N°. 252.
1326 Jaargang.
1889.
Donderdag)
24 October.
Deze courant verschijnt d a g e 1 lj k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentïën20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop
betrekking hebbende dankbetuigingenvan 17 regels 1.50
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
BEKENDMAKINGEN.
Afsluiting van wegen in Nis3e
en 's Ïïeer-Abtskerke.
Middslburg 23 October.
De oude kunst in het
Kunstmuseum te Middelburg.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
UIT STAD EN PROVINCIE
VERKOOPINGEN. ENZ.
Burgerlijke stand.
Gemeenteraad van Middelburg.
MIDDELBI lii.Silll' C0I1ANT.
Thermometer.
Middelburg 23 Oct. vm. 8 n 50 gr.
m. 12 u 54 gr. av. 4 u. 54 gr. F
Verwacht O. wind.
Agenten te Vlissingen: P. Gr. üb Vey Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. v. n. Peul, te Zierikzee: A. C. de Mooij en te Tholen: W. A. van Advertentïën
Nibuwenhuijzen.Verder worden door alle postkantoren en. boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en. nemen ook het algemeen advertentie- moeten des namiddags te een trar
bureau van Nligh Van Ditmar te Rotterdam de Gebr. Belxneante, te 's Gravenhage, en het Algemeen advertentiebureau van A. de la Mar Azn, te Amsterdam, i aan het bureau bezorgd zjjn, willen
annonces aan.Hoofdagenten voor bet Buitenland: te Par jjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen
Gedeputeerde staten van Zeeland maken be
kend dat voor het verkeer met rij- en voer
tuigen en vee zullen zjjn afgesloten
lo. het gedeelte van den grlntwex van
Misse naar Heinkeuizand, tusschen de
hoofdkom van Misse en den Kolenboom-
dijk op 30 en 31 dezer;
2o. bet gedeelte van den JEuidwegr (ge
meente 's Iïeer-1 blskerke) tusschen den
Lootweg en den weg no. 28 van den ligger
der wegen en voBtpaden in 's Heev-Abls-
kerke op 30 en 31 dezer;
3o. de Kwaakweg (gemeente Misse)
tusschen den grintweg' naar ®s Graven
polder en den Koedijk op 1 en2Novem-
Middelburg, 18 October 1889.
Gedeputeerde staten voornoemd,
N. J. C. SNOUCK HfJRGROME,
w4 Voorzitter.
E. FOKKER, Griffier.
Kleinhandel in Sterken drank.
De burgemeester en wethouders van Middel
burg brengen, ingevolge art. 5 der drankwet,
ter openbare kennis
dat bij hen is ingekomen een verzoekschrift
van J. K. Miuderltoud, waarbij hij ver
gunning vraagt om in het perceel lett. 1 no
180 op de Varkensmarkt den kleinhandel in
sterken drank van af den 1 November a. te
mogen voortzetten.
Middelburg, den 22en October 1889.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
S C H O R E R.
De secretaris,
A. DE VULDER VAN NOORDEN.
Bjj Zr. Ms. besluit is benoemdtot griffier
bjj het kantongerecht te Oud-Beierland, mr
D. van der Vliet, adv. en proc. te Middelburg,
thans plaats ver v. griffier ojj het kantongerecht
aldaar tot kantonrechter te Amsterdam (derde
kanton) mr L. J. G. van Ogtrop, thans kantonr.-
plaatsverv., adv. en proc. aldaartot kanton
rechter te Goor, mr C. W. Vollgraff, thans
griffier bij bet kantonger. te Harderwijk en
tot griffier bij het kantonger. te Gouda, mr C.
A. Cau, thans griffier bij het kantonger. te
Schagen.
Bij kon. besluit is op verzoek eervol ontslag
verleend aan J. A. Bliek, als le-luit. bij het
4e bat. rustende schutterij in Zeeland.
Verder zijn benoemd tot raad in het bestuur
van het waterschap Walcheren P. Pouwer Az.
tot heemraad voor het waterschap Schouwen
door
J. A. FREDERIKS.
{Slot.)
