N°. 37.
133e Jaargang.
1890.
Donderdag
13 Februari.
Middelburg 12 Februari.
HERDENKING
Deze courant verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per rep" Bij abonnement lager;
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andF lamilieberichten benevens alle
dankbetuigingenvan 17 regels 1.50;
iedere regel meer ƒ0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
RECHTSZAKEN.
UIT STAD EN PROVINCIE.
VERKOCPINGEN. ENZ.
Vjjfentwintig-jarig bestaan
R IJ K S
TE MIDDELBUKG.
NIIIDIIIII RGSCIIK COIIANT.
Mé
w
Tl> ermometer.
Mvertentlëa
i Agenten te YlieBingen: P. G. ra Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Krniningen: P. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. 0. de Mooij te Tholen: W. A. tan
Middelburg 12 Febr. viu. 8 u 28 gr. j Nebuwenhthjzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te ee« nuf
m. 12 n 36 gr. av. 4 o. 36.gr. F I advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab te Rotterdam, de Gebe. Belineante, te 's Gravenhage, en A. de la Mak Azn, te Amsterdam. j aan het bureau bezorgd zjjn, wille»
Verwacht Z. O. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicitó étrangère G.L. Daübe Cie., John F. Jones, opvolger j zjj des avonds nog worden opgenomen
De Standaard vindt de door dr Schaepman
gegeven nadere verklaring verre van aange
naam en vat deze op in bjjna denzelfden geest
als wjj.
Het blad schrijft
»In het Centrum neemt dr. Schaepman in
zekeren zin terug, wat hjj te Haarlem sprak.
Van de pijl, die reeds op zijn pees lag, brak
hjj de scherpe punt af.
Immers tegenover het votum der Eerste
kamer is slechts tweeërlei positie denkbaar.
Men zegt óf het ging tegen Keuchenius' be
ginsel, óf wel, het gold niet zijn beginsel, maar
zjjn excentriciteit.
Wie het eerste zegt, kan Keuchenius niet
loslaten, tenzij er een alter ego van Keuchenius
optrede, en verzaakt zelfs dan nog de trouw.
Wie het tweede onderstelt gaat het niet in
publieke meetiDg voor Keuchenius opnemen.
Nu is het in een man als dr Schaepman niet
onnatuurljjk, dat eerst zijn hart sprak, en bjj
later overdenking het hoofd daar critiek op
komt leverenmaar ons sprak de taal van zjjn
hart meer toe.
Voorts stelt dr Schaepman het nu voor, als
ware baron Mackay in April 1888 niet daarom
de aangewezen kabinetsformeerder geweest,
omdat de principieele actie van antirevolution
aire zijde was uitgegaanmaar overmits
Mackay ongemerkt in een »man der rechter-
zjjde" gemetamorphoseerd was. En dit noemt
hjj »de zeer eenvoudige historie".
Tegenover deze o. i. onjuiste voorstelling
handhaven we, zonder zwet-m van aarzeling, de
door ons gegeven voorstelling.
En indien dr Schaepman beducht is, dat »de
perfide toeleg van het Hand", meê door be
hulp van zulk een voorstelling »op ongewensch
te wjjze bereikt zou worden", vergunne hjj
ons te verklaren, dat afwending van dit ge
vaar ons ophoudt begeerlijk te zjjn, zoo het
alleen bereikbaar is door reconstructie der historie
en inljjving van de antiievolutionnaire partjj
in een conservatieve fusie.
Iets waartegen we steeds reageerden, en nóg
onveranderd reageeren bljjven."
De val van Keuchenius kan ons nog eigen
aardige tooneelen tusschen de bondgenooten
doen aanschouwen. De ultra-anti-révolution-
naire partjj vooral neigt naar een verzet, dat
voor het verbond noodlottig worden kan.
De Amsterdammer bevat het verslag eener
lezing van den heer F. van der Goes over de
oorzaken van den vooruitgang in de samenleving.
