Dinsdag 7 Januari. N°. 5. 133® Jaargang. 1890. De Runensteen Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop betrekking hebbende dansbetuigingenvan 1—7 regels f 1.50; iedere regel meer f 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. MiddQlburg 6 Januari, "FEUILLETON. LETTEREN EN KUNST. tllDIII I ISI lil.SI III' 11)1 li IVI Theruiomeler. Middelburg 6 Jan. vm. 8 n 48 gr. ai. 12 u 50 gr. av. 4 u. 50 gr. F Verwacht Z. W. wind. Agenten te VliBsingen: P. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goea: A. A. W. Bolland, te Krniningen: F. v. d. Peul, te Zierikzee: A. 0. de Mood te Tholen: W. A. van advertentiën Nieuwenhtjijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te een nul advertentie-bureau's van Nijgh VanDitmab te Rotterdam, de Gebb. Belintante, te 'a Gravenhage, en A. de la Mab Azn, te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen Hoofdagenten voor het Buitenlands, te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G.L. Daübe Cie., John F. Jones, opvolger. j zjj des avonds nog worden opgenomen De Wekkermelding makend van het eervol ontslag als inspecteur van het lager onderwijs, door den heer A. Moens aangevraagd, oppert het idee genoemden heer een bewjjs te geven van hulde aan zjjne groote werkzaamheid en aan zjjn. edel streven voor ons volksonderwjjs. Het is toch ontegenzeggelijk dat de heer Moens bij het lager onderwijs zeer gemist zal worden. Hij toch heeft met onveranderlijken jjver de belangrijke betrekkingen vervuld, waarin bij tot het onderwijs jarenlang gesteld was. Zjjne verdiensten worden algemeen hoog gewaardeerd, zelfs door mannen van uitsen- loopende richting. Wij berinneren ons nog levendig, hoe de heer Moens, buiten zijne betrekking, de belangstel ling voor bet volksonderwjjs door het woord wist levendig te houden en boe bp met vuur en warmte vflbr de beginselen der openbare school opkwam in openbare bijeenkomsten, waar bij een talrjjk en aandachtig gehoor vond. Wjj juichen daarom bet idee van de Wekker zeer toe en brengen bet onder de aandacht van allen, onderwijzers en vrienden van bet onder wijs, bjj wie het zeker evenzeer sympathie zal vinden. Laat men niet verzuimen daarvan te doen bljjken door een briefkaart aan de redactie van de Wekker te Amsterdam. Men schrijft ons Onder de vele felicitatiekaartjes op Nieuw jaarsdag bevonden zich een aantal geïllustreerde, waarop aan de zijde van het adres tevens was vermeld door wien zjj waren afgezonden. Deze omstandigheid was oorzaak dat eene belangrijke hoeveelheid dier kaartjes op de plaats van afzen ding is teruggekomen en daarna voor de tweede maal moest verzonden worden naar de plaatsen der geadresseerden. Het adres toch was baast niet te onderscheiden van de woonplaats van den afzender omdat beide onder elkander voor komen, nu eens bet adres boven den naam en woonplaats van den afzender en dan weer daaronder. Men kan licht begrijpen dat dit bij de drukte in de eerste dagen van het jaar veel last veroorzaakte. De uitgevers van zulke kaar ten zouden den postambtenaren een grooten dienst bewijzen als zij de plaats voor aantee kening van den afzender drukten aan de zijde van den gelukwensch. Evenals andere bladen ontvingen ook wij eene brochure van den beer mr Heuri Wiegman, getiteld Notaris-benoemingen met betrekking tot den godsdienst benevens statistische tabellen. Wij meenen dat de schrjjver een zaak uit bet oog verliest, en dat is deze, dat menig katholiek volstrekt geen bezwaar heeft om zijne zaken aan een