N°. 178.
132° Jaargang.
1889.
Dinsdag
30 Juli.
M poeliie snaar aaieiwd?
Middelburg 29 Juli.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k g J
met uitzondering van Zon- en Feestdagen]
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.-=3
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel.' Bij abonnement lager J
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop
betrekking hebbende dankbetuigingen: van 17 regels 1.50;
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte]
BEKENDMAKINGEN.
Veemarkt te Middelburg.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
lllDDIIlil li(.Silli: (MIANT.
Thermometer.
Middelburg 29 Juli. vm. 8 u. 64 gr.
ai. 12 u 71 gr. av. 4 u. 68 gr. F
Verwacht Verand. wind.
Advertentiën
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, teKruiningen:E. v.d.Peiji,, te Zierikzee: A.C.deMooij en te TholenW. A. van
Nieuwenhuijzen. Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook het algemeen advertentie- moeten des namiddags e
- r r-. i i.ii .1a -ivr.-r, i-o AmatorHarn aan ^et bureau bezorgd z^a, willen
bureau van Nijgh Van Ditmae. te Rotterdamde Geur. Belinfante, te 's Gravenhage, en het Algemeen advertentiebureau van A. de la Mar Azn, te Amsterdam,
annonces aan.Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parps en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G.L. Daubb Cie., John F. Jones, opvolger.
zjj des avonds nog worden opgenomen
De Tijd maakt zich thans warm over de
kwestie tuschen het Dagblad en ons.
De hal, dien het Haagsche orgaan den
eralen toewierp inzake het tegenwoordig
abinet „als het product van een krachtige
volksovertuiging", werd door ons terugge
kaatst. Wij schreven dat de Eerste kamer
het bolwerk is ter verdediging van de volks
rechten en vrijheden; en dat, blijkens de
jongste verkiezingen voor de provinciale
staten, een overgroot deel van het kiezers
personeel toonde dit ook aldus te beschouwen.
Neen, zegt de lijd, dien „Zeeuwschen
denker" in Middelburg zullen wij zijn ge
heugen eens opfrisscben. Wat hij schrijft
lijkt naar niets. Wij staan „verbaasd over
zooveelvrijmoedigheid."
Want bij de laatste staten-verkiezing gold
het lo. volstrekt niet onmiddelijk de Eerste
kamer2o. werd door de liberale partijge-
nooten van de Middelburgsche Courant die
verkiezing, vóör 14 Mei ten minste, schier
alom als van zuiver administratieven aard
voorgesteld, en 3o., om er maar niet meer
van te zeggen, werd zij gehouden met een
in het voordeel der liberale partij verouderde
tabel.
Begrijpt de lijd niet dat door die opmer
king èn aan zijn partij èn aan de stoute
beweringen over de macht, die zij uitoefent,
en de groote meerderheid, welke zij in het
land heeft, een gevoeligen knak wordt toe
gebracht
Stel dat de liberalen in Mei de meest
verkeerde voorstellingen van den toestand
hebben gegeven, wat voor invloed konden
die dan toch uitoefenen op een kiezercorps,
op „ons kiezersvolk", dat zoo fel anti-libe
raal is als Standaard, Tijd en tutti quanti
dit dagelijks verkondigen?
De groote, groote meerderheid van het
Nederlandsche volk had genoeg van die
liberalen, zij waren wars van hun wanbeheer,
zij huiverden voor hun tyrannie, die ondra
gelijk werd, zoo heette het. Onnoozelen
die dan nog durfden denken dat men naar
die verfoeide liberalen zou luisteren. En
bovendien tegen die scheve voorstellingen
hebben de lijd c. s, genoeg geijverd.
Of die haat was niet zoo sterk, dat hij
na eene eenvoudige, z. g. „verkeerde", voor
stelling van feiten in sympathie veranderde
óf de stoutmoedige bewering omtrent eene
sterke anti-liberale partij is onwaar geweest
óf wat ook mogelijk is een groot deel
van de aanhangers van het tweemanschap
Schaepman—Kuyper is weêr met een strootje
te trekken geweest naar de vijandige gele
deren.
