Jliil
N°. 15.
133e Jaargang.
S ïpï
1890.
Zaterdag
18 Januari.
De Runensteen
Deze courant verschijnt dagelijks;
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten benevens alle
dankbetuigingen: van 17 regels f 1.50;
iedere regel meer ƒ0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Middalburg 17 Januari.
LETTEREN EN KUNST.
F E U I L L E T O N.
van Gerhard Walter.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
RECHTSZAKEN.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Burgerlijke stands
COURANT.
Tbermometei.
Middelburg 17 jar., vm. 8 a 44 gr.
m. 12 n 46 gr. av. 4 u. 45 gr. F
Verwacht Z. wind.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. 0. de Mooij te TholenW. A. tan Artrertentlë»
nibuwenhüIJZen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te eea uuï
advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab te Rotterdam, de Gebb. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de la Mab Azn, te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen
Door het gerechtshof te 's Gravenhage is,
ter vervulling van eene vacature van raads
heer in dat college, opgemaakt de navolgende
alphabetische lijst van aanbeveling mr W. J.
Karsten, rechter in de arrondissements-recht-
bauk te Rotterdam mr E. P. Schorer, rechter
in de arrondissements-rechtbank te Middelburg,
en mr J. B. J. N. ridder de van der Schueren,
rechter in eerstgemelde rechtbank.
Dinsdag 4 Februari zullen de staten van
Drenthe bijeenkomen ter verkiezing van een
lid der Eerste kamer van de Staten-Generaal,
in de plaats van wjjlen mr. G. W. baron de
Vos van Steenwijk.
Het is wel eens aardig en nuttig tevens
kennis te nemen van verschillende oordeel
vellingen op kunstgebied, vooral wanneer die
zoo schrikbarend uiteenloopen als bij onder
staande het geval is.
Men komt door kennisname daarvan tot de
overtuiging dat sommige kunstenaars niet ten
onrechte zich ergeren aan menige critiek of
daaraan hoegenaamd geen waarde toekennen.
Dezer dagen zong een in de muziekwereld
algemeen bekend zanger Robinson te Amster
dam de Hans Heiling, een zjjner voornaamste
rollen.
De verslaggever van de Amst. Dv. N.),
zich onderteekenend T., schreef naar aanlei
ding daarvan
>Wat de uitvoering betreft, het komt mij
voor dat de stem des heeren Adolf Robinson
zjjn besten tijd heeft gehad, ten minste zij
kon mjj geen oogenblik verwarmenkracht
valt niet te ontkennen, maar zjj is meer hard
dan vol, volstrekt geen sympathiek geluid,
mogeljjk draagt ook de compositie zelve eenige
schuld in zooverre dikwijls nietszeggende
klanken geschreven zijn bij veelzeggende
woordenspeciaal is de harmoniseering van
tlch liebe dichwelke woorden Heiling zijne
bruid Anna toezingt in de zooeven genoemde
aria, zeer leeljjk. Gemis aan relief is zelfs
door den besten zanger niet te vergoeden.
Hoewel zjjn spel doorgaans vrij goed was, heeft
de heer Robinson echter groot genot in woest
rollende oogenmoge deze manoeuvre veel
indruk maken op het »schellinkje" en gepast
zijn in stukken met eerste, tweede en derde,
ja verschillende koren van moordenaars, een
hoog denkbeeld van het artistieke standpunt
des zangers geeft deze ocgen-gymnastiek niet."
Stellen wij tegenover dit om zijn vorm
zonderlinge oordeel dat van den heer Daniël
de Lange in het N. v. d. D., dan is het ver
schil tusschen beide als dag en nacht.
Deze bekwame criticus schreef
»Met bijzondere belangstelling volgde ik
Robinson's vertolking van Hans Heiling. Ik
vond daarin zooveel schoons, zooveel waars,
op den Hoflingihenvel.
NOVELLE
Uit het Duitsch.
