N°. 126. 132° Jaargang. 1889. Woensdag 29 Mei. „DE TENTEN VAN SEE Middelburg 28 Mei. FEUILLETON* Deze courant verschijnt dagelijks; met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager; Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop betrekking hebbende dankbetuigingenvan 17 regels 1.50 iedere regel meer ƒ0,20, Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. a». GRANT ALLEN. LETTEREN EN KUNST. ONDERWIJS. RECHTSZAKEN. Thermometer. Middelburg 28 Mei. vm. 8 u. 59 gr. m. 12 n 68 gr. av. 4 u. 65 gr. F Verwacht Z. W. wind. Agenten te VlissingenP. Gr. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. w. Bolland, te Krniningen: F. v. d. Peul, te ZierikzeeA. c. de Moou en te TholenW. A. van Advertentiën Nleuwenhttijzen. Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook het algemeen advertentie- moeten des namiddags te een nut bureau van Nijgh Van Ditmar te Rotterdam, en de firma B. van der Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan.Hoofdagenten voor het aan het bureau bezorgd zijn, willen Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger, voor België A. Grosjean Co. te Brussel. zij des avonds nog worden opgenomen Niet ten onrechte schreven wij dezer dagen dat na eene verkiezing de Standaard zich steeds in zijn ware gedaante doet kennen. Als bewijs daarvan en tevens als eigenaardig staaltje van de lieflijke manier, waarop dit zg. christeljjk orgaan zijn tegenpartjj qualificeert, kan dienen de volgende ontleding, door dit blad gegeven van de kiezers, die op liberale candidaten voor de Provinciale staten hunne stem uitbrachten. Zij bestonden, volgens de Standaard, uit zes categorieën, als lo. Jan Rap en zijn maat onder de kiezers 2o. kroeghouders, bordeelhouders en allerlei lieden van min geëerde professie 3o. hulptroepen van dr Bronsveld en prof. Van Leeuwen 4o. eenige versleten en ontwortelde conser vatieven 5o. afhankelijke kiezers, die gedwongen werden 60. officieele en officieuse personen. Daarentegen bestaat het anti-liberalen kie zerscorps «meest" uit fatsoenlijke en rustige burgers, die alleen «om de eere van een hoog en heilig beginsel" mede uitgaan. «Het virtus nobilitat van 13 Mei werkt" zegt de Arnh. Ct. naar aanleiding van deze zelfver heerlijking «nog niet sterk, zooals hieruit blijkt. Maar deze onhebbelijke, een eerlijk jour nalist onwaardige taal levert de sterkste weder legging van de meerderheidsblufwant alleen hjj, die zijn standje voelt verloopen, neemt de toevlucht tot uitschelden en belasteren van zijne concurrenten." Men schrjjft uit Den Haag aan de Zutph. Crt. Toevallig ontmoette ik gisteren een lid der rechterzijde, tot wien ik brutaal weg de vraag richtte welke is uw indruk van het afdeelings- onderzoek over de schoolwet Mijn indruk is zoo kreeg ik ten ant woord dat de liberalen gaarne een loopje met ons zouden nemen. Hoe bedoelt gij dat was mijn weder vraag. "Wel, gij hebt toch zeker ook wel gehoord van de verzoenende moties in de Liberale Unie en van de suiker-zoete artikels in de liberale organen. Daardoor zou men in den waan komen, dat de liberalen hun verzet wilden opgeven, maar in de afdeelingen werd een geheel andere toon aangeslagen. Maakte men dan van liberale zijde prin cipieel bezwaar tegen het geven van subsidie voor kerkelijke scholen Neen, dat Diet. Zij stelden zelfs allen op den voorgrond, dat een nonpossumus-politiek van hen niet te verwachten was, maar daarop volgde dan een stroom van bezwaren