan".
Zoowel de minister van oorlog als deze ka
tholieke bladen mogen wel zeggenvan zjjne
vrienden moet men het maar hebben
Bij kon. besl. is op verzoek eervol ontslag
verleend aan J. van Liere als djjkgraaf van
de Oostpolder.
Yerder zijn benoemd tot de achter hunne
namen vermelde betrekkingen in de daarbjj
genoemde polders of waterschappen in Zeeland
E. Ceulenaers, djjkgraaf, ClarapolderY. Ver-
roste, gezworen, ClarapolderJ. Tolhoek, ge
zworen, WostkerkepolderC. van Damme, ge
zworen, waterschap Oud-WolfaartsdjjkJ. de
Feyter Jacobuszoon, gezworen Van Lynden-pol-
derC. de Vrieze Wz., gezworen, Adriana Johan
na polder; J. Kostense, gezworen, polder Wes-
terenban van Schouwen; J. van Damme,gezworen,
WesterlandpolderH. A. Markusse, gezworen,
Nieuw-OlzendepolderP. Koeman senior, ge
zworen, Oost-NieuwlandpolderC. Boonman,
gezworen, waterschap Hoedekenskerke C. Steur,
gezworen, polder Oosterban van SchouwenC.
Meeuwse, gezworen, waterschap Baarland c.a.
H. Wolfert Dz., gezworen, VlooswjjkpolderJ. de
Vlieger, gezworen, waterschap Groedeen Baanst;
P. B. Geeraert, gezworen, waterschap Groot-
en Klein- Baarzande c. a., M. de Regt Czge
zworen, Oud- en Noord-BevelandpolderA
Scheele, gezworen, PierssenspolderJ. C. de
Jonge, gezworen, Koude-polderJ. de Waal,
gezworen, de Vereenigde polders van Ossenisse,
C. B. Thomaes, gezworen, Elisabetpolder, onder
BiervlietG. Dees Pzgezworen, Bontepolder;
J. Geluk, gezworen, waterschap St. Maartens
dijk P. Kodde, gezworen, waterschap St. Anna
landJ. Verlare Stevenzoon, gezworen, polder
NieuwlandeJ. C. Luyk, gezworen, Nieuwe
polder annex StavenisseA. D. Snoep, gezwo
ren, Nieuwe Noord- BevelandpolderC. Droo-
gendijk, gezworen, Oud-Kempenshofstedepolder,
Ten slotte is Woensdag in de Tweede kamer
inzake het wetsontwerp tot goedkeuring van
de op 28 April te Parjjs uitgewisselde verklaring
aangaande de bevoegdheid van den scheidsrech
ter in het aanhangig geschil betreffende de grens
scheiding tusschen Suriname en Fransch-Guyana
toch nog een comitë-generaal gehouden, dat
bjjna een uur duurde.
Na heropening der openbare vergadering ver
klaarde wjj deelden dit gisteren in het kort
mee de heer Van Houten het volle vertrouwen
te hebben dat gevolg zal gegeven worden aan
de toezegging der Fransche regeering omtrent
de handhaving van het status quo maar hjj zou
toch uitstel wenschen van de beslissing.
Nu daaromtrent de toestemming der geheele
vergadering niet was te verkrijgen, zou hjj echter
geen motie voorstellen. Maar hij kon dan ook
nu van zjjn standpunt niet anders dan tegen
het ontwerp stemmen.
De heer Schaepman verzekerde ook alle ver
trouwen in die toezegging te hebben. Maar op
grond van dat vertrouwen zou hjj zjjn stem
vóór 't ontwerp uitbrengen, en hjj drong bjj den
heer V. Houten erop aan van zjjn vertrouwen
te doen bljjken door vóór 't ontwerp te stem
men. Dit zal de Fransche regeering te meer
binden. En zoo aan 't voornemen geeD gevolg
wordt gegeven, dan zal de Eerste kamer kunnen
herstellen, wat in de Tweede kamer dan ten
onrechte is geschied.
