N°. 103. 133° Jaargang. 1890» Vrijdag Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k si. Advertentiën s 20 cent per regel.1 Bij abonnement lager? met uitzondering van Zon- en Feestdagen." Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.—? miüt, ||i dankbetuigingen: van 17 regels 1.50; Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Middelburg 1 Mei. Het tooneel. LETTEREM EN KUNST. KERKNIEUWS. RECHTSZAKEN. UIT STAD EN PROVINCIE. ttlDlllilll IKiSIIIF COURANT. 7~" 1 1 - - 'Jii Thermometer. Agenten te Vlissingen: P. G. de Vby Mestdagh Zoo*, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. 0. de Mooij te TholenW. A. van ArtvertentJë» Middelburg 1 Mei vm. 8 a 56 gr. i Nieuwenhtjijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te fin uur m. 12 n 65 gr. av. 4 u. 63 gr. F. j advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmas te Rotterdam, de Gebb. Bblineante, te 's Gravenhage, en A. de la Mar Azn, te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen Verwacht O. wind. j Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicity étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.i tg des avonds nog worden opgenomen Bjj art. 187 der grondwet wordt bepaald, dat, tot handhaving van de uit- of inwendige veiligheid, elk gedeelte van het grondgebied des rgks door ot van wege den koning in staat van oorlog of in staat van beleg kan worden verklaard en dat de wijze waarop en de ge vallen waarin zulks kan plaats hebben, en de gevolgen daarvan bjj de wet zullen worden geregeld. Ter uitvoering van evengemelde voorschriften strekt een Dinsdag bij de Tweede kamer inge komen wetsvoordracht. Daar echter de staat van oorlog en de staat van beleg abnormale toestanden zijn, die zich eventueel zullen ontwikkelen uit, en in de plaats treden van den normalen toestand, nameljjk. dien van vrede, en bovendien de be voegdheden, welke de militaire autoriteit in tjjd van vrede tegenover de ingezetenen bezit, op enkele punten nader behooren te worden geregeld, aangevuld en in verband gebracht met onze tegenwoordige staatsinstellingen, is het noodig voorgekomen, in het wetsontwerp niet alleen de vereischte voorschriften betref fende den staat van oorlog en den staat van beleg, doch ook enkele bepalingen nopens den staat van vrede op te nemen. Het voornemen bestaat om zoodra de onder havige voordracht tot wet zal zijn verheven, op dezen wetteljjken grondslag eene instructie voor commandanten van liniën en stellingen, groepen, vestingen en forten, alsmede een nieuw reglement op den garnizoensdienst, over eenkomstig de tegenwoordige eischen van den dienst, samen te stellen. Wjj deelden gisteren nog aan een groot deel onzer lezers mee dat zich Woensdag in de Trèves-zaal op het Binnenhof de commissie van de Militaire Willemsorde heeft geconstitueerd tot een vereeniging, onder de zinspreuk Moed beleid en trouw, ten einde werkzaam te zijn ten behoeve van de ridders dier orde beneden den rang van officier, hun weduwen en weezen. Generaal Verspyck deelde mede, dat Z. M. de koning het beschermheerschap der vereeniging had aanvaard. Hij schetste het doel dier ver eeniging, en eindigde met »Leve Oranje, de koning, Grootmeester der Orde"Daarna werd de oorkonde door alle aanwezigen geteekend. Aan Z. M. den koning weid een telegram verzonden, vermeldende, dat tot de oprichting der vereeniging, onder de zinspreuk Moed, be leid en trouw, is besloten, gesterkt door het vereerend bljjk van Zr. Ms. koninklijke goed keuring, en luidende verder ongeveer .Eerbiedig danken wij Uwe Majesteit voor