JJ N°. 251. 132e Jaargang. 1889. W oensclag 23 October. Middelburg 22 October. Da oudo kunst in het Kunstmuseum te Middelburg. LETTEREN EN KUNST. ONDERWIJS. RECHTSZAKEN. UIT STAD EN PROVINCIE. Deze courant verschijnt d a g e 1 y k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke noramers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentlën20 cent per regel. Bij abonnement lager.' Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen: van 1—7 regels 1.50; iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Thermometer. Middelburg 22 Oct. vm. 8 n 50 m. 12 u 53 gr. av. 4 u. 53 gr. Verwacht O. wind. Agenten te Vlissingen: P. G. de Vky Mrstdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningan: F. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de-Mooij en te TholenW. A. van Nieuwenhüijzen. Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook het algemeen advertentie- moeten des namiddags te een nor bureau van Nijgh V vn Ditmar te Rotterdam de Gebr. Belenpamte, te 's Gravenhage, en het Algemeen advertentiebureau van A. de ba Mar Azn, te Amsterdam, aan het bureau bezorgd zpn, willen j annonces aan.Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parps en Londen, de Compagnie générale de Publicity étrangère G. L. Daube Oie., John F. Johes, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen Dezer dagen bevatten verscheiden couranten het verhaal van een bejaard timmerman te Berlijn, dip lijdt aan »zieleblindheid", gelijk men zijne ziekte noemde. Zjj bestaat daarin, dat de man de voorwerpen, die bij ziet, niet berkent, en o. a. bij bet zien van eene vlam, eerst toen bij er naar greep, bemerkte dat zij brandde. Een bos sleutels herkent hij niet vóór men ev mede rammelt. Inderdaad, als het stoffelijke voorwerpen be treft, is dit een merkwaardig verschijnsel, maal ais het de waarneming van dingen uit de zedelijke wereld geldt, doet het zich zeer dikwijls voor. Er zijn menschen die de eenvoudigste waarheden niet begrijpen. Zeer velen beseffen bjjv. niet dat, om iets te kennen, men het eerst moet geleerd hebben. Anderen kunnen met zooveel overtuiging eene onwaarheid zeggen, dat men wel moet aannemen, dat zij zeiven haar gelooven. Er zijn er die met een gerust geweten smokkelen, niet enkel op de grenzen, maar ook waar de belasting op hun inkomen in het spel is. Eerst wanneer zij gestraft worden, ondervinden zij dat zij gestolen hebben oven als de timmerman met de vlam. In den handel wordt voortdurend bedrog gepleegd, alsof dit de eerlijkste wijze was om zaken te doen. Als er eene edele daad van zelfverloochening ge pleegd is, bljjft menigeen ongevoelig en houdt hrm, die ze deed, voor niet recht wjj3. Wat de eer en goede trouw eisch?n ziet menigeen niet inhet is als de bos sleutels, die hij eerst moet hooren rammelen in de woorden van anderen. De plicht om aan beloften te voldoen wordt tallooze malen niet herkend. Op ker kelijk en politiek gebied is de zieleblindheid nog veel algemeener, maar het merkwaardigste is, dat in dit -opzicht iedereen zijn buurman voor blind houdt. ArnhCrt.) Bjj kon. besluit is de gepensionneerde machi nist der 1ste kl. in het vaste korps P. J. C. de Hen, benoemd tot broeder in de orde van den Nederlandschen Leeuw. Verder zjjn benoemd bij het wapen der in fanterie, tot tweede-luitenantbij het lste reg., de serg.-vol. J. Mulder, J. F. A. Bisehoff, C. E. Naidten, J. E. Legner en P. J. Hasselbach bij het 2de reg., de serg.-vol. J. C. Stoettbij het 3de reg. de serg.