N°. 261. 132e Jaargang-. 1889. Maandag 4 November. Brieven uit de Hofstad. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s in et uitzondering van Zon- en Feestdagen: Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.J Afzonderlijke noramers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentïën20 cent per regel. Bij abonnement lager: Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen: van 17 regels 1.50; iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. BEKENDMAKINGEN. Bevolkingsregisters. Middelburg 2 November. LETTEREN EN KUNST. ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE. IIFIIK IK.SIIir Mil RIM. Thermometer. Middelburg 2 Nov. vm. 8 n 45 gr. gr. av. 4 u. 50 gr. F m. 12 u 55 Verwacht W. wind. Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mbstdagh Zoon, te Goes: A. A. w. Bolland, te Krainingen: F. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij en te Tholenw. A. van Ail ver tent Min Nibuwenhuijzen.Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook het algemeen advertentie- moeten des namiddags te een uur bureau van Nïjgh Van Ditmar te Botterdam de Gebr. Belineante, te 's Gravenhage, en het Algemeen advertentiebureau van A. de la Mar Azn, te Amsterdam, j aan het bureau bezorgd zjjn, willen annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen De burgemeester en wethouders van Mid delburg, gezien de circulaire van den commissaris des konings van den 17en Juli 1889 (Prov. blad no 75), betreffende de a. s. zevende algemeene tienjarige volkstelling herinneren de ingezetenen, voor zooveel noodig. aan de bepalingen van het koninklip? besluit van 27 Juli 1887 Staatsblad no 141), regelende hunne verplichting tot het doen van aasi- gifie voor «Ie bevolkingsregisters en aan de bepalingen der verordening van 24 December 1862 op de nommering der buizen en het doen wan aangifte van de verhuizingen binnen <ie gemeente. Tot het doen van die aangifte bestaat dage lijks, behalve op Zon- en feestdagen, ter secre tarie gelegenheid van des voormiddags te 10 uren tot des middags te 12 uren. Middelburg, 9 Augustus 1889. De burg. en weth. van Middelburg, W. J. SPRENGER, L. B. Op BPPrpt.ff.riq A. DE VULDER VAN NOORDEN. 1 November 1889. Van Talleyrand wordt verhaald, dat bij achtereenvolgens aan eenzelfde dame twee brieven schreef, den eersten bij den dood van haren echtgenoot, den tweeden toen zij zou gaan hertrouwen. Beide hielden, behalve den aanhef en de onderteekening, niets anders in dan de eerste het woord »Helaas1", de tweede den uitroep »Bravo1" Met dezelfde korte, kernachtige uitdrukkingen zou meu thans de gemoedsstemming kunnen weergeven van alle residentiebewoners, die belang stellen in de publieke zaakaan de eene zijde klaagtonen, aan de andere jubel kreten over den uitslag der kamerverkiezing. En de uitingen zijn van beide kanten juist daarom zoo diep gevoeld, dewijl de afloop van den ver kiezingsstrijd inderdaad onverwacht is. Dat de liberalen winnen zouden, werd misschien meer gehoopt dan vertrouwd, maar in elk ge val hadden zelfs zij, die de gunstigste voor teekenen hadden waargenomen, niet vermoed dat de meerderheid zóó groot zou zijn. Een man als Du Tour van Bellinchaven scheen voor Den Haag een der meest geschikte can- didaten om mede in het strijdperk te treden. Niet omdat zijn politiek verleden aan de anti liberalen zooveel waarborgen biedt voor een schoone toekomstieder onpartijdige zal inte gendeel moeten erkennen, dat het vijfjarig ministerschap van baron du Tour allerminst reden geeft om in hem een zoo uitstekend kamerlid te zien. Dat hjj als jurist werd aan bevolen door het Dagblad is eenvoudig belache lijk, en als de candidaat, die