N°. 126.
132° Jaargang.
1889.
Woensdag
29 Mei.
„DE TENTEN VAN SEE
Middelburg 28 Mei.
FEUILLETON*
Deze courant verschijnt dagelijks;
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager;
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop
betrekking hebbende dankbetuigingenvan 17 regels 1.50
iedere regel meer ƒ0,20, Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
a».
GRANT ALLEN.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
RECHTSZAKEN.
Thermometer.
Middelburg 28 Mei. vm. 8 u. 59 gr.
m. 12 n 68 gr. av. 4 u. 65 gr. F
Verwacht Z. W. wind.
Agenten te VlissingenP. Gr. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. w. Bolland, te Krniningen: F. v. d. Peul, te ZierikzeeA. c. de Moou en te TholenW. A. van Advertentiën
Nleuwenhttijzen. Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook het algemeen advertentie- moeten des namiddags te een nut
bureau van Nijgh Van Ditmar te Rotterdam, en de firma B. van der Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan.Hoofdagenten voor het aan het bureau bezorgd zijn, willen
Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger, voor België A. Grosjean Co. te Brussel. zij des avonds nog worden opgenomen
Niet ten onrechte schreven wij dezer dagen
dat na eene verkiezing de Standaard zich steeds
in zijn ware gedaante doet kennen.
Als bewijs daarvan en tevens als eigenaardig
staaltje van de lieflijke manier, waarop dit zg.
christeljjk orgaan zijn tegenpartjj qualificeert,
kan dienen de volgende ontleding, door dit
blad gegeven van de kiezers, die op liberale
candidaten voor de Provinciale staten hunne
stem uitbrachten. Zij bestonden, volgens de
Standaard, uit zes categorieën, als
lo. Jan Rap en zijn maat onder de kiezers
2o. kroeghouders, bordeelhouders en allerlei
lieden van min geëerde professie
3o. hulptroepen van dr Bronsveld en prof.
Van Leeuwen
4o. eenige versleten en ontwortelde conser
vatieven
5o. afhankelijke kiezers, die gedwongen
werden
60. officieele en officieuse personen.
Daarentegen bestaat het anti-liberalen kie
zerscorps «meest" uit fatsoenlijke en rustige
burgers, die alleen «om de eere van een hoog
en heilig beginsel" mede uitgaan.
«Het virtus nobilitat van 13 Mei werkt" zegt
de Arnh. Ct. naar aanleiding van deze zelfver
heerlijking «nog niet sterk, zooals hieruit
blijkt. Maar deze onhebbelijke, een eerlijk jour
nalist onwaardige taal levert de sterkste weder
legging van de meerderheidsblufwant alleen
hjj, die zijn standje voelt verloopen, neemt de
toevlucht tot uitschelden en belasteren van zijne
concurrenten."
Men schrjjft uit Den Haag aan de Zutph. Crt.
Toevallig ontmoette ik gisteren een lid der
rechterzijde, tot wien ik brutaal weg de vraag
richtte welke is uw indruk van het afdeelings-
onderzoek over de schoolwet
Mijn indruk is zoo kreeg ik ten ant
woord dat de liberalen gaarne een loopje
met ons zouden nemen.
Hoe bedoelt gij dat was mijn weder
vraag.
"Wel, gij hebt toch zeker ook wel gehoord
van de verzoenende moties in de Liberale Unie
en van de suiker-zoete artikels in de liberale
organen. Daardoor zou men in den waan
komen, dat de liberalen hun verzet wilden
opgeven, maar in de afdeelingen werd een
geheel andere toon aangeslagen.
Maakte men dan van liberale zijde prin
cipieel bezwaar tegen het geven van subsidie
voor kerkelijke scholen
Neen, dat Diet. Zij stelden zelfs allen
op den voorgrond, dat een nonpossumus-politiek
van hen niet te verwachten was, maar daarop
volgde dan een stroom van bezwaren tegen
het voorgedragen ontwerp.
En waren die bezwaren dan allen onge
grond?
Dat zal ik niet beweren. Op éen punt is
n
Uit het Engelsch
van
HOOFDSTUK XXVII.
Ken harde strijd.