-vol. G. J. van Eybergen, H. Koster, C. H. Smets, jhr A. A. Gevers en J. Goldenberg; bij het 4de reg., de serg.-vol. H. C. Fortanierbij het 5de reg., de serg.-vol. J. E. Gleysteen en C. J. F. de Graafbij het 6de reg., de serg.-vol. W. de Koning en W. Wolff; bij het 7de reg.,de serg.-vol. J. A. Gay- mans; bij het 8ste reg., de serg.-vol. H. J. L. Kroon en G. J. Dibbets allen van het 4de reg. inf.bij het wapen der art., tot tweede-luitenantbij het le reg. vesting-art., de serig.-vol. A. W. G. J. de Keizer en J. Noomen bij het 2e reg. vesting-art., de serg.-vol. H. N. de Fremery, J. J. H F. C. Kruisman, G. H. Vrjjdag, H. D. R. door J. A. FREDERIKS. Dikwerf wordt de klacht geuit, dat de beste schilderstukken onzer groote oude meesters in den vreemde te vinden zijn en wanneer men de musea ia verschillende hoofdsteden van Europa bezoekt, komt men tot de overtuiging, dat deze klacht helaas niet ongegrond is. Onze particuliere verzamelingen, die met groote liefde en zorg waren tot stand gebracht en vele jaren tot roem der bezitters strekten, zijn bjjna alle in vreemde handen overgegaan of verspreid geraaktslechts een enkel familie portret wordt hier en daar nog aangetroffen. Ook Middelburg heeft ruimschoots iu die opruimmanie gedeeld en hoewel wij nu geen geloof behoeven te hechten aan de overdreven verhalen van geheele scheepsladingen met oude schilderpen, die van hier zouden vertrokken zjjn, zoo is het toch zeker, dat veel, hetwelk behouden had kunnen en moeten blijven, vóór goed is verdwenen. Om slechts een paar voorbeelden te noemen. In October 1805 verkocht het toenmalige bestuur der teekenakademie alhier voor 3300 aan P. de Smeth te Amsterdam een prachtige schilderij van Hobbema, een kapitaal boschachtig land- Verspyck en M. J. Looijenbij het 3e reg. vesting-art-, de serg.-vol. H. Donker, A. L. Nagel en H. A. Zeilmakerbij het 4e reg. vesting-art., de serg.-vol. T. F. M. Bucker, C. D. A. Zimmerman, J. C. Guise, S. Schuurman, H. H. O. Kloppenburg en J. C. van Leeuwen; allen van het 2e reg. vesting-art. Nog is aan den le-luit. der inf. van het leger in Nederl.-Indië F. Schretzmejjer, met verlof hier te lande, op zijn verzoek, wegens volbrachten diensttijd, eervol ontslag verleend uit Zr Ms militairen dienst, met toekenning van pensioen. Eindelijk is benoemd tot landmeter 3e kl. van het k idaster M. H. Hildernisse, thans 4e kl. en tot ontvanger der registratie en domeinen te Doesburg J. R. Immink, thans te Zuidbroek. Donderdag geen audiëntie bij den minister van financiën. Ons hof heeft voor drie weken den ronw aangenomen, en weleene week halven en twee weken lichten rouw, wegens het overlijden van Zijne Majesteit Lodewijk Philips, koning van Portugal. De liberale kiesvereeniging De Grondwet te Hage heeft voor het lidmaatschap der Tweede kamer (vacature-Greeve) candidaat gesteld den heer H. D. Guyot, gep. kapitein ter zee, voor malig chef van de afdeeling personeel bij het departement van marine. De Eerste kamer kwam Maandagavond bijeen tot hervatting der werkzaamheden. Het nieuwgekozen lid voor Gelderland, jhr mr K. J. van Nispen tot Pannerden, nam na eedsaflegging, zitting. Ingekomen waren de door de Tweede kamer aangenomen wetsontwerpen, waaronder de onderwijswet, welke naar de afdeelingen wer den verzonden, alsmede 146 verzoekschriften de onderwijswet betreffende. De vergadering is daarna gescheiden. De rij der voor het publiek toegan kelijke concerten in dit seizoen zal te Middel burg worden geopend op Woensdag 6 November door een dat, wij twijfelen er geen