N°. 114, 133® Jaargang, 1890. Donderdag 15 Mei. Middelburg 14 Mei. Deze courant verschijnt dagelijks; met uitzondering van Zon- en Feestdagen: Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.2 Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiè'n20 cent per regel: Bij abonnement lager: Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels f 1.50; iedere regel meer /0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte: LETTEREN EN KUNST. ONDERWIJS. KERKNIEUWS. RECHTSZAKEN. llll)l)i:i li( ll(.SI III (III HIM. y fherinometef. Middelburg 14 Mei vm. 8 u 57 m. 12 n 62 gr, av. 4 u. 60 gr Verwacht W. wind. Agenten te Vlissingen: P. G. de Vby Mestdamc Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, ,te Krniningen: P. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij te TholenW. A. vak AilTerteatlë» l gr. Neeüwenhtjijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiè'n aan, evenals de moeten des namiddags te era uur F. I advertentie-burean's van Nijgh Vak Ditmab te Rotterdam, de Gebb. Belineante, te 's Gravenhage, en A. de la Mab Azn, te Amsterdam. i aan het bureau bezorgd zjjn, willen Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daubb Cie., John P. Jones, opvolger. zij des avonds nog worden opgenomen Donderdag a. verschijnt conrant niet. Hemelvaartsdag de Hiddelburgsche Over de nadere regeling, door onze regeering getroffen inzake het arbiterschap betreffende het grensgeschil in Suriname, is het Vaderland zeer ontstemd. De taak van den scheidsrechter zal niet lan ger zjjn, uit te maken welke der twee rivieren, Lawa of Tapanahoni, geacht moet worden de bovenloop der Marowjjne te zijn, van welke vraag 't eenig en alleen afhangt, waar de grens ligt tusschen ons gebied en het Fransche, maar de arbiter zal de bevoegdheid verkrijgen het goudhoudende gebied tusschen beide rivieren te verdeelen, alsof hij daarover heeft te be schikken. De Nederlandsche regeering blijkt zoo belust te zijn op behoud van den eenmaal gekozen scheidsrechter, dat zij haar standpunt laat varen en om zjjnentwil eenvoudig haar goed recht prijs geeft. Zij bindt zich bij voorbaat aan elke transactie die het hem zal gelieven op te leggen. De minister Hartsen heeft, volgens 't Vad., er altijd om heen gepraat als gevraagd werd naar de juiste aanduiding van het geschil. Het juiste gevoelen van de Fransche regeering vernam men niet. En nu komt er een schik king, waaruit blijkt dat wij reeds by voorbaat ons recht uit de hand geven. »'t Is ons niet om dat goudland te doen, aldus besluit het Vad., maar om ons goed recht. »'s Lands waardigheid ware er nog meer mee gediend, als wij eenvoudig het betwiste grondgebied, onder protest tegen de ons aan gedane bejegening, aan Frankrijk afstonden, dan dus tot een transactie ons te leenen en reeds bjj voorbaat toe te stemmen in de mis kenning van ons recht. »En wat wordt ervan 't beginsel der arbitrage op zulk een wijze De oorlog heet in onze dagen een afkeurenswaardig middel om ge schillen tusschen de volken uit te maken, daar hjj den zwakke prijs geeft aan het woest geweld van den sterke, en de humaniteit juicht erin, dat meer en meer het stelsel veld wint een rechtspraak in te voeren in de internationale geschillen, die vonnis velt zonder aanzien des persoons. Is er veel gewonnen, als ook daar de willekeur zegepraalt en de zwakke het hoofd heeft te buigen, niet omdat hij in eer lijken strijd is verwonnen, maar omdat hij in aandoenlijke onderworpenheid het hoofd zelf legt onder de bjjl »Zoo dan de regeering zich niet geroepen acht 