Als bewjjs van vooruitgang in de samenleving
wordt daarbjj o. a. aangehaald de .toeneming
der kracht van de clericale partpen". Een partjj
van kerkeljjk gezinde personen zeide de
spreker is hier van eeuwen her geweest, maar
die waren zóo kerksch, dat ze zich met de
politiek niet inlieten. Thans is dit zoo veranderd
dat de beste kerkelijken buiten de kerk staan.
Mannen als Schaepman, de abt Brouwers en
dr Kuyper zjjn gaan inzien, dat het beste
terrein hunner werkzaamheden buiten de kerk
ligt. Is dit geen vooruitgang
De heer mr A. Kerdijk heeft aan de be
stuurders der spaarbanken de volgende circu
laire gericht
»In verband met een der gewichtigste maat
schappeljjke vraagstukken onzer dagen, zou ik
er bjjzonderen prjjs op stellen te weten, of en
in hoe ver hier te lande spaarbankgelden
dienstbaar worden gemaakt aan het bouwen
van arbeiderswoningen, hetzij doordat de spaar
bank den bouw er van zelve ter hand neemt,
hetzjj doordat zij te dien einde geld verstrekt
op hypotheek, of op andere wjjze".
De heer Kerdjjk vraagt, of in die richting
door de spaarbank gehandeld is of wordt.
Zoo ja, dan verzoekt hjj, hem de bijzonderhe
den te willen mededeelen.
Nog voortdurend wordt natuurlijk door anti-
revolutionnaire kiesvereenigingen in den lande
adhaesie betuigd aan de bekende motie, door
Nederland en Oranje, te Amsterdam, in verband
met de afstemming van de begrooting van
Koloniën aangenomen.
In de St.-Ct van heden zjjn opgenomen de
gewijzigde statuten van de vereeniging Een
dracht maakt macht te Middelburg.
Verder zjjn in dezelfde courant opgenomen
de statuten van de vereeniging tot ontwikke
ling van militieplichtigen, Afdeeling Goes van
den dienstplichtbond te Goes.
Die bond heeft ten doel het bevorderen van
de ontwikkeling der militieplichtigen en tracht
dit te bereiken
a. door het aanmoedigen en het doen geven
van zoodanig onderwjjs, dat zij in korten tijd
tot bruikbare Boldaten gevormd kunnen worden;
b. door aan de aldus onderwezenen door
gepaste middelen voordeel te verzekeren met
het oog op hunnen dienstplicht
c. door aansluiting.
De duur der vereeniging is bepaald op 28
jaren.
Tot lid der vereeniging kan ieder toetreden,
die eene contributie van minstens 1 in het
jaar betaalt.
Donateurs zjjn zjj, die eene minimum-contri
butie van 2.50 betalen.
Het onderwjjs is geheel kosteloos voor onver
mogende militieplichtigen. De zonen van ge
goede burgers betalen hiervoor 25, ƒ20, 10
5 voor elk jaar dat zjj onderwjjs genieten'
naar gelang door het bestuur zal worden bepaald.
Bjj kon. besluit is het aan den kapitein-
adm. van kleeding, W. H. J. Kuipers, toege
legd pensioen, verhoogd met 650, en bet
pensioen alzoo nader vastgesteld op 1950
's j aars.
Verder is de opzichter le kl. bjj de rjjks
telegraaf A. E. R. Collette benoemd tot adjunct
ingenieur van de rjjkstelegraaf.
Door den minister van koloniën zjjn de hee-
ren J. K. F. de Does en D. Hubenet gesteld
ter beschikking van den gouv.-generaal van
N.-I., om te worden benoemd tot veearts bij
den burgerljjken veeartsenjjdienst aldaar.