tegen het voorgedragen ontwerp. En waren die bezwaren dan allen onge grond? Dat zal ik niet beweren. Op éen punt is n Uit het Engelsch van HOOFDSTUK XXVII. Ken harde strijd. Vernon Blake hijgde naar adem en terwijl hij schijnbaar met zijn penseel over een blad streek sprak hij heel langzaam »Ja, ik geloof zelfs dat ik liever zou hebben dat het meisje, waarmede ik wenschte te trouwen, niets bezat. Ik zou mijn leven willen doorbrengen, zooals gij zegt, met voor haar te werken, en indien ik roem, eer en aanzien verwierf, alles aan hare voeten te leggen indien zij het slechts wilde aanne men ik vind dat mannelijker en ook natuur lijker. De man moet voor de vrouw zwoegen en slaven Maar gesteld, juffrouw Kny- vett, dat een man een vrouw op zijn levenspad ontmoet, die hij zou kunnen bewonderen, aan bidden, beminnen een vrouw tegen wie hij opziet, voor wie hjj zou willen sterven een vrouw die ver boven hem staat, maar die, zooals hjj voelt, toch zjjn helpster, zjjn gezellin zou kunnen zjjn gesteld dat een man zulk zelfs de oppositie dat moeten wij zelf erken nen bijzonder sterk. Met de gemeente- financiën is het op vele plaatsen droevig gesteld, en in plaats dat nu de regeering voorstellen doet om daarin verbetering te brengen, zal zjj daarin door haar schoolwet een nieuwe bres schieten. Dat is een bezwaar, en een van onze partijgenooten heeft zelf een nota ingediend om de aandacht der regeering op dat bezwaar te vestigen en haar te bewegen een veel grooter deel van de kosten van het onderwjjs voor rekening van het rijk te brengen. Maar gjj begrijpt toch, dat uw minister van financiën, de heer Godin de Beaufort, daarin al heel weinig lust zal hebben Dat begrijp ik zeer goed, maar die minister moet dan maar eens uit zjjn rust opgewekt worden. Bjj de vorige begrooting hebben wjj het hem niet lastig gemaakt, ofschoon zjjn ongeneigdheid om eenige hervorming aan te pakken ons evenmin beviel als den liberalen maar op den duur kan dat zoo niet bljjven. Bjj de verkiezingen is betere verdeeling van lasten door ons allen op den voorgrond gesteld en als er niets komt, dan zal zelfs de hoofd redacteur van de Standaard met al zjjn talent niet in staat zjjn de kiezers tevreden te houden. De gegrondheid der financieele bezwaren geeft gjj dus toe, maar welke zjjn de andere bezwaren, die zoo al van liberale zijde werden ingebracht Dat kunt gjj gemakkeljjk raden. Het was weer het oude gezanik. Aan den een en kant verlangen zjj, dat het openbare onderwjjs op denzelfden weelderigen voet blijve ingericht als tegenwoordig, en aan den anderen kant vorderen zij veel meer waarborgen, dat er aan de bjjzondere scholen, zoo zjj subsidie krjjgen, ook deugdeljjk onderwjjs zal worden gegeven. En wil de rechterzjjde noch van het éen noch van het andere iets hooren Niets, dat is wat veel gezegd. Als men tevreden was met de subsidie voorwaarden nog een weinig aan te dikken, dan zou daartegen bij velen van ons geen onoverkomeljjk bezwaar bestaan, maar in geen geval willen wij inbreuk laten maken op de vrjjheid van het bijzonder onderwjjs. En wat het andere punt betreft daarin kunnen wjj in het geheel niet treden Aan het openbaar onderwjjs wordt veel te veel geld ten koste gelegd. Kweekelingen zjjn een uitstekende leerkrachteen goed onderwjj- zer kan zeer goed 70 a 80 leerlingen voor zjjn rekening hebben. Ja zelfs is het volkomen overbodig den aanbouw van nieuwe scholen nog aan te moedigen door rjjkssubsidie. In