's lands waardigheid te handhaven, wij houden ons overtuigd, dat de volksvertegenwoor diging zal waken en met algemeene stemmen het ingediend wetsontwerp zal verwerpen." De vierde maand des jaars was voor de op brengst der rijksmiddelen niet zeer voordeelig. Het eindcijfer was 415.000 lager dan verle De toestand der ambachtslieden ten platten lande. II. In ons vorig opstel hebben wjj nagegaan, welke de oorzaken zjjn, dat de handwerksstand ten platten lande in zulk een gedrukten toestand verkeert. We hadden daarbij dien stand in het algemeen op het oog. Thans willen wjj meer in het bjjzonder van een paar vakken nagaan, wat de reden is van hun achteruit gang en of er geen middelen zijn om dien te stuiten. Nemen we als voorbeeld de plattelands kleermakers. Yan alle ambachten geeft dat van kleermaker in eene kleine gemeente wel het soberste bestaan. Daarvoor zijn verschil lende oorzaken voorhanden. In de eerste plaatB zjjn de snjjders ten platten lande te duur en ten andere werken ze niet genoeg naar den heerschenden smaak. Men versta dit niet ver keerd. Wjj beweren niet, dat de kleermakers te veel willen verdienen of dat hun werk minder goed is, we staven slechts het feit, dat zjj niet zoo goedkoop werken als hunne collega's in de steden, die voor groote maga zijnen arbeiden, en dat zij te weinig rekening honden met de mode van den dag. Wij willen de schuld daarvan ook niet geheel op hunne rekening schuiven, er zjjn oorzaken buiten den jaar, zoodat het avans op het einde den 4 maanden tot 23.000 is geslonken. De m aer goede opbrengst was echter uitsluitend tl te schrjjven aan den suikeraccjjns en aan de domeinen, van welke de eerste 676.000, het tweede middel 136.000 minder opleverde dan verleden jaar. De oorzaken hiervan zjjn ons onbekend, maar beide middelen kunnen meer malen van de eene maand op de andere nogal eens belangrijke verschillen aantoonen. Met de andere accijnzen en de invoerrechten ging het beter; zjj gaven o. a. de volgende vermeerde ringen: invoerrechten 25.000, gedistilleerd 93.000, zout 10.000, geslacht 28.000. Bjj de indirecte belastingen gaven wel zegelrech ten en registratierechten iets lagere cjjfers, maar dit werd goedgemaakt door betere opbrengst der successierechten, terwjjl overigens de regis tratierechten zeiven nog ƒ124.000 boven de raming kwamen en de zegelrechten na de bui tengewoon hooge opbrengst der vorige maand bevredigend waren met hun ƒ6000 boven de raming. De posterjjen blijven beneden de raming, en ook de telegrafen kunnen het geschatte cijfer nog maar niet bereiken. De directe belastingen gaan langzaam vooruit, maar het eindcijfer der vier maanden is, ten gevolge van het trager vloeien van het personeel, nog niet op het peil van het vorig jaar gekomen. {Vad.) .MeinërriJjpi dan het bedrag, dat nu geheven ?ordt. -Bitj laatste staat in verband met de ,y verdachten regeljng*» van de verhouding tusschen rijks- en gemeante-financiën, waarbjj o. a. aan de gemeente de bevoegdheid wordt toegekend, meer opcenten op het ongebouwd te heffen. Vad Bjj kon. besl. is aan mr. J. P. N. Ermerins, op zijn daartoe gedaan verzoek, eervol ontslag verleend als rechter plaatsv. in de arr.