HAAR LAATSTE SLACHTOFFER.
9 FEUILLETON*
Verspreide Berichten.
VERKOOP INGEN. ENZ.
ONDERWIJS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Burgerlijke stand.
Hertogin Hetty, Elly's Bekentenis enz.
bonden in aansluiting met den algemeenen
bond en noodigt bet bestuur uit van bet resul
taat zjjner bemoeiingen met bekwamen spoed
aan eene nieuwe algemeene vergadering mede-
deeling te doen".
Volgens het Centrum zal binnenkort bij de
Tweede kamer een regeeringsvoorstel inkomen
tot wjjziging der kiestabel en ter verdeeling
van de thans nog meervoudige in enkelvoudige
kiesdistricten.
Volgens een Reuler-telegram uit Parjjs beeft
de NeJerlandsche regeering aan de Fransche
doen weten dat zjj, evenals deze laatste, bereid
is zich te onderwerpen aan de uitspraak van
iederen scheidsrechter, onverschillig wie dit zijn
moge, ten opzichte der grensbepaling van het
betwiste grondgebied in Guyana.
Bij kon. besluit is benoemd tot vice-president
der arr.-recbtb. te 's Hertogenbosch mr. J. T.
Boelens, thans rechter in dat college.
Nog zijn benoemd
tot provinciaal inspecteur der directe belas
tingen, invoerrechten en accijnzente Rotter
dam, I. Dufour, thans provinciaal inspecteur
dier middelen te Maastricht en te Maastricht,
L. E. Uyttenhooven, thans controleur derzelfde
middelen te 's Gravenhage
tot controleur der directe belastingen, in
voorrechten en accijnzen te 's Gravenhage, G.
R. J. de Quay, thans controleur derzelfde mid
delen, te Haarlem
tot ontvanger der directe belastingen te
Haarlem, A. Bik, thans ontvanger te Zwolle.
Te Groede is tot lid van den raad geko
zen de heer Adr. Salomé Abzn, met 96 van
de 127 geldig uitgebrachte' stemmen. Het
aantal kiezers bedraagt 171.
In de publieke veiling van bouwland,
gelegen in de gemeente Westkapelle, Dinsdag
ten overstaan van den notaris P. Loeff te West
kapelle gehouden, werden verkocht: het eerste
en tweede perceel, te zamen groot 43 aren 10
centiaren, gelegen bij den tol aan den grintweg
naar Zoutelande, in massa voor 711en het
derde perceel, groot 38 aren 70 centiaren, gelegen
in den Kerkeblok voor 525.
Dinsdag werd door de directie van de
stoomtrammaatschappjj Breskens-Maldeghem ten
haren kantore te BreskenB aanbesteedhet
bouwen van een kantoor met woning teBreskens.
Ingekomen waren vijf biljetten van de heeren:
P. Monjé, Breskens, f 9400 H. Lagerwaard,
Rotterdam, 8988 H. Wienhoven, Schiedam,
j 8939J. Koljjn, Ternenzen, 8895 en J. en
A. van de Sande, Breskens, 8689.
Yan de nieuwbenoemde hoofd-officieren komen
in garnizoenkolonel J. H. Michaëlis te Maas
tricht luit.-kolonel A. A. F. Lanzing te Breda
majoor H. P. C. van der Feen, te Groningen;
majoor J. L. de Bock, te Goudaluit.-kolonel
C. O. van Resteren, te Bergen op Zoomde
majoor J. N. RoelantB blijft tot 1 Sept. e. k.
werkzaam bij de Kon. Mil. Academie te Breda.
De luitenant-kolonel M. C. U. Huber, van
het 3e reg. inf. te Bergen-op-Zoom, wordt over
geplaatst bij het 5e reg. inf. te Utrecht, ter-
wjjl te Bergen-op-Zoom wordt ingedeeld de ma
joor J. T. T. C. van Dam van iBselt.
Door den gemeenteraad van Oostkapelle
is de verordening op het heffen van school
geld voor de openbare school gewijzigd.
Gegoeden betalen voortaan voor éen leerling
30 c.voor meer dan éen leerling uit éen ge
zin 20 c. per maand.
Minvermogenden betalen de helft van dit
bedrag. Onvermogenden niets.
