N°. 161.
132s Jaargang.
1889.
W oensdag
10 Juli.
Deze courant verschijnt d a g e 1 y k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.—"J
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent;
Advertentïën20 cent per regel; Bij abonnement lager;
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop
betrekking hebbende dankbetuigingenvan 17 regels 1.50
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
BEKENDMAKINGEN.
Afsluiting' van wegen,
Middelburg 9 Juli.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
RECHTSZAKEN.
LANDBOUW.
fllDBf LB( KiSUIlE COURANT.
Thermometer.
Middelburg 9 Juli. vm. 8 n. 70 gr.
m. 12 u 79 gr. av. 4 u. 77 gr. F
Verwacht verand. wind.
Agenten teVlissingenP. G. de Vet Mestdagti Sc Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Krniningen: F. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij en te Tholen: W. A. van
Nieuwenhuijzen. Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook het algemeen advertentie
bureau van Nijgh Van Ditmab te Rotterdam; de Gebr. Belineante, te's Gravenhage, en het Algemeen advertentiebureau van A. de la Mar Azn, te Amsterdam,
annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G.L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te een uui
aan het bureau bezorgd zjjn, wille*
zjj des avonds nog worden opgenomen
Gedeputeerde Staten van Zeeland maken be
kend dat op 17 en 18 Juli a. s. voor het ver
keer met rij- en voertuigen en vee zullen zijn
afgesloten
1° de Wraageweg in de gemeente Kloetinqe,
en 2" het gedeelte van den Slnuutskerksclien
peel weg tusschen den SinontslterKsclieii
inndweg en den loordweg in de ge
meente 's Heer Abtskerke.
Middelburg, 4 Juli 1889.
Gedeputeerde Staten voornoemd,
DE BRAUW, voorzitter.
E. FOKKER, griffier.
Eer is teer.
Aldus luidt de titel van een brochure, door
dr. Abr. Kuyper in het licht gegeven als
antwoord op het bekende Gfds-artikel van ror.
W. H. de Beaufort: de Deputatenvergadering, waar
op wjj destijds uitvoerig de aandacht onzer
lezers vestigden en waarbjj wij ook eenige opmer
kingen voegden over de rede, waarmee dr.
Kuyper die vergadering opende.
Getrouw aan het »hoor en wederhoor" willen
wjj ook onzen lezers de repliek van dr. Kuyper
niet onthouden maar daarvan enkele voorname
punten aanhalen.
Dr. Kuyper neemt het mr. De Beaufort
hatuurljjk zeer kwaljjk, »dat deze het oorbaar
geacht heeft een weinig den draak te steken
met de deputatenvergadering" en verkondigt
daartegenover den lof van die vergadering,
wier glorie het z. i. is, »dat zij ons het nationale
leven in al zijne schakeeringen vertoont, en
wat hoog en laag leeft, in broederlijke zoen
weet saam te brengen."
Hij voegt den heer De Beaufort hetvolgendetoe:
»Gjj weet toch, dat de geestdrift der opge
komen Deputaten in vroeger jaren, toen er
vaD subsidiën nog met geen woord sprake
viel, eTen warm was. Gij wist dat de acht
ton gouds, die thans geboden wierd, aan het
vrjje onderwijs de verplichting oplegt om een
kleine duizend onderwijzers meer aan te stel
len iets wat een vermeerdering van vjjf ton
nen gouds in de uitgaven eischtzoodat feite
lijk de te maken winst van acht tot beneden
de drie ton daalt. Gjj wist, dat over de
150,000 kinderen, op onze vrjje scholen ver
deeld, deze drie ton slechts ƒ2,per kind
levert, d. i. even 8 pet. op de kosten. En,
wat in nog erger zin doodelijk voor uw ironie
bljjkt, gjj wist beter dan iemand, hoe de
Liberale Unie, meest uit gegoede personen saam-
gesteld, optreedt voor een partjj, die nu reeds
twintig en straks dertig jaar voor een inzet
niet van drie ton, maar van drie maal drie
millioen de politieke roulette liet loopenen
die, had de spreukendichter haar gekend, zonder
missen als vjjfde onverzadigbare aan de vier
zou zjjn toegevoegd, die nooit zeggenhet is
genoeg, maar altoos het eentonig refrein van
Geef, geef, geef! herhalen.
»Daarom protesteer ik met al de kracht, die
in mjj is, tegen den onverdienden smaad, door
u op deze goede, trouwe mannen geworpen.