protestantsoh notaris toe te vertrouwen, ja soms hem verkiest boven een geloofsgenoot. In menige katholieke streek hebben de bewoners zeiven dus volstrekt geen bedenking tegen de aanstelling van een niet- op den HonlngslienveL NOV ELLIS van Gerhard Walter. Uit het Duitsch. Xenia sprong van de bank en snelde door een met wingerd begroeid berceau naar huis. De heer Bertram was welkom als altjjd. Hij bracht met zijn gezelligen kout en flinke verschijning steeds een aangename afwisseling in het eentonige, dagelijksche leven der pasto rie. Hjj stamde af van een goede officiersfamilie, was zelf reserve-officier, had uitstekend geleerd en verstond voortreffelijk de kunst om zich naar den geest en de manieren van dit huis, dat hem waarlijk dierbaar was, te schik ken. Zjj zaten eendrachtig "te zamen onder de met wilden wijngaard begroeide veranda, uitziende op een net onderhouden grasveld, met een groot perk prachtige stamrozen in het midden, die juist nu in vollen bloei stonden en met schitterende kleuren prijkten. »Mag ik de beeren verzoeken?" klonk de heldere stem van Xenia. Bertram keek om en er flikkerde iets in zjjn oog, dat de predikant zeker niet gaarne verklaard zou hebben als_ hp het gezien had. katholiek titularis. Overigens maken wij, met eenige reserve op dit punt, de volgende woor den, die het Vaderland over dit boekje schreef, geheel tot de onze »Mr Henri Wiegman heeft zich een omvang- rjjken arbeid getroost om precies uit te rekenen de verhouding, die er bestaat tusscben de katho lieke en niet-katbolieke bevolking in de verschil lende arrondissementen, kantons en gemeenten en tusschen de katholieke en niet-katbolieke notarissen, om te betoogen, dat ten slotte de katholieken nog niet best bedeeld zjjn. Hij licht zjjn cijfers toe in een wjj moeten erkennen goedgeschreven en bezadigd woord. De op brengst van zpn boekske komt ten bate der armen. »De quaestie zelve laat ons tamelijk koud. Dat de notarisbetrekkingen moeten verdeeld worden naar verhouding van de sterkte der gezindten, staat nergens geschreven, zou on zinnig zijn, wordt niet door de grondwet gevor derd, zooals BOmmigen willen beweren, ja zou in strijd zpn met de grondwet. Zonder grove onbillijkheid zou bet trouwens mogeljjk zpn, als toevallig de verhouding bp de candidaat- notarissen dezelfde was als bp de bevolking het bewjjs, dat dit zoo zpn zou, wordt niet eens beproefd. »Intasscben, met den beer Wiegman is te redeneeren. Anders dan sommige zijner meer heethoofdige geestverwanten, neemt hij aan, dat er geen opzettelijke achteruitzetting van katholieken heeft plaats gehad. Hp wil zelfs toegeven dat bp de benoeming van een notaris andere factoren soms den doorslag moeten geven, dan bet verboudingscpfer der gezindten. Hij wil bijv. gelet hebben op de gegoedheid der aanhangers van de verschillende gezindten, omdat meestal de gegoeden behoeften hebben aan notarieele hulp. Verder wil hp afwpken van 't verhoudingscpfer, als de bescherming eener kleine minderheid dat noodig maakt. Zou het, al» wp verder nadenken, niet blijken, dat er nog wel andere redenen zijn, die den doorslag moeten geven »Ziet, ook wij willen wel een concessie doen. Het notariaat is toevallig een van de weinige betrekkingen, waarbij het volkomen gerecht vaardigd is, als men eenigermate let op de gezindte der sollicitanten. Het notariaat is een post van vertrouwen, en vele menschen zijn nu eenmaal zoo, dat zij 't liefst een ge loofsgenoot vertrouwen. Ceteris paribus en op deze voorwaarde wordt nadruk