dat opzicht is het ontwerp-Mackay nog veel te vrijgevig. Als de bjjzondere scholen alleen geld zullen krjjgen voor het onderwjjzend personeel en niet voor schoolbouw, dan is er geen enkele reden om de openbare scholen van gunstiger conditie te maken, want boven alles verlangen wjj volkomen rechtsgeljjkheid. "Wat gjj daaronder verstaat, heb ikeigenljjk nooit begrepen. Het is anders nog al duideljjk. Het bjj zonder onderwjjs moet niet worden behandeld als een stiefkind, dat men een aalmoes toe werpt, men heeft recht op geljjke behandeling als het openbare. een vrouw ontmoet, die hjj om dringende redenen zou wenschen tot de zjjne te maken en als nu het lot hem arm en haar rjjk ge maakt had zoudt gjj dan denkendat het in zulk een geval heel verkeerd van hem ware, in aanmerking genomen hoeveel over eenstemming er tusschen hen bestaat (zooals gij zelf onlangs gezegd hebt) hier hield hij plotseling op. Iris had een hoogroode kleur, zjj sloeg de oogen neer en zei niets. Hij had moeite om zich te bedwingen en haar niet in zjjne armen te sluiten. Iris was ten prooi aan een hevige ontroe ring. Zjj wist dat zij hem beminde zjj wist dat hjj haar beminde. Maar zij moest hem aan Meriem afstaan. Blake sloeg haar stilzwijgend gade en zei na een poos, in de hoop van eenige aanmoe diging te krjjgen «Vindt gjj ook niet dat een man in zulk een geval vaak huiverig is om dat meisje te vragen uit vrees dat zjjne be doelingen verkeerd uitgelegd zullen worden Met groote inspanning deed Iris wat zjj meende, dat goed was en antwoordde lang zaam »Ik geloof niet dat Meriem uwe bedoe lingen verkeerd zou uitleggen. Zjj zal natuur- Ijjk heel rijk zjjn, als zjj de erfenis van oom Arthur aanvaardt; maar zjj was niet rjjk, toen. toen gjj haar voor het eerst liefde betoondet en dus kan zjj niet denken dat gjj haar ter wille van iets anders vraagt, dan van zich zelve," Dat kunt gij zoó niet meenen. Het openbaar onderwjjs wordt immers voor het grootste deel uit de gemeentekassen bekostigd en dat wordt immers ook door de heftigsten onder uwe partjjgenooten voor de bjjzondere school niet gevraagd. Bovendien, hoe kunt gjj tegeljjkertjjd spreken van geljjkatelling en vrjjheid Het één sluit immers het andere uit. Als gjj vrijheid voor uw onderwjjs wilt, moet gjj den Staat er zooveel mogeljjk buiten latenals gjj daarentegen vraagt gelijk stelling met het openbaar onderwjjs, dat een tak van staatsdienst is, geeft gjj stilzwjjgend te kennen met dezelfde rechten ook dezelfde verplichtingen op u te willen nemen. Dat komt doordat gjj niet onderscheidt tusschen gelijkstelling en rechtsgeljjkheidhet laatste is iets geheel anders dan het eerste. Dit ontwerp is een bescheiden stap in de goede richting. De rechtsgeljjkheid wordt er in erkend, maar natuurlijk nog niet ten volle toegepast. Bedoelt gjj daarmede, dat deze wet nog door andere van dezelfde strekking moet ge volgd worden Dat zeg ik niet, het zal van de omstan digheden afhangenwerd dit ontwerp on- gewjjzigd aangenomen, dan zou de schoolstrijd veel van zjjn bitterheid verliezen, vooral indien ook op een voor het bijzonder onderwjjs milde uitvoering mag worden gerekend. Mag ik u nog éen vraag doen Wel, waarom niet, als ik er niet op kan antwoorden, zal ik zoo vrjj zijn te zwjjgen. Zou er bjj de regeering overwegend be zwaar zjjn om den leerplicht in dit ontwerp op te nemen Ik weet niet hoe de regeering er over denkt, maar naar mrjne meening kan er in de eerste jaren