N°. 267.
132e Jaargang.
1889.
Maandag
11 November.
Zuster Martha.
Deze courant verschijnt d a g e 1 fj k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.—J
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentïën": 20 cent per regel. Bij abonnement lager:
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop
betrekking hebbende dankbetuigingen: van 17 regels 1.50;
iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte:
BEKENDMAKINGEN.
Plaatsing van gaskrachtmachines.
Middelburg 9 November.
FEUILLETON.
CHARLES EPHEYRE.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Mil RAW.
Thermometer.
Middelburg 9 Nov. vm. 8 n 53 gr.
ai. 12 n 58 gr. av. 4 u. 56 gr. F
Verwacht W. wind.
Agenten te Vliaaingen: P. Gr. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij te TholenW. A. van Advertentïën
Nleuwenhuijzen en te Terneuzen M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenala de moeten des namiddags te een uur
advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar te Rotterdam, de Gebr. Belineante, te 's Gravenhage, en A. de la Mar Azn, te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parps en Londen, de Compagnie générale de PublicitéétrangèreG.L.daube&Cie., John F. Jones, opvolger. j zjj des avonds nog worden opgenomen
De burgemeester en wethouders van Mid
delburg,
gezien de artikelen 6 en 7 der wet van 2
Juni 1875 {Stbl. no 95) tot regeling van het
toezicht bij het oprichten van inrichtingen,
welke gevaar, schade of hinder kunnen ver
oorzaken
maken bekend
dat ter gemeente-secretarie ter visie is gelegd
een verzoek met bijlagen van Joltan Bou-
ilewijnte tot het op de binnenplaats van
het gebouw der sociëteit de Vergenoeging op de
Groote Markt alhier, wijk K no 165; 166, plaat
sen en in werking brengen van eene gaskracht-
machine van twee en eene van vier nominale
paardenkrachten, welke machines moeten die
nen tot het afzonderlijk of gezamenlijk bewegen
van eene dynamomachine, die den noodigen
electrischen stroom zal leveren voor de elec-
trische verlichting van de lokalen en vertrekken
van bovengenoeftnde sociëteit;
dat op Vrijdag den 83 November a. s.,
des namiddags te half 2 uren, ten raadhuize
dezer gemeente, gelegenheid zal worden gegeven
om tegen dat verzoek bezwaren in te brengen
en die mondeling of schriftelijk toe te lichten.
Middelburg, den 8 November 1889.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
S C H O R B R.
De Secretaris,
A. DE VULDER VAN NOORDEN.
Bij kon. besluit is aan H. Kayser, op zijn
daartoe gedaan verzoek, eervol ontslag verleend
als kantonrechter-plaatsvervanger in het kan
ton Goes.
Verder is bij het personeel van den genees
kundigen dienst der landmacht benoemd tot
officier van gezondheid 2e kl., de student in
de geneeskunde (arts) C. G. Vermaas en is de
met verlof hier te lande aanwezige kapitein
der infanterie van het leger in Ned.-lndië A.
F. A. Schultze, op zjjn verzoek, met ingang
van 1 Dec. 1889, eervol uit Zr Ms militairen
dienst ontslagen, met toekenning van pensioen.
Door het gerechtshof te 's Gravenhags is, ter
aanvulling van eene vacature van raadsheer in
dat college, opgemaakt de navolgende alpha-
betische ljjst van aanbeveling mr J. W. Karsten,
rechter in de arr,-rechtbank te Rotterdam
mr J. B. J. N. ridder De van der Schueren, rechter
in gemelde rechtbank, en mr L. A. A. van
Wensen, vice-president der arr.-rechtbank te
Amsterdam.
De berichtgever, die der N. 11. Crt. de be
noeming van den heer J. H. Nivel tot secre
taris, plaatsvervangend directeur-generaal der
Maatschappij tot .exploitatie van staatsspoorwegen
mededeelde, houdt de juistheid van zijn bericht
staande, ondanks de tegenspraak, die het ge
vonden heeft.
