N°. 176. 132® Jaargang. 1889. Zaterdag 27 Juli. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s J met uitzondering van Zon- en Feestdagen! Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.—=3 Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentïën20 cent per regel. Bij abonnement lager! Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen: van 17 regels 1.50; iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte! BEKENDMAKINGEN. D 61 Middelburg 26 Juli, LETTEREN EN KUNST. RECHTSZAKEN. ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE. DELBIIRGSCHE (III RIM. WW Therm om eter Middelburg 26 Juli. vm. 8 u. 64 gr. at. 12 u 70 gr. av. 4 u. 69 gr. F Verwacht N. W. wind. Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij en te TholenW. A. van Advertentiën Nieuwenhuijzen. Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook het algemeen advertentie- moetën des namiddags te een uur bureau van Nijgh Van Ditmab. te Rotterdam de Geer. Belineante, te 's Gravenhage, en het Algemeen advertentiebureau van A. de la Mar Azn, te Amsterdam, i aan het bureau bezorgd zjjn, wille* annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen De burgemeester en wethouders van Middel burg maken bekend dat de lessen aan boven genoemde scholen (hoofden mej. Klaar en mej. Chivat) weder aanvangen op Donderdag, den 39 Augustus a. 8. Middelburg, den 26 Juli 1889. De burgemeester en wethouders voornoemd, F. ERMERINS L. B. De Secretaris, A. DE VÜLDER VAN NOORDEN. Het Centrum blijft tegenover ons strijdlustig. Met voorbjjzien van hetgeen in Mei van dit jaar bjj de verkiezingen voor de Provinciale staten dus zooveel later dan ija Maart '88 plaats had, beroept het blad zich, ter verdediging van zjjn standpunt en van den hoogen toon dien de anti-liberale partij aan slaat, op den uitslag der kamer-verkiezingen van het vorig jaar. Het blad vraagt ons Heeft het liberale blad dan nu reeds vergeten, dat bij die verkiezingen allereerst de onderwjjs-politiek der liberalen is veroordeeld Meent het ook nu nog het recht te hebben, te kunnen spreken van liberale eischen er de meerderheid verantwoordelijk te stellen voor het eventueel afstemmen der schoolwet door de Eerste kamer, wanneer die eischen niet worden ingewilligd?" Op de eerste vraag diene als antwoord dat wij het daarbjj aangehaalde niet zijn vergeten maar evenmin is het ons ontgaan dat, behalve door de onderwijskwestie, de kiezers tevens door allerlei fraaie beloften zjjn meegesleept om de liberalen te bestrijden. Er werden gouden bergen beloofd, waarvan op dit oogenblik nog zelfs de voet niet zichtbaar is. Ook daardoor heeft de anti-liberale partij de overwinning behaalden wij zijn vast overtuigd dat wanneer de kiezers nu eens uitspraak moesten doen, b. v. bij eene ontbinding der Tweede kamer de meerderheid een geheel andere beslissing zou nemen, niet in het belang der heeren Kuyper en Schaepman. Zou het Centrum met gerustheid zulk een verkiezing durven afwachten? Na hetgeen het blad dezer dagen aanvoerde om te betoogen dat, bjj verwerping der onderwijswet door de Eerste kamer, het kabinet niet tot ontbinding behoefde over te gaan, betwijfelen wij dit ten sterkste. Op de tweede vraag antwoorden wij bepaald bevestigend. De liberale partij toonde en toont steeds dat zij de hand der verzoening reiken wilzij geeft op vele punten toe, en is der vrjje school niet ongenegen. Maar daartegenover heeft zjj vooral twee eischen, die op den voorgrond staan handhaving en bevordering der belangen van de openbare school en invoering van den leerplicht. Daaraan dient de tegenpartij te voldoen, wil het werk der verzoening