N°. Ill 133" Jaargang. 1890. Maandag 12 Mei Middelburg 10 Mei, Brieven uit de Hofstad. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel; Bij abonnement lager: Geboorte-, Trouw-, Öood-, en andere familieberichten benevens alle dankbetuigingen: van 17 regels 1.50; iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. m. 12 n 66 gr. av. 4 u. 64 gr. F. j advertentie-burean's van Nijgh Van Ditmab te Rotterdam, de Gebh. Belixfante, te 's Gravenhage, en A. de la Mab Azn, te Amsterdam. LETTEREN EN KUNST. ONDERWIJS. KERKNIEUWS. RECHTSZAKEN. UIT STAD EN PROVINCIE. IIIDIHIIII lK.SIIH 11)11UM. Theraiometeir. i Agenten te Ylissingen: P. G. de Vet Mestbagh Zoon, te Gees: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: P. v. d. Peul, te Zierikzee: A. C. de Mooij te Tholen: W. A. va» Adrerteatië» Middelburg 10 Mei vm. 8 a 58 gr. Nieu wenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. "Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de j moeten des namiddags te ncr Verwacht Z. O. wind. j Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daobb Cie., John F. Jones, opvolger. aan het bureau bezorgd zjjn, willen zij des avonds nog worden opgenomen 9 Mei 1890. Onze officieren halen weer ruimer adem. Na jarenlang niet zonder reden gemord te hebben over slechte promotie tengevolge van het niet- pensioneoren van oude en zelf» versleten opper en hoofd-officieren, waardoor een eerste-luite- nant van vijl en veertig jaren geen zeldzame verschijning meer is, heeft de minister van oorlog eindeljjk zich over de op bevordering wachtende officieren ontfermd en een groote opruiming gehouden in de hoogere rangen. Dat zij, die hun plaatsen hebben of zullen moeten inruilen om tot het burgerlijke leven terug te keeren, nu juist ruimer adem halen, zal ik niet beweren, maar de overblijvende officieren doen dat zekerwie nu nog niet be vorderd is, is toch weer eens een goed eind in de ranglijst opgeschoven. Zooals gewoonlijk heeft die pensioneering niet kunnen plaats hebben zonder dat omtrent eenige personen verschil van gevoelen is ont staan en zich zelis heeft geopenbaard tusschen Zijne Majesteit en den minister. Ten aanzien van verscheidenen wilde de koning blijkbaar van penaioneeren niet weten, doch even duidelijk is het, dat de thans ook tot generaal-majoor bevorderde minister Bergansius in vele gevallen zijn zin heeft weten te krijgen, zij het ook dat de getroffenen op andere wijze een blijk van 's konings gunst hebben ontvangen. De een kreeg in plaats van een regiments-commando eene benoeming tot kolonel buiten bezwaar der schatkist en tot adjudant van Zijne Ma jesteit, anderen een hooge ridderorde, en zoo werden zij althans ten deele schadeloosgesteld voor de gevolgen van hetgeen de minister over hen had besloten. Natuurlijk werden sommigen hunner door het publiek nog meer gunsten toegedacht en verspreiden zich alras praatjes daarover, welke zonder grond zjjn gebleken. Zoo werd reeds een nieuwe chef van het militaire huis des konings genoemd, terwijl geen sprake was van het ontslag van den tegenwoordigen titularis. Uit eigen beweging zal de vice-admiraal Van Capellen niet licht zijn trouwens niet xwaren post opgeven, zoolang zijne verstandhouding met den koning zoo bijzonder goed is als zij steeds was; al ware zijn taak veel moeilijker, dan zou de gezondheid van die vlag-officier hem toch nog, ondanks zijn hooge jaren, vol komen daarvoor berekend doen zijn. En Zijne Majesteit zou niet gaarne zijn vertrouweling, die heel wat invloed heeft, zien heengaan. De benoeming van generaal Alewjjn tot chef van den generalen staf heeft geen verwondering gewektzijne pas onlangs ingetreden non- activiteit was slechts een reculer pour mieux sauter, en, gelijk ik reeds vroeger schreef, moet hij nog voor een