Gjj zoudt niet gesproken hebben, geljjk gjj deedt,
als gjj bij dit bestanddeel van uw volk minder
vreemdeling waart. En terwjjl ik het mjj een
eere reken, in een mate, ook door u niet ver
heeld, het vertrouwen dezer vroede, vrome en
practische mannen te mogen bezitten, tart ik
u nogmaals, mjj een andere staatkundige volks
vergadering, te noemen, die het van de depu
tatenvergadering, waarmee gjj een loopje naamt,
in onbaatzuchtigheid, in ideale bedoeling en in
echt nationale samenstelling wint.
»Eer is teer
De heer De Beaufort behoeft, als hij wil, het
antwoord op die lofrede zeker niet schuldig te
bljjven. Het is wel gemakkelijk om zich en zjjn
vrienden als de gepersonificeerde onbaatzuch
tigheid voor te stellen j van hunne vergadering
te getuigen dat zij eenig is in ideale bedoeling
en echt nationale samenstelling, maar wjj weten
toch genoeg hoe bp deze partjj er ook vele zeer
bemiddelden zjjn, die de beweging steunen door
hun geld niet altjjd louter uit onbaatzuchtig
heid. Wij mogen dit beweren zonder te kort
te doen aan de waarde van zoo menigeen, die
uit zuiver belangstelling in het bjjzonder onder
wijs zjjn penningen offert.
Dr Kuyper heeft de onderwijskwestie een
voudig tot een geld-kwestie gemaakten dit is
en wordt hem nog steeds door vele anti-revolu-
tionnairen tot een zeer ernstige grief gemaakt
Bovendien is de voorstelling, die hij hierboven
van die zaak geeft, niet zuiver gesteld. Zjj
die jj veren voor het openbaar onderwijs, doen
dit niet louter uit winstbejag, uit zucht om te
halen wat te halen valtmaar wel degeljjk
staat bjj hen het nationaal belang op den
voorgrond en dit zal bljjken als straks de
schoolkwestie zal zjjn opgelostDan zullen
nog velen, die aan hare oplossing meewerkten,
toch blijven ijveren voor de openbare school,
uit wezenljjke sympathie voor haar, omdat zjj
niet verdeelt, maar vereent; omdat zjj verdraag
zaamheid leert tegenover andersdenkenden
omdat zjj de kinderen tot menschen wil vormen,
zonder uitsluitend van hen geloovigen te willen
maken.
Dr Kuyper verdedigt verder het samengaan
met Rome, op grond dat de liberalen vroeger
wel door de katholieken werden gesteund.
Alsof dit geljjk staat.
Krachtens hunne beginselen be-
jjverden de liberalen en bejjveren zjj zich nog
om aan alle kerkgenootschappen geljjke rechten
te verschaffen. En het belang der Roomsche
kerk bracht eertjjds, toen zjj nog niet verkre
gen had wat de liberale regeering haar ver
schafte ondanks het verzet der anti-revolution-
naire fractie, mee om de vrijzinnigen te steunen.
Nu zjjn hare belangen van anderen aard; en
wjj hebben daarop steeds gewezen alleen om,
aan de hand van de geschiedenis, te herinneren,
dat zjj waarljjk van hare tegenwoordige bond-
genooten, de anti-revolutionnairen, niets te
wachten heeften dat daarom haar steun aan
hen ons zoo verbaasde.
En omgekeerd verwondert ons steeds de hulp
der anti-revolvtionnairen aan de katholieken,
omdat, wat nu reeds meermalen is gebleken,
het eenvoudig een steun is, waarvan later
hooge interest zal moeten betaald worden. Dit
gevaar zien trouwens mannen als Buitendijk en
Bronsveld c. s. sedert lang in.
Door den heer De Beaufort waren in zjjn opstel
bezwaren gemaakt tegen het drievoudig parool
van dr Kuyper: »Vrede onder de gedeelde
kinderen des lands komt er dan eerst, als de
staat de religie weer aan de beljjders, de zede
lijkheid weer aan de consciëntie en de weten
schap aan de haar inwonende kracht overlaat".