-recht- bank te Zierikzee. Pensioen is verleend aan M. Beneker, hoofd eener school te Hoedekenskerke, ad 600 's jaars. Verder is aan A. A. L. Haffmans, op zjjn daartoe gedaan verzoek, eervol ontslag verleend als notaris te Helden. Nog is benoemd tot vice-president van de arrondissements-rechtbank te Leeuwarden mr. A. Wichers Hoeth, thans rechter in gemeld college. Tot controleur der dir. bel. en van het ka daster zjjn benoemdte Maastricht, W. H. Houwing, controleur te Eindhovente Eind hoven, G. J. W. Rosenkranz, adjunct-controleur te Groningen. De minister van binnenlandsche zaken ver leent a. Zaterdag geene audiëntie. Z. M. den koning heeft den gep. generaal- majoor jhr. Klerck, behalve tot opper-intendant der kon. paleizen, benoemd tot adjudant-gene raal bjj zjjn militair huis. Tevens verneemt het Vad. dat Z. M. aan jhr, Klerck en aan jhr. Hartsen, minister van bui- tenlandsche zaken, den titel van baron heeft verleend. Bij den Raad van State is in onderzoek het wetsontwerp, waarbjj naar aanleiding van de herschatting eene nieuw repartitie van de belasting op de gebouwde eigendommen wordt voorgesteld. Gelderland, Zuid-Holland en Fries land zullen meer moeten betalen dan thans. Het geheele bedrag, dat als rijksbelasting zal worden geheven, zal echter ruim een millioen hun schuld, die maken, dat zjj niet tegen de steden kunnen concurreeren. Wat toch is het geval De plattelands kleermakers hebben over het algemeen slechts een gedeelte van het jaar druk werk, nl. den tjjd omstreeks Paschen en Pinksteren. Yan den overigen tjjd besteden velen een groot ge deelte aan andere bezigheden, niet tot hun handwerk behoorende. De stadskleermakers daarentegen, die voor de magazijnen en winkels werken, hebben het geheele jaar door geregeld werk. Immers, al moge er den eenen tijd meer afgewerkt dan omgezet worden, later zal het omgekeerde weer plaats hebben. Nu is het, dunkt ons, natuurljjk, dat zij, die geregeld werk hebben, tegen minder loon per stuk werk kunnen arbeiden dan anderen, die niet in dat geval verkeeren. Het is dus wel te verklaren, dat de plattelands-kleermakers duurder zjjn dan die in de steden. Maar wanneer dat werkelijk het geval is, kan het ook geen ver wondering baren, dat velen zich de benoodigde kleeren tegen geringeren prijs in de steden aanschaffen. Te minder, wanneer er eene tweede reden bijkomt, nl. dat de goederen in de steden meer naar den laatsten smaak afgewerkt zjjn. Hoe komt dat De oorzaak daarvan ia, dat onze kleermakers te veel thuis bljjven. De meesten gaan op een dorp in de leer, worden knecht op een dorp en vestigen zich later op een dorp als baas. Ze zjjn dus nooit verdei geweest dan hunne geboorteplaats of den naasten Een brief uit Atjeh in De Javabode gedag- teekend Kota-Radja, 24 Maart, deelt o. a. het volgende mede De Atjehers hebben thans ook eens de waar heid van het spreekwoord »die een kuil graaft voor een ander, valt er zelf in" kunnen onder vinden. Hun jjzeren vuurmond, de trots hunner artillerie, dat zjj, gelukkig tot heden nog zonder eenig succesbjj enkele posten in batterij brachten, dat schoone stuk bestaat niet meer. Voor Siroen, waar het voor eenige dagen aan gewend werd, moet het na een viertal granaat- schoten uit elkaar gesprongen zijn, waarbjj eenige Atjehers gedood en zwaar gewond werden. Te verwachten is het dus, dat wjj voor geruimen tjjd van vjjandeljjk artillerievuur verschoond zullen blijven. Wel moeten nog eenige vuur monden in hun bezit zjjn van grooter kaliber, doch zjj missen de daarvoor benoodigde projec tielen. Nog is een gat in hun voorraad buskruit geslagen. In de nabijheid van Ketapan Doea, waar zij in een magazijntje hun voorraad kruit bewaarden en te gelijk de aanmaak van nieuw plaats hadmoet het onvoorzichtig omgaan met vuur de oorzaak geweest zjjn, dat hun voorraad in de lucht gevlogen is. In het algemeen eischt de beri-beri weer menig offer, zoowel aan