hoogeren en zoo mogelijk nog gewichtiger post bestemd zijnhij schijnt aan gewezen voor opperbevelhebber van het leger, waartoe zijne met 16 dezer aanvangende positie hem gemakkelijk brengen zal. Geven al de pensioneeringen en daaruit voort gevloeide promotie's veel stof tot goed- en afkeuring, er is ééae pensioneering uit den laatsten tijd, die bijna uitsluitend wordt afge keurd. Zij staat geheel op zich zelve, geschiedde om bijzondere, gelukkig zelden voorkomende redenen en betreft een nog zeer jeugdig officier, een luitenant der huzaren. De man had kennis gemaakt met een van onze meest bekende en gevierde tooneelspeelsters, en allengs was de verhouding zeer intiem geworden, zóó zelfs, dat het plan werd gemaakt om samen een huwelijk aan te gaan. Het voorstel daartoe moet niet van hem maar van de ongeveer twin tig jaren oudere actrice zjjn uitgegaan en hjj heeft, onder den indruk van hare bekoring, in een soort van roes, daarin toegestemd. Daar infusschen dat huwelijk hier te lande niet kon worden gesloten met het oog op zijn plaats in het Nederlandsche leger, besloten de verliefde luidjes het kanaal over te steken en in Enge land zich door den huwelijksband te doen ver binden. Aan het voorschrift der Nederlandsche wet om hier te lande de huwelijks afkondigin gen te doen plaats hebben, zonder welke het in den vreemde gesloten huwelijk voor onze wet niet geldig is, kon natuurlijk niet voldaan worden zonder ruchtbaarheid aan de zaak te gevenzij bleven dan ook achterwege. Zoo verliep nog een klein jaar zonder dat de wereld zich met de jonggetrouwden als zoodanig be moeide. Toen werd eensklaps het geheim pu bliek en wel tengevolge van de jaloerschbeid de; vrouw. Zjj meende reden te hebben en misschien niet zonder grond om hem van ontrouw te verdenken en dit was voor haar voldoende om in een opwelling van drift stappeD te doen, waardoor het geheim werd verraden. Natuurlijk kwam het spoedig ter kennis van de krijgsmakkers en van de superieuren van den jeugdigen en onbezonnen echtgenoot men zegt zelfs dat deze brieven daarover ontvingen en zelfs de inspecteur van het wapen werd in de zaak gemengd. Het kwam uit, dat onze luitenant zonder verlof naar Engeland was geweest en daarvoor werd hij disciplinair gestraft. Maar Wat nu te doen ten aanzien van het huwelijk, dooi den officier zonder de vereischte toestemming aangegaan Door vrienden van dezen werden pogingen aangewend om de autoriteiten daar voor doof te doen blijven, waarvoor niet zonder grond werd aangevoerd, dat immers het hu welijk voor de Nederlandsche wet niet bestond, terwjjl bovendien van samenwoningindien die al geregeld had bestaan, geen sprake meer was, daar beide partijen hun vrijheid terug verlangden. Deze betoogen mochten echter niets baten de zaak werd hoog opgenomen en den officieelen weg opgestuurd, aan het einde waarvan de luitenant een aanzegging vond om zijn eervol ontslag aan te vragen, bij ge breke waarvan hem ongevraagd ontslag zou worden gegeven. Het spreekt van zelf, dat de ongelukkige bukken moest, en zijne pensio neering is nu de boven bedoelde, welke bijna algemeen afkeuring vindt. De man handelde ongetwijfeld zeer verkeerd, maar een zóo strenge straf, waardoor zijn carrière geheel wordt ge broken, had hij naar het oordeel van zeer velen niet verdiend. Niet slechts zij, die buiten het militaire leven staan, oordeelen aldus, maar ook tal van officieren van lagere en zelfs van hoogeren rang. Het, zij het niet wette lijk, dan toch zedelijk gehuwd zijn met die zooveel oudere vrouw, in wie hij in zijn ver blinding een toonbeeld van deugd meende te zien en omtrent wie zijne oogen eerst te laat zijn open gegaan, is waarlijk al straf genoeg voor die daad, in jeugdige opgewondenheid en als het ware in een gebiologeerden toestand