Vernon Blake hijgde naar adem en terwijl
hij schijnbaar met zijn penseel over een blad
streek sprak hij heel langzaam
»Ja, ik geloof zelfs dat ik liever zou
hebben dat het meisje, waarmede ik wenschte
te trouwen, niets bezat. Ik zou mijn leven
willen doorbrengen, zooals gij zegt, met voor
haar te werken, en indien ik roem, eer en
aanzien verwierf, alles aan hare voeten te
leggen indien zij het slechts wilde aanne
men ik vind dat mannelijker en ook natuur
lijker. De man moet voor de vrouw zwoegen
en slaven Maar gesteld, juffrouw Kny-
vett, dat een man een vrouw op zijn levenspad
ontmoet, die hij zou kunnen bewonderen, aan
bidden, beminnen een vrouw tegen wie hij
opziet, voor wie hjj zou willen sterven een
vrouw die ver boven hem staat, maar die,
zooals hjj voelt, toch zjjn helpster, zjjn gezellin
zou kunnen zjjn gesteld dat een man zulk
zelfs de oppositie dat moeten wij zelf erken
nen bijzonder sterk. Met de gemeente-
financiën is het op vele plaatsen droevig gesteld,
en in plaats dat nu de regeering voorstellen
doet om daarin verbetering te brengen, zal zjj
daarin door haar schoolwet een nieuwe bres
schieten. Dat is een bezwaar, en een van onze
partijgenooten heeft zelf een nota ingediend om
de aandacht der regeering op dat bezwaar te
vestigen en haar te bewegen een veel grooter
deel van de kosten van het onderwjjs voor
rekening van het rijk te brengen.
Maar gjj begrijpt toch, dat uw minister
van financiën, de heer Godin de Beaufort, daarin
al heel weinig lust zal hebben
Dat begrijp ik zeer goed, maar die minister
moet dan maar eens uit zjjn rust opgewekt
worden. Bjj de vorige begrooting hebben wjj
het hem niet lastig gemaakt, ofschoon zjjn
ongeneigdheid om eenige hervorming aan te
pakken ons evenmin beviel als den liberalen
maar op den duur kan dat zoo niet bljjven.
Bjj de verkiezingen is betere verdeeling van
lasten door ons allen op den voorgrond gesteld
en als er niets komt, dan zal zelfs de hoofd
redacteur van de Standaard met al zjjn talent
niet in staat zjjn de kiezers tevreden te houden.
De gegrondheid der financieele bezwaren
geeft gjj dus toe, maar welke zjjn de andere
bezwaren, die zoo al van liberale zijde werden
ingebracht
Dat kunt gjj gemakkeljjk raden. Het was
weer het oude gezanik. Aan den een en kant
verlangen zjj, dat het openbare onderwjjs op
denzelfden weelderigen voet blijve ingericht
als tegenwoordig, en aan den anderen kant
vorderen zij veel meer waarborgen, dat er aan
de bjjzondere scholen, zoo zjj subsidie krjjgen,
ook deugdeljjk onderwjjs zal worden gegeven.
En wil de rechterzjjde noch van het éen
noch van het andere iets hooren
Niets, dat is wat veel gezegd. Als men
tevreden was met de subsidie voorwaarden nog
een weinig aan te dikken, dan zou daartegen
bij velen van ons geen onoverkomeljjk bezwaar
bestaan, maar in geen geval willen wij inbreuk
laten maken op de vrjjheid van het bijzonder
onderwjjs. En wat het andere punt betreft
daarin kunnen wjj in het geheel niet treden
Aan het openbaar onderwjjs wordt veel te veel
geld ten koste gelegd. Kweekelingen zjjn een
uitstekende leerkrachteen goed onderwjj-
zer kan zeer goed 70 a 80 leerlingen voor zjjn
rekening hebben. Ja zelfs is het volkomen
overbodig den aanbouw van nieuwe scholen
nog aan te moedigen door rjjkssubsidie. In dat
opzicht is het ontwerp-Mackay nog veel te
vrijgevig. Als de bjjzondere scholen alleen geld
zullen krjjgen voor het onderwjjzend personeel
en niet voor schoolbouw, dan is er geen enkele
reden om de openbare scholen van gunstiger
conditie te maken, want boven alles verlangen
wjj volkomen rechtsgeljjkheid.
