Jit Maandag 6 Januari. N°. 4. 133" Jaargang. 1890. Brieven uit de Hofstad. Verspreide Berichten. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop betrekking hebbende dankbetuigingenvan 17 regels f 1.50; iedere regel meer ƒ0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Middeltorg 4 Januari. LETTEREN EN KUNST. ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE. !iii)iirii;iiii.s(iir mi iswr. Thermometer. Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij te TholenW. A. van Advertentie» Middelburg' 4 Jan. vin. 8 u 37 gr. N ietj wenhtjijzen en te TerneuzenM. de Jonge.Yerder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenalB de moeten des namiddags te een uur m. 12 u 43 gr. av. 4 u. 42 gr. F i advertentie-bureau's van Nijgh Van Dit mak te Botterdam, de Gebr. Belinïante, te 's Gravenhage, en A. de la Mar Azn, te Amsterdam. Verwacht Z. wind. j Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G.L. Daube& Cie., John F. Jones, opvolger. aan het bureau bezorgd zjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen 3 Januari 1890. In hit alles goeds," dat dezer dagen zoo allerwege wordt toegewenscht, is, voor zoover het niet alleen met de gedachte aan eigen financieel welzijn wordt uitgesproken, in den tegenwoordigen tijd natuurlijk begrepen het verschoond blijven van de influenza. Ook mijn heilwenscb aan mijn lezers omvat dat nega tieve bestanddeel, voor diegenen ten minste, die nog niet door die kwaal van den dag zijn bezocht. En hoevelen zijn zij Wie weet hoe weinigen. Als het althans in Zeeland gaat gelijk hier, dan bleven slechts enkele gezinnen gespaard, en zij, die er nog niet aan leden, zijn allerminst zeker, dat zjj niet bijv. onder bet lezen van dezen brief er de eerste symp tomen van zullen ondervinden. Niet omdat die brief hun de smetstof zou overbrengen daarvoor waakt natuurlijk de nooit volprezen pers, die, deze letteren een aantal keeren ver menigvuldigende, ze als het ware even zoovele malen een zuiveringsproces doet ondergaan, zoodat zij, onder het bereik mijner lezers komende, van alle besmettende kracht zijn ontdaan. En daarenboven, de schrijver dezes is zoo gelukkig tot dusver te zijn vrijgeloopen, misschien echter om straks nog vóór het eindigen van zijn brief te worden aangetast. Met bet oog op die mogelijkheid zal hij niet van zijn stoel opstaan vóór de laatste regel op het papier staat, uit vrees, dat bij het opstaan de dienstweigering van zijn beenen het aan wezig zijn der ziekte mocht verraden en dan zou hij oogenblikkeljjk te bed moeten om groote glazen warme citroen-limonade en nu en dan een dosis anti-pyrine te slikken. Onge lukkig echter zijn het niet alleen de beenen, die de influenza verraden. Zij schijnt zich op uit- eenloopende wijzen aan te melden bij velen toch komt zjj met hevige hoofdpijn, soms met gewone koorts en bijna altijd met hoesten. Dit laatste ver schijnsel is volgens de geneesheeren voor zoover men ben opgrond van hunne kortstondige onder vinding gelooven mag datgene, waarop vooral dient gelet te worden. De influenza is nu een maal een ongesteldheid waarmede men begon nen is den draak te stekenzij wekt meer den lachlust dan het medelijden en bezorgd heid op, maar zooveel weet men er toch wel reeds van, dat het hoesten niet zelden over gaat in longontsteking. Op zichzelve moge de influenza niet gevaarlijk zijn, in hare gevolgen kan zij het worden, en het is dus zaak om op te passen, vooral in dezen guren tijd, waarin het kouvatten zoo gemakkelijk gaat. Bij de influenza zelve kan men den geneesheer vrij wel missen, hij weet er