begaan. Ondanks al het gebeurde ondervindt de ex-luitenant dan ook de meest mogelijke deelneming en vriendschap in alle kringen het medelijden heeft hier zóo de overhand, dat niet enkel mannen, maar ook jonge en meer bejaarde dames hem gaarne de hand reiken en bij door de meest achtenswaardige familie's wordt ontvangen. Doch er zijn soms zaken in het officieele leven, waar een gewoon sterveling niet bjj kan Dit bleek ook weer uit een onlangs verschenen prae-advies van ons college van burgemeester en wethouders in zake het verzoek van de kamer van koophandel om verlaging van den prijs van het gas, dat voor verwarming en voor indu- strieele doeleinden, bijv. tot beweegkracht wordt gebruikt. Ons dageljjksch bestuur ontraadt de inwilliging van dat verzoek. Misschien bestaan daarvoor goede gronden, maar in dat geval worden die bewaard voor het mondeling debat in den gemeenteraad, want in het prae-advies komen zij niet voor. Daarin beroept men zich op de technische moeilijkheid van de controle, zoodra er twee soorten van gas worden gebruikt, of liever gas tegen verschillende prijzen wordt verstrekt. Dat men in tal van andere steden die moeilijkheid, zoo zij al bestaat, heeft overwon nen, heeft op ons college van B. en W. geen invloeddat het gas voor een der twee doel einden door een tweeden meter zou kunnen gevoerd worden, schjjnt niet bedacht te zijn. Verder noemt men de onderscheiding onbillijk jegens hen, die alleen gas tot verlichting noodig hebben. Dit argument zon een zwm van juist heid hebben, indien de kosten "tier gasfabriek toch al niet werden goedgemaakt, maar thans, nu men een zeer aanzienlijke winst maakt, gaat het zeker niet op. Juist dat winst maken met het gas schept een onbillijkheid jegens de gas- verbruikers, die op die wijze met uitsluiting van ben, die geen gas branden, een groot deel der uitgaven van de gemeente betalen, die anders door belasting, over alle ingezetenen geheven, zouden moeten gedekt worden. Daarenboven is het zeer de vraag, of de lagere prijs niet het gebruik sterk zou doen toenemen, zoodat de ontvangsten, in weerwil van de prijsverlaging, zouden vermeerderen, en wel zonder evenredige stijging van de kosten, omdat die alleen zouden verhoogd worden door meer verbruik van grond stoffen, die intusschen altijd nog winst zullen blijven afwerpen, en door slijtage de uitgaven voor beheer, toezicht en rente van kapitaal zouden dezelfde bljjven, terwijl ook die voor arbeidsloonen niet noen mswaard zouden toene men. Daarenboven schijnt onsdagelijksch bestuur niet te begrijpen, dat het electrische licht een groote concurrent dreigt te worden van het gas, en ook nooit te hebben vernomen, dat voor de nijverheid in zoo menig opzicht een verschil wordt gemaakt met particulierenzelfs de regeling van belastinghelfing is vaak ingericht om de industrie niet te drukken niet alleen, maar om haar boven particulieren te verlichten. Moge onze gemeenteraad wijzer zijn Door de Nederlandsche vereenigtng tot voor koming van ongelukken in fabrieken en werk plaatsen is een circulaire verspreid waarin zij vraagt opgaven van mededeelingen van in- dustrieelen omtrent ongelukken bij den arbeid ten einde op de a. s. Veiligheids-tentoonstelling te Amsterdam een verzameling van dergelijke mededeelingen te kunnen overleggen. Zjj beroept zich op het voorbeeld door den heer W. A. Scholten gegeven, om ten behoeve van anderen jn het openbaar uit een te zetten, wat naar zijne ondervinding de beste manier is om de gevolgen van het een of ander fabrieks- ongeluk te voorkomen. In een bij de circulaire gevoegd biljet wordt verzocht de mededeeling omtrent de ongelukken bij den arbeid zoo veel doenljjk te splitsen in de onderdeelenKorte beschrijving van de toe dracht er van van de gevolgen voor de daarbij