N°. 166.
132° Jaargang.
1889.
Dinsdag
16 Juli.
In liet zomerhuisje.
Nationale Militie.
FEUILLETON-
Middelburg 15 Juli.
Deze courant verschijnt dagelijks;
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.—
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.'
Advertentïën20 cent per regel: Bij abonnement lager:
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop
betrekking hebbende dankbetuigingen: van 17 regels 1.50;
iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
D. JERAS,
mr A.P. SNOUCK HURGRON JE,
mr J. A. VAN HOEK,
H, P. DEN ROUWMEESTER,
mr G. N. DE STOPPELAAR,
jhr mr W. H. SNOUCK
HURGRONJE.
BEKENDMAKINGEN.
Novelle aan het Noordzeestrand.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
RECHTSZAKEN.
UIT STAD EN PROVINCIE.
MDDELBUGSdE COURANT.
Thermometer.
Middelburg 15 Juli. vm. 8 u. 63 gr.
m. 12 u 71 gr. av. 4 tu 70 gr. F
Verwacht Z. W. wind.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. y. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij en te TholenW. A. van
neeuwenhuijzen. Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook het algemeen advertentie- moeten des namiddags te een uur
bureau van Nijgh Van Ditmar. te Botterdam de Geer. Belinfante, te 's Gravenhage, en het Algemeen advertentiebureau van A. de la Mar Azn, te Amsterdam, aan het bureau bezorgd zpn, willen
annonces aan.Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parps en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G.L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger, j zp des avonds nog worden opgenomen
Morgen (Dinsdag) hebben de kiezers
in de verschillende gemeenten van negen
tot yijf uur gelegenheid om deel te nemen
aan de verkiezing voor leden van den raad
Dat zij daarom denken,
Voor Middelburg bevelen wij ten drin
gendste aan de aftredende heeren
Ten gerieve van het stembureau en ter
bevordering van een spoedigen afloop der
voorlezing van de briefjes, noodigen wij de
kiezers uit zich te houden aan bovenstaande
volgorde.
Oproeping van verlofgangers der lichting
1887.
De burgemeester van Middelburg, gezien de
circulaire van den commissaris des konings in
deze provincie van den 1 Mei 1889, A no.
791/1, 3de afdeeling (Provinciaal blad no. 46,)
roept bp deze op de in deze gemeente wo
nende milicien-verlofgangers der lichting
1887, behoorende tot de 9e en 10e compagnie
van het 3e regiment vesting-artillerie om op den
tpd en de plaats, als in de aan hen uit te reiken
order is vermeld, tegenwoordig te zijn, voorzien
van al de voorwerpen van kleeding en uitrusting,
door hen bjj hun vertrek met groot verlof
medegenomen, benevens van hun verlofpas,
ten einde rechtstreeks naar hun corps te ver
trekken.
Zp moeten zich vooraf en wel op Donderdag
den 25 Juli a., des voormiddags tusschen 9
en 10 uren, bp den burgemeester hunner woon
plaats aanmelden, voorzien van hun verlofpas,
ten einde de noodige biljetten, alsmede dag
geld, indien zij dit verlangen en daarop recht
nebben, te ontvangen.
De verlofgangers, die op het bepaalde uur
niet ter aflevering verschjjnen, worden bjj hun
corps gestraft.
Zp, die niet aan de oproeping voldoen, wor
den als deserteurs behandeld, terwpl de
genen, die door ziekte verhinderd worden
op den bepaalden dag onder de wapenen te
komen, van die omstandigheid, onder overleg
ging van eene verklaring van den geneesheer,
tpdig kennis behooren te geven aan den bur
gemeester. Na hun herstel vervoegen zp zich
bp hun corps.
Middelburg, den 15 Juli 1889.
De burgemeester voornoemd,
S C H O B E B.
Uit het Duits ch i
Van ROSENTHAL—BONIN.