Volgens de vorige verordening bedroeg het
schoolgeld 60 c. voor éen leerling en 50 c.
voor meer dan éen leerling uit éen gezin.
Benoemd tot eersten onderwijzer met
hoofdakte aan eene openbare school te Culem-
borg de heer M. A. de Man, thans onderwijzer
te Wolfaartsdjjk.
Koningin Victoria zal den 22sten a. uit
Aix-les-Bains naar Darmstadt vertrekken. Dan
keert de koningin naar Engeland terug over
Vlissingen, waar het koninklijk jacht de Vic
toria and Albert haar zal komen afhalen.
Zaterdag jl. is uit de restauratie van het
havenstation te Vlissingen ontvreemd de col
lectebus ten behoeve van het Zeemans tehuis
aldaar.
De politie, hiermede in kennis gesteld, heeft
als den vermoedelijken dader daarvan aange
houden den boekverkooper T. van het haven
station aldaar.
De man heeft reeds zjjn daad bekend en
blijkt nu ook de dief te zijn van een aantal
tafelgoed van den restaurateur en een reis-
tasch van een passagier, die deze eenige weken
geleden in het station vermiste, zoodat de
politie werkelijk eene niet onbelangrijke vangst
heeft gedaan. Hij is gevankelijk naar het
huis van bewaring te Middelburg overgebracht.
Volgens de VI. Ct. is de jongen, die eenigen
tijd geleden bij de werkzaamheden aan den
petroleumtank aldaar dien noodlottigen val
deed, na een smartelijk lijden, aan de gevolgen
van zijne daarbjj bekomen kwetsuren, bezweken.
Bij de te Koudekerke gehouden verkiezing
voor een lid van den gemeenteraad, vacatnre-
Kr. Wielemaker, stemden 177 van de 272 kie
zers. Een briefje was van onwaardezoodat
de volstrekte meerderheid 89 bedroeg.
Gekozen werd de heer L. Vos met 97 stem
men. Op Fl. Wielemaker waren uitgebracht 73
stemmen.
Da overige stemmen waren verdeeld.
Te Kapelle zal voor gemeenschappelijke
rekening van onderscheidene landbouwers in de
nabijheid van het station eene fairbank of
weegbrug worden geplaatst.
Van 15 en 16 April.
Middelbübg. Ondertrouwd: B. J. Bazel
jm. 31 j. met A. J. van den Broeke, jd. 30 j.
Getrouwd J. Polderman, jm. 26 j. met A.
Gideonse, jd. 20 j.
BevallenJ. S. Mes, geb. Dries, z. J. C.
Vermeulen, geb. Koenegras, z. W. S. Krjjger,
geb. Koster, d. R. van Randwijk, geb. De Visset,
d. E. V. A. Bauer, geb. Ahrensmann, d. E.
Provoost, geb. Louwerse, z. (levenl.)
Overleden F. M. Tange, z. 4} m. B. Albregts,
man van H. Schujjs, 48 j. J. E Wiessner d. 2 j.
C. Baert, ongeh. z. 43 j. L. Laven, ongeh. z.
47 j. C. E. Götte, ongeh. d. 41 j.
Uit het Engelsch.
Door de Schrijfster van
Door het bestuur der Christelijke vereeniging
tot verpleging van lijders aan vallende ziekte,
is tot directeur der gestichten benoemd de heer
J. L. Zegers, zendeling te Indramajoe, resi
dentie Cheribon.
Het jaarverslag der Ned. Amerik. Stoom
vaartmaatschappij luidt zeer gunstig. Met inbe
grip van het onverdeeld saldo over 1888, wijst
de winst- en verliesrekening een avans aan
van 886.726, hetwelk, 'na aftrek van admi
nistratiekosten, wordt teruggebracht tot
f 729.492.14}. De directie stelt voor de afschrij
vingen en dotatie aan het .Ketel- en Repara
tiefonds" te bepalen op ƒ306.104 en het fonds
ten behoeve van het personeel te doteeren met
ƒ10.000, zoodat een netto-winst zal overblijven
van ƒ413.388, welke toelaat een dividend uit
te keeren van 17 pet. en 3066.35 over te
brengen op de nieuwe rekening. De directie
besluit baar verslag met de opmerking, dat
met grond moet worden betwijfeld, of het
resultaat van 1890 wel zoo schitterend zal
bunnen wezen als in 1889, al ware het enkel
omdat over 1890 een dividend zal moeten ver
diend worden over het dubbele van het Kapitaal
van 1889, terwijl het nieuwe, in aanbouw
zijnde materieel feiteljjk nog niet tot dat resul
taat zal medewerken.
