Maandag
.SÉIh,
3 Februari.
N°. 28.
133® Jaargang.
1890.
Keuchenius af?
BUITENLAND.
Verspreide Berichten.
Deze courant verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle
dankbetuigingenvan 17 regels 1.50
iedere regel meer ƒ0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Burgerlijke stand.
Algemeen Overwicht.
Beknopte Mededeelingen.
MIDDELBUGH MANT.
w
"13
Thermometer. Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet JJjstdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Krniningen: F. v. d. Peiji, te Zierikzee: A. C. de Mooij te TholenW. A. van Advertentie*
Middelburg 1 Febr. vm. 8 u 34 gr. i Nebuwenhu ijzen en te Terneuzende Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te een nm
m. 12 n 39 gr. av. 4 u. 40 gr. F i advertentie-bureau's van Nitgh Van tiitmab te Rotterdam, de Gebb. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de la Mab Azn, te Amsterdam. I aan het bureau bezorgd zjjn, willen
Verwacht Z. W. wind. Hoofdagenten voc L-oitenlaud: te Parps en Londen, de Compagnie générale da Publicity étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, op
opvolger.
zjj des avonds nog worden opgenomen
Eeu gewichtige gebeurtenis in onze par
lementaire geschiedenis heeft Vrijdag in de
Eerste kamer plaats gehad.
Een der ministers zag zijne begrooting
verworpen.
Wien dat noodlot overkwam, behoeft bijna
niet gezegd te worden. De zwakste minister
van het kabinet toch is die van koloniën,
de heer Keuchenius, de man naar het hart
van vele „geloovigen" maar die voor minis
ter allerminst geschikt is gebleken, omdat
hij meer streefde naar verheerlijking van
zijn geloof dan naar bevordering van 's lands
belang.
Deze man, die jaren lang als lid der op
positie niets anders wist te doen dan afbre
ken, kon, toen hij geroepen werd zelf de
handen aan het werk te slaan, niet opbouwen.
Indie stelde hij te leur, en Nederland
maakte hij in menig oog bespottelijk dooi
de zonderlingste circulaires.
Wij hebben altijd betreurd dat de heer
Keuchenius, omtrent wien ook wij verwach
tingen koesterden, wijl hij liberaal was op
koloniaal gebied, zoo weinig aan die ver
wachtingen beantwoordde.
En dat er eenmaal eene botsing moest
ontstaan tusschen dezen christen-staatsman
en de leden der vertegenwoordiging, toen hoe
langer zoo meer bleek dat de staatsman op
ging in den christeD, lag voor de hand. Het
was slechts een kwestie van tijd.
Dat tijdstip brak Vrijdag aan.
Met 20 tegen 19 werd toen in de Eerste
kamer de begrooting voor koloniën ver
worpen.
Tegen stemden de heerenInsinger,
Six, Vening Meinesz, Alberda, Van Royen,
Blijdenstein, Coenen, Viruly, Werlheim, Welt,
liengers, v. d. Breggen, Bultman, Donker,
v. Swinderen, Blussé, Van Nagell, Van
Lier, Prins en Van Gennep.
Vóór de begrooting brachten hun stem
uit de heerenPijnappel, Van Pallandt,
Regout, Van Zuylen van Nyevelt, Van Nis
pen, Hengst, Kappeyne, L. van Nispen, Ver-
heyen, Huydecoper, Hein, De Bruyn, Van
Lynden, Smitz, Smits van Oyen, Magnée,
Pyls, 't Hooft en de voorzitter.
Wat zal van deze beslissing het gevolg
zijn
Het is waarde meerderheid, waarmee
het besluit viel, is geringen van de acht
en veertig leden der Eerste kamer een
tweetal plaatsen zijn vacant waren negen
leden afwezig, zoodat het feit op zich zelf
niet zoo ernstig schijnt.