Eervoller dan al die veronderstellingen,
waartoe de bewering van de Tijd aanleiding
geeft, dunkt ons dan nog de verklaring, door
ons van het in Mei waargenomen feit gege
ven, dat n. 1. een groot deel van hen, die
zich by de verkiezingen voor de Tweede
kamer in 1888 schaarden onder de aanhan
gers van Dordt en Rome, terug geschrikt
zijn en teleurgesteld en daarom in Mei mee
werkten om de liberale Eerste kamer te
behouden als bolwerk tegen buitensporighe
den, waartoe men op weg is over te gaan.
Wat het derde punt, omtrent de kiestabel,
betreft, dit. Al moge die tabel voor de
Provinciale staten in het voordeel der libe
ralen zijn, de groote uitbreiding van het
kiezerspersoneel was het zeker niet. Dit
staat dus quitte. Bovendien wist dit anti
liberaal kabinet daarin geen wijziging te
brengen dan door op de meest partijdige
maniertot ergernis zelfs van eigen
aanhangers, allerlei zonderlinge com
binaties in het leven te roepen, die men
eenvoudig bestempelen kan met den naam
van „politieke machinaties."
Daarmee vergeleken is de verouderde
tabel nog een juweel van onpartijdigheid en
practische inrichting.
Ten slotte wijst de Tijd nog op de win
sten, door de zijnen behaald bij die verkiezing
voor de Provinciale staten. Over het geheele
land werd zoo stoft het blad door die
Verkiezingen het cijfer der liberale leden
van de staten met ruim twintig verminderd,
dat der anti-liberale met eenzelfde getal
vermeerderdterwijl in de provinciën Gel
derland en Utrecht de colleges van Gedepu
teerde staten tengevolge van deze verkiezingen
in beslist anti-liberalen zin werden omgezet.
Het schijnt dat de Tijd na 16 Mei van
gedachten is veranderd.
Toen toch was zijn redactie een geheel
ander gevoelen toegedaan en sprak er wel
degelijk teleurstelling uit de volgende woor
den, door haar geschreven: „De uitslag der
verkiezingen voor de Prov. staten, al moge
deze ook aan veel hooggestemde verwach
tingen niet voldaan hebben en ook ons
in verschillende districten ern
stige teleurstelling hebben bezorgd,
geeft toch in zooverre reden tot tevredenheid
als in de meeste provinciën de verhoudingen
in de Staten-vergadering daardoor ten onzen
gunste min of meer gewijzigd werden."
Ons dunkt, dat klinkt anders dan hetgeen
nu wordt geschreven.
Toen was teleurstelling de grondtoon met
een vernis van vreugde om als pleister op
de wonde dienst te doenthans spreekt uit
de woorden van de Tijd een opgewonden
heid die kennelijk er op toegelegd is om de
politieke gebeurtenis van Mei in een ander
licht te plaatsen.
Het is eigenaardig hoe alle anti-liberale
bladen tegenwoordig op hetzelfde aambeeld
slaanhetzelfde lied doen hooren. Het ka
binet moet zijn kracht eens toonende
schoolwet moet nu spoedig behandeld worden;
daden moeten getuigen van zijn ijver. En
als die Eerste kamer durft tegen te werken
dan
Zou dit alles een gevolg zijn van den
angst, die verwekt wordt door de uitingen
van ontevredenheid over het stilzitten van
het ministerie, over het onvervuld laten
van tal van beloften, vroeger afgelegd toen
men streed om de zetels rond de groene
tafel
Het is meer dan waarschijnlijk.
Mdffe zal nu, gedreven, aangezet en ge
dwongen als men wordt, de handen aan het
werk slaan.