Na nog een paar opmerkingen werd het
debat gesloten en, na goedkeuring van het eenig
art., het wetsontwerp aangenomen met 57
tegen 21 stemmen.
Tegen stemden de heeren V. d. Feltz, Bor-
gesius, Zjjlker, De Beaufort, Veegens, Smidt,
De Meyier, Viruly, Hartogh, Sanders, V. d. Kaay,
Seyffardt, Rutgers, Kerdjjk, Domela Nieuwen-
huis, Mees, Geertsema, Zaayer, Van Kerkwjjk,
Boreel en Van Houten.
Door den minister van binnenlandsche
zaken zjjn benoemd tot kweekelingen bjj de
rijkskweekschool voor onderwijzers te Middel
burg, zonder genot van toelage uit 's rjjks kas,
F. W. Morren, te Middelburg, en A. F. van
Meerbeek, te Vlissingen.
De regeering heeft besloten eerlang wan
delleeraars uit te zenden, die aan de lagere
onderwijzers onderricht hebben te geven in
de methode voor het teeken-onderwjjs, gelijk
die door het schooltoezicht wordt noodig en
doelmatig geacht. Aan de districts-schoolop-
zieners is reeds de opdracht versterkt, om in
de voornaamste plaatsen van hun gebied de
noodige lokalen te bespreken of te huren.
Door het kiescollege der Nederd. herv.
gemeente alhier is Woensdag het volgend
viertal opgemaakt, bestaande uit de heeren
J. D. van Arkel te Bloemendaal, J. W. Beerekamp
te Leerdam, K. F. Creutzberg te Arnhem, en
P. J. van Melle te Njjkerk.
Door Z. D. H. den bisschop van Haarlem zjjn
benoemd tot pastoor der parochie van de H. Wil-
lebrordes te Amsterdam, de WelEerw. heer
A. R. G. Fejjen, thans pastoor te Zierikzee, tot
pastoor te Zierikzee de WelEerw. heer J. F.Baede,
thans kapelaan te Rotterdam en tot pastoor te
Ovezande de WelEerw. heer J. F. G. Rutten, die
kapelaan was te Alkmaar (H. Laurentius).
Mgr. P. Leyten, bisschop van Breda, heeft
benoemd tot pastoor te Biervliet den Weleerw.
A. A. Melsen tot kapelaan te Zeeuwseh-Clinge
J. C. F. Buysrogge, priester van het Seminarie.
De zuivere opbrengst van de in Juni in de
gemeenten op Walcheren gehouden collecte ten
behoeve van het fonds ter aanmoediging en
ondersteuning van den gewapenden dienst in
de Nederlanden is geweest als volgtMiddel
burg ƒ115.985; Vlissingen 47.81Koudekerke
f 28.46; Nieuw- en St Joosland 7.20 s; Bigge-
kerke ƒ3.43; Veere 4.605; Vrouwepolder/ 5.35;
Westkapelle 4.53 Oostkapelle 18.50 St.
Laurens 5.81s; Zoutelande ƒ6.04; Ritthem
ƒ4.53; Arnemuiden 8.235; Oost- en West-
Souburg 19 Domburg 10.465Aagtekerke
ƒ10.065; Grijpskerke ƒ9.10; Meliskerke 3.355,
en Serooskerke ƒ17.33. Totaal ƒ329.815.
In verband met de aanstaanden Zondag in
den tuin van de sociëteit Van Ongenuchten Vrij te
Goes plaats hebbende opstjjging van den lucht
schipper Leon Mary meenen wjj onzen lezers
geen ondienst te doen met de vermelding dat de
balon-parachute Prinses Wühelmina een inhoud
heeft van 550 Ms en in staat is twee a drie
personen te dragen. De ballon met de para
chute weegt 250 kilogrammen en is van prima
Chineesche zijde vervaardigd.
