HAAR LAATSTE SLACHTOFFER.
"FEUILLETON.
Hertogin Hetty, Elly's Bekentenis enz.
VERKOOFINGEN. ENZ.
Het socialisme voert geen strjjd tegen het
kapitaal, wel 'tegen het kapitalisme, waarbij
de arbeider wordt afgescheiden van het product
zijner handen. Spreker zette in verband hier
mede uiteen hoe de kapitalist gemist kan worden
in de maatschappij, hoe noch fabrikant, noch
grondeigenaar iets toebrengen tot de welvaart
des volks en hoe alleen de arbeider de hefboom
is voor alle voortbrenging om zoo tot de con
clusie te komen dat de arbeider rechtens moet
komen in het bezit der producten van zjjn
arbeid.
Daarna ging de heer Nieuwenhuis na wat er
door de machthebbenden in het belang van
den arbeidersstand wordt gedaan. Noch de
enquête-commissie, noch de Berl jjnsche confe
rentie, noch het wetsontwerp op den arbeid
van vrouwen en kinderen voldeden spreker.
De vruchten van de gehouden enquête wier
commissie hij zoo vrij was geweest de «voor-
al8nog"-commissie te noemen, omdat zij, volgens
haar verslag, voor dit woord een bijzonder
zwak toont en het het best vond om vooralsnog
niets te doen zullen, naar zijn gevoelen,
zoo goed als niets zijn. En de thans benoemde
commissie beloofde evenmin veel voor de toe
komst, omdat daarin wederom louter advocaten
zijn benoemd en de werklieden zelve daarin
geen plaats hebben gekregen.
De Berlijnsche conferentie voldeed den heer
Domela Nieuwenhuis evenmin. Wie toch waren
daar afgevaardigden Diplomaten en ambte
naren aan ministeries, die de arbeiders en hun
toestand niet kennen dan uit officieele stukken.
Ook daarvan is dus niet veel verbetering te
wachten.
Steeds wordt de werkman gepaaid met mooie
woorden, steeds moet hij geduld oefenen, steeds
zal de toekomst beter wezen, maar als die toe
komst naakt is hp die wachtte, even als het
kind in de bekende legende, dood,
»Helpt u zeiven" is den arbeiders toegevoegd
en dat woord hebben zij eindelijk in praktijk
gebracht. Gelijk de vorsten internationale
verdragen sloten hebben ook zjj internationale
verbindingen gevonden en het gevolg daarvan
is geweest dat er thans voeling is tusschen de
arbeiders aller landen.
Ook zjj hebben eene conferentie saamgeroepen,
echter niet uit ambtenaren en meesters in de
rechten bestaande maar saamgesteld uit de
arbeiders zelve, en dat «volksparlement," te
Parijs vergaderd, heeft zijne eischen geformu
leerd als volgtbepaling van een arbeidsdag van
8 uren voor volwassenen verbod van kinder
arbeid beneden den leeftijd van 14 jaren en
beperking van den arbeidsduur tot 6 uur in
den leeltijd van 14—18 jaaropheffing van den
nachtarbeid, behoudens enkele uitzonderingen
verbod van den vrouwenarbeidopheffing van
nachtarbeid voor vrouwen en jongeliedeneen
rusttijd van minstens 86 uur per week voor
alle arbeidersverbod van sommige industrieën;
opheffing van de coöperatie onder toezicht der
patroonsverbod van gedwongen winkelnering
en eindeljjk toezicht op allo werkplaatsen door
inspecteurs van staatsweg.
Die eischen door spreker zeer bescheiden
genoemd zijn de uiterste concessie der werk
lieden zjj zullen zich daar van niets laten
afdingen.