Zoo wil het ten minste een groot deel
onzer bestrijders; en wij verheugen er ons
over dat zij de meerderheid vormen.
Daden, wij wachten er reeds lang op.
Met uitzondering van den minister van
justitie, vermeiden zich de overige leden van
het kabinet, met den titularis voor financiën
in de eerste plaats, in een dolce far niente.
Uit dat oogpunt kunnen wij begrijpen dat
de redactie van de Tijd nog bij nader inzien
verrukt werd over het succes, dat in Mei
werd behaald, hoe nietig dit haar eerst ook
scheen.
Als men door niets-doen het nog zoo ver
stuurt, ja dan heeft men reden om verheugd
maar tevens ook om verbaasd te zijn over
zijne volgelingen, die met zulk een beleid
hun tevredenheid betuigen.
Edoch dat het succes niet grooter is ge
weest, dit onloochenbaar feit hoe ook door
de Tijd c. s. verbloemd is voor hen eene
waarschuwende les geweest, want van dat
oogenblik juist dagteekenen de ijver, de
drang die zich openbaren onder de gelede
ren der verbonden anti-liberalen.
Als wij voortgaan met niets doen, als wij
de handen niet aan het werk slaan, gaan
wij meer en meer achteruit en dreigen wij
te zinken. Aldus zal men elkaar hebben
toegeroepen, want zoo verstandig zijn de
heeren wel om dit te begrijpen. Dit bewees
nog onlangs de ultramontaansche Maasbode
toen zij het volgende, lang niet malsche
entrefilet aan het adres van den minister
van binnenlandsche zaken schreef.
„"Waar blijft" zoo vroeg het blad -
„het wetsontwerp tot splitsing der groote
steden in enkelvoudige kiesdistricten
„Vergeet niet, het spreekwoord zegt:
„„belofte maakt schuld.""
„Met de indiening van het wetsontwerp
op het lager onderwijs is de minister te
laat gekomen, wanneer hij ten minste wensch-
te en wilde, dat de wijzigingen, waarnaar
zoo verlangend werd uitgezien, reeds met
1 Januari in volle werking zou treden.
„Met de indiening van de nieuwe tabellen,
volgens welke in het vervolg de verkiezingen
voor de Provinciale staten zouden plaats
grijpen, heeft de minister eveneens veel te
lang getalmd.
„En de wijze, waarop hij zijn aftocht
trachtte te dekken, had veel weg van de
nai'eveteit van een jongeling, die zijn eerste
stappen wil zetten op het glibberig pad dei-
politiek.
„Of ligt het soms in de plannen des
ministers, met de indiening van een wets
ontwerp tot splitsing der groote steden in
enkelvoudige districten te wachten totdat de
algemeene verkiezingen van 1891 voor de
deur staan
„Maar dan komt hij immers zeer zeker
te laat en de liberale partij lacht ons nog
op den koop toe in ons gezicht uit.
„De samenstelling van zulk een wets
ontwerp is het werk van een achtermiddag.
Bovendien zijn er avant-projets gereed. Dus
waarom talmt en treuzelt de minister tien
maanden lang met de indiening van een,
wetsontwerp, waarop wij reikhalzend zitten
te wachten Is het omdat hij niet durft
Is het misschien omdat hij het grondwettelijk
bezwaar, hetwelk bij monde van den oud
minister Kappeyne in de Eerste kamer is
geopperd, in het binnenste van zijne ziel
beaamt
Men wordt ongeduldig, zooals men ziet.
Het Rotterdamsche blad staat trouwens lang
niet alleen en de weerslag van dat onge
duld, van die teleurstelling heeft zich in de
Mei-dagen doen gevoelen.
Wij gelooven daarom dat de redactie van
de Tijd, die waarlijk steeds blijken geeft van
gevatheid en practischen zin, zichzelve of
anders met opzet de goê gemeente misleidde,
toen zij in hare bestrijding van onze meening
zichzeh e in tegenspraak bracht met hetgeen
zij vroeger schreef over de beteekenis van
den strijd, in Mei door de kiezers gestreden.