Den 8en Juni steeg de heer Leon Mary te
Heerenveen op en werd bjj zijn luchtvaart verge
zeld door den heer dr Ruys, leeraar aan de
hoogere burgerschool aldaar. Na een heerljjke
reis kwam de ballon te Frederiksoord neder
en dr Ruys had geen Jof genoeg om de erva
renheid van den ballon-kapitein toe te zwaaien.
Aangezien voor velen in onze provincie het
zien opstjjgen van een aeronaut een nooit ge-
schouwspel is, vestigen wjj hunne aandacht
op het a. Zondag te Goes plaats hebbende
luchtvaartfeest.
Aan het verslag van den toestand en de
werking der gemeente-gasfabriek te Goes ge
durende 1889 is het volgende ontleend
De gebouwen en toestellen bevinden zich in
eenen bevredigenden staat.
In het geheel werd, volgens aanwijzing van
den fabrieksmeter, in 1889 geproduceerd eene
hoeveelheid van 208509 M3 gas, waarvan is
afgeleverd aan particulieren 106474, aan rijks
gebouwen 11021, aan gemeentegebouwen 6971,
aan kermistenten 1135, aan illuminatie 477.365,
aan straatverlichting 61915.149, verbruik op de
fabriek 6550, verlies 13965.486. Totaal 208509 M3.
Uit een vergelijking van bovengenoemde
cijfers met die van het vorige jaar, bljjkt, dat
in weerwil door het vertrek der stoommeelfa-
briek en daaraan verbonden gezinnen, het
gasdebiet gevoelig heeft geleden, het verbruik
door particulieren in 1889 nog met circa 7 pet.
is vooruitgegaan.
Tot het produceeren van bovengenoemde
hoeveelheid gas, werden gedistilleerd 10421
H.L. New Pelton-mainkolen, geleverd door de
firma W. Hoven zoon te Rotterdam, tot den
prjjs van 64 ets. per te Goes uitgeloste H.L.
franco voor den wal.
Het getal gasverbruikers bedroeg op 31 Dec.
1889 237 tegen 234 op denzelfden datum 1888.
De gasprjjs bedroeg 9 cents per M' tegen 10
cents het vorig jaar.
Op 1 Januari 1889 was aan cokes aanwezig
eene hoeveelheid van 601 H.L., gedurende het
jaar werd bijgemaakt 14503. Totaal 15104 H.L.
Daarvan was benoodigd voor het stoken der
retorten 5022 H.L-, voor het verbruik in de
fabriek 254 H.L., verkochte hoeveelheid 9126
H.L., voor vergruisde cokes 145 H.L. Totaal
14547 H. L.
Zoodat op 31 Dec. nog in voorraad was een
hoeveelheid van 557 H.L.
Bjj het herhaalde onderzoek werd steeds de
goede werking bevestigd der verschillende toe
stellen, dienende tot zuivering van het gas,
terwjjl de lichtsterkte, dageljjks gemeten met
den verificateur van Giroud, heeft gewisseld
tusschen 16 J a 17 normaalkaarsen.
De drukking van het gas gedurende den dag
bedroeg van 18 tot 25 m.M., des avonds 35
m.M. om gedurende den nacht weder tot 20
m.M. te worden teruggebracht.
De winst- en verliesrekening wjjst op een
goed resultaat.
Het voordeelig saldo van deze rekening toch
bedraagt 9085.10.
Wat de financieels verhouding van de fabriek
tot de gemeente betreft diene dat zjj op 1
Januari aan de gemeente verschuldigd is
82372.77 tegen 86898.60$ het vorig jaar.
Uit Philippine schrijft men ons
De mosselhandel, die van Paschen tot Pink
steren geheel stil lag, is reeds in vollen gang.
Nog telken jare neemt de verzending toe.
Gent gebruikt vooral tegenwoordig veel mosselen
doch ook andere Belgische steden als Brussel
en Synghem.