gelegd mag men dus aan een sollicitant van zeker geloof de voorkeur geven om zpn geloof. >Maar dat deze regel te veel uit het oog zou zijn verloren sterkere bewijzen, dan de dorre cijfers van den heer Wiegman zpn noodig, om dat te betoogen. Hoe bet zij, gelooft hij niet, dat opzettelijke achteruitzetting der katholieken heeft plaats gehad, late er in de toekomst gezorgd worden dat er geen sprake kan zpn van opzettelijke vooruitzetting. Voor wie veel aan cijfers hechten, zjj dan gebruik gemaakt van de slottabel van den heer Wieg man, waaruit blijkt, dat de tegenwoordige minister 38 notarissen heeft benoemd, waar onder 13 katholieken en 24 protestanten in de plaats van 8 katholieken en 29 protestanten. »Wat wordt Xenia groot!" zei de opzich ter vol bewondering. »Ja, zjj maakt geheel den indruk eener volwassene en het wordt tjjd dat zjj met Pascben aangenomen wordt, als ze niet een hoofd boven al de dorpskinderen wil uitsteken. Maar in baar hart is zjj gelukkig nog bet zelfde onschuldige, onbedorven kind." Het was alsof er even een glimlach, die echter terstond onderdrukt werd, om de lip pen van den gast speelde. Zjj kwamen binnen. Bjj de tafel stonden de twee jonge meisjes en de nog altjjd jeugdige predikantsvrouw. De gelijkenis tusschen haar en Frida was opvallend. In haar licht katoenen ja ponnetje met hare blonde vlechten en licht blauwe oogen,maakte zjj geheel den indruk eener hoopvolle, noordsche schoonheid, waaraan een trek van zorgelooze gelatenheid volstrekt geen afbreuk deed. Die paste bij het geheele voor komen. »0ok niet kwaad!" dacht Bertram,maar zijn oog zoebt Xenia toch, die de tafel over zag of er ook iets ontbrak. Zjj was net zoo gekleed als haar zuster, behalve dat haar gol vend zwart haar los op haar rug hing en met een blö'edrooden strik saamgebonden was. Zij ving den vluebtigen blik van verstand houding, dien hjj haar toewierp, op en snel de oogen nee: slaande, beantwoordde zjj zoo zjjne stomme begroeting. »Gij treft het goed," zei de predikants- Maken wij hem daarvan een grief? Nog eens, uit deze dorre cjjfers willen wjj niv'w afleiden, dan alleen deze les laten wjj in 't vervolg bjj elke notarisbenoeming goed uit onze oogen kjjken >Dat wil mr Wiegman zeker ook wel." In het Sociaal Weekblad beantwoordt de beer Kerdjjk de vraag, waarom hjj zich nog steeds aan de zijde der liberale partjj schaart, schoon hjj radicaler streven is toegedaan dan velen zijner partjjgenooten in de Tweede kamer. De beer Kerdjjk wjjst bjj de verdediging van zijne houding er o. a. op, dat men gemakkelijk van anderen kan eischen, dat zij een nieuwe zelf standige partjj vormen, dan zelf overeenkomstig dien eiscb te bandelen. De geavanceerden b. v., die in Friesland zich tot een Volkspartij" verbonden, worden thans geheel overbeersebt door de sociaal-democraten, de radicalen te Amsterdam zijn niets meer dan loopgraaf werkers van de kerkelpke partjjen. Verder zet de beer Kerdijk uiteen, dat er tusscben de meer conservatieven en de geavan ceerden onder de liberalen niet zoozeer een verschil in beginselen, als wel een verschil in voortvarendheid bestaat. Eindelijk beroept de beer Kerdjjk zich op het abc der politiek men moet rekening houden met de omstandigheden ter eene, met bet be reikbare ter andere zjjdepolitiek zonder opportunisme is onbestaanbaar. Men is, wil men iets bereiken, verplicht zich aan te sluiten bjj een partij, al weet men te voren, dat men de volledige vervulling zijner wenscben van haar niet te wachten beeft. Maar de omstan