N°. 53.
133" Jaargang.
1890.
Dinsdag
4 Maart.
Een zonnestraal.
FEUILLETON.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle
danKbetuigingenvan 17 regels r 1.50;
iedere regel meer ƒ0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Middelburg 3 Maart
Redding bij brand.
JEANNE MAIRET.
till RUT.
Thermometer.
Middelburg 3 Maart vm. 8 u 22 gr.
,n. 12 u 30 gi. av 4 u. 30 gr F.
Yeiwacfc» N. O. wind.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: P. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. O. db Mooij te Tholen: W. A. yah Adrertenttë»
Nibuwenhuijzen en te TerneurenM. de Jonge Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te eea nu*
advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar te Botterdam, de Gebe. Belinïante, te 's Gravenhage, en A. de la Mab Azn, te Amsterdam. i aan het bureau bezorgd zjjn, wille*
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie.. John F. Jones, opvolger zjj des avonds nog worden opgenomen
Bjj het lezen der bijzonderheden omtrent het
verbranden van den schouwburg te Amsterdam
trok éen feit bijzonder onze aandacht, en wij
meenden daarop, als les voor andere instellin
gen van kunst eriz., ook buiten de hoofdstad,
even te moeten wijzen. En dit te meer nu
Zondag in de nabijheid, aan de achterzijde
van een der gebouwen, waarop wjj het oog
hebben, een brand heeft gewoed die thans,
dank zij de spoedige hulp en wijl het ongeluk
over dag plaats had, geen grooten omvang
verkreeg, maar waarvan bij ongunstiger om
standigheden, vooral des nachts, wellicht ern
stiger gevolgen waren te vreezen geweest en
die in ieder geval te meer kracht geven kan
aan onze waarschuwing.
Bjj die ramp te Amsterdam nu gingen ver
loren vele schrifturen van gewicht, en eenige
kunststukken, waarvan de historische waarde
door geen verzekering is te dekken.
Sn dat alles is voor een deel de schuld van
nonchalance of onnadenkendheid. Had men
zoo merkte men op tijdig commissarissen
van den schouwburg gewaarschuwd, wat nu
niet geschied is, veel ware behouden gebleven
dat thans opging in de vlammen. Ja, nog
erger, men vergat, elfs een ladder, die onder
de kamer van commissarissen stond, voor den
dag te halen, waardoor men anders in de ge
legenheid geweest zou zijn de ramen te be
reiken van dat vertrek, deze stuk te slaan, de
nu te loor gegane portretten los te snijden en
met menig gewichtig document in veiligheid
te brengen.
Het is wêer de gewone historie, bjj zulke
gelegenheden denkt meenigeen niet aan het
geen voor de hand ligten raken velen het
hoofd kwjjt.
Uit natuurlijk gevolg van oogenblikken van
agitatie en gevaar deed bp ons de vraag op
komen of men in onze omgeving, in onze pro
vincie wel op dergelijke gebeurlijkheden vol
komen voorbereid is
Wy hebben in Middelburg, in Goes, in Zie
rikzee en in menige andere gemeente van
Zeeland in stadhuizen of in gebouwen, als dat
van het Zeeuwsch genootschapvan de provinciale
griffie, het gerechtsgebouw alhier, prachtige
verzam lingen, portretten, doeken, voorwerpen
van kun-t, stukken van groot gewicht, wier
verlies met geen geld te vergoeden is, omdat
menig voorwerp alleen zijn waarde ontleent
aan zjjn oorsprong of zjjn zeldzaamheid. Met
1.
Uit het Fransch.
van
Fr&nkrpk is het land der vooroordeelen.