Voor Frankrjjk is het nog te vroeg; met de
verzending daarheen zal men eerst over een
maand beginnen. De mosselen zjjn vet en blank
en beloven een goed jaar. De prjjs aan de los
plaats is francs 2.50 per ton.
De garnalenvisscherjj, die in den minst druk
ken tijd onze visschers bezighoudt, heeft een
slecht seizoen gehad. Er werd weinig gevangen
en de garnaal was dit jaar klein van stuk.
De meeste werd naar België, vooral Mechelen
en Gent, verzonden. Gemiddeld was de prijs
30 centimes per kilo.
Ditmaal wensch ik in losse trekken, in op
zich zelf staande krassen het leven in ons
stedeke te schetsen.
Het zal een schetsje in vogelvlucht zijn.
Is in onze dagen de oud-Hollandsche deugd,
de huiseljjkheid, op vele plaatsen in discrediet
geraakt, in ons stadje wordt ze in eere ge
houden.
De uithuizigheid, die plant van vreemden
bodem, schijnt geen wortel te kunnen schieten
in de harten der echtelieden.
Het goud van den eigen haard is zjjn glans,
zjjn bekoring bljjven handhaven.
Een binnenhuisje van nationalen stempel,
gehuld in het waas van huiseljjke poëzie, drukt
het karakteristieke van het leven der Thole-
naars tamelijk juist uit.
Aan uitgaan doen zjj weinig, zeer weinig.
Het sociëteit-bezoek, dat schier overal een
hooge vlucht heeft genomen, is in Tholen van
geen beteekenis.
We hebben twee sociëteiten, een heeren- en
een burger-societeit. Geen van beiden ver
keert in een bloeienden staat.
De eerste bezit een eigen gebouw en opent
haar deuren dagelijks, doch het kost heel wat
om de deur bjj den stijl te houden. Het getal
der leden is betrekkelijk klein en de opkomst
laat veel te wenschen over.
De burgers hebben slechts éen avondje in
de week uitgetrokken om van de gelegenheid
gebruik te maken en nog is dan het kringetje
van trouwe bezoekers vrij klein.
Uitspannings-gelegenheden zjjn er schaarsch
terwjjl het den zomer totaal doodstroom is,
wat de openbare vermakelijkheden aangaat.
Alleen het muziekgezelschap Concordia geeft
éénmaal in het seizoen een uitvoering in de
open lucht, waarvan de donateurs profiteeren
kunnen. Het zou een stap in de goede richting
zijn, zoo het ervan komen kan, dat b. v. eens
per maand op een openbare plaats een concert
werd gegeven.
De proef, die genomen is, viel wel niet al te
gunstig uit, door dat het straatbengel-element
onder het publiek veel last veroorzaakte, maar
het is zeker, dat dit teeken van leven op
muzikaal gebied met ingenomenheid door de
bnrgerjj begroet is.
Dit gezelschap bezit uitstekende krachten,
die bljjk geven te staan onder eene goede
leiding. Wat het ten gehoore bracht, was steeds
te loven; en het jeugdig bestaan dier vereeniging
in aanmerking genomen, belooft het een goed
korps te worden.
Het geven van zulke maandeljjksehe concerten
zou niet anders dan een gunstigen invloed
kunnen uitoefenen, daar zjj voor de werkende
leden een prikkel zouden zjjn om op den inge
slagen weg van ijverige studie en gestadige
oefening voort te gaan, terwjjl de sympathie
voor het gezelschap tevens bevorderd zou worden.
Overigens ontwaart men hier weinig open
baar muzikaal leven. Binnenskamers wordt er
nogal wat aan de toonkunst gedaan en er
moeten zelfs verdienstelijke dilettanten zijn.
