BIJ VOEGSEL
N°. 99. 133e Jaargang. 1890.
Maandag 28 April.
"■FEUILLETON.
HAAR LAATSTE SLACHTOFFER.
"V A 1ST D B
Middelburg 26 April.
Hertogin Hetty, Elly's Bekentenis enz,
LETTERED EK KUNST.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
IIIDDELBllRtiSCHE COURANT.
Het ontwerp tot splitsing der meervoudige
districten brengt nog menige pen in beweging.
De Haagsche briefschrijver van de Zaanl. Crt
noemt het een partpwet in den meest ongun-
atigen zin des woords. De heer Lohman heeft
het ontwerp ingediend, omdat hp geen kans
zag de reeds gereed liggende schema's voor een
geheel nieuwe kieswet, welke niet partijdig
genoeg naar zijn zin waren, bijtijds in zijn geest
om te werken. Hij wilde echter de kans van
de anti-liberale meerderheid met een vijftal te
versterken bij de verkiezing in 1891 niet laten
glippen en vandaar dit spoedstukje.
Over de waarde van de voordracht wil de
schrijver niet uitweiden, schoon hij een tegen
stander er van is de vertegenwoordigers van
het volk in gemeentewijken te laten kiezen.
Doch hij hoopt, dat de liberale partij als éen
man zal opkomen tegen het schandelijk partjj-
drjjven, waarvan deze voordracht getuigt. Niet
om het dreigend gevaar van verlies van enkele
plaatsenwant dat verlies is in zijn oog nog
verre van zeker, al wanen de vrienden der
regeering zich er al in 't bezit van. De schrjjver
verklaart dat zelfs een kleine versterking van
de rechterzijde hem voor de liberale zaak niet
ongewenscht zon voorkomen, omdat, naarmate
de numerieke kracht der verbonden clericale
partpen toeneemt, de moreele zwakte van het
verbonden legerke meer in het licht treedt en
het gevaar voor scheuring in de gelederen steeds
grooter wordt.
»De liberale party moet evenwel, 's lands
belang en den eisch der politieke moraliteit
boven alles stellende, tegen het heilloos spelen
met beginselen en tegen het verzaken van de
goede trouw optreden. Wat men beoogt is
een bespotting van het volk. De grondwet van
1887 gaf ons een voorloopig bies-reglement, en
van stonde af is het plan geweest dit te ver
vangen door een nieuwe organieke regeling
van het kiesrecht vóór 1891, voor de eerste
periodieke vernieuwing der Tweede kamer. Dat
kon men in alle programma's lezendat was
als 't ware tusschen alle partijen overeenge
komen. Herhaaldelijk is er aan herinnerd, dat
de tjjd naderde om met de regeling te komen;
het ministerie bleef dralenmen zocht uit
vluchten en combinatiën met het belasting
stelsel, om èn kiesrecht èn belastinghervorming
aan den kapstok op te hangen.
»Thans is het voor de organieke regeling van
het kiesrecht vóór 1891 te laat. Mag de liberale
partij zich daarbij neerleggen, en, ten blijk van
instemming, tevreden zijn met een splitsing
der groote districten, alléén bestemd om haar
te verzwakken Het zou, ja, van groote zelf
opoffering getuigen, maar tevens van onver
geeflijke zwakheid. Mij dunkt dat de liberalen
reeds ver genoeg zijn gegaan in 't betoonen
van onbaatzuchtigheid, in het doen van con
cessies in het belang des lands naar zij
meenden. Concessies ter wille van de tegen
partij alleen zouden onvergeeflijk zijn.
>Neen, van de liberale party moet het, dunkt
Uit het Engelsch.
Door de Schrijfster van
HOOFDSTUK VIII.
»Morgen kom ik op Belvidere," zegt
Power bij het heengaan lachend tot mij. »Nu
ik hier ben zult gjj ons genoeg zien ik zal u
wel niet behoeven te zeggen waarom
»Als gij wilt dat ik het weet, zult gij
het mij dienen te zeggen," antwoordde ik zonder
groote nieuwsgierigheid.