De steeh glijdt langs het ruwe hout der lad-
derboomen, de werklieden leunen met wan
hopende inspanning op de handspaken. Ber
tram ziet niets, hoort nietsdoor het gewicht
van den steen breekt een stjjf ingeklemde
spaak. Bertram staat doodsbleek, als aan
den grond genageld. »Verdomde hond
hjj heft het ijzer op, om hem te ver
pletteren daar nemen de paarden een
sprong vooruit, want de jongen die hen
houden moest, had de halsters losgelaten
en donderend komt de steencolossus naar om
laag de arbeiders springen op zij.
»Drommels, hij ktfmt 1" gilt een der
mannen, en wil zijn heer op zijde rukken
doch te laat een kreet uit aller keelen
de steen, de man, de hond en het doode kind,
alles ligt op en door elkander. Doodeljjke
stilte ligt over de heide men hoort niets dan
den hoefslag der dol geworden paarden, die
tveg hollen, en het geratel van het zware voer-
zooveel dramatische uitdrukking, dat ik voor
dezen kunstenaar niets dan woorden van waar
deering vind. Zelfs in de oogenblikken van
den meest woesten hartstocht ik heb daarbjj
o. a. de liefdesaria voor den geest bleef
Robinson volkomen meester over zichzelf."
Het weergeven door Robinson van den
liefdeshartstocht van Hans Heiling ontlokt den
heer De Lange den uitroep»Bravo, bravo,
bravo, meester Robinsondat was een stuk
echte kunst, dat was een stuk natuur," terwijl
in het gedeelte, waar de arme Heiling, nadat
Anna hem afgewezen heeft, tot zijn geestenrijk
terugkeert, de climax van het sombere woord
tot den gezongen toon door Robinson op zoo
meesterlijke wijze werd uitgevoerd, dat voor
het oor en voor het gevoel van den heer De
Lange zelfs Possart door dezen kunstenaar
werd overschaduwd.
»Alleen reeds dat gedeelte, die overgang,
stempelt aldus besluit de criticus van het
N. v. d. D. zijn oordeel Robinson voor mij
tot een man van buitengewone gave, van
buitengewone intelligentie en van buiten
gewonen ernst.
>Ik herhaal wat ik zeide voor dezen Heiling
heb ik niets dan woorden van lof. Robinson
heeft mij eenige uren van groot kunstgenot
verschaft, en daarvoor breng ik hem warmen,
geestdriftvollen dank."
Welk een verschil van gevoelen.
Aan wiens meening moet men het meeste
waarde hechten
En aannemend wat men verwachten kan
dat T. ook een bevoegd beoordeelaar is, dan
ligt het voor de hand dat, bij zulk een ver
schillend gevoelen onder deskundigen, het nie
mand meer verwonderen zal, wanneer hij op
musicaal gebied onder leeken vaak zooveel
verschillende oordeelvellingen hoort uiten.
Er schijnt geen moeilijker en lastiger gebied
te zjjn dan dat der muziek.
Ook in Arnhem zal van half Juli tot half
September eene schilderjjen-tentoonstelling wor
den gehouden.
Le Pater van Francis Coppée is met een
matig succes in het The'óler des Galeries te
Brussel opgevoerd. De artisten kenden slecht
hun rol.
Te Amsterdam slaagde voor het tweede
natuurkundig examen de heer P. Jansen van
Vlissingen.
Niettegenstaande een groot deel van den
gemeenteraad te Oosterland tot de anti-revo-
lutionnaire partjj behoort, werd dezer dagen
door dien raad met algemeene stemmen be
sloten, aan den koning dispensatie te vragen
voor het geven van kosteloos onderwjjs aan
de openbare gemeentescholen.
Dezer dagen is, op gezag van de Stan-
tuig,dat door hun vaart rechts en links geslingerd
wordt.
Bertram ligt tot aan het bovenlijf onder den
steen bedolven, roerloos, met gesloten oogen;
onder hem trillend en jankend de hond. Ber
trams linkerhand raakt het kind aan en boven
hem blinkt in den zonneschijn de laatste regel
van het Runenschrift, die luiden moet
Vloek over hem, die dezen steen afwentelt!"