Uit het Fransch
van
VI.
Den volgenden middag stelde Lourens won
deren van diplomatie in het werk om de
wandeling zooveel te bekorten dat men nog
bjj daglicht thuis kwam en het gelukte hem
vrjj wel. Om vier uur waren zij weer op het
kasteel; maar hjj ging niet naar zijn kamer.
Voorzichtig om zich heen ziende, als vreesde
hjj bespied te worden, sloeg hij den weg naar
de kapel in, en toen hij niemand ontwaarde
trad hjj binnen. Hjj dacht er niet aan om
zich te verbergen, maar wilde toch niet ge
zien worden. Hjj had in de schaduw, op een
bank achter den preêkstoel plaats genomen
en wachtte daar met een kloppend hart, even
gejaagd alsof het een rendez-vous met een ge
liefde gold.
De ondergaande zon wierp roode, blauwe,
groene stralen door de ruiten en in het nede
rige kerkje heerschte een groote kalmte en
plechtige stilte. »Zoo beginnen de ergste
dwaasheden", dacht Lourens. »Zou zjj kom8n
Het wordt dan ook nu door andere bladen
bevestigd. De heer Van Dujjl, reeds in betrek
king bjj genoemde maatschappij, zal wor
den belast met de leiding van de werkzaam
heden der afdeeling secretarie.
Wjj vestigen nog eens de aandacht onzer
lezers op de verzameling aquarellen van mej.
Elisabeth Verwoert te Amsterdam, tot en met
Maandag in het Kunstmuseum alhier tentoon
gesteld. Onder de drie-en-veertig geëxposeerde
teekeningen vindt men landschappen, zeege
zichten en stillevens, waaronder vooral, dunkt
ons, de zeegezichten van het talent van mej.
Verwoert getuigenis afleggen. Wjj kunnen niet
anders dan onze lezers dringend uitnoodigen
een bezoek te brengen aan het Kunstmu
seum. Voor de exposante hopen we dan
tevens, dat zich onder de bezoekers ook koo-
pers zullen bevinden. Zelden toch komt de
gunstige gelegenheid voor om voor zulk een
billijken prjjs als hier geboden is zich een
flinke teekening aan te schaffen.
Men schrjjft ons uif Goes
Zooals wjj vroeger reeds mededeelden herdenkt
a. Zondag de heer A. van Schelven, hoofd van
school B alhier, den dag, dat hjj 25 jaren ge
leden tot onderwjjzer werd aangesteld.
Met betrekking tot dit jubilé valt nog het
volgende te melden.
De jubilaris was het eerst in zjjne geboor
teplaats Zierikzee in betrekking, later te Oud-
Beijerland, vervolgens eenigen tijd te Zierikzee,
om, na de hoofdakte behaald te hebben, 4 Dec.
1870 te 's Gravenpolder als hoofd der school
op te treden. 1 Nov. 1876, dus 13 jaren ge
leden, trad de heer Van Schelven te Goes in
functie. Dat zijn werk zeer wordt gewaar
deerd, is algemeen bekend. Dat kunnen de
velen uit den mingegoeden burgerstand
getuigen, die de heer Van Schelven voorthielp
om, na zjjne school verlaten te hebben, aan de
H. B. school of elders onderwijs te ontvangen
en die thans een flinke betrekking in de maat
schappij bekleeden. En niet alleen de kinderen,die
vlug in 't leeren zjjn, hielp hjj voort, maar ook
minder met geestesgaven bevoorrechten trachtte
hij op te wekken en tot volharding te bewegen,
terwjjl hjj ongelukkigen eene plaats aan oplei
dingsscholen wist te bezorgen. Het willekeurig
verzuim, veelal in slordigheid der ouders zijn
oorzaak vindend, bestreed hjj zooveel hij dit kon.
De heer Van Schelven is daarenboven een
man uit éen stuk, die niet tevreden is met
zjjn leerlingen onderwijs te geven voor de
school maar hen ook tracht te vormen tot
nuttige leden der maatschappjj.