betrokken personen der maatregelen, genomen tot voorkoming van herhaling er van, of die zouden kunnen genomen worden tot deze voor koming en van de middelen die tot het ver- leenen der eerste hulp aan de verwonden of verongelukten gebruikt zjjn of hadden gebruikt moeten worden. De comm. v. iapp. voor het wetsontwerp nopens de afschaffing der kanaalrechten op het Noordzeekanaal heeft naar aanleiding van de overlegging der retributiën, die van de scheep vaart in eenige belangrijke havens van Europa worden geheven, den wensoh kenbaar gemaakt, dat nog vóór de openbare behandeling van het wetsontwerp een staat van vergelijking aan de kamer werd overgelegd. Yerder stelt zij alsnog prijs op eene beantwoording der vraag hoe na melijk de regeering tegenover provinciën, ge meenten en andere belanghebbenden dacht te handelen, wanneer eventueel werd overgegaan tot afschaffing van alle heffingen, die alsnog op rijkswegen en vaarten geschieden. Blijkens het afd. verslag over het ontwerp van wet, houdende bepalingen ter voorkoming van aanvaring of aandrijving op de openbare wateren in het rijk, die voor de scheepvaart openstaan, werd door verschillende leden instemming be tuigd met den ingeslagen weg, om deze en dergelijke onderwerpen te regelen bij afzonder lijke wetten en besluiten. Minder instemming bestond omtrent de vraag of het door de Reg. bij dit ontwerp aangenomen stelsel al dan niet aan beveling verdient. Men vroeg of in de toekenning der bevoegdheid tot regeling ook aan de lage besturen, aan de besturen van waterschappen, de bevoegdheid tot het maken van politievoorschriften wordt terug gegeven, die zij thans missen in die provinciën, waar provinciale verordeningen ter zake bestaan. Door deze bepaling, zoo werd voorts opgemerkt, zal het voor de schipperij onmogelijk zijn om juist te weten waaraan zij zich te houden heeft, waar nevens de talrjjke i jjksbepalingen nog een aantal bjjzondere bepalingen door haar zijn in acht te nemen. Andere leden daarentegen kon den het goedkeuren, dat de regeering algemeene voorschriften geeft, welke, wanneer de plaatse lijke behoeften het noodig doen blijken, door de betrokken autoriteiten worden aangevuld. Bij kon. besl. is op zijn verzoek eervol ont slag verleend aan J. Kooman Az. als off. van gezondh. 3e kl. bij de dd. schutterij te Goes met den pers. rang van off. van gezondh. 2e kl. en benoemd tot off. van gezondh. 3e kl. bjj die schutterij J. F. Bax, thans schutter. Yerder is J. A. A. Waldorp eervol ont slagen hoofdingen. van 's rjjks waterstaat ad ƒ909 'sjaars. Door de Indische regeering was een ver laagd tarief voor de staatsspoorwegen op Java vastgesteld van 3 cents per tonkilometer voor het suikervervoer. Door den minister van ko loniën is, naar de Locomotief bericht, bevolen de reeds door den gouv.-gen. gearresteerde tariefsverlaging in te trekken. Op de algemeene vergadering van het Nederlandsch Tooneelverband werden als leden van het hoofdbestuur herkozen de heeren A. G. van Hamel en M. Emants, en als zoodanig gekozen werden de heeren C. J. Vinkenstein, Daniel de Lange, J. Browne, M. N. Mendes da Costa, L. Plemp van Duiveland, H. Tindal en Huf van Buren. Tot lid der commissie van toezicht op de Tooneelschool werd gekozen prof. S. Stokvis. De volgende algemeene vergadering zal te Utrecht plaats hebben. Yan de Kindercourant voor 1889 -1890, weekblad voor onze jongens en meisjes, onder redactie van de heeren Johan Gram en A. S. Rcule Nz., die door den heer L. Smits te 's Gravenhage wordt uitgegeven is thans het le halfjaar compleet. De goede verwachting, die wij bjj den aan vang van dezen jaargang koesterden, is niet beschaamd en zoowel wat de verhalen betreft als wat de platen aangaat is op den sedert jaren met succes ingeslagen weg voortgegaan. Behalve