geëvacueerden als aan dooden. Het stelsel van bewaken der spoorbaan zal weder eenigszins gewjjzigd worden, en spoedig zullen wjj onze rollende hinderlagen weer te rugkrijgen, waartoe daar -oor expresseljjk ver vaardigde wagens worden verwacht. Daar de behandeling van het geweer in die beperkte ruimte zeer lastig is, worden de daarin verbljjf houdende manschappen metcavalerie-karabjjnen gewapend. Tot dit doel is een 40tal karabijnen van Batavia aangevraagd en worden thans reeds kader en manschappen bataljonsgewijze in de behandeling van dat wapen en het schie ten tot op 100 pas geoefend. De heer J. G. de Groot, directeur der Hollandsche opera, deelt mee dat eenige ex-leden van het Hollandsch Opera Gezelschap zich ver- eenigd hebben onder den naam van Hollandsche opera van Amsterdam, directie Thierry Leeuwen dal Co., om gedurende deze zomermaanden in sommige provinciesteden voorstellingen te geven. Deze combinatie staat echter in niet het minste verband totnoch heeft eenigerlei gemeenschap met de bestaande Hollandsche opera, die vóór 4 jaren te Amsterdam werd gesticht en die onder directie van den heer De Groot in den Parkschouwburg optreedt. Geen der tegenwoordige leden van de echte Hollandsche opera maakt deel uit van dat gezelschap der firma Leeuwendal en Co., noch omtrek en meenen nu genoeg te weten en te kunnen om als meester op te treden. Het is best mogeljjk, dat zjj van hunne patroons alles geleerd hebben, wat dezen zelf vermogen, maar dat is juist niet genoeg. We stonden met opzet wat lang stil bjj het be roep van kleermaker, omdat,wat we daarvan nu gezegd hebben doorgaat voor de meeste vakken, voor het eene meer voor het andere minder. Het is met de schoenmakers we zouden bjjna beter schoenlappers zeggen juist het zelfde. Ook zij hebben slechts een gedeelte van het jaar volop werk, terwjjl zjj gedurende den overigen tjjd slechts weinig verdienen kunnen. En daar ook zjj steeds dicht bjj huis bleven kost het hun ongeloofeljjk veel moeite en tjjd een paar sierlijke schoenen of laarzen te ver vaardigen of wel zjj kunnen dat in het geheel niet. Ook zjj moeten dus, om wat te verdienen, duurder zijn met hun werk dan de groote maga zijnen dat leveren kunnen. Zooals het is met betrekking tot onze kleer en schoenmakers, zal het ook wel zjjn ten opzichte der andere plattelands-ambachtslieden. Nn rijst de vraag, of er geen middel is, om die oorzaak van den achteruitgang weg te nemen? Wjj meenen, wel. Onze handwerks lieden moeten meer werk krjjgen en meer naar den smaak van het publiek werken, of liever ze behoeven alleen dit laatste te doen, dan zal het eerste van zelf volgen. Maar om dat te kunnen doen meer volgens de mode de heeren Albers, Orelio en Pauwels, noch de dames Albers—Jahn en Erlé. Omtrent een bezoek van de Hollandsche opera aan de kermis te Middelburg is dus zooals wjj vroeger meldden nog niets bekend. Mochten er bjj de firma Thierry Leeuwen dal Co soms plannen bestaan om die kermis te bezoeken dan zouden wjj haar sterk moeten aanraden daarvan af te zien. Zonder bovenge noemde personen kunnen wij haar niet de be langstelling van het muziek- en kunstlievend Middelburg verzekeren. Wij ontvingen van de heeren Le Gras en Haspels de opgaaf der leden van hun ge zelschap zooals dit in het a. seizoen 1890- 1891 zal zijn samengesteld. Het bestaat uit de dames Cath. Beersmans Marie Vink, Philomène Jonkers, Burlage-Ver- woert, Faassen-Van Velzen, Coelingh-Vorder- man, Tartaud-Kiehl, Marie Faassen, Alida Klein, (leerlinge der tooneels :hool), L. Ruffa, H. Leurs, VanVelzen, Van