N°. 199.
132" Jaargang.
1889,
Yrijdag
23 Augustus.
ONTGINNERS.
Gemeente gymnastiekschool
voor meisjes.
"FEUILLETON.
Deze courant verschijnt d a g e 15 kJ
met uitzondering van Zon- en Feestdagen!
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.-=J
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën: 20 cent per regel. Bi] abonnement lager!
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop
betrekking hebbende dankbetuigingen: van 17 regels 1.50;
iedere regel meer/0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte!
BEKENDMAKINGEN.
Middelburg 22 Augustus.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
RECHTSZAKEN.
UIT STAD EN PROVINCIE.
MDDELB11M COURANT.
Thermometer.
Middelburg 22 Aug. vm. 8 u. 59 gr.
xn. 12 u 66 gr. av. 4 u. 70 gr. F
Verwacht W. wind.
Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. A. W. Bolland, te KruiningenF. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij en te TholenW. A. van
Nieuwenhuijzen. Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook het algemeen advertentie
bureau van Nijgh Van Ditmax te Rotterdam de Gebe. Belinfante, te 's Gravenhage, en het Algemeen advertentiebureau van A. de la Mae Azn, te Amsterdam,
annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te een uur
aan het bureau bezorgd zjjn, willen
i zjj des avonds nog worden opgenomen
De burgemeester en wethouders van Middel
burg maken bekend dat de lessen aan boven
genoemde school weder den Sen Sepfeinher
1880 aanvangen.
Aanvraag tot toelating dient schriftelijk te
geschieden bij de onderwijzeres mej. Van Deinse
(Gortstraat wjjk K no 32).
Middelburg, 21 Augustus 1889.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
W. J. SPRENGER, L. B.
De secretaris,
A. DE VULDER VAN NOORDEN.
Na behandeling van eenige kleinere wetsont
werpen vroeg gisteren in de zitting der 2e
kamer de heer Land verlof om den minister
van marine eenige inlichtingen te vragen over
het afloopen van een marinesloep te Edi. De
minister van marine, ter vergadering aanwezig,
antwoordde, dat hij niets met zekerheid wist,
maar reden had, het gerucht ongeloofwaardig
te achten, vooral omdat als een officier sneuvelt,
geljjk het bericht luidde, altjjd dadelijk wordt
geseind. Dit laatste gaf den heer Land aan
leiding op de wenschelijkheid te wjjzen om ook,
in geval onderofficieren en minderen sneuvelen,
te seinen.
De minister verklaarde zich van hetzelfde
gevoelen, doch deed geen bepaalde toezegging.
Eene tweede interpellatie werd aangekondigd
door den heer Hintzen. Twee vragen wenschte
hij den minister van koloniën te doenlo.
Welke overwegingen hebben den minister ge
leid, om bij de koffieveiling der Nederlandse]ie
Handelmaatschappij van 6 Augustus de aange
boden hoeveelheid niet onder 2J cent boven
taxatie te gunnen? 2o. Welk stelsel denkt de
minister in het vervolg ten aanzien van de
koffieveilingen in Nederland en in Indië aan
te nemen? Op eenen nader te bepalen dag
zal deze interpellatie plaats vinden.
In deze zitting werd tevens ingediend het
wetsontwerp, houdende regeling van het mi
litair onderwijs bjj de landmacht, voor zoover
daarbij de opleiding van den officiersrang en
de hoogere vorming van den officier zjjn be
trokken.
Ten slotte kondigde de voorzitter zijn voor
nemen aan om heden na de pauze voor te
stellen ook Maandag en wellicht Zaterdag te
vergaderen.
In een deel van onze vorige oplaag is het
bovenstaande reeds gemeld.
Woensdag is te Amsterdam op 66jarigen
leeftjjd overleden de gepens. vice-admiraal jhr.
M. W. van Rensselaar Bowier, adjudant des
Uit het Deensch
van Kristofer Kristofersen.
IX.
De onde pachtheer.