die verhalen en platen bljjft de Kindercourant telke week aardige spelletjes mededeelen, voorstellen ter oplossing of raadsels te raden geven, terwjjl een groote wedstrjjd met fraaie prjjzen de lust tot raden en oplossen bjj het jonge volkje wakker houdt. RIGOLETTO. Onder zeer ongunstige omstandigheden maakten wjj verleden jaar, gedurende de ker mis, met het Hollandsch-operagezelschap ken nis. Daar we toen verplicht waren de schoonste toonscheppingen in een kermistent te hooren, met een zeer onvolledig orkest, waarin eene piano alles te zaaien hield, werd ons veel van de illusie benomen. Niettegenstaande dit alles en een vooroordeel, dat bjj sommigen als aan geboren schijnt, om landgenoten bij vreemde artisten achter te stellen, erkende ieder toch gaarne dat er goede elementen in werkzaam waren. Onder Aleze laatsten rekenen wjj in de eerste plaats dra heer Albers. Bijna iederen avond toch trad hjj in een an der karakter op, èn in de vertolking van Lothario uit Mignon èn in die van Mephisto nit Faust was hij voortreffeljjk. De indruk, dien wjj thans van dezen artist hebben gekregen, is overwel digend. Niet alleen dat hjj zjjn schoon Baryton geluid weet te gebruiken en te beheerschen, ook door zjjn spel weet hjj aan de rol van Rigoletto zulk een relief te geven, dat wjj hem gaarne als een onzer eerste artisten huldigen en in hem een der hechtste steunpilaren der Hollandsehe opera zien. Zijn schoonste oogen- blikken waren voornamelijk in de tweede acta de scène, waarin hij, zich den vloek herinne rend zingtWreede moeder die mij baarde, later het duo met zjjn dochter en de derde acte waar hij na de ontvoering zijn dochter zoekt, haar weervindt en vergiffenis schenkt. Deze laatste scène vooral is zeer aangrijpend en vereischt naast de titelrol eene geroutineerde soprane. Mejuffrouw Erlé heeft alle eer van de wjjze, waarop zij de zware partij van Gilda vervulde. Verdi (met wiens opera-muziek wjj niet dwepen) vergt veel van het hooge register der zangers en slechts weinige stemmen behouden, zooals de hare, tot aan het eind van den avond hun frischheid en kracht. "Wanneer mej. Erlé zich, wat coloratuur en actie betreft, nog ontwikkelt, kunnen wjj veel goeds van haar verwachten. De heer Pauwels kwam ons voor vermoeid te zijn. Meer dan eens zong hjj te laag en zjjn mezzo voce was hjj niet altijd meester. Toch was hjj eene kranige figuur als Hertog van Mantua en in de drie opera's Faust, Juive en Rigoletto, w&arm hjj tot nog toe hier optrad, deed hij zich kennen als een begaafd zanger, beschikkend over een zeldzaam schoon geluid. De rollen van Madeleine (mevr. Albers-Jahn) haar broeder Sparafucile de heer Spoors) en die van Marcello (de heer Derikx) werden goed vertolkt. Over de kleinere rollen als die van Joanna, een deurwaarder enz. willen wij liever zwijgen even als over eenige onregelmatigheden en leemten in het orkest, welk laatste vooral in de solo's veel te sterk den zang begeleidde. Het koor (louter mannenkoor in deze opera) zong zuiver en niet ruw. De schoone costu- meering werd zeer gewaardeerd en van de mise en scène was Veel werk gemaakt, alleen het huis van Sparafucile was wel wat erg klein. Aan de directie nog het dringend verzoek om hier en daar de vertaling te wjjzigen en aan de Vlaamsche zangers om door oefening te trachten hun dialect minder te doen uitkomen. Overigens was de avond van gisteren een ware triomf voor de Holl. opera. Bijna na iedere acte weiden de zangers verplicht weder te verschijnen en mochten zij kunnen beslujten, ons in het vervolg meermalen te komen be zoeken, ongetwijfeld vinden zjj dan weder een talrjjk en dankbaar auditorium. Voor het eind-examen der II. B. scholen in Zeeland hebben zich aangemeld 8 candidaten uit Middelburg, 3 uit Goes en 8 uit Zierikzee. De