Geen schrpver, die zich zelf op prps stelt, zal
ooit aan zjjne lezers een Engelsche dame voor
stellen, die geen te lange tanden heeft, of een
Engelschen man die and»rs gekleed is dan in
geruit pak, of Yankees die geen millionnairs
én zeer buitensporig zpn, en vooral geen
Amerikaansche dame, die niet verschrikkelijk
doorkneed is in wereldwijsheid, zeer praktisch,
zeer koud, en in ztaat om de coquetterie te
staken op de uiterste grens der welvoege
ljjkheid, en 't geen zeer vleiend is voor de
natie zeer schoon. Ongelukkig zjjn niet
alle Amerikaansche meisjes zéér schoon en
somtjjds hebben zjj ook wel een hart
In de Amerikaansche kolonie te Parijs, die
als het ware een kleine stad in de groote
vormt, zpn er afdeelingen en onderafdeelingen,
die tamelpk vermakelijk zjjn om op te merken
voor een wijsgeerig gemoed, kleingeestigen
haat en najjver, groote fortuinen, die de be
den besten wil en tegen goud zelfs is van vele
geen exemplaar meer te verkrijgen.
Hoe staat het nu met voorzorgsmaatregelen,
reeds genomen in z:\ke de redding van al zulke
voorwerpen, wanneer in die gebouwen eens
brand mocht uitbreken
Slechts belangstelling gaf ons die vraag in
de pen men zij overtuigd dat wij niet treden
willen op het terrein van andéren. Het is ook
zeer goed mogelijk dat onze vraag vrij wel
overbodig is en alle regelingen in den door ons
bedoelden geest reeds getroffen zijn. Maar het
is een vraagstuk van algemeen belanghet
betreft zaken die ons allen ter harte gaan. En
daarom achten wij ons gerechtigd op het gevaar
te wijzen.
Wij weten dan allen dat zooals èn te Amster
dam èn bp den brand te Laeken. èn in honderd
dergelijke gevallen bleek, op zulke oogenblikken,
waarin handelen flink en practisch
plicht is, bjj menigeen de handen verkeerd staan.
Is het daarom niet zaak aan ieder persoon,
die daartoe geroepen is, duidelijk aan te geven
wat hij bij eventueelen brand moe doen om
de kunststukken te redden? Yele handen
maken licht werk,.maar vele handen, die slechts
in den blinde rondtasten, stichten meer kwaad
dan goed. Met hen zou het kunnen gaan als
met den man die bij een brand in zijn huis
een pendule het raam uitwierp en een turf met
zorg naar buiten droeg.
In Middelburg heeft men eene Vereeniging
tot het redden van goederen hij brand. Zij streett
naar een lofwaardig doelmaar in een groot
gebouw als bv. dat van het Zeeuwsch genoot
schap of hét stadhuis, waarin zooveel van waarde
is, kan zelfs haar pogen niet baten, wanneer
niet ieder precies weet wat hij bp brand
in een dier gebouwen moet doen.
Is bet nu niet mngelpk en wat wij hierbij
als voorbeeld aangeven, geldt tevens voor het
algemeen dat de leden der vereeniging,
desnoods versterkt met vrijwilligers, in overleg
met besturen over die gebouwen, de daarin
werkzaam zjjnde ambtenaren en de brandweer
bespraken, welk deel ieder voor zijne rekening
nemen zal als het ongeluk eens treffen mocht
En in gemeenten, waar zulk eene vereeniging
niet bestaat, kunnen daar de burgemeesters of
de besturen over zulke gebouwen niet het
initiatief nemen en verschillenden vertrouw
baren personen verzoeken hen in deze te helpen,
terwijl dan, bp bedanken of overlijden, het
aantal hulpvaardigen steeds zou moeten wor
den aangevuld
Na overleg en na alles geregeld te hebben
zou men nu en dan, bp wijze van repetitie,
eens kunnen samenkomen en ieder zich begeven
naar dat deel, waarover de zorg hem. of haar
ook vrouwelijke hulp zij in deze niet uit
gesloten is toevertrouwd opdat de herin
scheidener beurzen den rug toekeeren, een
kunstenaarBstam, die zich verheven rekent
boven den dollarsstam, en in eiken kririg een
zeer goede meening van zich zelf, een eigen
schap die zeker niet uitsluitend tot de nieuwe
wereld behoort, doch die in dit maagdelijk
land een zeer voordeeligen bodem vindt.
