27 Maart. N°. 73. 133® Jaargang. 1890. Donderdag Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager; Geboorte-, ïrouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle dankbetuigingen: van 17 regels f 1.50; iedere regel meer ƒ0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Middelburg 26 Maart. 1 FEUILLETON. OANADA-.JAÜK, LETTE HEN FM KUNST. KERKNIEUWS. RECHTSZAKEN. IHDIH I IK Iil.Stlir «IIIUU. Thermometer. Middelburg 26 Maart vm. 8 u 48 gr in. 12 u 54 gr. av. 4 u. 53 gr. F. Verwacht Z. W. wind. i Agenten te Vliasingen: P. G. se Vet Mzstdagh Zoo», te Goes: A. A. W.Bolland, te Rruiningen: F. v, d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooi» te TholenW. A. va» advertenttëb I Nrp.uwxNuuiJZEN en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te era nrr j advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab te Rotterdam, de Geer. Belinpante, te 'a Gravenhage, en A. de la Mae Azn, te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbb Cie., John F. Jones, opvolger. j ijj des avonds nog worden opgenomen Brieven uit Zoeuwsch-Vlaanderen (O. D.) Er zijn zoo van die dingen, waaraan wij meedoen. En vertoont er zich iets boven den politieken horizon, dan is het niet moeiljjk om te bepalen of wjj er smaak in zullen vinden. We zijn laffe egoïsten en al wat ons eigen belang schijnbaar bevorderen kan, vindt bij ons gereede instemming. Daarbij komt dat wij in dat geval spoedig luisteren naar allerlei fraaie voorspiegelingen; terwijl als laatste factor voor ods standpunt in zulke zaken dient genoemd te worden de meening van onze leidslieden, aan wie we ons blindelings onderwerpen. Als er nu geroepen wordtgraanrechten wie doet mee dan begrijpt ge gewis al, dat wij ons niet onbetuigd laten. Graanrechten, nou, als je blieft, dat is juist een kolfje naar onze hand We zijn anders tameljjk onver schillig voor alles wat er in den Haag voor valt, doch invoerrechten op granen, waardoor onze toestand veel verbeterd heet te worden, en wjj meer geld zullen verdienen dat is te schoon om daarnaar niet te luisteren. Of er al duurder brood zal komen, meer honger in de stulp van den armen daglooner, wat raakt dit ons Neen, wjj moeten nu alle krachten inspannen om die rechten te ver- krjjgen. Nu of nooit roepen wjj elkander toe. Laat deze schoone gelegenheid niet ongebruikt voorbjj gaan. Bahlmann heeft de kat de bel aangebondenlaat ons het beest nu met de zweep opdrjjven, want als poes nu stil op de vuurplaat blijft liggen, dan beeft de stoute daad de uitwerking van een schot los kruit. Die luidklinkende stem is dan ook niet die des roependen in den woestjjn geweest. Op een adres, dat in het koffiehuis den Dubbelen Arend te Hulst de twee laatstleden Maandagen ter tee- kening lag, prjjken reeds 278 namen. In ge noemd koffiehuis wordt 's Maandags graanmarkt gehouden en het laat zich daarom gemakke- ljjk gissen, aan wie die namen toebehooren. Voor't meerendeel waren het landbouwers die, Bahlmann achterna, de koe bjj de horens pak ten. De kooplieden merkten op»We zouden onze eigen glazen wel eens kunnen inslaan" en teekenden niet, doch de landbouwers, ik wil zeggen, de pachters van landerijen schjjnen maar niet te begrjjpen, dat zjj van de bjj de horens gepakte koe misschien nog geen half pintje melk zullen bekomen. De meeste in- teekenaars moeten het adres niet gelezen of anders niet begrepen hebben wat zjj lazen, want het is klinklare onzin. Het is een zusje van dat van den heer Van den Bosch uit den Wilhelminapolder, door de Tijd een krachtig pleidooi voor het voorstel-Bahlmann