N°. 138. 133° Jaargang. 189C< Zaterdag 14 Juni. N. POLDERMAN, BUITENLAND. LAATSTE BERICHTEN. Middelburg 13 Juni, De verkiezing in Tholen. Thoolsche Pennekrassen. Deze courant verschijnt d a g e 1 y k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen: Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel: By abonnement lager: Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle dankbetuigingen: van 17 regels 1.50; iedere regel meer ƒ0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Bij deze courant behoort een Bijvoegsel- Beknopte Mededeelingen. Burgerlijke stand. MDDELB11GSCHE (III IUM. Thermometer. Agenten te YliBBÏngen; P. G. DB Vet Mestdask Zoo*, te Goes: A. A. W. Bollahd, te Kruiningen: P. V. D. Peul, te Zierikzee: A. O. DB Moou te 1 holenW. A. TA* Adve*temtï6m Middelburg 13 Juni vm. 8 u 63 gr. I Nesuwehhuijze» en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te nnr m. 12 u 67 gr. av. 4 tu 65 gr. F. j advertentie-burean'a van Hugh Va» Ditmar te Botterdam, de Gebk. Belinfantb, te 's Gravenhage, en A. de la Mar Azn, te Amsterdam. i aan het bureau bezorgd zjjn, ■willen Verwacht N. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., Joh» F. Johes, opvolger. «ij des avonds nog worden opgenomen Spoediger dan menigeen had verwacht zijn de kiezers in het hoofdkiesdistrict Tholen opgeroepen om zich van hun plicht te kwijten. Het vertrek, uit onze provincie, van den heer J. Sipkes, gewezen notaris te St Maar tensdijk, deed in de Provinciale staten een vacature ontstaan, waarin de kiesgerechtigden zijn geroepen Maandag 16 Juni te voorzien. Hoewel nog slechts enkele dagen van dat tijdstip verwijderd, zou men niet gissen dat zulk een strijd voor de deur staater heerscht onder de belanghebbenden eene buitenge wone kalmte. Zoo die haar oorsprong vond in onverschilligheid, dan zouden wij haar zeker betreuren, maar nu dit, blijkens het optreden der verschillende partijen elk met een eigen candidaat, niet het geval is; nu ook uit de in dit nommer van ons blad voorkomende annonces de belangstelling van tal van personen in het district blijkt voor de verkiezing van den heer N. Polderman, nu achten wij de schijnbare kalmte een ge lukkig verschijnsel. Zij toch biedt de beste gelegenheid aan tot een bedaard overzien van den feitelijken toestand; geen bijzaken behoeven de kiezers af te leiden van de gedachte aan het zuiver practisch belang, dat bij deze verkiezing vooral op den voorgrond treedt, en van een kalm overwegen welke keuze het welzijn vordert van hun district, van de eilanden Tholen en Sint Philipsland. Vrij van alle agitatie en beroering, nood wendig verbonden aan dagen waarin alge meene verkiezingen plaats hebben, staan de kiezers in het district Tholen thans voor een vraagstuk, onzes inziens even eenvoudig van aard als eenvoudig in de oplossing. Eenvoudig van aard! Om dit beweren te staven weten wij niet beter te doen dan ons te beroepen op het verledenop de ervaring van hen, die in het distriet Tholen jaren hebben geleefd en die met onpartijdigheid kunnen oordeelen over de wijze, waarop de Provinciale staten van Zeeland zich tegenover de geheele pro vincie in bet algemeen, tegenover dat deel van ons gewest in het bijzonder, kweten van hun taak. En dan kan het niet anders of ieder onpartijdige zal moeten getuigen dat die staten op uitstekende wijze de belan gen, die zij geroepen waren te behartigen, hebben voorgestaan en steeds zooveel als in hun vermogen was getracht hebben den voorspoed en den bloei, zoowel van het geheel als van elk zijner deelen te bevor deren. En dat is in eene provincie als de onze met hare eigenaardige indeeling, met hare zoo verschillende belangen en moeilijke toestanden geen gemakkelijk werk. Wanneer wij terugzien op het tijdperk, dat sedert 1851toen de tegenwoordige samenstelling van de Provinciale staten tol stand kwam, is voorbijgegaan, dan durven wij vragen Is de provinciale huishouding niet uitste kend geweest Is er niet altijd met overleg, maar