Sedert verzcheiden jaren was een allerliefst
kwartier op den Boulevard Haussmann, be
woond door een zeer vreedzaam Amerikaansch
echtpaar, den heer en mevrouw John Raymond.
De man was vjjf en veertig jaar en de vrouw
eerst acht en twintig, 't geen hen niet belette
zeer veel van elkaar te houden. De ongelijk
heid in leeftjjd geeft in de Yereenigde Staten
veel minder aanstoot dan in het oude Europa,
waar allerlei vormen van betamelijkheid lang
gewikt en gewogen worden door da weder-
zijdsche bloedverwanten der jongelieden. De
heer John Raymond was sedert jaren protessor
aan de universiteit te Boston geweest, hp was
arm doch leed niet onder dit gemis aan
fortuin, daar bijna al zpn collega's in het
zelfde geval verkeerden. Hp was nog pro essor
toen zpn vrouw verliefd op hem werd en hp
op haar en hp beminde haar zonder zich veel
te bekommeren over de moeilijkheden, die
wellicht in de toekomst voor hem waren
weggelegdmaar Annie Sherwood behoorde
tot een'welgestelde familie, bezat echter, zooals
dat in Amerika meer voorkomt, zelve geen
geld. Kort na hun hnwelyk vielen hun van
nering aan de op ieder rustende taak steeds
levendig bljjve.
Gemeente-, provinciaie of rijksambtenaren
zullen in derge'jjke gevallen wel zorgen voor
de registers, die volgens hen van groot belang
zjjn en met die te redden hebben zjj dan ook
de handen reeds vol. Maar naast hen behooren
er personen te zpn die portretten, oudheidkun
dige verzamelingen enz. in veiligheid brengen.
Aan hulp is in zulke gewichtige oogenblikken
behoefte, doch alleen aan hulp die niet onbe
suisd en ongeschikt is zjj moet Terleend worden
door mannen, die zich dadelpk rekenschap
kunnen geven van hun doen en laten.
En bjj zulk hulp verleenen komen drie punteD
allereerst in aanmerking, nl.
le Welke voorwerpen moeten met het oog
op hun waarde voor de nakomelingschap het
allereerst worden gered
2e Hoe moeten zij b. v. de gobelins in de
kleine rechtszaal, of de stukken in het raadhuis
behandeld worden om ze niet te beschadigen?
3e Waar zal men de voorwerpen in zulke
gevallen heenbrengen, opdat zjj in volkomen
veiligheid en in goede banden zjjn
Is dat alles besproken en vast bepaald dan
zjjn wjj overtuigd dat veel behouden zal blijven
wat ander» gevaar loopt te verbranden of te
worden vernield.
De Standaard doet twee mededeelingen om
trent den neer Keucbenius, eerstens dat hij
zich bereid verklaarde eene eandidatuur voor
Goes te aanvaarden; als of iemand, trots de
comedie vaa die z. g. opoffering ooit iets anders
heeft vorwacht en ten tweede dat hjj,
gepolst over de zaak van het uank- en hulde
blijk, een bewjjs van zelfkennis gaf door te
verzekeren dat er zjjns inziens in zjjne houding
als minister niets was, hetgeen hem eenige
aanspraak zou kunnen geven op eenig dank
en huldeblijk, zoodat hjj liefst wenscbt ver
schoond te bljjven maar dat hij, nu reeds zoo
veler genegenheid bleek, zich niet onttrekken
zal aan een eenvoudig bljjk van broederlijke
sympathie.
De redactie van de Standaard, zich geheel
naar dezen wensch voegende, en in aanmerking
nemende, dat de reeds ingeteekende bedragen
voor zulk een beperkter doel ruimschoots vol
doende zjjn, heeft nu de inzameling reeds ge
sloten.
Die mededeeling maakt op ons den indruk
alsof het door de Standaard opgeworpen bal
letje niet bpzonder veel succes heeft gehad
en men op die wjjze oen voor Keuchenius zeiven
eervolle retraite heeft verzonnen.