Het ging Woensdagavond op het tooneel in onzen schouwburg echt Spaansch toe. Wij leefden in een atmosfeer van echtbreuken van een aanschouwden wjj het verloopvan een ander hoorden wjj het uitvoerig relaas. Wjj kregen verder nog een moord en ten slotte een ongelukkigen krankzinnige te aanschouwen. De traditioneele valschaard ontbrak evenmin, zoodat er waarljjk alle ingrediënten voorhanden waren om effect te maken. Maar vanzelf dachten wij toch aan Galeotto, ook een Spaansch stuk, waarin een zelfde thema werd behandeld en dat met Yorick eigenaardige trekken gemeen beeft. Toch staat eerstgenoemd, dunkt ons, oneindig hooger. In Galeotto zag men twee menschen door de praatjes der wereld als het ware tot eene schuldige liefde gedreven, trots hun strijd tegen vooroordeelen en laster. In Yorick is van strijd geen kwestie. Daar wordt de held van het stuk het slachtoffer van zijne liefde voor eene veel te jonge vrouw, die uit dankbaarheid en uit armoede hem huwde, niettegenstaande zjj toen reeds liefde koesterde voor Edmond, Yorickis pleegzoon die, ook weer uit erkenteljjkheid, niet openljjk durfde getuigen van zijn liefde voor die vrouwmaar zjjn pleegvader-medemin- naar het veld ruimde. Eigenaardig dat aan deze basis, waarop het stuk rust, reeds alle ideale gedachte ontbreekt. Had de vrouw Alice heet zjj niet dankbaarder gehandeld door eerlijk op Yoridcs aanzoek te antwoorden dat haar hart niet vrjj meer was; en zjj daaraan dus, ook ter wille van Yorick's geluk, niet mocht voldoen? Of was haar houding te ver- het besluit om het beschermheerschap der ver eeniging te aanvaarden. »Wij hopen, dat zjj moge werkzaam zijn in het belang van de orde, door koning Willem I gesticht in het belang van koning en vaderland. Op dezen dag van het 75-jarig bestaan der Militaire Willemsorde brengen wjj eerbiedig hulde aan den koning, den derden Grootmeester der orde. .Moge God Uwe Majesteit nog vele jaren voor de Militaire Willemsorde en het vaderland sparen". Bjj kon. besluit zijn bjj het personeel van den geneesk. dienst der landmacht benoemd tot dirig. off. van gez. Ie kl., de dirig. off. van gez. 2e kl. dr W. J. de Meijer en C. J. van der Burcht van Lichtenberghtot dirig. off. van gez. 2e kl., de dirig. off. van gez. 3e kl. H. C. van Eyk van Voorthuysen, G. A. J. Baum en J. K. Stakman Bossetot dirig. off. van gez. 3e kl., de off. van gez. Ie kl. A. van Mens, J. H. Bijstra en C. Ripping, allen van gemeld personeel. Verder is benoemd tot directeur van het rjjkstelegraafkantoor te Harlingen, C. Vrancken, thans in gelijke betrekking te Zaandam. Aan den bjj de landmacht in West-Indië gedetacheerden eerste-luit. der inf. C. van Drimmelen, van het leger hier te lande, is op verzoek, eervol ontslag verleend uit den mili tairen diensten is de tjjd van duur der detacheering bjj de landmacht in West-Indië van den off. van gez. der 2e kl. O. A. Peters, van het personeel van den geneesk. dienst der landmacht, aanvankeljjk vastgesteld op drie jaren, verlengd mettweejaren. De dirig. off. van gez. Ie kl. dr W. Krol en J. M. Engelhart, van het personeel van den geneesk. dienst der landmacht, zjjn op pensioen gesteld, en het bedrag van het pensioen voor ieder hunner bepaald op 2100. De kolonel J. H. H. Dommers, plaats, comm. te Breda, belast met het bevel in de 3e mili taire afdeeling, en de kapt. H. G. Meuskens, bjj het le reg. inf. zijn op pensioen gesteld, resp. van f 2100 en j 1560, onder toekenning aan eerstgenoemde van den rang van generaal- majoor. In den loop der maand Augustus a. zal het vergelijkend examen