onmogelijk iets van leerplicht komen. Eerst moet ten volle récht gedaan worden; eerst daarna is het tijd. te overwegen of het mogeljjk is het onderwjjs algemeen te maken. Maar de min. van justitie heeft toch verklaard, dat de regeering niet vjjandig stond tegenover het beginsel van leerplicht Zoo denken er velen van ons overmaar niet op het beginsel, op de uitvoering komt het aan. Bovendien, de min. heeft er immers ook bijgevoegd, dat eerst de schoolstrjjd moest zjjn opgelost. Ons gesprek werd afgebroken, en ik betreurde het niet, want ik bemerkte wel, dat verdere redeneering ons toch niet verder tot elkander zou hebben gebracht. Mjjn indruk was, dat, al zijn liberalen en anti-liberalen het over het beginsel van subsidieerin g nog wel eens, het toch nog heel veel moeite zal kosten in het ontwerp die veranderingen te krjjgen, welke noodig zjjn, zullen de liberalen, zonder hunne beginselen te verloochenen, vóór kunnen stemmen. maatschappij te 's Gravenhage, schrijft het Vaderland «Niet volkomen juist en volledig wordt, zijn wjj wel ingelicht, dit geval daar voorgesteld. Bedoelde gezant had reeds het perron verlaten en zjjn plaatskaartje afgegeven, toen hem werd medegedeeld, dat zjjn echtgenoote hem op het perron wachtte. Hij snelde terug, maar werd door den ambtenaar in functie teruggeroepen, en toen hij daaraan geen gehoor gaf, door dezen tegengehouden, waarop hjj den ambtenaar een vuistslag toediende,die nog al raak moet geweest zjjn. De chef, in wiens tegenwoordigheid hjj den ambtenaar nogmaals aanviel, maakte proces-verbaal op en zond dat door aan de directie zjjner Maatschappjj. Des avonds kwam de minister van buitenl. zaken zjjn excuses aanbieden namens den gezant. Later bood deze den beambte, die van de Maatschappjj een gratificatie ontving, een schadevergoeding aan." Donderdag verleent ook de minister van financiën geen audiëntie. Omtrent het voorval datvolgens onzen Haagsche briefschrjjver, zich onlangs met een gezant van een der mogendheden voordeed aan het station van de Hollandsche spoorweg De schilder deinsde verschrikt achteruit en riep weemoedig uit«Juffrouw Knyvett Gjj houdt mij voor den gekGjj plaagt mij Gjj sluit met opzet de oogen voor hetgeen ik be doel, en dat is niet lief van u, op zulk een oogenblik als dit. Gjj kunt niet in ernst mee nen dat ik verliefd ben op Meriem." Hjj greep haar hand en hield die zoo stevig vast, dat Iris te vergeefs trachtte haar los te wringen. Eindeljjk zei ze op gebiedenden toon «Laat mijn hand los 1" En Blake gehoor zaamde onmiddelljjk. Hare lippen beefden, maar zjj beheerschte zich en zei vastberaden «Ik zou niet weten waarom niet. Meriem is de dochter van mjjn oom Clarenceik zie niet in, waarom een man niet trotsch en gelukkig zou zjjn als hjj Meriem mocht trouwen." «Nadat ik u gezien heb, Iris 1" Hjj sprak zacht maar stoutmoedig en noemde haar on beschroomd bjj haar naam. Ondanks haar nauwgezetheid van geweten, ondanks haar streng plichtgevoel tegenover Meriem, deed dit Iris onbeschrjjfeljjk aangenaam aan. Het was zoo heerlijk om het hart van dien schep penden kunstenaar gewonnen te hebben, al was het ook slechts voor éen dagofschoon zjj hem aan Meriem moest afstaan want haar had hjj eerst toebehoord deed zjj geen poging om zich te verhelen dat zjj gelukkig was, nu zij wist dat zjj zjjn liefde gewonnen had. Zooals hij daar voor haar stond, in smeekende houding, met gevouwen handen, geleek hjj een Griekschen goddooh zjj