In 1889 werden door de stoomschepen vol
bracht 50 reizen naar Noord-Amerika en 10
naar Znid-Amerika.
In de afgeloopen week werden te Ber
gen-op-Zoom naar het buitenland verzonden
circa 538.000 oesters. De verzending van mos
selen is geëindigd. Prijzen der oester* per mille
le soorten van f 42 tot f 38 en 2e soorten
van 31 tot 26, naar quahteit.
Het Nederlandsch Panopticum te Am
sterdam werd gedurende 1889 door 77.300
personen bezichtigd, togen 94 561 in 1888. Het
bezoek en de ontvangsten in het restaurant
zijn toenemende. Van de netto winst ad 27.160
wordt 2} pet dividend uitgekeerd.
Hst was even voor den Fransch-Duitschen
oorlog zoo leest m n in een brief uit Sama-
rang aan het Soer. Hhl. dat het legerbe
stuur te Weltevreden eene geheime dépêche
uit Den Haag ontving om een oog in het zeil
te houden op de correspondentie tusschen op
Java wonende en in Europa verblijvende per
sonen, wier namen in het telegram speciaal
werden genoemd. De heer Van Daalen, in
dien tijd adjudant van den toenmaligen leger-
kommandant Kroesen, vervoegde zich met die
dépêche tot den heer Theben Terville, directeur
van het postkantoor te Weltevreden, met ver
zoek om inzage te nemen van de brieven van
de in de dépêche gesignaleerde adressen. De
heer Theben Terville achtte zich intusschen
door een telegram van den min. van koloniën
niet voldoende verantwoord, maar gaf de ver
zekering zijner medewerking, zoo de heer Van
Daalen hem een eigenhandig geschreven mach
tiging van den gouverneur-generaal kon ter
hand stellen. De heer Van Daalen vertrok
onmiddellijk naar Buitenzorg en verkreeg zon
der de minste moeite van den gonv.-generaal
Mjjer het verlangde schrjjven dat op het
postkantoor te Weltevreden een cabinet noir in
het leven riep, hetwelk door den ernst dei-
tijden in dat jaar 1870 volkomen was gerecht
vaardigd.
De heer Theben Terville, zoowel als de heer
Van Daalen, waren dan ook bij iedere ont
vangst en expeditie van de mail ijverig werk
zaam om de brieven, welke hun verdacht voor
kwamen, ten inhoud op te nemen, waarbij de
ondervinding van den postdirecteur, die een
dergeljjken toestand voor dien in Nederland
reeds eenmaal had medegemaakt zeer te
stade kwam. Het cabinet noir, dat een hoogst
vermoeiend werk was en voor beide heeren
niets aangenaams had, werd spoedig opgegeven,
toen het bleek dat de oorlog tot de twee lan
den, Duitschland en Frankrijk, beperkt zou
blijven en eene verwikkeling van Nederland
met een der oorlogvoerende mogendheden bui
ten alle waarschijnlijkheid werd geacht. Dit
neemt evenwel niet weg, dat het legerbestuur
in dien tusschentijd er achter is gekomen, hoe
van hier en daar aanbiedingen naar Europa
werden gezonden voor het geval Nederland in
den oorlog mocht worden betrokken. Eenige
jaren daarna werden eenige officieren en amb
tenaren plotseling aan den djjk gezet, zonder
dat zij er achter konden komen, aan welke
oorzaken hunne brusqne pensioneering moest
worden toegeschreven.
De heer mr. P. te Zutphen, wien het
vreeselijk ongeluk trof, waarvan wij melding
maakten, is herstellende.
In de veenen onder Heerenveen en Hooge-
veen is het nog niet rustig. In laatstgemelde
gemeente hadden eergisteren weder wanorde
lijkheden plaats. Enkele arbeiders werden ge
arresteerd. Gisteren was het rustig.