Maar beschouwen wij het onder het licht
van veel dat vooraf gingvan al hetgeen
in de Tweede en in de Eerste kamer is ge
sproken tegen het beleid van dezen
minister; van al de ernstige, hoogst ernstige
en zeer gegronde bedenkingen, die tegen zijn
bestuur zijn geopperd, dan meenen wij dat
de Eerste kamer door haar votum eene zeer
duidelijk sprekende vingerwijzing gaf, hoe
eene groote, sterke partij in ons land over
dezen minister denkt, hoe zij den »taf breekt
over den heer Keuchenius als staatsman.
Voor het kabinet is het gebeurde een
lastige zaak.
Moet het den heer Keuchenius alleen
laten vertrekken
Dan wordt het ontroofd van zijn aureool
van christelijkheid. Hij toch was de „christen
staatsman" bij uitnemendheiden de sterke
party met dr Kuyper aan het hoofd zal zoo
licht zich niet verzoenen met het denkbeeld
dat „hun" man verstooten is.
Zal het gansche kabinet zich het lot van
éen lid aantrekken en zich met hem homogeen
verklaren
Wij betwijfelen het. Er zijn toch in
dit ministerie nog andere elementen, die,
evenmin als zoovelen, met den heer Keu
chenius kunnen samengaan, en die allerminst
zich geroepen gevoelen hun positie
om zijnent wil o.~ offeren.
En toch kan hij niet blijven, al blijven zij.
Dat hij dan ga in de overtuiging dat er
tusschen oppositie-voeren en regeeren een
groot onderscheid bestaatdat men een goed
christen kan wezen zonder daarom van
regeeren de kunst te verstaanen dat men
als regeerder van onze koloniën wat anders
doen moet dan propageeren voor het Christen
dom en reageeren tegen het Mohamedanisme.
Dit is zekergaat de minister Keuchenius
weg en gelukt het een opvolger voor hem te
vinden, dan zal het gemakkelijker zijn eene
oplossing te vinden voor de Surinaamsche
kwestie, want die opvolger is niet zoo sterk
als hij gebonden aan jhr M. A. de Savornin
Lobman die, zelfs volgens getuigenis van zijn
vriend Keuchenius, van het parlementaire
leven geen ervaring en begrip heeft en als
regeerder al even min op zijn plaats is in
de West als de minister, die hem als
gouverneur aanstelde, hier te lande in het
departement van koloniën.
De ambtenaren en bet arbeiders-perso
neel boden den heer J. H. van Nouhujjs,
stationchef alhier, die beden zjjn 25-jarigen
dienst bij de Af'. tot Expl. van SS. herdacht,
een prachtig kristallen met zilver gemonteerd
rookstel aan.
Van de zjjde der burgerjj ontving de jubi
laris eveneens vele bljjken van belangstelling.
De beer L. Nienwdorp die, zooals wjj
gisteren meldden, door gedep. staten van Zee
land eervol ontslagen werd, is niet teekenaar-
schrjjver bjj den provincialen waterstaat, maar
klerk bjj dien tak van dienst.
Woensdagmiddag had op de Schelde even
buiten de haven van Terneuzen een ernstig
ongeluk plaats. Twee visscherslieden uit Philip
pine begaven zich in een rank sloepje buiten
de haven om zich naar de mosselbanken te
begeven. Buiten gekomen kantelde het bootje
bjj sterke ebbe en geraakten beiden, F. Voer
man en J. Hulst te water. Zwemmende tracht
ten zjj den wal te bereikenHulst kon bet
evenwel tegen den sterken stroom niet lang
volhouden en verdween weldra in de diepte.
Ook Voerman ware zeker verdronken zonder
de hulp van den sergeant N elissen en den heer
Koch, die toevallig bjj den Westhavendam aan
wezig waren. Sergeant Nelissen wist met be
hulp van een vlaggestok, die bjj het herbergje
aldaar staat en bjjgestaan door genoemden heer,
Voerman te redden, die, bjjna uitgeput door
koude en het langdurig zwemmen het weldra
had moeten opgeven. De verdronkene, nog pas
26 jaar, was voornemens eerstdaags met een
meisje uit onze stad te trouwen. Tot heden is
zjjn lijk niet gevonden.
Een woord van hulde voor de redders, ook
door den vader van F. Voerman, in dit nummer
gebracht, is niet te onpas. Om hun reddings
werk te doen aarzelden zjj niet zich op dit
gevaarljjke punt te water te begeven. (Tem. Cr.)
