N°. 270.
132e Jaargang.
1889.
Donderdag
14 November.
Zuster Martha.
Aankondiging.
Deze courant verschijnt d a g e 1 k
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.—;
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentïën20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop
betrekking hebbende dankbetuigingen: van 17 regels 1.50;
iedere re°-el meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behooren 3 Bijvoegsels.
BEKENDMAKINGEN.
Middelburg 13 November.
9 FEUILLETON.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
RECHTSZAKEN.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Burgerlijke stand.
MIDDEL
mm.
Tbermometer.
Middelburg 13 Nov. vm. 8 u 36 gr.
m. 12 u 45 gr. av. 4 u. 44 gr. F
Verwacht verand. wind.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij te Tholen: W. A. van Advertentïën
Nieuwenhhijzen en te Terneuzen M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te een um
advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar te Rotterdam, de Gebr. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de la Mar Azn, te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dattbe Cie., John F. Jones, opvolger. j zjj des avonds nog worden opgenomen
Plaatsing van een Gasmotor.
De burgemeester en wethouders; van Mid
delburg,
gezien de artikelen 6 en 7 der wet van den
2 Juni 1875 Staatsblad no 95) tot regeling van
het toezicht bij het oprichten van inrichtingen,
welke gevaar, schade of hinder kunnen ver
oorzaken
maken bekend
dat ter gemeente-secretarie ter visie is gelegd
een verzoek met bijlagen van C. P. Itefeber
om in en ten behoeve van zjjne smidswerk
plaats in het perceel wijk O no 110 bij de
voormalige Dampoort, een gasmotor van éen
paardenkracht te mogen plaatsen en in wer
king brengen
dat op Dinsdag den 26 November a. s.,
des namiddags te half 2 uren, ten raadhuize
dezer gemeente, gelegenheid zal worden gege
ven om tegen dat verzoek bezwaren in te bren
gen en die mondeling of schriftelijk „toe te
lichten.
Middelbvtrg, den 12 November 1889.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
SCHORER.
De Secretaris,
A. DE VDLDER VAN NOORDEN.
De burgemeester en wethouders der gemeente
Middelburg brengen ter algemeene kennis, dat
de ligger met de kaart der wegen en
voetpaden in de gemeente Middel
burg, zooals die gewijzigd zijn bij hun be
sluit van 21 Augustus jl. en welke wijziging
door den raad dier gemeente dd. 7 October
daaraanvolgende voorloopig is vastgesteld, op
den 7en November 11. door Gedeputeerde staten
van Zeeland, ingevolge art. 20 van het re
glement op de wegen en voetpaden in deze
provincie is vastgesteld.
Middelburg, den 12 October 1889.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
SCHORER.
De secretaris,
A. DE VULDER VAN NOORDEN.
Het verslag der Tweede kamer over het
hoofdstuk Marine vangt aldus aan.
Onderscheiden leden hadden bij kennisneming
van het hoofdstuk der begrooting geen gunsti-
gen dunk ontvangen van het >financieel beleid"
des ministers. Bedenkelijk achtte men de ziens
wijze, dat, waar andere zee-mogendheden tot
het bouwen van nieuwe vaartuigen overgaan,
Nederland wel gedwongen zou zijn te volgen.
Gaarne gaf men toe, dat bij de behandeling
van het budget voor de marine rekening moet
gehouden worden met onze positie als koloniale
mogendheid, doch er moet ook rekening ge
houden worden met onze financieele draagkracht.
Wanneer men het voorbeeld van groote zee
mogendheden ging volgen, dan zouden, vreesde
men, de steeds klimmende uitgaven in den lande
een reactie doen ontstaan en zelfs tegen het
Uit het Fransch
van
CHARLES EPHEYRE.
toestaan van het noodzakelijke bezwaar wor
den gemaakt.
Het vertrouwen in 's ministers financieel be
leid was voorts niet versterkt door zijn houding
met betrekking tot den bouw van een pantser-
dekschip. De minister erkende geweten te
hebben dat zijn aanvraag van 2.100.000 onvol
doende was, doch dit uit .voorzichtigheid" niet
te hebben medegedeeld. Die .voorzichtigheid"
werd gelaakt. Men vroeg of de minister bij
het opmaken van zijne begrooting zich voldoende
rekening gegeven heeft van de niet te vermijden
omstandigheden, die het eindcijfer daarvan
zullen verhoogen.
