7 Mei.
N°. 107.
133" Jaargang.
1890.
Woensdag
Middelburg 6 Mei.
De vermoorde onschuld?
DE EIGOLETTO.
Deze courant verschijnt d a g e 1 y k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.-l
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.'
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle
dankbetuigingen: van 17 regels 1.50;
iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
ALBBRS
LETTEREN EN KUNST,
KERKNIEUWS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
LANDBOUW.
HIDIIIIIIl lij.
Theraometet.
Middelburg 6 Mei vm. 8 a 63 gr.
m. 12 u 70 gr. av. 4 u. 67 gr. F.
Verwacht veraud. wind.
Agenten te Vlissingen: P. O. de Yet Mestdagh Zcos, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. v. d. Penx, te Zierikzee: A. O. de Moon te TholenW. A. va*
j nreuwenhunzb* en te TemeuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de
j advertentie-burean's van Nngh Yan Ditmab te Rotterdam, de Gebs. Bel inpakte, te 's Qravenhage, en A. de la Mae Azn, te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publieité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te een uur
aan het bureau bezorgd zjjn, willen
zjj des avonds nog worden opgenomen
Eenerzjjds met schroom, omdat wij vreezen
te veel van de aandacht onzers lezers te vergen
maar anderzijds met ingenomenheid moeten wij
nog even terugkomen op de kiezerskwestie
te Sommelsdjjknu men ons uit die gemeente
zelve de volgende feiten schryft
>A. Koppenaal vestigde zich 25 Februari
1889 met bewjjs van werkelijke woonplaats
verandering uit de Haarlemmermeer in deze
gemeente, en betrok alhier een woning, waarvan
de huurwaarde f 23 bedroeg. Hij werd naar
deze huurwaarde voor drie maanden (laatste
kwartaal) dienst 1888/89 in de personeele be
lasting aangeslagen, terwijl de voor het kies
recht gevorderde huurwaarde te Sommelsdijk
24 bedraagt.
Met Mei 1889 ging hp in een ander huis
wonen, waarvan de huurwaarde f 34 bedraagt
en waarvoor hp in het kohier van de pers.
hel. voor den dienst 1889/90 staat aangeslagen.
Aangezien nu Koppenaal en zeker terecht
niet voorkwam op de voor het dienstjaar 1888/89
door den ontvanger aan den voorzitter van den
gemeenteraad in te zenden opgave (art. 7 der
kieswet), mochten burgemeester en wethouders
hem natuurljjk niet op de volgens art. 6 op
te maken lpst6n plaatsen, omdat hij de gevor
derde vereischten (art. 8) niet bezat.
Deze lijsten werden vastgesteld den 5 Maart
1890.
Op 19 Maart 1890 (dus juist op den laatsten
dag (art. 12) verzocht Koppenaal schriftelijk,
onder overlegging van zjjn aanslagbiljet dienst
1889/90, op de lijsten te worden geplaatst en
ofschoon deze reclame op den avond van den
19en Maart tusschen zeven en negen uur (niet
op de uren waarop de secretarie is geopend)
bp den burgemeester aan huis werd bezorgd,
werd deze toch nog als geldig en binnen den bp
de wet gestelden termjjn ingezonden beschouwd
en door den voorzitter in den raad gebracht.
Deze (de raad) en niet de burgemeester, nam
20 Maart de beslissing, die reeds in uw blad en
de Standaard in extenso is wereldkundig ge
maakt en die, zooals in dit blad reeds is aange
toond, geheel overeenkomstig de wet en de
voorschriftèn was.
Van de gelegenheid om bij de rechtbank (art.