Geen wonder dat zjjne leerlingen en vele
Goesenaars den feestdag van dezen onderwijzer
niet onopgemerkt zullen laten voorbjjgaan.
De heer G. C. C. Bethe, te Zierikzee, is
benoemd tot onderwjjzer in de Fransche taal
Waarom niet? Zjj komt immers eiken
avond
>Daar viel de deur der kapel dicht. Ja,
dat was zuster Martha. Zjj ging met langzame
schreden naar het orgel. Toen stond Lourens
op en deed een paar stappen vooruit. Zjj
slaakte even een kreet van verrassing en zei
»0, pardon, ik meende alleen te zjjn
»Ik moet u om verschooning vragen,
zuster", mompelde Lourens verlegen. »Gij hebt
gisteren zoo mooi orgel gespeeld dat ik u van
avond gaarne nog eens zou hooren. Als het
onbescheiden is, zal ik heen gaan."
»0, mijnheer", zei ze lachend, »ik geloof
dat gjj met mij spot. Gjj speelt zelfs zoo
goed dat ik, bij u vergeleken, niet meer dan
scholier ben.
»Neen, waarljjk niet; ik speel niet zoo
als gjj denkt. Maar ik heb het zeldzame
voorrecht genoten van les te krijgen van een
groot kunstenaar en aan hem heb ik het
weinige dat ik weet te danken. Als gjj het
goed vindt, zuBter", vervolgde hjj voor het
orgel plaats nemende, >zal ik beginnen, dat
zal u moed geven. Gjj hebt immers eergisteren
avond het Ave Maria gespeeld Welnu Dat
moet men zóo inzetten. Men moet terstond
bjj de eerste accoorden een hoogere ingeving
voelen trillen, een kreet van dankbaarheid
een uiting van eindelooze teederheid. Het is
een plechtig offer, de wierook van een nederig
innig gebed dat langzaam en statig naar den
aan het instituut van den heer dr Brujjnings
Ingenhoes te Hoorburg.
Beroepen bjj" de chr. ger. gemeente te
Oud-Vosmeer ds C. Steketee, te Veere.
Een predikant, die een traktement heeft
van slechts duizend gulden, vroeg dezer dagen
aan het ministerie van financiën verlof, om in
de formulieren van het schoolgeld »predikants-
zoon" te mogen veranderen in »predikants-
dochter", ten einde voor zijn dochtertje, dat
bjjzonder goeden aanleg heeft voor de studie
in de letteren, deze kleine toelage te mogen
ontvangen. Het schoolgeld is ingesteld om
predikanten testeunen in het geven van
eene opvoeding naar hun stand, aan hunne
kinderen. Maar het verzoek is van de hand
gewezen, met beroep op het kon. besluit 1 Aug.
1816 no. 65.
Het kerkgenootschap der Oud-Bisschoppelijk
Cleresie, ook wel dat der Jansenisten genoemd,
is in de laatste jaren in betrekkingen getreden
met de »oud-katholieken", die zich, na het vast
stellen van het dogma der onfeilbaarheid in
1870, in Duitschland en Zwitserland vaD de
katholieke kerk hebben afgescheiden en wier
beroemdste woordvoerder prof. Döllinger is.
In September van dit jaar is door die ver
schillende kerken een bijeenkomst hier te lande
gehouden »het concilie van Utrecht"
waaraan bisschop Reinkens uit Duitschland en
bisschop Herzog uit Zwitserland deelnamen.
Daar zijn de grondslagen hunner gemeenschap-
peljjke kerk vastgesteld en is o. a. bepaald dat
om de twee jaren een conferentie zal worden
gehouden, onder leiding van den oud-katholieken
aartsbisschop van Utrecht.