Beneden aan het strand scheen men echter
niets van dien strijd tusschen de zee en
het land te merken; honderden en dui
zenden menschen wemelden daar in bonte
menigte dooreen. Kinderscharen, met alle
kleuren der laatste mode getooid, waren aan
het graven in het natte zand, wierpen wallen
en dammen op, legden tuinen aan, bouwden
vestingen van zand, die zp met spaden en
emmers tegen den opkomenden vloed verde
digden.
In de strandstoelen zaten de heeren en
dames te lezen, te praten, te haken, te breien;
in groepen bp elkaar geschoven stoelen vond
men heele gezelschappen, die om de zeelucht
te genieten zich tot een praatkransje vereenigd
hadden. Op eenigen afstand werd dit strand
leven aan beide zpden ingesloten door bad
koetsen wapperende vanen gaven het teeken
dat het badseizoen geopend was en in het
water sprongen en dansten witte, roode en
gele gedaanten, die allen hetzelfde doel hadden,
Het is eigenaardig om te zien hoe de katho
lieken het oneens blpven over de kwestie van
den persoonlpken dienstplicht.
Dezer dagen bevatte de Tijd een drietal
artikelen van den heer T. B. Bruins S. J. over
»de katholieken en het rapport der defensie
commissie." Met het oog op een volzin in een
Boomsch-katholiek orgaan »Alleen dan, wan
neer een ieder, die zich voor een wple in het
soldatenpak gaat steken, onvermijdelpk schade
in zpn Boomsch-kath. geloof of zpn zedelpkheid
moest lijden, zou hier van een Boomsch-kath.
zaak sprake kunnen zijn," schreef de heer
Bruins»Men gelooft zpn oogen niet als men
zulk een volzin in een Boomsch-kath. blad ziet
verdwaald. Verzet de kerk zich alleen tegen
het onvermpdelijk verlies van geloof en zeden
Verbiedt zp niet, zonder noodzakelpkheid ge
varen in het leven te roepen? Verbiedt zp
niet, anderen moedwillig in gevaren te werpen
Gebiedt zp niet, gevaren te verwpderen of te
verminderen
»Het is waar, aldus vervolgt hp, niet
de kazerne alleen levert gevaren op voor de
deugd der jongelingen. Ook het universiteits
leven is gevaarlpk. Eigenlpk moeten alle
jongelieden, die aan hunne eigen krachten zpn
overgelaten, vooral zoo zp in voortdurend verkeer
zpn met allerlei soort van jongelingen, vast in
hun schoenen staan. Maar iedereen heeft het
recht om met volle vrijheid zpn eigen levens
staat te kiezen. Zpn aan dien staat of aan de
voorbereiding daartoe gevaren verbonden, dan
verkeert hp in de noodzakelpkheid om die
gevaren te trotseeren, en die noodzakelpkheid
is het gevolg van zpn eigen TÉrpe keuze, waartoe
hp het recht had.
»Bp persoonlpken dienstplicht evenwel is geen
sprake van vrpe keuze daar worden de jongelui
tegen wil en dank in de gevaren geworpen.
Wie stemt voor persoonlpken dienstplicht, be
rooft wel is waar de jongelingen niet onver-
mpdelpk van hun godsdienst en van hun zeden,
maar hp brengt hen in het gevaar van ze te
verliezen.
»En mag een Boomsch-katholiek dat doen
»Als er werkelpk noodzakelpkheid bestaat
hetzp tengevolge van een vrpe keuze, waartoe
ieder het recht heeft, indien bpv. iemand offi
cier wil worden, hetzp tengevolge van onvermp-
delpke omstandigheden, wanneer het algemeen
belang het vordert, dan is het iets anders, dan
moet het; maar waar geen voldoend gebleken
noodzakelpkheid bestaat (en die bestaat thans
niet), daar mag een Boomsch-katholiek, omdat
hp Boomsch-katholiek is, aan zulk een wet niet
medewerken.
