LAATSTE BERICHTEN. INGEZONDEN STUKKEN. TEGEN BETER WETEN IN? EEN ANDERE LEZING. Toegevend dat de reden voor dit allea mis schien te zoeken is in den politieken toestand van het oogenblik, waardoor de betrekkingen tusschen Duitschland en Italië bovenal door militare belangen beheerscht worden, zoo be treurt de Freis. Ztg het toch ten zeerste, dat geen enkele maal gewezen is op de belangen, welke het Italiaansche en het Duitsche volk ook op ander gebied, handelsgebied, in hun streven voor kunsten en wetenschappen, gemeen hebben. Naar onze meening ziet hier de Freis. Ztg over het hoofd, dat bij de triple alliantie min der sprake is van een bondgenootschap tus schen de volkeren dan wel tusschen de dynastieën, en het bolwerk der dynastieën zjjn nog altijd de legers. Een onaangenaam oogenblik heeft de Duit sche rechtspraak den jongen keizer te midden van zjjn vreugde ongetwijfeld bereid door haar vonnis in zake de Volksztg. Men herinnert zich dat keizer Wilhelm tegen dit blad een aan klacht wegens majesteitsschennis liet indienen. Het betrof een voor keizer Wilhelm I beleedi- gend artikel op diens sterfdag 9 Maart 11. Krachtens het Duitsche strafwetboek kon den alleen keizerin Augusta en de grootherto gin van Baden een aanklacht wegens beleedi- gingvanoverledenen,een strafbaar feit, indienen. Daar dit niet gebeurde en men de gehate en te vergeefs vervolgde Volksztg toch niet gaarne ongedeerd wilde laten, want zooals de verde diger opmerkte es rast der See und will sein Opfer haben kwam men op den vernuftigen inval toch een vervolging te beginnen wegens majesteitsschennis, op grond dat het artikel, zoo beleedigend voor keizer Wilhelm I, dit eveneens voor den regeerenden keizer was, wijl deze volgens zijn herhaald openlijk afgelegde verklaring de politieke grondbeginselen van zijn grootvader huldigt en zich aldus met dezen vereenzelvigd heeft. Bjj de behandeling dezer zaak Zaterdag te Berlijn eischte de procureur- generaal drie jaar gevangenis tegen den ver antwoordelijken redacteur der Volksztg. Olden burg. Het gerechtshof evenwel sprak hem v r ij, wijl het in genoemd artikel niet opzet om keizer Wilhelm II te beleedigen zag. Iets minder gelukkig was de Volksztg dien zelfden dag in een ander proces. Zijn redac teur Oldenburg werd wegens Bismarck- beleediging tot een geldboete van 150 Mrk veroordeeld. Het betrof hier een artikel Uf betiteld, handelend over den opvolger van Bismarck en waarin verklaard werd, dat het Duitsche volk een zucht van verlichting (Uf) zou slaken bij het heengaan van den rijks kanselier, wjjl deze met alle mogelijke midde len elke zelfstandige geestelijke uiting van het volk onderdrukt had. Er is Zaterdag nog uitspraak gedaan in een niet minder interessant geding. Wij bedoelen het proces, voor het hof te Bergen gevoerd tegen Defuisseaux en 21 andere socialisten, beschuldigd van een complot tegen den be- staanden regeeringsvorm in België. Nadat de jury ontkennend had geantwoord op de vragen betrekkelijk den aanslag en het complot, en betrekelij'c de dynamiet-ontploffing, doch be vestigend op de vragen betreffende provocatie, echter niet gevolgd door daden, veroordeelde het hof drie dier beschuldigden L a 1 o i, André en Hublet tot driemaanden gevangenisstraf en 20 frcs boete benevens een aandeel in de kosten van het geding, doch heeft alle overige beschul digden vrijgesproken en onmiddellijk op vrije voeten gesteld,welk vonnis met luide toejui chingen van het publiek, dat daarentegen Laloi uitfloot, werd begroet. Aan de verdedigers, vooral aan de advocaten Janson en Picard, was bjj hun terugkomst te Brussel een hartelijke ontvangst van de zijde eener aanzienljjke volksmenigte bereid. De afloop van het congres te Bergen is een echec voor de regeering, de eigenlijk veroor deelde. Morgen zal het den minister Beernaert, in antwoord op een interpellatie der linkerzjjde, gegund zijn in de kamer een verklaring van het gedrag