trouwens niet veel meer van dan wij zelf, maar men zorge hem niet daarna noodig te hebben. Dit is vooral hier in Den Haag aan te bevelen, waar lang zamerhand zoowat de helft van het aantal doctoren is aangetast, en de andere helft uit den aard der zaak op het punt staat aange tast te worden. Wel een bewijs, dat voorbe hoedmiddelen tegen de ziekte niet bekend zijn, al werd ons dezer dagen door een menschlie- venden apotheker alhier als zoodanig een zekere snuif aanbevolen. Van zijn standpunt had de man geljjkwie weet hoeveel duizenden doos jes hij aan angstige stad- en landgenooten ver kocht beeft, waarvoor hij niets deed dan een paar advertentiën bekostigen. Die man gaf blijk van groote bekwaamheid op handelsge bied zoo'n goede gelegenheid om zijn partij snuif aan den man te brengen doet zich mis schien nooit weer voor. In verschillende plaatsen doet zich de influ enza veel voor onder de ambtenaren der posterijen. Men zou kunnen meenen, dat zulks in de residentie ook het geval is, omdat daar in deze dagen verschillende verrichtingen, tot den postdienst behoorende, door militairen worden waargenomen. Zelfs het lichten van brievenbussen zag ik door gewone soldaten geschieden. Hetzelfde had plaats bij gelegen heid van de St. Nicolaasdrukte, en daarom meen ik, dat die buitengewone hulp meer in verband staat met de aan den Nieuwjaarsdag verbonden drukten bij de posterijen dan met de influenza. Indien dit zoo is, dan mag ge vraagd worden of op die wijze niet wat luchtig wordt omgesprongen met het bij de grondwet gewaarborgde brievengeheim Dat militairen in de drukke dagen van bet begin van Dec. behulpzaam zijn bij den dienst der pakketpost is te billjjken, maar in dien tijd was er zeker geen reden hen juist te gebruiken bij de gewone brieven-posterjj, en is de Nieuwjaarsdrukte zóo groot, dat het gewone personeel te kort schiet, dan is er niets tegen soldaten op het kantoor onder opzicht werkzaam te stellen, maar aan ben alleen de sleutels der brievenbussen toe te vertrouwen en hen met het vervoer van brieven naar het postkantoor te belasten zonder eenige controle, gaat m. i. wel wat ver. Bij een andere rol verdeeling, waardoor de grond voor deze bedenkingen was weggenomen, zou toch hetzelfde doel kannen bereikt worden. Dezer dagen worden de gemoederen nogal warm gemaakt door (o, wat een tegenstelling een drinkbron in de Scheveningsche boschjes. Eenige vereerders van wijlen mr C. Vosmaer wenschten daar als een hulde aan dien man een monumentale drinkbron op te richten en die aan het gemeentebestuur over te dragen De commissie zou zorgen voor een praktisch winterkleed en verder onderhoud zal aan het marmer of graniet wel overbodig zjjn, zoodat de gemeente alleen te zorgen zou hebben voor de mogelijkheid, dat een straaltje water te voorschijn komt als een dorstige wandelaar op een knop drukt. En daarin zien burgemeester en wethouders ernstige bezwarenDe drinkbron op papier is in werkelijkheid reeds een bron van moeilijkheden geworden. Alsot de zaak eigenlijk nu niet op hetzelfde neer komt als een verzoek om hier of daar een paarden-drinkbak te plaatsen, behalve dat dan de gemeente de kosten van oprichting draagt. En toch werd herhaaldelijk zoodanig verzoek ingewilligd. Het uitstellen van een besluit in den gemeenteraad is waarschijnlijk een gun stig teeken. De commissie heeft nu nog eens nader op haar verzoek aangedrongen en wellicht vinden B. en W. daarin aanleiding hun prae- advies alsnog te wjjzigen en zoo zich te red den. Wel brengt dat nader schrijven der commissie geen verandering in het oorspron