N°. 173. 133° Jaargang. 1889. Dinsdag '«F 23 Juli. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.=2 Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentïën20 cent per regel: Bi] abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop betrekking hebbende dankbetuigingenvan 17 regels 1.50 iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. BEKENDMAKINGEN. Oprichting van eene brood en- dessertbakkerij GEMEENTERAAD. Middelburg 22 Juli. LETTEREN EN KUNST* MDDELBI KliSi lil (l)llit\T. Vf/ Advertentïën Tbermometer. Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Krniningen: F. v. d. Peiji, te ZierikzeeA. C. de Mooij en te Tholen: W. A. vak Middelburg 22 Juli. vm. 8 u. 61 gr. Nieuwenhuijzen.Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook het algemeen advertentie- moeten des namiddags te een uur ai. 12 u 69 gr. av. 4 u. 67 gr. F i bureau van Nijgh& VanDitmar te Rotterdam; de Gebr. Belinfante, te 's Gravenhage, en het Algemeen advertentiebureau van A. de la Mar Azn, te Amsterdam, i aan het bureau bezorgd zjjn, wille* Verwacht W. wind. annonces aan.Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G.L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen De burgemeester en wethouders van Mid delburg, gezien de artikelen 6 en 7 der wet van den 2 Juni 1875 Staatsblad no 95), tot regeling van het toezicht bij het oprichten van inrichtingen, welke gevaar, schade of hin der kunnen veroorzaken, maken bekend dat ter gemeente-secretarie ter visie is gelegd een verzoek met bijlagen van C. HONDS- MERK Wz., om in perceel wijk C no 33 in de Lange Noordstraat eene brood- en dessert bakkerij te mogen oprichten, dat op Dinsdag den 6 Augustus a. s. ten raadhuize dezer gemeente, des namiddags te half 2 uren, gelegenheid zal worden gegeven om tegen het verzoek bezwaren ih te brengen en deze mondeling of schriftelijk toe te lichten. Middelburg, den 22 Juli 1889. De burgemeester en wethouders voornoemd, F. ERMERINS L. B. De Secretaris, A. DE VULDER VAN NOORDEN De burgemeester van Middelburg maakt be kend dat op Woensdag den 24 Juli 1889, des namiddags te 2 uur, een openbare zitting van den gemeenteraad zal plaats hebben. Middelburg, den 22 Juli 1889. De burgemeester voornoemd, SCHORER. Als de stuurlui van wal aan boord komen. Der liberalen zondenregister hoe dikwijls is het reeds opgehaald Op allerlei wijzen zijn nunne tekortkomingen uitgemeten. En het waren niet alleen de anti-liberalen die dit deden, maar ook tal van partjjgenooten stemden daarmeê luide en luide in. Voorzeker, er waren door hen tekortkomingen gepleegd, maar het was de liberaliteit toch wat al te ver gedreven om juist even zwart, zoo nog niet zwarter dan onze tegenstanders, die gebreken te kleuren en toe te lichten. Men bad dit gerust aan de anti-liberalen kunnen overlaten. Zjj zorgden wel dat die fouten den volke werden verkondigd. En telkens herhaalden zij, als een refrein, dat het beter zou worden wanneer zy slechts aan de regeering waren. En nu zjjn zij reeds meer dan een jaar aan den arbeid en alles bljjft bij het oude. Vooral onze tegenwoordige minister van financiën maakt bet op dit punt meer dan erg. Geen hand slaat hjj aan het werkons belas tingstelsel bljjft even gebrekkig als het steeds is geweest. De eenige troost is nog dat het door zijn party genoemde »liberale wanbeheer" hem in staat stelt rustig af te wachten en dientenge volge de financieele toestand door'hem gunstig kan worden genoemd. Zoo blijft er van al die verzekeringen om trent de fouten der liberalen zeer weinig over; wy hebben meermalen gezegd, dat dit zoo zou zijn. Doch thans hebben wij een onver dacht getuige aan onze zijde, geen partijge noot, maar een