De laatste schilderij, van de teeken-akademie
afkomstig, is vervaardigd door Abraham Bus-
schop, een weinig bekend kunstenaar, die langen
tjjd in Middelburg woonachtig was. Het stelt
een bjjna levensgrooten, liggenden zwaan voer
met ander gevogelte in een boscbrijk landschap.
Vermoedelijk heeft dit stuk met het pendant,
een faisant en eenige uitheemsche vogels, dat
nog in de bestuurskamer der Akademie hangt,
deel uitgemaakt van eene kamerbeschildering.
Beide stukken zjjn gemerkt en gedateerd 1728.
Kramm. {De levens en werken der Holl. en
Vlaamsche schilders enz.), zag van hem een
groote schilderij met verschillende vogels en
het jaartal 1713. In de kamer van het natuur
kundig gezelschap vroeger museum ziet
men boven den schoorsteen mede een fraai
stuk van dezen meester, terwijl zich in parti
culier bezit alhier nog een geheele kamerbeschil
dering bevindt. Onlangs werd in de Midd. Crt,
op gezag van een berichtgever aan de N.
llott. Crt, melding gemaakt van eene gift aan
het museum in Dordrecht van een schilderij
van Busschop, voorstellende uitheemsche vogels,
waarbij var den vervaardiger werd medege
deeld dat hij te Dordrecht werd geboren en in
1715 naar Middelburg kwam, waar hjj in 1731
stierf.
T. Gast; in het bestuur der waterkeering van
de calamiteuze Hoofdplaat- en Thomaespolders,
tot voorzitter J. B. Temmerman en tot leden
P. F. Thomaes en P. L. De Meijer.
Nog is benoemd tot directeur van bet rijks-
telegraafkautoor te Heerenveen J. D. Doorman,
thans directeur van het post- en telegraaf
kantoor te Renkum, en is aan B. A. van Dorp,
op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als
rijksopziener op de spoorwegdiensten.
De afdeelingen van de Eerste kamer hebben
benoemd tot rapporteurs over de onderwijswet
de heeren Kappeyne (voorzitter), De Vos van
Steenwijk, Rengers, Six en Alberda van Eken-
stein.
Aan den bekenden zanger Blauwaert was
een engagement aan de opera to Weenen aan
geboden, ter vervanging van Reichmann (voor
waarden 24.000 fl. en ruime verloftijd^!, maar
Blauwaert wilde zich liever vrij houden voor
verschillende reizen.
De benoeming meldende van dr. C. J.
Eggink, te Amsterdam, tot inspecteur der
gymnasia, voegt het Schoolblad daaraan toe
»De heer Eggink is sinds 1877 leeraar in
de onde talen aan het gymasium te Amsterdam.
Zijne benoeming tot inspecteur der gymnasia
is zeker wel een merkwaardig voorbeeld van
promotie. Zonder ooit aan het hoofd van een
gymnasium gestaan te hebben, wordt hier een
eenvoudig leeraar tot eene betrekking ver
heven, die hem boven de rectoren van alle
gymnasia doet staan 1"
Drietal van predikanten te Kapelle ds
H. Vermaas te Yerseke, B. Wielinga te Krui
ningen en E. M. van IJsendjjk te Laren.
- Op 1 Juli 11. telde de Nederlandsche Pro
testantenbond 147 afdeelingen met 15.285, 5
stemhebbende correspondentschappen met 88,
26 niet-stembebbende met 93 en 55 verspreide
leden totaal 15.516 leden. Er was een
totale winst van 514 leden.
De rekening over het jaar 1888/89 bedroeg
in ontvang 17.829.67, in uitgaaf ƒ15.658.44,
zoodat er op het eind van het dienstjaar een
voordeelig slot was van 2171.23.
Op de algemeene vergadering, die dezer
dagen te Deventer is gehouden, werd mede-
deeling gedaan van een gift van 50 en een
van 1000 van »een vriend van den Protes
tantenbond".
