Jfllt
N°. 100.
133° Jaargang.
1890.
Dinsdag
29 April.
Middelburg 28 April.
Deze courant verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle
dankbetuigingen: van 17 regels f 1.50;
iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
LETTEREN EN KUNST.
ONBEHWIJS.
KERKNIEUWS.
RECHTSZAKEN.
UIT STAB EM PROVINCIE.
MDDELBIIGSCHE UlllllM.
Vhennometer.
Agenten te Vlissingen: P. G.de VeyMestdagh &Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. O. dbMoolt, teTholen: W. A. van Aiivertentiëa
Middelburg 28 April vm. 8 u 51 gr. i Nieuws nhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de I moeten des namiddags te eea uur
tn. 12 u 53 gr. av. 4 u. 50 gr. F. i advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmah te Rotterdam, de Gebb. Belineante, te 's Gravenhage, en A. de la Mab Azn, te Amsterdam. i aan het bureau bezorgd znn willen
Verwacht W. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Pargs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. Bg des avonds nogworden opgenomen
Het Sociaal weekblad schrijft de volgende
twee opmerkingen die de aandacht verdienen,
vooral van hen, die Zaterdagavond in het
Schuttershof zgn geweest. Men zal daaruit zien
dat men niet socialist behoeft te zijn om een
open oor en oog te hebben voor betgeen niet
goed is in ons land.
De redacteur van genoemd weekblad, de heer
mr A. Kerdijk, schrijft dan eerstens over de
onlangs benoemde enquête-commissie, waarin
bemzelven een plaats is aangewezen, het volgende:
»Men zal bet, naar wij vertrouwen, even
betamelijk als begrijpelijk achten, dat wij van
opmerkingen over de samenstelling der com
missie ons onthouden. Slechts deze éene moet
ons uit de pen, dat wjj met leedwezen de
namen van een of meer werklieden missen op
de lijst.
»Toen de bovenaangehaalde wet in behande
ling was, zeiden wij in de Tweede kamer »Met
het oog op bet vertrouwen in het onderzoek,
waarop de regeering in den kring der arbeiders
prjjs moet stellen, zou het een fout zijn, en
vooral zou men aan de commissie goede krachten
onthouden, indien de werklieden [van het lid
maatschap der commissie] geheel werden uit
gesloten. Daarom spreek ik met nadruk den
wenscb uit, dat de regeering, alvorens in deze
een definitief besluit te nemen, dit punt nog
maals gezet en ernstig overwege."
«Het daarop door de regeering gegeven ant
woord deed vermoeden, dat aan dien wensch
niet zon worden voldaan. Wij betreuren bet
zeer, dat thans de uitkomst dit vermoeden heeft
bewaarheid."
Hierna schrjjft de redactie over de «Ensche-
desche fabrikanten" deze regelen
»Te Enschede duurt reeds verscheiden we
ken een werkstaking bij de firma Ter Kuile
Morsman en de deelnemers daaraan worden
gesteund door geldelijke bijdragen van vele
hunner mede-arbeiders in andere fabrieken.
Op grond van deze omstandigheid hebben een
twintig fabrikanten beslotenlo. van 4 Mei
af, zoolang de werkstaking duurt, op Vrijdag
en Zaterdag van iedere week het werk in hun
fabrieken te laten stilstaan, 2o. wanneer deze
maatregel niet bet einde der werkstaking ten
gevolge mocht hebben, zonder voorafgaande
aankondiging de werktijd in de fabrieken nog
meer te verkorten of deze zelfs geheel te slui
ten, zoolang dit noodig geoordeeld wordt. Zij
beschouwen »de zaak der firma Ter Kuile
Morsman als ook hun zaak", en verklaren, dat
het hierbij ook voor hen »de vraag geldt, of
het gezag van den werkgever, zonder hetwelk
iedere fabrieksondernemer op den duur onbe
staanbaar is, al of niet zal behouden blijven."
«Duidelijker hadden zij drijfveer en bedoeling
kunnen uitdrukken ongeveer als volgtwe zijn
bang, dat, als de werklieden der firma Ter
Kuile Morsman in hun pogen slagen, het
krachtsbewustzijn ook der onze stijgen zal; laten
we daarom bij tjjds, nu we ben nog wel klein
kunnen krijgen, onzerzgds in bondgenootschap
den oorlog verklaren aan allen, als zij voor
ons ultimatum niet buigen.