Het kind van een schipper geraakte bij
Eestrum over boord. Niemand bemerkte dit,
uitgezonderd het kleine hondje, dat dadelijk
naar den schipper liep en onophoudelijk blafte,
terwijl het nu en dan naar de plaats liep waar
het kind over boord gevallen was. De schipper
werd daardoor op het gebeurde opmerkzaam
hij sprong gekleed in het water en redde zijn
kind. 41 s
Tusschen H. H. D., landbouwer te Rouveen,
en zijne echtgenoot bestond sinds geruimen tijd
een minder goede verstandhouding. Meermalen
hadden er he'.tige tooneelen plaats, en gewoon
lijk had de sukkelende vrouw het zwaar te
verantwoorden.
Maandag ochtend mishandelde D. zijne vrouw
weder, en hierover ontBtond tusschen hem en
zijnen zoon eenig kind een hevige strjjd,
met het noodlottig gevolg, dat de zoon den
vader met eene sabel eene groote wond aan
het hootd en verwondingen aan beide armen
toebracht.
De man is aan de bekomen wonden overleden
Een Duitscher, die een uitstapje naar
Nederland maakte en op zijne doorreis eenigen
tijd te Groningen vertoefde, liet zich den weg
wijzen door een pakjesdrager en werd door dezen
zoowel in als buiten de stad rondgeleid.
Op eene eenzame plaats op den Peizer straatweg
werd onze Duitscher echter plotseling aangegre
pen door zijn geleider, en door dezen beroofd
van zijn gouden horlogeketting met medaillon.
Een agent van politie had echter het tweetal
zien loopen, en den pakjesdragerkennendeals een
gevaarlijk sujet, was hij ongemerkt gevolgd en
had nauwlettend acht geslagen op diens hande
lingen. Toen dan ook het feit gepleegd was,
kwam de dienaar van de Heilige Hermandad te
voorschijn en arresteerde den pakjesdrager, die
zich betrapt ziende, den ketting en het medaillon
in eene sloot had geworpen.
De Duitscher was niet weinig verbaasd over
het zoo spoedig en ter juister tijd optreden van
de politie, en gaf zijne niet geringe verwondering
daarover te kennen met de weinige woorden
dass ist ja ganz famos
In dezelfde plaats werd Maandagavond een
arbeider aan het Gedempte Zuiderdiep aange
sproken door een hem onbekend persoon, die
hem om eene kleinigheid vroeg. Toen de arbeider
dien persoon daarop een dubbeltje wilde geven,
werd hem eenklaps zijn goed gevulde porte-
monnaie, bevattende zijne geheele weekloon,
uit de handen gerukt, terwijl zijn aanrander
hiermede op de vlucht ging en onder het loopen
den buit aan een tweeden persoon overhandigde.
Aanvaller en helper waren «poedig achter slot
en grendel.
Het doeltreffende, om bij het ontstaan van
brand in petroleum gebruik te maken van melk,
is Zaterdag-avond weder te Leeuwarden geble
ken. Bij een winkelier aan de Voorstreek ont
stond door het omvallen van de petroleumlamp
een vrij hevig begin van brand, welke door het
aanwenden van melk bijna onmiddelljjk werd
gebluscht. De winkelier had toevallig juist
melk genomen en bezat de tegenwoordigheid
van geest om de geheele hoeveelheid melk in
de vlam te werpen.
30 a 31 dagen noodig, terwijl men er in 1865
nog 41 dagen over deed. De booten zjjn te
genwoordig trouwens viermaal grooter dan
toen. De Victoria deed de heenreis zelfs in 27}
dag en de Oceana de terugreis in 28} dag,
ongerekend natuurlijk het oponthoud op tus-
schenliggende plaatsen.
HOOFDSTUK IV.
Juffrouw Brown let niet veel op Vignoles,
voor zoover ik merken kan. Hij kent haar reeds
lang waarschijnlijk al van den tijd toen zjj
als kind in het Witte Huis woonde, en hij
noemt haar juffrouw Nellie, op een half bescher
menden, half lieffeoozenden toon. Zij schjjnt
een weinig bevreesd voor hetn te zijn, veel
meer dan voor mjj. Ware ik beter bekend
geweest met de manieren van jonge meisjes,
dan zou ik geweten hebben dat juist die on
gedwongenheid een slecht teeken voor mjj
was, gesteld dat het »geraden" voor ons ware
om verliefd op elkaar te worden, 't geen het
zekerlijk niet is.