Hoewel dit vraagstuk zich op een ander
terrein beweegt, dan waarop wjj ons bjj voor
keur begeven, is het niet onaardig kennis te
nemen van hetgeen dr Kuyper over dit punt
schrijft
»Van uw eerste tegenwerping die tegen
de stelling »de religie voor de beljjders"
zag ik" zoo merkt hjj tegen den heer De
Beaufort op vreemd op t Hoe, gjj alleen
vreemdeling in ons Nederlandsch Jeruzalem
Niets u ter oore gekomen van de volmaakt
onwettige, gewelddadige ingrijping, die de staat
zich in 1816 in het godsdienstig leven der
natie veroorloofde Niets ervan door u opge
merkt, hoe de bestuursinrichting, die destijds
door de overheid aan de kerken is opgelegd,
aanleiding en oorzaak is geworden van de
schandeljjke Dragonaden in 1834van de
heerschappjj, die de moderne richting allengs
in de gemeente verkreegvan al het getwist
en gekrakeel, waaraan onze kerken nu een
halve eeuw lang reeds ten prooi zjjnvan de
duldelooze krenking, waaraan de zonen, wier
hart tot de vaderen bekeerd was, in hun
eigen huis hebben blootgestaan; van het con
flict, dat in 1886 te Amsterdam uitbrak, en
de nieuwe doleantie, die daaruit volgde; van
het sektewezen, dat bjj zulk een droeven staat
der kerk al toomeloozer uitbrakvan de
grievende en aangrijpende verdeeldheid, waar
door mannenbroeders, die in beginsel bjjeen
hooren, vaneen wierden gescheiden; en last not
least, van al de aanfluiting en de verachting,
waarin de kerk en met haar de religie door
deze, voor mjjn besef, heiligschennende inmen
ging gekomen is
»En dat noemt gjj de religie aan de beljjders
overlaten 1 Maar tast, voelt ge dan niet, Hoog-
EdelGestrenge heer, hoe ge door zulk een be
weren ons wel dwingt ons vertrouwen in uw
liberalistische leuzen niet al te breed uit te
meten Of wat doet ge hier anders dan de
oude geschiedenis van het gelijkheid, vrijheid
en broederschap herhalen O, gewisselijk Egalité,
Liberte', Fraternité op elke frontespies graveeren,
en dan met de guillotinekar voor die opge
luisterde gevels voorbijdraven Denk het toch
eens in, dat de Coup cTEglise van 1816 niet
ware geschied en immers, noch van de Separatie
van 1834, noch van het ljjden van ds. Ledeboer
en dr. Kohlbrugge, noch van het conflict en de
doleantie in 1886 zou ook maar sprake zjjn
geweest. De kerk en de eere der religie ware
overgelaten aan den eisch van haar eigen leven.
Wat geesteljjk en historisch bet machtigst was,
zou getriomfeerd hebben. Om uit de laatste
te spreken, nooit zou de twist en tweedracht
geljjk nu, in elke kerk en in zoo menig huis
gezin zjjn uitgebroken. Onze rechtbanken zou
den niet het droeve schouwspel hebben opge
leverd van Beljjders des Heeren, die tegen
elkander kwamen pleiten. En, om ook mjjn
persoonljjke wonden niet te bedekken, uw libe
ralistisch begrip van vrjjbeid zou mjj niet op
den duren prjjs van zoo menig verloren vriend
zjjn te staan gekomen.
Juist het tegendeel van »overlaten van de
religie aan de beljjders" was het richtsnoer
van uw geestverwanten en is het nog. Toen
het Nut had uitgediend, hebt gjj, pleitbezor
gers der revolutionnaire beginselen, de Neder-
duitsche gereformeerde kerken als instrument
misbruikt, om de religie onzer vaderen bjj hun
nageslacht uit te roeien, en door de kerk
God vergeve het den schuldige de religie
in de kerk ontkerstend. Dat deze toeleg toch
ten deele mislukt is, verkleint in niets de be-
loopen schuld."
Er zullen genoeg »mannen-broeders" wezen
al zjjn ze dan niet naar dr. Kuypers harte
die tegen zjjne redeneering ernstige bedenking
hebben, en hem juist zullen verwijten dat hjj
in 1886 de beweging in de kerk bracht en
twist en tweedracht in zoo menigen kring.
De heer De Beaufort kan de weerlegging van
deze redeneering wel aan de »broeders" zeiven
overlaten.
Maar dr Kuyper verwart hier weer de politiek-
liberalen met de kerkeljjk-modernenen wij
herhalen wat wjj vroeger reeds opmerkten, het
is ook, en niet het minst, de schuld van de
laatBten dat op de liberale partjj in ons staat
kundig leven de schuld wordt gelegd van zoo
menige fout, door d. z. g. modernen in de kerk
gemaakt.