Do nieuwe legerorganisatie zal, volgen» dr.
Kuyper, zich daarvan van de oude onderschei
den dat wie eens dient, minstens vijftien jaar
dient. Vjjf jaar bij het gewone leger, dan vijf
jaar bjj de reserve, en dan vjjf jaar bjj de land
weer.
weerskanten erfenissen ten deel, zoodat zij
eensklaps rjjk werden.
John Raymond had reeds lang over een
groot werk nagedacht, iets zeer geleerds, dat
hjj nog niet verder had kunnen brengen dan
de schets. Zpn Geschiedenis van den oorsprong
der talen vereischte een langdurige, uitge
breide studie hp was de grootste taalkundige
van zijn land, waar, wat men er ook van
zeggen moge, nog wel wat anders te vinden
is dan gouddelvers, varkenshoeders en specu
lanten.
De echtelieden hadden spoedig een besluit
genomen. Zjj zouden zich te Parijs gaan
vestigen, reizen wanneer en waarheen het hun
goeddacht en na elk uitstapje weer naar hun
gezellige woning terugkeeren. Annie verge
zelde haar man op zjjne reizen, las, om hem
genoegen te doen, groote, onoogeljjke boeken,
eindigde met er zelve belang in te stellen en
eischte niet anders van het leven dan dat het
haar voortdurend in het bezit van haren
geleerde mocht laten. Ik moet er bijvoegen
dat die geleerde buitendien een volmaakt man
van de wereld was, met uitstekende manieren,
vol fijne attenties voor zpn levensgezellin,
geheel doordrongen van deze waarheid, die
men niet genoeg kan verspreiden, dat de
eerste plicht van een man is zjjne vrouw te
bediei en, te vertroetelen, te bewonderen en te
aanbidden. John R<yoiond kweet zich uit
stekend van dien plicht.
Deze mededeeling is ontleend aan een artikel
in de Heraut, waarin dr. K. tegen de Hervor
ming schrijtt over de vrijstelling van predikanten.
De Herv. doet opmerken dat dr. K. hier bljjk-
baar uit de school klapt, daar tot dusver van
den inhoud Van de voorstellen den minister
Bergansius niets bekend is.
Die legerwetten zijn thans in behandeling
bij den ministerraad.
Dezer dagen waagde de Standaard zich aan
ene beoor teeling van de jonaste encycliek van
Z. H. den paus. Daarover moet bet blad natuurlijk
van de zijde der z. g. bondgenooten heel wat
hooren. Een paar staaltjes laten wjj hier volgen.
Het Centrum verklaart, dat de Standaard bp
haar beoorde ling zich aan een schromelilke
verwarring van denkbeelden beeft schuldig
gemaakt. Met een paar aanhalingen uit de
encycliek betoogt het blad dat de paus niet
wenscht, wat het anti-revolutionnaire hoofd
orgaan had beweert dat de kerk zal treden
in den kring der staatkundige souvereini.eit.
Gevaar voor de onfeilbare onmi 'delljjke in
menging des pausen, of der bisschoppen zelfs
maar voorloopig, bestaat dus niet.
Die onderscheiding wordt door den paus scherp
op den voorgrond gesteld, en het is niet moge-
ljjk, tenzjj opzettelijk, die uitspraak over het
hootd te zien.
«Immers, zegt het Centrumkant de Standaard
de encycliek citeert, is telkens sprake van de
leiding en het bestuur »der kerkeljjke aange
legenheden" en nu zien wjj wel, dat de Stand
aard spreekt van «ondergeschikte punten die
geheel buiten de consciëntie omgaan" en die
don paus binnen de grenzen van zjjn kerkeljjk
gezag zouden worden getrokken, maar wij dach
ten dat dergeljjke echt oud-liberale verkieziugs-
argumenten beneden de waardigheid moesten
liggen van een blad als de Standaard.