"Wat gjj daaronder verstaat, heb ikeigenljjk
nooit begrepen.
Het is anders nog al duideljjk. Het bjj
zonder onderwjjs moet niet worden behandeld
als een stiefkind, dat men een aalmoes toe
werpt, men heeft recht op geljjke behandeling
als het openbare.
een vrouw ontmoet, die hjj om dringende
redenen zou wenschen tot de zjjne te maken
en als nu het lot hem arm en haar rjjk ge
maakt had zoudt gjj dan denkendat
het in zulk een geval heel verkeerd van hem
ware, in aanmerking genomen hoeveel over
eenstemming er tusschen hen bestaat (zooals
gij zelf onlangs gezegd hebt) hier hield
hij plotseling op.
Iris had een hoogroode kleur, zjj sloeg de
oogen neer en zei niets. Hij had moeite om
zich te bedwingen en haar niet in zjjne armen
te sluiten.
Iris was ten prooi aan een hevige ontroe
ring. Zjj wist dat zij hem beminde zjj wist
dat hjj haar beminde. Maar zij moest hem
aan Meriem afstaan.
Blake sloeg haar stilzwijgend gade en zei
na een poos, in de hoop van eenige aanmoe
diging te krjjgen «Vindt gjj ook niet dat een
man in zulk een geval vaak huiverig is om
dat meisje te vragen uit vrees dat zjjne be
doelingen verkeerd uitgelegd zullen worden
Met groote inspanning deed Iris wat zjj
meende, dat goed was en antwoordde lang
zaam »Ik geloof niet dat Meriem uwe bedoe
lingen verkeerd zou uitleggen. Zjj zal natuur-
Ijjk heel rijk zjjn, als zjj de erfenis van oom
Arthur aanvaardt; maar zjj was niet rjjk, toen.
toen gjj haar voor het eerst liefde betoondet
en dus kan zjj niet denken dat gjj haar ter
wille van iets anders vraagt, dan van zich
zelve,"
Dat kunt gij zoó niet meenen. Het
openbaar onderwjjs wordt immers voor het
grootste deel uit de gemeentekassen bekostigd
en dat wordt immers ook door de heftigsten
onder uwe partjjgenooten voor de bjjzondere
school niet gevraagd. Bovendien, hoe kunt
gjj tegeljjkertjjd spreken van geljjkatelling en
vrjjheid Het één sluit immers het andere
uit. Als gjj vrijheid voor uw onderwjjs wilt,
moet gjj den Staat er zooveel mogeljjk buiten
latenals gjj daarentegen vraagt gelijk
stelling met het openbaar onderwjjs, dat een
tak van staatsdienst is, geeft gjj stilzwjjgend
te kennen met dezelfde rechten ook dezelfde
verplichtingen op u te willen nemen.
Dat komt doordat gjj niet onderscheidt
tusschen gelijkstelling en rechtsgeljjkheidhet
laatste is iets geheel anders dan het eerste.
Dit ontwerp is een bescheiden stap in de
goede richting. De rechtsgeljjkheid wordt er
in erkend, maar natuurlijk nog niet ten volle
toegepast.
Bedoelt gjj daarmede, dat deze wet nog
door andere van dezelfde strekking moet ge
volgd worden
Dat zeg ik niet, het zal van de omstan
digheden afhangenwerd dit ontwerp on-
gewjjzigd aangenomen, dan zou de schoolstrijd
veel van zjjn bitterheid verliezen, vooral indien
ook op een voor het bijzonder onderwjjs milde
uitvoering mag worden gerekend.
Mag ik u nog éen vraag doen
Wel, waarom niet, als ik er niet op kan
antwoorden, zal ik zoo vrjj zijn te zwjjgen.
Zou er bjj de regeering overwegend be
zwaar zjjn om den leerplicht in dit ontwerp
op te nemen
Ik weet niet hoe de regeering er over
denkt, maar naar mrjne meening kan er in
de eerste jaren onmogelijk iets van leerplicht
komen. Eerst moet ten volle récht gedaan
worden; eerst daarna is het tijd. te overwegen
of het mogeljjk is het onderwjjs algemeen te
maken.