oogen- blik aan, bjj alle muziekliefhebbers zeker belangstelling zal wekken. Het wordt gegeven door een onlangs opgericht koor van jonge meisjes, dat, oi der leiding van mejuffrouw Marie Berdenis van Berlekomreeds bij jnkele gelegenheden zijn talenten ten beste gaf, en o. a. bij de inwijling der Doopsgezinde kerk zeer reel bijbracht tot verhooging dier plech tigheid. Belooft dit koor reeds iets goeds op musicaal gebied, het concert van Woensdag 6 November zal nog menige aantrekkelijkheid te meer be zitten. Er zullen dan een drietal solisten van elders optreden en wel mej. Eberle, eene jeug dige concertzangeres van Rotterdam, do heer schap, dat nu zeker 30 maal meer waard is. Dit sl uk was den 13 Februari 1788 ten ge schenke ontvangen van den oud-burgemeester van Sluis Jacob Bogaart. Als eene herinnering stelde bet bestuur zich tevreden met eene on beduidende copie door zekeren Vermeulen, een copie, die thans nog in de bestuurskamer hangt. Uit den laatsten tjjd noemen wij een schil derijtje van Joris Hoefnagel, het eenig bekende schilderstuk van dezen Antwerpsohen meester, dat voor een bagatel door een patricische familie van de hand werd gedaan. Door een gelukkig toeval is het ten minste nu nog voor Nederland behouden gebleven en bevindt het zich thans in het museum Boymans te Rot terdam. In een der jaarverslagen van dit museum kan men alle bijzonderheden omtrent dit hoogst zeldzame stukje lezen. Golden dergelijke feiten vroeger bjjna als regel om bjj schijnbaar hooge aanbiedingen van vreemde kooplieden te bezwijken voor de macht van het geld, 'gelukkig kunnen wij thans constateeren, dat dit uitzonderingen zijn ge worden. Door meerdere ontwikkeling t an den kunst smaak is men de nalatenschap onzer voorouders beter gaan waardeeren en hebben de oude portretten en andere stukken, die langen tijd op zolders of in kasten werden bewaard, eene eereplaats verkregen in de vertrekken der ge lukkige bezitters. In verschillende plaatsen van ons vaderland (Haarlem, Utrecht, Dordrecht, enz.) kwamen in Plintz, baryton uit Dusseldorf, en de heer Ber nard Schmeink, tenor te Amsterdam. Terwijl het eerste gedeelte van het concert gewijd zal zijn aan solo-nommevs van koor en solisteD, zal na de pauze worden uitgevoeid een nieuw romantisch werkje Prinzessin Ilse eene Rübezahl-legende voor soli, vrouwenkoor, declamatie en pianobegeleiding, gecomponeerd door Anton Krause, kon. muziekdirecteur te Bar men. Dit moet een allerliefste compositie zijn op bekoorlijke wijze geeft de muziek verbonden met declamatie bet naïeve en pbantastische van het sprookje weer. Den vorigen winter werd het te Rotterdam door een pas opgerichte zangvereeniging, onder leiding van den heer Paul Haase met succes uitgevoerd, en de recensie daarvan in de N. R. Ct getuigde van veel waardeering. Den 11 November a. wordt het te Breslau en 27 November in Bochumuitgevoerd. Htt Middelburgsche publiek wordt dus wel spoedig in de gelegenheid gesteld om met dit toonwerkje kennis te maken, en tegelijkertijd zal het dit ook kunnen doen met den componist. De heer Krause toch, in zijn vaderland bekend als een uitstekend pianist en dirigent, die zich vooral naam maakte als componist van voor treffelijke instructive sonaten, études, werken voor gemengd koor enz., zal persoonlijk de uitvoering hier leiden. Mej. Eberle zal het declamatorisch gedeelte reciteeren, -terwijl de heer Flintz de partij van Riibezahl zal zingen. Ons dunkter is reden te over voor de goede verwachting, hierboven geuit, dat dit in