Achtereenvolgens lichtte de heer Domela
Nieuwenhuis die verschillende eischen toe om
ten slotte het cardinale puntden arbeidsdag
van 8 uren te bespreken. Dat die mogeljjk is
bewees de redenaar door te wjjzen op Engeland
waar die reeds hier en daar is ingevoerd en
waar het volgend rijmpje niet vreemd meer
klinkt
Acht uren werken, acht uren vrij,
acht uur ontspanning, acht shilling er hij
De heer D. N. toonde de voordeelen aan
die de werkman te wachten heeft van den
normalen arbeidsdag als; voldoende rust, gele
genheid tot ontwikkeling, vermeerdering van
huiselijkheid en gelegenheid dat ontspanning
terwijl hjj de vrees bestreed dat een korte
arbeidsduur lagere loonen met zich brengen zou.
Integendeel de ondervinding leert dat hoe kor
ter de arbeidsduur is hoe hooger loon wordt
genoten. En hij wekte allen op om zich aan
te sluiten bjj de beweging van dien arbeidsdag
te verkrjjgen. Van welk geloof men ook zjj;
of men aan een God, of aan twee of drie, des-
verkiezende aan honderd Goden gelooft, het
heeft met dien eisch niets te maken. Om dien
vervuld te krjjgen kunnen allen zich aansluiten.
En zjj, die voor afschaffing van sterken drank,
of voor vermindering van het gebruik daarvan
zjjn, moeten zich ook bjj die beweging aan
sluiten, want door zulk een arbeidsdag zal ook
het drankgebruik of misbruik verminderen of
ophouden.
Spreker besloot zijne rede met de voordracht
Uit het Engelsch.
Door de Schrjjfster van
HOOFDSTUK IX.
Na mijn handenarbeid in de steengroeven is
inspanning des geestes bepaald een vera
deming en het schijnt voor den geleerden oud
heidkundige een genot te zjjn mjj het een en
ander uit zjjn schat van kennis mede te deelen.
Op zekeren nacht heb ik les in de ster
renkunde. Het is prachtig helder weer en
wjj staan samen voor het raam, terwijl een
telescoop, die Vignoles zelf gemaakt heeft, op
een beweegbaren standaard staat en op den
sterrenhemel gericht is. Ik heb er door gekeken,
terwjjl hjj mjj in drie volzinnen evenveel vertelt
als ik zelf in een jaar had kunnen leeren. Nu zwij
gen wjj beiden. Voor mjj heeft de sterrenhemel
van het bekende socialistenlied: Zij zullen hem
niet hebben, enz.
Na de rede werd gelegenheid tot debat ge
geven, waarvoor zich echter niemand aan
meldde.
Zondag middag sprak de heer Domela Nieu
wenhuis te Vlissingen, ook voor een zeer tal-
rjjk publiek. Een der aanwezigen maakte al
daar gebruik van de gelegenheid om hem op
enkele punten te weerleggen.
Het reisplan van H. M. de koningin van
Engeland naar Vlissingen is thans officieel be
paald op Woensdag 30 April's morgens te 6. 51
komt de extra trein, bestaande uit een salon-
rjjtuig der maatschappij en eenige andere wag
gons te Rosendaal om te 6. 55 van daar te ver
trekken. Te 7.10 wordt Bergen op Zoom, te 7.41
Vlake, te 7.52 Goes en te 8.13 Middelburg ge
passeerd. Te 8 uur 20 min. komt de trein te
Vlissingen haven) aan.
Van Vlissingen vertrekt H. M. met het kon.
Engelsche jacht Victoria and Albert om de reis
naar Port-Victoria te vervolgen.
De Victoria and Albert met nog een of twee
jachten zal waarschijnlijk Dinsdagmiddag op
de haven van Vlissingen komen.
Bjj beschikking van Z. E. den minister
van marine is de matroos bjj het loodswezen
te Vlissingen J. C. Mejjnderts op zjjn ver
zoek eervol uit den loodsdienst ontslagen.
In den afgeloopen nacht is door een on
bekende oorzaak brand ontstaan in eenige hoo-
pen riet op den Westkapelschen dijk. Een drie
duizend bossen zjjn verbrand.