tegenstander. Het weekblad De Vaderlander levert in zijn jongste nommer, onder bovenstaanden titel, een flink, degelijk artikel dat wy niet kunnen nalaten, al is het eenigszins uitvoerig, onder de oogen onzer lezers te brengen. Elke ver korting zou aan de waarde van de beschou wing te kort doende strekking en beteekenis ervan verkleinen. Het geheel kan dieneD ter beschaming van vele liberalen die in eigen boezem wroetten, van hunne tegenstanders, die niets dan woorden van afkeuring voor hen over hebben. Wij bevelen de lezing ervan onzen lezers kring zeer aan; uit het artikel spreekt een bewonderenswaardige zucht om onpartydig en rechtvaardig te zijn. Het blad schryft In de vorige maand kwam in de Standaard eene reeks van artikelen voor, getiteldGelijk making van druk, ter beoordeeling van de financieele wetsvoorstellen der hh. Goeman Borgesius, Hartogh, Kerdyk, Schepel enZaayer en ter ontwikkeling van eigen inzichten op dit gebied. Wy treden hier niet in een beoordee ling van dit onderwerp zelf, evenmin als van de bedoelde wetsvoorstellen. De rechterzyde der Tweede kamer heeft nu tooh gezorgd, dat ey voor den eersten tjjd wan de baan" ?yn. Maar geheel kunnen wij die artikelen niet laten rusten, omdat zij ons opnieuw eene proeve bieden, hoe verkeerd eene oppositie tot iederen prijs genoemd moet worden, en hoe kwaad men uitkomt met verwachtingen op te wekken, die later blijken niet bevredigd te kunnen worden. Het eerste doet men, zoolang men als stuur man aan wal staat. Maar als men aan boord gekomen is Wy nemen bet niet op voor »de liberalen." Maar wij herinneren ons, boe het volk opge hitst is tegen het wanbeheer der liberalen. Als de overzijde maar eens aan het roer kwam En nu men zelf aan bet roer is, ondervindt men zelf, dat men geplaatst is tegenover elementen die te machtig zijn, tegenover krachten en moeilijkheden, die men maar niet met een tooverstaf uit den weg kan ruimen. Uit dit oogpunt zijn de artikelenGelijk making van drule zeer leerzaam. Voor wij hiervan nader spreken, moeten ons twee vragen van het hartIs de bestrijding van de wetsvoorstellen-Goeman Borgesius c. s. door de Standaard billijk Is zij rechtvaardig De Standaard begint met van de geachte voorstellers te zeggen, dat »zy mikten niet op het Staatsblad maar op de Stembus. De indie ning van hunne voorstellen juist op het oogen- blik dat de stembus stond open te gaan, bewijst dit. Men beeft in dit voorstel dus louter met een tactischen zet te doen. Wat de heeren in de kamer, 't zy in de sectiën of bij openbaar debat er over oordeelen zullen, is dezen ont werpers volmaakt onverschillig maar niet onverschillig is hun de indruk, dien bet ontwerp by het kiezersvolk zal maken. Immers om dat kiezersvolk is het hun te doen. Zy merkten dat er onder dit kiezersvolk eene schare aanwies, die met de groote schaar tal van belastingen wilde wegknippen. Gelukte het hun die groep te winnen, dan konden in 't noorden met die hulp een volgend maal allicht een aantal zetels voor de liberalisten heroverd worden. En daar zulk een ontwerp toch tot niets bond, en een even tueel liberaal kabinet volmaakt vrij liet, zagen ze er volstrekt geen been in, om dezen zet te wagen." Mag zoo de Standaard schrijven Wie beeft ooit erger dan zijn hoofdredacteur het oor deelen over verborgen drijfveeren gewraakt, gedecreteerd dat het oordeel over onuitge sproken bedoelingen den mensch niet toekomt Maar 't is waar, 't gold bier hem zeiven niet. En dan vergeet hij wel eens, dat de eer teêr is. Is de bestrijding rechtvaardig De heeren G. B. c. s. doen het voorstel om, behalve de belasting op het patent, de opcenten op de mutatie-rechten van onroerende zaken geheven, alleen afteschaffen de