ook met de noodige voortvarendheid gehandeld om nuttige zaken tot stand te brengen Hebben de staten zich niet steeds beijverd de zoo lastige kwestie der polders zooveel mogelijk in het belang der daarbij betrok kenen op te lossen Is niet alles gedaan om de provincie waar dit mogelijk is in bloei te doen toenemen door steun te verleenen daar waar dit gevorderd werd in het belang van den landbouw en de middelen van verkeer Wij denken hierbij aan de steigers die werden aangelegd door de provincie; aan de vele wegen, welke met renteloos voor schot werden verbeterdaan de betere en snellere gemeenschap door stoombooten. En bovenal doen wij de vraagzijn de financiën onzer provincie niet uitstekend in orde? Op al die vragen kan niet anders dan een bevestigend antwoord gegeven worden. En dat dit alles het geval is, dat wij met lof van een en ander kunnen gewagen, dan ken wij aan de richting, die sedert tal van jaren de overhand heeft gehad bij de be hartiging van onze provinciale belangen. Het was de vooruitstrevende richting, die behoedzaam maar tevens voortvarend deed handelen. Wat er geschied is in al die jaren en vooral den gunstigen fiuanciëelen toestand van ons gewest schrijve men op rekening van die zelfde richting. De groote kwestie, die bij de verkiezing in het district Tholen op den voorgrond treedt, is dus onzes inziens het behoud en de versterking van de richting, waarin tot heden onze provincie is bestuurd, en waar van wij zulke goede vruchten plukken. Staan wij hierbij alzoo voor een vraagstuk van zuiver practisch belang en van een- voudigen aard, de oplossing daarvan is evenzeer eenvoudig, omdat de kiezers zelve die in hun hand hebben. Het afgetreden lid der Provinciale staten, wiens plaats nn vervuld moet worden, was een voorstander van de richting, waarop wij wezen. Hij steunde de liberale partij steeds naar zijne krachten, hij hielp mee de zaken der provincie te staren op den door haar aangegeven weg. En wij zijn overtuigd dat de heer N. Polderman, die thans door een groot aantal mannen wordt aangeprezen als waardig zijn opvolger te worden, geheel in zijn geest zal handelen. Men zal dus door zijn optreden in de Provinciale staten voorkomen dat de partij, die in goede richting voorwaarts schreed, verzwakt wordt. Bovendien vindt men in den heer N. Pol derman een man van kennis en ervaring op het gebied van polder- en gemeentezaken, waarin hij als 't ware doorkneed is. Aan die kennis en ervaring paart zich bekendheid met bijzondere belangen van zooveel gewicht voor een lid der staten. Geboren en opgevoed in het district heeft hij steeds onder de bevolking van dat district geleefd: hij kent de nooden en behoeften van het volk zoo goed als eenig ander. Eene jaren lange ervaring maakte hem alzoo in bijzon dere mate vertrouwd met de belangen van Tholen en Sint Philipsland. Ons dunkt: al die motieven pleiten ten sterkste er voor om eene verkiezing van den heer N. Polderman in de hand te werken. Daartoe doen wij een beroep op alle kiezers in het district Tholen. Hun belang brengt het mee een der zake kundig man Daar de staten af te vaardigeneen man vooral die hunne belangen door en door kent. Zeer zeker zal bij velen bovendien in het voordeel van dezen candidaat wegen de omstandigheid dat hij in dezelfde plaats woont als vroeger de heer Sipkes, namelijk te Sint Maartensdijk. Zonder te beweren dat elk deel van een kiesdistrict voor de staten aanspraak heeft op een vertegenwoordiger in de Provinciale staten, zoo wenschen wij toch er de aandacht op te vestigen dat de candidaat der tegen partij woont te Tholen, in welke gemeente ook de beide andere staten-leden voor dat district hun woonplaats hebben. Het is te verwachten dat een zoo sterke overheer- sching van de stad Tholen slechts weinigen naar den zin zal zijn, evenzeer als dat velen aan een practisch man uit het volk, die allen en aller behoefte kent, de voorkeur zullen geven boven een achtenswaardig ge leerde die, zich beperkende tot het