In een verklaring, van het »concilie van
Utrecht" uitgegaan, wordt de hoop uitgespro
ken »dat het aan de bemoeiingen der godge
leerden gelukken zal, onder handhaving van
het geloof der onverdeelde kerk, een overeen
stemming te verkrijgen omtrent de geschillen
die sedert de scheuringen in de kerk ontstaan
zjjn." En tevens worden de oud-bisschoppeljjke
geestelijken vermaand»in de preek en bjj
het onderricht op de wezenlijk christelijke ge
loofswaarheden, die de kerkeljjk gescheiden ge
zinten gemeenschappeljjk beljjden, in de eerste
plaats nadruk te leggen.
Wjj vestigen de aandacht van belangheb
benden op de advertentie in dit nummer van
den vice-consul der Argentjjnsche republiek.
Waar men nieuwe débouchés zoekt voor den
vee- en landbouwer zal men ook wel het oog
mogen en moeten vestigen op de in 1890 te
Buenos-Ayres te houden landbouwtentoonstel
ling. De jjverige bemoeiingen van den heer
Schouten dienen in deze gewaardeerd te worden;
en men berokkene hem geen noodelooze zorgen
en moeite door niet tijdig opgaaf te doen ge
worden wanneer men voornemens is in te zenden.
blauwen hemel opstijgt. Er ligt van allee in
die hymne, maar bovenal bewondering en
liefde."
Op dit oogenblik dacht Lourens niet meer
aan zuster Martha, hjj liet zich geheel door
zijn onderwerp meesleepen en opnieuw trilden
de muren der kleine kapel in de avondsche
mering met de bjjna goddelijke tonen van het
lied, waarin Lourens zjjn geheele ziel uit
stortte.
Eensklaps zag hjj zuster Martha aan. Zij
stond onbewegeljjk naast hem, met strakke
oogen, die in het niet staarden. Hjj kende
die houding, die roerlooze verrukking. Wat
zou zij slaapwandelaarster zijn Hij wist dat
de muziek op zenuwachtige gestellen somtjjds
zulk een uitwerking te weeg brengt. Maar
hoe kon hjj veronderstellen dat deze geesteljjke
zuster
Hjj herstelde zich spoedig. Met een krach
tige, snelle beweging strekte hjj de hand voor
haar voorhoofd uit. Onmiddelijjk slaakte zjj
een diepe zucht en sloot de oogen.
»Zuster Martha?" zei hjj heel zacht.
»Ik heet niet zuster Martha," zei zjj,
zich fier oprichtende»ik heet Angèle de
Mérande," en daar Lourens van verbazing
geen antwoord gaf, voegde zjj er op zachten
toon bjj
>Wat verlangt gjj van mij
Hjj was vreeseljjk verlegen. Het leed geen
twjjfel zij was in een toestand van slaap -
Ter rectificatie van het, in het verslag
der gisteren gehouden zitting der Staten van
Zeeland, meegedeelde omtrent de beslissing
inzake het verzoek van C. de Yos te IJzendjjke
om verlenging van den termjjn voor het in
exploitatie brengen der tram van Schoondjjke
naar de Belgische grens, als voorwaarde gesteld
voor het subsidie voor die stoomtram, deelen
wij mee dat dit verzoek, overeenkomstig het
voorstel van Ged. staten, met algemeene stem
men is ingewilligd en die termjjn is verlengd
tot 1 September 1890.
Vrjjdagavond hield, onder voorzitterschap
van den heer J. P. Fokker, de IJsclub Wal
cheren op de bovenzaal der sociëteit de Verge
noeging alhier eene algemeene vergadering, die
door een groot aantal leden werd bjjgewoond.
Het jaarverslag over het boekjaar 1888/89
vermeldde de tot standkoming der eigen veilige
ijsbaan, die volgens het verslag bij voldoende
vorst dit jaar bruikbaar zal zjjn.
Verder werd geconstateerd dat het aantal
leden 274 bedroeg, dat er 1 donateur was en
20 kinderen van leden zich hadden aangemeld.
Het verslag werd voor kennisgeving aange
nomen.
Daarna werd aan de orde gesteld de be
noeming van een drietal bestuursleden in de
plaats van de heeren W. L. van Leeuwen, A.
Adema en J. P. Fokker, allen aan de beurt
van aftreding.