genoemd. Het zou beter eene zwakke poging genoemd kunnen worden om het geweten onzer wet gevers te sussen. Ik zou van de geachte re dactie te veel plaatsruimte moeten vergen, als ik het meergenoemd adres in zjjn geheel wilde critiseeren. Om die reden kan ik slechts NOVELLE van Henri Gaullieur. In 1860 te Fort Scott bekommerde niemand zich om den waren naam der lieden Wat gaf men toen in die woeste streek van het Verre Westen om de stamboomen of maat schappelijke rangen der Europeesche wereld. De lieden, die daar woonden in de Amerikaan- sche wildernis in het gezicht van het Rots gebergte, hadden om zoo te zeggen alleen innerljjke waarde. Als bewjjs hiervoor haal ik alleen de volgende opmerking van Bill Nickolli, de beroemde éclaireur van bet 5e regiment cavalerie aan, die hij op zekeren dag maakte tegen een vreemdeling, die daar in den omtrok ronddoolde en doorging voor den neef van een Europeesch vorst. »Een echte prins, zoo riep Nieholls uit en nam den vreemdeling van het hoofd tot de voeten op »Ik heb er al twee ge kend 1 Da een was een Pool, dien wjj vier jaar geleden opgehangen hebben, omdat hjj paarden stal. Hjj heette Tokoski en Potoski 1 Niemand beeft zjjn naam ooit behoorljjk kunnen uitspreken. De ander daarentegen was een fatsoen!jjk man: hjj had even den vinger zetten bjj die plaatsen, waar men de wondeplek der graanrechten met een pleistertje wil bedekken, zoodat ik tot injjn leedwezen niet de geheele zwakheid van het pleidooi in het licht stellen kan. De lezer veroorlove mjj daarom in eens met de deur in huis te vallen dit is voor menigeen wellicht het best om begrepen te worden. In het adres lees ik dan het volgende, waarach ter ik direct mjjn opmerkingen zal laten volgen: lo *Hel broodzegt men, zal duurder worden en voor de zuivelboeren zal de prijs van liet veevoeder vermeerderen Wat het eerste betreft ben ik bet met men eens Ik geloof, dat de broodprjjzen ten nauwste met de graanprjjzen samenhangen en ben daarom van oordeel, dat na eventueele invoering eener wet tot beffing van graanrechten bet brood in de toekomst duurder zal worden dan het zonder inkomend recht op graan zou wezen. Het andere deel laat ik buiten discussie. 2o >Men vergeet daarbij, dat verhooging van den prijs van het brood van meerdere factoren afhan kelijk is." Net omgekeerddat vergeet men niet maar dat zien wel de heeren V. d. B. en H. over het hoofd. Juist omdat, na invoering van graanrechten, de broodprijs door andere om standigheden nog meer zou kunnen stjjgen is voorzichtigheid raadzaam. De heeren protectionisten vergeten hier ook, dat de welvaart der pachters niet uitsluitend van de hooge graanprjjzen afhankelijk is. En de grondeigenaars wil men toch niet gaan be schermen door eene hongerwet voor de prole tariërs 3e Zoodat zelfs bij het heffen eener gemaals- belasting de prijs nog niet altijd en in alle om standigheden vermeerdert." Dat zegt ook nog al iets. En toch: weten de heeren daarvan ook voorbeelden aan te halen? Doelen zjj soms op de Vlissingsche legende Och laat hen dan bjj bun adres neerleggen de nommers van 5 en 6 Febr. van de Midd. Ct waarin mr E. F. in zijn degeljjk en zaakrijk betoog dit dwaze wapen hun uit de hand slaat. 4e *Men vergeet ook, dat volgens de onder vinding, elders opgedaan, de verhooging van den broodprijs betrekkelijk gering is Wat is gering voor een man, die met zjjn gezin van 0.75 daags moet leven En tegenover de bjj deze in het adres geop perde restrictie tindien die verhooging plaats heeft," stel ik de bewering dat de ondervinding, elders opgedaan, juist leert dat die verhooging steeds de invoering van graanrechten op den voet volgt. 