onderwijzers in 't arr. Oostburg hiel den Zaterdag 10 Mei ter gewone plaatse ouder voorzitterschap van den heer Gerritsen eene vergadering, die vrij goed bezocht was. Der vergadering werd medegedeeld, dat de wedstrjjd zal plaats hebben op Zaterdag 7 Juni a. s. in de openb. school te Oostburg. De feestvergadering zal plaats hebben te ïïejjst op Donderdag 24 Juli a. s. De regelings commissie bestaat uit de heeren Bevelander Schoo, Wit en Roozendaal, hoofden van scho len te Groede, Sluis en Sluis (wijk St. Anna ter Muiden). De feestrede zal gehouden wor den worden door den heer De Buisonjé van Oostburg. Tot bestuursleden werden gekozen de heeren De Graaf en A. F. Wisse. »Is het wenscheljjk den leerlingen bjj het onderwjjs in de geschiedenis boeken in handen te geven, ja dan neen", dit punt werd ingeleid door de heer Boskamp van IJzendjjke, terwjjl de heer Bootsgezel sprak over »Hoe een jong ouder- wjjzer zich bjj z'n eerste intrede in de school zal hebb n te gedragen, indien hjj weinig op leiding daartoe heeft genoten." De staatscommissie belast met het afne men van het examen bedoeld bij art. 11 der wet op bet notarisambt, zal hare zittingen houden in het Gebouw voor Kunsten en Weten schappen, Zwarteweg no 7 te 's Hage, op Dins dag 1 Juli e. k. en volgende dagen, des voor middags te 10 uren'. Beroepen bij de Ned. Herv. gemeente te Wilhelminadorp de heer F. Geerling, candi- daat te Utrecht. In de zitting der arr.-rechtbank alhier werden gisteren nog vrjjgesproken: J. C., 23 jkleermaker, Goes, beklaagd van vernie ling, en L. G,, 16 j., arbeider, Coljjnsplaat, beklaagd van aanranding der eerbaarheid. Heden middag werd in de kazerne alhier, naar aanleiding van een veronderstelden brand in den schouwburg het alarmsignaal geblazen en gaven de militaire brandspuiten onder leiding van den luitenant Balfoort, binnen 10 minuten water. De proef werd genomen in tegenwoordigheid van den burgemeester en den luit.-kolonel Yan Nouhuijs. Uit het welslagen ervan bljjkt opnieuw de uitstekende inrichting dier spuiten. Heden morgen te 10 uur werden aan boord van de Spaarndam op de hoogte van Calais in volle zee een paar postduiven opgelaten, die alhier te 12.40 bij bewolkte lucht terugkeerden. Door den heer V. A. van Dolder apothe ker te Middelburg zjjn aan de leesbibliotheek der militairen van het garnizoen eenige boek werken geschonken, die door de commissie der cantine met erkentelijkheid zjjn aanvaard. Gisteren namiddag is op eene hofstede onder 's Heer Arendskerke een bjjna 11-jarig kind, dat een oogenblik zonder toezicht was, van een mestputheinÉig voorover in een met water ge vulden koebak gevallen en verdronken. Ofschoon nog door een geneesheer beproefd werd de levensgeesten volgens de bekende methode op te wekken bleef die poging onbe loond. Men schrijft ons uit Westeljjk Zuid- Beveland 't Is een lust om door de velden te wande len. Alles staat even schoon. De wintergranen beloven een goede opbrengst. De koolzaad velden staan in den schoonsten bloei. De suikerbieten hebben het weder, dat goed voor ben is en bomen op vele plaatsen reeds boven den grond kjjken even als de aardappelen. Ook het vlaB belooft veel. De veestapel is gezond en uit den verkoop tegen flinke prjjzen maakt de landbouwer veel goed, wat hjj door den lagen prjjs der granen te kort komt. Wjj zjjn nog slechts aan 't begin, maar speelt het weder ons geen parten en worden de aanvanke lijke verwachtingen vervuld, dan zal 1890 voor den landbouwer een best jaar zjjn. Te St. Maartensdijk is een der weinige overgebleven oud-strjjders van Waterloo S. Daniëlse overleden. Hjj bereikte den ouderdom van ruim 96 jaren en sinds jaren was hjj de eenige oud-strjjder op bet eiland Tholc»,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1890 | | pagina 1