digheden kunnen medebrengen dat men zich afscheidt. Wellicht zal het tot dit laatste eens komen, thans echter eischen de omstandigheden dit niet. De beer Kerdijk herinnert ten slotte aan de herleving der denkbeelden in het liberale kamp, welke in het bekende program der Liberale Unie vóór de verkiezingen van 1888 uitge vaardigd, uitdrukking heeft gevonden. Als men leest, wat daarin omtrent arbeidswetgeving, leerplicht, dienstplicht, belastingen en kies recht wordt opgesomd, dan moet men erkennen, dat weinige jaren vroeger zulk een stuk als verkiezings-platform van een bond der liberale kiesvereenigingen zou geklonken hebben als een sprookje uit den vreemde. Zegt men nu, dat van al dat schoons toch niets verwezenlijkt zou zijn, indien de liberalen de zege bij de stembus hadden behaald, dan noemt de heer Kerdjjk dergelijke bewering een dooddoener. De onwaarschijnlijkheid ervan kan men betoogen, de onmogelijkheid echter niet. Het bewjjs ervan is niet te leveren. »En indien dan nu toch bet beweerde wer kelijkheid ware gebleken of blijken mocht »Toen onlangs in de Tweede kamer, aldus antwoordt de heer Kerdjjk op deze vraag, de heer Fabius naar aanleiding van onz# be oordeeling van het stilzitten der regeering en der anti-revolutionnaire partjj, in strijd met het program van actie, hetwelk dienst bad gedaan bjj de stembus ons vroeg, hoe wij ons toch wel gevoelden in onze eigen omge- vrouw op harteljjken toon, »dat wjj juist van daag kreeften hebben. Mjjn moeder heeft ons een mandvol gezonden. Hier kan men er geen krijgen 1 >Mevrouw hjj wist heel goed dat zjj gaarne zoo genoemd werd, >zou dat geen ver gissing zpn Ik ben overtuigd dat er bier in uwen boschvjjver kreeften in overvloed zijn". »Dat heb ik ook al gezegd" viel de dominé »maar mjjn vrouw wil bet niet gelooven." >Dan moet gjj zien baar te overtuigen >Maar ik weet volstrekt niet boe men kreeften vangt", zei de gastheer lachend, »dus zal ik haar het bewijs wel moeten schul dig bljjven." »Zullen wij eens op een mooien achter middag een tochtje naar den vjjrer maken zoo tegen den avond vroeg Bertram, »ik ben niet onbedreven in de kunst van het kreeften vangen en misschien zou het de familie ge noegen doen bet eens te probeeren," »0 ja, als 't u blieft, papa!" barstte Xenia los, terstond in vuur en vlam voor een nieuw plannetje, tot dat ze eensklaps >Au riep en een verwjjtenden blik op Friia wierp, die haar in allerijl een Hinken trap onder de tafel gaf. Een vermanende blik der moeder vulde de daad der dochter aan. De slotsom was echter toch dat er voor de volgende week een kreeftenvisebpartjj onder leiding van den opzichter bepaald werd.. »De kinderen mogen toch allebei mee, ving, gaven wjj hem een bescheid dat, met geringe omzetting, tot beiluit hier een plaats moge vinden. Ware de liberale partjj als overwinnaar teruggekeerd van bet slagveld der verkiezingen badde dientengevolge een ministerie uit haar midden de zetels aan de groene tafel ingenomenen hadde zjj dan de beloften, den kiezers afgelegd, niet gehouden wjj zouden van zulk een regeering niet die verdedigers zpn geworden. Wij zouden aan die beloften baar herinnerd en bjj voortdu rende schending er van haar bestreden hebben, den rug toekeerend aan de partij, die baar steunde. Wjj zouden niet gedaan hebben wat gebruikeljjk is in de tooneelwereld, waar de tooneel-requisiten worden opgeboigen, zoodra de tooneelvoorstelling is afgeloopen." Bjj kon. besl. zpn bevorderd tot off. van gez. lste kl. bjj de zeemacht, de off. van gei. 2de kl. J. Idzerda en J. F, Brust. Nog is de beer doctor B. Rienstra, arts, benoemd en aangesteld tot officier van gez- der 2de kl. bjj het pers. van den geneesk. dienst van bet leger in N.