De omstanders schudden hun verbijstering af
en tijgen stilzwijgend aan het werk. Alle
helpen mee. Slechts twee ontbrekenXenia en
de houtvester. Op het oogenblik dat het on
geluk plaats greep, had hij het meisje omge
draaid, naar zich toegetrokken en op zijn arm
getild. Toen de steen op Bertram rolde lag
haar hoofd tegen zijn schouder en toen men
hem met een verpletterd lichaam ophief leunde
zij in de grot tegen denzelfden wand, waartegen
Frida op haar verlovingsavond geleund had,
toen de bliksem zoo flitste in de grot, waaruit
het noodlot tegen Bertram losgebroken was als
een gewapende krijgsknecht. Zij wilde opstaan
maar de houtvester duwde haar zacht neder
en hield hare handen vast. Zij zag met een
doodsbleek gelaat naar hem op en zag twee
tranen in zijne oogen blinken.
»Ik heb eenmaal van hem gehouden," zei
hjj zacht.
»Ik ook 1" zei Xenia met een zucht, en
liet het voorhoofd tegen den steen rusten.
Bertram lag in de pastorie, doodeljjk gewond,
daard, gemeld, dat de pas gebouwde Ned. herv.
kerk te Kootwjjkerbrcek door den aannemer
gesloten is, omdat 'do commissie niet betaalde.
Dit bericht is onwaar.
Eene vrij volkrijke buurt aldaar had reeds
lang behoefte aan een kerkgebouw en hoogst
waarschijnlijk zal op 2 Febr. a. het gebouw
ingewijd worden.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Heden, Vrijdag, zijn veroordeeld wegens
mishandeling: M. v. K., 21 jlandbou
wer, Vlake en P. J. M., 19 j., schippersknecht,
Hansweert, ieder tot 7 d. gev.M. R., 24 j.,
landbouwersknecht, Hoek, tot 10 b. s. 5 d. h.,
en G. v. d. H., 19 j., veedrjjver, Ellewoutsdjjk,
tot 5 b. s. 5 d. h.
diefstal: A. v. H., 50 j., arbeider, Goes,
tot 10 d. gev.
beleediging van een ambtenaar:
A. R., 29 j., sjouwerman, Goes, tot 7 d. gev. en
w e d e r s p a n n i g h e i d S. V., 25 j., land
bouwersknecht, Kleverskerke, gemeente Arne-
muiden, tot 1 b. s. 1 d. h.
Allen in de kosten.
Ontslagen van rechtsvervolging:
S. B., 47 j., hv. van A. v. D., winkelierster, Hoek,
beklaagd van smaad, met onbevoegdverklaring
ten aanzien der vordering van de beleedigde
partij.
Vrijges proken: M. J. d. B., 18 j., koop
vrouw en P. J. v. d. S., 19 j., arbeidster, beiden
Goes, beklaagd van mishandeling.
Kantongerecht te Goes.
Heden, Vrijdag, werden veroordeld wegens
openbare dronkenschap,1. O., Wolfaartsdijk,
tot 1 b. s. 1 d. h., W. R., Wolfaarsdjjk, M.
V., Kloetinge, J. G., I. B., Goes, J. op 't
Bossele, ieder tot 2 b. s. 2 d. h.; bevisschen
der Schelde zonder op eerste aanvraag zijn con
sent te vertoonenA. S. Terseke tot 2 b.
s. 2 d. h., P. de K., Clinge tot 3 b. s. 3 d.
h.; het op eene openbare plaats te Goes, buiten
de openbare waterplaatsen datgene verrichten
waartoe die inrichtingen bestemd zijn M. H.
