N°. 14.
133" Jaargang.
1890.
Vrijdag
17 Januari.
De Runensteen
Middelburg 16 Januari.
F E U I L L E T O N.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. i>ij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop
betrekking hebbende dankbetuigingen: van 17 regels 1.50;
iedere regel meer ƒ0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
van Gerhard Walter.
LETTEREN EN KUNST.
UIT STAD EN PROVINCIE.
MDIHÜII HIiSliN COURANT.
y
Thermometer. j Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. O. de Mooij te Tholen: W. A. van j Advertentie*
Middelburg 15 Jan ym 8 u 47 gr Nieuwenhtjijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals 4e fjmoeten des namiddags te ee« uuï
m 12 u 48 gr av.' 4 m 48 gr F advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar te Rotterdam, de Gebe. Belineanie, te 's Qravenhage, en A. de la Mar Azn, te Amsterdam. aan bet bureau bezorgd zpn, willen
Verwacht Z wind Hoofdagenten voor bet Buitenland: te Parps en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datoe Cie., John F. Jones, opvolger.— zjj des avonds nog worden opgenomen
De Amst. (D. v. N.) bevatte gisteren eene
»memorie van aanklacht" van den heer Henry
Tindal, gericht aan de Eerste kamer der
Staten-generaal. De korte zin van de 31
kolommen druks is, dat er tegenwoordig toe
standen bij ons beerschen, die dikwjjls terug
doen denken aan den vervaltijd van de repu
bliek der Vereenigde Nederlanden. De heer
Tindal verklaart, na al wat hp reeds gezegd
en geschreven heeft, nu niets meer te kunnen
doen, dan de Eerste kamer te verzoeken, maat
regelen te nemen om aan die toestanden een
einde te maken en de onafhankelijkheid van
ons vaderland te verzekeren.
Naar aanleiding van dit voortdurend hameren
op een en hetzelfde aanbeeld door genoemden
heer kan het goed zijn eens te herinneren
aan het volgende, door den heer De Beaufort
gesproken in de Tweede kamer, toen het adreB
van den heer Tindal daar aan de orde kwam.
»Ik zal" zoo sprak genoemde afgevaar
digde »nu niet spreken over het punt dat
in de laatste maanden een onderwerp van be
spreking is geweest in Nederland en dat zelfs
zijn weg gevonden heeft in de verslagen over
de begrooting voor oorlog, namelijk het gevaar
voor een zoogenaamden verrassenden aanval.
Mjjnheer de voorzitter 1 Laat ons niet verge
ten dat zulk een verrassende aanval altjjd zal
moeten ondernomen worden in strijd met alle
beginselen en regelen van het volkenrecht.
»Men moet toch vooral wel bedenken, dat
als bjj onze naburen gesproken werd over de
eventualiteit, dat Nederland zou gaan han
delen in strijd met alle regelen van het volken
recht, dat dan zeer zeker de gevoeligheid van
de Nederlandsche natie en de pers in hooge
mate zou worden opgewekt. Welnu, wjj kunnen
dan ook aannemen, dat dezelfde gevoeligheid,
die bij ons zou heerschen, zich ook niet onbe
tuigd zal laten bij onze naburen.
»lk kan mij zeer goed voorstellen, dat men
aan het departement van oorlog zich op alle
gebeurlijkheden eenigermate voorbereid houdt
en zelfs met de mogeljjkheid van het zeer on-
waarschjjnljjke rekening houdt, maar zulke
aangelegenheden hier in deze vergadering te
bespreken acht ik ongewenscht.
„Men zou toch dan, als men inderdaad
wenschte dat onze defensie met het oog op
zulke aanvallen geregeld werd, er wel op
mogen aandringen om onze soldaten voortdu
rend aan de grenzen op te stellen met geveld
bajonet en geladen geweer, en bjj iedere spoor
wegbrug een mineur te plaatsen met de lont
in de hand om, zoo een aankomende trein
soms vjjanden bracht, de brug in de lucht te
laten springen. Wanneer wij dergelijke voor
zorgsmaatregelen gingen nemen, zouden wij
ons wel eenigszins belachelijk maken. Indien
wij in ernst daarover gingen spreken, zouden
wjj doen denken aan het bekende verhaal van
den man, die uit groote voorzorg een bliksem
afleider op zjjne parapluie zette."
op den Konings li euvel»
NOVELLE
Uit het Duitsch.