Door het hoofdbestuur was een onderzoek
Dit laatste is niet juist, daar hij reeds vol
gens de begrafenis-registers der N. H. kerk den
7 December 1730 op het oude kerkhof alhier
werd begraven.
Als geschenk ontving het kunstmuseum van
de erven van jhr mr W. M. de Jonge van
Ellemeet te Oostkapelle een schilderij van den
zelfden kunstschilder, waarop een jachthond
is voorgesteld.
Dit stuk is afkomstig uit de groote
verzameling van den heer E. P. Cremer Pz.,
welke n.i zijn dood op den 17 Mei 1847 en
volgende dagen alhier werd verkocht. In den
daarvan verschenen uitvoerigen catalogus van
de hand van den kunstschilder J. 0. Gaal
vinden wij deze schilderij aldus beschreven
»Eene schoone. ligtgele hazewindhond met
witte borst, staande in eene waakzame houding
voor een dooden haas en een koppel patrijzen,
in een grootsch boomrijk landschapop den
voorgrond ter linkerzijde ligt een tijgerbrak,
wat verder nog een tweede loopende windhond
en verder eigenaardig bijwerk. Meesterlijk en
uitvoerig geschilderd".
Eene bijzonderheid, die aan Gaal schijnt ont
snapt te zijn, is de naam der bekende familie
Steengracht, die op den halsband van den
staanden hond voorkomt.
Het groote schuttersstuk van de Confrérie van
St Sebastiaan, dat altijd op de bestuurskamer
hing, verwisselde zijne donkere en ongunstige
omgeving voor het doelmatige en ruime muse
umlokaal en kan nu eerst naar waarde worden
geschat.
Het is een prachtige schilderij vol gevoel en
leven, vervaardigd door Cornelis Janson van
Cenlen en voorstellende de portretten van
achttien gildebroeders met den knape.
ingesteld naar de verhouding tusschen maat
schappelijk en godsdienstonderwijs, en daartoe
aan een aantal predikanten in plaatsen, waar
H. B. S., gymnasiën, scholen voor M. U. L. 0.
normaal- en kweekscholen zijn, de vraag gesteld
Is bij u de tijd van leerlingen dier scholen
zoozeer door het maatschappelijk onderwijs in
genomen, dat voor het godsdienstonderwijs geene
of althans geen geschikte uren overblijven
Zoo ja acht gij verbetering mogelijk en
dan langs welken weg Uit het rapport van
den secretaris bleek, dat de antwoorden op alle
punten zoo uiteenliepen, dat het hoofdbestuur
daarin geen aanleiding vond om een bepaald
voorstel in te dienen. Het eenige, wat bet voor
stelde was, dat de bond zich in deze niet tot de
regeering zou wenden. Een antwoord, door den
minister in den zomer van 1888 beloofd, is nog
niet ontvangen. Tot enkele verbeteringen, welke
aangegeven werden, zou het hoofdbestuur willen
medewerken.
Op de begraafplaats alhier waren heden
morgen vereenigd regenten der Godsbuizen, de
mannelijke weezen uit het burgerweeshuis en
eenige belangstellenden, om de laatste eer te
bewijzen aan den overleden binnenvader van
genoemd weeshuis, den beer A. Kalkman.
Bij deze plechtigheid werd een warm woord
van waardeering over den gestorvene gesproken
door den heer P. J. Roscarn Abbing, predikant
bij de Ned. herv. gemeente alhier, die herin
nerde aan de goede zorgen, door den heer
Kalkman gedurende tal van jaren aan het
welzijn der hem toevertrouwde weezen besteed
Op uitnoodiging van den spreker werd door de
aanwezigen gezongen het 7e vers van psalm 89.
Met een woord van dank, door een lid der
familie van den overledene, voor de belang
stelling en de eer, door zoovelen bewezenein
digde de plechtigheid.
De officier van gezondheid 2e klasse A.
van Dorsten van het le regiment infanterie,
gedetacheerd bij bet militair hospitaal te Mid
delburg, is overgeplaatst bij het 3e regiment
infanterie en ingedeeld bij het bataljon alhier.