5e *En dat in alle gevallen, ook bi) eenige ver hooging, het brood nog zeer laag in prijs en veel goedkooper dan in vroegere tijdperken zal zijn." In alle gevallen dus. Ook bij oorlog of mis gewas En op welke tijdperken hebben de heeren Van den Bosch en Hombaeb het oog? Kort vóór 1845 gold de tarwe hier 6 per 106 L. en kort na dien tjjd 20. 6e tMaar ook, al mocht de broodprijs voor den werkman en voor het algemeen ietwat verhoo- gen, dan zal dit ruimschoots door afschaffing van accijnzen op eerste levensbehoeften vergoed kunnen worden." een winkel te Omaha en verdiende veel geld. Hjj was een Italiaan En wat markiezen aangaat", ging Bill voort, terwjjl hjj zjjn whisky uitdronk, »lieve hemel, in het Verre Westen ziet uien niet anders Er was er een, die de schoenen poetste in het Hotel Interna tional te Jeffersonvillo, dat was een Fransch- manhjj kwam er weer bovenopwant hjj eindigde met kapper te worden, en Duitsche baronnen praat mjj daar niet van Daar is de hel mede gevuld Dit volslagen gebrek aan belangstelling in iemands afkomst verklaart ons hoe de ware naam van Canada-Jack ook zoo weinig hekend was. Hjj 'heette eigenljjk de Lausnay. Jaques de Lausnay en droeg, zooals vele zjjner Canadeesche landgenooten, een van die vele oude Fransche namen, die men thans nog vaak terugvindt onder de dierentrappers of jagers in de Engelsehe bezittingen. Het is zeer mogeljjk dat de voorvaderen van Canada-Jack indertijd te Versailles een lichtzinnig leventje geleid hebben, gepoederde pruiken en zjjden kousen droegen, en geen eerzucht kenden dan als lakeien dienst te doen in het voorvertrek der vorsten, gel jjk de meest9 edellieden van hun tijd. Die heeren bezaten heel zelden de manneljjke eigenschappen, thans eigen aan hunne afstammelingen, die er zooveel nede riger uitzien, en die men hier en daar in de Canadeesche hosschen of op de groote vlakte van Noord-Amerika ontmoet. Dat £an zeker, doch of 't gebeuren zal? Wat zou er zoo al afgeschaft worden Hoogstens de accjjns op het zout en de zeep. Maar dit is den werkman een gulden ontnemen en hem een kwartje teruggeven. 7e Bovenal zullen de arbeiders, wanneer, door ver hooging der graanprijzen eenige welvaart bij den landbouw terugkeert door meer werk en door min der werkeloosheid zeer veel bevoordeeld zijneene omstandigheid, waaraan niet genoeg gewicht kan gehecht worden. Ik raad den heer H. aan eens te vragen, hoe veel bedelaars er in de »rjjke boerenjaren", op 1845 volgende, langs de straten liepen Er zijn nog landbouwers uit dien tjjd in leven. Toen was er welvaart bjj den arbeider Neen Daar was honger, niets dan honger. In 1847 kostte een gewoon roggebrood 47 cent en het dagloon voor een man was meestal 45 cent, dat voor eene vrouw, meisje of jongen 25 cent. In verscheidene gezinnen had men dus éen droog roggebrood per dag om den honger te stillen, ik zal maar niet zeggen om zich te voeden. Aan den kost komen met werken was destjjds voor den arbeider onmogelijk en het staat vast dat een groot deel der werklieden van honger zou gestorven zjjn, ware de Schelde niet juist in dien tjjd zoo rjjk aan mossels geweest. Wie zonder werk en zonder brood was en zich het bedelen schaamde, toog >naar de zee" en kwam met een goeden voorraad thuis. Dat was een »slechte" tjjd. Nu echter beleven we gulden da gen. Ieder die de geschiedenis van 't land van Hulst en den huidigen toestand der armen kent zal dit volmondig toestemmen. Daarom heeren protectionnisten te Hulst, verscheurt dit adres van adhesie