Maar de min. van justitie heeft toch
verklaard, dat de regeering niet vjjandig stond
tegenover het beginsel van leerplicht
Zoo denken er velen van ons overmaar
niet op het beginsel, op de uitvoering komt
het aan. Bovendien, de min. heeft er immers
ook bijgevoegd, dat eerst de schoolstrjjd moest
zjjn opgelost.
Ons gesprek werd afgebroken, en ik betreurde
het niet, want ik bemerkte wel, dat verdere
redeneering ons toch niet verder tot elkander
zou hebben gebracht. Mjjn indruk was, dat,
al zijn liberalen en anti-liberalen het over het
beginsel van subsidieerin g nog wel eens, het
toch nog heel veel moeite zal kosten in het
ontwerp die veranderingen te krjjgen, welke
noodig zjjn, zullen de liberalen, zonder hunne
beginselen te verloochenen, vóór kunnen
stemmen.
maatschappij te 's Gravenhage, schrijft het
Vaderland
«Niet volkomen juist en volledig wordt, zijn
wjj wel ingelicht, dit geval daar voorgesteld.
Bedoelde gezant had reeds het perron verlaten
en zjjn plaatskaartje afgegeven, toen hem werd
medegedeeld, dat zjjn echtgenoote hem op het
perron wachtte. Hij snelde terug, maar werd
door den ambtenaar in functie teruggeroepen,
en toen hij daaraan geen gehoor gaf, door dezen
tegengehouden, waarop hjj den ambtenaar een
vuistslag toediende,die nog al raak moet geweest
zjjn. De chef, in wiens tegenwoordigheid hjj
den ambtenaar nogmaals aanviel, maakte
proces-verbaal op en zond dat door aan de
directie zjjner Maatschappjj. Des avonds kwam
de minister van buitenl. zaken zjjn excuses
aanbieden namens den gezant. Later bood
deze den beambte, die van de Maatschappjj een
gratificatie ontving, een schadevergoeding aan."
Donderdag verleent ook de minister van
financiën geen audiëntie.
Omtrent het voorval datvolgens onzen
Haagsche briefschrjjver, zich onlangs met een
gezant van een der mogendheden voordeed aan
het station van de Hollandsche spoorweg
De schilder deinsde verschrikt achteruit en
riep weemoedig uit«Juffrouw Knyvett Gjj
houdt mij voor den gekGjj plaagt mij Gjj
sluit met opzet de oogen voor hetgeen ik be
doel, en dat is niet lief van u, op zulk een
oogenblik als dit. Gjj kunt niet in ernst mee
nen dat ik verliefd ben op Meriem." Hjj greep
haar hand en hield die zoo stevig vast, dat
Iris te vergeefs trachtte haar los te wringen.
Eindeljjk zei ze op gebiedenden toon
«Laat mijn hand los 1" En Blake gehoor
zaamde onmiddelljjk. Hare lippen beefden,
maar zjj beheerschte zich en zei vastberaden
«Ik zou niet weten waarom niet. Meriem is
de dochter van mjjn oom Clarenceik zie niet
in, waarom een man niet trotsch en gelukkig
zou zjjn als hjj Meriem mocht trouwen."
«Nadat ik u gezien heb, Iris 1" Hjj sprak
zacht maar stoutmoedig en noemde haar on
beschroomd bjj haar naam. Ondanks haar
nauwgezetheid van geweten, ondanks haar
streng plichtgevoel tegenover Meriem, deed
dit Iris onbeschrjjfeljjk aangenaam aan. Het
was zoo heerlijk om het hart van dien schep
penden kunstenaar gewonnen te hebben, al
was het ook slechts voor éen dagofschoon
zjj hem aan Meriem moest afstaan want
haar had hjj eerst toebehoord deed zjj geen
poging om zich te verhelen dat zjj gelukkig
was, nu zij wist dat zjj zjjn liefde gewonnen
had. Zooals hij daar voor haar stond, in
smeekende houding, met gevouwen handen,
geleek hjj een Griekschen goddooh zjj drong
Bjj koninklijk besluit is
de hoogleeraar in de faculteit der letteren
en wjjsbegeerte aan de rijks-universiteit te
Groningen dr. W. L. Yan Heiten, ontheven
van het onderwijs in de beginselen van het
Sanskriet
de hoogleeraar in de faculteit der letteren
en wjjsbegeerte aan de rjjks-universiteit te
Groningen, dr. J. S. Spejjer, ontheven van het
onderwjjs in de Romeinsche oudheden en
daarentegen belast met het onderwjjs in de
beginselen van het Sanskriet en de hoogleeraar
in de faculteit der letteren en wjjsbegeerte
aan de rjjks-universiteit te Groningen, dr. U. P
Boissevain, alsnog belast met het onderwjjs in
de Romeinsche oudheden.