geen fiasco maken. Voor het overige kunnen wjj, als antwoord aan het Centrumvolstaan met te verwijzen naar hetgeen wij gisteren, naar aanleiding eener bewering van het Dagblad, schreven. Alleen nog deze opmerking ten slotte. Het katholieke orgaan steekt den draak met den lof, dien de liberalen den »oud-gediende" geven. Dit is voor ons het bewijs dat die schrjjver een gevoelige snaar heeft aangeroerd, en niet ver van de waarheid isterwijl diens gansche pleidooi ons het bewijs levert dat hij een juisten blik in den toestand heeft en er gelukkig nog onder de tegenpartij mannen zijn die oor en oog hebben voor den ernst van het oogenblik en voor het gevaar dat dreigt door de overdreven eischen en de onverzoenlijke houding van een deel zjjner partjjgenooten. Volgens een te Vlissingen bij het loodswezen ontvangen telegram is te 's Hage overleden de vice-admiraal-titulair jhr H. P. de Koek, den len dezer maand afgetreden als inspecteur- generaal over het loodswezen, de betonning, bebakening en verlichting. Deze tjjding wordt ons ook uit Den Haag per telegraaf bevestigd. van stemmen verkregen. De voorzitter van het stembureau heeft aan hoogere autoriteiten overgelaten te beslissen, wie van de twee, die de meeste stemmen verkregen, gekozen is. »Dit was ongeoorloofdhet stembureau had eene afdoende beslissing moeten nemen, en wel, naar de bestaande jurisprudentie, in dien zin, dat het hem, die het laagste getal stemmen had verkregen, deed wegvallen. »Te Hulst deed zich hetzelfde geval voor, maar nog met deze bijzonderheid, dat twee der verkozenen een zelfde aantal stemmen verkregen. »Het stembureau verklaarde den oudste in jaren als verkozen. O. i. terecht. Deze beslis sing in een geval dat de wet niet voorziet, is het meest in overeenstemming met het beginsel van art. 10 gem. wet." Daar te Ostende de pokken niet meer epi demisch heerschen is, volgens kennisgeving van de ministers van binnenlandsche zaken en van financiën, de in- en doorvoer van lompen, gebruikte kleedingstukken en ongewasschen ljjf- en beddegoed uit Ostende weer toegelaten. Bij kon. besluit is tot burgemeester der'ge- meente Waddinxveen benoemd P. Rupke, wet houder dier gemeente en tot burgemeester van Wildervank E. A. Kingma, met gelijktijdige toekenning van eervol ontslag als burgemeester der gemeente Vlagtwedde. Verder zijn bevorderd tot officier van gezond heid 1ste kl. de officieren van gezondh. 2de kl. J. J. Sterk, D. W. C. van Dort Kroon, H. G. J. van Doesburgh en J. A. Rademaker en is bij het pers. van geneesk. dienst der landmacht benoemd tot officier van gezondheid 2de kl., de student in de geneeskunde (arts) H. Offerhans, Nog is aan den surnumerair der posterijen W. Witsen Elias, op zijn verzoek, onslag ver leend uit die betrekking. Blijkens een telegram van den gouverneur- generaal van Nederlandsch-Indië, van 23 Juli 1889, wordt de gouvernements-koffieoogst op Java voor dit jaar geraamd op 523.540 pikols. Het Weekblad v. d. Burg. administratie schrjjft: »Te Hoogwoud hebben bij de verkiezing ter vervulling van drie plaatsen in den gemeente raad, vier personen de volstrekte meerderheid Door de arrondissements-rechtbank te Dord recht werd verleden jaar een zoutzieder tot eene geldboete van f 401,063.05 veroordeeld wegens verkorting van 's lands rechten. Naar aanleiding hiervan stelt het Weekbl v. h. Recht de vraag aan allen, wien het aangaat, »of de fiscale wetsbepalingen, uit kracht waarvan zulk eene draconische straf kon en moest worden opge legd, niet dringend behoefte hebben aan herzie ning?" Die vraag verdient, meent de redactie van het blad, te ernstiger overweging, indien men, met