»De al- of niet-invoering van persoonlpken
dienstplicht moet men niet een Boomsch-
katholieke kwestie noemen, evenmin als zp
uitsluitend op militair gebied thuis behoort.
Het is een sociale kwestie. Maar bp het be-
oordeelen van sociale kwesties worden wp
Boomsch-katholieken, behalve door andere
beginselen, ook geleid door waarheden, die de
zich zoo behendig mogelpk tegen de aanrol
lende witte, schuimende golf in te werpen.
Het was een bont, vroolpk tafereel, dat uit
lokte om deel te nemen aan de algemeene
opfrisschende bedrpvigheid.
Wp gingen de houten trap af en mengden
ons in het gewoel.
Juffrouw Margaretha had mpn arm losge
laten en dien van haar vader genomen. Zoo
wandelden wp over het strand, dat zoo glad
was als een fluweelen tappt en zoo hard als
asphalt, dicht langs den schuimrand, dien de
golven het strand opstuwden, en die, daar het
vloed was, hoe langer hoe hooger kwam.
Daarop namen wp plaats in drie stoelen, die
wp met moeite veroverden en ademden met
volle teugen de versterkende zeelucht in.
Wp waren alle drie stil.
Juffrouw Margaretha keek onafgebroken naar
de zee en vermeed met opzet om mp haar
schoon madonnagelaat toe te keeren, terwpl
haar vader met zpn stok figuren in het zand
teekende. Weldra werd men hem echter ge«
waar en er kwam een heele zwerm kennissen
op hem af, waardoor ook zpn dochter aan
haar gepeins onttrokken werd en niet langer
hardnekkig, weemoedig in de verte kon blpven
staren.
Ik moet bekennen dat het opzettelpke niet
op mp letten van dit schoone, belangwekkende
meisje mp zeer ergerde.
Hoe meer deelneming haar vader mp be-
kerk ons leert. En dan kunnen wp niet beweren,
dat zulk een kwestie onafhankelpk is van de
Boomsch-katholieke leer, omdat de kerk er zich
uitdrukkelpk over heeft uitgesproken. Al worden
dan dezelfde beginselen ook door anderen be
leden, toch houden zp niet op Boomsch-
katholieken te zpn.
»Wp, Boomsch-katholieken,kunnen geen vrede
hebben met het rapport der defensie-commissie.
Dat advies tot vrpstelling onzer orderbroeders
schenkt ons volstrekt geen gerustheid. "Veeleer
het tegendeelomdat misschien verscheiden
Boomsch-katholieken, daardoor verblind, geen
oog meer hebben voor de andere nadeelen, die
de persoonlpke dienstplicht meebrengt. Al had
dat voorstel der commissie nog zooveel waarde
de persoonlpke dienstplicht wordt er voor ons
niet aannemelpk door gemaakt en allerminst
kunnen wp toegeven aan de barre eischen, die
het rapport als een minimum stelt. Wp mogen
den strpd niet opgeven. En hoe meer zp over
vragen, des te krachtiger moeten wp weigeren
Wat aanlokkelpke voorstellen men ons ook doe
welke voorwendselen men ook aanwende, wp
moeten ons blpven verzetten tegen het on-
christelpk militarisme."
Tegen die redeneering komt een ander ka
tholiek blad de Grondwet op. Die beschouwing
wordt daarin »onhandig en gevaarlijk" ge
noemd, en het betoog van den eerw. heer
Bruin als een onvoorzichtigheid gekenschetst.
»Deze bewering in 't openbaar toelichten
kunnen wp niet, mogen we niet, vervolgt het
blad, het middel tegen de kwaal ware erger
dan de kwaal zelve 1 We kunnen alleen waar
schuwen tegen de onverantwoordelpke licht
zinnigheid, waarmee zp, die den toestand van
dit oogenblik geenszins kennen, als katholieken
ageeren.