Uit Goes schrjjft men ons
Het is tegenwoordig werkeljjk «huilen" in
Goes. Slag op slag treft ons stadje, de eene
veer na de andere moeten we missen wat
zal er zoodoende van onze stedemaagd over
blijven
De brand van de meelfabriek werd gevolgd
door de trichinen-plaag, deze door den afval
van ds Huet van zijne «diepgewortelde" over
tuiging, en deze door de mindere opbrengst
der verpachting van straat- en ander vuil.
Wat dit laatste betreft, iemand, die het weten
kan en die wel eens meer zjjn neus voorbij
praat, heeft aan de groote klok gehangen, dat
de nieuwe pachter shchts voor 45 heeft
ingeschreven, tegenover 1300 van zijn voor
ganger.
Volgens sommigen zou die vermindering in
pacht uitsluitend daaraan toegeschreven moeten
worden, dat de nieuwe pachter op de stads-
belt geen varkens mag houden, en um eene
hoogere pachtsom te krjjgen zouden zjj willen
dat ten opzichte van dien pachter eene uit
zondering werde gemaakt. Alzoo de gemeente
leverancier van trichinen Merci, dien schand-
naam wenschen wij niet voor j 1200 te koopen.
Geljjke monniken, geljjke kappenals een
burger geen »keu" mag houden anders dan
op een gemetselden vloer, dan de gemeente
zelve ook niet. En het zal voor onze gemeen-
teraads-leden prouveeren, als zij de consequentie
van hun in dit opzicht genomen besluit aan
durven.
De rechtvaardige en rechtvaardig zal het
te nemen besluit ongetwjjfeld zijn heeft nog
wel eens een buitenkansje te wachten. Wie
weet op wat wjjze wjj nog onverwacht voor
dezen schadepost worden schadeloos gesteld.
De «terugkeer" van ds Huet ik had bjjna
geschreven tot den schoot der alleen zaligma
kende kerk in elk geval tot zjjne premières
amours, heeft eveneens veel opzien gewekt.
Een aantal spiritisten hoewel in den laatsten
tijd zeer geslonken staat eensklaps zonder
herder. Wie erbarmt zich over de geloovigen,
die in weerwil van de ontrouw des herders
nog geloovig blijven? Maar er is nog hoop:
ds Huet is geen spiritist en eigenljjk is hjj het
wel altjjd volgens zijne eigene verklaring.
Te Borssele viel Zaterdag een landbouwers
knecht van een met stroo hoog geladen wagen,
doordien de spanning brak en een deel der
lading plotseling naar beneden rolde. Aan
vankelijk scheen de val van verontrustenden
aard, daar de man bewusteloos bleef liggen.
Zjjn gelaat was gewond. Dank zjj de voor
beeldige zorgen van den landbouwer, was hjj
na eenig tijdsverloop in zoover hersteld dat hij
op den wagen naar zijne woning kon terugkeeren.
Intusschen was gebleken dat een hand was
ontwricht.
Heden morgen omstreeks half 3 uur is Je
Yerseke brand uitgebroken in het gebouw van
het Heilsleger. De brandweer was spoedig
tegenwoordig maar kon niet verhinderen dat
het lokaal tjjdeljjk onbruikbaar geworden is'
Het dak en het platform is gedeeltelijk en het
reeds een geheel andere beteekenis gekregen.
Eindeljjk draait hij den telescoop om, begint
hem uit elkaar te nemen en zegt«Genoeg
voor van avond 1"
Terwjjl hjj bezig is, valt het ringetje, dat hjj
om zijn pink draagt, op den grond en rolt weg.