Evenmin was het vertrouwen van tal van
leden in .het stelsel des ministers" versterkt,
sinds deze van stelsel was veranderd. Gaarne
zou men inlichtingen ontvangen omtrent de
vorderingen, welke zijn gemaakt met den bouw
van die schepen, waarvoor het geld reeds is
toegestaan en ook omtrent de vraag, of de
proefneming betreffende de .Schwartzkopf-
torpedo" was beëindigd.
VIII.
Zijn vrees bedwingende, trad Lourens echter
toch weer aan het venster, en tegen den muur
geleund, boog hij een weinig voorover, als keek
hij in esn afgrond. Ja, het was Angèle, hjj
hoorde het zand onder hare voetstappen
kraken.
Een geestverschijning is niet zoo duidelijk.
Neen 1 het is geen spookgestalte want Lourens
voelt dat hij in het bezit van al zijne geest
vermogens is 'en geheel meester van zijn wil.
Zij had haar nonnenkap niet op, Haar lang
haar, dat nog niet afgeschoren was, hing los
naar achteren. Zij was in een lang wit ge
De Rotterdamsche Lloyd heeft besloten over
te gaan tot den bouw van twee nieuwe stoom
schepen, welke later zullen vervangen de twee
stoomschepen, toebehoorende aan de stoom
vaart-maatschappij Rotterdam, die voorloopig
nog in deze lijn varen. Met het oog op een
te sluiten mailcontract, wenscht zij langzamer
hand schepen van grootere snelheid te verkrijgen.
De schepen zullen gebouwd worden bij de kon.
maatschappij de Schelde te Vlissingen.
De vergadering van aandeelhouders heeft
directie en commissarissen volmacht gegeven
tot het sluiten van eene leening. (N.R.Crt.)
Naar aanlpiding van het plan om te Rot
terdam wachtkamers zonder sterken drank op
te richten, ten bate van werklieden, die op
werk wachten, deelde voor eenigen tijd ds.
E. J. W. Koch te Scheveningen in De Volks
vriend het een en ander mede omtrent volks
leeskamers in Amerika, die daar een machtig
middel zijn om 't volk uit de herberg te hou
den. Daaromtrent werd hem door een vriend
geschreven
.Bestonden er in ons land goed ingerichte
en bijna den ganscben dag opengestelde lo
kalen, waar ieder zoowel boeken als dagbladen
kon lezen, ik twijfel er niet aan, of menigeen,
die nu zijn vrijen tijd doorbrengt in de her
berg, zou dit dan ook doen in de leeskamer.
.In Noord-Amerika treft men die zelfs op
kleine plaatsen aan. Ieder is er welkom en
men heeft er nooit over wanordelijkheden te
klagen. De leeskamers verschaffen aan velen
een heerlijke uitspanning en ongetwijfeld een
zeer groot nut. In die kamers, die ook vrouwen
bezoeken, wordt niet gerookt, en niet anders
dan goed drinkwater in den zomer veelal
door ijs afgekoeld gedronken. Aanleiding
tot het maken van vertering is er dus niet
tot het gebruik van iets wat der gezondheid
kan schaden evenmin."
De briefschrijver meent, dat de zaak in ons
land eenigszins gewijzigd kon worden toege
past, o. a. zou er gelegenheid kunnen gegeven
worden een kop koffie te drinken. De heer
Koch voegt daarbij
»Ik voor mij erken, dat ik de oprichting van
dergelijke gelegenheden tot nuttige en doel
matige ontspanning ook in Nederland als een
groote zegen zou beschouwen, en dat zij ons
waad gehuld en over dat witte kleed hing
een dikke, zwarte mantel, zooals de herders
in die streek dragen, die tot op den grond
sleepte.
Zonder eenige aarzeling begaf Angèle zich
naar het venster van Lourens en zei op fluis
terenden toon
.Lourens, wees niet bang, ik ben het!"
.Gij, Angèle, gij
Hare oogen waren gesloten en toch liep zij
flink door, als zag zij alles om zich heen.
».Ja, zeker ik ben het. Gij zijt niet in
de kapel gekomen van daag. En nu kom ik
bij u, zooals gij ziet. Reik mij de hand en
help mij naar binnen. Men zou mij kunnen
zien en gij begrijpt dat ik niet gezien wil
worden."
.Welk een onvoorzichtigheid 1" mompelde
hijmaar stak haar toch de hand toe. An
gèle leunde te nauwernood op zijn arm en
wipte ving en luchtig de kamer in.