Laatstgenoemd blad merkt, naar aanleiding
daarvan op, dat het zeer goed wist hoe de
encycliek niet loopt over staatkundige doch
over kerkeljjke aangelegenheden. »En het Cen-
mmzegt de Standaard, kan verzekerd zjjn,
dat we te goed op de hoogte zijn van wat
Rome op dit punt leeraarde en nog leeraart,
om ons in dit opzicht te vernissen.
«Maar ons bezwaar vervalt hiermede niet.
«De kerk, naar Roomsche opvatting, betreedt
op tal van punten ook het niet kerkelijke
terrein; ze vindiceert voor zichzelve het recht
om voor haar bemoeiing op dit terrein zelve
de grens te trekkenen ziet in elke weige
ring van den staat, om deze door haar gestelde
grens te eerbiedigen, eene aanranding van de
rechten der kerk.
«Zelfs is paus Leo XIII nog verder gegaan
en heeft, wat ons in dezen nuchteren geleerde
een raadsel blijft, zich door Yon Bismarck zelfs
laten bewegen, om in de kwestie van het Sep-
tennaat (dat niets met de rechten der kerk te
maken had) zijn invloed, en dat nogal tegen
het centrum, te laten gevoelen."
De Maasbodt altijd veel heftiger valt
de Standaard scherp aan. Dit blad schrjjft
»De Standaard zpreekt een afkeurend oordeel
uit over de jongste Encycliek van Z. H. den
paus. Natuurljjk wa» geen ander oordeel van
Eens, in den heifst, was mevrouw Raymond
echter gaan hoesten en haar man aarzelde
om haar mede te nemen naar Duitschland,
waar zjjn werk hem dringend riephet was
te koud. Doch van een anderen kant zou hij
liever zijn werk er aan gegeven hebben dan
Annie alleen te laten zitten. Toen bedacht
hjj zich dat Anuie nog altijd zeer intiem was
met een schoolvriendin, die eenige jaren jonger
was dan zij en dat die vriendin zjjn vrouw
wel gezelschap kon komen houden. Daar dit
volmaakt strookte met de Amerikaansche
gebruiken, bediende hjj zich van den trans-
atlantischen telegraafkabelhet antwoord
kwam nog dienzelfden dag en twee weken
later arriv oeide het vriendinne'je, nog een
weinig verbluft door die plotselinge verande
ring in haar leven, lachende over alles, ge
lukkig als een kind, elk oogenblik ham
vriendin omhelzende. Op school bad zy Annie
altjjd moedertje genoemd; want zy was
vijf jaar jonger dan deze zeer deftige dame en
de vereering nit dien vroegeren tjjd was
onveranderd bljjven bestaan, ondanks de jaren
en de afwezigheid. Men kan zich moeiljjk
grooter contrast voorstellen dan dat tusschen
Annie Raymond en Mary Lee Mollie zooals
zy in de wandeling genoemd werd. Annie
maakte zich met opzet wat ouwriyker oin
dicbter bjj haar man te komen, die reeds grys
begon te worden zjj was niet mooizy zag
er slechts hef uit en dat was genoeg in de
dat blad te wachten, maar even natuurljjk i»
op geen bestrijding van onze zijde van dat
oordeel te rekenen. Immers de Standaard gaat
van zijn standpunt uit en dat is het standpunt
van den paus niet. Vervolgens spreekt hjj
verwjjten uit, die niet den minsten grond
hebben, een bewijs deels van slecht lezen, deels
van slecht begrip. En eindeljjk geeft de Heraut
wekeljjks zooveel onverkwikkelijks en verschrik
kelijks te lezen op theologisch terrein, zooveel
mishandeling der arme logica te zien, zooveel
wartaal, inconsequentie en tegenspraak te ver
duwen, dat men zich niet waagt aan een
wederlegging van de Standaard, wanneer dezelfde
Calvinistische pen, die daar schrijft, hier hare
kracht en hare onfeilbaarheid ten toon zpreidt."