Eerst kunnen wij het niet terugvinden, maar
weldra ontwaar ik het in een reet en geef
het hem terugdaarbij zie ik dat zijn hand
beeft en hij steekt het niet meer om zjjn
vinger, maar houdt het in de hand. Onze
gemeenzaamheid is niet groot genoeg om
nieuwsgierigheid van mjjn kant te rechtvaar
digen en dus pak ik mjjne boekeD op en
wensch hem goeden nachtmaar als uit een
droom ontwakende zegt hjj
«Ga nog niet heen, neem een stoel, hier
bij het raam. Ik moet met u spreken."
Ik zet mijn stoel tegenover den zjjnen.
Anders rooken wjj veel als wjj samen zitten
te studeerenmaar van avond hebben wjj
het nog niet gedaan. Nu stopt hjj zijn pijp
met een nog altijd bevende hand en ik zit
met den elleboog op de vensterbank, en de kin
op de hand af te wachten tot hij zal beginnen
te spreken.
orgel geheel verbrand. Van de oorzaak is
niets bekend.
Te Waarde viel heden een knaapje van
twee en een half jaar in een sloot, waaruit
het, naar men meende, levenloos werd gehaald.
Dank zjj de toepassing der bekende maar
helaas nog niet genoeg en algemeen bekende
voorschriften voor drenkelingen gelukte het
nog het leven op te wekken.
Te Wissekerke (N. B.) had onlangs
zooals wjj meldden eene bjjeenkomst plaats
van belangstellenden in een op te richten ver-
eeniging, die ten doel heeft haar leden op de
voordeeligste wjjze aan steenkolen te helpen.
Zaterdag jl. werd de gelegenheid geboden, zich
als lid dier vereeniging in te schrjjven, waarvan
bereids 70 personen gebruik maakten.
Door wekeljjks 15 ct, of bjj verkiezing meer
in te leggen, vormt de werkman zich een
spaarpotje, dat hem een tfink eind op weg
helpt, om in 't najaar zjjn kolen a contant in
te slaan.
Naar men ons uit IJzendjjke meldt is de
aanklacht, door den burgemeester tegen den
gemeente secretaris ingediend, ingetrokken.
Aan het, in de Zaterdag gehouden eerste
jaarlijksche algemeene vergadering van aan
deelhouders der IJzendijksche stoomtram-maat
schappij uitgebracht jaarverslag over 1889,
ontleenen wij, met voorbijgang van enkele
daarin voorkomendeminder belangrijke of vroe
ger reeds medegedeelde zaken, dat de maat-
schappjj aan subsidiën ontvinggedurende de
eerste tien jaren 5535.15 en gedurende de
volgende tien jaren 222.57.
Met alle eigenaren van de te onteigenen
gronden is voorloopig overeengekomen omtrent
den koopprjjs van 2700 per hectare.
Met het oog op de onzekerheid waarin men
verkeert, omtrent den aanleg van de lijn in
België en omtrent de vraag, of het comité
behalve met den aanleg en de exploitatie van
de lijn Schoondjjke—Belgische grens, al oï niet
met de exploitatie van,het gedeelte der tramljjn
op Belgisch territoir gelegen, zal belast worden,
werd bjj het passeeren der akte van vennoot
schap besloten vooralsnog geen bestuur te kiezen.
De heer Ch* de Vos werd als voorloopig
bestuurder onder den titel van president-com
missaris aangewezen.
De raad van Aardenburg besloot Zaterdag
morgen tot de uitvoering der volgende gemeente
werken lo. herstelling der bestrating vóór
het Stadhuis met leveren en verwerken van
afvoerbuizen tot suatie van't water op't markt
plein 2o. tot den aanleg van trottoirs met
hardsteenen banden van den hoek van het huis
van Jolivet tot op den hoek van het Burger-
Gasthuis; en 3o. tot aanleg van idem in de
St. Bavostraat.
Verder werd besloten tot den verkoop van
een stuk erfpachtsgrond groot 0.0310 heet.
voor de som van 200 aan mevrouw de wed.
S. A. Bomme aldaar en tot het uitzetten van
1000 kasgeld op prolongatie met het oog op
den gunstigen financiëelen toestand der gemeente.