Hij sprak niet over hetgeen hjj op dien tocht
gedacht had en zei niets tegen Ingrid van zjjn
tegenzin om den jongenheer als pachtheer te
krijgen, maar den volgenden dag ging hjj al
den grond, die tot de hoeve behoorde en al
de woeste gronden, die nog ontgonnen en er
bjj getrokken konden worden, bekjjken. In
grid merkte zjjn ronddolen wel op en dacht er het
hare van.
De kleine Thor begaf zich intusschen kalm
aan het werk op de helling om steenen los te
hakken, maar Johannes vroeg aan zjjn moeder
wat vader toch wel voor had met dat wandelen.
»Ja vader zal wel weten wat hij wil," zei
zjj ontwjjkend.
Den volgenden Zondagmorgen begaf Björn
zich naar de stad en wilde niemand mee hebben.
Het was onstuimig weer, regen en wind maar
Björn lette er niet op, want bjj was vervuld
met berekeningen en allerlei plannen, dieniet
konings in buitengewonen dienst, ridder van
de Militaire Willemsordevan de orde van den
Nedl. Leeuw, van de Eikenkroon en van ver
schillende buitenlandsche orden. De overledene
was laatstelijk in activiteit directeur en com
mandant der marine te Amsterdam.
Bjj kon. besluit is bjj de rust. schutterij in
Zeeland benoemd tot 2e luit. 5e bat. A. M. J.
baron Collot d'Escury, thans schutter.
Verder is benoemd tot notaris binnen het
arrondissement Arnhem, standplaats Njjmegen,
J. H. R. van Koolwjjk, thans notaris te Groenloo.
Nog is de officier van gezondheid der 2de
klasse R. Sleeswjjk, van het personeel van den
geneeskundigen dienst der landmacht, krachtens
punt 4o. van art. 38 der wet van 28 Augustus
1851 Staatsblad no. 128), op non-activiteit ge
steld.
Eindeljjk is de heer R. H. S. Spanjaard,
ingenieur der le kl. bjj de staatsspoorwegen op
Java, benoemd tot ridder der orde van den
Nederlandschen Leeuw.
Volgen het jaarverslag van het bestuur der
vereeniging voor lijkverbranding over 1888 was
de aanwinst van nieuwe leden dit jaar kleiner,
en het verlies van oude leden grooter dan in
het jaar te voren, zoodat het eindcjjfer eenige
vermindering aantoonde.
Er werden 38 nieuwe leden tegen 65 in 1887
ingeschreven in het algemeen stamboek der
vereeniging, terwijl 51 leden wegens overlijden,
vertrek naar het buitenland, bedankten of
wegens het niet-betalen der contributie moesten
worden afgeschreven.
Het totale aantal leden waarvan de contri
butie geheel of gedeelteljjk aan de algemeene
kas ten goede kwamverminderde met 13
leden, zoodat het van 685 tot 672 daalde.
Verder telde in 1888 de vereeniging 3 bin-
nenlandsche en 29 buitenlandsche eereleden en
1 donateur.
Uit een overzicht van de baten die tot aan
koop van het kapitaal van het fonds hebben
bjjgedragenblijktdat netto ontvangen is
/17,770.13i, zoodat een saldo in kas (op de
postspaarbank belegd) overblijft van 350.521.
Telt men hierbjj de geldswaarde der effecten
op uit0 Dec. 1888, ad 19,712.00, dan komt
men tot een actief van f 20,062.521. Het actief
op ult° Dec. 1887 beliep 16,605.10. Alzoo een
vooruitgang op uit0 Dec. 1888 van 3,457,42j.
Op de XlVe jaarlijksche algemeene verga
dering, die den 21en Sept. a. te 's Gravenhage
zal gehouden worden, zal o. a. besproken wor
den de vraagWelke middelen kunnen door
de vereeniging aangewend worden om gezonde
denkbeelden omtrent de ljjkverbranding meer
onder de oogen van het publiek te brengen
Door de kiesvereeniging Amsterdam is gisteren
de heer Paul Strater candidaat gesteld voor
de verkiezing van een gemeenteraadslid.