menig opzicht belangwekkend concert veler belangstel ling wekken zal. Wij houden ons overtuigd dat onze stadgenooten niet zullen verzuimen het bjj te wonen. De raad van bekeer der koninkljjke ver- eeniging Het Nederlandseh tooneel heeft niet kunnen besluiten tot inwilliging van het ver zoek van geabonneerden, trouwe schouwburg bezoekers en kunstvrienden, om mvr. Anna RóssingSablairolles weer aan het gezelschap der vereeniging te verbinden. Bjj dezelfde vereeniging is in studie een oorspronkelijk stuk van den heer Van der Aa, schrjjver van Een ministerieele crisis, getiteld Casus Belli. Voorts wordt de opvoering voorbereid van een stuk uit het Italiaansch, getiteld: Liefde zonder achting. De hoofdrol wordt daarin ver vuld door een Hollandsche dame, gehuwd met een Italiaansch tooneelspeler, zelve Italiaan- sche actrice. Zij vertaalde het stuk in het Hollandsch. Ook wordt de vertooning verwacht van een bewerking naar het Engelsche stuk Profigate. (Hbld.) Aan mej. C. Geers is, op haar verzoek, eervol ontslag verleend als hoofd der Burger- bewaarschool te Zierikzee en in hare plaats benoemd mej. L. J. Adriaanse, geboren te Zierikzee, thans werkzaam aan een bewaar school te Goes. de laatste jaren vereenigingen tot stand, die zich ten doel stelden om al hetgeen zich nog op het gebied der oude kuust in onderscheidene geriichten, openbare gebouwen of bjj parti culieren bevond, bjjeen te brengen, en op eene doelmatige wijze, in geschikte lokalen te bewaren. Rijk is de schat welke op die wjjze nog is vergaardwjj noemen slechts de meesterstukken van Frans Hals te Haarlem, de prachtige Ravestejjn's te 's Gravenhage enz. In navolging daarvan is het bestuur van het Kunstmuseum alhier op de gelukkige gedachte gekomen om een barer drie lokalen aan de oude kuust te wjjden en daarin op te nemr-n al wat Middelburg nog belangrijks op dat gebied opleverde en dat door de bezitters in bruikleen of als geschenk wordt afgestaan. Spoedig bleek dat deze, zeer te waardeeren poging van het bestuur op prjjs werd gesteld want met de meeste bereidwilligheid werden door het bestuur der teekenacademie, de regenten der Godshuizen, door het bestuur der confrérie van St. Sebastiaan en door enkele particulieren verschillende schilderijen afge staan, die thans onder de gunstigste omstan digheden van verlichting, onderhoud en veiligheid aan de wanden der tweede zaal van het Kunst museum prjjken. Omtrent deze schilderpen hebben wjj eenige bjjzonderheden verzameld, die wjj hier willen meedeelen, en waardoor wjj hopen, dat velen zich opgewekt zullen mogen gevoelen om een bezoek aan deze nieuwe afdeeling te brengen. Kantongerecht le Middelburg. Heden, Dinsdag, zijn veroordeeld Th. A. de N., zonder bekende woonplaats, wegens dron kenschap en 't wateren buiten de bakken tot 1 b. s. 1 d. en /0.50 b. s. 1 d. h. Verder wegens dronkenschap G. J. G., M. K. L., J. de V., C. de E., J. J. v. H., H. Th. Th., J. M. G., Middelburg, D. B., P. V., zonder bekende woonplaats, A. F., Grjjpskerke, N. J. C., P. M., J. J. de J., J. A. S., J. C. de M., J. de V., J. L., F. T., F. N., Vlissingen, J. de R., Arnemuiden, N. B., Koudekerke en A. de P., Serooskerke, ieder tot f 1 b. s. 1 d.J. P. v. R., Middelburg, tot 2 b. van f 3 s. 2 d. elke b.; A. W. E. v. d. P., W. J. v. S., Middelburg, M. M., A. J. C., Vlissingen, ieder tot 3 b. s. 2 d.; J. P., Middelburg, P. de K., Grijpskerke, J. C. de R., N. H., C. P., P. C., Vlissingen, ieder tot ƒ2 b. s. 2 d.C. R., Middelburg, tot 3 d. b.H. B., C. den