En Bertram had een andere aangezien, toen zjj
hem den groet weigerde. Bij den aanblik van
Xenia, van dat donkere, bekoorljjke meisje,
was plotseling de hartstocht weder in hem
ontwaakt en Frida was vergeten, in het niet
verzonken. Zij naast Xenia Terwijl Frida
boven hare lokje» opkrulde, zat Bertram eens
klaps naast Xenia in het prieel en stelde zich
heel onschuldig, ongedwongen aanhij ver
telde dat hij Wellsee gepacht had zette haar
alle voordeelen daarvan uiteen en verslond
haar intusschen met zijne oogen. Zij keek
rustig op haar handwerkje neer. Hjj werd
onrustig en zei eensklaps op een geheel
anderen toon>Xenia, gjj doet zoo vreemd
tegen mjj; laat ons weer goede vrienden
sjjn 1"
Dit zeggende »tak hjj haar over de tafel
zjjn hand toe.
»Zeker, waarom niet 1" zei zjj losweg en
hield hem haar werk voor.
«Kjjk, dat behoort nog bjj
In de Indische Gids van Januari komt een
opstel voor, uit Indië afkomstig, over de
Aljeh-zaak in verhand met de laatste gebeurte
nissen.
Aan het einde daarvan releveert de schrijver
de volgende hoofdpunten zjjner beschouwingen.
1. Onze geconcentreerde stelling, hoewel in
den beginne den Atjeher eenige hoop op alge
heel terugtrekken gegeven hebbende, is eene
prachtige stelling die ons onder alle omstan
digheden ten goede komtzjj komt in hoofd
zaak overeen met de beginselen van den
groot sten man in de Atjeh geschiedenis, ge
neraal Van Swieten.
2. De gevechten van den 26en Juli, waar
over sommige dagbladen zoo de groote trom
geroerd hebben, brachten in den politieken
toestand geen verandering ten onzen nadeele
te weeg en gaven hoegenaamd geen aanleiding
om agressief op te tredenintegendeel hebben
zjj bewezen dat afwachting de voorkeur ver
dient.
3. Agressief optreden moet alleen plaats heb
ben, wanneer de vjjand onze communicatie
middelen bljjft bedreigen en zjjne verdrjjving
op eerbiedigen afstand van het door ons be
zette gebied dringend noodig wordt.
4. Moet zulks onverhoopt geschieden, dan
kunnen wjj op heftigen tegenstand rekenen en
moeten wjj met de meest mogeljjke gestreng
heid optreden om daarna weer binnen de linie
terug te keeren.
5. Afbreken van het verkeer tusschen volk
binnen en buiten de linie en sluiting der
Noordkust zal den drang tot onderwerping
grooter maken en moet uitloopen op geheele
ontmoediging der oorlogspartjj.
6. Omdat onze geconcentreerde stelling in
genomen is met het doel eene afwachtende
houding te kunnen aannemen en volhouden
ten einde zoodoende den vjjand uit te putten,
moeten wjj zorgen zelf niet uitgeput te raken,
en alle ongemotiveerde uitgaven doen ophou
den geen roekelooze geldverspillingen meer.
7. Bljjft de oorlogspartij in haar verzet vol
harden en toont ze geen zucht tot toenade
ring, laten wjj die dan niet verder zoeken
vooreerst; zjj moet toch ten slotte zich neer
leggen bjj den staat van zaken en zal van
haren kant uit den hoek komen.
De Eerste kamer nam heden (D o n-
d e r d a g) aan de ontwerpen tot voortzetting
der arbeidsenquete, tot tijdelijke vergunning
der kustvaart in Indië aan vreemde schepen
voor het vervoer van suikerriet, de begroo
tingen voor de landsdrukkerij, het pensioenfonds
en het domeinfonds.
De kamer is hierop, waarschjjnljjk tot 27
Januari, uiteengegaan.