geval zal zjjn met al de 107 veroordeelden.
Hoe het echter met de gratieverzoeken nioge
afloopen, in geen geval kunnen politieke rede
nen tot afwijzing van allen aansporen; wel
kunnen zjj er omgekeerd toe leiden in ruime
mate van het recht van gratie gebruik te
maken en op die wjjze in aansluiting aan de
vonnissen van den aan de wet gebonden
rechter waarljjk recht te doen. Ter voor
koming van nieuwe onlusten zal meer dan
door het ophangen der muitelingen worden
gedaan door het verwjjderen van gevaarlijke
elementen, gel jjk reeds met enkele godsdienst
leeraars het geval was, die roet hnnne volge
lingen gereed hebben gestaan aan den opstand
deel te nemen, en dit alleen hebben gelaten,
omdat deze niet gelukte. Ook moet alle aan
leiding tot verbittering worden vermeden, en
mogen de galgen in geen geval worden ge
steld in de poeasa. gedurende welken tjjd het
godsdienstig gevoel opgewekter is en dus de
dweepzucht gemakkeljjker aan te wakkeren,
De Javalode van 28 April schrjjft in zjjn
mail-overzicht
Spoedig zal de gouverneur-generaal worden
geroepen te beslissen in eene zaak, waarin
reeds van allerlei kanten, zelfs in Nederland,
voorbarig en ongevraagd adviezen zjjn ge
geven de quaestie van gratie voor de ter
dood veroordeelde Tjilegonsche muiters. Al
de 25 ter dood veroordeelden uit het eerste
strafproces, wier vonnissen door het Hoogge
rechtshof zijn bekrachtigd, hebben gratie ge
vraagd, en datzelfde zal wel worden gedaan
door de 29 uit het tweede geding, wier dood-
vonissen eveneens door den rechter in re
visie zjjn bekrachtigd. De gratierekwesten
zjjn thans in behandeling. Al moest met de
wet in de hand over zoovelen het dood
vonnis worden geveld, toch is daarom niet
aller schuld van denzelfden aard, en zullen
er, evenals in andere gevallen, bjj een groot
aantal wel redenen zjjn tot het verleenen
van gratie. Het minst zeker wel bjj de eerste
groep, die de grootste misdadigers omvatte,
zoodat, indien de doodstraf aan een groot
aantal van dezen mocht worden voltrokken,
daaruit niet de conclusie mag worden ge
haald, dat dit naar dezelfde verhouding het
alles met geweld terug. Zjj was een Knyvett
en mocht niet zwak zjjn, zelfs al was haar
hart er in betrokken. Zjj zag hem koel aan
en antwoordde, ofschoon hare lippen trilden
«Meriem heeft mjj gisteren avond alles
verteld. Lang voordat ik hier kwam, hebt gjj
haar het hof gemaakt. Gjj moet haar huwen,
nu zjj een rjjke dame is en de erfgename van
oom Arthurwant nu ben ik arm en onbe-
teekenend."
Vernon Blake's hart sprong op van vreugde
en hjj riep op bigden toon«Dat doet mjj
genoegen want dan weet gjj dat ik u vraag
u alleen."