E,, Middelburg, D. v. D., J. A. H., J. C. de M., Vlissingen, A. de P., Serooskerke, ieder tot 2 d. h.W. R., W. J. v. S., Middelburg, L. de R., en A. v. O., Vlis singen, ieder tot ƒ3 b. s. 2d.; A. v. d. B P. S., Serooskerke, ieder tot 5 b. s. 2 d. P. de K., Middelburg, tot 5 d. la.L. de J., Middelburg, tot 1 week h. En allen in de kosten van het geding. Vrjjgesproken is M. S., Middelburg, beklaagd van dionkenschap. Uit het Maandag in de najaars-vergade- ring der Werkmans-V ereeniging te Borssele uit gebrachte verslag over het dienstjaar 1888/89 bleek dat door 126 leden, in wekeljjksche contributiën van f 0.25, gedurende de maanden AprilOctober en van 10 in den overigen tjjd, de som van ƒ2210.24) was bjjeengebraeht. Voor dat bedrag ontvingen de leden 3254 HL. Rnhrkolen a 0.65, vrij in de bergplaatsen, terwjjl het restant als goed slot der rekening in de rijkspostspaarbank op rente is gezet. Gedurende den loop van het dienstjaar on dergingen de beschikbare gelden dezelfde be handeling, waarvan de revenuen eerst in de volgende rekening kunnen worden verantwoord. Maandagmorgen zijn twee lichterschepen met sleepboot en het noodige materieel naar het pas van de Frederik vertrokken, om het aldaar gezonken Belgiesch schip Vijf Gebroeders te lichten. Aldus méldt men ons uit Hans- weert. Naar men ons uit Slnis schrijft is de ljjn van de stoomtram Brugge—SluisHejjst vol tooid. De lengte van de lijn bedraagt 28900 meters, verdeeld als volgtvan de Hollandsche grens naar Brugge 20700 meters, van West- capelle naar Hejjst 6900 meters en de zjjtak naar Sint Pieters op den djjk 1300 meters. Dageljjks zullen minstens vjjf treinen naar Brugge loopen. Op de marktdagen aldaar zal het getal met een vermeerderd worden. Naar Hoewel het aantal schilderijen nog niet groot is, zoo zjjn er toch stukken onder, die zeer bezienswaardig zjjn en enkele van meesters, die men te vergeefs in onze groote musea zoekt. Beginnen wjj met de vjjf stukken, doer het bestuur der teekenacademie in bruikleen afge staan, en wel met het oudste, een gothische schilderij, een geschenk aan die inrichting van m' Wm Aarn' Kien van Citters op 14 Nov. 1787. Over dit merkwaardige stuk, vroeger verkeer- deljjk aan Albert Dürer toegeschreven, schreef jhr mr Victor de Stuers in het archief voor iVederlandsche kunstgeschiedenis het volgende »Te Middelburg wordt in de Bestuurskamer der Teekenacademie een zeer goede gothische schilderjj uit het begin der XVIe eeuw be waard, hoog 0.95 M., breed 0.68 M., voorstel lende Salomo die aan de afgoden offert. »Links knielt de Koning terwjjl hij een wie rookvat zwaaithij draagt een spits oploopenden tulband en een rijk gewaad van gebloemd goudlaken. Achter hem staan zes personen in tabbaarden, die zjjn gevolg vormen, en in het verschiet ziet men een straat met steenen hui zen en een drietal figuuitjes. 'Rechts een gothische kapel met twee open hogen, waardoor men het afgodsbeeld ziet. Tegen de pilaren der bogen staan gedraaide kristallen zuilen met beelden, waarvan een voorstelt een bjjna geheel naakten man met een halve maan. »Het metalen afgodsbeeld is een gevleugelde n aakte man met schild, mantel en speer. Hejjst zal het getal treinen in den winter minstens vjjf per dag bedragen en des zomers op acht gebracht worden. De treinen zullen zooveel mogelijk in aansluiting gebracht worden met de lijn BreskensMaldeghem. Op verzoek vun vele ingezetenen der ge meente Koewacht, als ook van tal van anderen, gaf de Rederijkers-kamer Tot nut en genoegen, Zondag eene herhaalde