Aan het verslag omtrent het Kunstmuseum
te Middelburg, waaruit wij gisteren het meest
tot het alledaagsehe behoorden. Hjj voelde zich
bjjna even vreemd in zijn eigen gedachtenloop
als indertijd toen hij op de Sannaesheide de
wendingen en handgrepen moest leeren. Maar
het moest gebeuren.
Kjellbotten moest een eigen hofstêe worden
en dus moest hij wel alles goed overwogen
hebben, voordat hjj voor den ouden pachtheer
verscheen. Ja de oude pachtheer. Als hjj
hem in gedachte noemde, voelde hjj hoeveel hjj
van hem hield. Viel die hem afneen dat
was net alsof men zou zeggen dat Onze Lieve
Heer hem kon afvallen.
En terwjjl de anderen naar de preek zaten
te luisteren in de kerk, die vlak achter de hof
stede van Bah lag, sloop Björn naar buiten om
met den ouden man, die alleen thuis zat, te
gaan praten. Hjj huiverde eenigszins toen hij
binnen ging, want het was eigenljjk zonde
maar het moest al was het ook midden op
den heiligen dag en al werd de Zondagsrust
gestoord.
De oude Bah zat in zjjn kamer te hoesten
en te klagen en haalde moeieljjker adem dan
ooit. Björn vond dat het treurig was om te
zien en te hooren hoe het leven langzaam in
dat verschrompelde, ineengedoken lichaam
wegkwijnde.
»Zjjt gij daar, Björn fluisterde hjj. »Het
is lang geleden, Bedert gjj er het laatst ge
weest zjjt."
Björn kon het niet ever zich verkrjjgen em dien
belangrijke in het kort opnamen, ontleenen wjj
nog het volgende
Bedroeg bljjkens het vorig verslag het aantal
leden (contributie 5) 108 en dat der begun
stigers (contributie 2.50) 27, aangenaam is
het 't bestuur te kunnen vermelden dat die
cjjfers thans respectieveljjk tot 114 en 34
zjjn verhoogd.
Daar het museum-lokaal tijdelijk is afgestaan
voor de gehouden Zeeuwsche nijverheids-tentoon
stelling en het geheel moest geschilderd worden,
is het gedurende den zomer eenige weken ge
sloten geweest, doch zal thans weder heropend
worden.
De verzameling is vermeerderd metlo. een
schilderstuk van C. M. Webb, een oud man,
die de courant leest, geschenk van mej. M.
Forster te 's Gravenhage, 2o. een landschap
van M. Pauwelsen en 3o. een schilderstuk van
W. Pauwelsen, voorstellende de markt en het
stadhuis te Middelburg 1839, welke beide laatste
stukken zijn geschonken door de erven van
wijlen jhr mr W. C. M. de Jonge van Ellemeet.
Door mr G. N. de Stoppelaar werd in bruik
leen afgestaan een stuk van J. A. B. Stroebei,
een Hollandsch binnenhuis uit de 17e eeuw,
dat, bljjkens dezer dagen ingekomen bericht,
voor het vervolg als eigendom van het Kunst
museum kan beschouwd worden.
De verzameling bestaat thans uit 16 stukken.
Behalve deze schilderijen zjjn gedurende eenige
weken door de zeer gewaardeerde welwillend
heid van den heer J. H. C. Heyse te Zierikzee
en van mevr. wed. G. Ansehütz Botgorschek
alhier, bovendien tijdeljjk voor de bezoekers van
het museum ter bezichtiging gesteld een 15tal
aan HEd toebehoorende hoogst belangrjjke
stukken van de voornaamste meest Nederland-
sche meesters.
Tegeljjkertjjd kon men in het tentoonstellings
lokaal kennis maken met 10 door den heer
Wm J. Schütz alhier vervaardigde hoogst ver
dienstelijke aquarellen.
Door een en ander werd het bezoeken der
verzameling zeer aangemoedigd, zoowel bjj
heeren leden en begunstigers met hunne huis-
genooten, als bjj particulieren, van welke laatsten
er in 1888 tegen betaling van 25 ct 74 werden
toegelaten.