aan 't voorstel Bahlmann of werpt het op het vuur in plaats van het naar den Haag te zenden. Dan zult gjj toonen het hart op de rechte plaats te hebben en niet medewerken om de rechtmatige ontevredenheid des volks op te wekken. Que. Volgens de N. R. Crt. is als Nederlandsche haven, door de Duitsche stoomvaartljjn op Oost-Afrika aan te doen, Rotterdam gekozen. Bjj kon. besluit is benoemd tot afgevaardigde voor Nederland bjj de te Madrid te houden conferentie ter herziening van de internationale overeenkomst tot bescherming van den indus- trieelen eigendom de heer F. W. J. G. SnjjderB van WisBenkerke, doctor in de Btaats- en rechts wetenschappen, referendaris, chef der 2de afd. aan het Dep. van justitie en als zoodanig tevens hoofd van het bureau, belast met den dienst van den industrieelen eigendom. Verder is aan mr. C. E. van Tricbt, op zjjn verzoek eervol ontslag verleend als raadsheer in het gerechtshof te Leeuwarden, onder dank betuiging, en is G. A. van Goor, op verzoek, eervol ontslag verleend als notaris te Terheyden. Het voorloopig verslag der Tweede kamer is verschenen over hoofdstuk X Koloniënder staatsbegrooting voor 1890. In het algemeen wenschte men zich, ook met het oog op de onlangs gehouden interpellatie, Wie weet Het zou Lodewijk XIII, of Lo- dewjjk XIV misschien zeer moeieljjk gevallen zijn den Franschen adel de onderwerpen, indien enkele groote namen, die men thans op de Indiaansche grenzen aantreft, in der tjjd in Frankrijk gedragen waren, door die stroeve kerels, in hun flanellen hemden en hun gems lederen vesten, die te paard over de Ameri- kaansche steppen rennen, zonder zich om hunne voorouders te bekreunen. De Jacques de Lausnay, die in 1860 te Fort Scott het beroep van oppersten muilezel- dry ver bjj het leger der Vereenigde Staten uitoefende, vermoedde in het minst niet dat hjj afstamde van een ouden galanten markies, die door Lodewijk XV naar de hoorden der St. Lourens-rivier verbannen was. Misschien zou hjj zeer weinig verheerlijkt geweest zjjn met de rol, die zjjne voorouders speeldenin alle geval herinnerde zjjn verschjjning vol strekt niet aan de markiezen van het ancien régime, die hem hun naam hadden vermaakt. Hjj was een groote, forsche man, wiens baard reeds begon te grijzen. Evenals alle trappers ot avonturiers, die in deze woeste streken zwierven, droeg hjj lange haren, om de messen der Roodhuiden te trotseeren. Hjj liep op zjjn Indiaansch, en slofte met zjjne lederen schoenenmen zag hem rond de kazernes slenteren, recht als een paal, in stilte zjjn pjjp rookende, met de handen in de zakken van zjjn broek, waarvan het leder geel gelooid was, te onthouden van beschouwingen over de op treding van den minister Mackay als minister van koloniën. Evenzeer werd het oogenblik minder geschikt geacht om van dien staatsman een program of een volledig bestuursplan van Ned.-Indië te verlangen. Alleen eenige punten werden behandeld, rakende de finan- cieele politiek der regeering, Atjeh, de beri beri en Suriname. Van de firma W. Verslujjs, uitgever te Amsterdam, ontvingen wjj twee boekjes Neder land en zijne overzeesche bezittingen, beknopt aardrijkskundig leerboekje, en een Atlas van Nederland en zijne overzeesche bezittingen, beide van de hand van den heer L. A. E. van der Ley, leeraar aan de rijkskweekschool voor on derwijzers en aan het gymnasium te Middelburg. In deze keurig uitgevoerde hoekjes zjjn, zooals uit den tekst reeds is af te leiden, de aardrjjks- kunde van ons land en van onze bezittingen en koloniën in Oost en West op beknopte wjjze behandeld. De