Bjj beschikking van den minister van water
staat, enz. zpn benoemd tot opzichter van
's rjjkB waterstaat der 4e klasse O. Lofvers,
te Raamsdonk en D. Manintveld, te Rockanje
Aan het Bataviaasch Nieuwsblad wordt ten
stelligste uit di Preanger geschreven, dat dr
C. Snouck Hurgronje volgens den Mahome-
daanschen ritus in de moskee in het huweljjk
is getreden met de dochter van den hoofdpan-
ghoeloe van Tjiamies.
Het gezelschap van het Theatre Libre te
Parijs, directeur Antoine, zal in Maart in ons
land voorstellingen komen geven,
Te Brussel werd Maandag voor een uit
gelezen publiekwaaronder vele critici en
personen van naam uit Parijs, de eerste opvoe
ring van Reyer's opera SalammbS, getrokken uit
Flaubert's gelijknamigen roman, plaats. Mdme
Rose-Caron werd na de terras-scène 3 malen
teruggeroepen en kreeg een aantal bloemkorven.
Royer werd geroepen, maar verscheen zjjn
gewoonte getrouw niet.
Het hoofdbestuur van het Ned. Onderwij.
zersgenootschap heeft zjjne denkbeelden omtrent
eventueele koninklijke besluiten betreffende de
onderwjjzers-examens, overeenkomstig de thans
aangenomen wet, aan de afdeelingen medege
deeld. Het vraagt over de, volgens zijn ge
voelen, noodige eischen de meening der afdee
lingen vóór 1 Maart, en goedkeuring om namens
het genootschap die denkbeelden ter kennisse
der regeering te brengen.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg,
Dinsdag 18 Maart a. zullen voor deze recht
bank terechtstaan de beide Engelschen Ch.
Hoare en James Philips, die, zooals wjj onlangs
in het breede mededeelden, beklaagd worden
de eerste wegens diefstal en de tweede wegens
heling en diefstal.
In de zaak tegen Hoare zullen 7 en in die
van Philips zullen 13 getuigen door het O. M.
worden voorgebracht.
Voor zoover dit bericht bjj onze lezers in
Middelburg nog doel kan treffen, melden wjj
dat heden (Woensdag) avond tusschen half acht
en half tien uur de versiering aan het gebouw
der Rjjks H. B. school alhier met Bengaalsch
vuur verlicht zal worden.
Dinsdagmorgen, bjj het uitgaan der school,
werd zooals wjj gisteren in een deel der
oplaag nog mededeelden te Oostkapelle een
aanvallig meisje van 8 jaren door een hollend
paard overreden. De dood volgde onmiddellijk.
Dinsdag middag is zekere J. M., wonende
te Grjjpskerke, op weg van Middelburg naar
Grijpskerke door een beroerte getroffen en op
de plaats dood gebleven.
Dat bij de landbouwers in Westeljjk Zuid-
Beveland groote lust bestaat ook dit jaar
weder contracten te sluiten tot het verbouwen
van suikerbieten kan blijken uit het feit dat
bij vele agenten van suikerfabrieken wegens
den voldoenden voorraad geen gelegenheid tot
contracteeren voor dit jaar meer bestaat.
In de Maandagavond gehouden algemeene
vergadering van het musFchengilde te Yerseke
werd rekening en verantwoording gedaan over
1889, en in de plaats van den heer W. van Oeve-
ren Jr. tot bestuurslid gekozen de heer P.
Hoondert, terwijl de heer J. de Schipper her
benoemd werd.
Uit het verslag omtrent den toestand en de
werkzaamheden der vereeniging bleek, dat er
38 leden zjjn, waarvan 19 ter vergadering
tegenwoordig waren en dat totaal ingebracht
war n 2107 musschen, waarvan het hoogste
getal, nl. 344, was ingeleverd door den heer
A. Zujjdweg en op Óen na het hoogste, nl. 334,
door den heer P. Hoondert. Dezen heeren
werden daarom respectieveljjk de premiën van
5 en 2.50 toegekend.
Besloten werd de premiën af te schaffen en
in de plaats daarvan den hoogsten inbrenger
den titel van koning toe te kennen. Verder
voortaan het jaar te bet~iiterr met een ge-
zelligen avond.