»Ik dacht dat hier buiten iedereen zich
met ieders zaken bemoeide", zegt Power en
neuriet
«Komt toch in den tuin miss Maud,
Ik ben hier zoo heel alleen."
Dit bericht is niet zeer belangrijk voor mij.
De aangelegenheden van baron Power en
freule Vignoles vallen niet binnen de grenzen
van mjjn kring en toch hindert het mjj dat
die half beschonken jongen dat liedje neuriet,
na hetgeen hp tot mij gezegd heeft. Ik zou
wel eens willen weten of dat schoone fiere
meisje zich gemakkelijk door hem zal laten
mij, vaststaan dat, afgescheiden van de prin-
cipieele vraag, die bij de splitsing van gemeen
ten en kiesdistricten zich voordoet, het aange
boden ontwerp niet tot wet mag worden ver
heven dan als onderdeel eener nieuwe definitieve
regeling van ons kiesrecht, waarbij immers de
mogelijkheid niet is uitgesloten van een geheel
ander stelsel, zooals proportioneele vertegen
woordiging, dat een splitsing als de thans
door 't clericaal partybelang gewilde overbodig
zou maken."
Aan elke zaak zjjn bezwaren verbonden.
Ook de splitsing van groote gemeenten als
Amsterdam, Den Haag, Rotterdam enz., die
in alle opzichten éen geheel vormen, in onder
scheidene kiesdistricten, is niet zonder beden
king. Dat die bezwaren meer gewicht hebben
dan de voordeelen, zij voor het oogenblik in
het midden gelatenmen kan ze deelen of
niet deelen en bestrijden. Maar zóo weinig
waardeering verdienen zij zeker niet als de
Standaard betoont, wanneer zij zegt»Het
gekeuvel over de organische eenheid der steden
is in de Memorie van Toelichting platgetrapt."
Een trottoir-blaadje zou het den redacteur
niet verbeteren. ArnhCrt.)
In een der Haagsche bladen wordt gemeld
dat de heer H. J. Bool, lid van de Tweede
kamer en wethouder van Leiden, zeer ernstig
ongesteld is, zelfs met weinig hoop op herstel.
Deze mededeeling is volgens ons verstrekte
inlichtingen niet volkomen juist; wel is de
heer Bool weder ingestort doch zjjn toestand
is niet gevaarlpk.
Aan het einde der zitting van de Tweede
kamer, "Vrijdag gehouden, nam, na den heer
Smidt, oud-gouverneur van Suriname, de heer
mr Veegens het woord om te vragen naar den
stand der arbitrage-kwestie betreffende Ned.
Cayenne en Frankrijk. Heeft de gekozen arbiter
de opdracht aangenomen Wie is de arbiter
Zpn er onderhandelingen gevoerd over de keus
van den nieuwen arbiter zoo vroeg hij.
De heer Schimmelpenmnck v. d. Oye vond
in de mededeelingen van den heer Smidt aan
leiding om het gebeurde met den gouverneur
van Suriname met zachtmoedigheid te heoor-
deelen. Men moet op het verschil in parle
mentaire toestanden letten. Z. i. heeft de
gouverneur geen inbreuk gemaakt op het
beginsel dat de leden der Staten stemmen naar
eed en geweten. Het regeerings-reglement geeft
geene aanleiding om de Koloniale Staten als
eigenlijke volksvertegenwoordiging te beschou
wen. Het regeerings-reglement schpnt op dit
punt herziening te behoeven.
De heer Yan Bjjlandt achtte ook ver-
diging van de houding der leden-ambtenaren
van de staten niet op hare plaats. De geest
van verzet moet daar niet versterkt worden.
Men moet geen voet geven aan het verzet tegen
het bestuur, wanneer het tegen fraudes ageert.