Aan het sedert lang bjj het bestuur bestaan
hebbend voornemen om behalve eene verzame
ling van hedendaagsche kunst ook zijn zorg
te wjjden aan de oude school, zal binnenkort
gevolg kunnen gegeven worden. De vereeniging
heeft voor zoodanige verzameling, tegen eene
jaarlijksche vergoeding van 25, de beschikking
verkregen over het aangrenzend lokaal van het
tentoonstellingsgebouw. Dit zal weldra verrjjkt
worden met eenige stukken van de teeken-
akademie, van het bestuur der Godshuizen, het
schuttersstuk der Confrérie van St. Sebastiaan
en van andere belangstellenden, aan het museum
in bruikleen af te staan. Dit mag als eene
belangrjjke aanwinst beschouwd worden, waar
door vermoedeljjk het bezoek zeer zal worden
bevorderd.
Van het bestuur der teekenacademie ontving
het bestuur wederom de toezegging van eene
jaarljjksche subsidie van 300 voor de twee
volgende jaren.
Volgens eene in de vorige algemeene verga-
armen man met praten te kwellen en zei dat
hjj wel kon wachten tot een andermaal. Maai
de grijsaard had nog goede oogen het laatste
overblijfsel van zijn algemeene levenskracht,
en hjj zag dat Björn liever een jaar van zjjn
leven zou geven dan dit uur voor een rustig
gesprek te laten voorbjj gaan.
»Praat op misschien is het een ander
maal te laatga zitten 1" beval hjj.
Dus kwam Björn voor den dag met de bood
schap dat het zjjn voornemen was om Kjell
botten te koopen, indien hjj den prijs mocht
bedingen, dien hjj op zich kon nemen. De
pachtheer scheenjvolstrekt niet verrast te zjjn,
zat een poos te knikken, sloot de oogen en
scheen weldra de heele zaak te vergeten. Dat
meende Björn althans en stond stil op met
een bezorgd gelaat, maar toen hief de grjjs-
aard het hoofd op en vestigde zjjne donkere
oogen bjjna glimlachend op Björn, en zooals
hjj daar zat in zjjn hoogen armstoel, geel en
mager, met dien nog bjjna zwarten baard en
die twee flikkerende starren onder de zware
wenkbrauwen toen viel het Björn met een ril
ling in dat hjj iets bovenaardsch had. En hjj
ontstelde, toen de zieke weer begon te spreken.
»Ga zitten, Björn en praat met mjj
vertel mjj hoe gjj het aangelegd hebt om daar
boven den grond te ontginnen om het
andere woord hield hjj op, maar had geen
kracht meer om te hoesten; hjj kuchte en
i'oehelde en toeh scheen het dat flet leven een
dering overgelegde begrooting werd het batig
slot der rekening gemiddeld per jaar geraamd
op 750 welke som beschikbaar wordt gesteld
voor aankoop van schilderstukken op de drie-
jaarljjksche tentoonstelling. Die raming bleek
vrjj juist te zjjn, daar de uitgaven over 1889 en
vervolgens zullen vermeerderen met 50 's jaars
voor huur der lokalen nu het gebouw in beheer is
overgegaan bjj de confrérie van St. Sebastiaan
De hierboven bedoelde in bruikleen afgestane
schilderstukken zjjn o. a.
van het bestuur der teekenakademie lo.
Gotische schilderjj door Bus of Buis, voorstel
lende eene offerande van Salomo 2o. een schil
derjj uit het eind der XYII eeuw, voorstellende
eene vischmarkt; 3o. schilderjj door Quellinus
voorstellende den Romeinschen dictator Curius
Dentatus bezoek der vreemde gezanten ontvan
gende en 4o. schilderjj door N. Busschop, voor
stellende een liggende zwaan met bjjwerk en
vogels
van de confrérie van St. Sebastiaan schilder
stuk in Juli 1650 vervaardigd door Cornelis
Jansou van Ceulen, voorstellende de portretten
van 18 schutters van den Edelen Handboog met
dat van den knape
van den heer W. D. Lutejjn een schilderstuk
voorstellende een portret;
van den heer J. A. Frederikseen schilderjj
van de Coorte, voorstellende een stilleven.