den strijd was ontloopen, afleiding zoekende op de tentoon stelling te Parijs, daar nog heeft toegegeven aan een begrijpelijk verlangen om toch eens te lezen wat de couranten van hem vertelden, met name wat het Dagbladwaarvan hij com missaris was, tot zijne aanbeveling aanvoerde, zal hij ongetwijfeld zelf' hebben geglimlacht, want op rechtsgeleerde kennis beroemt de heer Du Tour zelf zich waarlijk niet. Intusschen scheen hij een geducht tegenstander voor den heer Guyot wegens zijne groote bekendheid in Den Haag. Die hoedanigheid zegt hier veel, want er is hier een breede rij van kiezers, die niet tot een bepaalde partij behooren, maar nu eens met deze, dan weer met gene richting medestemmen naar gelang van den persoon van den gestelden candidaat. Aan den ande ren kant moet erkend worden, dat vele katho lieken aan de stemming geen deel nemen, wat natuurljjk aan den liberalen candidaat ten goede kwam. De reden daarvan is niet, dat de heer De Tour voor hen niet aannemelijk zou zijnintegendeel moet hij zich jegens de katholieke kiesvereeniging omtrent zijne voor nemens ten aanzien van verschillende gewich tige vraagstukken van den dag zoo hebben uitgelaten, dat de kiezers van die richting hem gerust konden stemmen zelfs zou hij, hoewel vroeger aan het hoofd hebbende gestaan van de afdeeling alhier van den anti-dienstver- vangingsbondthans verklaard hebben den persoonljjken dienstplicht volstrekt niet nood zakelijk te achten. Wat wil men nog meer De oorzaak van het tehuis blijven van een groot aantal katholieken moet dan ook gezocht worden in een niet ongegrond misnoegen, dat het handjevol conservatieven twee van de drie zetels voor zich eischte en den katholieken geen afgevaardigde gunde. Toch geeft de nu be haalde zege goeden moed voor de toekomst. Als dan bjjv. tegenover den anti-revolutionnair Van Kempen een man als «Carel Bylandt" wordt gesteld, bestaat er alle kans een tweeden zetel voor een liberaal te veroveren. En dat de heer Van Bylandt zich in 1891 zal laten vinden is lang niet onwaarschijnlijk, daar hjj thans hoofdzakelijk schijnt bedankt te hebben, omdat hij niet tegenover den heer Du Tour wilde optreden groote honden bjjten elkaar niet, al zjjn zjj ook van verschillend ras. Voor het Haagsche Dagblad is de uitslag der verkiezing een besliste nederlaag, die niet voor- deelig is voor de candidatuur van den heer Visser voor het hoofdredacteurschap. Deze is bjj verkiezingen altjjd de groote man, die arti kelen schrijft en persoonlijk werkt en woelt onder de kiezers om hen voor de Dagblad- candidaten te winnen. Ware hjj nu geslaagd, hij zou de heeren van zijn courant aan zich verplicht hebben. Doch ook ondanks zjjn échec schijnen zjjne kansen voor hoofdredacteur niet slecht te staan, bjj gebreke van een ander volkomen geschikt persoon. De heer Lion, die genoemd werd maar wiens benoeming ik reeds vroeger niet waarschjjnlijk noemde uithoofde van zjjn gemis aan clericale neigingen, schijnt werkeljjk buiten aanmerking te bljjven hjj heeft trouwens, door enkelen gepolst, voor de eer bedankt, omdat de voortzetting van zjjn loopbaan in Indië hem meer toelacht. Door de liberalen werd de verkiezing van den zee officier Guyot met groote opgewektheid ge vierd. Geheel geimproviseerd was de feestelijke bijeenkomst van leden der beide vrijzinnige kiesvereenigingen in den avond van den dag, waarop de stembus was geopend, maar juist daarom was zjj zoo indrukwekkend en slaagde zij zoo uitnemend. Geen opgeschroefde taal, geen kunstmatige opwinding, maar woorden uit het hart geweld en ware geestdrift kenmerkten het samenzjjn. Tal van de aanwezigen waren dan ook onmiddellijk naar de Vereeniging ge