Bjj de verkiezing van één lid voor den
gemeenteraad te Sluis, op 31 Januari 11. heb
ben 99 van de 137 kiezers aan de stemming
deelgenomen. Herstemming moet plaats heb
ben tusschen de heeren A. Zonnevjjlle Mz.
die 45 en I. Sanders-Mejjer die 33 stemmen
verkregen.
Verder waren uitgebracht op de heerenA.
Beun 9, C. van de Klooster 6, J. de Brujjckere
2 en J. du Burch en J. Noest ieder 1 stem,
terwjjl 2 briefjes in blanco waren ingeleverd.
Van 25 Jan. tot 1 Febr.
Vlissingen. BevallenS. M. Debra, geb.
Lenaers, z. A. Garcia, geb. Pieterse, z. M. J. P.
van Outrjjve, geb. Laforce, z. J. C. Huser, geb.
Prins, z. A. Cortbals, geb. Lippens, d. (levenl.)
A. J. Leenhouts, geb. Florschutz, z. G. W.
Ghjjsels, geb. Verhage, d.
OverledenC. J. Slootmans, wed' van J. B-
Ratelband, 66 j. A. Sohier, vrouw van J. Doense,
31 j. J. Schenkel, ongeh. z. 23 j. L. L. de
Pagter, vrouw van J. Louws, 66 j.
Een kruier, die dezer dagen te Amsterdam
een kar vervoerde, waarop vier kisten met
patronen geladen waren, werd, naar het Nbl.
v. N. mededeelt, ofschoon zichzelven geen
kwaad bewust, door de politie in arresl ge
nomen.
Toen men, op het bureau gekomen, naar bet
door hem gepleegde misdrijf onderzocht, werd
hem medegedeeld dat hjj niet had void ian aan
de bepalingen, vastgesteld voor het buskruit-
vervoer.
Op de kar had een witte vlag, waarop het
woord .buskruit", moeten prjjken.
De kistjes waren afkomstig van het fort in
de Bylemer en bestemd voor het stoomschip
Prins Frederik. Daarheen zjjn de patronen
onder geleide van de politie vervoerd.
Hoe evenwel kistjes patronen, van een onzer
forten afkomstig, zonder militaire bedekking
op transport komen, is een raadsel.
Een sigarenfabrikant en handelaar in verf
stoffen te Groningen is Woensdag in den om
trek van Hoogezand met paard en rijtuig door
een tot nog toe onbekend toeval op hol gegaan.
Hjj zelf viel uit het rijtuig, met het treurig
gevolg dat bjj reeds is overleden, terwjjl de
toestand zjjns broeders, die met hem in het
rjjtuig zat, zorgwekkend is. De overledene
laat eene vrouw en vier kinderen na.
Volgens een dépêche uit Rjjsel, opgeno
men in den Parjjschen Temps, heeft het Holland-
sche schip Jantje in da nabjjheid van Duin-
kerkeu schipbreuk geleden. Van de elf op
varenden zjjn vijf gered en de overigen omge
komen.
Te Roselies bjj Charleroi beeft een dyna-
miet-aanslag plaats gehad, welke aan wraak
neming wordt toegeschreven. Eene patroon was
onder de vensters van een huis gelegd en door
den schok werden de muren van drie huizen
beschadigd. Al de ruiten werden gebroken, een
groot gedeelte der meubelen vernield en in vele
andere buizen van bet dorp werd schade aan
gericht.
Tegen Paschen wordt koningin Victoria
te Aix-ks-Bains verwacht.
Te Bologna stierf een man aan cholera.
Het geval staat op zichzelf volgens de ver
klaring der plaatselijke overheid, doch er zijn
alle maatregelen tot voorkoming, dat de
epidemie zich uitbreidt, genomen.
De cholera, die in hevige mate in Perzië
beeft gewoed, is aan het afnemen.
Ook miss Bisiand is thans te New-Vork
teruggekeerd. Zjj deed de reis om de wereld
in 76 dagen 16 uur en 48 minutenhaar con
currente miss Nell'Bly in 72 d. 6 u.