In verband daarmede is de officier van gezond
heid 2e klasse J. W. Deknatel van dat bataljon,
die te Utrecht gedetacheerd is, overgeplaatst
hjj het 5e bataljon 6e regiment infanterie.
De, van het 8e regiment infanterie, tot kapi
tein bij het 3e regiment infanterie benoemde
eerste-luitenant W. J. J. J. Ledel zal het bevel
voeren over de 4e compagnie van het 4e bataljon
te Vlissingen, terwijl de kapitein J. van den
Berg, commandant van laatstgenoemde compag
nie, wordt overgeplaatst bij de le compagnie
van het 5e bataljon 3e reg. inf. te Bergen op
Zoom.
De tweede-luitenant J. Wolf, commandant van
bet detachement te Terneuzen, keert op 1
Vijf dezer zitten aan tafel, terwijl Ae overigen
daar achter zijn geschaard. Op de tafel ligt het
opengeslagen gildeboek, waarin men de namen
leest van de vijf personen, die aan de tafel zijn
gezeten. Het waren Applonius Veth, Jan van
der Streingen, Cornelius Wesdorp, Jacob de
Kujjaer en David Arents.
Op de tafel liggen eenige geldstukken ver
spreid, terwijl daarbij ligt eene declaratie van
den schilder voor het vervaardigen van het stuk.
Deze laatste levert eene eigenaardige bijdrage
voor de behandeling van dergelijke zaken in
dien tijd en luidt woordelijk aldus
»Declaratie vant gene bij mijn ondergeschre
venen is verdient voor het maecken der Por-
traitten int stuck schilderie voor d'Heeren
Confraters van den Edelen Handboge aldaer
overgeleuert inde maend Julij 1650.
»Ende eerst voor 5 Persoonen sittende aenden
tafel tot
Ende voorders voor ijder van de
andere Heeren Confraters in alles
Personen tot
Te samen
Wijders voor een Extraordinarjj tot
Discretie
UE. dienstwillighen dr.
Cornelius Janson van Ceulen, Fecit."
Het is jammer dat de sommen blijkbaar nader
hand zijn uitgewischt.
De schilder, wiens naam op verschillende
manieren wordt geschreven, werd in 1590 te
Amsterdam geboren en vertrok in 1618 naar
Engeland, waar hij tal van uitmuntende por
tretten der koninklijke familie vervaardigde.
Door de komst van Van Djjk daar te lande
November a. s. met zijne onderbebbende man
schappen naar zijn garnizoen Vlissingen terug.
De Vlissingsche gemeenteraad houdt Vrij-
dagmiddag te half twee uur eene vergadering
ter behandeling van de volgende voorstellen
betreffende adres van P. A. van Beers betrek
kelijk trottoivlegging langs nieuw gebouwde
en te bouwen woonhuizen op het terrein van
den voormaligen Prinsentuinde aanvrage tot
verlenging van den termijn voor het daarstellen
van werken aan den Noordzee-boulevard (Ro
tonde) het verzoek van den heer C. N. J. de
Veij Mestdagh tot het tijdelijk plaatsen zijner
drukkerij in een loods adres van A. Dekker Hz.
om continuatie van de huur zijner woning tot
onderhandsche verpachting van gronden, vroeger
publiek verpachtadres van den pachter van
het recht voor het verhuren van strandstoelen
en tenten om ontheffing zijner verplichting van
herstelling en het verzoek van A. Jergen tot
aankoop van grond, hoek Koningsweg en de
Ruijterstraat.
Ten slotte komt de gemeente-begrooting voor
1890 in behandeling.