Wij mogen haar dit echter niet al te
kwalijk nemen. Er moet heel wat gedaan
worden om een partij, uit zulke heterogene
bestanddeelen samengesteld als de tegen
woordige meerderheid in de Tweede kamer,
bij elkaar en een ministerie, daaruit voort
gekomen, op de been te houden.
En het zal ons benieuwen of de beenen
van het kabinet en van die meerderheid
wel zoo sterk zullen zijn om de weelde van
het werken te kunnen dragen. Het stilzitten
is toch wel een gevolg van innerlijke zwakte,
die men daardoor juist trachtte te bedekken.
Uit zal spoedig genoeg aan het licht komen.
Ten slotte kunnen wij niet anders dan
ons gevoelig toonen voor de eer, dat juist
van de zijde van Tijd en Centrum onze be
weringen zoo veel bestrijding ondervinden.
Zelfs onnoodig en ongezocht vond eerstge
noemd blad in onze eenvoudige opmerking
aan het adres van een ander orgaan der
coalitie, aanleiding om ons te lijf te gaan.
Dat teekent.
Dat kleurt de beweging en de onrust die
in de gelederen der tegenpartij is ontstaan.
Met hand en tand, door dik .en dun, moet
men elkaar helpen en verdedigen, vooral
omdat er enfants terribles zijn zooals de
Maasbode c. s. Zooveel eer bewijst men niet
aan beweringen die zoo onwaar, zoo absurd
zijn als de Tijd de onze wel heeft willen
voorstellen.
Zouden wij daaruit mogen opmaken dat
wij bij onze bestrijding een zeer teedere
kwestie en een gevoeligen plek aanraakten,
en dat onze slagen wat al te veel pijn
deden
Wij zijn niet bescheiden genoeg om ons
die voldoening geheel en al te ontzeggen.
Donderdag den 1 Augustus a. s., van des voor
middags 8 tot des namiddags 4 uren.
Middelburg 29 Juli 1889.
De burgemeester en wethouders van Mid
delburg,
8CHORER.
De secretaris,
A. DE YULDER TAN NOORDEN.
Bij kon. besl. is aan den gewezen lichtwachter
bq 's rijks kustverlichting te Yeere, J. H.
Kranevoet, ter zake van lichaamsgebreken,
boven het hem toegekende militaire pensioen
ad ƒ150 'sjaars, een tweede pensioen toege
kend, ten bedrage van ƒ128 'sjaars.
Verder is aan de vijf bieronder vermelde
officieren van het leger op non-activiteit pen
sioen toegekend tot het bedrag als achter
ieders naam is vermeld: C. M. B. W. Rede-
magni, luit.-kol. der art., ƒ1800; G. A. Brü-
nings, le luit. der art., 900C. A. L.
Rodelsturtz, officier van gez. le kl., 1560
G. J. Meijer, kapt. der inf., ƒ1134: P. G.
Asmus, kapt--kwartiermeester, ƒ1223.
Naar de Ingenieur verneemt is met ingang
van 1 Aug. a. s. de benoemde hoofdingenieur
2e kl. Ph. W. van der Sleijden, te Nijmegen,
geplaatst te Maastricht en heiast met den
dienst in het 7e district (Limburg). De
ingenieur 2e kl. R. J. Castendijk te Assen
is weder naar Nijmegen overgeplaatst en be
last met den dienst in het eerste rivier^arron-
dissementin diens plaats te Assen is benoemd
de ingenieur 3e kl. H. Wortman, thans te Ter-
neuzen, terwjjl te Terneuzen definitief is ge
plaatst de ingenieur 3e kl. J. Nelemans, thans
gedurende de ziekte van den ingenieur Wort
man tijdelijk den dienst aldaar waarnemende.