Voor de eerste vacature werden door de
financieele commissie aanbevolen de heeren
mr F. N. van der Bilt en C. H. J. van Benthem
Jutting.
Daarvoor werden uitgebracht 75 stemmen.
Verkozen werd de heer mr F. N. van der Bilt,
met 48 stemmen op den heer L. K. van der
Harst werden 24 en op den heer Jutting wer
den 3 stemmen uitgebracht.
Voor de tweede vacature werden aanbevolen
de heeren L. A. E. v. d. Lep en mr K. W.
Brevet voor de derde vacature de heeren W.
Frederiks en G. F. W. Epkema.
Ingeleverd werden daarvoor 78 briefjes. Ge
kozen werden de heeren Van der Leij met 68
en Epkema met 46 stemmen. Voorts werden
uitgebracht 17 stemmen op den heer G. Hiem-
stra, op den heer mr K. W. Brevet 13, op den
heer L. K. van der Harst 5, op den heer W.
Frederiks 5 en op den heer W. F. Hering eene
stem.
De heeren Van der Bilt en Epkema ver
klaarden zich bereid de benoeming te aan
vaarden, terwijl den heer Van der Leij, die
niet tegenwoordig was, daarvan zal worden
kennis gegeven.
De rekening over het afgeloopen jaar toonde
aan dat was ontvangen 9823.04$, o. a. saldo
vorige rekening 668.27 contributie 285.50,
geldleening f 7000, hypotheek f 1800 en rente
ƒ61.77.
Onder de uitgaven kwamen o. a. de volgende
posten voor aankoop land 3297.04, of met
de onkosten daarop gevallen f 3608.78$, om-
dijking van het terrein 3090, of met bjjkomen-
de kosten 3417.76$, voor de ververschingstent
f 2079.94 of met bjjkomende kosten 2452.05.
Samen bedroegen de uitgaven 9930.92, zoo
dat de rekening sluit met een nadeelig saldo
van 107.87$.
De rekening werd goedgekeurd en daarna
overgegaan tot de uitloting van twee aandee-
len in de rentelooze geldleening. Uitgeloot
werden de nommers 132 en 75.
Daarna werd door den heer Fokker een woord
van dank gebracht aan de aftredende bestuurs
leden, de heeren Van Leeuwen en Adema,
waarvan vooral laatstgenoemde zich zeer ver-
diensteljjk maakte voor de jjsclub.
De heer Van Woelderen was de tolk van
alle aanwezigen, toen hjj den heer Fokker dank
bracht voor al hetgeen hjj in het belang der
vereeniging gedaan heeft.
Na het vertrek der Middelburgsche rader
boot No I van Vlissingen had heden morgen
in de keersluis aldaar eene aanvaring plaats
tuaschen genoemde boot en het politievaartuig
Argus, waardoor laatstgenoemde schroefboot
belangrijke schade aan verschansing reling en
berghout bekomen heeft. Bjj de Middelburgsche
raderboot werden alleen in een der wielen de
straalijzers gebroken en een paar wielplanken
verbogen, waardoor zij echter de reis naar
Middelburg en Rotterdam niet ko* vervolgen
en naar Vliasingen werd terug gesleept, om de
schade aan de fabriek der kon. mf de Schelde te
herstellen. Het is nog niet uitgemaakt aan
wie de schuld van het ongeluk is te wjjten
de booten wilden in tegenovergestelde richting
elkander in de keersluis passeeren.
Aanstaanden Donderdag, den 14en dezer,
zal des namiddags van onder een der kappen
op de werf der Kon. M" de Schelde te Vlis
singen te water worden gelaten het composite
schroefstoomschip Raaf, in aanbouw voor
rekening van het departement van koloniën
en bestemd voor de gouvernements-marine in
Ned.-lndië.
Uit Goes is men zoo vriendeljjk ons, in
verband met de trichinen-ziekte, nog te melden
dat aan het resteerende vleesch, door den inspec
teur van het geneeskundig staatstoezicht aan
vier deskundigen tot onderzoek ter hand gesteld
80 a 90 proefnemingen zjjn verricht en in alles
geen trichinen zjjn gevonden.