studeer vertrek en de rechtszaal, zoover bekend *V niet doet blijken van belangstelling in de omgeving, waarin hij verkeert. Wij hopen en vertrouwen dan ook dat eene groote meerderheid Maandag aanstaande haar stem zal uitbrengen op den heer burgemeester van Sint Maartensdijk. Elk mensch heeft zijn persoonlijk zwak, waar aan hjj min of meer mank gaat. Merkwaardig is het verschijnsel, dat een groep menschen binnen dezelfde landpalen vaak denzeltden karaktertrek vertoonen. Zoo wijs ik, om kort bij honk te bljjven, op de voortvarendheid der Vlamingen, Zeeuwsche Vlamingenop de teruggetrokkenheid der plattelandsche Walcbe- naarsop de vasthoudendheid aan het oude der Zuid-Bevelandersop de zucht naar het nieuwe van den Schouwschen en op het kalme, gelijkmoedige van den Tholenaar. Op geen enkel gebied verloochenen mijn eilandgenooten hun aangeboren kalmte. Zij kijken steeds de kat uit den hoorn, wanneer er iets nieuws alB beter aangeprezen worden. Met bezadigdheid nemen zij kennis van de belangrijkste verbeteringen, waarbij hun belan gen ten nauwste betrokken zijn. Opgetogen, verrukt, vervoerd door den gloed van het nieuwe zijn zij zelden of nooit. Kalm gaan zij hun weg, niettemin nauw lettende op de dingen, die er geschieden om deze'te gelegenertjjd, als zjj nl. bruikbaar bevonden worden, toe te passen. Vooral op landbouwkundig terrein valt zulks waar te nemen. Laat een landbouwer, die grondige kennis van zaken heeft, den Thool- schen boer op zijn akker gadeslaan en h j zal tot de overtuiging komen, dat, naast het oude bebouwingsysteem, de nieuwste uitvindingen ingevoerd zijn. Doch het voor hem onbekende wordt steeds voorzichtig, proefsgewjjze toege past. Het woord, dat levend maakt, is hem niet genoeg. De welbespraakste landbouwleeraar overtuigt hem niet zoo goed als de dadelijke ge volgen, die hij op den akker met eigen oogen aanschouwt. Bij hem geldt de practijk altijd nog meer dan de theorie. Afkeer voor het nieuwe, blinde vooringenomenheid met het oude, houdt hem niet terug om de voetsporen van zijn vader en grootvader te verlaten. Maar kalmte, bezadigdheid zit steeds voor. En wat voor de kalme manier van handelen der Tholenaars inzake het aanwenden van nieuwe leeringen op landbouwkundig gebied pleit, is de omstandigheid, dat de theoretisch gevormde landbouwer gedeeltelijk hun systeem overneemt, als hij in de practijk optreedt. Op een ander gebied legt de Tholenaar een gelijkmoedigheid aan den dag, die wel eens in koude onverschilligheid ontaardt. Voor poli tieke zaken maakt hij zich zelden warm. Deze raken meestal zijn »kouwe kleeren" niet. Er is een tjd geweest, een twintig jaar geleden, dat hij (over 't geheel genomen) hoegenaamd geen notitie nam van de staatkundige bewegin gen in den lande. Eén ding raadpleegde hij slechts, t. w. de aanslagbiljetten van den fiscus. Dit was voor hem de thermometer van den politieken dampkring. En toen deze steeds omhoog ging, had hij geen ziertje res pect meer voor al wat naar politiek zweemt- Het gebeurde indertjd niet zelden, dat bjj verkiezingen het stembriefje ongeopend bleef. Het was hem geen gang waard naar het ge meentehuis, tenzij hij door een of ander in vloedrijk persoon direct of indirect er toe aangezocht werd om zich van zijn kiezers plicht te kwjjten. Inzicht in de samengestelde staatsmachine ontbrak hem ten eenemale. Alles moet ook over zooveel sohjven loopen! In zijn bedrijf gaat alles veel eenvoudiger en wel zoo spoedig. Tegenwoordig is er meer politiek leven ge komen. Evenwel merkt men hier met den ijver, de geestdrift, die elders aanschouwd wordt. De meeste kiezers moeten opgezocht, herhaal delijk aangespoord worden tot krachtdadige deelneming aan de staatkundige bewegingen. Zij hebben een hoofdman nóodig, die hen aan vuurt tot den strijd, een die hen in het vuur brengt. Het kost veel moeite, veel tact om hen hun gelijkmoedigheid in deze zaken te leeren af leggen. Toch is het wel mogelijk, inaar het zal uiterst langzaam gaan. Zoo 'n kunstmatig bewerkte opflikkering van het strjjdvuur kan men in korten tjjd teweeg brengen, doch dit is o, zoo ras nrtgebluscht. Een blijvende belangstelling, een duurzame opvlamming van het feu sacré kan niet zoo op slag en sprong verkregen worden Daartoe is te veel noodig. Men moet dan meer doen dan de kiezers bijeen trommelen en ter stembus voeren. Wat ook de anti-liberalen mogen beweren omtrent hun propaganda in het eiland Tholen, vasten voet hebben zij hier nog niet. Jammer, dat de liberalen hier, enkele uitzonderingen niet te na gesproken, vaak zoo traag zijn om te werken als het dag is. 