worden gehouden voor de betrekking van surnumerair der registratie en domeinen, waarvoor tien plaatsen ter vervul ling worden opengesteld. Zjj, die tot dat examen wenschen te worden toegelaten, moeten vóór of uiterlijk op den 15en Juni e. k. hun verzoekschrift aan het departement van financiën indienen. Volgens berichten uit West-Indië, loopende tot 9 April, hebben de gouverneur en gevolg dedigen door den treurigen toestand waarin haar moeder verkeerdedoor de overweging dat zij bij Yorick geborgen zou zjjn? Eilieve; zij was tooneel speelsterom een bestaan be hoefde zij toch zichzelve niet op te offeren. En Edmond, had ook hjj niet beter gedaan, dade- Ijjk nadat Alice in het huweljjk was getreden met Yorick heen te gaan voor goed Het is waar, wij hadden dan niet de toe standen doorleefd, die de schrijver van het stuk ons heeft geechilderd maar wij wijzen slechts op deze zwakheden van het stuk, om van onze weinige ingenomenheid met dergeljjke drama's rekenschap te geven. Alles is daarbij louter op effect, vaak op valsch effect berekend. Zulke stukken zjjn bovendien eenvoudig geschreven om éen talent te doen schitterenen herinneren daardoor aan de oude school, waarbjj dit steeds hoofddoel was, maar die ons niet meer beko ren kan. Met zjjn doel voor oogen was de schrijver echter gelukkig in het kiezen van den kring, waarin zjjn stuk speelt. In het tooneelgezelschap, onder directie van Shakespeare, vervulde Yorick steeds de vrooljjke rollen; hjj vraagt nu de gunst om eene dramatische partij te mogen spelen, in een nieuw stuk, een rol van een ouden graaf, die door zjjn jonge echtgenoot en zjjn pleegzoon wordt be drogen. Deze derde echtbreuk-historie brachten wjj nog niet eens in rekening. De gevraagde gunst wordt hem toegestaan, wat de ergernis en de jaloezie opwekt van zijn collega Walton, die steeds dergeljjke rollen ver vult en die, onder het masker van vriendschap, zint op een middel om zich te wreken. Daartoe is de verhouding tusschen Alice en Edmond een ongezocht en goed middel. Een bjjzonder toe val komt hem tevens te hulp. Yorick, opgaande een tocht gemaakt naar Para. Op het zendings station Bersaba, op den grond Hannoren en op Onverwacht, waar in nfei vorige jaar de militaire expeditie het bekende échec geleden heeft, is de gouverneur aan wal gekomen en heeft hij de bevolking toegesproken. In hoofdzaak deelde hjj haar mede, dat hjj gekomen was om haar den nieuwbenoemden districts-commissaris voor te stellen, in wien zjj een vader moeten zien, wiens plicht het is voor zjjne kinderen te zorgen dat de commissaris hen ter zijde zal staan en, waar hij kan, hunne nooden en grieven lenigen dat zij hunnerzjjds hunne plichten moeten vervullen, opdat de gouverneur daardoor in staat zou kunnen worden gesteld, Z. M., die zeer bedroefd is over hetgeen zooal in Para gebeurd is, te kunnen berichten, dat het er thans goed gaat en de bewoners tevreden zijn over Zjjner Excellen tie's bestuur. De gouverneur is overal met den meesten eerbied ontvangen. Naar de West-Indiër bericht, gedroeg overal de bevolking zich kalm en be leefd, maar onthield zich van eenige toezegging tot betaling der belasting, waarvan de verval- tjjd sedert 31 Maart is geëxpireerd. Toen het hooge gezelschap Onverwacht verliet, bleven de meeste mannen, op drie na, te huis en deden de vrouwen den gouverneur uitgeleide naar den waterkant, Z. E. bjj het aan boord stappen met doeken wuivende en vaarwel toeroepende. Hierop werd hun namens Z. E. twee flesschen wijn toegezonden, waarop, na ontvangst daar van, het wuiven met hernieuwde