Zonden deze zich niet kunnen vereenigen om
van hun aanleg in ruimer kring te laten ge
nieten Ongetwijfeld zouden zjj hun eigen
kunstgenot verhoogen en tevens den zin voor
het beoefenen der muziek bjj hunne stadgenooten
aanwakkeren en levendig houden. In menige
gemeente in ons land toch bereidt een afdeeling
van Joonkunst genot en schenkt het kunst
volle avonden.
Euterpe en Thalia zjjn hier de muzen, wier
altaren niet gansch uitgedoofd zijn, al brandt
de offervlam niet helder op. Een zwak schjjnsel,
een flauwen gloed spreidt zij slechts.
Thalia verheugt zich nog meer dan de eerste
in de gunst van het dilettantisme, dat verder
reikt dan de huiskamer.
Er beBtaan hier twee liefhebberjj-tooneel-
vereenigingen, éen van den deftigen stand en
éen van de burgerklasse, die elk hoogstens
tweemaal in den winter eene opvoering geven.
De eerstgenoemde, Aurora geheeten, werpt
in den laatsten tijd maar bleeke stralen, in
plaats van het gulden dageraadslicht, dat
glanst en gloeit aan den oosterkim.
Een samenloop van omstandigheden, eigen
aardig in het plattelandsche, kleinsteedsche
leven, bracht haar in dalenden toestand, wat
wel jammer is, want zjj vatte het liefheb
beren ernstig op. Er werd met succes gestreefd
naar een artistieke vertolking.
Haar zustervereeniging kan zich beroemen
op een buitengewone sympathie. Haar aantal
donateurs beloopt een respectabel cijfer en
hare opvoeringen worden dan ook in den regel
door een talrijk publiek bjjgewoond.
De stukken, die ten tooneele gebracht wor
den, getuigen van een goed inzicht in het doen
van een keuze, de leden leggen zich met de
borst toe op los en beschaafd spel en het
tooneelmatige, het rederjjkersachtige, de klip
van zoovele liefhebbers-tooneelspelers, wordt
met zorg vermeden.
De meesten vervullen hun rol op verdien
stelijke wijze.
Het is meer dan uit hoffelijkheid, wanneer ik
hierbjj voeg, hoe er onder de medespeelsters
lieve verschijningen op het tooneel zjjn, wier
spel door het eenvoudige, bevallige in houding
en voordracht bewondering wekt.
In ons stadje moet men zich tevreden stellen
met het betreden van het voorportaal van den
tempel der tooneelspeelkunst. Wil men in het
binnenste den voet zetten, dan is men verplicht
naar elders te trekken. De priesters en pries
teressen dier kunst krjjgt men om redenen van
pecuniëelen aard hier niet te aanschouwen.
Ook zijn hier nog corporaties, die niet uit
sluitend de kunst dienen, maar die het nuttige
aan het aangename koppelen, zooals de afdee
ling van het Nut en leesgezelschappen.
De eerste vindt haar leden onder de élite
der ingezetenen. De vergaderingen met haar
redevoeringen en bijdragen wjjzen op geen bloei,
daar menigeen door zijn afwezigheid schittert.
Een enkele maal komt een spreker uit den
vreemde, die soms een bevredigend getal hoor
ders heeft.
Het nut, dat de afdeeling sticht, verdient
waardeering. Een spaarbank, een leesinrich-
ting b. v. heeft het opgericht en beide werken
uitstekend.
Dan is er een klein Nut, dat in den winter,
evenals het groote, bjjeenkomt. Op die bijeen
komsten worden eveneens lezingen enz. gehou
den, die tameljjk goed bezocht worden. De
schoone sexe heeft tot nog toe niet het voor
recht om hier te mogen verschijnen.
Het uitgaan beslaat hier, zooals ik reeds
opmerkte, een bescheiden plaats in het leven.
De conversatie moet er het leeuwendeel van
gezelligheid leveren, als men ze buiten den
familiekring zoekt.
Een volgende pennekras zal over het gemeen-1
schapsleven der Tholenaars handelen.