«Want inderdaad, geen aan de fabrikanten
opgelegde zelfverdediging is bet, maar een
oorlogsverklaring van hun kant, zonder dat
de wederpartij plichten verzaakt of rechten
geschonden beeft. Een daad, die slechts be-
heersiht wordt door deze éene vraag, of bet
middel dienstig is voor de bereiking van het
doel, en waarbij de machtskwestie de éenige
is, waaraan men zich stoort.
«Misschien zal het hard worden genoemd,"
schreven de fabrikanten in hun bekendmaking.
Waarlijk, dit misschien hadden zij veilig kun
nen weglatenIn tegenstelling daarmede
dunkt het ons zekerdat hun besluit een toe
passing is van de leer, dat oorlog oorlog en
in den krijg alles geoorloofd is.
«Trouwens, gesteld al de uitkomst moet
het leeren dat het doel door hen wordt
bereikt op den dag van morgen, en dat de
arbeiders het hoofd in dén schoot leggen, heb
ben zij dan toch wel rjjpelijk bedacht, dat op
den dag van morgen volgt een dag van over
morgen, die het gestrooide zaad der rechmatige
verbittering zal zien ontkiemen en opschieten
De heeren betuigen, dat zij hun besluit hebben
genomen «na ernstige overweging." Wjj be
twijfelen, of deze overweging zich wel zóóver
heeft uitgestrekt.
«Hiervan in allen gevalle kunnen wg zeker
zijn wie hun handelwijze betreuren moge, éen
partjj in den lande is er, die er over juicht.
Dat is die der sociaal-democraten."
Hoeveel kosten werkstakingen den arbeiders
Een bijdrage tot de beantwoording dier vraag
geven de volgende cijfers, die ontleend zijn aan
de Statistique générale de la France,
Gedurende 1886 hadden er in Frankrjjk 161
werkstakingen plaats. Deze hadden een ge
zamenlijke duur van 1787 dagen, terwijl het
aantal der daarbij betrokken werklieden 19556
bedroeg. Het aantal arbeidsdagen, dat ver
loren ging, was 445.974rekent men den arbeids
dag op 3 ires., dan vindt men dat de werksta
king aan de gezamenlijke arbeiders 1.337.922
fres. gekost heeft.
En wat bracht den arbeiders dit offer op
De oorzaken der werkstakingen waren voor
het meerendeel loonkwesiies. En nu vinden
wij dat van de 161 werkstakingen er slechts
25 volkomen ter gunste der werklieden uit
vielen.
Gedurende 1886 hebben dus 161 werksta
kingen met een opoffering voor de arbeiders
van 11/3 millioen francs slechts tot gevolg
gehad dat in 25 gevallen een loonsverhooging
is toegestaan.
Er is dus reden te waarschuwenbezint eer
gij begintH
Het Weekblad voor Zeeuwsch Vlaanderens
Westelijk deel bevat een praatje over telegra-
phen en politiek, naar aanleiding van een
klacht van een reiziger in een logement te
Middelburg die voor een telegram naar het
voormalig vierde district veel meer moest be
talen dan voor een telegram naar Amsterdam.
Dit was een natuurlijk gevolg van den feite
lijken toestand. Als er een gebrek ontstaat
aan den kabel, die Zuid-Beveland met bet vijfde
district verbindt, dan moeten de telegrammen
over Belgiè', en heeft de afzender verhoogd
tarief te betalen.
Op een vraag boe die kabel zoo dikwijls
Btuk komt geeft genoemd blad, na informatie,
het volgend antwoord en de volgende nabe
trachting
Bij sommig tg en bjj sommige winden schij
nen de schippers bun anker te laten sleepen
om beter te kunnen sturen. Sleept nu zoo'n
anker over den grond en grijpt bet in dien
Kabel, dan moet de kabel er aande verbin
ding met Nederland is verbroken en wij be
talen voor de slepende ankers van de schippers,
terwjjl de gemeenschap vertraagd wordt.