kelijk verzoek, maar er is toch licht een stroo- halm in te vinden om zich bij een verandering van zienswjjze aan vast te klampen. Ten slotte nog twee zaken. Vooreerst mijn dank aan de redactie voor hare verdediging van mij tegenover den heer Van Gilse. Inder daad had ik niet uitsluitend het oog op de V. Rott. Courant, gelijk trouwens van zelf sprak, waar ik schreef over mededeelingen, die niet in dat blad maar wel in andere couran ten te lezen waren. In de tweede plaats de opmerking van de Tijd over mijn laatsten brief. Als de beeren van de Tijd eens in de Haagsche sociëteiten waren, zouden zij terstond hooren, dat werke lijk de vrees van bevoorrechting van katho lieken in bet spel was. Het getuigenis, daar door omtrent dc liberale kamerleden afgelegd, als zouden zij meer door papenvrees dan door 's lands belang geleid zijn geldt natuurlijk evenzeer van alle anti-revolutionnairen, de bondgenooten der katholieken, die met de liberalen mede stemden. Dat het hier een partij-stemming was, hoewel de zaak op zich zelve met politiek niets te maken heeft, be- wjjst trouwens het medegaan met den minister van alle katholieken op éen na. Laat de redactie van de Tijd nog maar eens infor- meeren, dan zal zij mijne bewering wel beves tigd vinden. Naar de betrekking van commies-griffier bij de Tweede kamer der staten-generaal wordt gesolliciteerd o. a. door de heeren mrs. jbr. De Savornin Lohman, M. P. A. Wiercx, F. J. A. Vos de Wael, B. J. H. Patijn en v. d. Feltz. De majoor F. H. Boogaard, van het 3e reg veld-art. te Bergen op Zoom, wordt op zijn verzoek overgeplaatst bjj het 2e reg. veld art. te Amersfoort. De heer jhr J. W. E. de Stnrler, de eigenaar van het welbekende landgoed Tjiomas op Java, is te Cannes overleden. De heer De Sturler was kort geleden uit Indië gekomen tot herstel van gezondheid. Met den aanvang van 1890 zal ten dienste der inteekenaren op Eigen Haard, uitgave van den heer H. D. Tjeenk Willink te Haarlem, eene editie in wekelijksche bladen verschjjnen van het bekende geïllustreerde volkstijdschrift De Aarde en haar Volken. Deze editie in het zelfde formaat als Eigen Haard wordt aan hen die zulks verlangen, gelijktijdig en onder hetzelfde couvert als dat weekblad, per post verzonden. Ter verzame ling der wekelijksche bladen ontvangen de inteekenaren gratis eene portefeuille. Ook te Leipzig behaalde Wildenbrueh's Generalfeldcberst groot 6ucces. De auteur werd herhaaldelijk ten tooneele geroepen. Volgens den Londenscben correspondent der N. R. Crt bevat de Engelscbe kerkelijke courant Record de mededeeling, dat de geleerde Neoomendra, aartsbisschop van Bryennios, in de Turksche bibliotheek te Damascus den oorspron- kelijken tekst van bet Nieuwe Testament zou gevonden hebben, vermoedelijk afkomstig uit de vierde eeuw, derhalve even oud als de ver maarde Codei Sinaiticu8, waarop het ontdekte handschrift gelijkt, ofschoon het nog onzeker is of de beide teksten geheel gelijkluidend zijn, dan wel of de te Damascus gevonden tekst volkomen zelfstandig is. In 1889 hebben te Hoedekenskerke 93 leerlingen voor korter of langer tijd de openbare school bezocht. Er is schoolgehouden 474 dagschooltijden. Uit de gemeente zijn vertrokken 4 leerlin gen, terwijl er in den loop des jaars 22 nieuwe leerlingen ter school gekomen zijn. Van de overige 67 leerlingen hadden dit jaar 19 leer lingen van 110 willekeurig schoolverzuim, 5 van 1120, 3 van 21—50, 7 van 51100, 8 van 101—200, 11 van 201-300, 11 van 301400 en 3 van boven de 400. Bedenkt men, dat er onder de leerlingen met 101300 verzuimen kinderen voorkomen