D., C. P., J. R., Goes, L. de J. 's Heer Arends-
kerke, ieder tot f 1 b. s. 1 d. h.; het zonder
voldoend toezicht laten loopen van vee langs
een openbaren weg in Zeeland, J. C., Camper-
land, tot f 2 b. s. 2 d. h.; het te zamen en
in vereeniging loopen over eens anders grond
zonder daartoe gerechtigd te zijnJ. V., J. de
K., M. v. S.. T. O., N. V., Yerseke, C. P., P.
P., J. B., P. B,, Wissekerke, ieder tot 1
b. s. 1 d. h.
Verder wegens het als gezagvoerder verlaten
van zijn vaartuig op een rijkskanaal, zonder
zich door een geschikt persoon te laten ver
vangen C. V., Coljjnsplaat tot 10 b. s. 4 d.
h.het, ofschoon daartoe opgeroepen, niet
verschenen voor den rechter, zonder geldige
redenen van verschooningA. K., Kruiningen
tot 3 b. s. 3 d. h.het des nachts bevaren
der Schelde zonder helder lichtenden 1 mtaarn
in top, F. de R., Graauw tot 3 b. s. 3 h.
reddeloos verloren, De doktoren waren ver
trokken. Het was zeer stil in de ziekenkamer.
Xenia zat voor zijn bed.
Daar ginds op Wellsee zat de moeder aan
het bed van Frida, die in hevige stuipen lag.
De avondzon scheen door het venster en wierp
roode stralen op de witte deken, waarmede
het lichaam van den verminkte bedekt was.
Hij lag roerloos, met gesloten oogen, doch had
zijn volle bewustzijn behouden. Hij zag op en
riep »Xenia 1"
Zjj boog over hem heen.
»Wat wilt gij Felix?"
»Geef mij uw hand 1" zijn stem klonk
zacht en vriendeljjk.
»Hier, Felix antwoordde zij op denzelf
den toon.
>Beloof mij drie dingen," smeekte hij
»opdat ik sterven kan."
»Felix, gij sterft nietriep zij
boog zich over hem heen en drukte zjjn hand
vaster.
»Ja, ik sterf," zei hij ernstig. »Ik weet
wat het zegt den dood in het aangezicht te
zien. Ik ben soldaat geweest en heb vaak in
een kogelregen gestaan. Dus drie dingen vraag
ik: »Staat gij mij die toe?"
»Ja, Felix 1"
Vooreerst: Vergeef mij, wat ik u gedaan
heb alles, allesmet de woorden van den
biecht mag ik wel tot u zeggenhet doet
mjj van harte leed, en ik heb berouw 1
het verwekken van rumoerJ. L. D., L. B.,
W. v. K., P. v. d. W., Yerseke ieder tot 2
b. s. 2 d. Lj het rijden met aangespannen
honden zonder muilkorven, H. D., Yerseke tot
1 b. s. 1 d. h.het toelaten dat in eene
voor het publiek toegankeljjke localiteit zjjner
woning, zonder de vereischte verguning, ster
ken drank in het klein wordt toegediendC.
de B., Hansweert tot f 10 ^h. s. 5 d. h., en
het zonder vergunning in eene voor het pu
bliek toegankelijke localiteit 'toedienen van
sterken drank in het klein M. K,, Kruiningen
tot 3 b. s. 3 d. h.
Allen tevens in de kosten.
Vrijgesproken werd P. F., Kwadendamme,
beklaagd van jachtwet overtreding.
Een brief uit Hulst had dezer dagen vier-
en-twintig uren noodig om Middelburg te
bereiken.
Dit feit staat niet op zichzelf; het is toch
bekend dat de communicatie tusschen vele
deelen onzer provincie en Holland veel beter is
dan met de hoofdstad van Zeeland.
Te Heinkenszand had voor een paar dagen
een molenaar het ongeluk dat zjjn paard, be
spannen voor een voertuig, schrikte en op hol
ging. De kleederen van den molenaar kwamen
in aanraking met een der wielen, zoodat hjj
onder den wagen terecht kwam en deze hem
over het lichaam ging waardoor hjj ernstig aan
hoofd en aangezicht gewond werd.