De vernieuwde gasfabriek lo Middelburg.
In zijne zitting van Zaterdag 23 Maart 1889
besloot onze gemeenteraad, in verband met de
aanzienlijke vermeerdering van het gasdebiet,
burgemeester en wethouders en de gascommis-
sie te machtigen tot verbetering en uitbreiding
der gemeente-gasfabriek en opende daarvoor
een crediet van 78100.
Die werken zijn thans voltooid en toen de
voorzitter der gascommissie in de raadsverga
dering van Woensdag 23 dezer dit den raad
mededeelde, noodigde hij de raadsleden tegen
heden middag tot de bezichtiging ervan uit.
Ook wjj werden daartoe geïnviteerd en wjj
meenen onzen lezers geen ondienst te doen met
in het kort het een en ander omtrent de ge
deeltelijk vernieuwde fabriek en den aankleve
van dien mede te deelen.
In de eerste plaats zij vermeld dat ter eere
van het bezoek der raadsleden van de fabriek
de vlag wapperde en de nieuwe werken even
eens met het nationale dundoek waren versierd.
Onder goed geleide bezichtigden wjj de twee
nieuwe generator-ovens, systeem Klönne, ieder
met acht retorten. Door deze ovens, waarvan
een reeds in gebruik genomen is en die op het
systeem voor verwarming der voor de verbran
ding noodige lucht berusten, is het productie
vermogen der stokerij zeer vergroot. Dit springt
in het oog als men weet dat bij de gewone
ovens het productie-vermogen per retort niet
hooger dan tot ongeveer 125 M' per etmaal
kon worden opgevoerd en bjj de nieuwe ovens
bijna het dubbele bereikt wordt. Een ander
«Ik wil u een liefdesgeschiedenis vertellen,
mijn jongen", begint hij eensklaps. «Niet om
dat ik zoo bjjzonder veel van u houd, of
omdat ik weet dat gjj de beleedigingen gevoelt,
die mij in dit huis aangedaan worden. Verspil
uw toorn niet. Ik heb mijn wraak in de hand."
Had Burnaby geljjk Was hjj waanzinnig
Ik ben half geneigd het te gelooven.
«Ja, letterljjk in mijn hand. Maar gjj
moet mij helpen om haar ten uitvoer te
brengendaarom zal ik n de geschiedenis
vertellen."
Ik zie hem verbaasd aan. Hij blaast groote
rookwolken naar buiten maar ziet mij niet
aan.
«Ik ben een Vignoles, ofschoon men dat
schijnt te vergeten ja, en ik heb het lieve
karakter van mjjn geslacht. Laat hen nog
maar een poos begaan. Ik kan wachten.
Maar het is nu nog slechts voor een poos
Ik luister aandachtig en bedek mijne oogen
met de handik twijfel niet meer of ik met
een krankzinnige te doen heb, maar ben slim
genoeg om te beseffen dat ik hem maar kalm
moet aanhooren.
«Ik was zeer aan mjjn broeder Nicolaas
voordeel is dat het cokesverbruik, voor de ver
hitting der ovens noodig, per hectoliter ge
distilleerde gaskolen berekend, aanmerkelijk
daalde, tengevolge waarvan meer cokes ten
verkoop overbleven.
Door het aanbrengen van een sous-terrain
was het onnoodig de stokerjj uittebreiden wat
eene aanzienljjke besparing van kosten geeft.
De stokerij verlatend, namen wjj even een
kijkje in de gedeeltelijk vernieuwde machine
kamer, om vervolgens de tweede Gwynne-ex-
hauster te bezichtigen, die een productie-ver-
mogen van 5000 M' gas per etmaal heeft.
Vandaar geleidde onze vriendelijke cicerone
ons naar het oude zuiverhuis dat, thans volko
men in orde, zoo noodig dienst kan doen als
reserve. De hoeveelheid gas, die daar kan wor
den gezuiverd, bedraagt p. m. 3500 M3.