van 9, 10 en 11 jaar oud en dat de leerlingen met beneden de 51 verzuimen met geringe uitzon dering alle zeer jong zijn, dan behoeft men niet te vragen of het schoolverzuim op vele plaatsen ten plattelande van een verbazenden omvang is. Het was naar men ons schrijft Donderdag 30 jaar geleden dat de heer G. A. Vorsterman van Oyen debetrekking bekleedde van hoofd der openbare school te Aardenburg. Vele jongelieden leidde hij gedurende dit tijdvak op tot verschillende betrekkingen in de maat schappij. Ook buiten de school staat hjj, zooals men weet, aan 't hoofd van verschillende ver- eenigingen. welke in het belang strekken van 't algemeen. Moge de werkzame man nog vele jaren werk zaam zijn in het belang zijner familie en in dat dezer gemeente Te Halle is overleden de bekende hoog leeraar in de kerkgeschiedenis Karl August von Von Hase werd in 1800 te Steinbachin Sak sen geboren. Na zjjne studiën in de theologie aan de hoogeschool te Erlangen voltooid te hebben vestigde Hase zich in 1823 als privaat docent te Tiibingen. Wegens zijn deelneming aan de liberale beweging werd hij tot zeven maanden vestingstraf veroordeeld. Na zjjn straf- tjjd in de vesting Hohenasperg te hebben vol bracht, ging Hase naar Leipzig en werd in 1830 hoogleeraar m de kerkgeschiedenis te Jena, tot zjjn pensioneering in 1883. Hase schreef een groot aantal belangrjjke werken over kerkgeschiedenis en wjjsbegeerte en eindigde met een schets van zjjn leven. Na zjjn emeritaat leefde de hoogleeraar te Halle, waar hij ook overleed. Door de Vereeniging tot spijsuitdeeling alhier werden gedurende 1889 uitgereikt10784 eieren in 630 bedeelingen, 8720 liter melk in 582 bedeelingen en 2348 porties middageten in 175 bedeelingen. Hoewel de vereeniging dankbaar is voor de milde bi dragen, door twee particuliere familie fondsen en contributies gegeven, is het ont moedigend dat de financieele strjjd steeds groot moet bljjven. Ondanks de vele ondersteuning op allerlei gebied, schjjnt de armoede hier ter stede toe te nemen, en als gevolg daarvan was de vereeniging, evenals andere philantrophische vereenigingen, verplicht hare uitdeelingen zeer in te krimpen, wilde zjj aan het einde van het jaar niet voor een groot tekort staan. Mogen wij daarom nog eens op deze zoo hoogst nuttige vereeniging de aandacht vestigen van Middelburg's ingezetenen. Meermalen deden wij dit, en naar wij met genoegen vernamen niet zonder succes. Dit geeft ons de vrijmoe digheid om het nogmaals te doen. Wjj herinneren eraan hoe men op tweeërlei wijzen die vereeniging steunen kan, hetzij door zich bereid te verklaren aan dezen of genen zieke een middagmaal te verschaffen, wat waarljjk niet veel kosten en moeite met zich brengt, want raen behoeft slechts te geven van hetgeen men zelf in zjjn gezin gebruikt of men kan eene financieele bjjdrage ter be schikking stellen van het bestuur, waarvan presidente is mevrouw H. Sprenger-De Brujjn, in de Noordstraat alhier. Waarljjk, zoo menig herstellende zieke dankt aan de hulp dier vereeniging dat hjj of zjj weer spoedig op krachten kwam en de bezig heden weêr kon beginnen. Wij wetener wordt veel gevraagd, maar wie eenmaal met wat meer aardsche goederen is bedeeld dan anderen, zonder daarom rijk te zjjn, bjj kan nog zooveel doen, als de goede wil er slechts is om de mensohen-liefde in toepassing te brengen en het leed van anderen te verzachten. Van het jaarboekje, uitsluitend ten be hoeve van hare leden uitgegeven door de Maatschappij tot bevordering van landbouw en veeteelt in Zeeland, is de veertiende jaargang verschenen. Als altjjd