15) hiervan uitspraak te vragen maakte Kop
penaal geen gebruik, zoodat de voorzitter, die
in
Toen de Hollandsche opera te Amsterdam
voor het eerst RigoLetlo had opgevoerd wijdde
de heer Dan. de Lange daaraan eene uitvoerige
beschouwing. Die geheel overnemen zou doel
loos zijn, omdat Vrijdag in onzen schouwburg
de meeste rollen niet in handen zijn van
dezelfde personen die bij deze eerste opvoering
te Amsterdam meewerkten. Men weetde
Hollandsche opera kan vele werken dubbel
bezetten. Wjj zullen bier nu enkele andere
personen zien en hooren maar sommige partpen
zullen in betere handen zpn, o. a. de belang-
rjjke rol van den hertog van Mantua, welke
hier door den heer Pauwels zal vervuld worden
een begaafd zanger, die juist eenige eigen
schappen bezitvoor deze moeilijke partij zoo
noodig, en welke den heer Van den Kerck-
hoven, volgens den beer De Lange, ontbraken,
om haar tot haar recht te doen komen.
Dan zullen wij Vrijdag ook mevrouw Albers-
Jahn hooren, die uit de kermisdagen van bet
vorig jaar zulke aangename herinneringen bp
ons achterliet.
Wat echter met de eerste opvoering van
Amsterdam verschillen moge, niet de bezetting
van de hoofd- en titelrol, die ook hier vervuld
zal worden door den heer Albers, over wiens
yertolkiDg de heer Daniël de Lange schreef:
dit nog had afgewacht, op den 8en April 1890
de kiezersljjsten sloot."
Door deze toelichting is de kwestie geheel
van aard veranderd. Terwijl de Standaard het
eerst deed voorkomen alsof de vermoorde
kiezer inderdaad recht had om op de kiezerslijst
voor te komen en alsof zijne reclame slechts
afgewezen werd, omdat hij een belastingbiljet
over 1889/90 in plaats van over 1888/89 had
overgelegd, blijkt thans, dat het belastingbiljet
over 1888/89 aan Koppenaal zelfs geenerlei
recht gaf om op de kiezerslijst
geplaatst of gehandhaald te wor
den. Had bij bp zjjne reclame het belasting
biljet over laatstgenoemd dienstjaar overgelegd,
dan had de afwijzing evengoed moe
ten volgen. Niet wegens verzuim van eene
formaliteit, maar wegens gemis van
eenig recht daarop, werd Koppenaal
van de kiezereljjst geweerd.
En thans vragen wjjwat blijft er onder
bet licht van deze feiten over van de opge
schroefde beweging, door de Standaard op touw
gezet tegen den burgemeester van Som
melsdijk in het bijzonder en tegen niet-antirevo-
lutionnaire burgemeesters in het algemeen
Wat gaf het blad recht te schrijven van het
.vermoorden" van een kiezer?
Het is het oude lied geweesthet z. g.
vrome blad heeft wêer niet opgezien tegen
leugen en verdachtmaking om tegenstanders
zwart te maken, en zijn goedgeloovigen lezers
wat op de mouw te spelden.
En het verheugt ons te meer dat wij door,
onze sommatie aan de Standaard om den naam
der gemeente en van den kiezer te noemen en
door onze bestrjjding het volle licht op deze
perfide tactiek hebben laten vallenen dat
dientengevolge ons gevoelen, hetwelk wij van
den beginne af aan over deze zaak hadden,
ten volle is bewaarheid. Wij gunnen nu aan
de antirevolntionnaire bladen gaarne het ge
noegen op die Middelburgsche Courant en bare
z. g. .slechte manieren" af te geven.
Ten slotte verwijzen wij onze, in deze kwestie
belangstellende lezers naar het nummer van
de Standaard van heden, waaruit zij kun
nen leeren als zij het ten minste nog niet
weten hoe dit blad iemands woorden kan
verdraaien.
De groote veranderingen onder het perso
neel van den grooten staf en onder de hoofd
officieren van het leger duidt, zegt de Haag-
sche correspondent der N. Cr. Ct., op 's konings
pverige bezigheid in die richting, terwijl Z. M.
zich juist in de laatste dagen zeer weinig met
de militaire aangelegenheden had ingelaten.
»In deze partij gaf hjj (de heer Albers) op
nieuw doorslaande bewijzen van zijn talent.