Onze koningin is even naar Arolsen geweest.
Vrijdagavond te half acht uur per extra-
trein vertrokken, teneinde tegenwoordig te zijn
bp de kerkelijke aanneming van hare jongste
zuster, keerde H. M. Zondagmorgen vroeg weêr
terug.
Bij die aanneming was ook tegenwoordig
hertog Adolf van Nassau, de a. groothertog
van Luxemburg, die dezer dagen 72 jaar is
geworden en er prijs opstelde die plechtigheid
van zijn nicht bjj te wonen.
De Kamer-commissie van voorbereiding der
onderwijswet heeft, na ontvangst van de memo
rie van antwoord van den minister van
Binnenlandsche Zaken, Vrijdag eene vergadering
gehouden, die Zaterdag is voortgezet.
Tot dusver was de minister van Binnenland
sche Zaken nog niet in haar midden verschenen
tot een mondeling overleg.
Volgens de N. R. Crt. is aan de departe
menten van marine en van oorlog een wets
ontwerp in gereedheid gebracht voor de
toekenning van pensioen aan mindere geëm-
ploieerden, werklieden en bedienden, op
daggeld werkzaam op 's rjjks werkinrichtingen
van leger en vloot.
De algemeene vergadering van officieren der
schutterijen in Nederland is dit jaar te Tiel
gehouden onder de meest ongunstige omstan
digheden. Regen en wind waren in buitenge
wone mate op het appèl, hetgeen te meer te
betreuren was, omdat de gemeente Tiel en niet
minder de dienstdoende schutterij aldaar, met
den commandant aan het hoofd, alles gedaan
hadden om de zoo talrjjk opgekomen officieren
aangenaam en goed te onthalen.
Bij den wedstrijd, waarvoor 16 prijzen voor
geweer en 9 prjjzen voor revolver beschikbaar
waren, werden door officieren uit Zeeland be
haald de 6e prijs door kapitein H. L. Hermans
te Vlissingen en de 16e prijs door majoor P.
G. Sprenger te Middelburg, terwjjl eerstge
noemde mede den 8en prijs voor revolver ten
deel viel.
Voorts behaalde kapitein Boone te Middel
burg den len prja op de vrjje baan voor geweer.
In het district Goes zjjn de betrokken
gemeente-besturen door den schoolopziener, voor
zooveel noodig, herinnerd aan de artikelen 24
en 88 der schoolwet, volgens welke op 1 Janu
ari 1890 het getal onderwijzers compleet be
hoort te zjjn.
Volgens het prov. verslag ontbraken op 1
Januari 1889 aan het minimum in het dis
trict 79 onderwijzers, t. w. in het arrondisse
ment Goes 33Zierikzee 20 en Tholen 26,
waarvoor slechts in 2 gemeenten gelden op
de begrooting voor 1889 waren uitgetrokken.
Ba de te Arnhem gehouden akte-examens
is o. a. geslaagd de heer "W. Hariot van Vlis
singen en bi] die voor hoofdonderwijzer te
Breda o. a. de heer D. J. v. d. Graaff van
Scherp enisse.
Zaterdag zijn te 's Gravenhage de tiende
iaarl. examens dor Ned. Toonkunstenaarsvereeni-
ging geëindigd. Na de vorige opgaven is nog
geslaagd: voor piano A. (1. o.) mej. D. C. Kloek
te Zierikzee.
In het geheel hadden zich aangemeld 49
voor piano (1. o.)4 voor piano (m. o.)1 voor
violoncel (1. o.)4 voor orgel (1. o.)te zamen
58 candidaten, waarvan geslaagd 20 voor piano
(1. o.)1 voor violoncel (1. o.)o voor orgel
(1. o.), terwijl 1 candidaat zich heeft terugge
trokken.
De heer P. J. W. Klaarhamer, predikant
te Middelburg, is beroepen naar de Ned. ger.