Naar aanleiding van de gisteren bekend ge
worden benoemingen in de Militaire Willems
orde, schrijft men aan de N. R. Crt.
De meeste dier onderscheidingen zjjn te Edi
verdiend, en wel tijdens de insluiting en de
ontzetting van onze benting aldaar, in de helft
van het vorige jaar.
De le luitenant A. de Leur, die zjjn oplei-
«Ach wat I Xenia gjj weet niet hoe
het er in mjj uitzag en nog uitziet."
»Dat begeer ik ook volstrekt niet te
weten", antwoordde zjj bedaard.
>Eens was het heel anders tusschen
ons.
Xenia pakte haar werk in en stond op.
»Drommels neenriep hjj uit; voor het
eerst begaf den koelen man zjjD zelfbeheer-
sching en over de tafel heen wilde hjj haar
omarmen.
Bevend rukte zjj zich los. «Blijf zitten",
zei zij schijnbaar kalm, »hier, waar ik sta,
kan men ons uit het huis zien en als gjj mjj
nog eens aanraakt geef ik u een slag in het
aangezicht 1 Ja, ik zal het u zeggen, wat gij
reeds lang weet ik heb u liefgehad, zooals
een dwaas, ondeugend, misleid, hartstochteljjk
kind van vjjftien jaar maar iemand kan lief
hebben, die met list en leeljjke bedoelingen
de eerste jjdelheid en zinnenlust in haar op
wekt, en gij zjjt een knap, ervaren, onge
voelig man, wien dat alles niet moeiljjk valt,
maar van den dag af, waarop gjj met Frida
verloofd waart, heb ik nog iets meer in u
gezien en weldat gjj een slecht mensch zjjt
en toen had ik met u afgedaan, voorgoed
en voor altjjd. Beproef het liever niet om
zoo en passant nog een vrjjage met uwe
mooie schoonzuster aan te knoopen, het zou
u waarlijk niet baten, want van lieverlede
ben ik u gaan verfoeien, op dit oogenblik
ding ontving aan de militaire school te Meester-
Cornelis, behoorde tot de bezetting van de
benting, en slaagde erin door goed geleide
uitvallen den vijand op eeo eerbiedigen afstand
te houden. De hem toegevoegde 2e luitenant
J. F. Cornelius is eervol vermeld, wat hem voor
zjjn beleidvol optreden als kommandant der
achterhoede ten volle toekomt.
De luitenant-kolonel H. L. J. de Bank Lan-
genhorst was bevelhebber der troepen, die Edi
hebben ontzet.
De twee gesneuvelden, de le luitenant J. J.
A. Gaade en de korporaal F. H. W. Schordel,
die in de registers der kanselarjj zullen worden
ingeschreven, moeten met groote achting wor
den genoemd.
Gaade, die reeds tweemaal eervol was ver
meld, stierf den heldendood. Toen zjjne sectie
bij een plotselingen klewangaanval voor den
vijand terugdeinsde, bleef hij alleen staan te
midden van een tiental kerels, die als razenden
om zich heen sloegeB, doch waarvan hjj er
verscheidene tegen den grond sloeg. Hjj werd
hierin bijgestaan door den korporaal Schordel,
die reeds gedecoreerd was met de Mil. Willems
orde en het IJzeren Kruis en die later aan de
gevolgen zjjner wonden overleed. Zijn naam
wordt als ridder 3e kl. opgenomen in de regis
ters der kanselarjj van eer, die anders slechts
aan hoofdofficieren wordt toegekend.
De sergeant-majoor J. H. Wolvekamp onder
scheidde zich bjj de gevechten te Edi zoodanig
dat hjj voor eene kon. belooning werd voorge
dragen. Helaas, ook hjj mocht die onderschei
ding niet bjj zjjn leven ontvangen, want bjj
het noodlottige gevecht nabjj Kota Pohama
stierf hjj den heldendood.
De nagedachtenis der gesneuvelde gedeco
reerden zal bjj het Indische leger nog lang
bljjven voortleven.
Nog een tweetal wandkalenders ontvingen
wjj hedenals geschenken op den Kopper
maandag.