»Men late zich toch eens gezeggen't geldt
ons aller belang, en allen beoogen we 't zelfde
doelafwering van wat wij als een ramp
beschouwen onder zedelpk en financieel oog
punt 1 Daarom is het zaak voorzichtig te zpn
in de keuze der middelen en zich niet te wagen
aan bespiegelingen, zonder inlichtingen uit
goede bron te hebben. Anders bederft men in
eens zooveel, dat dagen en weken noodig zpn
om 't eenigszins goed te maken, indien men
zpn zaak niet voor altpd bederve 1
»Wp sluiten daarom met den innigen wenseh,
dat onze partpgenooten in den lande tusschen
deze regels doorlezen, wat niet duidelpk kan
gezegd worden. Wp doen het in 't volle be-
wustzpn, dat al wie den waren toestand van 't
oogenblik inziet, met ons instemmen en zich
wel wachten zal, om deze netelige kwestie nog
langer als een katholieke te behandelen."
Het Centrum neemt de beschouwing in de
Grondwet zonder commentaar over. De nieuwe
IJsselbode insgelpks. Laatstgenoemd blad voegt
er bp»Ook ons is bekend hoe waar die op
merkingen zpn."
Verder is de luit. t/z 2de kl. A. J. Van der
Paauw, op verzoek, eervol uit den zeedienst
ontslagen.
In het jongste nommer van Eigen Haard
beschrpft de heer J. de Vries eenige »Physio
nomieën van Bronbeek." De heer J. Hoynck
van Papendrecht levert daarbp tal van typi
sche en geestige illustraties.
Bp kon. besl. is de heer IJ. Postma, arts,
benoemd tot off. van gezondheid 2de kl. bp de
zeemachtterwpl bp het pers. van den geneesk.
dienst der landmacht tot officier van gezond
heid der 2de klasse benoemd is de student in
de geneeskunde (arts) O. Prins.
tuigde, des te meer wendde zp zich van mjj
af en des te duideljjker toonde zp dat zp
niets van mp wilde weten. Dat ergerde mp,
ofschoon ik nu wist dat haar hart niet meer
vrp was; en ik deed toch mpn beat om haar
een beter denkbeeld van mij te erven, dan zij
van mp scheen te hebben, en baar belangstel
ling voor mp op te wekken.
Dit was geen pdelheid of mannelpke behaag
zucht, maar alleen het gevoel dat ik evenveel
waard was als honderd anderen, met wie men
ongedwongen en aangenaam verkeert. Ik moet
bekennen dat dit meisje mp meer belang in
boezemde dan vele anderen, die ik had leeren
kennen, en ik gunde dien koenen kapitein dit
fijne, geestige persoontje niet van ganscher
harte.
Op den terugweg, toen Margaretha met een
paar kennissen voorop ging, nam de consul
mp bp den arm, hield mp tegen en richtte de
volgende vraag tot mp
»Gp zpt dokter en zeker een knappe
dat ziet men u aan; wilt gp de behandeling
mpner dochter op u nemen
Die vraag verraste mp en deed mp genoegen,
en toch moest ik antwoorden:
»Mpn waarde heer, het zou in strpd zpn
met de gewoonten onder ons doctoren, indien
ik als badgast hier ging practiseeren. Becht-
streeks behandelen mag ik uw dochter niet.
Gp zult u tot een der baddokters moeten
-wenden, daar zpn zeer knappe lieden onder,
Heden middag werden van wege de Veree-
niging tot wering van schoolverzuim alhier de leer
lingen van de school B. op de Nieuwe Haven,
hoofd de heer Nierse, die in het afgeioopen
jaar getrouw de school bezochten, beloond.
Het aantal leerlingen van die school beliep
397, waaronder een 75 kinderen, die nog geen
vol jaar schoolgingen.
Van de 322, die in aanmerking kunnen
komen voor eene belooning, ontvingen 28 elk
1, 107 0.75 en 30 0.50, bovendien zullen
144 leerlingen van de beide hoogste leerjaren a. s.