accijns op het zout, door de Standaard geraamd op een kleine 4 millioen gulden jaarlijks. En wat zegt de beoordeelaar »Als leden van de Staten-generaal, die ge acht worden met bezonnenheid te handelen, het volk voorspiegelen, dat het best gaat om met één slag heel ons Jinantiewezen om te zetten, voelt ons volk zich bierdoor zoo machtig in zijn verlangen naar ontheffing van belasting druk geprikkeld, dat bet door alle dammen beenbreekt, en op het gezag dezer kamerleden niet slechts, wat zij voorspiegelen, maar nog veel meer eischen gaat. Vandaar dat nu reeds volksvergaderingen zijn gehouden die kortweg het patent en alle accijnzen willen afschaffenniet eens van lieverlee maar liefst nog eer de zomer weerkomt. Met den Fran- schen slag. Rekent zy nu onze accijnzen op 44 a 45 millioen, en ons patent op 4{ milli oen, dan beduidt dit niets minder, dan dat ge bijna de helft van ons budget van inkomsten schrapt, en plotseling het gouvernement voor de vraag stelt, hoe in die 50 millioen te voorzien Maar dat beoogen de voorstellers immers niet. Niet alle accijnsen, 45 millioen, maar enkel die op het zout van nog geen 4 millioen, terwijl het dekkingsmiddel door hen aange- gewezen wordt, welks deugdelijkheid natuur lijk voor bespreking vatbaar is. Kunnen zij helpen, dat er anderen zijn, die meenen, dat hun voorstel nog niet ver genoeg gaat? De wensch naar afschaffing van alle accijnzen voerde op straten en markten en vooral op vergaderingen al een h oogen toon, toen de voorstellen-Goeman Borgesius c. s. nog gebakerd moesten worden. Voorwaar men heeft geen recht om te spre ken van »den fatalen invloed, dien zulk een ondoordacht, alleen op taktisch effect berekend, voorstel op de gemoederen heeft, vooral in die kringen, waar veel kwynt wat vroeger tierde, en de beurs luider dan de consciëntie spreekt," vooral niet omdat de Standaard straks als hij zelf zjjn inzichten gaat ontwikkelen, na ver melding van zyn grieven tegen de accyns op dey suikerj zegt„Doch. iaat dan nu de suiker 'oorbands rusten. Met zeep en zout kan men in elk geval een begin maken: lo. omdat door dit betrekkelijk geringe offer van 6,000,000 een ongemeen gevoel van tevredenheid onder de helft der burgerij zou gekweekt worden 2o. omdat de zuivelboer, die veel zout gebruikt, hierdoor sterk zou gebaat zijn In de 3e en 4e plaats volgen dan nog twee _argumenten voor de ontlasting van de zeep. Waarna nog volgt»En evenzoo, omdat de lagere klasse, die minder macht heeft om andere prikkels te zoeken, het zout niet missen kan, en het om hare meerdere monden, in veel grooter massa gebruikt. Afschaffing van deze beide accijnsen zagen wij daarom liefst boe eer boe beter doorgezet." Kan men beter argumenteeren vóór het voor stel van de hh. Goeman Borgesius c. s. Maar ook, kan men partydiger, enghartiger, erger met twee tongen spreken Wat men zelf wil en verdedigt, wordt afgekeurd, zoodra het van de overzijde komt. Maar waarom hebben de heeren voorstellers hun voorstel dan niet ingediend toen hun geestverwanten nog aan het roer zaten De Standaard leert zelf in deze artikelen, dat men tegenover eene bevriende regeering geheel anders handelt, dan tegenover eene, wie men niet genegen is. Tegenover de eerste wacht men af. Aan de laatste stoort men zich niet. En zoo komen wij vanzelf tot onze eigenlijke opmerking. Nu zegt de Standaard»Het kost toch niets geen moeite om bij het kiezersvolk in zyn broederkringen verwachtingen op te wekken, die niemand in staat is te vervullen. Zoodra die verwachtingen slechts het uitzicht openen, om minder te moeten betalen, komt er uit ieders beurs een rinkelend applaus." Nu spreekt dit blad van »fatalen invloed" van j>ondoor-, dachte financieele