.Het is koud", zei ze zich tegen hem
aandrukkende, «warm mij eerst een weinig" en
eer hij het kon verhinderen wierp zjj zich
rillende en bibberende in zijne armen en liet
het hoofd op zijn borst rusten.
streven indirect in de hand zouden werken
door de gelegenheid, ons in de leeskamer ge
boden, om onze beginselen bekend te maken
en ingang te verschaffen, is voor rui) boven
eiken twijfel verheven."
Nieuw is dit onderwerp niet. lnonsnommei
van Maandag 9 Januari 1888 werd reeds door
ons een opstel aan die volksleeszalen in Frank
rijk, Groot Brittanje en Amerika gewijd.
In de Maandag te Utrecht gehouden elfde
jaarvergadering der Unie, een school met den bijbel,
werden tot bestuursleden gekozen in de vaca-
ture-Noordtzij, ds. J. van Andel, enindevaca-
ture-Elshout, A. baron v. Dedem.
Een motie om niet bij de Eerste kamer aan
te dringen op aanneming der schoolwet, werd
met algemeene stemmen aangenomen.
Dit besluit rust op de volgende overwegingen
dat het een beleediging zou zijn voor de
Eerste kamer der staten-generaal te onder
stellen, dat dit college ook thans nog zijne
goedkeuring zou kunnen onthouden aan een
wetsontwerp, waaraan van allerlei zijden de lof
van groote gematigdheid is gegeven hetwelk
de goedkeuring verworven heeft van een groot
aantal leden der Tweede kamer, uit alle par
tijen 't welk een halfjaar geleden ten aanboore
van de kiezers door vele liberale bladen uit
bundig geprezen is, juist op bet oogenblik dat
de verkiezingen voor de Provinciale staten
moesten plaats hebben, opdat de kiezers zouden
begrijpen, dat zij gertistelijk liberalen voor die
Staten konden kiezenen 't welk tegemoet
komt aan de wenscben van dat groote gedeelte
der natie, dat reed3 sedert jaren en steeds in
grooteren getale zijn bepaalde afkeuring van
de beginselen der bestaande schoolwetgeving
beeft te kennen gegeven, niet slechts door
petitioneeren en stemmen, maar, wat oneindig
Ogff., cl O
ill ïffAnPn
schats, om hunne kinderen te kunnen onttrekken
aan de huns -inziens verderfelijke werking van
de openbare school
dat het volkomen onnoodig is dat college
erop te wijzen, dat het aanhangig wetsvoorstel,
't welk niet in het allerminste de gelegenheid
om goed openbaar onderwijs te ontvangen, voor
wien ook, verkort, enkel meer ruimte van be
weging verzekert aan hen, die van ander
onderwijs willen gebruik maken; en dat de
verwerping er van feller dan ooit le voren den
schoolstrijd zal doen ontbranden
dat immers zoowel het een als het ander ook
den minst ver ziende in het oog springt.
Te Utrecht werd Zondag eene bijeenkomst
gehouden, belegd door zeven heeren uit Am
sterdam, en bijgewoond door ruim honderd
personen uit verschillende streken des lands,
vertegenwoordigers van kiezers-, onderwijzers-
en werkmansvereenigingen. Het doel was be
spreking van de aanhangige onderwijswet. De
geest was over 't algemeen tegen aanneming
door de Eerste kamer. Verschillende middelen
werden besproken, om aan die meening uiting
te geven. De meerderheid vond het wenschelijk,
om in verschillende plaatsen door openbare
vergaderingen tegen de aanneming der wet door
de Eerste kamer te getuigen, doch liet de nadere
uitvoering over aan eene commissie van 15 leden,
die dc in de vergadering uitgesproken wenken
daarbij in aanmerking zal nemen.
»Is het nu niet goed dat ik gekomen
ben Gij waart voornemens weg te gaan
zonder mij goeden dag te zeggen, ondankbare.
Zoodra gij het raam opendeedt, heb ik u ge
zien. Die andere, Martha, sliep gerust. Toen
ben ik stilletjes opgestaan. Alles was in rust.
Inderhaast deed ik dit kleed aan en sloeg
dezen mantel om. Bij ons zijn de deuren niet
gesloten, zoodat ik gemakkelijk naar buiten
kon komen. Te middernacht loopt er niemand
op straat, en wie zou mij berkend hebben
In alle geval heeft niemand mij gezien of
gehoord en nu ben ik zoo gelukkig, want ik
ben bij u."
.Welk een onvoorzichtigheid Welk een
onvoorzichtigheid 1" herhaalde hij. Haar hoofd
rustte aan zijn borst en ondanks zijn mooie
voornemens liet hij zich door zijn verliefdheid
meesleepen en overdekte haar voorhoofd en
haar met vurige kussen. Zij glimlachte en
liet hem begaan.