Op vele plaatsen wist bij door zijn weldoor
dacht spel en door zpn zang een diepen indruk
op zpn hoorders te maken. Vooral wjjs ik op
zijn voordracht in het tweede bedrjjf met Gilda
waar de teedere zijde van zjjn partij geheel
op den voorgrond treedt.
.Herhaaldelijk wist dezangerdediepe gevoelens
van het menschelijk hart in beweging te bren
gen zoo bjj de woorden .Ach, spreek nooit van
een verloren schat", enz.later bij de woorden:
»Mjjn eenig kind", enz. Daar was veel na
tuurlpk gevoel op te merken, daar kwam het
sehoone orgaan van den begaafden zanger ge
heel uit. Ook in het derde bedrijf werd ik
door den kunstenaar getroffen, waar hp smee-
kend zich wendt tot de edellieden om zpne
dochter terug te mogen ontvangen. De wjjze,
waarop zpn gebaar, zpn nederzinken op de knie,
bjj de woorden»Genaheb medeljjdengeeft
haar mjj weêr zich aan den toon verhond,
maakte op mij een diepen indruk.
.Daarentegen zag ik in sommige hooge tonen
en de wijze, waarop zp werden uitgekreten, in
de daaropvolgende scène, als Gilda verschenen
is, overdrijving. Buitendien wordt door den
heer Albers in die oogenblikken de stem niet
volkomen beheerschtvan zingen wordt het
wel eens iets anders. Over 't geheel is dit de
zwakke zpde van Albers. Kan hij de stem
in een cantilene geheel natuurlpk doen uit-
stroomen, dan heeft de hoorder onverdeeld ge
not. Moet daarentegen in een meer hartstoch
telijk oogenblik de klank, met vlugge opeen-
En de wjjze, waarou allerlei mutatiën zjjn ge
schied, bewijst dat Me koning wat onder den
voorbijgaanden indruk van oogenblikkeljjke
opwellingen handelde. Verschillende hoogge
plaatste personen ik zal geen namen noemen
kregen telegraphisch bericht van promotie,
ontslag, verplaatsing en kort daarna tegenbe
richt, terwjjl enkelen daarna toch de eerste
mededeelingen zagen bevestigd. Meer zal ik er
intusBchen niet van vertellen, omdat ik anders
onwillekeurig teedere snaren zou moeten aan
roeren.
De Eerste kamer kwam Maandagavond bij
een.
Ingekomen waren de geloofsbrieven van den
heer W. Merkelbach, nieuw gekozen lid der
kamer voor Noord-Brabant. Zjj werden gesteld
in handen van eene commissie, tot leden waar
van de voorzitter benoemde de heeren Vening
Meinesz, Smits van Ojjen en Donker.
De commissie stelde voor den heer Merkel
bach, na eedsaflegging, toe te laten, met welke
conclusie de kamer zich vereenigde.
De heer Merkelbach werd hierop beëedigd en
nam plaats.
Ingekomen was het wetsontwerp tot vast
stelling der begrooting voor het departement
van koloniën, dat verzonden, werd naar de
afdeelingen.
De vergadering werd hierop gescheiden tot
"Woensdag a., des voormiddags te 11 uren, ter
behandeling van de pensioenwetten.
Bij kon. beslnit
is eervolle ontheffing verleend aan den gene-
raal-majoor J. N. A. baron Taets van Amerongen,
comm. der 1ste divisie inf., waarnemend gou
verneur der residentie, van zpne benoeming
tot lid der commissie* welke dit jaar met het
afnemen der eindexamens aan de koninklijke
militaire academie is belasten aan den
kolonel H. F. C. Hardenberg, gouverneur der
koninkljjke militaire academie, van zijne be
noeming tot lid der commissie, aan welke dit
jaar de inspectie over de voren vermelde in
richting is opgedragenen benoemd tot lid
van de onder beide genoemde commissie de
kolonel R. T. Muscbart, comm. van bet 7e reg. inf;
zjjn dr S. de Ranitz, geneesheer-directeur
van het kinder-ziekenhnis te Amsterdam, en
dr H. W. de Monchy, geneesheer-directeur van
het Sophia-kinder ziekenhuis te Rotterdam,
benoemd tot ridder in de orde van den Neder-
landschen Leeuw
is aan F. Stracké, op zjjn verzoek, met in
gang van 1 Aug. a. s., eervol ontslag verleend
als hoogleeraar aan de Rijks Academie van
Beeldende Kunsten te Amsterdam; en
is benoemd, bij het personeel van den ge
neeskundigen dienst der landmacht, tot officier
van gezondheid der 2de klasse, de student in
de geneeskunde (arts) G. L. Coenen.