de rechtbank, bij het op het verzet van den beklaagde gewezen vonnis van 16 November jl. aanneemt, naar het haar voorkomt terecht, dat tot het wezen van het misdrijf, ter zake waarvan de veroordeelingis uitgesproken, niet behoort kwade trouw, niet de bedoeling om den fiscus te benadeelen. »Wij weten het wel", zegt de redactie, »dat onze wetgevers het zeer druk hebben met aller lei, niet het minst met al de nieuwe strafbe palingen, waarmede men zich voorstelt de oplossing van »de sociale vraag" te kunnen bevorderen. "Wij weten tevens, dat het fiscale strafrecht is een kruidje-roer-me-niet, waaraan men niet dan met de uiterste behoedzaamheid mag raken en waaraan men dan ook zoo min mogelijk heeft geraakt bij de invoering van het nieuwe strafwetboek. Toch kan men alles overdrijven, ook den eerbied voor den übcus en zijn rechten. Daarom schromen wij niet onze overtuiging uit te spreken, dat voorschrif ten, die den rechter dwingen eene geldboete op te leggen van ruim vier ton gouds, niet alleen onbestaanbaar moeten worden geacht met de "beginselen van het Neder- landsche wetboek van strafrecht, maar dat zij tevens eene bespotting zijn van het in art. 2 van het souverein besluit van 11 Dec. 1813 Stiln°. 10) reeds gestelde, en daaruit in onze grondwetten van latere dagteekening overge schreven verbod: >op geen misdrijf mag als straf gesteld worden de algemeene verbeurd verklaring der goederen, den schuldige toeko mende" (Gr. 1887, art. 160). De vraag is mag zulk eene bespotting langer voortduren? Zonder eenig voorbehoud antwoorden wjjneen." De heer P. Kleynhens heeft in de Militaire Spectator van dit jaar eene bjjdrage geleverd over de verpleging der soldaten. Hij begint met de verklaring, dat hij geen critiek wil uitoefenen, noch eenvoudig sommige zaken van een anderen kant wil bezien. Het eerste, waarop de schrjjver de aandacht vestigt, is de wijze waarop het ljjfgoed der soldaten gewasschen wordt. Dit werkje wordt tegenwoordig verricht door de waschvrouw, alias marketentster. De heer Kleynhens is van oordeel, dat er vele redenen pleiten voor de verdwijning dezer dames, om plaats te maken voor de machinale waschinrichtingen. Z. i. zal de degeljjke behandeling er door bevorderd worden, terwijl de kosten aanmerkelijk lager zullen zijn. Ten bewijze hiervoor geeft hij eene beschrijving van de inrichting eener machinale waschinrichting en tevens eene begrooting dei- kosten. Volgens de berekening van den schrij ver wordt voor een korps van 2000 man eene besparing van f 9580 verkregen door eene machinale wasscherjj. Voor kleinere legeraf- deelingen zijn de exploitatiekosten in verhou ding hooger, zoodat voor een enkel korps van 100 man een waschinrichting niet meer voor- deelig zou zjjn. Aan eene waschinrichting zou intusschen met voordeel eene badinrichting kunnen worden ver bonden. Overdadige weelde is dit voorzeker niet en zelfs zonder waschinrichting verdient het aanbeveling, de soldaten in de gelegenheid te stellen gebruik te maken van regenbaden. Ook beveelt de heer Kleynhens vervolgens aan het in het leven roepen van eene stoom- spjjsbereiding, welke verband zou houden met de hierboven reeds genoemde inrichtingen. Voor een garnizoen van 750 man zou dit zonder geldeljjk nadeel kunnen geschieden, terwjjl bovendien eene goede, zuivere bereiding van het eten er door verzekerd zoude zjjn. Ook centrale verwarming en electrische ver lichting van militaire gebouwen worden door den heer Kleynhens aanbevolen. Het stoom werktuig, dat voor de hiervoren genoemde in richtingen dienst zou moeten doen, zou ook aangewend kunnen worden voor verlichting en verwarming. Bjj