Krevelen en Miserius en- de heeren D. Haspels, J. Haspels, Le Gras, Rosier Faassen, F. Tartaud, Henri de Vries, Van Kerck- hoven, Victor Faassen, Keerwolf, Van Eysden, Van der Lugt, A. de Vries en Coelingh. Meest allen zjjn zeer goede bekenden ook van het Middelburgscbe publiek. De heer Tartaud die indertjjd als Galeotto zoo veel sympathie wekte keert, na een jaar bjj Gebr. Van Lier geweest te zijn, wêer bjj het Rotterdam- sche gezelschap terugen dit mag in menig opzicht een aanwinst heeten. Mej. Alida Klein een nieuw lid is eene lieve actrice, met wie wjj dezer dagen toevallig in de gelegen heid waren kennis te maken. Na inzage van dit overzicht van het gezel schap genomen te hebben zal menigeen zeker met ons wenschen dat wjj in het a. seizoen door tusschenkomst der Vereeniging met den langen naam weer in de gelegenheid gesteld mogen worden te genieten van eenige voorstel lingen, door dit gezelschap te geven. Het is en blijft steeds een der eerste in ons landen staat in sommige opzichten, vooral waar het salonstukken betreftbovenaan. Dit bljjkt thans ook al weer te Amsterdam, waar men avond aan avond zich verdringt om Multatuli's Vorstenschool te aanschouwen en aan het mees terlik geheel zoowel als aan mevrouw Beers mans, als de koningin en aan den heer Haspels als de koning in het bjjzonder hulde te bren gen. Het is dan ook een hoog genot zulk eene opvoering bij te wonenzjj verheft en veredelt het gevoelzjj doet in het gemoed snaren trillen, die onaangeroerd bljj ven bij zoo vele stukken, als in den laatsten tijd bjj voor keur werden gespeeld. Het is daarom te hopen dat in Middelburg gebruik gemaakt worde van de gelegenheid, die zal worden geboden, om in het a. seizoen ook hier Vorstenschool te zien opvoeren. Dan krjjgt men weêr een schoon geheel te aanschouwen, en tevens de eerste artisten van het gezelschap, die wjj in het afgeloopen too- neeljaar zeer noode hebben gemist. Met Sarah Bernhardt gaat het iets beter. Reden tot ernstige bezorgdheid bestaat er niet. werken is iets noodig, dat onze jongens nog altijd afschrikt. Het is noodig dat ieder ambachtsman, alvorens zich te vestigen, eenige jaren in de werkplaatsen der groote steden doorbrengt. Het is in onzen tjjd niet voldoende, evenveel te kennen en te kunnen als onze voorgangers gekend en gekund hebbenwillen wij vooruitkomen, dan moeten we meer zjjn en meer vermogen dan die ons voorgingen. Alleen door hard werken, door inspanning van krachten, om steeds meer te weten, kan men in den strijd om het bestaan overwinnaar bljjven. Wie rustig gaat neerzitten en zich van de vorderingen der wetenschap op elk ge bied niet bedient, loopt veel gevaar onder te gaan in dien strjjd. Men hoort en leest tegenwoordig allerwegen van tentoonstellingen en wedstrijden. Welnu, het leven zelf is, naar het ons toeschijnt, een wedstrijd geworden. Maar om in dien wedstrijd een prjjs te behalen is moed, energie, wils kracht noodig. Om bjj dien wedstrijd in de voorste rjjen te staan moeten wjj iets anders doen dan rustig bljjven doorwerken, zooals zoovelen te voren gedaan hebben. Daarvoor moeten wjj de han den uit de mouwen steken en iets durven on dernemen. Maar het is juist de ondernemings geest, die ook onzen werklieden, niet het minst onzen handwerkslui, onbreekt. Men is te spoe dig over zich zelf voldaan, men acht zich zelf te gauw meester. Nog eens: ieder ambachts Zjj heeft veel pjjn en lijdt aan een ontsteking van de bloedvaten in het been. Langen tjjd zal zjj moeten rust nemen. Morgen wordt te Parijs de 2e