Het in onsnommervan Maandag gemelde
geschil over een benaderd stuk rundvee in eene
Zuid-Bevelandsche gemeente is in der minne
bijgelegd. De ambtenaren hebben hun rund
teruggekregen en met den aangever accoord
getroffen over het terugkoopen van het dier.
Donderdagavond had te Kapelle de eerste
jaarljjksche algemeene vergadering van het
musschengilde aldaar plaats. In het geheel zijn,
volgens het verslag, in het afgeloopen jaar
3276 schadelijke vogels gedood.
Het bestuur werd herkozen, en het regle
ment werd gewjjzigd in dien zin dat het gilde
nu ook tegen ratten zal optreden.
Te Yerseke gaf een mannelijke kaart voor
de volkstelling op de vraag naar het kerkge
nootschap tot antwoord»Geen kerk, den
bjjbel tot Gist."
Voor een vrouweljjk persoon was de vraag
naar het beroep aldus ingevuld»Poten en
pannen «chuuren en zoo wat van alles."
Terwijl de conducteur van den wagendienBt
ZierikzeeBrouwershaven aan de gewone rust
plaats te Noordgouwe zich even verwijderde,
wenschten de paarden de reis voort te zetten,
waarover eene vrouw, die in den wagen zat,
zich zoo beangst maakte, dat zjj er uitsprong,
viel en op hare hand terecht kwam, die daardoor
zoo ernstig gekneusd werd, dat geneeskundige
Wilt gjj
Zjj knikte hem door hare tranen heen toe.
»Goed. Nu is er een steen van mjjn ziel
gevallen, zoo groot als de Runensteen. Ten
tweedeNeem dat leeljjke woord terug dat
gjj in het prieel tot mjj gezegd hebt, zeg dat
gjj mjj niet verfoeit en dat gij mjj niet voor
een slecht mensch wilt houden."
Zjj weende luid en legde het hoofd op het
kussen.
»Neen, neen, Felix- gjj waart toch
»Wat, Xenia, wat?"
»Ik had ik had u zoo lief
Er kwam een glans op zjjn gelaat.
»En nu het derde verzoek. Als gjj ernstig
meent wat gjj gezegd hebt, geef mij dan een
afscheidskus, den welkomstkus, dien gjj mjj
geweigerd hebt 1"
Zjj bukte en drukte hare lippen op zjjn
mond.
»Ga heen in vrede, Felix", fluisterde zjj.
Hij had zjjn linkerarm om haar heengeslagen.
»Buig u nog eens over mjj heen en breng
dezen kus aan de arme Frida. Zeg haar dat
God het zoo gewild heeft zij moet niet
morren Gelukkig zou ik haar toch niet ge
maakt hebben", voegde hjj er zacht bij. »Ga
nu", vervolgde hjj, de weenende Xenia losla
tende, »ga nu en houd woord in alles, hoe
zwaar het u ook vallen moge. Roep nu uw
vader bij mij. Zeg hem dat hij zjjn toga aan
trekt en niet als schoonvader tot mg komt,
hulp noodig was. Aangezien de paarden zeer
spoedig door iemand tot staan gebracht werden,
had ook hierbij, zooals veelal, blijven zitten
de* voorkeur verdiend, zegt onze berichtgever.
Te Terneuzen zijn in het jaar 1889 binnen
gekomen 1349 zeeschepen, waarvan bestemd
voor Terneuzen 501, voor Gent 838 en voor
Selzaete 10. In hetzelfde tjjdvak 1888 waren
binnengekomen 1314 zeeschepen, waarvan voor
Terneuzen 522, Gent 771 en Selzaete 21.
Aan de sluizen te Terneuzen werden in
1889 opgeschut 4203 binnen- of rivierschepen,
tegen 3597 in het vorige jaar.