(Doleerende) gemeente te Leiden.
Zondag middag, omstreeks half zes, werd
door een beschonken burger een opstootje ge
maakt in de Hoogstraat nabjj het gebouw van
het Leger $es Heils alhier.
Toen de politie den man in de Gortstraat
wilde arresteeren, verzette hij zich zeer heftig
daartegeD en ging ook, geholpen door eenige
kornuiten, de agenten te lijf, waarbjj de politie
trappen en klappen ontving.
Het gelukte hem, door de omstandigheid ge
holpen, het hazenpad te kiezen, doch de politie
is erin geslaagd hem en anderen, die hem
hielpen, op te sporen.
De belhamel is een jongmensoh S., een-en-
twintig jaar oud en te Vlissingen woonachtig.
Tegen dat Zondagochtend de pleiziertreiu
van Rotterdam hier aan komen moest was het
aan het Kanaal zwart van de menschen, die,
ten deele om familie of bekenden te verwel
komen, ten deele uit nieuwsgierigheid, daar
waren samengestroomd.
Velen hunner, wien het te doen was om
iemand af te halen, werden door de nieuwsgie
rigen teleurgesteld, zoodat bjj sommige familiën
reeds de gasten gezeten waren en onder een
kop koffie van de reis bekwamen voordat de
man of vrouw des huizes met de tijding thuis
kwam»Het was veel te druk, er was niet bjj
te komen."
Maar die teleurstelling was spoedig vergeten
en, dank zij het prachtige weder, kon een
alleraangenaamste dag worden doorgebracht.
Tegen acht uren 's avonds kwamen de reizi
gers, die te Middelburg waren uitgestapt, weder
aan het station samen, waar zoo mogelijk nog
meer personen aanwezig waren dan 's ochtends,
die met een luid hoera de over een vjjf en
twintigtal waggons verdeelde reizigers een af
scheidsgroet brachten.
Te Middelburg stapten af 381 personen, nl.
21 le kl., 58 2e kl. en 302 3e kl. passagiers.
In Vlissingen kwamen met dien trein 425
passagiers aan.
Uit Vlissingen schrijft men ons
Tegen alle verwachting was het Zondag vrij
goed weder, zoodat de pleizierreizigers, die per
extra-trein van Rotterdam omstreeks 11 uren
hier arriveerden, het nog zeer goed »getrof-
fen" hebben.
Een vrjj groot aantal personen maakten van
deze goedkoope gelegenheid gebruik om aan
Zeeland een bezoek te brengen. Velen bezoch
ten den »Noordzeeboulevard" en verspreidden
zich daarna door de stad, terwijl ook aan
badhuis en strand een vrij druk bezoek ten
deel viel.
Jammer dat juist dien dag onze gewone
pleizierbooten uit België zoo weinig bjjbrachten
om de levendigheid te verhoogen. Behalve de
Telegraaf kwam slechts éen sleepboot, de Goliath
aan boord waarvan zich ook een muziekgezel
schap bevond. Reeds te drie uren vertrok deze
boot weder naar zjjne bestemming, terwijl de
Telegraaf, die ditmaal ook niet veel reizigers
aanbracht, op den gewonen tjjd de terugreis
aanvaardde.
De passagiers uit Holland vertrokken op
den bepaalden tijdeen groote menigte belang
stellenden was aan het station om hun uitge
leide te doen.
Kapitein G. Bruijn„ voerende het Ned.
barkschip Jean Baptist, komende van Pensacola,
den 26en dezer te Vlissingen aangekomen, rap
porteert het volgende
>Op den 15en Juli 's avonds te 7 uren op 44° 52*
N. en 29° 39' W. passeerden wjj op korten aft
stand, terwjjl het dik van mist was, een verlaten,
vol water drijvend schip, zijnde eene Amerri
kaansche schoener, voerende den naam
David W. Hunt.
Bath
