N°. 301. 133 Jaars?anar. 1889. Vrijdag 20 December. Deze courant verschijnt d a g e 1 g k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 3.—sj Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent; Advertentïën20 cent per regel. Bg abonnement lager! Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen: van 17 regels 1.50; iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte; Middelburg 19 December. LETTEREN EN KUNST. ONDERWIJS. RECHTSZAKEN. UIT STAD EN PROVINCIE. Gemeenteraad van Middelburg. IflllDlilll l!(,SCIIi; (III KIM. Thermometer. Middelburg 19 Dec. vm. 8 u 37 gr. m. 12 n 38 gr. av. 4 u. 35 gr. F Verwacht Z. W. wind. Advertentïën Agenten te Vlissingen: P.G.de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: P. V.d. Peijl, te Zierikzee: a. O. de Mooij te Tholen: W. A. van Neeuwenhttijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de j moeten des namiddags te een uur advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar te Botterdam, de Gebr. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de la Mar Azn, te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicitó ótrangère G.L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen By de algemeene beraadslagingen over het hoofdstuk oorlog, welke Woensdag middag in de Tweede kamer aanvingen, behandelde de heer De Beaufort eenige punten uit het rapport der commissie voor de reorgani iatie der levende strijdkrachten en hjj deed dit uit een sociaal en internationaal oogpunt. Wij moeten, wat de inrichting onzer strijdkrachten aangaat, niet de groote mogendheden volkomen navolgen. De laatste moeten zich voorberei den op een offensief optreden, maar de kleine staten verkeeren in den toestand van officieuse of officieele neutraliteit. Voor annexatie-vrees bestaat geen genoegzame grond. De kleine Duitache stiten hebben hnnne zelfstandigheid verloren, omdat sommige hunner zelve het wenschten. Maar annexatie van werkelijk on afhankelijke staten is thans moeilijker gewor den dan onder Napoleon. Voor kleinere staten moet de waarborg dus voornamelijk gezocht worden in eene goede buitenlandsehe staat kunde. Men moet met alle mogendheden op goeden voet zjjn, maar met geene te vertrou welijk. Kleine staten moeten met grooten tact zich weten te onthouden. Toch gaat de staats-commissie van het denkbeeld van een offensief optreden uit, waartoe geenerlei aanleiding bestaat. Ook als gewilde bondgenoot zullen wjj niet licht behoeven op te treden. Wjj hebben slechts ons te waarborgen tegen schending onzer neutraliteit. En zeker heeft in 1870 ons leger, althans voor zoover zjjne taak reikte, die taak uitnemend vervuld. Dit doet ver wachten, dat voor eene schending uit nood zaak ons leger spoedig zal kunnen worden gemobiliseerd. En waar het aankomt op eene schending uit opzet, heeft de ondervinding van 1870 ook geleerd, dat Duitscbland de neutrali teit van België voldoende heeft weten te eer biedigen, zoodat ook uit dien hoofde geen gevaar bestaat. Nu is het waar, dat bjj altjjd mogeljjken aanval wjj ons moeten verdedigen maar daartoe zou geen leger voldoende zjjndaarvoor is eene volkswape ning noodig. Tegen denkbeeldige verrassingen kan men zich moeieljjk vrijwaren. Aan afschaffing van de plaatsvervanging wordt uit een militair oogpunt te groote waarde gehecht. Voor orde, tucht en disci pline zouden wjj daarmede maar half ons doel hereiken het in Zwitserland toegepaste stelsel is veel aanbevelenswaardiger. Door in vredestjjd te zware financieele en persoonljjke lasten op liet volk te leggen zou men in oorlogstjjd de diensten niet hebben, die men verwacht. De heer Rooseboom