In de Maandagavond door de liberale
kiesvereeniging te Zierikzee, in bet societeits-
lokaal van den beer W. Kanaar, gehouden ver
gadering waren een 50tal leden aanwezig. Na
afloop van de werkzaamheden, bestaande in
reglementswijziging, kwam de gewijzigde wet
op het lager onderwijs, zooals de'.e door de
Tweede kamer is aangenomen, ter sprake en werd
de wenschelijkheid uitgesproken om bij de Eerste
kamer tegen de aanneming van die wet te
protesteeren. Daar de kiesvereeniging geene
rechtspersoonlijkheid bezit en zich als zoodanig
dus niet met een petitionnement tot de kamer
kan richten, werd staande de vergadering door
den voorzitter, den beer J. H. C. Heijse, na eene
warme en pittige rede, een adres in bovenbe
doelden geest ontworpen en voorgelezen, dat
alsnu aan allen, die zich daarmede kunnen
vereenigen, ter teekening zal worden aan
geboden en tot dat doel bij een boekhandelaar
is neergelegd.
Reeds terstond was het adrts van de hand-
teekening van bijna alle aanwezigen voorzien.
Dinsdagavond is in de Prins van Oranje
te Goes, ten verzoeke van den heer J. G. Dob-
belaere te koop gepresenteerd een woon- en
winkelhuis met erf, staaude te Goes aan de
Papegaaistraat C no 76, groot 1 Are 43 centiaren.
Het hoogste bod 2100 werd gedaan door
dhr. M. D. Dekker te Goes, doch de koop werd
niet gegund.
Van 22 en 23 October.
Middelburg. Ondertrouwd: P. C. Krujjsse,
jm. 24 j. met M. Koopman, jd. 19 j.
werd zijn roem vermoedelijk overvleugeld, en
keerde hij naar zijn geboortestad terug, waar
hij in 1665 overleed.
De regenten der godshuizen stonden in bruik
leen af de kapitale schilderij van Dirk van
Delen, die te Heusden ot te Alkmaar omstreeks
1605 werd geboren, zich naderhand te Arne-
muiden vestigde, aldaar burgemeester werd en
omstreeks 1668 overleed.
Van Delen was een bekwaam architectuur-
schilder, die zijn penseel wijdde aan kolonnaden,
interieurs van kerken, paleizen enz., alle be
wonderenswaardig in perspectief gebracht en
met zeldzame kennis geschilderd. De zuiverheid
zijner lijnen en omtrekken en eene te fijne be
handeling der onderdeelen doen zijne werken
somtijds wat droog schijnen.
Het hier aanwezige stuk stelt een tempel voor,
die tot gasthuis is ingericht en .waarin Jezus
met zijne volgelingen de kranken bezoekt. De
figuren zijn blijkbaar door eene andere band
geschilderd, waarschijnlijk van Anthoni Pala
medes, met wien Van Delen bevriend was en
die de meeste zijner werken met figuren ver
levendigde.
Links van onder op de schilderij vindt men
het volgende niet zeer fraaie rijm
»Ter Liefden D'achtbaer Schilderkunst
»En tot goe leeringh voor de Crancken
«Heeft Jaqnes Orloogh uit goe Gunst
«Dit Stuck vereert 't Gasthuys ten dancke.
1636. Souckt Godt voor d'Engelen."
waarboven de handteekening D. van Delen fecit.
Wij hebben hier vermoedelijk te doen met een
stoffelijk bewijs zijner dankbaarheid over de
herstelling van eene ziekte, waarvan Orloogh
in het gasthuis te Middelburg genas. Een
Getrouwd: A. Trieier, jm. 34 j. met M. R.
van Yzeren, wed0 34 j. J. Meijers, jm. 29 j.
met J. Willemse, jd. 20 j.
BevallenC. Gillesse, geb. De Konink, z.
M. P. J. Muilman, geb. Castenmiller, d. J. A.
Kraamer, geb. Petersen, d.
Overleden: G. P. van de Velde, d. 2 j.
Vergadering van heden, Woensdag, middag
te 1 uur.
Voorzitter de beer jhr mr L. Schorer.
Afwezig de heeren Hoger waard met en Van
Berlekom zonder kennisgeving.
De voorzitter stelt in de eerste plaats aan
de orde de installatie van den heer mr G. N.
de Stoppelaar, onlangs als lid van den raad
herkozen.