voorstellen" (en voorstellingen, mogen wij er zeker bijvoegen), op de gemoe deren, vooral in die kringen, waar veel kwijnt, dat vroeger tierde en de beurs luider dan de consciëntie spreekt." Nu gevoelt het, dat afschaffing van belasting niet wel gaat zonder equivalent, het aanwijzen eener bate, die er tegen opweegt. Hoe jammer, dat het a. r. orgaan daarvan niet eerder iets heeft verstaan en gevoeld. Ook niet voor de groote verkiezingen in Maart 1888. Wat al verwachtingen heeft het toen bij ons kiezersvolk in breeden kring opgewekt Wat invloed geoefend door het verspreiden van ondoordachte financieele voorstellingenEn een rinkelend applaus is opgegaan. Yóór ons liggen de /Siantfaarcf-nummers van 14 en 17 Maart 1888 met de sprekende titels boven hare leadersAlva's tiende penning en de dubbeltjes, en als aanhef van het eerste artikel»Prent het bij de herstemming vooral aan de kiezers in, dat de koorden van de beurs in de handen der liberalen niet langer veilig zyn. Niet veilig de koorden van de beurs van het land, en evenmin veilig de koorden van uw eigen beurs". Volgens dat stuk komen de anti-revolutionairen op »voor de stoffelijke belangen èn van ons vaderland èn van zijne gedrukte bevolking. Vooral de ontferming over den druk der lagere standen zit er bij (hen) van buis uit in." Zij komen op tegen de weelde der liberalen. Drukkend waren hunne lasten, de patentbelasting met name. »Zij heb ben zich aan den tienden penning vergrepen". Laat men dus gerust zijn. Als ons volk by de herstemmingen de liberalen nu maar kort en goed op zij zet, dan zal ons volk eens merken, hoeveel beter zijn volksbelangen zullen be hartigd worden. En merken zal men ook, wat het verscheelt, of er eene party op het kabinet invloed heeft die het volk niet kende, en daarom niet vertrouwde of wel dat er in vloeden naar boven komen, die het volk terdege kennen, ook in zyn nooden kennen en daarom voor dat volk bidden, en voor dat volk zorgen kunnenEn in het ander artikel wordt dan gewezen op BelgiëDaar hadden de liberalen het land ook in de schuld geholpen, totdat eindelijk het Belgische volk die geldverspilling moede wierd en de ultramontaansche partij aan het bewind bracht. En met welk gevolg? Met dit gevolg, dat het tekort terstond omsloeg in een goed saldo en men acht millioen franken overhield. In 1886 stond het 252 millioen francs uitgaven tegen 333 millioen ontvangen. En in 1887 slechts 312 millioen francs uit gaven tegen 320 millioen ontvangen. Dunkt ook ons volk niet, dat dit er beter uitziet? En dat deed dan toch een ultramontaansch kabinet." Den 15en Maart werd dan ook gezegd dat er geen gevaar in stak om een ultramontaansch candidaat te stemmen, want o. a. kon men dit goede van hen verwachten, dat »zij meteen de handen uitsteken om de stoffelijke belangen van ons volk in een beteren doen te brengen." De lOe brengt de verklaringwat pns op het hart ligt is, om als de overheid op zal hebben gehouden den zielenherder te spelen, op geheel andere wijze dan de liberalisten het deden, die overheid te laten zorgen voor de stoffelijke belangen van het volk. En schier ieder a. r. kamer-candidaat zegde den kiezers afschaffing van de accijnsen op zout, zeep en suiker toe. Gelijk ook het program van actie bij de taak, die men in de eerstko mende 3J jaar door de staten-generaal wilde zien afgewerkt, noemde vermindering van den druk der accijnzen. Was dit nu niet in hooge mate »opwekken van verwachtingen hij ons kiezersvolk, die niemand in staat is te vervullen Of moet ook dit alles weder gebracht op de lijst der «itdrukkingen, in de hitte van den verkiezingsstrijd ontvallenwaarmede men 't zoo ernstig niet nemen moet Neen, wij namen het voor