De ambtenaren zpn terecht door den gouverneur
op hun plicht gewezen. Daarbij vergete men
niet dat de geheele bevolking op de hand is
winnen. Zal zp hem vernietigen, gelijk zij mp
vernietigd heeft, met een blik die iemand het
bloed naar hefr gelaat jaagt, alsof men een
slag gekregen heeft. Maar Power schpnt vol
vertrouwen te zijn en, zooals Mile Parigot
zegtieder zijn smaak Als hij meer houdt
van the taming of the shrew dan van a Mid
summernights dream, is het mij wel
Hier krijg ik een vizioen van de goddelijke
oogen van Nellie Browne en ben benieuwd of
het daarmede zal gaan als met andere oogen,
waarvan ik wel eens gedroomd heb die
weer verflauwden, om weldra geheel beneden
mijn horizon te verzinken en niet gemist
te worden
De volgende dag is Zondag. Het is een vaste
gewoonte geworden dat ik na de kerk met de
familie Frost terug wandel dat wil zeggen
met juffrouw Browne en de kinderen, terwijl
de dominé nog in de consistorie bezig is. Wij
hebben geen honderd meter te loopen en wis
selen somtpds slechts enkele woorden en toch
geloof ik dat Nellie zich de laatste helft van
de week op die vijf minuten verheugt en er
de andere helft met genoegen op terug ziet.
De stoffige bank der Vignoles is niet meer
gebruikt sedert «jj op reis zjjn. Ik zit er
nooit in overal anders vind ik het aange
namer en vooral in de bank van dokter Haul
daar kan ik Nellie beter zien. Yan daag
kon ik echter in geen geval in de familiebank
van den gouverneur, waar hij opkomt voor de
handhaving van het gezag.
De heer Zaaijer beriep zich, tegenover het
oordeel van de overige sprekers, op dat van de
de Standaard en de Tijd. Men moge denken
hoe men wil over de voortreffelijkheid eener
toekomstige regeling, onder het bestaande recht
heeft de gouverneur gehandeld in strjjd met
wet en recht. Hij achtte dan ook verdere
samenwerking tusschen den gouverneur en de
Staten onmogeljjk, ook wegens de vroegere
houding des gouverneurs, die in kleinigheden
de Staten tegenwerkte.
Dinsdag voortzetting der behandeling van
het hoofdstuk koloniën. Dan is de heer
Schaepman aan het woord.
(Het bovenstaande is reeds in een deel der
oplaag van ons vorig nommer meegedeeld).
Bp het onderzoek der inlichtingen op het
adres van jhr E. J. de Savornin Lobman, over
het ontslaan van de ambtenaren bjj den aan
leg van de staatsspoorwegen, is de daarvoor
benoemde commissie uit de Tweede kamer ge
treden in eene vergelijking van de bezwaren
van adressant en de inlichtingen van den
minister van waterstaat, handel en npverheid,
waaruit h. i. blijkt dat adressant geruimen
tjjd te voren, immers bjj jaar, in kennis is
gesteld met het aanstaande ontslag, en dat dit
ontslag op de meest eervolle wjjze is gegeven.
Verder dat, al moge adressant's opvatting, als
zouden de werkzaamheden waarmede hij des
tijds belast werd, nog niet ten volle op 1 Jan.
1889 zpn afgeloopen, eenigen schpn van grond
hebben, die werkzaamheden toch na dien da
tum niet van dien aard bljjken te zijn geweest
dat zij het in dienst houden van een sectie
ingenieur noodig maakten. Emdeljjk dat de
regeering, door het op hun verzoek toekennen
eener toelage tot een maximum van da helft
der laatstelpk genoten bezoldiging, de persoon
lijke belangen van de ontslagen ambtenaren
van den spoorweg-aanleg zooveel mogelijk in
het oog houdt.
Naar aanleiding van bovenstaande beschou
wingen heeft de commissie aan de kamer voor
gesteld, aan den minister van waterstaat, han
del en npverheid, onder toezending van een
afdruk van het verslag, dank te zeggen voor
de gegeven inlichtingen.