drong Bjj koninklijk besluit is de hoogleeraar in de faculteit der letteren en wjjsbegeerte aan de rijks-universiteit te Groningen dr. W. L. Yan Heiten, ontheven van het onderwijs in de beginselen van het Sanskriet de hoogleeraar in de faculteit der letteren en wjjsbegeerte aan de rjjks-universiteit te Groningen, dr. J. S. Spejjer, ontheven van het onderwjjs in de Romeinsche oudheden en daarentegen belast met het onderwjjs in de beginselen van het Sanskriet en de hoogleeraar in de faculteit der letteren en wjjsbegeerte aan de rjjks-universiteit te Groningen, dr. U. P Boissevain, alsnog belast met het onderwjjs in de Romeinsche oudheden. geval zal zjjn met al de 107 veroordeelden. Hoe het echter met de gratieverzoeken nioge afloopen, in geen geval kunnen politieke rede nen tot afwijzing van allen aansporen; wel kunnen zjj er omgekeerd toe leiden in ruime mate van het recht van gratie gebruik te maken en op die wjjze in aansluiting aan de vonnissen van den aan de wet gebonden rechter waarljjk recht te doen. Ter voor koming van nieuwe onlusten zal meer dan door het ophangen der muitelingen worden gedaan door het verwjjderen van gevaarlijke elementen, gel jjk reeds met enkele godsdienst leeraars het geval was, die roet hnnne volge lingen gereed hebben gestaan aan den opstand deel te nemen, en dit alleen hebben gelaten, omdat deze niet gelukte. Ook moet alle aan leiding tot verbittering worden vermeden, en mogen de galgen in geen geval worden ge steld in de poeasa. gedurende welken tjjd het godsdienstig gevoel opgewekter is en dus de dweepzucht gemakkeljjker aan te wakkeren, De Javalode van 28 April schrjjft in zjjn mail-overzicht Spoedig zal de gouverneur-generaal worden geroepen te beslissen in eene zaak, waarin reeds van allerlei kanten, zelfs in Nederland, voorbarig en ongevraagd adviezen zjjn ge geven de quaestie van gratie voor de ter dood veroordeelde Tjilegonsche muiters. Al de 25 ter dood veroordeelden uit het eerste strafproces, wier vonnissen door het Hoogge rechtshof zijn bekrachtigd, hebben gratie ge vraagd, en datzelfde zal wel worden gedaan door de 29 uit het tweede geding, wier dood- vonissen eveneens door den rechter in re visie zjjn bekrachtigd. De gratierekwesten zjjn thans in behandeling. Al moest met de wet in de hand over zoovelen het dood vonnis worden geveld, toch is daarom niet aller schuld van denzelfden aard, en zullen er, evenals in andere gevallen, bjj een groot aantal wel redenen zjjn tot het verleenen van gratie. Het minst zeker wel bjj de eerste groep, die de grootste misdadigers omvatte, zoodat, indien de doodstraf aan een groot aantal van dezen mocht worden voltrokken, daaruit niet de conclusie mag worden ge haald, dat dit naar dezelfde verhouding het alles met geweld terug. Zjj was een Knyvett en mocht niet zwak zjjn, zelfs al was haar hart er in betrokken. Zjj zag hem koel aan en antwoordde, ofschoon hare lippen trilden «Meriem heeft mjj gisteren avond alles verteld. Lang voordat ik hier kwam, hebt gjj haar het hof gemaakt. Gjj moet haar huwen, nu zjj een rjjke dame is en de erfgename van oom Arthurwant nu ben ik arm en onbe- teekenend." Vernon Blake's hart sprong op van vreugde en hjj riep op bigden toon«Dat doet mjj genoegen want dan weet gjj dat ik u vraag u alleen." Het was vreeseljjk hard voor de arme Iris want zij zag dat hjj meende wat hjj zeide. Had zjj de inspraak van haar hart gevolgd dan zou zjj zich terstond in zjjne armen geworpen