betuigde zjjne teleur stelling over het lang uitbljjven der wet op den militairen dienstplicht. De minister schjjnt voor de verantwoordelijkheid in groote zaken terug te deinzen. Hjj moet echter zorgen bjj alle eventualiteiten voer snelle mobilisatie ge reed te zijn. Daartoe is vooral noodig de op richting van een korps vrijwilligers, dattevens tot suppletie dient voor het Indische leger. Ook met proeven tot dekking tegen verbrij zelde ontplofbare stoffen is te lang gedraald, evenzeer als met de middelen ter voorbereiding van de approviandeering der Amsterdamsche linie, met de transformatie der geweren in snelvurende j waurbjj komt het onbeschermd laten der pantsers te IJmuiden en het nalaten van het opwerpen van aarden wallen voor de Amsterdamsche stelling. Ook in kleinere zaken is er gemis aan activiteit. In goed vertrouwen op toekomstige krachtsinspanning wil spreker evenwel den minister bljjven steunen. In de avondzitting van dien dag wees de heer Von Löben Seis op de wensche' lijkheid van continuïteit in het legerbestuur en niet te zeer toegeven aan den geest van agitatie, die in de laatste tjjden merkbaar is. Alleen vreest hjj dat de bureaucratische geeBt den minister te machtig wordt en drong hjj aan op meer zelfstandigheid, meer afscheiding tnsschen bevelvoering en administratieve macht. Hij drong aan op spoedige benoeming van een bevelvoerder van het veldleger. De minister van oorlog verklaarde dat het werk der defensie-wetten is opgehouden door de nauwkeurige voorbereiding en het vooraf gaand overleg met zjjn ambtgenooten. Dien tengevolge zullen de wetten nn gereed zjjn, zoodra zjj zjjn departement zullen hebben ver laten. De punten, door den heer De Beaufort besproken, stelt de minister uit tot bjj de defensïewetten. Tegenover den heer Rooseboom betoogde de minister dat hjj niet had stilge zeten, dat een korps vrjjwilligers uitstekend maar daardoor geen vrjjwilligers aan het leger mogen onttrokken worden. Ten aanzien van verrassende aanvallen deelde hjj 't gevoe len van den heer De Beaufort. De proefneming met brisante springmiddelen beeft moeten wachten op aanmaak van goede beton. Voo'r o«n behoorlijke inrichting der stelling Amsterdam wordt wezenljjk zorg gedragen. Benoeming nu reeds van een kommandant van het veldleger ware ongewensebt met het oog op het diep ingrjjpende dier benoeming in de organisatie, die geheel veranderd kan wor den door aanneming der defensie-wetten. De heer Schepel betoogde dat z. i. alleen verdediging aan de zeezjjde mogeljjk is en dan geen verplichte krijgsdienst noodig was. In elk geval wenschte hij bevordering van vrij- willigen dienst en vrjjwillige oefening. De heer Domela Nieuwenhuis verklaarde tegen de begrooting te zullen stemmen op grond van het hooge eindcjjfer. Het verwon derde hem dat de deskundigen vernietigend oordeelen over den minister en toch voor de begrooting zullen stemmen. Naar aanleiding van opmerkingen van den heer Rutgers zou de minister overwegen geen extra-vergoeding toe te kennen aan officieren te Amsterdam, die te Nieuwer-Amstel wonen en beloofde hij alleen bjj uitzondering verlof te zullen geven aan officieren te Naarden om te Bussum te wonen. Nog kwam de heer Van der Loeff op tegen de wjjziging van het contract met de firma De Beaumont wegens transformatie van geweren, daar zjj dat contract zoo slecht had nageleefd. De minister verzekerde dat die wjjziging in het belang was van den staat. Het algemeen debat werd hierop gesloten. De heer Seyffardt, die verhinderd was de vergadering bjj te wonen, had verklaard zijne amendementen in te trekken. Bjj de artikelen drong de