De drie personen, te Biezelinge aangetast,
hebben in het geheel geen vleesch van den
slager aldaar gekocht, zoodat men in deze
slechts kan gissen, waar hun ziekte haar oor
sprong heeft gevonden.
Volgens een bericht in andere bladen hebben
die personen vleesch gegeten van een varken,
uit Kattendjjke afkomstig.
De kadervereeniging Oefening kweekt kennis
te Goes hield Vrjjdagavond in de Prins van
Oranje een huishoudeljjken schietwedstrjjd.
De eerste prjjswerd met78punten behaald door
sergeant L. Vevséde tweede met 73 punten
door korporaal P. J. Bartelse en de derde met
70 punten door sergeant P. Bommelje. Verder
werd de rozenprjjs behaald door den oud-sergeant
J. C. de Back.
De rozenprijs, door officieren uitgeloofd, be
wandelen. Maar wat moest hjj doen Wat
zou hjj zeggen
»Ik wil u genezen ik wil u redden."
>0 spreekt gjj van de geesteljjke zuster",
zei zij met diepe minachting. »Maar gjj weet
immers dat zjj de tering heeft en sterven moet."
»Neen, zjj mag niet sterven. Ik wil dat
zjj leveZij moet leven."
Angèle dacht even na en schudde onverschil
lig het hoofd.
»Wat gaat u dat aan?"
Daarop kwam zij vlak bij hem staan, legde
haar hand op zjjn schouder en zei op smee
kenden toon
»0, speel, nog eens, wat ik u bidden mag."
»Neen, ik speel niet meer. Ik wil haar
genezen."
»Nog eens, wat gaat u dat aan Gjj
weet toch wel dat zjj u niet beminnen kan."
Lourens voelde dat hjj verbleekte; dat zijne
handen beefden en begreep daaraan hoe groot,
hoe diep zjjn ontroering was. Maar hjj ver
meed om Angèle te antwoorden en vergenoegde
zich met te herhalen hetgeen hij zoo even
gezegd had, alsof hij het werktuigelijk deed.
»Ik wil niet dat zjj sterven zal. Wij
zullen haar redden. Niet waar, wij zullen
haar redden
»Zooals gjj wilt", zei Angèle en nam
zjjne bevende handen tusschen de hare.
»Weet gij niet dat ik u altjjd gehoorzamen
zal t"
»Attjjdmompelde hjj, als sprak hjj tot
zich zeiven.
Hjj wist bjjna niet meer, wat hjj zeide. Hjj
voelde zich als overweldigd door een droom
en durfde niet eens zjjn hand uit de gloeiende
hand van Angèle losmaken.
Hoe menigmaal had hjj, gebogen over de
gezichten van gemagnctiseerden, hunne woor
den, hunne gebaren, hunne houdingen bespied,
teneinde ietB van die grootsche geheimen van
den geest te ontwaren, die zich dan met
plotselinge, voorbjjgaande flikkeringen open
baren. Maar van daag was het niet het
heilige vuur der wetenschap, dat zjjn hart
deed kloppen en hem den adem benam. Zuster
Martha beminnen Angèle beminnen 1 Is het
reeds zoover met hem gekomen
Angèle vatte zijn hand en kuste die. Hjj
trok haar schieljjk terug en zei op strengen
toon
»Neen, dat wil ik niet, dat gedoog ik
niet. Luister nu naar mjj en denk er aan dat
gij mij gehoorzaamt."
»0 1" riep zij uit en legde hare beide
handen op hare borst, »wat ik u bidden mag
spreek niet zoo barsch tegen mij. Gjj doet
mjj pjjn."
Vergeef mij, vergeef mjj
Hjj zag reeds af van zjjn rol als meester,
fly op de knieën en zjjn stem werd ver
stikt door tranen.
»Angèle, begrjjp mij goed", sprak hjj,