Woensdag een rptoer gaan maken. 271 heb
ben 0 willekeurige verzuimen, de overige van
1 tot 5.
Het geheel aantal bekroonden was 309 en
de uit te deelen som 123.25.
De heer B. A. Verhep sprak tot de kleinen
een opwekkend woord, terwpl deze als naar
gewoonte eenige versjeB zongen.
Aan het toelatings-examen van 's rpks
veeartsenpschool hebben o. a. nog voldaan
de heeren E. C. Koens van Goes en M. M.
Lucieer van Groede.
In den loop van het jaar 1890 kunnen
eenige onderwpzers ter .beschikking van den
gouverneur-generaal van Nederl. Indië worden
gesteld om als onderwpzer der derde klasse te
worden geplaatst bp het openhaar lager onder
wijs voor Europeanen daar te lande.
Zp, die ter beschikking van den gouverneur-
generaal van Nederl. Indië worden gesteld,
ontvangen
a eene gratificatie voor uitrusting ten be
drage van 500
b vrpen overtocht naar Batavia als gouver-
nements-passagier der eerste klasse
c een voorloopig traktement van 100 's maands,
ingaande met den dag van aankomst te Batavia.
Nadere bpzonderheden bevat n° 163 der St. Ct.
De B. K. bisschop te Breda heeft benoemd
tot rector aan het pensionaat te Hulst, den
heer W. Smoor, kapelaan te Dongen.
Naar men ons uit Vlissingen meldt zal
het kerkgebouw met kosterswoning der Doops
gezinde gemeente op den Peperdpk aldaar in
eigendom overgaan in handen van de Dolee-
rende gemeente, die thans hare godsdienst
oefeningen nog houdt in een burgerhuis op de
Bierkade.
Voor de Doopsgezinden zal eene nieuw kerk-
die de plaatselpke toestanden kennen, 't geen
met mjj niet het geval isik wil u echter
gaarne mpn meening over uwe dochter zeggen,
als gp mp hare ziekte wilt beschrpven en
later met den baddokter over haar in consult
treden."
-■ »Nu, dat is ;mij genoeg. Ik maak mp
sedert twee jaren erg ongerust over mpn
dochter. Zp Ipdt aan apathie. Alles is haar
onverschillig geworden; zp leeft om zoo te
zeggen alleen werktuigelpk zp eet en drinkt
slechts om niet te verhongeren; zij gaat alleen
naar concerten of comedies als men er haar
toe overhaalt. Zp maakt geen visites, en
schrikt iedereen af door hare onverschilligheid;
alle genoegens der jeugd schpnen voor haar
niet te bestaan en af en toe heeft zp van die
flauwten, zooals gp er een bijgewoond hebt.
Ik heb haar door beroemde artsen laten onder
zoeken 'en zp zpn het er allen over eens dat
zp volstrekt geen organisch gebrek heeft
haar kwaal is alleen .zenuwachtigheid, een
soort van bleekzucht, zeggen de heeren. En
dat duurt nu al twee jaar 1" besloot hp met
een zucht.
>Hoe oud is mejuffrouw, uw dochter
»Drie en twintig jaar."
»Weet gp een oorzaak voor die kwaal,
een aanleiding, meen ik, die haar kan opge
wekt hebben Is het in eens begonnen of
heeft er iets plaats gehad dat een diepen
indruk op ba*r gemaakt beeft vroeg ik en
gebouw worden gesticht, dat aan den eisch
des tpds zal voldoen, waarvoor naar een ge
schikt terrein wordt omgezien.
Beroepen tot predikant bp de Doopsge
zinde gemeente te Koog-Zaandpk de heer P, S.
Bakels, Texel.
Heden deed de kantonrechter alhier bp
breed gemotiveerd vonnis (uitspraak in de be
kende zaak van kerkvoogden te Serooskerke
contra verschillende lidmaten dier kerk. Bp
dit vonnis zijn laatstgenoemde veroordeeld tot
betaling van den van hen gevorderden hoofde-
lijken omslag.