Naast het zuiverhuis bevindt zich de scrub
ber, voorzien van Walkers' patent carbonic acid
and tar extracting washer. In dezen 15 meter
hoogen toren, waarvan men den top door
middel van een sierlijken wenteltrap bereikt,
wordt het gas door water en cokes gedreven
om eene eerste zuivering ter bevrjjding van
ammoniac te ondergaan.
Uit den scrubber wordt het gas gevoerd
naar het nieuwe zuiverhuis dat, voorzien van
Mann Walkers patent vierwegs afsluiters,
de vergeljjking met het beste in gansch Ne
derland gemakkeljjk kan doorstaan. Een uit
stekende maatregel is hier genomen doordien
elke der vier kisten voorzien is van een ver
plaatsbaar deksel, waardoor bij het schoonmaken
der kist geen gevaar bestaat dat door een of
ander toeval een deksel valt en de werkman
verwond wordt of de schadeljjke zwavel- en
ammoniac dampen nadeeligen invloed kunnen
uitoefenen.
Elk der vier kisten werkt afzonderljjk en
eene, in onze tegenwoordigheid genomen, een
voudige proef bewees dat het door de kisten
gevoerde gas volkomen vrjj was van zwavel
waterstof en koolzuur.
Onder de zuiverings-toestellen, die tot dit
goede resultaat medewerken, vergaten wij nog
te noemen een eveneens nieuw geplaatsten
patent atmospheric condensor met diagonaal
pjjpen, eveneens door de firma Mann Wal
ker te Londen geleverd en gesteld.
Behalve deze grootere werken werd, ter ver
krijging van eene betere gasverdeeling naar
de gemeente, een tweede regulateur, systeem
Siry Lizars, geplaatst en de exkauster-kamer
voorzien van een Improved Löwes Jet-photometer
waardoor de machinist, bjj de minste afwjjking!
die mocht intreden, hierop opmerkzaam wordt
gemaakt.
In de photometerkamer werden verder ge
plaatst Sugg's Illimunating Power-meter en de
Improved Standard Lethéby Bunsen Photometer.
In het laboratium werd ons gelegenheid ge
geven ons te overtuigen van de hoeveelheid
gas, die per uur en met volle drukking bij de
fabriek door éen brander wordt verbruikt, en
ook om door den photometer de lichtkracht
vast te stellen.
De hoeveelheid gas, die de Siemers krans-
brander per uur eischte, bedroeg 200 liter.
Hierbjj dient men er rekening mede te houden,
dat hier de volle drukking als maatstaf is
genomen en het gas aan de fabriek wordt ont
stoken. Bij lager drukking en grooter afstand
van de fabriek zal het genoemde cjjfer niet
onbelangrijk lager zjjn.
De lichtkracht bedroeg tusschen de 15 en 16
normaalkaarsen dit cjjfer zal echter nog wel
iets stijgen.
De kwaliteit van het gas is door de nieuwe
inrichtingen belangrjjk verbeterd, terwjjl ook,
wat vroeger bij het gering zuiverings vermogen
ondoenlijk was, nu de zekerheid bestaat dat
zelfs bij het grootste gasverbruik de zuivering
steeds naar den eisch kan plaats hebben.
Het productie-vermogen der fabriek is ge
stegen tot ongeveer 1.500.000 M3 per jaar of
ruim 7000 M3 gas per etmaal, terwijl het grootste
verbruik in denzelfden tijd tusschen de 4000
en 5000 M3 bedraagt.
Bovendien bezit de fabriek thans, dank zij
de toevoeging van de onder de nieuwe werken
behoorende kolossalen gegoten jjzeren gashou-
derkuip, voldoende gelegenheid tot gasberging.
Een gevolg van het vermeerderd gasdebiet
bracht ook uitbreiding en verbetering van het
buizennet door de gemeente met zich.