In den aanvang van het bericht omtrent
de zitting van den gemeenteraad van Zierikzee,
in ons vorig nommer. is verkeerdelijk als eerste
punt het verleenen van concessie voor de wa
terleiding genoemd. Eerst werd de kwestie
van de aan den heer Mulock Houwer te betalen
schadevergoeding besproken, waarop, zooals uit
het vervolg bljjkt, ook de gevoerde beraadsla
ging betrekking had. Verder is alleen van
een drink- en niet van een duinwaterleiding
sprake.
Naar uit IJzendijke aan de Terneuzensche
Crt. wordt gemeld bestaat er uitzicht dat de
leden van den raad en het gemeentebestuur
van IJzendijke tot een schikking zullen komen
in zake den put van het molentje.
In de jongste zitting van den IJzendjjkschen
raad werd daarvan mededeeling gedaan en
verder door den voorzitter kennis gegeven dat
de heer Von Lesschen besloten is om zijn ont
slag te nemen als lid van den raad en als
wethouderzijn hooge leeftijd maakte hem de
waarneming dier betrekking te moeilijk.
In eene gecombineerde zitting van den
raad dier gemeente met regenten van het
burger gasthuis te Aardenburg is tot regent
van dat gesticht benoemd de heer S. W. Weis
feit, ter vervulling der vacature ontstaan, door
het overljjden van den heer W. L. Blinden-
bach.
Te Terneuzen heeft een 12jarig meisje,
dat voor hare moeder belasting moest gaan
betalen, meer dan eenmaal zelve de kwitantie
op het aanslagbiljet ingevuld en het geld voor
kleine inkoopen besteed.
Volgens een te Sas van Gent algemeen
verspreid gerucht, zou de heer mr L. Stevens
op de van hooger hand gedane vraag of
hjj bereid is zich eene herbenoeming als burge
meester dier gemeente te laten welgevallen,
zjjn verlangen te kennen hebben gegeven om
daarvoor niet meer in aanmerking te komen.
(Tern. Crt.)
Te St. Maartensdijk werd Dinsdagavond
in tweede veiling gebracht de meestoof De
Nijverheid en erve, samen groot 62 aren 30
centiaren.
Na afzonderlijke en op velerlei wijze gecom
bineerde veiling der perceelen is de stoof en
erve in maBsa toegewezen voor f 3690 aan
den heer Simons van Rozendaal,
VAN HET
HER
Na het meer officieele gedeelte van die
feesteljjke herdenking Dinsdag middag in het
Schuttershof wachtte ons des avonds in dezelfde
zaal eene meer opgewekte viering.
Daar waren zeer velen, die het geluk had
den dat de poorten van de feestzaal voor hen
geopend waren, vereenigd. Gemakkeljjk ging
het niet om den toegang daartoe te verkrjjgen
de leerlingen hadden ieder een zeker aantal
kaarten om uit te reiken, en men was daarbij
zoo verstandig geweest om niet zooals wel
eens is gebeurd meer kaarten uit te gevtn
dan men personen behoorlijk kon plaatsen.
Hierdoor kwam het dat die toegangsbewijzen op
prijs werden gesteld; men spreekt zelfs van groote
aanbiedingen, die door teleurgestelde liefhebbers
voor zulke kaarten gedaan zouden zjjnzoo
groot was de aandrang om dat feest bjj te
wonen. En een tweede gevolg van dien ver-
standigen maatregel was dat, hoe vol het ook
was in de zaal, ieder behoorlijk zat.
Het was er dan ook recht gezellig en aan
genaam.
Als goede Nederlanders vingen wjj natuur-
ljjk het feeBt aan met het staande zingen van
het eerste couplet van het Wien Neerlands bloed
en wjj gingen zelfs niet naar huis vóór dat wjj
tot slot dit couplet nog eens herhaald en
tevens het tweede erbjj gezongen hadden.