De een is eene uitgave van de firma P. C.
J. Faddegon en co., stoom-, steen- en boek-
diukkerij te Amsterdam en versierd met een
keurig uitgevoerde photo-lithographie naar
eene houtgravure van Du Chattel, een fraai
landschap met water, boomen en een molen
voorstellend.
De andere wordt aangeboden door de onder
neming De Avondpost. Deze, in kleuren ge
drukte, wandalmanak geeft in het midden het
portret van wijlen den heer P. F. Brunings,
hoofdredacteur van De Avondpost, die in 1889
overleed.
Millet's Angelus, thans te New-York ten
toongesteld, werd Zondag jl. door bijna 100.000
personen bezichtigd.
In de maand Maart zal het naar Londen
worden gezonden, waar het twee maanden ter
bezichtiging zal zjjn gesteld. Vervolgens zal
het te Berljjn worden geëxposeerd.
vooral. Gedraag u daarnaar Zjj ging be
daard de laan door naar huis.
Hjj bleef in het prieel zitten met het hoofd
in de hand en tuurde op het blad van de
tafel, Eindeljjk rees hjj op, streek met de
handen door zijn haar en riep uit>0mjj 1"
Daar kwam Frida over het kiezelpad aan
zoodra zjj hem gevraar werd, vloog zjj naar
hem toe.
Felix!" Hjj trok haar op zijn schoot
en kuste haar onstuimig.
»Au, au, Felix, mjjn kapsel, gjj doet mjj
zeer 1" jammerde zjj.
Hij liet haar los, duwde haar weg en keek
weer voor zich en zij, aan wie hjj met vruch
teloos verlangen dacht, zat op de mosbank
onder de dennen tegen den ruwen stam ge
leund.
»Het was de waarheid ik haat en
verfoei hem arme Frida, wat zal dat voor
een ellendig leven zjjnzonder zegen, zonder
kracht, zonder poëzie en vóór den tijd verwelkt
Moge God u behoeden voor zware smart
ik voorzie niet» goeds 1"
Een gouden straal der ondergaande zon
viel door de ineengegroeide takken en wierp
een glinsterend schijnsel op haar gelaat.
Het was acht dagen na de bruiloft. In de
pastorie zaten zjj gezellig aan het ontbjjt,
onder de veranda. Xenia nam in een licht
morgenjaponnetje met natuurljjke bevalligheid
Bij koninklijk besluit is, met ingang van
1 Februari, voor den tjjd van éen jaar, voor
Vlissingen belast met het gezondheidsonder
zoek van uit zee aangekomen schepen de
officier van gezondheid der eerste klasse bjj de
zeemacht H. M. J. "Wertenbroek.
De gemeenteraad van Vlissingen verga
dert Vrjjdag a., des namiddags te twee uren,
ter benoeming van een lid in de commissie
voor de Zeemans- en Visschersbeurs ingevolge
periodieke aftreding; en ter behandeling van
het verzoek om eervol ontslag van de onder-
wjjzeres op school D. A. S. Wetjen en van de
volgende voorstellen betrekkeijjk.eeningekomen
adres van den heer W. van der Ostot het
doen gebruik maken van de keuken van de
zoogenaamde weverjj en van het gymnastiek
lokaal van school A voor het verstrekken van
warm voedsel aan schoolkinderen, door eene
daarvoor gevormde commissie van dames en be-
trekkeljjk het in de vorige zitting aangehou
den adres van het bestuur der Nederlandsche
Loodsen Sociëteit.
Verder komt ter tafel een verzoek van
het par. R. K. arm- en weesbestuur om grond
in koop aan de Glacisstraat en verlengde Kol-
venierstraatidem van A. Maas te Serooskerke
(W.)om grond in koop aan het plein «Kazerne
Westdjjk"; idem van gebr. Tromp om gebruik
making van gemeentegrond aan het plein
«Vierwinden"; een voorstel betrekkelijk het
doen onderhouden van het plantsoen; de aan
vrage aan het rjjk tot beschikbaarstelling van
grond tot het in orde brengen van de zooge
naamde «Rotonde"; eene vierde wijziging der
gemeente-begrooting voor 1889 en het voorstel
tot vaststelling der ljjst van straten in zake
aanleg van trottoirs.