Nic. en ik wandelen samen naar Belvidere
terug. Het is ongeveer tien uur als wij de
pastorie verlaten en onder de boomen is het
geheel donker. Wjj loopen te praten en ik
ben een een paar passen voor, als ons een man
voorbijgaat, die langzaam in de andere rich
ting voortwandelt.
»Wie is dat?" zegt Vignoles, omziende.
»Ik weet het nietik kon zjjn gelaat
niet zien," antwoord ik onverschillig.
»Als ik niet wist dat het de grootst
mogeljjke ongerijmdheid was", zegt hij lachend,
»zou ik er op kunnen zweren dat het mijn
vader was."
»Wat een zonderlinge inval 1"
E venals Amsterdam gaat ook Antwerpen
gebukt onder de crisis van de diamanten-in
dustrie. Duizenden personen zijn reeds negen
maanden broodeloos. Reeds heeft zich een comité
gevormd om die noodlijdenden te hulp te komen.
Sinds 20 jaren heeft de diamant-industrie te
Antwerpen een booge vlucht genomen. Er zijn
dertig diamantslijperijen met stoomvermogen,
waarop meer dan 2000 slijpers arbeiden. De
welvaart en bloei van Antwerpen hebben aan
deze industrie veel te danken. Thans zijn pa
troons en arbeiders gedoemd tot werkloosheid
tengevolge van de vorming van een Byndicaat,
dat zich meester heeft gemaakt van de voort
brengselen der mijnen in Zuid-Afrika.
Te Parijs is een gierigaard, die jaren
lang op een vlierinkje in groote ontbering en
te midden van een hoop vodden leefde, dood
gevonden. Onder de lompen ontdekte men een
som van 100,000 francs.
Keizer Frans Joseph heeft aan mevr. dr.
Rosa Kerschbaumer verlof gegeven om de oog
heelkunde uit te oefenen. Dit iaj het eerste
voorbeeld van dergelijke vergunning, die in
Oostenrjjk verleend is. De docteresse is een
Russin, die zich te Salzburg gaat vestigen.
Evenals de reizen uit Europa naar Ame
rika, zoo nemen ook die naar Australië thans
belangrijk minder tijd in beslag dan een kwart
eeuw gehden. Van Engeland heeft men thans
»Het is een zonderlinge inval, maar die
schoot mjj toch door het hoofd, toen hjj ons
voorbijging."
Wjj gaan den heuvel op en Vignoles vertelt
mjj van een paard, dat hjj gehad heeft, dat
's avonds nooit een bepaalden hoek wilde om
slaan en dat hjj op zekeren avond doodschoot,
nadat hjj het geranseld had tot dat hjj buiten
zich zelf was, zonder het een stap verder te
kunnen krjjgen. Het hek binnen gaande, zien
wjj een man op een draf aankomen.
»Wat is er gaande vraagt Vignoles.
»0, mjjnheer Nic., zjjt gjj daar Maak
dat gjj naar huis komt, mjjnheer, in 's hemels
naam, haast u toch. De baron is zooeven
dood neergevallen.
TWEEDE H.PHER.
Spoorwegovereeukom8ten.
(Slot.)
Waarom ook zou een bondgenootschap der
Rjjnspoorwegen met een harer concurrenten te
vreezen zjjn aldus vroeg men bljjkens het af-
deelingsverslag. Gedurende tal van jaren heeft
de maatschappjj niets anders gedaan dan zich
te verbinden nu eens met de Expl. M0 dan
met de Holl. Mü om het verkeer over haar
ljjnen te bevorderen. Juist in die afwisselende
verbinding van twee maatschappjjen tegenover
de derde is de kracht gelegen van het bestaande
exploitatiestelsel en de zekerheid van voort
durende concurrentie in het spoorwegverkeer.
Een blijvende verbintenis van de Rijnsp. M
met een der beide anderen is niet mogelijk en
zou in elk geval niet langer dan tot 1899
kunnen duren.
Voor een onderhandsche verbintenis om som
mige deelen van het vervoer feiteljjk te mono
poliseeren bestaat geen vrees de belangen der
maatschappjjen zijn daarvoor te uiteenloopend
en te ingewikkeld en de regeering zou dergeljjk
verbond in elk geval hetzjj aanstonds kunnen
beletten of in zijn werking afdoende kunnen
fnuiken.