der regeering in deze zaak af te leggen. Beknopte Mededeefingen* Te Bochum is een lid van het hoofd comité der werkstakers, Weber, wegens majes teitsschennis gevangen genomen. Weber was voorzitter van de Vrijdag te Bochum gehouden vergadering van mijnwerkers, waar met 69 Doch tot zijn groote ergernis weigerde zij om de zaak in dat licht te beschouwen. De wet mocht uitmaken dat oom Clarence in geen familie-betrekking tot zjjn dochter stond zjj had er een heel andere opvatting van Coleridge mocht zeggen wat hij wilde, zij ge loofde hem niet en hield vol dat vader 'en kind wel degeljjk met elkaar verwant zjjn, en dat alle rechtsgeleerden van geheel Engeland hen niet van elkaar kunnen vervreemden. Bovendien wilde zjj Meriem nog nader leeren kennen en zelf beslissen wat er in zake de erfenis gedaan moest worden. Zij voegde er niet bij, en bekende het zich zeiven ook niet, dat zjj wilde weten, hoe zjj met Vernon Blake moest doen en dat zjj zich bjjna niet van hem kon losrukken. »Madame zal genoeg van ons krjjgen", zei oom Tom, als laatste redmiddel. Zjj kan ons toch niet in het oneindige voor niet als logés houden." Madame, die genoeg Engelsch verstond om te begrijpen wat hjj meende, kwam met meer dan gewone beleefdheid tusschenbeiden, om hare beste vrienden te verzekeren dat zij niets liever wenschtte dan hen altjjd te behouden en dat meende zjjwant zjj hield van menschen om zich heen te hebben en in dat eenzame oord, que voulez-vous Monsieur Moet men dan van verveling sterven Dus moest hjj zich eindeljjk wel gewonnen geven, zooals bjj elk debat met Iris. Die tegen 48 stemmen besloten werd, dat heden de algemeene werkstaking zal beginnen. De vergaderden toonden zich zeer verbitterd over de trouweloosheid der werkgevers, die hen reeds zoo dikwjjls bedrogen hadden. Weber verklaarde, dat het er wel iets van had, of de »mjjnbaronnen" de revolutie in het leven wilden roepen. Hij was door niemand gekocht, niemand kon hem koopen, zelfs de keizer niet; de achting zijner kameraden was hem nog meer waard dan de achting van Z. M. De grève breidt zich in bet bassin van Seraing en de mjjnen van Horloz uit. De werkstakende arbeiders houden zich rustig. Bj) de verkiezing voor een lid van den Franschen senaat in het departement Doubs werd de republikeinsche candidaat gekozen met 555 stemmen, tegen 345 op den candidaat der conservatieven. Bij de verkiezing van een lid van den senaat in het departement Aisne is de candidaat der republikeinen gekozen met 739 stemmen. De candidaat der conservatieven verkreeg 615 stemmen. Te Berljjn is sprake van de verloving van den kroonprins van Italië met de prinse» Marguerite, zuster des keizers van Duitschland Uit Zwitserland wordt aan de Standard geschreven, dat de kwestie-Wohlgemuth is bijgelegd. De Duitsche regeering heeft beloofd, dat zjj dezen ambtenaar zal verplaatsende Zwitsersche bondsraad daarentegen heeft be loofd, dat hjj zjjn invloed op de kantonnale regeeringen zal doen gelden, om van deze een scherper toezicht op de socialistische agitatie te verkrijgen. De Roemeensche kamer van afgevaardig den heeft het voorstel der oppositie, hetwelk ten doel had de behandeling der begrooting te vertragen, met 85 tegen 67 stemmen ver worpen. De paus heeft in het door hem gehouden geheim consistorie op 24 dezer de aartsbisschop pen van Parjjs, van Lyon, van Bordeaux en van Mechelen tot kardinaal benoemd. De volksraad van den Oranjevrijstaat heeft met eene meerderheid van 8 stemmen het verdrag betreffende het politieke verbond met de Transvaal, hetwelk door Kruger en Reitz te Potchefstroom gesloten werd, be krachtigd. De Duitsche Reichsanzeiger bevat een bericht van kapitein Wissmann aan den rijks kanselier, gedagteekend van Bagamoyo van 1 Mei, waarin een beeld wordt gegeven van den toestand. Wissmann nam den door admiraal Deinhart en Bushiri gesloten wapenstilstand aan, totdat hij slagvaardig zou zjjn. Bushiri verbrak dien