het geldelijk be heer der liberalen niet op. Maar zijn nu zoo veel bezuinigingen ingevoerd Is de druk noemenswaard verlicht En waar men nu zelf voor de moeilijkheden staat, moeielijkheden, die niet onbekend waren, paste bet daar zoo op den tegenstander te smalen, bem in de oogen van bet kiezersvolk zoo verfoeilijk te maken. De verzachtende omstandigheden, die een anders schuld kunnen verlichten, heeft toch allereerst een Christen in het geding te brengen. Deze laatste overweging geldt te meer by den blik op eene andere zinsnede uit de be sproken artikelen. Wat is er geschied op het koloniale beleid der liberalen, inzonderheid met betrekking tot den Opium Op het zondenregister der liberale coterie van 20 punten kwam dan ook voor »Het zyn de Liberalisten die bet kwaad van den opium, dien vloek van Java's bevol king, niet slechts lieten voortbestaan, maar gedoogden, dat de verkoop toenam." Daar zou dan ook een eind aan komen. En wat schrijft nu de Standaard van 17 Juni 11.? sliet is niet zoo sterk maar toch eenigszins dezelfde kwestie (nl. van equivalent) als met den opium. Alle partijen (hulde aan de waar heid begeeren in den grond der zaak, dat de regeering alle verantwoordelijkheid voor het verder bederf van Java's bevolking door het opiumgebruik van zich afschuive. En met name de Anti-revolutionnaire partij mag niet nalaten, ook bij dezen minister dringend en ernstig op afschaffing van de opiumpacht te blijven aanhouden. Maar wie dit van den minister eiscbt, dat hij dit zonder meer doe, vergeet dat deze, zoodra de millioenen van deze pacht vallen, andere millioenen tot ge lijk bedrag schaffen moet. En zoolang dat niet kan, met handen en voeten gebonden zit." Precies dezelfde moeielijkheid waartegenover de liberalen bij deze kwestie zaten. En toch staat op het program van actie voor de eerste 3j jaar ook; Breking met het dusver ten opzichte van het opium gevolgde stelsel. Men betrachte toch rechtvaardigheid 1 Helaas, dat men zelfs de gewichtigste kwesties immer den weg van partijdigheid op zendt in plaats van ernstige samenwerking en overleg. Indien de afschaffing van de zoutaccijns toch zoo gewenscht is, dan aanvaarde men haar ook uit de handen van de HH. Goeman Borgesius c. s. In de St. Crt. zyn opgenomen de statuten van de vereeniging De kerkelijke kas te St. Laurens en Brigdamme, gevestigd te St. Laurens. Het doel der vereeniging is de bevordering van de belangen der Nederduitsche gerefor meerden te St. Laurens en Brigdamme, door het verleenen van stoffelijke hulp, voor zoover die blijken zal noodig te zyn voor de vsrzor- ging van armen, voor de voorziening in gees telijke behoeften, en voor het onderwijs der jeugd. De vereeniging tracht haar doel te bereiken door het bijeenbrengen en als haar hjjzonder eigendom beheeren van roerende en onroerende goederen, van welken aard ook, die haar tot het voorschreven doel worden verstrekt. Als bestuurders treden op de heeren A. van den Broeke, E. A. Abrahamse, W. T. Dormaar, D. de Rijke en A. Lorier. Bjj kon. besluit is aan F. K. J. Russel, op zijn daartoe gedaan verzoek, eervol ontslag verleend als notaris te Geleen. Verder zjjn by 's ryks waterstaat bevorderd tot hoofdingenieur le kl. W. J. S. J. Blom, thans hoofding. 2e kl.benoemd tot hoofdingenieur 2e kl. P. W. van der Sleyden, thans ingenieur le kl.j bevorderd tot ingenieur le kl. P. H. Kempen thans ingenieur ge kl,tot ingenieur 2e kl J. (I, jirmerius, thans ingenieur Se kl, en tot ingenieur 3e kl. A. B. Marinkelle, thans adsp.