Sommige leden meenden dat juist dit voorstel
een gezonden toestand in het leven zou kunnen
roepen. Stelt de regeering niet voor. ten koste
van groote financieele offers, de Rijnspoorweg
maatschappij op te heffen Zal die maatregel
niet nadeelig werken op de concurrentie Zal
daardoor de mededinger »gezonder" worden
De enquete-commissie van 1882 achtte het
bestaande stelsel goed zoolang de drie maat
schappijen serieus bleven concurreeren. Een
concurrentie van drie scheen werkdadiger dan
tusschen twee. Aangenomen echter dat ook
tusschen de twee overbljj venden de concurrentie
scherp zal worden gevoerd, dan baat deze het
publiek indien zjj leidt tot verlaging van
tarieven. Daar alleen voor de maxima der
vrachtprijzen goedkeuring van de regeering zal
worden vereischt, zal deze van dergeljjke ver
laging, als medebelanghebbende, zeer nadeelige
financieele gevolgen kunnen ondervinden. Bo
vendien zou die concurrentie leiden tot uit-
keeren van grooter vrachtaandeelen aan bui-
tenlandsche ondernemingen en dus ten bate
van dezen, dat is van de schatkist van Pruisen
en België, worden gevoerd, terwjjl eindeljjk
lichteljjk het geval zal kunnen ontstaan dat
de staat, niet tot nadeelige overneming bereid,
voordeelige voorwaarden aan de noodljjdende
maatschappjj zou moeten aanbieden. Andere
leden verwachtten, dat beide maatschappjjen
eenvoudig niet zouden strjjden, maar de han
den ineenslaan, het vervoer tusschen elkaar
verdeelen en alle belangen ondergeschikt ma
ken aan dat harer aandeelhouders. Zjj zullen
trachten de tarieven op te drjjven en de vraag
is of de regeering aan den aandrag tot goed
keuring van zoodanige verhoogingen weerstand
zal weten te bieden.
Tegenover deze bedenkingen noemden andere
leden de opvatting der toelichting niet zeer
juist. De regeering betwistte de levensvat
baarheid der Rijnspoorw.-Ma niet, meende alleeu
dat deze een bondgenootschap met een der
andere maatschappjjen zou aangaan ten voor-
deele der aandeelhouders van daar de belang-
rjjke premie boven het aandeelen-kapitaal
thans voorgesteld. Een bljjvende coalitie der
R. S. M. met een der overige scheen zeer
mogeljjk en zou niet tot gezonde concurrentie
leiden, maar tot het overwicht der maatschappij
met wie hjj zich gecoaliseerd had, wat zeer
nadeelige gevolgen voor handel en verkeer zou
kunnen hebben. Kan, als de R. S. M^ zich
met de Holl. M<1 verbond, dit voor den handel
van Amsterdam niet nadeelig worden Ja,
de regeering zal altoos het recht hebben om
te naasten, maar hiervoor is een wetteljjke
machtiging noodig en zal de staat zich aan
zienlijke nadeelen, aan een naasting verbonden,
getroosten wanneer het b. v. een uitsluitend
Amsterdamsch handelsbelang goldt Indien
al de Holl. en Expl. mjjen voortaan in over
eenstemming met elkaar zullen handelen, dan
heeft het ook eene goede zjjde, nl. dat zjj zich
krachtiger zullen kunnen verzetten tegen de
eischen van buitenlandsche spoorwegbesturen
en zich niet langer voorwaarden behoeven te
getroosten, die het grootste deel der vrachten
op internat, ljjnen in handen brengen van
buitenlandsche ondernemingen. Die samen
werking zal er toe kunnen leiden het tran-
sietverkeer me; r over onze havens dan over
Antwerpen te brengen. Doch diezelfde over
eenstemming zou de concurrentie niet doen
verdwijnen. Voor verhooging van tarief of
vermindering van faciliteiten voor den handel
behoeft geen vrees te bestaan de regeering
heeft de noodige macht om dergeljjke even
tualiteiten te voorkomen, terwijl de machtige
concurrentie der waterwegen reeds een krach-
tigen waarborg oplevert.