heer Domela Nieu wenhuis aan op uitbesteding van oorlogsdruk werk. Op de vraag van den heer Van Vljjmen ver klaarde de minister geen herziening van de pensioenwetten op 't oogenblik te kunnen toe zeggen. Aan den heer Van Kerkwjjk verklaarde de minister dat de generaal-majoor, kommandant der bereden artillerie op zjjn aanvraag op non activiteit is gesteld. Een motie van den heer Domela Nieuwen huis om over te gaan tot geleidelijke opheffing der pupillenschool werd niet ondersteund. Diens beweren dat het loon in de patroon- fabriek en andere werkplaatsen te Delft on- billjjk zou wezen en vloeken, razen en tieren daar regel zou zjjn werd ten stelligste door den minister tegengesproken. Aan den heer W. Cremers zeide de minister dat het gebeurde te Arnhem met een artillerist eenig is, en maatregelen genomen zijn om een niet te verwachten herhaling te voorkomen. Art. 58, toelagen aan geestelijken voor eeredienst bij militairen werd op verzoek van den heer Nieuwenhuis in stemming gebracht en aan genomen met 64 tegen 5 stemmen. Door den heer Rooseboom was een amende ment voorgesteld om den memoriepost voor het bouwen van een kazerne voor twee batal jons infanterie te Assen te doen vervallen. De minister achtte dien post noodig om te kunnen onderhandelen over exercitieterreinen. De kamer bleef niettemin vrjj. Er zouden geen uitgaven geschieden zonder nadere raadpleging met de kamer. Het amendemet is verworpen met 33 tegen 25 stemmen. De vestingbegrooting werd goedgekeurd en de oorlogsbegrooting aangenomen met 51 tegen 6, de beeren Zjjlker, De Mejjier, Viruly, Nieu wenhuis, Schepel en Heldt. opdat men wete tot wien men zich later om -eventueel noodige inlichtingen kan wenden. Ontbreekt de onderteekening, dan kunnen de tellers die alsnog verzoeken indien echter de persoon, die eene kaart behoort te ondertee kenen, dit niet kan of wil doen, kan de kaart ook zonder onderteekening worden aangenomen. Door de minister van binnenlandsche zaken zjjn eenige nadere voorschriften gegeven en eene toelichtende instructie aan de tellers toegezonden inzake de zevende tienjaarljjksche volkstelling. Op dp vraag om inlichting, hoe de vraag op de telkaarten omtrent het kerk genootschap moet worden beantwoord door de zg. doleerenden, merkt de minister op, dat de bedoeling is, dat zal worden opgegeven de gezindte of kerkeljjke gemeente. Om eene statistiek van onderverdeelingen te kunnen opmaken van ben, die tot geen wetteljjk erkend kerkgenootschap behooren, is het van belang, dat ook zjj, die geen wetteljjk erkend kerkge nootschap als het hunne opgeven, toch duideljjk doen blijken, tot welke godsdienstige gezind heid zij moeten gerekend worden te behooren. Tegen de opgave »geretormeerde gezindheid of »doleerende," of welke andere ook, waarvan de beteekenia bekend is, moet dus geen bezwaar gemaakt worden. Onderteekening van de telkaarten is wen- scheljjk, liefst door de hooiden der gezinnen, De minister van waterstaat heeft, zooals in 't kort is gemeld, aan de Tweede kamer in lichtingen verstrekt naar aanleiding van het verzoek van het college voor de zeevisscherjjen om met behandeling van het voorstel-Reekers te wachten. Vooropstellende dat z. i. het voorstel-Reekers niet beoogt zooals bet college meent om in het algemeen eene principieele beslissing uit te lokken over de wenschelijkheid van ge heels vrijheid van vischvangst op de Zuiderzee, maar alleen om te doen beslissen dat het in 1884 tijdelijk gegeven verbod om met den wonderkuil te visschen, niet langer mag wor den gehandhaafd, verklaart de minister der kamer niet te kunnen ontraden het voorstel- Reekers aan