Den 26 Jan. is te Philadelphia eene poging
tot moord gepleegd op dr Whitaker, protes-
tantsch bisschop van Pennsylvania. In de St
Janskerk schoot een man een revolver op hem
af. Eene verschrikkeljjke verwarring volgde,
vele vrouwen vielen in zwjjm. De moordenaar
werd gevat. Het blijkt, dat hjj een fanatiek
afschaffer is en ontevreden was over de onbe
vooroordeelde wjjze, waarop bisschop Whitaker
alle matigheids-vraagstukken behandelde.
Te Morgan, Georgia, zou een neger ter
dood gebracht worden. Een 7000 personen,
voor het meerendeel negers, waren opgekomen
om de executie te zien, toen de directeur der
gevangenis mededeelde, dat de voltrekking van
het vonnis was uitgesteld. De menigte legde
hierover haar ontevredenheid aan den dag,
openljjk zeiden dit de blanken, terwjjl de ne
gers zich ten gunste van den gevangene uitlieten.
Het afschieten van een revolver was het sein
voor een algemeen gevecht. Een blanke werd
doodgeschoten en vele andere, ook verscheidene
negerB, werden gewond.
Een van de reuzinnen, die Barnum er op
nahoudt, heeft in een omnibus te Londen
groote verlegenheid teweeggebracht. Er was
nog maar een plaats open, waarop een der
reuzinnen, die naar Addisonroad moest en te
veel haaBt had om op den volgenden omnibus
te wachten, aanspraak maakte. De conducteur
wilde haar niet binnen laten, daar hjj beweerde,
dat zjj »drie gewone dames was, in éen jas."
Zij wilde echter van geen wijken weten. Ten
laatste gingen twee andere dames op eikaars
schoot en zoo kon de driedubbele dame ook
nog mede.
De regisseur van een der Parjjsche schouw
burgen ontving het volgende telegram
»Monsieur,
Madame se trouve subitement indisposé ne
peut assiste a la repretition. Contez sur elle
ce soir malgré tout. Mes sivilisation.
Sa Bonne."
Bjj St. Louis, in Senegal is een dorp
verbrand en zjjn 10 personen in de vlammen
omgekomen.
Hoewel de brochure van den overste Stoffel
over de mogelijkheid van een FranBch-Duitsche
alliantie nog niet verschenen is, bevatten de
Fransche en Duitsche bladen reeds breedvoerige
uittreksels uit het geschrift. Uit deze uittrek
sels bljjkt, dat de schrijver zulk een bondge
nootschap voor onmogelijk houdt, zoolang
Elzas—Lotharingen niet aan Frankrijk is
teruggegeven. Hjj plaatst zich daarbjj niet op
het standpunt der revanche-lieden, maar be
schouwt het bezit van ElzasLotharingen
onmisbaar voor Frankrjjk uit een strategisch
oogpunt. Wanneer Frankrjjk bjj het begin der
vijandelijkheden den eersten slag verliest, kun
nen de Duitschers binnen 14 dagen voor Parijs
staan, terwjjl Duitschland, zelfs wanneer het
aan de grens verslagen wordt, allen mogeljjken
tjjd heeft om nieuwe legers te organiseeren en
zich te versterken, alvorens de Fransehen
Berljjn kunnen bereiken. Stoffel hoopt, dat
een nieuw geslacht in Duitschland de Elzas
Lotharingsche kwestie uit een ander oogpunt
zal beschouwen dan het tegenwoordige geslacht
en dat dan een nieuwe politiek mogelijk zal
zjjn, welke de eenig juiste en aanbevelens
waardige iseen hecht bondgenootschap tus-
scheu Duitschland en Frankrjjk.