Die uitbreiding en verbetering werd verkregen
door het leggen van een tweede toevoerbuis
van af den nieuwen regulateur, aansluitende
met de 9" hoofdleiding.
De leiding langs het Molenwater, door de
Koepoort- en Molstraat, die grootendeels uit
2", 3/y en 5" buizen bestond, werd vervangen
door 9'/ buizen, zoodat deze, in verbinding ge
bracht met de 6" hoofdleiding op den Dam, als
gehecht", gaat hjj met steeds afgewend gelaat
voort. «Hebt gij ooit een broeder gehad, mjjn
jongen Een ouderen broeder, dien gjj meer
bewonderdet dan iemand ter wereld
«Ik heb nooit een broeder gehad."
«O, dan kunt gij mij moeielj]k begrijpen!
Hij was zoo sterk en ik was altijd ziekelijk.
Hjj vocht voor mjj op school en gaf mij altijd
de helft van hetgeen hjj kreeg. Hij was een
algemeene lieveling en geen wonder hjj was
zoo'n knappe jongen, en zoo aardig en schoon
als een Griek zelfs zjjn gang was niet als
die van andere jongens, zoo veerkrachtig, zoo
flink. Net als Nicolaas ja wel in die ma
nier maar honderdmaal knapper en levens
lustiger. Ik heb nooit zijn weêrga gezien Ik
beminde hem als David zijn Jonathan en hjj
beminde mij ook. Laat niemand zeggen dat
hjj niet van mjj hield. Het was de schuld van
die Jezabel, en niet de zjjne
Nu ziet hjj mij aan, er flikkert een onheil
spellend vuur in zjjne oogen. Ik houd mjj
goed en wil hem niet laten merken dat ik
den toestand ver van aangenaam vind. En
dan nog, als het al tot een uitbarsting kwam
zou ik hem met éen hand op den grond kun-
't ware een doorloopende verruiming, meer naar
het centrum der gemeente en hare vertakkin
gen, vormt.
De leiding van af de Noordpoordstraat langs
de Heerengracht en Houttuinen, aansluitende
aan den zinker bjj de Langeviele binnenbrug,
die voor het grootste deel uit 2" buizen bestond,
werd vervangen door een 5" en 4" leiding.
Werkeljjk heeft de ondervinding bewezen, dat,
na de uitbreiding en verruiming der hoofdlei
ding, eene meer geljjkmatige gasverdeeling door
een groot deel der gemeente verkregen is.
Aangezien bjj het maken der uitbreiding van
de nieuwste vindingen party getrokken werd,
wanneer deze, blijkens de ervaring elders op
gedaan, de proef met goed gevolg doorstaan
hadden, kan thans gezegd worden dat onze
gemeente-gasfabriek voldoet aan de eischen,
die men in den tegenwoordigen tjjd stellen
mag en dat zij eene vergeljjking met andere
fabrieken niet behoeft te schromen.
Of dan nu alle klachten over slecht gaslicht
tot het verledene zullen behooren Neen
voorzeker nietwaarschijnlijk zullen zjj nog
wel toenemen, nu men zich beroepen kan op
de aangebrachte verbeteringen en onzen lof,
dien wjj aan de inrichting der fabriek en haar
directeur gaarne brengen.
Maar men klage dan niet vóór men onderzocht
heeft waar de schoen wringt, aan wie de schuld
ligt.
Wil men van een twee- of drielichts-meter
evenveel capaciteit eischen als bijv. een Hens-
lichts moet hebben Kan men het der gas
fabriek wijten dat de leiding binnenshuis niet
deugt Mag men er de fabriek een verwjjt
van maken dat de brander van slechte kwaliteit
of vuil is
Het door de fabriek thans geleverd gas is
van uitstekende kwaliteit en die behoudt het
tot aan den brander. Heeft men dus slecht
licht dan dient een deskundige geraadpleegd
en moeten de door hem voorgestelde verbete
ringen worden aangebracht.