voorstelling van de vóór drie weken gespeelde stukjes. De leden der sociëteit mochten zich andermaal in een talrjjk auditorium verüengen, dat ondubbelzinnige bljjken gaf van ingenomenheid met den inhoud eu de wjjze van voordracht der opgevoerde stukjes. Provinciale staten van Zeeland. In de a. najaarsvergadering dier staten, Dins dag 5 November te openen, zullen ter tafel komen, behalve verschillende koninkljjke be sluiten en mededeelingen, waaronder een be treffende een vernieuwd verzoek van de ver gadering van ingelanden van den Sophiapolder om ealamiteus-verklaring van dien polder een verzoek van het bestuur van het waterschap Cadzand om een renteloos voorschot voor wegs- verbetering met daaromtrent ingekomen adres sen, en de volgende voorslellen omtrent het adres van P. Verburg Mz. en andere ingezetenen van'sHeerenhoek,Driewegen, Ovezand en Nieuwdorp, tot oprichting van een steiger te Borssele tot vaststelling der grenzen van de werken tot zeewering of oeververdediging van de cala- miteuse Hoofdplaat- en Thomaespolders tot wjjziging van het reglement op het beheer der uitwatering door de sluis bjj Nummer Een in den Hoofdplaatpolder omtrent het verzoek van C. de VostelJzen- djjke om verlenging van den termjjn van het subsidie voor de stoomtram van Sehoondjjke naar de Belgische grens; tot het verleenen van een renteloos voor schot voor wegsverbetering, aan de gemeente Clinge tot verkoop van grond aan A. Lombaard, J. le Grand en A. du Mez tot wjjziging van het reglement houdende bepalingen voor de borgtochten voor de reken- plichtige provinciale ambtenaren in Zeeland tot wjjziging der begrooting van de enkel provinciale en huisboudeljjke inkomsten en uitgaven voor 1889; en tot wjjziging der begrooting van de enkel provinciale en huishoudeljjke inkomsten e* uit gaven voor 1890. Met betrekking tot het adres van P. Verburg Mz. e. a., om oprichting van een steiger te Borssel'e, zeggen Gedeputeer de staten Reeds in Juni 1887 ontvingen wij van een aantal ingezetenen van 's Heerenhoek, Ovezand, Driewegen, Nieuwdorp, ('s Heer Arendskerke) en Ellewoutsdjjk een verzoek om het oprichten van een steiger te Borssele te willen bevorderen, welk verzoek door den gemeenteraad van Borssele werd ondersteund. Het staat op een voetstuk, geplaatst op een rond metalen altaar dat op vier liggende leeuwtjes rust en waarvan de vorm aan een doopvont ontleend schjjnt. »Op het altaar houdt een man in bid dende houding een geslacht lam vast. Een ander is bezig vóór het altaar een bok te dooden. Achter hem twee personen die op bazuinen blazen. Geheel rechts langs de lijst ontwaart men nog een biddenden man. »Op het altaar staan twee opschriften of liever twee rijen fantastische letters, welke geen zin hebben als lo. &RVP. Co 2 o. AICIIP. »Vrjj zeker echter schjjnt er ook te lezen 1514 BVS. »Ik waag de veronderstelling dat wjj hier de handteekening van den schilder hebben en wel van Buys, die zich ook wel Bus kan heb ben genoemd. »Is dit juist, dan hebben wij hier een stuk van een schilder, van wien niets anders be kend is dan hetgeen C. van Mander vermeldt, sprekende van Jacob Cornelisz. »»Hjj hadde ooek eenen broeder, dat een fraeij schilder was, geheeten Buys"". (Uitgave van 1618 pag. 130 v.)" Het tweede Btuk stelt een vischmarkt voor, uitvoerig en flink geschilderd en gemerkt 1574, Joachim Beuckelaer. Yan dezen Antwerpsohen schilder, geboren in 1530?, treft men in ons land en in België

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1889 | | pagina 1