de uiteenzetting hiervan vergeet de schrjj ver ook de kosten niet, doch volgens zjjne be- cjjferingen geeft de verwezenljjking zijner plan nen veeleer besparing dan dat hoogere uitgaven er het gevolg van zouden zjjn. Zij verdienen du» voorzeker de aandacht van hen, die belast zjjn met de zorg voor de verpleging van ons leger. Ter betere controle van hetgeen hij mededeelt, heeft de heer Kleynhens in verschil lende bjjlagen nog een aantal technische bjj- zonderheden en becjjferingen opgenomen. Door den heer Huber, anti-revolutionnair lid der Tweede kamer, is een nota ingediend be treffende het sehool-wetsontwerp-Mackay. Deze nota is volledig opgenomen in Het Hoorden van 23 Juli. Daarin wjjst de heer Huber er op hoe tal van gemeenten met de tegenwoordige rjjksbjj drage niet in staat zjjn om in de kosten van het openbaar onderwjjs te voorzien zonder verwaarloozing van andere belangen, ook al worden de eischen der onderwijswet beperkt. Daarom ook schijnt het een van de bedoe lingen, waarom het aanhangige wetsontwerp is voorgesteld, te zjjn, om, terwjjl van 's rjjki schatkist geen grootere offers worden gevraagd, de zwaarst belaste gemeenten, wat meer dan thans, te hulp te komen. Tot zjjn leedwezen moet de heer Huber be- twjjfelen of dit doel wel zal worden bereikt. Hjj toont meer in het bjjzonder aan, welke gevolgen het thans voorgestelde ontwerp zou hebben voor de zoo ontredderde financiën van de Friesche gemeenten. In hoever die vermeerdering van den druk der gemeenten alleen een gevolg is van de wet op het lager onderwjjs, dan wel of ook niet die wet gematigder had kunnen zjjn uit gevoerd wil de heer Huber niet onderzoeken. Hij erkent dankbaar, dat de hooge regeering in de laatste jaren heilzaam temperde het vuur van jjver om het openbaar onderwijs te zeer op den voorgrond te stellen. Maar dit echter staat vast, dat nergens de wet op het lager onderwjjs zwaarder op de gemeenten drukt dan juist in Friesland. Het groot aantal kleinere dorpen maakt daar een veel grooter aantal scholen noodig dan bij eene even sterke bevolking in andere provin ciën. Zoo heeft Baarderadeel met eene be volking van ruim 6000 zielen 14Doniawerstal met 4500 zielen 10Franekeradeel met 5200 inwoners 10 en Weststellingwerf met ruim 14.800 inwoners, 21 openbare lagere scholen. En dewijl de wet aan al die kleinere scholen dezelfde eischen stelde als aan de scholen in de groote steden, bereikten hierdoor de kosten van het openbaar onderwjjs in die provincie eene hoogte, die mede er toe bjj draagt, dat een aantal bemiddelden uit de gemeenten ver trekken, en schoolgeldheffing tot een eenigszins belangrjjk bedrag daardoor van de overbljj- venden ook onmogeljjk wordt, Wil de algemeene wetgever overal dezelfde scholen, geen verdeeling als vroeger in ver schillende categorieën, laat dit dan, zegt de heer Huber, toch niet zjjn ten financieelen ondergang van die gemeenten, die juist die geljjkvormigheid het minst op prijs stellen, die het met veel eenvoudiger scholen heel wel konden doen. Bjj dit wetsontwerp streeft de regeering er naar de rijksuitgaven ten behoeve van het lager onderwjjs niet eenigszins belangrjjk te doen toenemen. Wordt dit stelsel door de volksvertegenwoor diging goedgekeurd, of bljjft de regeering daarbjj volharden, dan blijven de Friesche ge meenten in den tegenwoordigen benarden toe stand waarin zjj, ook zonder nadeel van het algemeen belang, niet langer mogen bljjven verkeeren. Het is daarom, dat de heer Huber in zijn nota in overweging geeft, alsnog zoodanige wijzigingen in het ontwerp te brengen, dat de kosten van het openbaar, voornamelijk het lager onderwjjs