te nemen. Hjj beroept zich daartoe op het gezag van den wetenschappeljjken adviseur dr Hoek, dat de bestaande wetteljjke regeling weinig voor deel heeft afgeworpen en slechts voldoening is aan den wensch van de meerderheid der visschers, die den toestand te veel door den bril van bet eigenbelang bezagen. Het college neemt nu ook de regeling van 1884 niet langer in bescherming. Door aanneming van het voorstel-Reekers zal het Zuiderzee-vraagstuk echter niet zijn opgelost en moet de minister zich uitdrukkelijk voorbehouden nadere overweging van het voorstel van dr Hoek, dat de geheele beperking der visscherjj voorstaat, of van voorstellen van het college dat het hieromtrent niet eens is met dr Hoek. Maar intusschén behoeft het bestaande verbod niet te worden gehandhaafd Bjj koninkljjk besluit zjjn, met ingang van 1 Januari 1890, ter vervanging van de op 31 December 1889 aftredende en niet herbenoem bare leden van den geneeskundigen raad voor Zeeland tot leden van dien raad benoemddr. Q. J. M. Janssen, te WissekerkeP. M. De Ligny, apotheker te Middelburg G. A. De Looze, apotheker te ZierikzeeI. De Visser, heel- en vroedmeester te Stavenisse Th. F. Martin, heel- en vroedmeester te HulstM. N. Baert, apo theker te Vlissingen; mr. W. A. Van Hoek, te Middelburg en dr. J. C. Bolle, te Middelburg. en tot plaatsvervangende leden dr. J. E Callenfels, te Hulstdr. J. P. Berdenis van Berlekom, te Middelburgdr. J. M. Boom, te TholeD dr. J. Kosten de Bruyne, te Zierikzee dr. J. J. Couvée, te MiddelburgS. G. Nauta van der Gr jjp, te ZierikzeeL. K. van der Harst, te Middelburg en mr. A. P. Snouck Hurgronje, te Middelburg. Deze mededeeling dient ter verbetering van die in ons vorig nommer. Bij koninkljjk besluit is Willem Prins, te Velp, gemeente Rheden, met al zjjne wettige zoo manneljjke als vrouweljjke afstammelingen in den Nederlandschen adel verheven, met de praedicaten van jonkheer en van jonkvrouw. Verder is de adelborst der le klasse J. Birnie, dienende bjj het eskader in Oost-Indië, op zijn verzoek, eervol uit den zeedienst ontslagen, met den laatsten der maand, waarin dat besluit te zjjner kennis zal worden gebracht. Wjj ontvingen van het Zeeuwsch genoot schap der wetenschappen de tweede aflevering van Levensberichten van Zeeuwenzjjnde een vervolg op P. de la Rue Geletterd staatkundig en heldhaftig Zeeland, door P. Nagtglas. Deze aflevering vangt aan met een bericht omtrent P. Z. Faber en sluit met eene levens- beschrjjving van »meester" P. Kwekkeboom. Tot onderwjjzeres in de nuttige hand werken te Koudekerke is benoemd mej. De Dreu aldaar. Benoemd tot onderwyzer te Dordrecht de heer J. J. J. de Lange te Tholen. Uit zeven sollicitanten naar de betrek king van onderwjjzeres in de handwerken voor meisjes aan de openbare lagere school te St. Annaland is Woensdag door den gemeenteraad met 5 tegen 2 stemmen benoemd mej. C. Rjjnberg. Al de sollicitanten zjjn te St. Anna land woonachtig. In de gisteren gehouden openbare verga dering van den raad van state, afdeeling voor de geschillen van bestuur, werd behandeld het beroep, ingesteld door R. Platteenw te Terneuzen, tegen een besluit van burg. en weth. dier ge meente van 10 Sept. 1889, waarbjj hem vergun ning is geweigerd tot bet vergrooten van zjjne kalkblus8cherjj en bewaarplaats van onge- bluschte kalk. Rapporteur-staatsraad mr De Vries, 's Konings beslissing deelen wij later mede. In Westeljjk Zuid-Beveland circuleert een adres onder de landbouwers, waarin aan de Tweede kamer wordt verzocht het voorstel van den heer Bahlman betreffende een invoer recht op granen aan t« nemen. Woensdag werd te Heinkenszand