sneld, toen de avondbladen hun maar kort vóór het uur van aanvang het bericht te lezen gaven, dat zjj te 9 uur daar gewacht werdenen hoe- velen zouden er meer geweest zjjn, indien het mogelijk geweest ware vroeger eene voor een uitgebreide stad als de onze voldoende open baarheid aan het plan te gevenNu lazen velen, die het niet reeds des namiddags hadden vernomen, het bericht te laat. Het spreekt echter van zelf, dat zulks niet te voorkomen is in een groote stad en waar het rereenigingen geldt, die gezamenljjk ongeveer vijftienhonderd leden tellen. Niet onwaarschijnlijk is het dat de triomf in Den Haag, door de liberalen behaald, ook eenigen invloed zal oefenen op de meening der meer derheid van de Eerste kamer ten opzichte van de onderwijswet. De heer Haffmans zag niet zoo verkeerd, toen bij dezer dagen volgens zjjn Venloosch Weekblad een veeg teeken meende op te merken in de samenstelling der commissie van rapporteurs over dat ontwerp en Vooral in de benoeming van den oud-minister Kappeyne tot voorzitter van die commissie. Het verslag, dat spoedig het licht zal zien, moet zeer on gunstig zjjn voor de aanneming van de wets- voordracht, en niet omdat partijdigheid van de samenstellers de geopperde bezwaren zoo breed uitmeten, maar omdat werkeljjk in de afdee- lingen zooveel stemmen tegen de wet zjjn op gegaan. Zooals de zaak nu staat is de kans voor verwerping niet gering. Dat het openbaar onderwjjs en daardoor in het oog van de vrij zinnige partjj ook 's lands belang door de aan neming zou worden geschaad kan moeieljjk worden ontkend, en dat desondanks vele libe ralen in den lande instemmen met de zienswjjze van de leden van de linkerzjjde in de Tweede kamer, die zich bjj de meerderheid aansloten, ii dan ook alleen een gevolg van de overweging, dat verwerping in andere opzichten groote nadeelen voor land en volk zou opleveren, nadeelen zóo ernstig, dat zjj over de onmiddellijke kwade gevolgen van de wet voor het onderwijs doen heenstappen. Nu is er evenwel een aanzienlijke strooming in de Eerste Kamer, die daarvan niet over tuigd is. Vele leden meenen, dat de negatieve daden van dit kabinet, het niet vervullen van tal van beloften en de voornemens omtrent enkele punten van regeeringsbeleid. met name ten aanzien van de graanrechten en de afschaf fing van de verplichte vaccinatie voor school gaande kindereDde meerderheid van het kiezersvolk dermate hebben ontstemd, dat zjj reeds nu tegen het ministerie partij zou kiezen, indien zjj geroepen werd uitspraak te doen. Op grond van die overwegingen zouden zij in verwerping van de wet niet alleen geen gevaar zien voor het land maar de dageraad van de herleving der vrijzinnige meerderheid in het parlement. De regeering schjjnt voornemens te zjjn, indien de onderwjjswet niet tot stand komt, daarom nog niet af te treden, maar zelve een beroep op het volk te doen voor ontbinding der Tweede Kamer. Intusschen bljjft de verwerping een politieke kansberekening, want met zekerheid kan niets worden voorspeld omtrent de samenstelling van eene eventupel nieuwe Kamer; de verkiezing van Dinsdag in de Hofstad moge een vinger wijzing zjjn voor de veranderde zienswjjze dei- kiezers, een maatstaf, die betrouwbaar is, kan zij zeker niet genoemd worden, allerminst voor het geheele land. En springt de bom verkeerd, wat toch bjj een wat te spoedige ontploffing niet onmogelijk zou zjjn, dan ia de liberale meerderheid weer naar een verder verschiet verschoven. De Eerste Kamer staat inderdaad voor een hoogst moeiljjk vraagpunt. Indien de kans werkeljjk bestaat, dat een Kamer-ontbinding een liberale meerderheid en dit een kabinet van dezelfde richting zou brengen, zou be