Bij kon. besluit is benoemd in de orde van
den Nederlandschen leeuwtot ridder-grootkruis
de gen.-majoor J. J. Bahnson, minister van
oorlog in Denemarken en tot ridder, de Init.-
kol. A. H. Godard, toegevoegd aan den generalen
staf van den minister van oorlog der Fransche
republiek, de lste-luit. der inf. P. F. Moller,
adjudant van den minister van oorlog in De
nemarken, en de kapitein ter zee K. A. Stakman
Bosse.
Verder is benoemd tot kantonrechter te
Dokkum mr P. L. Moens, thans griffier bjj het
kantongerecht te Beesterzwaag, en is W. F. Al-
tevogt, te Klaaswaal, voor den tjjd van driejaren
benoemd tot plaatsvervanger van den districts
veearts, aan wien de gemeente Dordrecht als
standplaats is aangewezen.
Nog is de minister van oorlog J. W. Bergan-
sius, kolonel der artillerie, bevorderd tot gene-
raal-majoor bij dat wapen.
Tot dir. van het postkantoor te Eibergen is
benoemd M. A. Hummelinck, thans ads. ten post
en telegraafkantore te Oudenbosch, en aan den
dir. van het postkantoor te Bokstel I. F. J. H. van
Cranenburgh is, in verband met de vereeniging
van den post- en telegraafdienst aldaar, een
eervol ontslag verleend uit 's rjjkg dienst.
De Staatsct bevat het volgende kon. besluit
»De afgifte van het bewjjs van ontslag uit
den dienst aan de ingeljjfden bjj de militie te
land der lichtingen van 1884 en van 1885 en
van de ingelijfden bjj de zeemilitie der lich
tingen van 1885 en van 1886 wordt geschorst,
totdat zal zijn beslist omtrent de bjj de staten-
generaal ingediende voordracht van wet, strek
kende om hen tot langeren dienst" te ver
plichten."
Naar het blad Land en Volk meldt, heeft de
diplomatieke vertegenwoordiger van de Zuid-
Afrikaansche republiek hier te lande, jhr. mr.
Beelaerts van Blokland, onderhandelingen ge
opend met een onzer groote stoomvaartmaat
schappijen voor het vervoer uit en naar Europa
van de Transvaalsche mails, van en tot Aden
een bjjzondere dienst van kustbooten zou de
brieven van Aden naar Delagoabaai en terug
overbrengen.
De rol verdeeling van Vriend Fritz, te
geven op de tournée-Willem van Zuylen, is
als volgtFritz Kobus de hr Willem van Zuylen,
David Sichel, rabjjn, de hr P. J. Ruygrok,
Hanero en Frederilc, vrienden van Fritz, de
hrn G. Wagemans en Willem van Zuylen Jr.
Christel, pachter, de hr Van d. HorstSuze, zijne
dochter, mevrouw KorlaarVan Dam; Catherine,
huishoudster, mevr. BruynSablairolles Lies-
beth, dienstmaagd, mevr. Van d. LugtMeltzer
Joseph, zigeuner, de hr Erfmann.
Men zietzp, die den heer Van Zuylen terzij
staan, zjjn allen leden van het gezelschap-
Faassen.
Vrijdag avond werd in de sociëteit St. Joris,
onder voorzitterschap van den heer dr. Sibma-
cher Zjjnen, eene tameljjk druk bezochte ver
gadering gehouden van de Vereeniging tot wering
van Schoolverzuim te Middelburg.
In de eerste plaats werd door den penning
meester rekening gedaan over zijn gehouden
beheer in 1889. De ontvangsten bedroegen, met
een goed slot der vorige rekening ad 96.55j,
ƒ913.87j. De uitgaven, met een batig saldo
van 100.77§, geljjk bedrag. Die rekening werd
onder dankzegging aan den pendant goedgekeurd.