De heer De Stoppelaar legt in handen des
voorzitters de vereischte eeden af, waarna de
voorzitter hem met zijne herbenoeming geluk
wensebt en hem de belangen der gemeente bjj
vernieuwing aanbeveelt.
De notulen van het verhandelde in de vorige
vergadering worden gelezen en goedgekeurd.
Daarna wordt mededeeling gedaan van een
schrijven van den beer Jeras, waarbij hij bericht
dat bij het in hem gestelde vertrouwen niet
willende beschamen eerst na zeer ernstige
overweging en rijp beraad het besluit genomen
heeft de benoeming tot wethouder, ter ver
vanging van den overledenen heer F. Ermerins,
aan te nemen.
De voorzitter zegt, naar aanleiding hiervan,
den heer Van der Harst dank te willen brengen
voor de welwillendheid om tijdelijk het wet
houderschap op zich te nemen, waardoor hij
de gemeente zeer aan zich heeft verplicht.
Wijzende op het groote belang van den werk
kring van wethouder wenscht hij den heer Jeras
geluk met de aanvaarding dier betrekking en
spreekt hij de hoop uit dat deze daarin een
aangenamen werkkring vinden moge.
De heer Jeras verklaart de betrekking aan
vaard te hebben na rjjp beraad. »Ik gevoel
zegt hij het gewicht en de zwaarte van
mijn betrekking en de verantwoordelijkheid die
op mjj rust.
»Na rijp beraad was ik tot de overtuiging
gekomen, dat het beter ware voor de benoeming
te bedanken doch op aandrang van vele vrien
den, kennissen en leden van den raad ben ik
bezweken en heb ik de betrekking aanvaard,
rekenende op de welwillende medewerking van
de raadsleden, het college van burg. en weth.
en den secretaris."
De voorzitter deelt alsnu mede dat de werk
zaamheden der wethouders zjjn geregeld als
volgtde wethouder Jeras heeft op zich geno
men het financiewezen der gemeente, den
burgerlijken stand en het toezicht op de bevol-
kings registers, hij is tevens lid en voorzitter
van het college van zettersde wethouder
Sprenger belast zich met de fabricage, de nati-
voorbeeld dat, voor zoover wij weten, zelden is
nagevolgd.
Yan Yan Delen treft men op het raadhuis
te Arnemuiden nog eene fraaie schilderij aan.
Van A. S. of S. A. Ooorte, een Middelburgsch
schilder, die voor het eerst door Henri Havard
in zijn Peinture Hollandaise wordt vermeld, is
een stuk aanwezig, waarop een bos asperges,
een testje aardbeien en verder fruit. Dit alles
is in een nis geplaatst met een los afhangende
bessentak, geteekend en gedateerd 1685.
Met bijzondere waardeering maakt Havard
van dezen kunstenaar melding en wel in deze
woorden »Coorte affectionna les fleurs et les
fruits, il les peignit avec passion d'une touche
fine et délicate. On trouve de ses tableaux en
Zé lande et les rares dates qu'on peut accoler
a, son nom le font vivre jusqu'aux environs
de 1700".
Zijn schilderijen komen weinig voor; Bre-
dius vermeldt er enkele in de door hem uitge
geven gildeboeken van het St. Lukasgilde te
Middelburg {Archief voor Nederlandsche Kunst
geschiedenis Dl. 6. Afl. 612). Het stukje, dat
hier hangt, is, met nog drie andere, afkomstig
uit den boedel van Dr. H. Ripping; zij werden
bij openbare veiling in Juli 1879 verkocht aan
den kunstkooper W. G. Bal alhier. Havard kocht
er daarna een van, waarop een takje perziken is
geschilderd; de overige zjjn in Middelburg bij
liefhebbers gebleven; een met bijna gelijke
voorstelling als in bet kunstmuseum, doch iets
kleiner, draagt het jaartal 1699, het andere
met jtwee abrikozen, een pendant van Havard's
stukje, dateert van 1704. Alle stukken zjjn
duideljjk met zijn naam geteekend.
Verder zijn mij nog in particulier bezit te
Middelburg van Coorte bekend twee kleine