Jacob Timmerman, in leven koster der Ned. herv. gemeente aldaar en oud-Btrjjder die met het metalen kruis versierd was van den jaie 1830—1831, op plechtige wjjze ter aarde besteld. Het lijk werd gedragen door de kerkeraads- leden. Door den heer mr. J. C. R. v. d. Bilt, bjj wien de overledene ruim 40 jaren als ge trouw tuinman werkzaam was geweest, werd aan het graf een waardeerende toespraak ge houden ook werd aan de groeve gesproken door den predikant Giltay van 's Heer Arends- kerke, terwjjl een familielid beide spre Iters dankte. De kwestie tusschen den veehandelaar uit Ellewoutsdjjk en een landbouwer, vermeld in ons nommer van Maandag, is in der minne opgelost. Beide hebben zich tevreden gesteld met een bedrag van 205. In de Woensdagavond te Yerseke gehouden raadsvergadering kwam onder de ingtkomen stukken voor de goedkeuring door Ged. staten van het gewjjzigde tarief der kaai- en haven rechten tot 1 Jan. 1894. Als lid van het algemeen armbestuur werd herbenoemd de heer W. van Oeveren Jr. Er werd besloten weder eene Nieuwjaarscol lecte te houden, teneinde het wenschen langs de deuren tegen te gaan. De heer Sandee stelde, vooral met het oog op de arbeidswet, voor, den leertjjd van de leerlingen der openbare scholen, die onlangs tot het voleindigde 13e jaar werd beperkt, met een jaar te verlengen, doch na besprekingen en bekomen inlichtingen trok de heer Sandee zyn voorstel in, om het over een halfjaar ongeveer weder te berde te brengen. Men schrijft ons uit Biervliet De geïsoleerde ligging onzer gemeente is bekend. Slechts van éene zjjde is zjj genaak baar door een goeden straatweg. Toch bezitten wjj eene dienstregeling der posterijen, waarover alle ingezetenen tameljjk tevreden waren. Nu niet meer. Sedert October is verandering ge komen, die geen verbetering mag genoemd worden. Wel het tegendeel. De laatste post- bezending die ons nug denzelfden dag gewordt, is die, welke met de morgen stoomboot Vlis singenBreskens van 10 uur vervoerd wordt, en waardoor wjj d j meeBte correspondentie uit bjjna gansch Zeelai d den eigen dag moeten missen. Vóór October arriveerde ook de cor respondentie, verzonden met de eerste namid dagboot, waardoor wy brieven uit Middelburg en andere langs de spoorljjn gelegen plaatsen, vóór 12 uur bezorgd, ook 's avonds konden ontvangen. Breskens, Hoofdplaat en Groede ontvangen ook de bezending der namiddagboot van 1 uur. Ditzelfde begeeren ook wij. Jaren achtereen waren wjj ook in het bezit van die dienstregeling, en nog kon die er zjjn, maar dan zou het rjjk zich de uitgave moeten getroosten van eenen tweeden bode HoofdplaatBiervlietIJzendjjke. Met Biervliet eene ellendige postregeling te bezorgen vermijdt men bovendien de kosten van een tweeden besteller. Geen plattelandsche gemeente mag met meer recht, om hare zeer verspreid wonende bevolking, ook dezen eiscb luider doen hooren. Wilde de directie onzer posterjjen de regeling op den vorigen voet brengen, voorzeker ware een voorname grief over stiefmoederljjke be handeling weggenomen. Wii hopen het. Beantwoording der iuterpcllatie-Van Dunne in zake Heerengracht- en Achtergracht-kwestie. De memorie, door den wethouder van fabri cage, den heer W. J. Sprenger, gisteren in de raadszitting voorgelezen, laten wij hieronder in haar geheel volgen. De vragen zjjn cursief gedrukt, terwjjl de daarop gegeven antwoorden direct volgen. le vraag Heeft men er wel aan gedacht dat de nivcllatie van het gedempte terrein aan vele ge breken mank gaat én of het niet noodig is in het smalle gedeelte van het Bastion eenen kleinen koker te leggen f Bjj de demping van het gedeelte sloot tus schen de Volderjjlaagte en het Noordplein is er in de eerste plaats naar gestreefd de sloot te dichten. Daarna wordt het gedempte geni velleerd op de wjjze als met het voltooide gedeelte tusschen het Seisplein en Volderjj laagte heeft plaats gehad. Is alles gedempt en behoorlijk genivelleerd, dan schjjnt het leggen van eenen koker in het smalle gedeelte van het Bastion niet noodzakelyk. In het door den raad op advies van de commissie van fabricage vast gestelde plan van het werk trouwens is zoo danig» koker niet opgenomen. 