stjjl is eenvoudig en duideljjk. De opgaven achter iedere les zjjn goed gekozen en wekken tot nadenken. Ook de kaartjes zien er keurig uit en zijn voor het gebruik zeer practiseh ingericht. Beide werkjes schjjnen ons dan ook zeer geschikt voor het doel, dat de schrijver zich voorstelt, en wij meenen dat zjj met goed gevolg kunnen worden gebruikt op die lagere scholen, waarvoor schrjjvers boekje Hoe ons land er uitziet wat te uitge breid is. Het spreekt echter van zelf, dat bjj het ge bruiken van deze en dergeljjke werkjes op de scholen het »levende woord der onderwjjzers" niet kan worden gemist. Vele zaken toch, die niet of niet voldoende verklaard zjjn, b. v. de begrippen polder, droogmakerjj, rivier, kanaal enz., moeten uitvoerig toe gelicht worden. Ook platen voor het aan- sohouweljjk onderwjjs in aardrijkskunde kun nen goede diensten bewjjzen, ja wjj zouden haast zeggen, zjjn onmisbaar voor het bjjbren- gen van juiste voorstellingen op aardrjjkskun- dig gebied. Aanbeveling verdienen in dit opzicht vooral die, bewerkt door den heer P. R. Bos, leeraar aan de R. H. B. S te Groningen, welke op geen enkele lagere school dienden te ont breken. Van de hand des heeren H. Thoe Sehwart- zenberg en Hohenlansberg, voormalig bestuurs lid van de Blindeninrichting te Utrecht, is eene brochure verschenen, waarin genoemde heer enkele mededeelingen doet en ophelderingen geeft omtrent bet bekende conflict tusschen hem en het bestuur der bovenbedoelde inrichting. Naar het N. v. d. D. meldt, zal een deel van het gezelschap van het Salon des Variétés te Amsterdam zich afscheiden en een zelfstandig tooneelgezelschap gaan vormen. Het zijn de dames Roelofsen, Beukers, Spoor, de heeren Rooyaards, Sprinkhuyzen e. a. De directie waarin thans ook de heer Henri Poolman is opgenomen is reeds bezig met het engageeren van nieuwe krachten. volgens de mode van het land, met lange franjes op de naden. Hjj had allerlei beroepen bjj de hand gehad en was beurtelings mineur, jager en soldaat geweest, doch toen wjj hem te Fort Scott zagen verschjjnen, zocht hjj een betrekking. Eu hetzij hij, in tegenstelling met zjjne adel- ljjke voorouders, een avontuurljjk leven ver koos boven de genietingen der wereld, 't zij hjj zjjne spaarpenningen verteerd had, Canada Jack eindigde met zich te laten inljjven bjj den muilezeltrein, die de troepen altijd op hunne tochten vergezelde. De muilezeldrijvers werden wel door den staat betaald, en zelfs beter dan de onderoffi cieren, maar hun baantje was geen luiaardspost. Hjj had zich reeds in verschillende oorlogen onderscheiden door de vlugheid en bekwaam heid, waarmede hjj de troepen van levensmid delen voorzag, over bergen en dalen, bjj een thermometerstand die een pooltemperatuur aanduidde. Misschien had toch het oude kruis- vaardersbloed, dat hem onbewust door de aderen stroomde, nog eenigen invloed op Canada-Jack, die misschien nooit zoo beroemd zou geworden zjjn, indien zjjn ware naam niet Jacques de Lausnay ware geweest. Het zat hem bepaald in het bloed want ik weet dat een zijner voorvaderen, Jacques de Lausnay, hertog van Tourmaque, en graaf van Gretonne in de geschiedenis vermaard is, omdat hij in De heer J. G. de Groot, directeur der Hol- landsche opera te Amsterdam heeft zich het recht van opvoering verzekerd van een nieuwe opera in vier bedrjjven-: De Bloem van IJsland. De tekst is door den heer J. D. C. van Dok- kum, uit Utrecht, bewerkt naar Goeverneur's volkssprookje van dien naam, terwjjl de opera door den heer M. H. van 't Krujjs, uit Rotter dam, is gecomponeerd. De