kracht werd aangevangen en voortgezet tot de boot uit zicht was. Even als ieder jaar zal a. "Vrijdag 2 Mei 's avonds te 7 uur dopr den welbekenden heer B. van der Kaa, oud-èleve van het Blinden instituut te Amsterdam, in de Engelsche kerk alhier eene orgelbespeling plaats hebben. Op het programma komen, behalve toonwer ken van groote meesters, ook een drietal eigen composities van den heer Van der Kaa voor. Wjj vestigen hierop de aandacht van onze kunstlievende stadgenooten, die door hun onder steuning van dit concert nog een goed werk bovendien verrichten. Bij de veiling van het hoogst belangrijke kabinet-De Jonge van Elleraeet, onder leiding van Frederik Muller en co., werden Woensdag o. a. de volgende prijzen besteed Dell Acqua 100 tot 210Bakker Korff 255 David Bles 590, f 400, 150 enz. Bosboom, Synagoge f 640, In Schepenkamer f 1000, Scheveningen f 600; Landschap f 570; Calame 200 Czermak f 310 Clays f 115 en f 150; Adolf Dillens f 115 en 145 Ga briel 185 en 140; Gallait 400; Greive 100De Haas f 380 en 200 Induno 230 Israels, Moeders hulp f 980, De dag van scheiden f 1000Herman ten Kate 135, f 130, f 210 in zjjn nieuwe rol, overvalt plotseling zjjn vrouw met een tirade daaruit, waarin hjj moet uit roepen »Ontrouwe gade, beef". Zenuwachtig en overspannen als Alice is, die juist met Ed mond aan Shakespeare beljjdenis aflegde van de gevoelens, welke zjj voor elkaar koesteren, valt zjj, in de gedachte dat de gesproken woorden op haar doelen, op de knieën en vraagt ver geving. Van dat oogenblik ontstaat er natuur- ljjk wantrouwen bjj Yorick aan de trouw zjjner vrouw, al kent hjj haar minnaar niet, en van dien twjjfel maakt Walton misbruik. Ten slotte stelt Edmond Alice voor saam te vluchten in een brief maakt hjj haar bekend met het uur van vertrekeen brief die Alice wordt gegeven onder de eerste opvoering van het nieuwe stuk, waarbij Yorick het grootste succes behaalt. Walton, die in zijn rol aan Yorick een brief moet overhandigen, weet zich meester te maken van het noodlottig schrijven van Edmond aan Alice en overhandigt dat midden in het stuk aan Yorick, die daaruit ontwaart dat zjjn eigen pleegzoon de minnaar zjjner vrouw is. Hij doorsteekt hem, maar wordt aan het einde der voorstelling krank zinnig, spreekt allerlei wartaal en reciteert brok stukken uit verschillende rollen. Behoeven wij om de zwakheid van het stuk verder aan te toonen ons nog te verdiepen in de zonderlinge toestanden die daarin voorkomen; vragen waarom Alice, toen Walton haar den brief wilde ontnemen, dien niet oogenblikkelijk aan de vlammen prijs gaf, daar toch brandende kaarsen vlak naast haar stonden Zullen wjj wijzen op het ontnuchterende van een groot man als Shakespeare zoo alledaagseh voor ons te ziente midden van tooneelintriges en kabaal Onwillekeurig dachten wjj aan de enz.; Klinkenberg f 160; Koelman f 195 en f 190 enz. enz. Al deze prjjzen zjjn zonder de 10 pet. opgeld. H De heer B. Wissing, predikant te Nie- kerk c. a., heeft voor het beroep naar de Ned. Herv. gemeente te Terneuzen bedankt. Te Montreux is overleden de heer dr mr Yan den Bergh, predikant, benoemd hoog leeraar aan de Vrije universiteit te Amsterdam. De rechtbank te Winschoten heeft een mannelijken kapitein bij het Leger des Heils te Winschoten en een vrouwelijke kapitein te Middelburg woonachtig, veroordeeld de eerste tot eene boete van f 25 en de tweede tot eene boete van f 10, wjjl zjj niet op de eerste aan maning van de politie de vergaderzaal te Scholthui'/en hadden doen ontruimen, toen aldaar ernstige ongeregeldheden plaats