stendiging van het leven van dit stel ministers niet verantwoord zijn, want het kwaad, dat zjj stichten in velerlei opzicht, niet het minst door benoemingen, is waarlijk niet gering. Doch om stappen te doen om daaraan een eind te maken moet men wel vrjj zeker zjjn van succès. Videant consoles ne quid detrimenti respublica caviat Na de aanstaande tienjarige volkstelling zal in verschillende gemeenten het aantal raads leden moeten worden vermeerderd. Nu heeft zich de vraag voorgedaan«behoort in zulk een geval de verkiezing plaats te hebben op den voet van art. 7 der gemeentewet den 3en Dinsdag van Juli of van art. 8 - binnen zes maanden na het openvallen der betrekking V" Daar hieromtrent de mreningen van bekwame schrijvers uiteenloopen, vestigt de Gemeentestem de aandacht op het wenschelijke, dat de tegen woordige minister van binnenlandsche zaken zjjn gevoelen in deze zal uitspreken en ter kennis doen brengen van de gemeentebesturen. Bjj koninkljjk besluit is benoemd tot ridder in de orde van den Nederlandschen Leeuw D. Zeeman, hoofdcommies bjj het departement van financiën. Verder zjjn de heeren L. van 1t Zant, pre dikant bjj de Hervormde gemeente te Helder, en P. Nieuwenhuis, predikant bjj de Christ. Geref. gemeente te Brielle, benoemd tot predi. kant bjj de Protestantsche gemeente in Neder- landsch-Indië. Bjj de Tweede kamer is ingediend een wets ontwerp tot voorziening der wet op de consu laatrechten van 18 April 1874. De minister van buitenlandsche zaken is nl. tot de overtuiging gekomen, dat zonder schade voor den dienst tot verlaging der expeditie rechten voor zeeschepen kan worden overgegaan, zjj het ook dat alsdan billijkheidshalve aan sommige consuls eenige compensatie zal behoo ren gegeven te worden. Het is hem toch ge bleken dat de consulaire betrekking in bet al gemeen niet zoozeer gezocht wordt om de emolumenten, dan wel om het aanzien en de andere indirecte voordeelen die zjj vooral in het buitenland geeft, zoodat van vermindering der emolumenten geen nadeeligen invloed is te vreezen op het gehalte of den jjver der titularissen, noch later eenige moeilijkheid bij de vervulling van vacatures. Volgens het voorstel zullen voor de expeditie van een schip de consulaire ambtenaren aan- de scheepsgezagvoerders in rekening kunnen brengen een som van 2.50, met dien ver stande, dat een schip in dezelfde haven niet meer dan 25 per jaar zal behoeven te voldoen. Van deze betaling zjjn vrijgesteld a. schepen die niet meer dan 170 kub. meters inhouden; b. schepen in rechtstreeksche vaart van Nederland- sche havens op de rivieren de Eems, den Rijn, de Maas en de Schelde met hare nevenwateren, benevens op de kanalen tusschen Nederland en Duitschland en België en vice versa. De directe en indirecte onkosten, welke aan neming van zijn voorstel zou medebrengen, moe ten geschat worden op p.m. ƒ18.500 per jaar, zjjnde hoogstens 10.000 wegens toelagen aan enkele consuls, welke zoozeer in hunne inkomsten zouden getroffen worden of voor wie de ver mindering hunner emolumenten zoo drukkend zou zjjn, dat eenige vergoeding hun in rede lijkheid niet kan worden onthonden, p. m. ƒ3000 en f 500 ter verbooging van de jaarwedden van den consul-generaal te Londen en den consul te Smyrna, en p. m- ƒ5000 wegens mindere opbrengst der bezoldigde consulaten, die de rechten aan de schatkist verantwoorden. Overigens zal de voorgestelde wjjziging een einde maken aan de onbillijkheid, dat, terwijl de scheepvaart bij hare tegenwoordige inrichting steeds minder aan de diensten der consuls be hoefte heeft, juist zjj het is, die bjjna uitsluitend ons zoogenaamd onbezoldigd consulaatwezen betaalt. Aan het gekozen bedrag