De lading der in 1889 te Terneuzen geloste
zeeschepen bestonden in103 met ruw jjzer,
73 met ijzererts, 41 met steenkolen, 29 met
hout, 12 met melasse en 243 met stukgoederen
enz. Van de 350 in dat jaar van daar vertrokken
zeeschepen waren geladen met: briquetten 11,
phosphate 6, dakpannen 4 en stukgoederen 159,
alsmede ledig of in ballast 170. Na lossing te
Terneuzen zjjn 163 zeeschepen naar Gent opge
varen. In het jaar te voren waren van Terneuzen
vertrokken 443 zeeschepen.
Uit Philippine wordt ons geschreven
Een verbljjdend verschjjnsel voor de schippers
alhier is wel dat de mosselhandel in 1889
drukker was dan het vorige jaar. De uitvoer
overtreft, naar schatting, vorige jaren met
eenige duizenden tonnen. Die toenemende
drukte in onze haven is voor een groot deel te
danken aan de verbeteringen, die alhier in
den loop van het jaar zijn aangebracht. Voor
een ander deel aan de verbetering van de
kwaliteit der mossels in de laatste jaren.
Tot bovengenoemde verbeteringen behooren
het vergrooten en uitdiepen der haven, en het
aanleggen van een steenweg naar het station,
werken, die samen meer dan 50 duizend gulden
kostten. Bedoelde werken hebben in eene lang
gevoelde behoefte voorzien en zjjn mede oor
zaak dat Philippine, eene plaats met nog geen
900 zielen, een handel heeft, die met dien van
aanzienlijke pl iatsen kan wedijveren.
Bij den landbouwer Dekker te Zaamslag
zjjn van tien paarden de staarten afgesneden
de daders zjjn onbekend.
Te Zaamslag is in publieke veiling een
woonhuis, huis en schuur, staande en gelegen
op het dorp, te zamen groot 4 aren 90 centi
aren, verkocht voor 1400, ongerekend de 13
voor onkosten.
Het gebrek aan woningen en de onmogeljjk-
heid om geschikten bouwgrond te bekomen doen
de koopprjjzen aldaar steeds stjjgen.
Van 16 en 17 Januari.
Middelbüeg. OndertrouwdA. Bosman,
jm. 39 j. met W. de Koning, jd. 26 j.
BevallenM. E. Rader, geb. Meulmeester,
z. R. M. Ornee, geb. Schroevers, z.
OverledenM. Rap, ongeh. d. 84 j. P. van
Pellekom, wed' van P. Grims, 77 j.
maar als geestelijke. Geef mjj nog wat
drinken. Zoo ga nu vaarwel
Zjj ging heen, maar keerde zich aan de deur
nog eens om. Zjj wisselden een stommen blik
totdat Xenia's oogen door tranen verduisterd
werden. Toen sloot zich de deur tusschen
hen voor altjjd. Hjj vouwde de handen en
zag omhoog. En terwijl de predikant bjj
den Btervende was, lag zjj op de knieën voor
de mosbank in het dennen boschje en weende
bitter. Toen de maan aan den hemel stond
en haar bleek schjjnsel op de heide, het dorp,
de kerk en het kerkhof wierp, stierf Bertram
en het maanlicht viel op het gouden kruis
van den bjjbel op het tafeltje naast den doode,
en weerkaatste in den zilveren kelk die er bjj
stond. De dominé knielde diep ontroerd
naast het sterfbed.
Bertram was begraven. Wie in de pastorie
thuis hoorde, ging zwjjgend het dorp en den
tuin door. Wie weet hoe spoedig zjj denzelf
den weg weer zouden moeten afleggen 1 Frida
lag nog bewusteloos in een jjlende koorts.
De zon scheen helder en warm; maar in de
harten der rouwdragenden was het donker.
De houtvester vergezelde hen, maar ook hjj
zweeg stil. Xenia liep naast hem. Af en toe
liet hjj den blik vol innige deelneming op
haar rusten. Zjj kwam hem thans dubbel
schoon en liefelijk voor, met dien diepbe-
droefden trek op haar anders zoo eigenaardig
zonnig gelaat, Hjj bestelde terstond zijn