meer gelijkmatig in den staat zullen worden gedragen, en daardoor die kosten niet verder zullen voeren tot geheele uitputting van belangrijke en vroeger welvarende ge meenten. Die meerdere geljjkmaking van lasten kan volgens hem geschieden door, zoo men niet al de kosten van het openbaar lager onderwjjs ge heel voor rekening van het rjjk verlangt te bren gen, dan toch voor een veel grooter deel de kosten van dat onderwijs ten laste van het rjjk te nemen dan de thans bestaande vergoeding van 30 pet of het daarmede vrjjwel gelijk staande tegenwoordige voorstel. Mocht de regeering hiertoe overgaan, dan zal zjj een belangrijke oorzaak van den achteruitgang van zeer veel Friesche gemeenten hebben wegge nomen en al is het nadeel, dat reeds is aan gericht onherstelbaar, de verarming zal dan toch niet meer toenemen, en voor geheelen financieelen ondergang zullen zjj althans worden bewaard. Twee concerten op éen avond een in het Schuttershof door het muziekkorps der d.d. achutterjj en een in den Theetuin door het Middelburgsch Harmoniegezelschap het was te veel. Zelfs de natuur scheen dat gevoelen te zjjn toegedaan, want over een dergelijke concurren tie op musicaal gebied was zjj zoo onrustig en zoo diep bewogen, dat zjj hare trawanten wind en regen er op afzond om dien kampstrjjd onmogeljjk te maken. De theetuin gaf dan ook wjjseljjk den strijd met de elementen op; daar werd het concert uitgesteld. De directie der Schuttershof-con certen was echter zelfs door zulk een ongunstige weersgesteldheid niet uit het veld geslagen zjj liet het concert doorgaan. En twintig zegge twintig menschen hadden nog lust en opgewektheid gehad om, ondanks het vooruit zicht op huilende wind- en kletterende regen vlagen, naar een zomerconcert te gaan. Na de pauze gaven ook enkele hunner het op. Waar alles zoo herfstachtig en ongezellig was, viel dit niet te verwonderen. De lust en opgewektheid, waarmede het muziekkorps der schutterij zich Vrjjdagavond, waarlijk op verdiensteljjke wijze, toch van zijn taak kweet, trots die ongunstige omstan digheden, wekte bjj de aanwezigen bewondering en waardeering, wat dezen door luid applaus te kennen gaven. Een wijze les heeft de natuur ons wellicht willen geven, n. 1. dezelaat men niet op éen avond twee concerten doen plaats hebben, maar liever overleg plegen, of het een of het ander uitstellen. Het verdoelen van het auditorium maakt, zelfs op avonden dat het weêr gunstig is, het spelen voor geen der twee betrokken gezelschappen aangenaamen het publiek kan twee avonden genoegen smaken. Naar men ons meldt zal de Hollandsche opera alhier niet, zooals het voornemen was, Zaterdag met hare voorstellingen aanvangen maar eerst aanstaanden Maan «lag. De volgorde der op te voeren opera's blijft, zooals uit de annonce in dit nommer blijkt dezelfde. Het succes, dat dit gezelschap te Leiden heeft, en de teleurstelling, den eersten avond den bezoekers aldaar buiten zijn schuld berokkend, zal zeker aanleiding wezen dat het daar nog eenige meerdere voorstellingen geeft. aan de koninkljjke militaire academie te Breda met gunstig gevolg het overgangsexamen afge legd van het eerste tot het tweede studiejaar. In verband met den uitslag dier eind- ea overgangsexamens merkt de Bred, courant op, dat die uitslag gelukkig veel gunstiger resul taten heeft opgeleverd dan het vorig jaar. Het ongunstig verslag in vergelijking met vorige jaren over die inrichting uitgebracht en onlangs in de St. Crt. opgenomen, moet dan ook h. i. meer worden toegeschreven aaa het bjjzonder standpunt, 't welk door een nieuwa commissie is ingenomen, dan aan het bestuu en de inrichting der