.Gij stondt voor het raam en hebt mij
geroepenik zou niet gekomen zijn als gij
mjj niet geroepen hadt. Maar gij hebt gezegd
.Kom 1" Ja, ik heb het heel goed gehoord,
ik heb u begrepen en hier ben ik."
Bij koninklijk besluit is benoemd tot hoog
leeraar in de faculteit der rechtsgeleerdheid
aan de rijks-universiteit te Groningen, om
onderwijs te geven in het burgerlijk recht, het
handelsrecht en de burgerlijke rechtsvordering,
rar P. Pet, te Amsterdamen
met ingang van den dag waarop de hooglee
raar mr P. Pet zijne lessen zal aanvaarden, de
hoogleeraar aan de rijks-univerBiteit te Gro
ningen, mr N. K. F. Land, ontheven van het
geven van onderwijs in het burgerlijk recht,
het handelsrecht en de burgerlijke rechtsvor
dering, en heiast met het onderwijs in het
Romeinsche recht en zijne geschiedenis.
Verder is de officier van gezondheid lste kl.
bij de zeemacht dr J. M. Korver, ter zake van
in en door den dienst ontstane lichaamsgebre
ken, op pensioen gesteld, ad f 1400 met eene
verhooging van 300 'sjaars.
Na de sluiting der driejaarlijksche ten
toonstelling van schilderijen te Amsterdam
werd nog verkocht de schilderij van onzen
stadgenoot, den heer Willem J. Sehütz, getiteld
Aan het Strand.
Mejufvrouw Pia von Sicherer zal den 27
Januari ook meêwerken op een concert, dat te
Rotterdam zal plaats hebben.
Aan de Zwolsche Crt. schrijtt men
De Rotterdamsche Gids, het blaadje dat de
programma's t evat van de tooneelvoorstel-
lingen, bracht dezer dagen het bericht, dat de
vereeniging het Nederl. Tooneel te Amsterdam
bij het afioopen van haar contract, in April
1891, met de gemeente Amsterdam, het be
spelen van den stadsschouwburg niet zou
voortzetten. Reeds werd er conrnken van een
combinatie Stumpff-Bouwmeester- Kreukniet
Ware het niet dat eenige bladen het bericht
hadden overgenomen, ik zou er hier geen ge
wag van maken. Het bevat twee onjuistheden
het contract is verleden jaar September voor
3 jaar vernieuwd. In het afgeloopen jaar
heeft men niet te klagen gehad over weinig
belangstelling van het publiek; de drukkende
subsidie van 10 a 15 mille 's jaars aan de
Rotterdammers is vervallen en met het perso
neel zijn voor de vereeniging voordeeliger
contracten afgesloten. Hoe zou de raad van
beheer nu al het plan kunnen hebben om over
2 jaar niet te continueeren Wat de com
binatie betreft waarvan .men" spreekt wel,
zij die met Amsterdamsche tooneel-toestanden
bekend zjjn zullen weten, dat er nooit een
combinatie gevormd kan worden waarvan
Stumpff en Kreukniet beiden deel uitmaken.
Maandag is in het Deutsche Volkstheater
te Weenen de bekende tooneelspeler Ferdinand
Dessoir op het tooneel plotseling krankzinnig
geworden, zoodat men de gordjjn moest laten
vallen.
Vrijdag jl. verscheen het hoofd der school
te Lamswaarde voor den raad der gemeente
Hontenisse, teneinde zich te verantwoorden om
trent eene tegen hem wegens overtreding
van art. 33 der schoolwet ingediende klacht.
.Neen, ik heb je niet geroepen, Neen!''
zei hij en trachtte haar weg te duwen. Maar
zij greep zijne beide handen en klemde zich
aan hem vast.
.Wat ik u bidden mag," sprak zij op
smeekenden toon, .wat ik u bidden mag, Lou
rens, wees niet zoo hardvochtig tegen mij.