salon op het Champ de Mars geopend. Carnot bracht gisteren aan deze schilderijen tentoonstelling een bezoek. De Indische Gids van Mei bevatDe grondslagen der organisatie van het Indische leger, door E. K. A. de Neve, IBjjdragen tot de geschiedenis van Borneo's Westerafdee- ling, door E. B. Kielstra, XIIDe denk beelden van den heer Farncombe Sanders over de ontginning van delfstoffen, door Reinier D VerbeekDe kofficultuur als volkscultuur, door Dharma VariaMaandeljjksche revue van brochures en van tijdschriften- en dagbladartikelen; Koloniale literatuur; Wetenschap en industrieFinancieel over zicht, door E. Rittner Bos en Het boschwezen in Brifsch-Indië, een voordracht van dr Schlich, oud-inspecteur-generaal van dat boschwezen. De gemeente Biervliet heeft een weige rend antwoord ontvangen op het verzoek tot vrijstelling van schoolgeldheffing. Op de voordracht van onderwjjzer aan de gemeenteschool aldaar, hoofd de heer Den Bouwmeester, staan alphabetisch de heeren A. Cevaal te Ritthem,. P. van Hekken te O. en W. Souburg, W. J. van Nieuwenhuizen te Tholen, D. S. Oosterhout te Warfum en H. Workman te Usquert. Waren er zoo schrijft men ons 1 Mei reeds 8 sollicitanten, op 5 Mei, sluitingstermjjn van aangifte, hadden zich 17 sollicitanten aangemeld. Het tractement bedraagt 400 gulden. Zestien jongelieden met acte moeten te Biervliet dus weder teleurgesteld worden en deze vinden bjj honderden lotgenooten in den lande. En toch gaat men maar voort de normaalinrichtingen, die ons land met niet gewilde waar overstelpen, te bevolken. Hier en daar met kunst- en vliegwerk. En op bjjna alle scholen ten plattelande zjjn eer werkkrachten te veel dan te weinig, met het oog op het schrikbarende schoolverzuim tjjdens 8 a 0 maanden. Beroepen tot predikant bjj de Herv gem. te Grjjpskerke de heer F. G. C. Rappard, cand. te Wjjk bjj Heusden. Bedankt voor het beroep naar Kloetinge door ds H. van Selms te Kralingen. Arrondissements-Rechtbank te Middelburg. In de op gisteren gewezen vonnissen stond abusievelijk vermeld als vrjjgesproken W. v. d. V., 20 j., boerenknecht, Zaamslag, beklaagd van diefstal. De uitspraak in deze zaak toch is acht dagen geremitteerd. man trekke, zoodra hjj achttien jaren telt, of meer, de wereld in, hjj zoeke plaats in groote werkplaatsen, zie daar alles goed af en dan keere hjj terug naar zjjne landstreek, als een goed en kundig werkman niet alleen, maar tevens als iemand, die ervaring, levenswjjsheid heeft opgedaan. Beide kunnen hem in zjjn verder leven te pas komenKennis is macht» maar kunnen is een even machtige hefboom in de maatschappjj. En nu nug eene opmerking. In de Transvaal, in Amerika, is werk voor vljjtige handen, daar is nog eene toekomst ook voor den handwerks man waarom zjjn er nog zoovelen, die liever hier bljjven en hun leven in dienstbaarheid of bekrompenheid doorbrengen dan zich in den vreemde een nieuw tehuis te scheppen en ruim brood te vinden? De meeste ambachtslieden, die er heen trekken, zjjn stedelingenzouden die van het platteland er niet welkom zjjn Hunne handen zullen o. i. meer naar andere be zigheden staan, dan die der eersten en het is dikwjjls noodig, dat men in staat is, ook ander werk te verrichten, dan men gewoon is. Wjj twijfelen er niet aan of onze ambachtslui zou den vooral in de Transvaal wel gewild zijn. En hiermede eindigen we. Ieder handwerksman denke er over na en die reeds handelden, zoo als wjj aanraden, zullen er nu de vruohten reeds van plukken.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1890 | | pagina 1