Ook de ministers van financiën en marine
verleenen deze week geen audiëntie.
volging van woorden, worden voortgebracht,
dan pareert het orgaan niet altoos. Den
begaafden kunstenaar zjj dit onderdeel zjjner
ontwikkeling warm aanbevolen. Nog een
oogenblik liet mjj onbevredigd. Ik heb op
't oog de uitdrukking van gelaat en bet gebaar,
op het oogenblik, dat Gilda mededeelt, dat zjj
onteerd is. Mij dunkt, de betrekkelijk kalme
houding drukt hier niet de gewaarwording uit
van de hartstochtelijke pijn, van het jammer
des ongelukkigen vaders.
.Het vervolg dezer scène vond ik daarente
gen zeer treffendde climax tot aan de woorden:
»en als ik u vergeet, volg ik zijn heilige wet",
was imposant en de aangehaalde woorden zelt
vol waarheid en vol diep gevoel. Ook de slot
scène van dit bedrjjf teeken ik als welgeslaagd
aan. Het eerste bedrjjt liet ik onaangeroerd,
wjjl mjj in dit bedrjjf nog menig gedeelte on
bevredigd liet. Dat is zoo geheel en al gedacht
voor een Italiaansch vertolker. Ondanks de
verbazende radheid van tong, moet toch reeds
dadelijk in dien nar iets te vinden zpn, dat
op het verdere karakter wijst. Welwaardeerde
ik de pogingen, hiertoe aangewend, maar de
techniek liet niet overal toe, die kleine into-
natiën van stem, die onontbeerlijk zijn, ten
uitvoer te brengen. Wanneer de heer Albers
de partjj een twintigtal keeren gezongen zal
hebbenzal hij op al deze kleine (lees
groote) zaken kunnen letten. Het slot van
het eerste bedrijf, na den vloek, was zeer aan
grijpend. Ondanks mjjne opmerkingen, verklaar
ik gaarne, dat Albers in zijn nieuwe creatie
weder getoond heeft, hoeveel men van eenjman
De heer Willem van Zuylen verzoekt ons
heden te melden dat hij, door zich plotseling
voordoende bezwaren, tot zjjn leedwezen er
van moet afzien zjjn tournee te houden.
In gelukkige tegenspraak met een dezer
dagen verspreid zeer ongunstig bericht meldt
het Hbld dat mevrouw Sophie de Vries over
eenige dagen weêr zal optreden in een gele
genheids-voorstelling niet voor het publiek
toegankelijk. Haar gezondheid is nog niet van
dien aard om de jaarljjksche kunstreis van
Het Ned. Tooneel naar Groningen meê te ma
ken, maar in de zomervoorstellingen te Am
sterdam hoopt zp weder haar medewerking
als vroeger te kunnen verleenen.
De groote Duitsche tooneelspeler Barnay
vierde dezer dagen zjjn vijftigjarig jubilé in
den grooten Berlijnschen schouwburg. Tal
van ovaties vielen hem ten deel. Bijna twee
uren stond Barnay op de planken om de adres
sen en toespraken, die tot hem gericht werden,
in ontvangst te nemen. Deputatiën kwamen
uit allerlei landen. Eenige voorname Engelsche
acteurs boden hem een gouden medaille aan,
waarna een feestmaal van 400 gasten plaats
had. De keizer verleende Barnay de 4e kl.