van 2 50 voor elke expeditie is de voorkeur gegeven boven een verlaagd evenredigd recht, omdat de con sulaire bemoeiingen dooreengenomen dezelfde zjjn voor groote en voor kleine schepen. De extra-rechten te Konstantinopel kunnen vervallen, omdat de daarvoor veronderstelde werkzaamheden, welke het consulaat vroeger moest laten doen en betalen, thans door het consulaat zelf kunnen verricht worden. Bij dit ontwerp is verder voorgesteld wegens eene attestatie de Vita en een legalisatie het zelfde recht te doen heffen als wegens het viseeren van een paspoort, zoomede een billjjke verhooging van het voor het schrijf- en vertaal werk thans voorgeschreven recht. Nadat Vrijdag in onze gemeente de rij der concerten op waardige wjjze is geopend men zie de rubriek Musicalia wacht ons, zooals men weet, Woensdag a. eene muziekuitvoering die zeker wel verdient, dat wjj daarop nog eens de aandacht vestigen. De dan, met medewerking van den compo nist, uitte voeren Rübezahllegende Prinzessin Ilsevoor soli, vrouwenkoor, declamatie en pianobegeleiding, van Anton Krause, verwierf overal waar zjj ten gehoore werd gebracht zeer veel bjjval! Na de eerste uitvoering van dit toonwerk liet de Köln. Ztg. zich zeer gunstig daarover uit. «Het groote succes, door Prinzessin Ilse verworven, was zoo schreef dit blad ten volle gerechtvaardigd door de buitengewone bekoring en de dramatische kracht der muziek die ver boven den inhoud en den vorm van het libretto staat. «Men zou het bijna betreuren dat een zoo groote mate van muzikaal seheppings- en voor stellingsvermogen zich niet tot een grooter werk geroepen achtte. Toch is dit toonwerk, in zjjn geheel beschouwd, eene groote aanwinst voor een kunstgenre, dat moeiljjker is in de uitvoering dan men bij de vele en dankbare dichterlijke gegevens vermoedt. «Des heeren Krause's bekoorlijke compositie geeft het bewijs van een zeer gelukkige greep en een uitstekend geslaagde poging om het onuit puttelijk gebied van het muzieksprookje voor onzen tjjd opnieuw te veroveren. Onze dames- en vooral de jonge meisjes wereld zal, indion wjj ons niet al te zeer vergissen, weldra met ijver zich van Prinzessin Ilse meester maken." Omtrent den heer B. Flintz, den baryton uit Dusseldorf, die Woensdag zjjne medewerking verleenen zal, lazen wij de gunstigste beoor deelingen. Daaruit bleek ons dat hjj vooral in de Rjjnlanden met zeer veel succes optreedt, terwjjl hjj ook in Brussel op een concert, dat door het hof werd bjjgewoond, zeer veel bjjval inoogstte met het zingen van liederen en bal laden van Löwe. Vooral het benende Archibald Douglasdoor hem gezongen, werd warm toegejuicht. Zjjn orgaan is zeer sympathiek en zjjn voor dracht vol uitdrukking en gevoel. Bjj den uitgever J. M. Schalekamp te Amsterdam zal verschjjnen Anton Mauve,door H. L. Berckenhoff met etsen van Ph. Zilcken en facsimiles naar schilderijen, teekeningen en studies. Dat werk, compleet in 8 afleveringen, ver ichjjnt in tweeërlei edities, de een gedrukt op zwaar Japansch papier, en de ander gedrukt op zwaar papier, de etsen op Japansch papier. De beroemde Russische schrijver Tcher- nieheffsky is te Saratoff overleden. Hjj was 61 jaar oud. Tchernicheffsky werd in 1864 wegens socialistische propaganda tot levenslange verbanning in en arbeid in de mijnen van Siberië veroordeeld. Gedurende zjjn preventieve gevangenschap, die twee jaar duurde, schreef hjj zjjn roman W at te doen Gedurende 19 jaren bleef Tchernicheffsky in Siberische ballingschap. In 1883 werd hem toegestaan te Astrakan te wonen. Eenige maanden geleden schonk de czaar den onge- lukkigen man, die naar ziel en lichaam ge broken was, amnestie. Musicalia. Het programma