Waarom nog niet een tweede kabel, bijvoor
beeld van Breskens naar Vlissingen
En als die dan ook door zoo'n slepend anker
wordt aangepakt
Nu, dan zijn we toch altijd van betere con
ditie dan tegenwoordig, want het zou moeten
lukken, dat de twee kabels te gelijk stuk zou
den zgn, vooral omdat in het vaarwater tus
schen Vlissingen en Breskens het sleepen van
't anker minder noodig schijnt te zgn.
In afwachting van dien tweeden onmisbaren
kabel, blijft het intusschen wenschelijk, dat de
staat de kosten drage van bet gebruik der
Belgische ljjn en ons gelijk stelle met iederen
Nederlander:
Tien woorden voor 25 cent.
't Is waarlijk al duur genoeg.
het parochiaal armbestuur. Plotseling, het was
in bet begin van den winterwerd de gulden
ingehouden. Ik bleef echter beslist wtigeren
Mijn meisje, dat bij u zoo goed leerde, moest
dadelijk na den dood van mijn man naar de
zusters, waar ze nu bijna niets leert, zoodat
haar jonger broertje dat bg u is haar al bjjna
vooruit is, en hen zou ik nu ook moeten
overgeven nooit I
Doch nu kwamen twee heeren van de con
gregatie om mij aan bet verstand te brengen,
hoe slecht ik wel deed, doch ik antwoordde
wat ik aan mijn braven man beloofde moet ik
houden, en ik geloof dat ik pas slecht worden
zou, als ik uw zin deed."
Tot zoover onze weduwe, die overigens goed
roomsch is.
Nieuws levert bet verhaal zeker niet op
voor mij ten minste is 't een oude geschiedenis,
en zeker wel voor het meerendeel der openbare
onderwijzers in Nederland.
Ik geloof echter, dat het noodig is, feiten
als het bovenstaande telkens weder onder de
aandacht van het groote publiek te brengen,
opdat men kunne weten, boe Schaepman en
de zjjnen «de inspraak der eigen consciëntie"
en «strjjden tegen alles, dat zweemt naar ver
drukking van den vjjen, krachtigen mensch"
verstaan.
Een openbaar onderwijzer schijft in bet Maand-
blad der Evangelische Maatschappij
De Oprechte Haarlemsche Courant van 7 Fe
bruari 11. bevat bet verslag eener politieke
redevoering, door den heer Schaepman den
vorigen dag in eene openbare vergadering der
roomsche kiesvereeniging te Haarlem gehouden.
Bijzonder trof mg in dat verslag bet volgende
gedeelte«Het onderwjjs is uwe zaak en dat
onderwijs zult gij u zeiven kunnen versohaffen,
en hierin zal de staat n behulpzaam zijn. En
voor ieder lag hierin eene aansporing te strij
den voor de vrije school tegen den staat- school
meester naar de inspraak van zjjne eigene
consciëntie en van zijn eer Wij moeten
strijden tegen alles dat zweemt naar unificatie,
naar verdrukking van den vrijen, krachtigen
mensch"
Waarom mij deze woorden zoo troffen? Ver
gun mij, ter beantwoording dezer vraag, ze te
illustreeren met het eenvoudig verhaal, dat
eene weduwe mij eenige dagen te voren had
gedaan en voor welks waarheid ik na onderzoek
in alle opzichten meen te kunnen instaan
Voor 16 maanden stierf mijn man, protes
tant, mij zes kinderen nalatende, vier meisjes
en twee jongens. De meisjes zijn, even als ik,
roomsch, maar de jongens protestant. Ik had
mijn man plechtig beloofd dat dit zoo blijven
zou, maar toen ik mijn laatste Pascben wilde
houden werd mij de eisch gesteld «de jongens
moeten roomsch worden." Ik weigerde en werd
toen weggezonden, of ik het slechtste mensch
uit de stad was. Doch men had nog andere
De schrijver der Brieven uit de hofstad in de
Arnli. Crt. zegt aan het slot van zijn jongsten
brief
Nog een ander dagbladgerucht tot besluit.
Ik bedoel de vermelde oprichting van een
katholiek orgaan bier ter stede, dat nu en dan
wordt bevestigd en dan weer tegengesproken.