Bondgenootschappelijk of vriendeljjk zal nie
mand zeker die uitvallen noemen. Maar nuttig
voor ons om er nota van te nemen is het zeker.
Wat zal het toch worden als die twee partyen
volkomen met elkaar in onmin leven en nog
harder aan het strijden geraken
De schiijver van het kamer-overzicht in de
N. Rott. Cd. bericht dat er op de in de Tweede
kamer in behandeling zjjnde pensioenwetten
een amendement is te verwachten, geteekend
door leden van alle richtingen in de kamer
ten doel hebbende om aan de «oude weduwen"
alsnog een zeker pensioen te verzekeren.
Bjj kon. besluit is aan den heer W. de Lorm,
hoofdcommies aan het dep. van buitenlandsche
zaken, de persoonlijke titel verleend van refe
rendaris. Tevens is by dat besluit de betrekking
van bezoldigd viee-consul der Nederlanden te
Antwerpen opgeheven, en is in verband daar
mede de heer A. J. Rectors, aan wien eervol
ontslag uit die betrekking wordt verleend,
benoemd tot vice-coneul in algemeenen dienst,
met toekenning van den persoonlijken titel
van consul.
Verder is lo de commissaris der loodsen te
Hellevoetsluis J. van den Berg, wegens meer
dan 65-jarigen leeftjjd, eervol uit zjjne betrek
king ontslagen, onder toekenning van pensioen
2o a in geljjke betrekking overgeplaatst naar
Hellevoetsluis de commissaris der loodsen te
Hoek van Holland, L. van der Sloot
b benoemd tot commissaris der loodsen te
Hoek van Holland de adjunct-commissaris der
loodsen te Rotterdam, M. M. Lourens:
c de betrekking van adjunct-commissaris der
loodsen te Rotterdam tydeljjk opgedragen
aan den zeeloods in het 4e en 5e district, P.
Hoogvliet.
Eindeljjk is de luit. t/z 2e kl. L. Roosenburg,
op zjjn verzoek, met 1 Maart 1890 eervol uit
den zeedienst ontslagen, en is met gjljjken
datum bevorderd tot luit. t/z 2e kl. de adel
borst der le kl. P. H. Z. Marcella.
De ministers van justitie en oorlog verleenen
deze week geen audiëntie.
De minister van oorlog heeft zeer bepaald
als zjjn verlangen te kennen gegeven dat voor
taan geen actief dienende officieren of onder-
oogen van haar manzy was vrjj lang,,
uiager en bleek, maar zjj had allerliefste
sprekende oogen. Zjj kleedde zich met een
voud, die by hare landgenooteu weinig alge
meen ismaar hare kleeren, ofscnoon sober
van kleur en snit, waren toch altyd by
de eerste naaisters gemaakt. Mollie, die
op school algemeen den byuaam droeg van
Zonnestraal, was klein, maar goed ge
bouwd en mooi, met groote blauwe oogen en
goudblond haar, dat altyd een weinig ruig
zathaar mond lachte voortdurend en iedereen
bield van haar en bewonderde haar. Men had
geen tjjd om te vragen of juffrouw Mary inder
daad zulk een schoonheid was men was over.
«voiinea eer bet antwoord kwam. Wat was
zy gelukkig dat zjj zien daar zoo in eens te
Parys bevond! Dat Purys waarvan >jj zooveel
geboord h \d, wa trmede zjj reeds oy voorbaat
ingenomen was, dat zy op zeer uitvoerige
kaarten bestudeerd had, dat zij kende nit al
de boeken die zy er over gelezen had
Owat zou zjj een pleizier hebben, zy zou
alles zien, van alles genieten, en dat nog wel
in het byzijn harer lieve vriendin, van haar
moedertje
Mollie was te Chicaga geboren, in die nieuwe
wonderstadzjj kwam dus wel uit het Westen,
ofschoon zjj haar opvoeding op een kostschool te
Boston genoten llad haar bloed vloeide sneller,
Wasjongei, nieuwer om zoo te zeggi u dan dat
harer oudere vriendinzjj was veel minder