De heer jhr mr L. Schorer gisteren als be
stuurslid benoemd heeft in het bestuur zitting
als lid van de vereeniging het Kunstmuseum
en niet als lid van Uit het VolkVoor het Volk.
Het 5e congres van den Belgischen bond
van Oudheidkundige en Geschiedkundige Maat-
schappjjen, dat Maandag, den 2en September a.
des morgens te tien uren te Antwerpen geopend
wordt, zal zich, na afloop van eenige voor-
loopige werkzaamhedenverdeeling in secties,
benoeming van voorzitters enz., nog dienzelfden
dag naar Middelburg begeven, om geljjk reeds
vroeger door ons gemeld is, alhier zjjn verdere
zittingen te houden ter bespreking en oplossing
van geschiedkundige vragen betrekkeljjk Zee
land en België.
Het programma van dit congres is voor
zoover het verbljjf alhier betreft, als volgt
saamgesteldMaandag namiddag te zes uur
aankomst alhier per boot. Ontvangst van de
leden van het congres door den commissaris
des konings onzer provincie en door het college
van burgemeester en wethouders van Middel
burg. Te half zeven uur banket in het Schuttershof.
Dinsdag te 9 uren. Verzameling der
congresleden in de Abdjj. Bezichtiging van den
Langen Jan, van de gobelins in de vergaderzaal
der provinciale staten, de provinciale biblio
theek en het archief. Bezoek aan het raadhuis
en het stedelijk museum. Te 11 uur dejeuner.
Te half éen uur bezichtiging van het gebouw
van het Zeeuwsch genootschap der loetenschappen.
Te 4 uur bjjeenkomst in de sectiën. Er zjjn
drie sectiën. De le sectie voor prehistorische
studiën omvat: genealogie, anthropologic en
ethnographie. De 2e sectie, voor historische
studiën, behandeltgeschiedenis, geschiedkun
dige aardrjjkskunde, overleveringen, oude taal
studie, plaatselijke legenden, instellingen. De
3e sectie, voor archeologische studiën, omvat:
archeologie, diplomatie, epigraphiek, numisma-
tiek, kunstgeschiedenis, architectuur en indu-
strieele kunsten. Des avonds te 8 uur heeft do
algemeene vergadering plaats.
Woensdag te 9 uren wordt een rjjtoer
naar Domburg en Westkapelle gemaakt. Des
avonds te 8 uren concert in het Schuttershof,
den congresleden welwillend aangeboden door
de confrérie van Sint Sebastiaan.
Donderdag te 9 uren komen de leden
bjjeen om een bezoek te brengen aan Veere.
's Middags te 12 uur heeft de laatste algemeene
vergadering plaats.
De Fransche letterkundige graaf De Villiers
de l'lsle-Adam, is overleden.
Op de voordracht voor de betrekking van
hoofd der openbare school te Zeist komt als
no 2 voor de heer A. J. P. de Beste te Mid
delburg.
Door de arrond.-reehtbank te Zierikzee
is tegen C. J. K., schoenmaker, wonende te
Bruinisse, verdacht van brandstichting, rechts
ingang verleend met bevel tot gevangenhouding.
In de Woensdag gehouden vergadering
van den raad van state waren ingekomen de
koninkljjke besluiten in zake de beroepen
lo van J. de Cloedt te Sluis, ingesteld tegen
sommige voorwaarden, waaronder hem bjj be
sluit van burg. en weth. dier gemeente van 26
Februari 1889, vergunning is verleend tot het
oprichten van een door stoom gedreven graan
molen. Met handhaving van het bestreden
besluit wordt eene der voorwaarden gewjjzigd.
2o van J. A. Dorrenboom, directeur van het
post- en telegraafkantoor te Sluis, ingesteld
tegen hetzelfde besluit van burg. en weth. van
Sluis. Met handhaving van het besluit, wordt
appellant ongegrond verklaard in zjjn beroep.
weinig in hem terugkeerde hjj moest spreken,
hoe moeiljjk het hem ook viel. »Weet gjj,
Björn," en hjj wenkte hem om op den stoel
vlak naast zich te gaan zitten, »in mjjn goe
den tijd dacht ik dat het een heerljjk werk
zou zjjn om het Kjelbottendal te ontginnen
het heele dall ik liet het liggen mjjn
zoon moet het doen Ach 1 mjjn zoon
Björn, doe nooit te veel voor uw zoon, dan
deugt hjj voor niets anders dan om u in de
kist te leggen hoogstens. Laat hjj zich
zelf er boven opwerken, zooals gjj zelf. Ik
kreeg het niet gedaan. Vertel nu hoe gjj
het aangelegd hebt. Het zal een hofstede
worden, maar kom, doe nu eens verslag".