hadden. Tegen een baldadig student in de rech ten te Leiden, die in den Haag een persoon mishandelde, toen deze een paar dames to hulp kwam, die door twee studenten werden lastig gevallen, vorderde de subst. officier van justitie bij de rechtbank 8 dagen gevangenisstraf. De beklaagde voerde de voor een student in de rechten zeker zonderlinge verdediging aan, dat de mishandelde verzocht had de zaak niet te vervolgen, waarop de voorzitter hem deed op merken dat dit natuurljjk niet van dien persoon afhing en in geen geval zooals beklaagde meende aanleiding zou kunnen geven tot het opleggen van eene lichtere straf. Door de officieren van het alhier garnizoen houdende bataljon is aan den kapitein J. W. D. van Dorth, die op zijne aanvrage werd gepen sioneerd, bjj het verlaten van den dienst een souvenir aangeboden, bestaande in een baro meter, waarop een zilveren plaatje met de volgende inscriptie Souvenir officieren 2e batal jon Se regiment infanterie. De gemeenteraad van Vlissingen houdt morgenmiddag te twee uren eene vergadering, o. a. ter benoeming van een commies bjj de plaatseljjke belastingen en verder tot behan deling der volgende voorstellen van burg. en weth. tot uitloting van obligatiën der geld- leeniDg; tot goedkeuring der rekening van de leenbank van 1889die van de zeemans en visschersbeurs 1889 van den staat van ont heffingen wegens hoofd, omslag 1889 en tot onderhandsche verpachting van een stukje grond aan den Badhuisweg. schoone gravure van Edouard Ender Shakespeare a la cour d'Elisabeth, zjjn Macbeth voorlezende. Daar zag men een ideale persoonljjkheideen dichter zooals wij hem het liefst denken. Estebanez, schrijver van Yorick, schets'e ons Engelands grooten man als tooneeldirecteur. Wjj achten het vrjj wel overbodig om verder onze weinige ingenomenheid met het stuk dui- deljjk te maken. Trouwens wij Bchreven het reeds zulke stukken doet men het beBt niet te ontleden, omdat zjj slechts gemaakt zjjn om éen talent te doen schitteren. En dat talent was Bouwmeester. De hoogst moeilijke partjj van Yorick werd door hem op artistieke wijze gespeeld. Het is waar, men moet eerst, wanneer men hem in langen tjjd niet gehoord heeft, even gewen nen aan het eigenaardige van zjjn stem, die eenigzins schor is, maar slechts korten tjjd is daarvoor noodig of men komt door het over weldigende van zjjn spel onder den indruk van zjjn genie. Yan het begin af aan, van het oogenblik af dat Yorick zijn nieuwe rol bestudeerde, tot aan het einde toe was Bouwmeester, die zich tevens een artistieken kop had gemaakt, meesterljjk. Als heerljjke tooneeltjes stippen wij uit de vele aan die in het tweede bedrijf met zjjne vrouw en met Walton. Daarbjj werd hjj uitstekend terzij gestaan. Mevrouw Frenkel-Bouwmeester die in houding en manieren ons aan Sarah Bernardt deed denken vervulde geen groote rol; maar zjj gaf ons zooveel kunstgenot te aan schouwen, niet het minst door haar stil spel in hare uitingen van gevoel en smart was zjj zoo aangrjjpend dat wij het betreurden niet meer van hare gaven te kunnen genieten. i Verder een voorstel tot opzegging van in gebruik gegeven grond aan den heer H. A' Benier en tot vaststelling van het kohier van den hoofdelijken omslag voor het jaar 1890. Door het bestuur der Vlissingsche spaar bank is aan het departementaal bestuur in gezonden de 70e jaarrekening der spaarbank. Daaruit bljjkt o. a. dat het te goed van deelhebbers op 1 Jan. 1889 bedroeg 229762.07. Ingebracht werd in 2844 posten 75435.71. Bjjgeschreven intrest ult°. December 6130.95}» samen 81566.66}, terwijl