Eindeljjk zal de vrees voor naasting de maat
schappijen wel weerhouden voor handelinge
nadeelig voor handel en verkeer.
In het verdere gedeelte van het verslag
vindt men verschillende beschouwingen over
staats-exploitatie de gevoelens liepen hierom
trent uiteen. Enkele leden achtte haar voor
eene behoorljjke inrichting van het spoorweg
wezen onmisbaar vele anderen waren in be
ginsel er tegen gekant.
HOOFDSTUK V.
Later, als wjj bij het vuur in de eetkamer
zitten, vertelt Burnaby mij hoe alles zich toe
gedragen heeft. Niemand denkt er dien avond
aan om naar bed te gaan. Die nieuwe vreemde
logeergast boven in huis verjaagt den slaap
uit ieders oogen. Mevrouw heeft zich in hare
vertrekken opgeslotenik weet niet of haar
zoon bij haar is of niet, maar ik geloof het
niet. Niemand heeft Richard Vignoles gezien,
sedert alle hoop om den haron bjj te brengen
vervlogen bleek te zjjn.
Burnaby schept er behagen in mjj alle bjj-
zonderheden nauwkeurig mee te deelen. De
bedienden hebben een goed vuur aangelegd
en ons van wjjn voorzien op wiens bevel,
weet ik niet en wjj zitten tegenover elkaar
bjj den haard, en praten op dien gedempten
toon, dien men altijd aanneemt, wanneer er
een doode in huis is.
De veranderde verdeeling van het spoorweg
net, met ruime toepassing van het stelsel van
gemeensehappeljjk gebruik vond ook geen al
gemeene instemming. De concurrentie zal er
door bevorderd worden in het midden des lands,
maar niet in de provinciën Groningen, Fries
land, Drente, en Overjjssel, benoorden Zwolle
en Almelo, waar slechts ééne onderneming zal
heerschen niet in Noord-Hollaud benoorden
Amsterdam, niet voor Zeeland, niet voor Noord
brabant benoorden Zwaluwe en Rozendaal en
voor Limburg bezuiden Venlo. Ook niet voor
onze zeehavens: Delfzjjl, Harhngen, Helder,
Ymuiden, Hoek van Holland en Vlissingen die
alle in handen bljjven van éen onderneming.
Waarom ook de regeering de twee overblij
vende maatschappjjen niet verplicht tot aanleg
van eenige ljjnen, die noodig waren, als:
ZwolleOmmenKoevorden—EmmenWilder-
vankGroningen met een zjjtak van Ommen
naar Neede, een ljjn GoudaBaanhoek en
een lijn Tilburg —Eindhoven—WeertSittard
Kohkcheid
Ook zal in sommige opzichten het regeerings-
plan leiden tot beperking en vermindering van
concurrentiedus verdwijnen zal het streven om
het vervoer hetzjj over Amsterdam, hetzjj over
Rotterdam te bevorderen. De prikkel zal voor de
Expl. verdwjjnen om lage tarieven toetestaan
om het vervoer uit Duitschland over Rotterdam
te leiden, en voor de Holl. mjj. om het verkeer
over Amsterdam te leiden. Wel zal de Expl.
mjj. eindelijk een rechtstreeksche verbinding
met Amsterdam hebben bekomen, maar wat
baat het 't algemeen, daar de Rjjnspoor nu
toch ophoudt Volgens anderen zou Rotterdam
ook schade lijden en Zwolle eveneens dat, nu
met drie ondernemingen verbonden, gevaar
loopt enkel met de Expl. mjj. goederen te
kunnen verzenden.
Verscheidene andere leden verdedigden de
veranderde verdeeling van het groote spoorweg
net en roemden die als groote verbeteringen.
Friesland zal via Stavoren— Enkhuizen ge
heel in handen van de Holl. spoorwegm. komen,
en over Zwolle met Amsterdam en Rotterdam
verbonden zijn langs ljjnen, geheel in beheer
bjj de Expl. maatsch. In Limburg zal de Hol-
landsche maatsch. met de Expl. maatsch kun
nen concurreeren op het traject Njjmegen
Venlo, terwjjl het medegebruik van de lijn
RotterdamEsschen door de Holl. mjj. een
concurrentie voor de communicatie met weste-
ljjk België in het leven zal roepen.