Woensdag had op de reede te Vlissingen
naar men ons schrjjft met gunstig gevolg
de officieele proeftocht plaats met het schroef-
stoomschip Raaf, dat op de fabriek der kon.
M" de Schelde voor rekening van het departe
ment van koloniën is gebouwd, en bestemd is
voor den dienst der gouvernements-marine in
Oost-Indië.
De Uitslag van dezen tocht was als volgt
maximum vaart 10.99 mijl, gemiddelde vaart
gedurende vijf uren volle kracht stoomen, 10.607
mjjl, maximum indicateur paardenkrachten 454,
bjj 132 omwentelingen in de minuut.
De gecontracteerde snelheid was 10J mjjl.
Het schip, dat eene lengte heeft van 40 Mr
bjj eene breedte van 7.95 Mr en eene diepgang
van 2.65 Mr is van composite bouw en de ge
heele betimmering van teakhout.
De machine, mede in de werkplaatsen der
M>1 de Schelde vervaardigd, is van het triple
compound systeem, zijnde de Raaf het eerste
schip voor de gouvernements-marine in Ned.
Indië, dat met eene machine van dat systeem
is voorzien.
De afmetingen der cylinders zjjn 14 x 21 x 35
Eng. dm., de slaglengte is 21 Eng. duim.
De proeftocht geschiedde onder leiding van
den inspecteur van stoomvaartdienst, den luite
nant t/z le klasse I. H. Beucker-Andreae, den
de honneurs waar, terwjjl de vrouw des huizes
met de armen over elkaar zat en zich liet
bedienen en de dominé over zjjn courant heen
naar het lieve meisje keek, dat er waarlijk
uitzag om te schilderen. Door de wingerd
bladeren heen vielen de zonnestralen op de
tafel en op de drie personen, die elkaar zoo
lief hadden en zij glinsterden in het gouden
beslag op den bijbel, die nog na het lezen was
bljjven liggen. Voor hen spreidde de goed on
derhouden tuin zjjn volle bloemenpracht ten
toon en de morgenwind woei hun uit het
lage bloemhout een sterken jasmin geur toe.
«Zoo Xenia, ga nu eens zitten en zorg voor
u zelve" zei de moeder, «kom hier, mjjn goed,
lief kind nu zjjt gij onze eenige dochter"
voegde zjj er op weemoedigen toon bjj.
Xenia gaf haar een harteljjken kus, al zeg
gende «Mjjne beste, lieve moeder!
«Gjj zjjt beiden van morgen bijzonder
teederl" zei de dominé lachend, en schonk
nog wat room in zjjn koffie «maar ondanks al
die hartelijkheid zal ik u toch moeten schei
den, want Xenia wil er zeker wel bjj zijn als
haar geliefde Runenstein neergehaald wordt,
en om negen uur zal Bertram met zjjne werk
lieden komen, om te helpen, Wjj kunnen niet
aan het afgraven van den heuvel beginnen,
eer die steen er af is. Later gaat hjj
naar het museum van vaderlandsche oudheden,
met alles wat wjj misschien nog in de groeve
vinden voorloopig wordt hjj voor de kerk-
ingenieur 2e klasse F. P. Koning en den
officier-machinist A. Jongkees.
Het schip wordt nu verder gereed gemaakt
en te Vlissingen geheel uitgerust om in de
maand Februari e. k. zjjne bestemming naar
Indië op te volgen.
Men 3chrjjft ons uit Vlissingen
Het door den zangcursus Vlissingen Woens
dagavond gegeven kinderfeest mag als uitstekend
geslaagd beschouwd worden.
Niet alleen de kinderen, voor wie het feestje
was georganiseerd, maar ook de volwassenen,
die in grooten getale waren opgekomen, had
den een genotvollen avond.
Om elk nummer van het programma afzon-
derljjk te bespreken, zou ons te ver voeren.