teruggevraagd werd in 826 posten 78018.55. De vermeerdering bedroeg alzoo f 3548.11}. Aan deelhebbers was verschuldigd op 1 Jan. 1890 f 233310.18}. Het aantal deelhebbers op 1 Jan. 1890 be- bedroeg 1172, hetwelk eene vermeerdering van 38 deelhebbers aanwjjst. Het reservefonds is in den loop des jaars toegenomen met f 2747.15 en bedroeg op 1 Jan. jl. 34.807.03}. Bjj het dezer dagen te 's Gravenhage gehouden examen voor de betrekking van commies der postergen is o. a. geslaagd de heer R. A. van Langenraad jr. te Goes. Door het muziekgezelschap Kunst en eer te Zierikzee werd Woensdagavond te negen uur den burgemeester aldaar eene serenade gebracht bjj gelegenheid van het afscheids diner, dat hem door den gemeenteraad, den secretaris en den gemeente-ontvanger werd aangeboden in het hotel van den heer Van de Ven. Door het heerlijkste weder begun stig^ en de talrijke volksmenigte, die zich in de Verrenieuwstraat bevond zoo sehrjjft men ons leverde die serenade met fak kellicht een eigenaardigen aanblik op. Na afloop der serenade begaf zich het gezelschap, onder het spelen van eenige muziekstukken, weder naar de concertzaal. Dit bewijs van achting en waardeering zal zeker den burgemeester aangenaam zjjn geweest. Bjj de Dinsdag te Hulst gehouden ver kiezing voor een lid van den raad waren uit gebracht 163 stemmen, waarvan 3 van onwaarde. Herstemming moet plaats hebben tusschen de heeren Levinus van Waesberghe die 70 en A. Willink die 46 stemmen verkreeg. Op den heer A. M. van Rijsoort van Meurs waren er 25 en een aantal andere op verschil lende personen uitgebracht, Te Breskens gaat het naar men ons sehrjjft in de vergaderingen van het Leger des Heils niet altjjd even ordeljjk toe. De toe loop van volk is nog altjjd groot genoeg, maar het schjjnt, dat velen er eenvoudig heengaan om pret te makenelk oogenblik worden de leiders der bjjeenkomsten gehinderd of hebben Beiden artisten zjjn wjj erkenteljjk voor het hooge kunstgenot, ons verschaft. Nu noemen wij nog den heer Van Schoon hoven, die ons, als de alles behalve sympathieke Walton, goed bestudeerd, gematigd, niet al te »verraderljjk" spel te aanschouwen gaf. De overige rollen geven geen aanleiding tot afzonderljjke vermeldingde Shakespeare van den heer Spoor, hoe goed ook gegrimeerd, kon ons niet bekoren. Wjj kunnen ons trouwens niet voorstellen, hoe men in dit stuk Engelands grooten dichter in overeenstemming zou kunnen brengen met de traditie, die van hem in onze gedachten voortleeft. Dat bjj zulke drama's, waar het laatste tafereel in een schouwburg speelt, op een klein tooneel als het onze veel van de verbeeldings kracht der toeschouwers wordt gevergd, ligt voor de hand. Maar des te grooter hulde voor de spelers, wanneer, zooals Woensdagavond zelfs bij een zeer gebrekkige tooneelzetting, de illusie niet wordt verstoord en wjj toch als 't ware meeleven met hetgeen op de planken, in de komedie tegenover ons, voorvalt. De zaal was zeer goed bezetalleen de derde rang had veel voller kunnen zijn. Het publiek toonde zich zeer dankbaar voor het genotene het riep de hoofdvertooners tweemaal, aan het einde der voorstelling den heer Bouwmeester zelfs driemaal terug. Aanstaande week, Vrjjdag, wacht ons nog eene opera-voorstelling, waarbjj wij eveneens kennis kunnen maken met een uitstekend acteur, tevens talentvol zanger, den heer Albers als Rigoletto. Wie op dat gebied iets schoons, iets aangrijpends wil hooren en zien( verzuime niet die voorstelling bjj te wonen.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1890 | | pagina 1