Scherpe scheiding tusschen beide is, dunkt
ons, daarom te meer in het belang der liberale
richting, want dan eerst zal menig gematigd
kerkeljjk man zich zeer aangetrokken gevoelen
om zich bjj de politiek-liberalen aan te sluiten.
Ten laatste beantwoordt dr Kuyper het slot
van het bewuste Gids artikel, dat luidde. »Er
zjjn mannen, die haken naar macht of gezag
alleen, omdat die hun de gelegenheid verschaf
fen om hunne beginselen toe te passener
zijn anderen voor wie het genot, aan de uitoe
fening van macht of gezag verbonden, op zich
zelf reeds de grootste voldoening is. Voor de
gemoedsrust van dr Kuyper is het zeker te
hopen, dat hij tot de laatsten behoort. Want
anders is het toch inderdaad te vreezen, dat
»de macht der liefde, waardoor de voorhoede
zjjner partjj het onuitputteljjkst geduld bezit
om hare achterhoede in te wachten", bjj hem
op te zware proef zal worden gesteld"
Hierop antwoordt dr Kuyper aldus
»Te haken naar macht en invloed, ten einde
zjjpe beginselen te doen zegevieren, geldt u
dus als bljjk van edelen zin. Macht alleen
om de macht te begeeren, verraadt uws in
ziens een slecht karakter.
Toch hoopt gjj voor mjjn gemoedsrust, dat
ik tot dezulken behooren zal die in het laatste
heil zoeken.
Gjj hoopt derhalve, uit bezorgdheid voor de
verstoring van mjjn gemoedsrust, dat ik, zoo
het ooit tot strijd in den boezem mjjner partjj
kwam, slecht zou bljjken, of slecht zou worden.
Gun mij, hoog edelgestrenge heer, de open
hartige verklaring, dat, bijaldien zulk een toe-
wensching aan uw politieken tegenstander in
uw edel hart de giftige vrucht der autonome
zedeleer is, ik haar deswege nog dieper, dan
eer ik uw opstel las, verfoei
»Eer is teer" koos ik als titel voor dit op
stel. Thans zal dit opschrift u geen raadsel
meer zjjn."
Bjj kon. besluit is aan Edouard van den
Bossche, geboren te St. Nicolaas, geneeskundige
te Santvliet (België) vergunning verleend tot
uitoefening der geneeskunst in de gemeente
Woensdrecht, onder voorwaarde dat hjj de wet-
teljjke bepalingen omtrent de uitoefening der
geneeskunst in Nederland stiptelijk nakome.
Verder is de luit. ter zee der 2de klasse J.
van der Eist, op zijn daartoe gedaan verzoek,
eervol uit den zeedienst ontslagen en de eerste
luit. H, A. de Vos, van het 7de reg. inf., op
pensioen gesteld ten bedrage van 1365's jaars.
Nog zjjn benoemd, bjj het wapen der infan
terie, tot eerste-luit. en wel bjj hun tegenwoordig
korps, de tweede-luit. jhr. E. A. L. Gevers Dey-
noot, van het reg. grenadiers en jagers, J. Suer-
mondt van het 2de, en E. E. H. Faure, van het
8ste reg. inf
tot officier van gezondheid Is te klasse bjj den
geneesk. dienst der landmacht, de officier van
gezondh. 3de kl. B. H. L. van Olst.
De minister van financiën verleent ook deze
week geen audiëntie.
De minister van financiën heeft bepaald, dat
vrijstelling ingevolge art. 5 2 a van de be
lasting naar huurwaarde der wet op de perso-
neele belasting, alleen hiervan afhankeljjk is
of de lokalen bestemd zijn en gebezigd worden
tot uitoefening van openbaren eeredienst door
eene al of niet erkende vereeniging of verga
dering, onverschillig van welke godsdienstige
richting die zjj. Voor die vrijstelling wordt
dus niet gevorderd, dat de eeredienst een kerk-
genootschappeljjk karakter hebbe, of van een
kerkgenootschap uitgaat gelijk bjj de resolutie
van 3 Augs. 1864 n° 70 is medegedeeld.
Nu de eerste kamer het wetsontwerp tot
verzekering van de toepassing der bjj het
wetb. v. Strafvord. en bij de wet van 15 Jan
1886 toegelaten vrjjheidsbeneming heeft ver
worpen, is door de regeering een nieuw wets
ontwerp op dit punt ingediend.