- ingenieur. Nog zijn benoemd tot commies der posterijen 4e kl. W. Bruyn Pzn en J. H. van Wijk, thans surn. der posterijen, en zijn bevorderd tot com mies der posteren 3e kl. W. G. A. Pels Rijcken en J. Waale jr., thans commiezen 4e kl. De heer W. P. Groeneveldt, thans directeur van onderwijs, eeredienst en nijverheid te Batavia, is benoemd tot lid in den raad van Nederlandsch-Indië Donderdag a. verleent de minister van oorlog geene audiëntie. De St. Ot bevat het kon. besluit van den 6en Juli 1889, bepalende de plaatsing in bet Staatsblad van de op 31 Mei 1889 te Brussel tusscben Nederland en België gesloten over eenkomst, tot regeling der wederkeerige uitle vering van misdadigers. De luitenant ter zee aer le klasse W. J. de Bruijne, 1° Sept. a. s., onder eervolle ontheffing zijner tegenwoordige betrekking van instructeur in de stoomwerktuigkunde aan de adelborsten van bet Kon. Instituut voor de marine, op non- actief gesteld wordende, zal in het najaar naar Oost-Indië vertrekken en zich by aankomst te Batavia ter beschikking stellen van den com mandant der zeemacht. Aan een reeds meermalen uitgesproken wensch om voor den landbouw crediet-instel- lingen in het aanzijn te roepen, zal, naar het Utr. Dagbl. verneemt, binnenkort worden tegemoetgekomen. Men meldt namelyk, dat de oprichting eener Nederlandsche Landbouto- bank in wording is, die haar hoofdzetel te Utrecht zou hebben en in alle provinciën zou werkzaam zijn. Hooggeplaatste personen uit verschillende deelen des lands zouden daarby betrokken zjjn. In de verzameling van consulaire verslagen is thans opgenomen dat over Buenos Ayres van den heer L. van Riet. Het loopt over 1888. De consul verstrekt op nieuw onderscheiden inlichtingen, waaruit blijkt, dat deze Zuid- Amerikaansche natie met snelle schreden voor uitgaat. Als een staaltje van dien vooruitgang wordt gewezen op 't feit, dat in 1888 niet minder dan 48 naamlooze vennootschappen tot stand kwamen met een gezamenlijk kapitaal van 78.620.000 p. n. (éen peso nacional 1.62), terwijl op 1 Jan. jl. nog de statuten van acht ondernemingen met een kapitaal van 15,700,000 p. n. aan de goedkeuring der regeering onder worpen waren. De consul vraagt of ook niet tot de vorming van een Nederlandsche kolo nisatie-onderneming zou kunnen worden over gegaan, nu landbouwers in grooten getale uit ons vaderland naar Argentine emigreeren. Niet alleen zouden onze landgenooten er door gehaat zyn, maar de onderneming zelf zou belangrijke voordeelen kunnen behalen. In '88 kwamen 155.682 landverhuizers aan, terwijl in de laatste 32 jaar het totaal cjjfer 1,624,791 bedroeg. In zyn jongste verslag meldt de gouverneur van Atjeh, dat in den morgen van 14 Mei een op de trambaan op het traject Lamdjamoe- Blang ingegraven granaat van 18 cM. sprong, juist toen de locomotief de plaats van ingra-' ving passeerde. De locomotief werd eenigzins beschadigd, maar kon zonder verdere stoornis de reis vervolgen. In den ochtend van 16 Mei werd in de spoorbaan tusschen Lampeneroet Lamara een 18 cM. granaat ingegraven gevonden en voor zichtig verwyderd. Te Soerabaya heerscht groote ontsteltenis door den plotselingen dood van den heer Greig, chef van Martin Greig en Co, van den heer en mevrouw Moll,hij is Gbineesche tolk, van de echtgenoote van den officier Moll, thans op Atjeh, en het vijfjarig kind van den heer Van Delden, adsistent-resident te Grissee. Allen zyn ziek geworden op een diner ten huize van den heer Moll. Zy zijn gestorven tengevolge van vergif dat zich in een schotel frikkadel moet bevonden hebben. Den 15 Juni is het vonnis voltrokken aan de ter dood veroordeelde Tjilegonsche moor denaars; alles liep in de beste orde af. Te New-York is dezer dagen overleden Maria Mitchell, de dochter van den beroemden sterretadige, JZjj stond tan hare jeugd af

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1889 | | pagina 1