En tusschen die uitingen van ons nationali
teitsgevoel lag een rjj van aardige en prettige
genietingen, waaraan, dunkt ons, menigeen nog
met genoegen zal terugdenken.
In de eerste plaats noemen wjj de gymnas
tische ordeoefeningen van en op de plaats.
Yoor zoover wij ons herinneren zagen wjj op
eene dergeljjke soiree zulke oefeningen nog
niet uitvoeren. Maar dat zjj velen met ons be
koorden, omdat zij zeer aardig waren om te
zien, is een feit. Zij deden onwillekeurig g e-
voelen hoe nuttig dergeljjke oefeningen voor
het lichaam moeten zjjn. En daarbjj werden
zjj onder flinke leiding van den heer A. R. Ver
meulen kranig uitgevoerd. Geen wonder dat
den jongelui een warm applaus ten deel viel.
Hierna werd ons vertoond het blijspel Neef
als oom naar het Duitsch van Schiller.
Het stuk, door den Duitschen dichter uit het
Fransch overgezet, stelt hooge eischen aan de
vertolking. Zeer vlug dient er: gespeeld, om de
verwarring des te aardiger te doen zjjn en be-
grjjpel jjker te maken. Voor liefhebbers daar
om dubbel moeieljjk,
Wjj be wondei den de rolvastheid der jongelui
en verheugden ons dat zij zoo gelukkig waren
geweest de medewerking te verkrjjgen van een
drietal jonge dames, die op verdienstelijke wijze
hare taak vervulden.
Zulk eene taak is verre van gemakkeljjk
vooral wanneer zooals wjj meenen dat bjj
die drie jongejuffrouwen het geval was zjj
voor het eerst die moeten vervullen.
Alle medewerkenden spanden al hunre
krachten in om het stuk zooveel mogeljjk tot
zjn recht te doen komen, en bewogen zich
vrjj ongedwongen in hunne keurige costuums.
In den grappigen en ondeugenden Champagne
had het publiek veel plezier.
Aan het slot loonden warme toejuichingen
allen voor de moeite, die zjj zich hadden getroost.
Tot afwisseling werd tusschen het tweede
en dei de bedrijf uitgevoerd Le moulin van Gillet.
Na de pauze, nadat het orkest bestaande
uit leden van het strijkorkegt van het derde
regiment uit Bergen op Zoom een Faust-
Fantaisie had gespeeld en de bovengenoemde
ordeoeteningen op de plaats waren afgeloo-
pen, werd een declamatorium ten gehoore
gebracht.
Eenige jongelui stonden op het tooneel ge
schaard en zongen een lied ter eere van stiet
land der vad'ren, plekje op aardeDierbaar aan
ons aller hart".
Terwjjl wjj dit hoorden dachten wjj onwille
keurig terug aan het jaar 1878, toen dezelfde
regelen werden aangeheven te Goes bjj de her
denking van het twaalf en halfjarig beitaan
der Hoogere burgerschool aldaar. En toen wjj
nog verder hoorden zingen
Schijn, met onverbleekte stralen,
Zon van vrijheid, recht en licht!
Doe nw zegen nederdalen,
Tot de laatste vijand zwicht.
En vervolgens
Wordt de toekomst sonis weer duister.
Houdt het oog omhoog gericht 1
Hoort der Geesten zacht gefluister:
«Uit de wolken daagt het licht."
Was het toen wonder dat tevens de gedachte
bjj ons opkwam aan den dichter dezer regelen,den
helaas! gestorven dr R. A. Soetbroodt Piccardt,
den talentvollen man, die in dat jaar 1878 zoo
geheel belangeloos zjjn steun verleende aan de
destjjds bestaande rederjjkerskamer Aurora,
waardoor deze in de gelegenheid werd gesteld
om, door zjjn talent geschraagd, in keurige
bewoordingen den aanvang van den bouw der
Hoogere burgerschool voor jongens, den 28
April 1866, te herdenken?