Voor de Haagsche rechtbank is de vorige
week behandeld de geschiedenis van den moord
te Stompwpk, waarbij als beklaagde terecht
stond een twee en twintigjarig jongeling. Hp
en een makker waren zooals uit de behan
deling van de zaak bleek aan het visschen
onder Stompwpk, toen een oude man, "Vrede
genaamd, (de vader van den verslagene) kwam
aanloopen en hun toeriep te vertrekken, wpl
daar zpn vischwater was en zp zpn hooigras
plat trapten. Dit gaf tot geschil aanleiding.
De zoon kwam er bp en het geschil werd
heviger. Daarna ging de zoon het huis in en
de beklaagde met zpn makker den straatweg
op. De zoon kwam echter terug met een
hooivork. Toen ontstond de noodlottige wor
steling de beklaagde greep de hooivork met
de linkerhand, tastte met de rechter naar een
mes en stiet er mee naar den jongen "Vrede.
Hp trof hem aan het hoofd en de dood volgde
weldra.
Het openhaar ministerie noemde het gebeurde
opzettelijke zware verwonding; de verdediger
daarentegen wettige zelfverdediging. De be
klaagde was in zpn recht, zeide hp hp han
delde in noodweer.
De eisch van het openbaar ministerie is sea
jaren gevangenis. De uitspraak is bepaald op
19 dezer.
De hoofdcommissaris van politie in de
residentie verzoekt te worden bekend gemaakt
met de verblpfplaats van Willen Hendrik Kuyk,
opperman, geboren te Terneuzen, 50 jaren, blond,
voorhoofd gewoon, oogen bruin, neus gebogen,
mond gewoon, kin rond, baard rossigop de
armen geprikt. Hp heeft sedert eenige jaren de
echtelpke woning te 's Gravenhage verlaten.
Op 31 Dec. 1888 bestonden in Zeeland
1309 inrichtingen tot verkoop van sterken drank
in 't klein, waarvoor 28463.58 belasting was
betaald. 1309 bp eene bevolking van 201847
zielen in 109 gemeenten maakt 6.496 inrichtingen
op de 1000 inwoners en 12 per gemeente.
De officier van gezondheid 2 kl. A. van
Dorsten, van het 7e regiment infanterie, wordt
op den len Augustus a. s. bp het 2e bataljon
3e regiment infanterie te Middelburg gede
tacheerd.
dacht aan de blikken, die zp met den kapitein
der Augusta gewisseld had.
De consul talmde met zpn antwoord, keek
op den grond en zei toen op beslisten toon a
»Neen."
Ik haalde mp mpne opmerkingen op de
boot nog eens goed voor den geest, zpn boos
gezicht van toen en zpn gedrag van nu en
geloofde volstrekt niet aan zpn neen. Het
meisje leed aan een ongelukkige liefde, daar
van was ik overtuigd en bp een zoo fijnge
voelig, zacht karakter als het hare kon zich
uit zulk een, op zich zelf reeds volstrekt
niet onbedenkelpke toestand een voortdurend
zielelpden ontwikkelen.
»De ziekte uwer dochter heeft inderdaap
eenige overeenkomst met bleekzucht," zei ik.
»In dergelpke gevallen doet een huwelpk vaak
wonderen", voegde ik er diplomatisch bp.
»Mpn dochter verzet zich tegen elk aan
zoek, en elk voorstel dat ik haar in dat opzicht
doe", hernam hp. »Zp is bpna een mannen-
haatster", ging hp vrp onnatuurlpk lachend
Toort.
>Ik weet iemand dien zp zeker gaarne
zou nemen", dacht ik, maar paste wel op er
iets van te zeggen, gedachtig den vpandigen
blik van den consul, zoodra hp den kapitein
gewaar was geworden en ik kon hier veel
bederven door een onhandigheid.
>Nu, eindelpk zal de ware Jozef wel
j komen", troostte ik den somberen vaderj