bevat deze almanak voor 1890 tal van voor de landbouwers nuttige mededeelingen. Aandacht vooral verdienen de landbouwkun dige opmerkingen en aanteekeningen van de hand des heeren G. A. V. v. O. betreffende De eerste onderlinge verzekering tegen hagelschade en Het varken. Aan het boekje is een naamljjst van alle leden der maatschappjj toegevoegd. De heeren J. C. W. Altorffer te Middel burg zorgden voor keurig net drukwerk en een stevigen band. Toen gisteren namiddag het knaapje, dat in de vest alhier door het ijs zakte, gered en op het droge gebracht werd scheen het reeds gestorven. Daarom maakten wij in de eerste editie van ons blad van zjjn overljjden melding. Later hoopte men de levensgeesten nog te kunnen opwekken, waarom wij in de tweede editie van die pogingen mededeeling deden. Zjj zjjn helaas niet geslaagd. Het knaapje is niet tot het leven terug gebracht kunnen worden. Uit het wrak van het nabjj de reede te Vlissingen gezonken liggende Duitsche stoom schip Germania zjjn door een duiker opgehaald en aldaar aangebracht: 4 groote kisten kaarsen, 38 kleine dito en 1 vat katoenolie. Volgens eene ons welwillend verstrekte officieele opgaaf werden op het telegraaf kantoor te Goes in 1889 behandeld 27477 telegrammen. Er werden verzonden 9519, ontvangen 8953 en doorgezonden 9005 tele- graphische depeches. Gedurende 1889 zjjn het Sas van Goes ingevaren 808 schepen met een inhoud van 51103 tonnen en uitgevaren 815 schepen met een inhoud van 51903 tonnen. De vaart was gestremd van 1 tot 5 Juli wegens herstel der havenboorden. In 1888 was de scheepvaartbeweging: inge varen 998 schepen met 69369 tonnen inhoud uitgevaren 1010 schepen met 65726 tonnen inhoud. GCrt.) In 1889 werd de haven van Borssele be zocht door 106 schepen uit andere gemeenten, te zamen metende 6880 ton inhoud. Uit Cortgene meldt men ons Dinsdag 9 Januari zal er in het lokaal van den heer J. G. Lujjendjjk alhier eene vergadering van Noord-Bevelandsche landbouwers worden gehouden om te beraadslagen over het plan tot oprichting eener Noord-Bevelandsche landbouw- club. De aanleiding voor bedoelde oprichting moet gezocht worden in eene ontevredenheid, die onder de Noord-Bevelandsche landbouwers schjjnt te bestaan, omdat de gewone afdeelings- tentoonstelling der Maatschappij tot bevordering van landbouw en veeteelt in Zeeland dit jaar niet hier, maar in het naburige Goes zal gehouden worden. En aan wien is dit alles te wjjten Volgens uwen berichtgever hebben hier niets meer en niets minder dan de Noord-Beveland sche »boeren" letterlijk overgezet zjjnde ïlandbouwers" van dit alles de schuld. Wanneer genoemde landbouwers ter vergadering worden opgeroepen, waarin boven alles hunne belangen worden besproken, schitteren zjj öf door hunne afwezigheid, of zitten ter vergade ring of ze geen tien kunnen tellen. Dit laatste altjjd maar tot de voorzitter de vergadering sluit, want alsdan kan ei een gemurmel onder de aanwezigen ontstaan van belang. Zeker van verontwaardiging omdat zoovele besluiten genomen werden tegen den zin der aanwezigen. Naar ik verneem moet het hoofdmotief van bet afdeelingsbestuur, om in deze afdeeling geene tentoonstelling te houden, geweest zjjn een van financieelen aard. Welnu, landbouwers van Noord-Beveland, bedankt dan niet voor uw lidmaatschap van de afdeeling Noord-Beveland van de groote maatschappjj in Zeeland, maar ziet in uwen kring te werken zooveel als in uw vermogen is om genoemde afdeeling te behouden, en laat in uwe afdeelingsvergade- ringen niet bljjken dat het eene vergadering van burgers schjjnt te zjjn in