Geloof maar dat de bevestiging en de tegen
spraak evenveel grond hebben. De waarheid is,
dat men, zoodra men wil, hier een katholiek
dagblad stichten kan. «De middelen veroor
loven bet", zooals Janus Tulp (meen ik) zegt,
en wanneer beden het daartoe strekkend bevel
uit bet hoofdkwartier gegeven wordt, kan zoo
te zeggen morgen bet eerste nommer het licht
zien. En een tweede feit is, dat het hier nog
altoos bestaand conservatief orgaan daardoor
een geduchten slag zou krijgen, daar het, den
steun der katholieken aan abonnementen en
advertentiën missende, eerst recht zou belanden
tusschen de twee stoelen, waarop de conser
vatieve partij tracht in evenwicht te blijven.
Steeds komt dan ook bet plan voor het katho
liek blad op het tapijt, wanneer op het con
servatief orgaan eenige vriendelijke pressie
moet uitgeoefend worden. Het verdient de
aandacht, dat dit ook nu geschiedde tijdens
de rusie der broederen over den persoonlijken
dienstplicht, en de tegenspraak volgde, toen
bet conservatief orgaan wakker partij had ge
kozen. Het plan kan telkens gemakkelijk wor
den opgegeven wanneer bet dienst beeft
gedaandaar het vooreerst de bondgenooten
gedwee en volgzaam maakt, en in de tweede
plaats zou de oprichting van een katholiek
blad hier ter stede allicht nadeelig worden
voor de hier gelezen katholieke bladen uit
Amsterdam en Rotterdam, Tijd en Maasbode,
die door een eigen Haagsch orgaan natuurlijk
uit den omloop zonden worden gedreven.
Bij kon. besluit is J. Yerschaffel benoemd tot
burgemeester van Sas van Gent.
Yerder zijn benoemd tot dijkgraaf van den
Wilhelminapolder M. Hoveijn en van den Wil
lempolder H. Meulenberg Dz.
Bij kon. besluit zijn de luitenant-generaal J. M.
van der Star, chef van den generalen staf, op
zijne aanvrage, op pensioen gesteld, ten bedrage
van ƒ3000 'sjaars; onder dankbetuiging en
benoemd tot chef van den generalen stat 's ko-
nings adjudant in buitengewonen dienst, de
generaal-majoor F. M. B. ridder Alewijn, van bet
wapen der artillerie, thans op non-activiteit.
In den rang van kapitein is overgeplaatst bij
het regiment grenadiers en jagers de kapitein
A. D. Petter, adjudant van het 3e reg. infanterie.
Benoemd, bij den grooten staf, tot Zr Ms
adjudant in gewonen dienst, buiten eenig be
zwaar van 's rijks schatkist, de luitenant-kolonel
J.E.Simon, van het reg. grenadiers en jagers,
die in verband daarmede in zijnen rang bij dien
staf wordt overgeplaatst, en aan hem de titulaire
rang verleend van kolonel.
Aanstaanden Donderdag verleent de minister
van oorlog geen audiëntie.
Dadelijk nadat bekend werd dat de heer
a Louis Bouwmeester in den schouwburg te Mid-
middelen. Ik trok elke week een gulden van I delburg Yorkk zou geven, hebben wjj reeds
erop gewezen hoe algemeen zijn Bpel in deze
rol wordt geroemd. Nu bij in de laatste dagen
bier en daar, o. a. èn te Utrecht èn te Arnhem,
optrad, namen wij, in bet vooruitzicht van
hetgeen ons wacht, met te meer belangstelling
kennis van de reyensies over die voorstellingen
daar. En weer lezen wij niet anders dan
woorden van lof over den heer Louis Bouw
meester,
Aan het verslag in de Arnhemsche courant
Donderdag 11. werd Yorick in Gelderlands
hoofdstad opgevoerd ontleenen wij bet vol
gende, dat tot opwekking moge strekken voor
het Middelburgsche publiek om Woensdag toch
vooral schouwburgwaarts te gaan.