voor het concert der Ver eeniging voor instrumentale muziek van Vrijdag avond vormde wel eene bonte mengeling van namen van componisten van geheel verschil lende richting, b. v. van Bach tot Gillet, maar, hoe ook dooreen gemengd, het verschafte aan de vrij talrijke toehoorders een gezelligen, mu- zikalen avond. Het ooncert werd geopend met een Allegro voor strjjkorkest uit eene serenade van Mozart, schitterende door eenvoud en tevens door rijk dom van melodieën. Dit Allegro werd correct, fijn genuanceerd voorgedragenen bereikte als inleidingsnummer van het programma geheel zjjn doel, door het publiek in de rechte stem ming te brengen, wat door een warm applaus getoond werd. Dit de wjjze, waarop dit num mer werd voorgedragen, bleek duideljjk dat het orkest onder de bezielende leiding van den heer Cleuver niet stil heeft gezeten een vooruitgang in klank, eenheid en voordracht was merkbaar. Had het orkest zich niet zoo geoefend, het zou zich zeker niet gewaagd hebben aan de Sere nade van Tschaikowskywerd deze niet zoo correct gespeeld als het Allegro van Mozart, dan moet dit geweten worden aan de vele tech nische moeilijkheden, die daarin voorkomen. Deze in aanmerking nemende was de uitvoering van dit werk voldoende. Ook de kleine orkestnummers met Au moulin van Gillet tot slot werden net voorgedragen. Ingeborg's Klagen uit Irithjof van Max Bruch bracht ons in kennis met mejuffrouw Hekkema. Het was eene eerste en tevens aangename kennismaking. Die dame bezit eene fraaie, welluidende stem; zjj zingt muzikaal en met voordracht. Vooral beviel zjj ons in hare Mezza voce, o. a. in de Serenade van Max Bruch, waarin zjj zeer vol deed. Misschien was eene tjjdeljjke indispositie oorzaak, dat wel eens de zuiverheid iets te wenschen overliet. Hierna kwam de Beriat met zjjn zevende Viool-concert aan de beurt, voorgedragen, door onzen stadgenoot, den heer Lysen. Met de beoordeeling hiervan kunnen we heel kort zjjn, door eenvoudig te zeggen dat wij ons met het publiek, dat door warm, herhaald applaus van zjjne waardeering bljjk gaf, geheel kunnen vereenigen. De heer Lysen speelde het concert, evenals zjjne volgende solostukjes, geacheveerd, metfraaien, zangrijken toon en glaszuiver. Van die salonstukjes bevielen ons het meest de Menuet en Gavotte van Veracini. Het Adagio van Max Bruch, oorspsonkeljjk voor violoncel geschreven, is meer voor dit instrument dan wel voor viool geëigend. Ten slotte een wenk, dien de verslaggever de vrijheid neemt aan de directie der muziek- vereeniging in overweging te gevenZou het niet mogelijk zjjn van den heer Cleuver te ver krijgen dat deze zich op een volgend concert als solist doe hooren Kon dit verwezenlijkt worden, dan zeker ware voor een groot deel het succes van dit concert reeds gewaarborgd. Vrjjdag hield het onderwjjzers-gezelschap uit Tholen te Scherpenisse eene vergadering, die door 25 leden werd bijgewoond. De heer L. Soeters uit St. Annaland behan delde in een flink doorwrochte rede «schrijf methoden", terwijl de heer L. Q. van Djjk uit Tholen, eveneens op flinke wijze, eene verge li king trof tusschen de taalboekjes van de heeren Den Hertog en Lohr en die van den heer Koe nen, die geheel in het voordeel was van eeratgonoemden. De heer W. C. Crucq, van Stavenisse, die als voorzitter aan de beurt van aftreding was, stelde zich niet herkiesbaar, met hem trad af als bibliothecaris de heer J. Hage van St Maar tensdijk. De aandacht van de Middelburgsche win keliers in bakwaren en suikerwerken vestigen wjj op de bekendmaking der plaatselijke ge- zondheids-commissie, die onder de annonces voorkomt.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1889 | | pagina 1