Kroonorde, nooit te voren aan een tooneel
speler verleend,
Ter vervanging van wijlen den heer J. J. I.
Sprenger is tot notabele bjj de Hervormde ge
meente alhier benoemd de heer W. J. Sprenger.
Aan den predikanten-nood zal wel spoe
dig een einde komen. Voor de studie der
godgeleerdheid zijn aan de verschillende Uni
versiteiten in ons land ingeschreven 338 stu
denten Leiden 55Utrecht 120Groningen
36; Amsterdam 56; Vrjje Universiteit 70.
(W. Ct.)
Aan den sergeant W. J. Braber, van het
2e bataljon 3e regiment infanterie te Middel
burg, werd heden op het middagappèl voor net
front van den gewapenden troep de bronzen
medaille uitgereikt voor 12 jareD trouwen dienst.
De onthulling van het monument van
wjjlen Jacob Hobein a. Donderdag zal worden
opgeluisterd door de stafmuziek van het 3e regi
ment infanterie te Bergen op Zoom.
De stoet, die des namiddags te éen uur voor
het raadhuis zal worden geformeerd, zal bestaan
uitschutterjj, infanterie, VlisBings mannen
koor met banier, muziekkorps, marine, ridders
Militaire Willemsorde, ridders van het Metalen
kruis, familiebetrekkingen van Jacob Hobein,
corporaties van oud-militairen, vertegenwoor
digers van bet Belgische loodswezen, idem van
het Nederlandsche loodswezen, de burgerver-
eeniging Amicitia en de koninkljjke handboog-
schutterjj Willem III.
De stoet zal den volgenden weg nemen
Hooikade, Rommelkade, Zeilmarkt,Nieuwendijk
Beursplein, Beursstraat, Bierkade, Groote Markt
Sljjkstraat, Dam, Kousteensche djjk, Coosje
Buskenstaat en Badhuisweg.
Maandagmiddag werd te Axel een spelend
kind door een met twee paarden bespannen
wagen overreden. In bewusteloozen toestand
werd de kleine opgenomen. Ofschoon het
meisje belangrjjk aan bet hoofd is gewond,
bestaat er toch geen gevaar. Men vreest voor
eene lichte bersobenschudding. Onvoorzichtig
heid van den voerman moet de oorzaak zjjn van
dat ongeval.
Ten behoeve van uit te voeren werken
aan de bekleeding der kanaalboorden zal het
peil op het kanaal van Sluis naar Brugge,
gedurende acht dagen, van 16 tot 24 Juni
aanstaande, met 0.50 worden verlaagd.
met zijne begaafdheid voor de toekomst mag
verwachten. Langzamerhand zal ik aan hem de
allerhoogste eischen stellenhjj zal ze kunnen
bevredigen, want hjj bezit een groot talent èn
als zanger èn als denkend mensch.
Met geestdrift werd zpne vertolking toege
juicht die toejuichingen waren alleszins ver
diend."
En telkens en overal waar de heer Albers
de Rigoletlo speelde en zong, behaalde hij het
zelfde succes. In Rotterdam, waar de herinnering
aan de vervulling dier partij door den grooten
Italiaan d'Andrade nog levendig was, werd
Albers na het tweede bedrijt tweemaal, na het
derde zelfs driemaal teruggeroepen. Dat succeB
was zeide de verslaggever der N. R. Crt
terecht, bjj zulke herinneringen op zichzelf
reeds een triomf.
In Den Haag daverde telkens de zaal van
het Casino van het applausweer behaalde
Albers lauweren en genoot hjj de eer van her
haalde terugroepingen.
Nadat hjj vermelden wij dit nog tot slot
van onze aanhalingen te Arnhem de Rigo-
lotto had gespeeld, schreef de recensent der
Arnh. tri. o. a.»Bjj de uitvoering van Don
derdagavond verwierf de heer Albers, als Rigo
letlo, in alle opzichten den eerepalm. Zoowel
zjjne beschaafde en zielvolle manier van zingen,
als zjjne uitstekende wedergave der figuur van
den mismaakten hofnar, trok zeer de aandacht.