Dit blad dan schreef als inleiding van zijn
verslag
Yorick, het drama van den Spaanschen
dramaturg Joaquin Estebanez heeft, wg geven
het dadelijk toe, vele gebreken in zgn bouw
maar de algemeene indruk is geweest, dat het
desondanks 't talrijke publiek der eerste rangen
in meer dan gewone mate heeft voldaan. Dit
dankt het stuk aan de hoofdrol, die haar naam
in alle opzichten terecht draagt. Het geheele
stuk door is Yorick de mooie rol, de begeerlijke
voor eiken tooneelspeler van talent, die haar
onder de knie heeft. Noodzakelijk was dat die
rol zóo goed werd gespeeld, als door den heer
Bouwmeester geschiedde. Wanneer men zich
daarbij herinnert, met hoeveel ernst en ver
dienste door de medespelers de gewichtige
oogenblikken werden vertolkt en hoe gelukkig
de harmonie was in bet samenspel, dan is
verder betoog eigenlijk overbodig".
En verder schrijft genoemd blad
«De beer Bouwmeester beeft den Yorick
meesterlijk gespeeld. Dat hij in het begin niet
te verstaan was, betreuren we niet omdat de
te loor gegane woorden zoo belangrijk waren
maar omdat men den acteur, die eenige veinigbe-
teekenende clausen, als entree en scène geschreven,
onverstaanbaar mompelt, van onverschilligheid
moet beschuldigen. En voor het overige was
de geheele rol van Yorick zoo zorgvuldig be
studeerd en werd zij zoo geaccentueerd gegeven,
dat ook een klein vlekje hinderlijk is in de
herinnering. Het probeeren van de rol van
den ouden graafhet telkens acteeren te
midden van zijne omgeving; de uitdrukking
van het vreemde gevoel dat Yorick aangrijpt
als zijne vrouw, misleid door eene met emphase
voorgedragen passage uit zijn rol, voor hem
op de knieën valt deze tooneelen behooren
tot de beste uit bet eerste bedrijf. Daarin
boeit ook zeer de beurtspraak van Alice en
Edmond, als zij Shakespeare bekennen dat zij
elkander hartstochtelijk liefhebben en vertellen,
boe het gekomen is. Dit gedeelte was het
eenige, waarin de beer De Jong kon uitmunten
en hij deed het ook. Wat mevr. Frenkel be
treft, haar komt alle lof toe voor de bescheiden
wijze, waarop zij de Alice speelde. Op baar
stil spel komt in deze rol veel aan en dat
was onverbeterlijk.
«De heer Bouwmeester bereikte bet toppunt
in de slottooneelen van het tweede bedrijf, als
hij Walton (v. Schoonhoven) een sprookje gaat
vertellen, dat de geschiedenis is van diens
geheim. De kracht, waarmedejBouwmeester als
Yorick den ijverzuchtigeu, wraakgierigen Wal
ton tot spreken dwingt, is ontzettend, maar in
de hoogste mate spannend en aangrijpend
tevens. Zij treft door waarheid op bet too-
neel. De heer Van Schoonhoven heeft in deze
scène den heer Bouwmeester uitnemend ter
zijde gestaan."
Behalve de reeds genoemde heeren is
alsnog tot lid der commissie van bet eind
examen der H. B. scholen in Zeeland benoemd
de heer J. A. de Brujjne, leeraar aan de H. B.
school te Zierikzee.
Door den beer J. van der Bel, hoofd der
school te Kruiningen, is wegens vergevorderden
leeftijd tegen 1 Juni a. s. eervol ontslag aange
vraagd. Sedert December 1850, dus bijna 40
jaren, heeft genoemde beer die betrekking
vervuld.
Na gehouden examen zijn tot de nor
maallessen te Axel toegelaten
tot de eerste klasse de meisjes E. S. Kok te
Otbene (Zaamslag), M. E. Ruysch van Dugte-
ren te Axelen de jongens W. A. F. de VrieB
te Zaamslag en A. van Yooren te Zuiddorpe
tot de 2de klasse A. Hamerlinck te Koewacht,
A. Lansee te Nieuw Namen (Clinge), A. P.
Vooren te Terneuzen
en tot de 3de klasse D. Tbolens te Terneuzen.
De vier laatste zgn rpanneljjke candidates
Te Ellewoutsdijk is tot predikant bij de
.hd. hervormde kerk beroepen de heer H.
Damsté te Etten-Leur.
Vrijdag heeft het gerechtshof te's Graven
hage uitspraak gedaan in de zaak van D. v. d.
W. te Kruiningen, beklaagd dat hij door het
openen van den treksluitboom van den overweg
over den spoorbaan te Kruiningen, op 15 Oct.