Stoffel ontkent, dat er tusschen het Fransche
en Russische volk punten van aanknooping
bestaan en dat de Russen, zooals zijn landge-
nooten gelooven, jegens Frankrjjk gevoelens
van vriendschap koesteren. Rusland integen
deel beteekent evenzeer een gevaar voor Frank
rjjk als voor' Duitschland en dit gevaar, het
Slavische, te bestrijden moet het streven van
alle Franschen en Duitschers zjjn, die het belang
hunner landen begrjjpen. In volgende bewoor
dingen zet Stoffel dit denkbeeld nader uiteen:
»Dit Duitsch Fransch bondgenootschap zou
wellicht, indien het van beide kanten oprecht
gemeend is, het begin eener aera van verzoening
tusBchen twee rassen beteekenen, die sedert 25
menschengeslachten in vjj andschap leefden en
elkander beoorloogden. In ieder geval zou men
nooit een machtiger en vruchtbaarder alliantie
aanschouwd hebben. Twee groote volkeren,
beide krachtig door hun eigen genie, hun be
schaving en hun wapenmacht, een in het midden
van Europa gelegen volksvereeniging van 80
millioen, zouden groote waarborgen voor den
algemeenen vrede leveren. In plaats van in
voortdurende opgewondenheid te leven en zjjn
financiën door wapenrustingen uit te putten,
zou Europa zich aan zjjn beschavenden arbeid
kunnen wijden en zou een tjjdperk van rust en
ontwikkeling aanbreken.
»Het gevaar voor Europa ligt in het Oosten;
het groeit onafgebroken, langzaam maar zeker
aan. Dank zjj de oneenigheid van Europa zal
Rusland zich op zekeren dag van het Balkan
schiereiland kunnen meester maken. Op dien
dag zal het Europa van de Oostzee tot de
Middellandsche zee insluiten en weldra de
Adria hereiken. Wanneer dan eenmaal een
czaar opstaat, die tot het ras der veroveraars
behoort, hoe zullen dan de westeljjke volkerer,
onder elkander oneenig, met geluk den vreese-
ljjken aandrang van het Slavische ras weer
staan Het zal de oorlog zjjn van de be
schaving tegen de barbarjj, en dan zal mis
schien het prophetische woord van Napoleon
vervuld wordenrepublikeinsch of kozaksch.
Het bondgenootschap van Duitschland met
Frankrjjk zou zonder twjjfel dit dreigend ge
vaar der toekomst bezweren, want door zjjn
kracht zou het Oostenrjjk, Italië, Turkjje en
de kleinere staten tot zich trekken. Zoo zou
de liga der Europeesche staten gevormd zijn,
welke, zich naar het Oosten kerend, steeds zou
bereid zjjn het eerzuchtige streven van Rusland
op te houden en het te verhinderon zich van
het B.'lkacschiereiland meester te maken.
Dat ware de liga der EuiopeeBche vrjjheid en
beschaving 1"
Zonder twjjfel is dit, hoe fraai ook gezegd
voor doovemans ooren gepraat. Er bestaat toch
weinig kans, dat de verstandige woorden van
den overste Stoffel onder de chauvinisten in
het Duitsche rjjk of in de republiek in goede
aarde zullen vallen. Dit blijkt o. a. uit de
France, die het beter acht, wanneer de achrjjver
zjjn opinies maar voor zich had gehouden.
Allean de gedachte, dat Elzas-Lotharingen
weder aan Frankrijk zou afgestaan worden,
wekt bjj de Köln. Ztg hersenschimmen van
nationale EntriislungsstUrmt in Duitschland, veel
verschrikkeljjker dan die van Déroulède en zjjn
revanche-patriotten. Met een sierljjke wending
keert het blad den blik af van Stoffel's lucht,
kasteelen om den Duitschen Michel te herinneren
aan die veel verschrikkeljjker gevaren, welke
op sociaal gebied dreigen.
Nu de sociaal-democratie door den rijkskan
selier als schrikbeeld is aangewezen teneinde
de regeering bjj de aanstaande verkiezingen
een even gedweeë meerderheid in den rjjksdag
te verschaffen als de oude was, is het interes
sant te herlezen, wat Bismarck den 24 Novem
ber 1884 in den rjjksdag zeide, toen aldaar het
toenemen der sociaal-democratie, die van 12
tot 25 vertegenwoordigers in den rjjksdag was
geklommen, ter sprake kwam.