Het strekt, gelijk het vorige, om den amb
tenaar, die de vrijheidsbeneming toepast en
den niet-ambtenaar bjj ontdekking op heeter-
daad eene bevoegdheid te geven; voorts om,
in aansluiting aan art. 42 wetboek van straf
recht, hen die gebruik maken van de wette
lijke bevoegdheid voor straf te vrpwaren, wan
neer zjj bjj hunne handelingen ten deze genood
zaakt zjjn inbreuk te maken op den huis- of
land-vrede van een ander. Dit ontwerp heeft
intusschen een ruimere strekking dan het vorige.
Naar aanleiding van artikel 158 der grondwet
wordt het onderwerp der vrjjheidsbeneming
in zjjn geheel geregeld voor zoover dit niet
geschied is. De regeering wijst op verschil
lende gevallen, zooals plaatsing in een rijks
opvoedingsgesticht of in een krankzinnigen
gesticht, aanhouding krachtens uitleverings
verdrag verzekering, vastzetting of opsluiting
van een kind, van een onder curateele gestelde,
van een gefailleerde, van een schepeling, van
een nalatigen milicien of schutter, enz. enz.
Al deze vrijheidsbenemingen behooren zegt
de reg. evenzeer als de vroeger bedoelde,
te kunnen worden ten uitvoer gelegd, waar
de te vatten persoon zich ook bevindt, en de
eenvoudige regeling van deze zaak bjj het
ontwerp laat toe voor al die verschillende
gevallen een algemeenen regel te stellen
slechts de gijzeling of lijfsdwang wordt bjj art.
5 ten deele en de toepassing van het provoost
arrest bjj art. 6 geheel uitgezonderd. De eerste
is geregeld bjj art. 600 B. R., de laatste bjj
de wet van 16 Dec. 1886.
Het derde (voornaamste) artikel van het
ontwerp luidt
»Voor vrjjheidsbeneming, bedoeld bjj art. 1,
kan in woningen, waarin de te vatten per
soon zich bevindt of verondersteld wordt zich
te bevinden, tegen den wil van den bewoner
worden binnengetreden op vertoon
»lo. ingeval van ontdekking van een straf
baar feit, terwijl het wordt gepleegd of terstond
nadat het is gepleegd, van een schriftelijken
algemeenen of bjjzonderen last van den tot
opsporing daarvan bevoegden ambtenaar van
het openbaar ministerie of van een schrifte-
ljjken bjjzonderen last van den tot opsporing
daarvan bevoegden hulpofficier van justitie
>2o. in alle andere gevallen, van een schrif
telijken bjjzonderen last, hetzjj van de over
heid, die het bevel tot vrjjheidsbeneming heeft
gegeven, hetzjj van die, op wier bevel de ten
uitvoerlegging daarvan geschiedt, of van den
ambtenaar die deze vervangt.
»Van het binnentreden, in dit artikel bedoeld,
wordt door dengene die dezen handeling heeft
verricht proces-verbaal opgemaakt en aan
dengene, in wiens woning is binnengetreden,
binnen tweemaal vier-en-twintig uren in af
schrift medegedeeld."
Onder verwjjzing naar eene in dit nommer
voorkomende advertentie vestigen wjj er de
aandacht op dat de Ylissingers en Middelbur
gers binnen enkele dagen weder van een
concert van het stafmuziekkc-ps van het 3e
regiment int. zullen kunnen genieten. Uit
gaande van de zomerconcert-vereeniging Vlis-
singen heeft Zaterdag a. in het Grand Hotel
des Bains zulk een concert plaats, waarbjj
slechts een entreeprjjs van 0.25 is gesteld.
Naar men meldt hebben de heer L. B. J.
Moor, de bekende, in menig opzicht uitstekende
en in ieder geval zeer talentvolle acteur, en
mevrouw Scheepers zich voor het volgend seizoen
verbonden aan het gezelschap van de Nieuwe
Rotterdamsche Schouwburgmaatschappij te Rotter
dam, directie Alex. Faassen.
Millel's Angelus is thans te Parjjs voor
het publiek tentoongesteld, tegen een entrée-
prjjs van minstens éen franc. Wie 100 francs
of meer geeft krijgt een fraaie ets van het
beroemde stuk. De helft der entréeprjjzen is
bestemd voor de slachtoffers der ramp te St.