't Is niet genoeg om op den vooravond van den verkiezingsdag uit het riet te komen. Zjj weten toch, of moesten het althans weten, dat de tegenpartij voortdurend met ijver en inspan ning zij het meestal in alle stilte aan het werk is, terwjjl zij haar machtig wapen de kerk en kerkeljjke begrippen voor politieke doeleinden met groote handigheid en succes hanteert. Gelukkig is bjj de aanstaande verkiezing op Maandag de noodzakelijke eendracht in de liberale gelederen hersteld. Als ieder, elk in zijn kring, slechts werkzaam is dan bestaat er kans, dat wij ditmaal zege vieren. Dat evenwel de tegencandidaat niet licht geteld worde Deze pennekras, men houde het mij ten goede, draagt op het laatst het karakter van een verkiezingsgeschrift. Mijn pen was onder den invloed der a. s. stemming. Voor het Algemeen Overzicht verwijzen wij naar het Bijvoegsel. In antwoord op de mededeeling der dag bladen, dat de Duitsche regeering haar gezanten in het buitenland instructiën gaf om de buiten- landsche regeering er opmerkzaam op te maken dat vorst Bismarck in zjjn interviews met vreemde reporters Blechts als particulier sprak, bevatten de Hamb. Nachr. een scherp artikel. Het blad, welks nauwe betrekkingen tot Frie- drichsruh bekend zijn, meent dat zulk bericht in het belang van de diplomatie en de gezanten verdient officieel tegengesproken te worden. Natuurljjk sprak Bismarck slechts als parti culier, doch daar de politieke koers na zijn aftreden dezelfde zou blijven, kon de regeering geen beter dienst bewezen worden dan het buitenland over het karakter, de oorzaken en het doel van Bismarcks politiek nauwkeurig in te lichten. Voorts verzekeren de Hamb. Nachr. dat zulke verdachtmakingen gedeeltelijk uit een kwaad geweten deels uit angst dat Bismarck invloed zon krijgen, ontspruiten. In het oog van zulke lieden is het een euvel dat de grondvester van het Duitsche rijk nog leeft en wanneer hij leeft, dat hij dan niet tot de dooden wil geteld worden. Het blad beklaagt zich voorts, dat Bismarck niet bjj een verdedi ging tegen zjjn vjjanden op zijn voormalige politieke vrienden kan rekenen. Overigens ver klaren de Hamb. Narchr. dat Bismarck de meest ervaren staatsman iB en alzoo geen twjjfel op het punt zjjner politiek is geoorloofd. Bismarck laat in de Hamb. Nachr. den oor- spronkeljjken Franschen tekst van het Petit Journal over zjjn interview met den medewerker van dat blad publiceeren, wjjl de uittreksels in de Duitsche bladen wegens slechte vertaling of tendencieuse toevoegsels niet geheel juist den inhood hebben weergegeven. De Duitsche Rjjksdag heeft bjj de tweede lezing het suppletoire crediet van 4§ millioen voor de bezittingen in Oostelijk Afrika goed gekeurd. In het Engelsch lagerhuis verklaarde de onder-staatssecretaris Fergusson dat Portugal in beginsel aangenomen heeft de door Enge land en Amerika voorgestelde scheidsrechter- ljjke beslissing in zake de Delagoa-baai spoor weg-aangelegenheid. In de laatste dagen liepen geruchten, dat de Engelsche ministers het onderling oneens waren over de behandeling der ingediende wetsontwerpen en dat de Iersche Land Purchase Bill of de Tithes Bill zouden bljjven liggen. In eene bjjeenkomst van leden der conserva tieve partjj deelde lord Salisbury mede dat de regeering noch het eene noch het andere wets ontwerp prijs geeft. Bjj de verkiezingen voor de kamer, Dinsdag in Luxemburg gehouden, is