Het was vreeseljjk hard voor de arme Iris
want zij zag dat hjj meende wat hjj zeide. Had
zjj de inspraak van haar hart gevolgd dan zou
zjj zich terstond in zjjne armen geworpen
hebben. Maar een sterker dwingeland be
stuurde haar. Het geweten der Knyvetts was
ontwaakt en kwam vol verontwaardiging in
verzet, zoodat zjj achteruit trad en met een
toon, die grootendeels voorgewend was, uitriep
«Mjjnheer Blake, hoe durft gij mjj bjj mjjn
naam noemen, terwjjl gij weet dat gjj maanden
lang Meriem het hof gemaakt hebt Hoe
durft gjj zoo onoprecht, zoo onwaar, zoo on
trouw jegens haar zijn Tracht de feiten niet
voor mjj te verbloemen of licht te tellen.
Meriem heeft mjj alles verteld; gjj moet
Meriem huwen."
«Nooitriep Blake uit. «Ik trouw met
u of met niemand, Iris
De Ylaamsche teekenaar Eduard Dujardin,
bekend door zjjn illustraties van Conscience's
werken, de held van diens Hoe men schilder
wordtis overleden. Hjj was 71 jaar en sedert
een halve eeuw leeraar aan de academie van
schoone kunsten te Antwerpen.
Afleveringen 67 van het Tijdschrift van
het Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig
Genootschap bevatten: De vermeerdering der
kennis van den aardbol gedurende het jaar
1888, door J. A. C. A. Timmerman, secretaris
des genootschapsverslag der 58ste algemeens
vergadering van het koninkljjk Nederlandsch
aardrjjkskundig genootschap; de verbinding
van de Amoe-darja met de Kaspische zee, mede
gedeeld door F. G. Krampjaarverslagen van
den secretaris, den penningmeester en de bibli
othecarissen schrjjven van prof. dr. A. Wich-
mann aan het bestuur; Eruptie van den Goe-
noeng Tandikat op Sumatra, door K. Martin
de afdeeling «Geologie en Physische Geographie"
van het 2de Nederlandsch Natuur- en Genees
kundig Congres op 26 en 27 April 1.1.bijeen
komst van Geografen te dier gelegenheid, op
27 April, door J. A. C. A. Timmermannieuw
verschenen werken, bibliographie. Naamljjst
der leden. Nomina Geographica Neerlandica
schetskaarten van de Oeëlle, de Kassai
de Niger-delta, de Kei-eilanden enz.
Daar in het huisgezin van een onderwij
zer een kind de mazelen heeft gekregen, is
het onderwijs op de openb. lag. school C te
Sluis (Heile) gisteren gestaakt.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Heden, Dinsdag, zjjn veroordeeld wegens:
mishandeling en beleedigingL.
Hij behoefde geen toovenaar te zjjn om te
gissen dat zjj hem beminde, hjj kon het zelf
genoeg zien alleen die spookgestalte van
Meriem stond tusschen hen in en terwille van
die denkbeeldige Meriem zou zjj hun beider
levensgeluk verwoesten
Zjj zag hem aan als een marmeren Nemesis
en zei met groote zelfvoldoening
«Meriem heeft mjj verteld dat gjj haar
het hof gemaakt hebt, zooals in de Engelsche
romans, dat gjj haar gelaat tusschen uwe
handen genomen en gekust hebt en meent gjj dat
gjj nu eenig recht hebt om iemand anders te
trouwen dan Meriem
Blake sloeg verlegen de oogen neer.
«Het was slechts een beetje hofmakerij,
ik bedoelde niet anders dan
»U te vermaken ja, dat weet ik wel.
Yoor u was het niet anders maar voor
Meriem! Mijnheer Blake, hoe durft gjj zoo
iets zeggen Ziet gjj dan niet dat zjj u be
mintAls gij haar niet trouwt, breekt gjj
haar hart."
En uw hart?" riep hjj eensklaps uit.
Liefde maakt den meest bedeesde stoutmoedig
«Hoe staat het met uw hart, Iris?"
Die pjjl had doel getroffen en zjj antwoordde
hartstochtelijk«Mjjn hart zal breken, als het
moet."
«Dus bemint gij mjj riep Blake uit en
trad dichter naar haar toe. Zjj boog het hoofd
en meende dat zjj slechts de buitenwallen prjjs
gaf, terwjjl zjj inderdaad de geheele citadel