hebben. Maar een sterker dwingeland be stuurde haar. Het geweten der Knyvetts was ontwaakt en kwam vol verontwaardiging in verzet, zoodat zjj achteruit trad en met een toon, die grootendeels voorgewend was, uitriep «Mjjnheer Blake, hoe durft gij mjj bjj mjjn naam noemen, terwjjl gij weet dat gjj maanden lang Meriem het hof gemaakt hebt Hoe durft gjj zoo onoprecht, zoo onwaar, zoo on trouw jegens haar zijn Tracht de feiten niet voor mjj te verbloemen of licht te tellen. Meriem heeft mjj alles verteld; gjj moet Meriem huwen." «Nooitriep Blake uit. «Ik trouw met u of met niemand, Iris De Ylaamsche teekenaar Eduard Dujardin, bekend door zjjn illustraties van Conscience's werken, de held van diens Hoe men schilder wordtis overleden. Hjj was 71 jaar en sedert een halve eeuw leeraar aan de academie van schoone kunsten te Antwerpen. Afleveringen 67 van het Tijdschrift van het Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap bevatten: De vermeerdering der kennis van den aardbol gedurende het jaar 1888, door J. A. C. A. Timmerman, secretaris des genootschapsverslag der 58ste algemeens vergadering van het koninkljjk Nederlandsch aardrjjkskundig genootschap; de verbinding van de Amoe-darja met de Kaspische zee, mede gedeeld door F. G. Krampjaarverslagen van den secretaris, den penningmeester en de bibli othecarissen schrjjven van prof. dr. A. Wich- mann aan het bestuur; Eruptie van den Goe- noeng Tandikat op Sumatra, door K. Martin de afdeeling «Geologie en Physische Geographie" van het 2de Nederlandsch Natuur- en Genees kundig Congres op 26 en 27 April 1.1.bijeen komst van Geografen te dier gelegenheid, op 27 April, door J. A. C. A. Timmermannieuw verschenen werken, bibliographie. Naamljjst der leden. Nomina Geographica Neerlandica schetskaarten van de Oeëlle, de Kassai de Niger-delta, de Kei-eilanden enz. Daar in het huisgezin van een onderwij zer een kind de mazelen heeft gekregen, is het onderwijs op de openb. lag. school C te Sluis (Heile) gisteren gestaakt. Arrondissements-rechtbank te Middelburg. Heden, Dinsdag, zjjn veroordeeld wegens: mishandeling en beleedigingL. Hij behoefde geen toovenaar te zjjn om te gissen dat zjj hem beminde, hjj kon het zelf genoeg zien alleen die spookgestalte van Meriem stond tusschen hen in en terwille van die denkbeeldige Meriem zou zjj hun beider levensgeluk verwoesten Zjj zag hem aan als een marmeren Nemesis en zei met groote zelfvoldoening «Meriem heeft mjj verteld dat gjj haar het hof gemaakt hebt, zooals in de Engelsche romans, dat gjj haar gelaat tusschen uwe handen genomen en gekust hebt en meent gjj dat gjj nu eenig recht hebt om iemand anders te trouwen dan Meriem Blake sloeg verlegen de oogen neer. «Het was slechts een beetje hofmakerij, ik bedoelde niet anders dan »U te vermaken ja, dat weet ik wel. Yoor u was het niet anders maar voor Meriem! Mijnheer Blake, hoe durft gjj zoo iets zeggen Ziet gjj dan niet dat zjj u be mintAls gij haar niet trouwt, breekt gjj haar hart." En uw hart?" riep hjj eensklaps uit. Liefde maakt den meest bedeesde stoutmoedig «Hoe staat het met uw hart, Iris?" Die pjjl had doel getroffen en zjj antwoordde hartstochtelijk«Mjjn hart zal breken, als het moet." «Dus bemint gij mjj riep Blake uit en trad dichter naar haar toe. Zjj boog het hoofd en meende dat zjj slechts de buitenwallen prjjs gaf, terwjjl zjj inderdaad de geheele citadel

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1889 | | pagina 1