Etiennede andere helft voor de weduwe van
Millet, die indertjjd slechts 900 gulden voor
zjjn stuk ontving.
De heer Yan Visvliet van Middelburg ver
wierf het diploma van essayeur.
In de N. R. Crt. wordt door den burge
meester van Leiden ten stelligste tegengesproken
het door dat blad verspreide bericht omtrent
eene voordracht, door den minister van
binnenlandsche zaken den koning aangeboden,
ter voorziening in de vacature van hoog
leeraar aan de Leidsche hoogeschool, ontstaan
door het overlijden van prof. D'Ablaing.
Uit het vroeger gemelde viertal is door
den kerkeraad der hervormde gemeente te
Vlissingen beroepen de heer H. Th. Barbas,
predikant te Hurwenen (Gelderland).
Kantongerecht te Middelhuig.
Heden, Dinsdag, zjjn veroordeeld: M. H.,
Middelburg, wegens het laten staan van een
trekdier op den weg zonder voorzorg te hebben
genomen tot 't voorkomen van schade, tot ƒ1
b. s. 1 d.G. I. 't A. Az., Oostkapelle, wegens
het in gesloten jachttjjd zich bevinden met
geladen geweer in 't veld, tot 10 b. s. 3 d.
met verbeurdverklaring van het geweer of de
waarde ad 3, s. 1 d.A. v. H. Az., Philip
pine, wegens het rapen Tan schelpdieren op de
werken van een zeedijk aan de Wester-Schelde,
tot 0.50 b. s. 1 d.J. F. W. E., M. M. D.,
wed. De V., Middelburg, wegens het laten los-
loopen van een hond, waarover, als gevaarljjk,
bij de politie geklaagd is, zonder muilkorf,
ieder tot ƒ1 b., s. 1 d.J. M., Domburg, wegens
het in dronkenschap verstoren van de orde,
tot 2 d. h.P. L. V., Middelburg, wegens het
staan op den keermuur van het droogdok, tot
ƒ0.50 b. s. 1. d; F. J. M., Middelburg, wegens
het verwekken van rumoer tot verstoring der
nachtrust, tot ƒ1 b. s. 1 d.J. de R., Vlis
singen, wegens het door aanroeping bemoei
lijken van het reizend publiek op een toegangs
weg tot het station, tot 1 b. s. 1 d.P. V.,
Biggekerke, wegens het zoeken en rapen van
eieren van waterwild in April op gronden van
derden, zonder vergunning van den eigenaar
of rechthebbende, tot ƒ1 b. s. 1 d. en ver
beurdverklaring van het eendeneiD. V. Jz.,
Zoutelande, A. L. Az., Westkapelle, wegens het
zoeken van eieren enz. als voren, ieder tot ƒ3
b. s. 2 d.
Verder wegens dronkenschapC. G. en
J. C. v. H., Middelburg, ieder tot 2 weken h.
L. v. H., A. R., P. de V., Middelburg; A. V.,
B. P. M., A. de V., J. A. B., J. W. J., P. C. S.,
P. v. M., Vlissingen, ieder tot ƒ1 b. s. 1 d.
Allen in de kosten van het geding.
AARDAPPELZIEKTE»
De aardappelziekte is al even gevreesd als
de varkensziekte of liever, men ducht haar
nog meer dan deze, omdat zjj duizenden en
nog eens duizenden onzer een kommerljjk bestaan
in den op haar volgenden winter voorspelt.
Jammer, dat de wetenschap nog geen afdoend
middel weet om haar te weren, of haar in
haren voortgang te stuiten, als zjj zich heeft
vertoond. De practische landbouwer heeft na-
tuurljjk veel en velerlei beproefd om haarden
baas te worden en niet zelden met succes. Op
een paar kunstmiddelen willen we wjjzen, doch
vooraf zeggen, waarin de ziekte bestaat. Het
behoeft geen betoog meer, dat de macht van
't kleine ontzagwekkend kan zjjn; denkt slechts
aan de bacteriën, die overal verderf te weeg
brengen, waar zjj ongestoord kunnen voortwoe
keren. De aardappelziekte wordt veroorzaakt
door een nagenoeg onzichtbare woekerplant,
die zich uitwendig als een uiterst fijne schim
mel vertoont en met zeer fijne draden zich in
het loof der aardappelen hecht om er hare
vernielende werking uit te oefenes, Ze b«e|