-I. Verder is aan den ingenieur van 's rijks waterstaat der lste klasse C. De Bruyn te Amsterdam, op zjjn verzoek, esrvol ontslag als zoodanig verleend, en zpn bevorderd tot ingenieur Aan 's rijks waterstaat der le klasse J. Mulder, thans ingenieur 2de klassetot ingenieur van 's rjjks waterstaat der 2de kl. D. J. Steyn Parvé, thans ingenieur 3e klasse, en tot ingenieur van 's rijks waterstaat der 3de klasse H. van Oordt, thans adspirant- ingenieur. De gewone audiëntie van den minister van justitie zal op Dinsdag 7 Januari niet plaats hebben. Aan de ontwerpen tot organisatie van levende strijdkrachten wordt naar men meldt druk gearbeid, om ze deze maand de departe menten te doen verlaten en naar den Raad van state te verzenden. In een dezer dagen te Utrecht door den bond Anti-revolutionaire Pers gebonden vergadering, die druk bezocht was, werd, in plaats van wjjlen den heer J. Wolbers, tot bestuurslid van den bond gekozen ds H. van Griethuyzen Antz. van Burgwerd, red. van bet Vaandelterwjjl tot voorzitter werd benoemd de beer A Brummel- kamp Jr., hoofd-red. van de N. Prov. Gron. Cri. De voorzitter wjjdde een bartelpk woord aan de nagedachtenis van den overleden voorzitter, den heer J. Wolbers. De vergadering werd ook bjj gewoond door eenige kamerleden. Onder verwjjzing naar achterstaande annonce omtrent een concert, door de zangvereeniging Concordia alhier te geven, deelen wjj meds dat de beer Van der Kerckhoven, die, volgens bet eerste plan, zjjne medewerking zou yerleenen, niet waar zei Bertram losweg. Xenia keek Btrak op haar bord. ïJa, zjj mogen wel, als zjj u in de boot niet hinderen 1" zei de dominésvrouw, die nu weer geheel bevredigd was. »0, dan zetten wjj haai aan land, om hout te sprokkelen voor het vuur want wjj moeten toch zeker onze buit op de plaats zelve verorberen. Nergens smaakt bet eten zoo goed als in het bosch, na volbrachten arbeid. Vindt gij ook niet?" Allen waren bet met hem eens. De maaltjjd was afgeloopen. »Frida, het is uw beurt om af te nemen, Xenia heeft gedekt", zei de moeder. »Ik moet nog even naar de melkerp. Neem mjj niet kwaljjk zoolang." Dit zeggende ging zjj heen. »En ik zal eens iets rookbaars en iets drinkbaars gaan balen", zei de dominé met welgevallen, »op een warmen zomeravond in goed gezelschap Bmaakt een glaasje wjjn. Xenia, houd onzen gast zoolang gezelschap." Zj keek over de borstwering der veranda en hield de band voor de oogen. Haar vader streek baar in het voorbjjgaan met de hand over het haar. Nu waren zij alleen. >Xenia klonk het zacht aan haar oor. Zjj zag langzaam om. Een donkere blos over- toog wangen en voorhoofd. Zj liet bare banden in den schoot zinken en zag neder op bare ineengestrengelde vingers. »Xeniaklonk het weei. Nu sloeg zjj daarin verhinderd is en thans [zijne partij in Das Para its und die Peri gezongen zal worden, door den heer Venverloo van Amsterdam, Tevens is, ook in verband met die wjjziging, bet concert een dag later gesteld en nu bepaald op Vrjjdag 10 Januari. Het is reeds zeer geruimen tjjd geleden dat Middelburg's ingezetenen bet genot smaakten van een concert door bet strijkorkest van het 3e regiment infanterie te Bergen op Zoom, onder leiding van den heer N. A. Bouwman. Het zal, dunkt ons, daarom velen aangenaam zjjn te vernemen dat weldra in bet Schutters hof