Uit vele zijner sehoone momenten herinnert
men zich slechts dat), waarin hjj zjjne geschaakte
dochter terugeiBcht en door de groep edellieden
j tracht heen te dringen, zoomede het groote
Heden voormiddag te 11 uren werd in het
koffiehuis de Prins van Oranje te Goes eene
vergadering gehouden van de afdeeling Hein-
kenszand der Zeeuwsche Landbouwmaatschappij
Deze vergadering, gepresideerd door den heer
E. van den Bosch, werd bjjgewoond door een
45tal leden.
Na lezing en goedkeuring der notulen van
de vorige vergadering was aan de orde het
rapport omtrent het verhandelde op de hoofd
bestuursvergadering, gehouden 11 April jl.
Een daarbij ingekomen brief van den heer
Van Rjjckevorsel, voorzitter der Noord-Brabant-
sche maatschappij, om samenwerking tusschen
de drie zuidelijke provinciën Noord-Brabant,
Limburg en Zeeland, werd aangehouden.
Verder is op die bijeenkomst besloten weder
f 25 beschikbaar te stellen voor den landbouw-
cursus te Kruiningen en werd met ingenomen
heid melding gemaakt van de goede resultaten,
die de cursus voor hoefbeslag in Schouwen op
levert.
Ook is eene wijziging gebracht in de maat
van paarden, die aan de keuring worden onder
worpen voor merriën is die maat gebracht op
1.54 m. en voor hengsten op 1.58 ra.
Een schrjjven van de redactie der Middel
burgsche courant met betrekking tot het geven
van meerdere publiciteit aan het verhandelde
op de hoofdbestuurs-vergaderingen en verzoek
om den dagbladen inlichtingen daaromtrent te
geven, gaf aanleiding tot langdurige gedachten-
wisseling en werd ten slotte met 10 tegen
9 stemmen verworpen.
Ook werd behandeld de kwestie van den
aanleg van proefvelden. Na discussie is goed
gevonden eene officieele commissie saam te
stellen, waarvoor in deze vergadering drie leden
zullen benoemd worden.
Nog is besproken de paardenfokkerjj, die
straks zal behandeld worden.
Emdeljjk zjjn benoemd de deskundige keur-
dno met deze dochter {Gilda) in het derde be
drijf."
Die recensent vond het een aangename taak
een gunstig oordeel te kunnen uitspreken; hjj
voegde daaraan nog de verklaring bjj dat het
Holl. operagezelschap zeker niet behoeft onder
te doen voor bet Duitsche, te Rotterdam, of
het Fransche, te 's Hage, en deze in sommige
opzichten zelfs overtreft.
"Wjj meenden, met het oog op a. Vrjjdag, de
aandacht onzer lezers te mogen vragen voor
deze, zjj het ook uitvoerige maar toch sterk-
sprekende getuigenissen. Tegenover die ver
klaringen, en vooral tegenover de beoordeeling
van een man als de heer Daniel de Lange, zoa
het, dunkt ons, voor het muziek- en kunst
lievend publiek van Middelburg niet te ver
antwoorden zjjn als de Rigoletto niet werd
gegeven voor een eivolle zaal. Bjj zulk een
zeldzame gelegenheid om iets goeds op musicaal
gebied te hooren, zullen alle bezwaren omtrent
»vergevorderd seizoen" en »hooge prijzen" zeker
wjjken; of Middelburg zou zjjn goeden naam
oneer aandoen.
Dat er hooge prjjzen gevraagd moeten wor
den ligt voor de hand er zjjn aan eene over
komst van zulk een gezelschap met orkest te
groote kosten verbonden, dan dat die goed te
maken zouden zpn met gewone prjjzen in een
schouwburg als de onze, die betrekkeljjk weinig
menschen kan bevatten.