Genoeg zij het te vermelden dat de koornum
mers, onder leiding van den directeur, den heer
Van Bakergem, zeer verdiensteljjk werden uit
gevoerd vooral no 8 Kinder-Symfonic werd
luide toegejuicht.
De Kleine Tamboer (muzikale voordracht) liet
niets te wenschen over en de jeugdige pianiste,
die wjj bjj vorige gelegenheden ook reeds zagen
optreden, leverde het bewjjs dat door studie de
kunst wordt verkregen.
Het kindertooneeltje Groote Knol bracht niet
weinig tot het genot van den avond bij. De
jeugdige medewerkenden kweten zich allerliefst
van hunne taakkleine Toon de schoenpoetser
was zeer goed.
Wjj wenschen bestuur en directeur geluk met
het verkregen succes; en gelooven de tolk te
zijn van het publiek als wjj de hoop uitspre
ken dat de zangcursus steeds in bloei moge
toenemen en wjj spoedig weer in de gelegen
heid gesteld mogen worden een avond, als
Woensdag, te kunnen genieten.
Woensdagavond had te Waarde, in da
herberg van de wed. Moelker, de jaarljjksche
vergadering plaats van het aldaar bestaande
mnsschengilde.
Volgens het uitgebrachte verslag zjjn er in
het geheel (met inbegrip van de andere dieren)
1836 musschen ingeleverd. Volgens de bepa
lingen zouden er door de 28 contribueerende
leden in het geheel 1275 musschen ingeleverd
moeten zjjn.
Boven het vastgestelde getal zjjn ingeleverd
door L. van Fraassen 346 stuks, door J. J. Mol
96 stuks en door J. Weststrate 93 stuks.
Aan genoemde personen vielen dus achter
eenvolgens de premies van 3 gld, 2 gld en 1 gld
ten deel. Na aftrek van genoemde premies,
het bodeloon en eenige kleine uitgaven werd
de kas gesloten met een batig saldo van 1.07,
dat overgebracht werd op het volgende jaar.
Na,dat het voorstel was gedaan om, in na
volging van andere musschen-gilden voor ieder
een de gelegenheid open te stellen om musschen
in te leveren, en die dan te betalen, werd ook
nog door iemand de vraag geopperd of ratten
ook niet onder de genoemde dieren, tegen wie men
den strijd aanbond, zouden kunnen opgenomen
worden. Beide voorstellen werden niet aange
nomen het eerstgenoemde voornamelijk omdat
de kas daartoe niet toereikende was.
Ten slotte werd het bestuur met algemeens
stemmen herkozen.
deur geplaatst."
Xenia keek somber voor zich. «Is die af«
schuweijjke verlegging dan zoo dringend noo
dig Het is natuurlijk het drjjven van Bertram."
«En ik ben er hem zeer dankbaar voor
vooreerst wordt daardoor de grensafscheiding
tusschen de pastorie-akkers en Wellsee veel
scherper afgeteekend voorts wordt de water
afvoer zeer vereenvoudigd en ten slotte win
ik een groot stuk mooi weiland, al te maal
redenen waartegen het beetje romantiek, waar
mede de heuvel in uwe oogen omgeven is,
niet opweegt. En wat hjj bevat, komt ook
beter tot zijn recht, als het aan het daglicht
gebracht wordt, dan wanneer het daar bene
den licht te roesten en te vergaan. Of gaat
gjj liever niet mee?"
«Ja, ik ga mee 1" zei zjj met een zucht,
«hjj mag niet zonder mjj van zjjn hoogte neer
gestort worden. Maar hoe krjjgt gjj hem weg?
Het is een kolossaal blok 1"
«Bertram brengt zjjn mallejan mee,
met een paar handspaken laden wjj hem
daar zonder groote moeite op. JJe regeering
heeft de grootste omzichtigheid aanbevolen."
«Komt de opperhoutvester vroeg Xenia;
«Men heeft hem een kennisgeving ge
zonden, maar op hem wachten kunnen wjj
niet het wordt tjjd laat ons gaan."
Langs het hok van Pluto komende maakte
Xenia den hond los, die stond te blaffen en
te kwispelstaarten om mee te gaan«Eomj