Er zat niet anders op, Björn moest weer
gaan zitten en vertellen van eiken akker, dien
hjj bebouwd, eiken boom dien hjj gezaagd had.
De grijsaard luisterde zeer aandachtig en zei
eindeljjk jammerend:
>Kon ik toch maar eens in mjjn leven
daar boven komen 1 O 1 het leven hier be
neden begint mij zoo zwaar te vallen. Nu
komen zjj uit de kerk ja, ja, kom over
veertien dagen terug, dan zal de verkoopbrief
gereed zjjn alles in orde, Björn
alles
Toen Björn dien middag thuis kwam, door
nat van den regen en verkleumd van den
wind, vonden Ingrid en de kinderen dat zjj
hem in de laatste jaren nooit zoo vrooljjk
gestemd gezien hadden. Het was weer een van
Aanstaanden Zondag zal Middelburg weder
bezocht worden door een zeer groot aantal
Belgische pleizierreizigers, men spreekt van een
600-tal. Zjj zullen vergezeld zjjn door la société
Union fraterndle" van Mechelen, die 's mid
dags te twee uren een concert zal geven in
den Schuttershoftuin.
Het programma is samengesteld als volgt
Touristenmarche, CanivezLe Po'ête et lé
Paysan, Ouverture, Von SuppéVÉoentail
hantaisie pour pistonFantaisie Hongroise
Steene bruggen Violette, Maeck Alice, Grande
Valse, Maeck; Nederlandsche Volkslied.
De entree-prjjs is slechts 25 cent per persoon,
terwjjl kinderen, ambachtslieden en dienstbaren
slechts 10 centen betalen.
En deze lage toegangsprjjs én het goede
doel der uitvoering, ten voordeele der armen
van Middelburg, zullen naar wjj hopen vele
ingezetenen tot een bezoek aan het Schuttershof
uitlokken.
Het vierde zomerconcert Maandag 23
Augustus alhier te geven door het stafmuziek-
die dagen, zooa'ls er vroeger zoovele waren,
dat hjj overal licht en vreugde en vergenoegd
heid in zag.
»Gjj zult zien dat Kjelbotten nog de
mooiste hofstede in den geheelen omtrek wordt,
Ingrid", fluisterde hjj haar toe, terwjjl zjj de
gang door ging naar den koestal. Zjj knikte
tevreden en hinkte verder. Zjj begreep hem
wel.
»Wat zoudt ge er van zeggen als gjj
voordat gjj het wist boerenzoon waart ont
viel hem Jater tegen Johannes. Hjj kon zjjn
bljjdschap niet voor zich zelf houden, toen hjj
haar weer teruggevonden had. Maar hjj haastte
zich om er bezorgd bjj te voegen. >Maar
werken moet gjj daarom toch, mjjn jongen."
Het openhartige gelaat van den jongen werd
verhelderd door een glimlach als een lentezon,
die over den akker gaat. Dat was zoo goed
als een belofte 1
Over veertien dagen begaf Björn zich weer
naar het dorp.
Alles in orde 1" had de grijsaard gezegd.
En de oude pachtheer beloofde nooit te veel.
legen den avond zou de ontginner huiswaarts
keeren -■ naar zjjn eigen hofstee. Naar zjjn
eigen hofstede, Ingrid 1 Zjj knikte hem vrien-
deljjk toe en de bonte loeide.
Het dal was heden vol zonneschjjnBjörn
voelde zich veel jonger en herinnerde zich den
dag, toen hjj weer over heuvels en stronken
den zwarte achterna liep. Nu sou hjj grond"