1889, den dood zou hebben veroorzaakt van
M. Mol en door de Middelburgsche rechtbank
tot 3 maanden gevangenisstraf veroordeeld.
Het hof sprak den beklaagde vrjj.
De groote Schutterehofszaal alhier was Zater
dagavond, ter gelegenheid dat de afdeeling
Middelburg van den Eed. Bond voor Algemeen
kies- en stemrecht eene openbare vergadering
hield, niet alleen geheel gevuld, maar zelfs
moest nog aan velen, die plaats verlangden,
wegens gebrek er aan de toegang worden
geweigerd. Dit was te verwachten waar men
wist dat de aanvoerder der socialisten in Ne
derland, de heer F. Domela Nieuwenhuis, het
woord zou voeren en zooals de aankondiging
luidde een van de kwesties van den laat-
sten tijd, den normalen arbeidsdag, zon be
spreken.
Gladstone heeft de tegenwoordige eeuw die
der arbeiders genoemd zoo ving de spreker
aan en hij bedoelde daarmede dat langza
merhand in den gang der beweging van de
mensohbeid eene ruimere plaats aan die der
arbeiders wordt toegekend. Voorheen niet in
tel, is de arbeider van lieverlede meer en
meer het hoofdonderwerp der gesprekken en
van de gansohe beweging van onzen tjjd ge
worden, zoo zelfs dat men tegenwoordig geene
courant kan opnemen, zonder dat men er iets
in vindt over de arbeidersbeweging of de ar-
beidskwestie, men bijna geene vergadering kan
bijwonen zonder dat ook die zaak een onder
werp van beraadslaging uitmaakt.
Indien de arbeiders echter daardoor zich in de
meening lieten brengen dat hunne rechten
erkend en gewaardeerd worden, doen zij ver
keerd, want dat is volgens spreker niet
het geval. Dit alles toch geschiedt tegen wil
dank. De regeerende klassen, de toonge
vers in de maatschappij zijn gedwongen reke
ning te houden met den strijd onzer dagen,
die in vele opzichten geljjkt op den strijd van
den derden stand in het laatste deel der vorige
eeuw.
Men zou verkeerd doen als men dacht reeds
de hitte van den strijd te zgn, want wij
staan slechts aan het begin. De werkman
moet zich vereenigen, organiseeren meer nog
Jan, dank zij den socialisten, in den laatsten
tijd het geval was en als allen éen zijn dan,
maar dan ook eerst, zal de maatschappij re
kening hebben te houden met de macht der
arbeiders, die bet recht aan zich hebben en
de macht zullen krijgen. Zjj moeten hunne
eigen verlossers zijn uit bet juk der slavernij
waaronder zij eeuwen lang gebukt gingen.
Na in dezen geest zjjne rede te hebben ingeleid
besprak de heer Domela Nieuwenhuis de werk
stakingen; bij zette uiteen hoe die tot stand
komen, wanneer de arbeiders, hunne waarde als
mensch beseffend, niet den nek kromm en als er
eene botsing komt tusschen de belangen van
het kapitaal en die van den arbeider of als de
fabrikant of werkgever bun te hooge eischen
omtrent werktijd doet en te lage loonen betaalt.
Steeds zgn bet de werkbazen of fabrikanten
die tot strike provoceeren, want voor pleizier
staakt de arbeider zijn werk niet. Vooral voor
h9m geldt bet tochWie niet werkt zal niet
eten.
De werkstakingen zijn thans overal ook in
ons land aan de orde van den dag zij schjjnen
wel, even als de influenza, overervend, doch zjj
worden niet steeds, zooals men meent, door de
socialisten op 't getouw gezet. Dezen maken er
wel gebruik van en trachten organisatie te
bevorderen waar dit ontbreekt, doch dat zjj
zelve tot strike aanzetten behoort tot de zeld
zaamheden.
De werkstakingen zgn veelal bet bewjjs dat
de werkman zelfbewustzijn bezit en zich niet
alles wil laten welgevallen. Daarom vinden de
meeste werkstakingen plaats in de streken waar
de werkman het best ontwikkeld is en zjjn zjj
daardoor de graadmeters voor de ontwikkeling
van den arbeider.
En bg al dien strijd moet de arbeider win
nen de arbeid toch is de bron van alle rijkdom^