daarioe de gelegenheid geboden zal worden. Zondag 26 Januari zal zulk een concert ge geven worden, en daarbjj een geheel nieuw, uitgezocht programma worden uitgevoerd. Dit bestaat uit de volgende acht nommers Ouverture Georgette, GevaertSouvenir de Posen, viool-solo, Wieniawski; a Aubade Printaniere, Lacombe b Flirtation, SteekMeditation uit Faust, Bouwman; ouverture Hamlet, Niels-Gade Romanze, violoncel-solo, Bouwmana Bin Stimmungsbild, Cleuver; b Prelude de Bach, Gounod en Czardos a. d. Geist der Wo/ewsden, Grossmann. Uitlokkend is het programma genoeg en wjj willen hopen dat de Zondagavond al komt die voor dergeljjke concerten ons minder ge- wensebt voor geen beletsel wezen zal voor velen om het concert bjj te wonen. Nog onlangs gaf dit strijkorkest te Dordrecht eene uitvoering, waarmee het zeer veel succes behaalde, en waarbjj den talentvollen en ijverigen directeur een krans werd aangeboden. Hier zal, na afloop van het concert, een bal a la Strauss, met vol orkest, plaats hebben, wat voor velen een aantrekkeljjkheid te meer kan wezen om bet te bezoeken. Vrjjdag hield te Zierikzee zoo schrijft men ons de heer Willem van Zuijlen eenige voordrachten in de concertzaal, welke door een uitgelezen publiek werden bjjgewoond. Dat het opgekomen publiek een hoogst aangenarnen avond doorbracht is wel overbodig te zeggen daar de talenten van den heer Van Zujjlen algemeen bekend zjjn. Het programma be stond uit de Werkstaking van F. Coppée, ver taald door J. L. Wertheim, Besluiteloosheid Een Vrijbitjet, De Vlieg, Meet men de vrouwen toelaten tot de Universiteit en Paardegang van dr Laurillard. terwjjl bjj nog tot toegift gaf De eerste vrouw. Dat bjj de Werkstaking me nigeen diep getroffen was en bjj de overige nummers men in vrooljjke (stemming kwam zal ieder begrjjpen, die bet voorrecht had dezen talentvollen declamator te hooren. Aan de koninkljjke muziekschool te 's Gra venhage is het eindgetuigschrift voor solozang en het geven van onderwjjs uitgereikt aan mejuffrouw M. G. C. Snjjders te Delft. Van de Nederlandsche Illustratie, geïlu- streerd Nieuws van den Dag, is het tweede nommer verschenen. Het bevatDames en heeren Naamljjst der medewerkers Eene den blik even op heel even slechts om hem terstond weer neer te slaanmaar welk een blik was dat Schroomvalligheid, bedeesdheid maar ook het onwillekeurige doorbreken van een inner- ljjben gloed lag erin, zoodat zelfs deze lichtvaardige man er voor terugdeinsde, en bjj hoorde wederom hare stem, zooals zij hem toen bij het verlaten van den Runensteen toeriep »Blusch bet vuuropdat bet geen onheil stiebte »Xenia!" klonk hat voor de derde maal zacht skom eens hier, ga daar ginds een roos voor mjj plukken tot een aandenken Zjj sprong op en snelde, zonder naar hem om te zien, de trappen naar den tuin af. Hjj volgde haar. Zjj stond bij een hoogen stam en boog met dc linkerhand een tak neer. Hg kwamerbjjen greep den tak en haar hand. Hjj voelde hoe bare slanke vingers trilden en worstelden om los te komen maar hij liet niet los. Haar rechterhand woelde in den blinde tusschen de donkere rozen. »Zeg Xenia! Weet gij wat de roos zegt zjj zegtik zwjjg Mg eene en u eene Zjj plukte snel twee half ontloken prachtige donkere knoppen af en gaf hem de eene, met een vuurroode kleur »Hier, mjjn heer »Ik heet Felixzei hjj veelbeteekenend. «Laat ons gaan." Hjj sloeg den weg naar het dennen berceau »n. Zjj bleef achter bjj de rozen en stond met

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1890 | | pagina 1