Bij het komen in de fabriek ontvingen de
bezoekers van den heer P. Polet, die hen rond-
geleidde en de noodige inlichtingen gaf, een
fraai uitgevoerde lichtdruk waarop de platte
grond der gasfabriek was afgebeeld zooals die
zich vertoonde op den eersten Januari 1881,
bij het begin der exploitatie door de gemeente,
terwjjl eronder de plattegrond is geteekend
zooals die is na de uitvoering der nieuwe
werken van 1889/90.
De daarop voorkomende lijnen en cirkels
geven beter dan woorden vermogen den indruk
van hetgeen in de laatste jaren ten bate van
deze gemeente-inrichting gedaan is en mag als
welsprekend bewjjs gelden van de ijverige
werkzaamheid der gascommissie en van den
energieken, doortastenden, kundigen directeur
der fabriek.
Door burgemeester en wethouders van
Goes is het ophalen van het straatvuil enz.
voor 7 jaren gegund aan P. Dirkse tegen ƒ45
per jaar.
- Zaterdag werd te Zaamslag door het
bestuur der waterkeering van de calamiteuse
Margaretha-, Kleine Huissens- en Eendracht-
polders bjj enkele inschrijving, onder nadere
goedkeuring van Gedeputeerde staten van Zee
land, aanbesteed het herstel, de vernieuwing en
het onderhoud tot 30 April 1891 van de aarde-,
kram-, rjjs- en steenglooiingwerken aan de water
keering van bovengenoemde calamitense polders.
Raming 15514.
Ingekomen waren 10 biljetten van de heeren
P. A. van de Velde, Terneuzen, voor 15270;
J. E. Adriaansens-Polvliet, Hontenisse, 15000;
P. J. Verbist, Hontenisss, 14969 D. Tholens,
Terneuzen, 14960J. de Jonge, Biezelinge,
14700C. Bolier Cz., Bruinisse, 14586
J. Tollenaar, Terneuzen, f 14510A. van
Popering, Bruinisse, 14477A. van der
Beek, Zaamslag, 14056 en H. Klaassen, Zaam
slag, 13105.
Aan den laagsten inschrijver is, behoudens
nadere goedkeuring, het werk gegund.
Te Walzoorden (gem. Hontenisse) had,
zooals wjj toen reeds in 't kort meldden, Za
terdagmiddag door het bestuur der waterkee
ring van het calamiteuse waterschap Walzoor
den de aanbesteding plaats van het herstel,
de vernieuwing en het onderhoud tot 30 April
1891 van de aarde-, kram-, rjjs- en steenglooi
ingwerken aan de waterkeering van bovenge
noemd calamitous waterschap.
Minste inschrjjver was de heer H. Klaassen
te Zaamslag voor 6327.
Bovendien waren nog ingekomen biljetten
nen werpen. Een minuut later schaam ik mjj
echter over die gedachte.
«Wij waren zoo verschillend, hij en ik", gaat
hij voort, «in uiterlijk, in karakter, in smaken.
Ik was stil, in mij zelf gekeerd, verzot op
boeken en schuw voor mijne tjjdgenooten die
niet altijd vriendeljjk voor mjj waren. Toen
wjj de school verlieten kwam ik hier te Bel-
videre en mjjn broeder begaf zich op reis.
Vader was toen reeds dood en moeder woonde
hier met mjjn zuster. Het was toen de mode
voor een jong mensch om zijn opvoeding te
voltoooien met de groote reis, die iedereen
maakte. Ik zou ook meegegaan zjjnmaar ik
was erg ziek geweest en men vond mjj toen
nog niet sterk genoeg. Gave de hemel dat ik
meegegaan ware dat heb ik sedert ieder
uur van mjjn leven gewenschtmaar ik mocht
nieten kwam hier".
(Wordt vervolgd.)