2e vraag Hebben burgemeester en wethouders juist onderzocht de mogelijkheid om het riool van de Noordpoortstraat le brengen op het stadsriool, dat bij de manege uitkomt t Het denkbeeld om het riool van de Noord poortstraat op het sfadsriool, dat bjj de manege uitkomt, te brengen is verscheidene malen door burgemeester en wethouders onderzocht, be sproken en telkens als ondoelmatig en wegens de groote kosten opgegeven. De aanleg van een kanaal, die verbinding daarstellende en geraamd op 6760, is het laatste in 1882 ter sprake gebracht bjj een voorstel van de commissie van fabricage, in zake verbetering van de Heerengracht en als- toen door den raad verworpen. 3e vraagWelke maatregelen willen burge meester en wethouders nemen om den bij de Hee rengracht geschapen ongezonden toestand te doen beëindigen Tot het nemen van andere maatregelen dan die welke thans worden toegepast zullen burgemeester en wethouders voorshands niet overgaan. Welke maatregelen zjj in het belang der openbare gezondheid aldaar zullen nemen of voorstellen kunnen zjj nog niet opgeven. Yeel, zoo niet bjjna alles, hangt te dien aanzien af van hetgeen in de a. g. nieuwe politie-verordening omtrent de wjjze van be waring en rerwjjdering der faecaliën in de gemeente zal worden bepaald. Wordt bjjv. toepassing van het tonnenstelsel verplichtend gesteld, dan bestaat er wel vol doende zekerheid dat het spoel- en hemelwater buiten, voor de openbare gezondheid, schadelijke aanraking blijft met faecaliën. Nieuwe werken behoeven dan, met het oog op de faecaliën, niet te worden aangelegd en voor niemand zal het dan bezwaar opleveren om op eenig riool of eenige gracht eene uit- loozing voor hemel- en spoelwater te ontvangen. De moeieljjke thans tusschen buren bestaande afhankelijkheid te dien aanzien komt dan niet meer voor. Wordt toepassing van het tonnenstelsel niet verplichtend gesteld en daarmede de zekerheid niet verkregen dat beerputten of sekreten niet te geljjk met hemel- of spoelwater op gemeente riolen of graenten (waarnaar geene faecale stoffen mogen worden gevoerd) uitloozen, dan blykt, bjj bestendiging van den tegenwoordigen toestand der afvoermiddelen, de uitvoering van het raadsbesluit van 18 Juli 1888 no 15 hoogst moeieljjk en leidt zjj noodzakelyk tot vele onbillijkheden tegenover hen, die zelf wel het tonnenstelsel willen invoeren, maar wier buren dit niet willen. En geldt dit reeds van het betrefckeljjk weinig bevolkte, ruim gebouwde gedeelte der gemeente benoorden de Heerengracht, hoeveel moeiljjker zal de toepassing van een besluit als dat van 18 Juli 1888 no 15 niet zjjn t°n aanzien van het b. v. veel grootere, meer dicht aaneengebouwde en ruimere bevolkte gedeelte bezuiden de Heerengracht (begrepen tusschen de Noordetraten, Langeviele, Penninghoeksin- gel en Molenberg) waar hemel en spoelwater, al of niet met faecaliën vermengd, naar da gracht worden afgevoerd. Alleen by niet verplichte in« voering van het tonnenstelsel zullen burg. en weth. het alzoo in ernstige

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1889 | | pagina 1