In de tweede plaats werd verslag uitgebracht
over het in het afgeloopen dienstjaar voorge
vallene. Daarbjj werd met waardeering melding
gemaakt van hetgeen door de vereeniging
Kindervoeding ook tot bevordering van getrouw
schoolbezoek is gedaan.
De bemoeiingen der Vereeniging tot wering van
schoolverzuim gaven weder goede resultaten,
haar werk bestreed zeer krachtig het schoolver
zuim dat tot een zeer minieme percentage is
teruggebracht.
Te St. Annaland is met algemeene stem
men tot onderwijzeres benoemd mejuffrouw J.
Schilleman van Oudvosmeer.
Vrjjdag werd te Scherpenisse de eerste
driemaandelpksche vergadering gehouden van
het onderwpzersgezelschap op het eiland Tholen.
Niettegenstaande het ongunstige weder was
de vergadering goed bezocht. Er waren 24 leden
tegenwoordig. Het eerste punt der agenda
Het teekenen op de.lagere school werd ingeleid
door den heer A.Luyendjjk van Tholen.
Ten einde de leden in de gelegenheid te
stellen kennis te nemen van de verschillende
methodes voor dat vak, in den laatsten tjjd in
den handel gebracht, had de heer Luyendjjk
een tiental methodes, zoowel wandkaarten als
teeken-cahiers, ter vergadering medegebracht.
Eene bepaalde uitspraak doen, welke methode
z. i. de meeste aanbeveling verdient, durfde
spreker niet. Bovendien meende hjj, dat er mis
schien geen enkele methode bjj was, die voor
de plattelandsscholen geheel geschikt was. Met
zekerheid hierover echter een oordeel uitspreken
kon de inleider ook niet, daar nog van geene
enkele methode genoegzame resultaten aanwezig
zpn. Uit de discussie, die zich over dat onder
werp ontspon, bleek wel, dat men voor land
bouwstreken zich geen te groote voorstelling
moet maken van het nut, dat dit nieuw leer
vak der lagere school zal stichten.
Als tweede punt werd door den heer L. van
Roojjen van Poortvliet ingeleid »De invloed
der studie van vreemde talen op de moedertaal."
Door vergelpking van het gebruik van sommige
rededeelen in onze en in eene vreemde taal
toonde spreker aan hoe men in vele gevallen
de kracht en beteekenis van een woord het
best vatten kan. De inleider merkte ook vooral
nog op, dat het vertalen zeer bevorderlpk kan
zijn tot het verkrijgen van een goeden stijl,
alsmede ter verkrijging eener juiste woorden
keus. Na een korte discussie over dit punt
werd de vergadering door den voorzitter ge
sloten.
De activiteit van sommige dagblad-cor
respondenten in onze omgeving, grenst aan
het grappig-wonderbare. Dezer dagen bleek
dit weder toen in sommige Hollandsche bladen
onder de rubriek Kerknieuws te lezen viel
»Beroepen te Middelburg d" N. C. J. de Minjer
te Leerdam", terwjjl van een plaats gehad
hebbend beroep geen schpn of schaduw is.
Donderdagavond zou het kiescollege der
Herv. kerk alhier wel tot het beroepen van een
BaHBnoHaramamnaBDna
die gedachte mij door het hoofd en ik krijg
een steek in het hart, terwjjl zp daar in den
zonnescbjjn staat, in haar eenvoudig japonnetje
met een hoed in de hand, waarvan de mode
en de frischheid reeds lang voorbjj zpn.
»Zijt gp in de kerk geweest vraagt
Charlie mijn hand vattende.
»Ja. Waarom vraagt gij dat
»Hebt gij papa hooren biddenvoor
allen die
»Wat meent gij
»Er is van daag in de kerk gebedeD.
Hebt gij het niet gehoord Voor iemand die
ziek en zwak wa.s
»0 ja, nu weet ik wat gp bedoelt", zeg
ik verleger, »Charlie, ik heb u een lekker
vogeltje voor uw middagmaal meegebracht.