Wat dr Piccardt toen schreef was uit het
hart gegrepen en deed zjjn gaven weer alle
eer aan. Met genoegen namen wjj daarom kennis
van de hulde, zijn woorden Dinsdag avond te
Middelburg bewezen, en wjj meenden aan zijne
nagedachtenis verschuldigd te zjjn, hem de
eere te geven die hem toekomt.
Maar tegelijkertijd kwam bjj ons op de ge
dachte aan het feit, dat in 1891 Goes vjjf-en-
twintig jaar in het bezit zjjn zal van zijne
hoogere burgerschoolGoes, dat niet het voor
recht had vanwege het rijk met zulk eene in
richting begiftigd te worden Goes, dat op eigen
wieken dreef en stormen weerstand bood; Goes
dat fier het hoofd omhoog hield, en zjjne school
beveiligde tegen de kleingeestigste aanvallen.
Die gemeente heeft dus meer recht om trotsch
te zijn op zjjn arbeid op dit gebied dan Middel
burg het heeft aan eigen werk, aan eigen
energie, aan eigen kracht zjjne school te danken.
Zou zjj daarom niet reden hebben tot eene
feesteljjke viering van dit zilveren jubiló van
een harer schoonste instellingen
Keeren wjj na deze korte afwjjking met onze
gedachten naar het Schuttershof weer.
De woorden, aan den Goeschen dichter ont
leend, waren door eene talentvolle hand aan
gevuld met de volgende kernachtige strophen
Zagen we ook die grootheid tanen,
Neerland steeg tot hooger trap
Wist zichzelf een weg te banen,
Niet gedrenkt door bloed of tranen
Maar verlicht door Wetenschap 1
Mannen rijk aan geestesgaven,
Waakt en werkt op 't vredesveld,
Dat we ons aan de bronnen laven,
Van ontwikk'len en beschaven,
Waar Ge uw Tempels openstelt. 1
Fier en moedig voortgestreden,
Want 's Rijks Hoog're Burgerschool,
Blikt met trots op haar Verleden,
En vlecht, tot den dag van Heden,
Zich het schitt'rendst aureool I
Al wat ons gemoed vervulde.
Van oprecht' erkent'lijkheid,
Brengen w'op dit feest als hulde,
Aan het Licht door Haar verspreid.
En aan het slot der soirée, nadat even het
scherm was neergelaten, wachtte ons nog eene
aangename verrassing, eene nog duidelijker
sprekende hulde aan de instelling, te wier
eere wjj feest vierden.
Te midden van groen en keurige schilden;
waarachter een door den heer F. Machenaud Jr
traai gepenseeld doek was aangebracht, waarop
in heldere kleuren tusschen bloemfestoenen en
gevleugelde schilden de naamcjjfers der jubilaris
prijkten, stonden een tweetal geniussen, waarvan
eene de fakkel der wetenschap in de hand
hield, omringd door een groot aantal leerlingen
der school.
En met aplomb, met eene zekere mate van
zeggenskracht klonken uit den mond van een
dier geniussen de volgende woorden
Heil, allen heil! die met ons hoogtyd vieren;
Jeugd, ouderdom en mannelyke kracht 1
Fnsch als het groen, dat hier den wand mag siereh,
Kijks Burgerschool 1 zij de eerkroon die u wacht.
Door wetenschap te volgen op baar wenken
toudt Gij gerus! te midden vau den vloed
't Verleden mag met vreugd aan u gedenken,
Want wat Ge deedt, is waar en schoon en goed,
v ooruitgang blijve uw doel, uw edel streven,
En iedre dag vinde U op 't arbeidsveld
V erlichting sta in uw banier geschreven
Wijl kennis meer dan rang of schatten geldt.
Die werkzaamheid moet rijpe vruchten dragen,
's Rijks Burgerschool wekt zóo tot levensgloed.
En 't Heden kan met lof van U gewagen,
Want wat Ge werkt, ia waar en icboon en goed;