geen verandering in de verhoudingen der partjjen gekomen. De liberalen leden echter een groot verlies door de niet-verkiezing van den heer Braeseur, tegen wien de clericalen al hun krachten in het veld haiïden gebracht. Brasseur, die 25 jaar deel uitmaakte van de kamer, was een van Luxemburgs vertegen woordigers op de Berljjnsche arbeiderscon ferentie. Door de begrotingscommissie uit de Pransche kamer is de surtaxe op koloniale suikers gesteld op 10 francszjj bracht eene wijziging in de belasting op petroleum verhoogde het recht op alcohol van 156.25 fr. tot 170 fr. per hectoliter, en de heffingen van roerend bezit van 3 pet. verhoogd tot 4 pet. Door deze wjjzigingen zal eene meerdere ontvangst verkregen worden van 43 millioen francs. Volgens" mededeeling van de Oostenrjjk- sche regeering in de delegatiën is het bericht, dat zjj een nota van Servië ontving juistde inhoud stemt overeen met hetgeen de dagbladen daaromtrent meldden. Heden wordt de Pruisische landdag ge sloten. Dinsdagavond na de verkiezingen vonden te Gent een paar opstootjes plaats, deels door de nittartende houding der clericalen, deels door de schuld der liberalen. Ruiten en hoe den werden toegetakeld en eenige personen gearresteerd doch te middernacht was de rust reeds hersteld. Woensdagavond hetzelfde tooneel. Gendar mes hadden de straten, die naar den Cercle catholique leiden, afgezet. Een troep van een 300 man begon zich langzamerhand te verza melen en doortrok de straten. Behendig wisten zij af en toe de politie te verschalken en koelden hun woede aan de ruiten van eenige door clericalen bewoonde huizen en vooral aan het gebouw van den Cercle catholique. Tegen twaalf uur was alles weer rustig en te 2 uren rukte de schutterjj in. Volgens de France niet altjjd geloof waardig werd Zondagavond nabjj het douane kantoor te Prancèpre Jouy een soldaat van het vreemden-legioen, met verlof zjjnde, aan gevallen door een troep Duitscherszjj sleepten hem mede doch hjj werd door de douane beambten weder bevrjjd. Van de 15.585 mjjnwerkers in het Loire- bekken hebben 8.350 het werk gestaakt. Zeer onverwacht heeft de chef der Lon - densche politie, mr Monro, zjjn ontslag aange boden, dat door den minister van binnenlandsche zaken is aangenomen. Men sehrjjft dit besluit toe aan een geschil tusschen mr Monro en mr Matthew over de bjj het parlement aanhangige Police Pension Bill. Voorstellen van mr Monro, gesteund door zjjn ondergeschikten werden door den minister verworpen. Men is niet zonder vrees, dat dit ontslag ernstige gevolgen kan hebben met het oog op de onlangs aangekondigde algemeene werksta king der Londensche politiedienaren. Van 12 en 13 Juni. Middelburg. Getrouwd J. van der Meulen, jm. 26 j. met J. van Roojjen, jd. 26 j. Bevallen G. M. Lauret, geb. Will6mae, d. B. F. Harthoorn, geb. Dieleman, d. H. Molhoek, geb. Quaak, d. OverledenA. P. Koster, man van C. C. Melis, 67 j. A. Pouwer, z. 7 d. jlardenburg. Alhier bestaat het voor nemen eene Christeljjke school te stichten, waarvoor in gebruik genomen zal worden het bestaande evangelisatie-lokaal, dat wegens het vertrek van den godsdienstonderwjjzer W. P. Calliber naar Biggekerke alleen dienst doet als bewaarschool voor eenige kinderen. Cadzand. Op het verzoek van den ge meenteraad om vrjjstelling van schoolgeldheffing is door de regeering afwijzend beschikt. SEuidzande. De gisteren in enkele exem plaren van dit blad gemelde benoeming van den heer M. M. Blankeit te Bolsward tot hoofd der school alhier geschiedde met 4 stemmen, terwjjl 2 waren uitgebracht op den heer P. J. van Aartsen, waarnemend hoofd alhier, en 1 op den heer Hack, onderwjjzer aan de rjjkaleer- gchool te Middelburg. Amsterdam. Op eene heden gehouden buitengewone vergadering van aandeelhouders in het Paleis van Volksvlijt is besloten eene leening te sluiten van twee ton voor den ver* bouw van het oosteljjk deel van het Paleis toj schouwburg.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1890 | | pagina 1