Houdt gij daar van
»Zou ik sterven vraagt het kind en
ziet mij heel ernstig aan.
»Zoudt gij bang zjjn om te sterven, Char
lie"
»Ik weet het niet."
Waarsckjjnljjk voelt hjj, met de schrander
heid van een kind, dat ik zjjn vraag ontweken
heb, want hjj komt er niet op terug en geljjk
een lafaard, glijd ik er zoo spoedig mogelpk
overheen, vertel hem van de jacht van gisteren,
en breng het gesprek van lieverlede op vroo-
1 ijker onderwerpen, zoodat het kind eer ik weg
ga met de anderen kinderen lacht; ofschoon
1 Nellie tranen in de oogen heeft. Lord Byblox
gaan zittenwant ik zou toch moeten opstaan
om plaats te maken voor net gezelschap, dat
straks van Belvidere komen zal. Maar ik had
mij niet ongerust behoeven te maken, er ver-
schjjnt niemandalleen sir Nicolaas staat bij
het uitgaan aan de kerkdeur. De familie Byblox
wordt vertegenwoordigd door de dames Power
en Lord Byblox. Die dames geven de gemeente
veel afleiding, ofschoon ik niets bijzonders zie
in die gewone meisjes, met witte japonnen,
zwart zijden manteltjes en madeliefjes op hare
hoeden. Vergeleken bjj het meisje voor het
harmonium zjjn zij bepaald leelpk.
Nellie ziet er van daag vermoeid uit. Haar
uiterlijk wekt weer datzelfde medelijden bij
mij op, als de eerste maal. Onder al de liede
ren hoor ik alleen haar stem, haar gelaat
vervolgt mij waarheen ik mijn blik ook wend.
Als dit geen liefde is, wat is het dan
Zoodra zij de kerk verlaat reikt Vignoles
haar de hand en loopt naast haar voort
ik blijf aan hare andere zijde en bijt op mijn
knevel. Waarom krijgt zp zoo'n kleur als hij
haar aanspreekt Zp krpgt nooit een kleur als
ik met haar praat. En hij ziet er zoo onver-
dragelpk knap uit, met dien verleideljjken
glimlach. Wat behoeft hp dat kind zoo aan
te kjjken
Wij loopen het kerkhof over, langs den
familie-grafkelder, zonder er éen blik op
te werpen, of een gedachte te wijden
aan den overleden baron, die in het
mausoleum der buren staat te wachten tot dat
zpn zoon een nieuwen grafkelder zal bouwen,
en op het oogenblik is die zoon met heel andere
dingen vervuld dan dood en grafkelders. Hjj
verdiept zich in de bewondering van een paar
lange wimpers, die een donkere schaduw werpen
op een paar wangen, welke hjj kan doen blozen
wanneer hij wil.
Aan de deur der pastorie neemt hjj afscheid
en ik ga binnen om naar Charlie te zien, dio
op de canapé voor het raam ligt. Hjj is erg
veranderd, sedert ik hem het laatst gezien heb
hjj heeft een onnatuurljjk blanken tint en
iets doorschijnends om den neus en de slapen.
Zpne groote, schoone oogen staan holmaar
hjj glimlacht als ik binnen kom.
»Voelt gp u beter, Charlie
»Niet erg. Waar is Nel
»Nel is hier," zeg ik en noem haar on
willekeurig bjj den naam in gedachte heb
ik het altijd gedaan en dus klinkt het mij niet
vreemd.
Het meisje buigt zich over het kind heeni
strijkt zijn haar naar achteren en gaat uit het
raam staan kijken. Zij heeft haar hoed in de hand
en de zonnestralen vallen op haar blank gelaaten
het roode lint om haar lange vlecht. Watiszjj
schoon Schoon genoeg om een man al het
overige te doen vergeten. Waarom zou Vignoles
haar niet trouwen? Wat zou zp een deftige
barones zpn, in zéde en fluweel gestoken, met
paarlen en juweelen getooid 1 Pjjlsnel schiet