Helaas 1 ik ben niet mooi noch bekoorlijk
zooals de vrouwen die gij bemind hebt, maar
o ik zal u zoo lief hebbenBedenk dat gij
alles voor mij zijt, mijn heer, mijn koning, mijn
meester, mijn afgod. Lourens, heb medelijden
en bemin mij 1"
Hij kende den geheelen omvang van zijn
invloed op haar. Hij wist dat hij met zijn
machtige hand in haar ziel aangename of
bloedige beelden opwekken, vreeselijke of liefe
lijke tooneelcn kon opwekken dat hij haar
kon doen ontwaken of in een diepen doodslaap
doen verzinken misschien ook, wie weet het
haar alles doen vergeten, die liefde in haat
veranderen. Dat lieve schepsel, dat tot hem
gekomen was, bijna zonder geroepen te zijn,
had hij volkomen in zijn machthet was een
spookgestalte die hij met éen woord, éen tee-
ken in het niet kon doen terug zinken. Maar
De heer Butselaar wist zich naar men ons
schrijft volkomen te rechtvaardigen, waarna
het bestuur hem dank zeide voor zijne inlich
tingen en verklaarde, dat de zaak daarmee als
geëindigd kon worden beschouwd.
Beroepen tot predikant bij de N. H. ge
meente te Wageningen de heer Ph. Peter te
Waddingsveen.
De ambtenaar van het O. M. bij de recht
bank te Heerenveen eischte Dinsdag tegen
notaris d. V. te Munnekeburen, aangeklaagd we
gens verduistering van gelden, zes maanden
gevangenisstraf en ontzetting uit zijn ambt.
Ter vervanging van J. Perre, op verzoek
eervol ontslagen, is met ingang van 16 Nov.
benoemd tot brievenbesteller aan bet postkan
toor te Middelburg C. A. de Keijzer.
Het ss. Prins Hendrik, van de Maatschappij
Zeeland, thans nog liggende aan de werk
plaatsen der Nederlandsche stoombootmaatschappij
te Rotterdam, alwaar het van nieuwe ketels ia
voorzien, zal einde dezer week naar Vlissingen
terugkeeren en in den loop der volgende ■week
weder in dienst worden gesteld.
Dinsdagnamiddag is te Vlissingen eene
koe, die op den dijk bij den Nieuwen molen
graasde, plotseling dood neergevallen. Bij
onderzoek bleek dat zich in de maag een vrij
groote stopnaald bevond. Naar wij vernemen
is het vleesch afgekeurd.
Het dier behoorde aan den sleper P.
dw l;u will11l._r _aj-
goed als geweken. De school is Maandag
heropend. Op het dorp Kattendijke zelf, dat
op een half uur afstand gelegen is, breiden
zich nu de mazelen uit.
Door den gemeenteraad van Scherpenisse
is met vier van de zes stemmen benoemd tot
bewaarschoolhouderes aldaar mej. Maatje Boo
gaard van Scherpenisse.
De gemeenteraad van Ouwerkerk heeft
tot wethouder benoemd den heer Joh8. Romeijn,
in plaats van den heer B. Giljam die als zoo
danig zijn ontslag had genomen.
Door den gemeenteraad van Axel is den
heer A. de Fouw eervol ontslag als gemeente
geneesheer verleend, onder dankbetuiging voor
de door hem aan de gemeente gedurende een
tal van jaren bewezen diensten, en besloten de
jaarwedde van den op te roepen gemeente
geneesheer, tevens belast met de kostelooze
vaccinatie en den doodschouw, te bepalen op
800 met de verplichting om zelf de genees
middelen te leveren.
Van 12 en 13 November.
Middelburg, GetrouwdC. P. Beaufort,
jm. 23 j. met J. M. Sanderse, jd. 23 j.
Bevallen M. van Gelder, geb. Van Leerdam
d. P. Gabrielse, geb. Roel se, z. E. Leijnse, geb
Bosschaart, z. C. J. M. Pennock, geb. Timans, z.
hij onderwierp zich niet aan dat smartelijke
offer.
De kille nachtlucht drong in zijn kamer
hij huiverde en sloot het vensterwant hjj
was koud in merg en been. Daarop stak hjj
een kaars op, wier flikkerend schijnsel een
bleek fantastisch licht op Angèle wierp.
Tegen den schoorsteenmantel geleund hoorde
hij Angèle staande aan, zonder te antwoorden,
zonder te denken zelfs. Hij was geheel mach
teloos. Ja dat is de ware liefde, de alles be-
heerschende liefde, de eenige die verdient, dat
men voor haar leeft. Nooit zal hij weer met
zulk een toewjjding, met zulk een onbegrensde
teederheid bemind worden. Wie weet
of dat niet de sleutel van het groote geheim
is De priesters van Iris, de derwischen van
Thibet en de geleerden van Europa hebben
niets kunnen ophelderen, omdat zij datgene,
dat alleen wonderen kan doen: de vernietiging
van den wil in de liefde, niet bezaten.
(lvyordt verv
olgd!)