»Ik gevoel mjj volstrekt niet ongelukkig
over deze vermeerdering," verklaarde Bismarck.
»Hoe grooter het getal der socialistische afge
vaardigden wordt, des te meer zal het hun
een eereplicht zijn, spoedig met positieve plan
nen voor den dag te komen en te zeggen, hoe
in hun hoofden de toekomst der wereld en de
grondwet er uitzietZjj zjjn nu met hun
vjjf-en-twintigen, het tweede dozjjn bezitten zjj
alzooik wil hem nog het derde geven wan
neer zjj het echter tot 36 gebracht hebben,
verwacht ik zeker, dat zjj hun vol operatieplan
tegen de grondwetzooals zij zjjn moet,
ontwerpenanders geloof ik dat zjj niets
kunnenIk wensch tot geruststelling van
allen waartoe ik niet behoor, die de sociaal
democratie als het grootste schrikbeeld der
toekomst beschouwen ik wensch tot gerust
stelling van dezen te zeggenWanneer de
heeren eerst met positieve plannen voor den
dag komen, zullen zjj veel tammer worden als
zjj zjjn, ook in hun critiek, en het getal hun
ner aanhangers zal op snelle wjjze gedund
worden. Ik wilde, dat wjj hun een provincie
konden afstaan en hun in bruikleen geven
ik zou gaarne eens zien, hoe zjj huishouden
dan zou het getal hunner aanhangers vermin
deren, wellicht te veel voor hun behoefte want
de sociaal-democratie is, zooals zjj is, altijd
een ernstig verschjjnsel, een menetekel voor
de bezittende klassen, dat niet alles zoo is als
het zjjn moest, dat er veel valt te verbeteren
en in zoo verre is immers de oppositie, geljjk
de vorige spreker zegt, buitengewoon nuttig.
Wanneer er geen sociaal-demo
craten w a r e n e n w a n n e e r n i e t e e n
massa lieden hen vreesden, zou de
geringe vooruitgang, dien wjjtot
heden op sociaal gebied maakten,
zelfs nog niet bestaan, en in zoo
verre is de vrees voor de sociaal
democratie, met het oog op hem, die
anders geen hart voor zijn medeburgers heeft,
een zeer nuttig element."
Toen op deze woorden luide bravo's aan de
zjjde der sociaal-democratische afgevaardigden
weerklonken, gaf Bismarck ten antwoord »Ja,
ziet ge wel, in iets zjjn we het toch met elkan
der eens."
Maar het kan verkeeren, en de rjjkstanselier,
Real-Politiker, schjjnt thans in 1890 voor zjjn
staatkunde evenzeer de bestrjjding der sociaal
democratie noodig te achten als hij haar in 1884
voor zjjn politiek nuttig oordeelde, en alzoo
Vooruit met het roode spook.
Een gewichtige verandering vond in het
Pruisische ministerie plaatB. Bismarck is afge
treden als minister van koophandel, na dit
ambt tien jaren bekleed te hebben. Hjj wordt
als zoodanig vervangen door den heer Von
Berlepsch, thans Oberprüsident der Rjjnprovincie.
Als zoodanig heeft hjj een overwegenden invloed
gehad op de oplossing der werkstaking der
mjjnwerkers in die provincie het vorige jaar.
In verband daarmede krjjgt het besluit, om
tegelijkertijd de afdeeling voor bet mjjnwezen
en de ijzersmelterijen, thans behoorende tot het
ressort van den minister van openbare werken,
te voegen hjj het departement van koophandel,
een dubbele beteekenis.
De heer Von Berlepsch, toen regeeringspre-
sident van Dusseldorf, wees, in strjjd met den
toenmaligen opperpresident van Westfalen, en
men zegt ook in strjjd met Bismarck's meening,
alle militaire tusschenkomst tot onderdrukking
der werkstaking van de hand.
Naar men zegt, stemde met het gevoelen van
den heer von Berlepsch ook overeen het rapport
van den voormaligen leermeester des keizers,
dr Hiuzepeter, over den algemeenen toestand
in de mijndistiicten. Op bjjzonder verzoek van
den keizer itelde dr Hinzepeter, die keizen