plaats van land bouwers Dan zal de maatschappjj en tevens de afdeeling bloeien en zal er ook geld genoeg in kas zjjn om, plus de toelage van het hoofd bestuur, alhier of elders op dit eiland eene tentoonstelling te houden als vroeger hier niet te zien was. Uit Amsterdam schrjjft men ons Met een enkel woord is de uitslag reeds vermeld van den eersten der vier internatio nale wedstrjjden op schaatsen, die alhier werden gehouden, en waarin Vrijdag onze landgenoot, de heer Pander, al zijn medestrjjders op de baan van 4 mijl versloeg. De strjjd, die toen gevoerd werd, boezemde zeer velen daarom zulk groot belang in, omdat het officieele programma, onder de 19 inge schreven strjjders, de namen vermeldde van 5 bekende en geduchte buitenlandsche hardrijders, nl. Alex, von Pansohin nit Petersburg, die in het vorig seizoen alhier den championsprjjs behaalde, en voorts die van Abrendt uit Ham burg, G. Tebbutt uit een stad nabjj Londen, E. Godager en A. Norsing, beide uit Helsinfors in Finland. Terwjjl de namen van onze bekende hardrijders Pander, Couvée, Venema, J. E. en G. Jurrjens mede de verwachting van zeer velen hoog gespannen hielden. Het sport-blaadje Tip, dat op alle dagen, wanneer er wedstrjjden in Nederland worden gehouden, verschjjnt, deelde mede, dat de beide Finsche heeren uit enkele beleefdheid voor het bestuur der Amsterdamsche Sportclub Vrjjdag op de korte haan medereden, aangezien zjj nimmer op korter afstand dan 5000 M., d. i. bijna een uur gaans, op wedstrjjden hadden gereden. Voorts dat de heer Von Panschin verleden jaar de halve mjjl in 1.24 3/5 min. Pander in 1.30 4/5 en Couvée in 1.32 1/5 hadden afgelegd. De verwachting van Tip was dan ook dat Von Panschin 1, Pander 2, Godager 3 en Norsing nommer 4 zouden zjjn. Die verwachting faalde echter geheel. Beeds vroeg in den morgen waren de buiten landsche mededingers op de baan, die door allen als uitstekend werd geroemd. Precies te 2 uur openden Von Panschin met a. L. Couvée de wedstrjjden. De eerste was en bleef van meet af overwinnaar en legde de baan af in 1.26 of 1 2/5 seconden langer dan het vorig jaar. Couvée viel op 't midden der baanlengte. Zjjn tjjd werd niet opgegeven. Hierna zouden G. Tebbutt en G. Jurgens rjjden. De eerste kwam echter niet op en Jurgens legde de i mjjl in 1.31 2/5 sec. af. De derde race verviel, daar Vethake noch Doyer opkwamen. Nu volgde J. E. Jurrjens, die onder 't rijden viel, en De Boer die de haan in 1.37 aflegde. Godager, die een championssjerp droeg en daardoor aller aandacht trok, verscheen allien in de baan. De heer Couvée Jun. had waar- schjjnljjk en niet ten onrechte geen lust om het tegen zulk een geduchten mededinger dadeljjk geheel ftf te leggen. Hjj hield zich schuil. Kalm wachtte Godager het sein tot vertrek af, en dadeljjk daarop kon men zjjn krachtigen langen trek bewonderen. Doch viel het gewin velen tegen, dat hjj nog 1.26 4/5 noodig had voor het afleggen der baan, waar Panschen dus nog de eerste onder zijns geljj- ken was. Doch dit duurde nu niet lang meer, Norsing en Pander verschenen onder luide hoeras der talrijke liefhebbers en belangstel lenden in 't strjjdperk. Beeds dadeljjk bij den afrit was Norsing voor en hjj bleef dat, doch Pander gaf zjjn geduchten kampioen de han den zoo goed vol, dat de eerste de zware ademhaling van Pander steeds kon hooren, waardoor hij tevens gewaarschuwd was op de hielen te worden gevolgd. NorsiDg deed de rit in 1.231/5 m., Pander in 1.23 2/5. Een daverend hoera klonk door de vale luchti

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1890 | | pagina 1