eerste opvoering is in de Maand October a. s. bepaald. Naar men zegt, zou mevr. Orelio niet weer door den heer De Groot voor het volgend seizoen geëngageerd worden en zou ook Orelio dientengevolge ophouden tot het Hollandsch Operagezelschap te behooren. Minnie Hauk gaf Maandag te Groningen een concert, waarbjj de toehoorders haar zoo luide toejuichten, dat de zangeres alle nommers, die zjj voordroeg, tweemaal heeft ten beste moeten geven. Voorzeker een even zeldzaam als vermoeiend enthousiasme. Benoemd tot kapelaan te Zierikzee de heer W. J. van Turnhout. Arrondissements-Rechtbank te Middelburg. Veroorzaken van iemands dood door schuld. In zjjn verder pleidooi ter verdediging van den beklaagde A. T. stelde de heer mr A. C. A. Jacobse Bouwdewjjnse Dinsdag in het licht dat, ofschoon sommige getuigen het tegendeel be weren, de beide voertuigen tegel jjk op de kanaalbrug zjjn gekomen en, terwjjl beide voer lieden zich links van hunne wagens bevonden, alleen Lourense heeft kunnen berekenen dat er gevaar bestond. Dat kon hjj, omdat hjj den wagen van Theune in Bchuins rechtsche richting telkens naderbjj den zijnen zag komen, wat Theune, die zich aan den tegenoverge- stelden kant bevond, niet kon zien. Het lag, naar pleiter meent, geheel op den weg van Lourense om zich voor het naderend gevaar te behoeden. Maar er is nog eene andere lezing van het gebeurde te geven. De mogeljjkheid bestaat dat de dood van L. te wjjten is aan een niet voorzien toeval. Een der getuigen heeft gezien dat L., vóór de wagens elkaar raakten, zjjn pas inhield, hukte en viel, terwijl een andere ge tuige die getuigenis aanvulde met de mede- deeling dat L. met zjjn been in de leidsels is verward geraakt. Dat verwarren in de leidsels kan zeer goed het vallen van L. tengevolge gehad hebben, waardoor de onschuld van bekl. zou vaststaan. Vervolgens deze lezingen terzjj zettend, ging pleiter na in hoeverre bekl. hjj de voorstelling, die het O. M. van het gebeurde geeft, eenige onvoorzichtigheid in deze ten laste kan worden gelegd, om tot de conclusie te komen dat hjj ook dan niet onvoorzichtig geweest is. Palestina een zeker aantal ridders, die ver dwaald waren bjj het vervolgen der Saracenen, het leven gered heeft, door zoo snel af te trekken, zooals de kronykschrjjver zegt, dat een pijl uit een boog het niet sneller had kunnen doen. Ook verd Jack eindeljjk bevorderd tot den zonderlingen rang van »kolonel der muilezels", zoo noemde men in het Verre Westen in de militaire taal de aanvoerders van enkele fouragetreinen en die indrukwekkende titel vereischte een niet gewone mate van onver schrokkenheid en ljjdzaamheid, gepaard aan groote ondervinding. Het was altjjd een ge vaarvolle expeditie, waaraan duizenden moeie- ljjkheden verhonden waren, om op een bepaal den dag de troepen diep in de wildernis aan te treffen, met een trein van muilezels, die drie- of vierhonderd mjjlen in vollen draf over vlakten en kleigronden moesten gejaagd wor den, om dien in het vjjandeljjke land levens middelen en fonrage te brengen. Maar men zei dikwjjls te Fort Scott dat als de muilezel- trein van het 5e door Jack aangevoerd werd, hjj wel door het oog van een naald heen kon. Niets was grappiger om te zien dan de vreemdsoortige tucht, die Jack aan de menschen en dieren, welke onder zjjne bevelen stonden, opgelegd had. De groote muilezels van het leger hon derd twintig in getal waren buitendien kostbare dieren, die den staat duurder te staan kwamen dan een dragonderpaard, Zjj waren

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1890 | | pagina 1