Het gold hier regeling der exploitatie van
bestaande spoorwegenbjj deze gelegenheid
kan dus met worden voldaan aan de vele
eischen, welke in het afgetrokkene voor de
belangen van het verkeer kunnen gesteld worden.
Verder werd gevreesd, dat de maatregel om
voortaan aau schier alle grensstations de goede
rentreinen der beide maatschappjjen gereed te
doen staan naast elkander om het doorgaand
vervoer van onze grenzen naar het binnenland
en de havens te bezorgen, ongunstig zou werken.
Het gemeenschappelijk gebruik van vele ljjnen
door de beide ondernemingen beschouwden
velen niet als een voordeel, doch in elk geval
miste de regeering de noodige macht om de
maatschappijen tot zoodanige gemeenschappe
lijk gebruik te dwingen. De maatschappijen
zullen vrij zijn het verkeer in te richten naar
hare behoeften en belangen. Eene regeling,
welke dit gedoogt en het verkeer onttrekt aan
Je rechtstreeksche zorg der regeering, scheen
reeds daarom onaannemeljjk.
Ook baarde het verwondering, dat niet in
het plan was begrepen de ljjn Boxtel—Wezel,
van zooveel belang voor het verkeer tusschen
Vlissingen en Neder-Duitschland. Hoe zal het
gaan met de maatschappjj LeidenWoerden,
de ljjn Wageningen—Ede, met den centraal-
spoorweg
De bepalingen omtrent de naasting schenen
zeer duister en men verzocht daaromtrent dui
delijke inlichtingen.
Vele leden kwamen voorts nadrukkeljjk op
tegen de vrjjheid van beheer bjj de uitoefe
ning van het bedrjji en tegen de financieele
vrjjheid, bjj de overeenkomst aan de beide
maatschappijen opgelegd. Althans behoorde
goedkeuring der balansen door de regeering
te worden bedongen.
De voorstelling der financieele gevolgen der
regeling lokte velerlei bedenkingen uit. Men
betoogde dat de voorstelling te fraai gekleurd
was en in menig opzicht den toets van een
onderzoek niet kon doorstaan. De ontvangst
van ruim 20} millioen diende voor een goed
deel als fictief te worden aangemerkt en de
vraag was, of op het tijdstip der leening deze
op zoo voordeelige voorwaarden zou kunnen
worden gesloten. In plaats van voordeel zou
de regeling der schatkist belangrijk nadeel
opleveren.
De heer Farncombe Sanders heeft zjjne be
schouwingen omtrent de financieele uitkomsten
in eene afzonderljjke nota vervat.
Verder werd gevraagd, of de regeering wel
voldoende gelet had op de strategische be
langen bjj de exploitatie van spoorwegen in
menig opzicht betrokken2. of er in deze
overeenkomsten geen bepalingen konden wor
den opgenomen omtrent den werktjjd van het
personeel en de verplichting der maatschappjjen
tot verzekering der beambten tegen ongeluk
ken 3. of de maatschappjjen niet verplicht
konden worden tot oprichting van eene loco-
motievenfabriek en 4. of niet aan de stations
chefs verboden kan worden handel in steen
kolen te drjjven.
Bjj het zeer uitvoerig onderzoek der afzon
derljjke overeenkomsten bleek o. a., dat men
vrjj algemeen van oordeel was ook som
migen die overigens voor aanneming der
voorstellen waren dat er geenerlei reden
bestond om der maatschappjj boven het aan
deelen-kapitaal nog een premie van bjjna 7
millioen toe te kennen.
»Ik had hem juist gezegd dat hjj
zich te veel vrjjheden veroorloofde en
hjj had mjj uitgelachen en beweerde dat
hjj zich nooit in zjjn leven beter gevoeld
had. Mevrouw Vignoles bevond zich ook
in de kamer. Zjj hadden schaak gespeeld
en zjj was bezig de stukken te bergen. Ik
stond bjj den schoorsteen en schonk het drankje
in, dat hjj gewoon was te nemen, en hij was
naar zjjn toilettafel gegaan om een doosje met
bonbons te krjjgen hjj nam altjjd een bonbon
na zjjn drankje, evenals een kind.
(Wordt vervolgd.)