kon. mil. academie zelve. De heer J. Fokkinga van Middelburg verwierf te Breda de hoofdonderwijzersakte en de heer C. C. C. Bethe van Zierikzee te Utrecht akte Fransch L. O. Door den heer B. M. van der Eiken, leeraar in de muziek aan de kweekschool voor onderwjjzers en onderwijzeressen te Amsterdam, is eervol ontslag uit die betrekking gevraagd tegen 1 September. Bij de te 's Gravenhage voortgezette examens der Nederl. Toonkunstenaars-vereeniging zjjn Don derdag van de 5 candidaten, waarvan 4 voor orgel A (1. o.) en 1 voor piano A (1. o. geslaagd de heeren M. Groeneveld te Vlaardingen, Jan Zwart Jbz. te St. Maartensburg en Klaas Visser Jz. te Buiksloot, allen voor orgel A (1. o.) Arrondissements-rechtbank te Middelburg. Heden, Vrjjdag, zjjn veroordeeld wegens overtreding van rjjks belastin gen (binnenl. vervoer van accjjnsgoederen zon der binnenl. paspoort of geleibiljet, frauduleuze invoer en weigering van visitatie)J. A. S., 16 j., Clinge, tot 3 d. gev.D. v. O., 36 j., Stekene (België), tot 7 d. gev.A. B., 16 j., zonder bekende woonplaats, tot 7 d. gev. en 5 b. s. 5 d. h.P. V., 22 j. en P. v. B., 30 j., beiden Meerdonk (België), F. T., 18 j., arbei der en C. A. B., 20 j., beide Clinge, F. v. D., 35 j., Ch. L. v. G., 40 j., F. L., 34 j., E. d. R., 40 j., P. d. S., 22 j., beiden arbeiders, allen Stekene (België), ieder tot 1 m. gev. en f 10 b. s. 10 d. h.Ch. v. G., 38 j., Stekene (België) en Ch. L. K., 20 j., arbeider, Meerdonk (Bel gië), beiden tot 2 maal 1 m. gev. en 2 maal f 10 b. s. 2 maal 10 d. h. en F. B., 44 j., arbeider, Meerdonk (België), tot 3 maal 1 m. gev. en 3 maal 10 b. s. 3 maal 10 d. h.en overtreding van rjjks belasting t e Y e r s e k e J. J. v. d. B., 52 j., koopman, thans te 's Gravenhage, tot 44.25, 132.75 en ƒ88.50 b. Allen in de kosten van bekeuring en in die van het rechtsgeding, met verbeurdverklaring der aangehaalde goederen, de laatste evenwel alleen in die van het rechtsgeding. Onze vroegere stadgenooten H, van Hen- nekeler ea Van der Mieden van Opmeer hebben Donderdag werd jhr mr J. W. C. de Jonge van Ellemeet, laatsteljjk kantonrechter te Schoonhoven, voor het gerechtshof te 's Gra venhage beëedigd als rechter in de arrond. rechtbank te Zierikzee. Prov. blad no 78 bevat eene circulaire van den commissaris des konings aan de burge meesters in Zeeland. Volgens ontvangen berichten zoo wordt in bedoelde circulaire gezegd heeft de be smettelijke vlekziekte der varkens in verschei dene gemeenten in Zuid-Beveland in korten tjjd vele offers geëischt en zijn ook in andere gedeelten der provincie, naar het schjjnt, gevallen voorgekomen. Ofschoon bjj circulaire van 9 Juli 1888 (Prov. blad no 64) de aandacht er op is gevestigd dat die ziekte thans behoort tot de besmette- ljjke veeziekten waarop de wet van 20 Juli 1870 Staatsblad no 131) toepasseljjk is, bljjkt dat reeds de aangifte, voorgeschreven bjj art. 13 dier wet, veelmalen wordt verzuimd en ook verdere maatregelen niet of slechts gebrekkig worden toegepast. De commissaris vestigt dus nogmaals da aandacht der burgemeesters op het koninkljjk besluit van 27 Maart 1888 (Staatsblad no 67), gewijzigd bij dat van 12 Mei 1889 (Staatsblad no 62), met uitnoodiging om te bevorderen dat bij voorkomende ziektegevallen, art. 13 der wet en de bepalingen van de genoemde koninkljjka besluiten, worden nagekomen. Voor wat het inroepen van de hulp van een geëxamineerden veearts in spoedeischende ge vallen betreft, ware ook op de circulaire van den minister, opgenomen in Prov. blad no 73 van dit jaar, de aandacht te vestigen.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1889 | | pagina 1