spoedig en zond Wissmann een Salaam met afgehouwen handen. De bestaffing van twee lieden door hangen bleef eerst achter wege op verzoek der Engelsche autoriteiten te Zanzibar, totdat de uitlevering zou gevolgd zjjn van de in Bushiri's macht zijnde zendelingen van Mombase. Aan de Fransche zendelingen is medegedeeld geworden, dat zij zich onder de bescherming der Duitscte vestiging moeten stellen of naar Zanzibar moeten gaan, wanneer Bushiri ook tegenover hen vjjandeljjk wordt. Aan de Engelsche missionarissen heeft Wissman den raad gegeven, den open weg door Massaï- land en Witu te nemen. Wissman doet voorts mededeeling omtrent de aankomst van de troepen, welke dr. Peters voor eene maand tot zjjne beschikking heeft gesteld, en die bestaan uit 550 Soedaneezen, 40 Somalis, 60 Askoris en 100 Lomalis. Deze troepen zjjn afkomstig van de Emin-expeditie. Keizerin Frederik is met haar dochters en den kroonprins van Griekenland Vrijdag naar het kasteel Heiligenberg bjj Jugenheim vertrokken om een bezoek te brengen aan prins en prinses Lodewjjk van Battenberg. De prins is een broeder van prins Alexander. Naar men verzekert heeft keizerin Frederik een landgoed in de nabijheid van Kiel voor 1| millioen gekocht en dit bestemd voor een geschenk aan haar schoondochter, keizerin Augusta Victoria. Boulanger had zjjn voornemen te kennen gegeven om in volle uniform als Fransch gene raal en te paard de parade te willen bjjwonen, die Vrjjdag te Londen ter gelegenheid van den zeventigsten verjaardag der koningin plaats vond. De Britsche autoriteiten, van dit plan in kennis gesteld, hebben den generaal verzocht zich van zulk een misplaatste manifestatie te onthouden. Knyvetts, met hun gevoel en overdreven op vattingen, zegevierden altjjd over zjjn practisch gezond verstand. Zjj wonden hem om haar vingers, geljjk hjj zjjne onwillige getuigen. Zjjn laatste uitweg viel in duigen want als de bronchitis van haar moeder het mogeljjk maakte om in dezen tjjd van het jaar uit een warmer klimaat naar het mistige Engeland terug te keeren, waarom zouden zjj dan niet naar hun lieve villa te Algiers gaan, tot dat mevrouw geheel hersteld was Maar Iris stampte met haar klein voetje en zei dat zjj Kabylië niet zou verlaten voordat zjj de erfenis van Meriem geregeld had Meriem moest alles van haar hebben haar fortuin en den schildervoegde zjj er in stilte bjj. Zjj snikte zich zelf in slaap na dit heldhaf tig besluit. Het fortuin kon zjj gemakkeljjk afstaan maar den schilder neen den schilder niet. Hare oogen zagen echter niet rood meer, toen zjj den volgenden morgen met madameenden trouwen officier der genie ging wandelen, en hare schreden richtte naar de plek, waar Blake steeds zoo jjverig aan zjjn achtergronden werkte. De schilder was er, geljjk madame ver wachtte want met al hare Fransche begrippen van welvoageljjkheid, had zjj toch schik in deze Engelsche hofmakerjj, de eerste die zjj ooit buiten een vertaalden roman uit de lees bibliotheek had aangetroffen. Koning Humbert en Crispi op reis. Koning Humbert is gisteren avond te 9 J uur uit Berljjn vertrokken, na op de hartelijkste wjjze afscheid te hebben genomen van den keizer, den rijkskanselier en andere voorname personen. Ook het afscheid van den heer Crispi werd door veel harteljjkheid gekenmerktde keizer reikte hem herhaaldeljjk de hand. Nog eene bjjzonderheid wordt vermeld. Toen de keizer het rjjtuig verliet, waarin zich koning Humbert bevond, richtte hij zjjne schreden naai den attaché van het Italiaansche gezantschap, die bjj de laatst gehouden parade werd over reden en den eenen arm in een draagband had, en vroeg belangstellend of dit ongeval geen ernstige gevolgen zou hebben. De heer Crispi was tegenwoordig bjj den dienst, gisteren door koning Humbert in de katholieke kerk bjjgewoond. Koning Humbert zal op zjjne doorreis Frank fort aandoen, om aldaar eene wapenschouwing te houden over zjjn regiment. Niet geringe ontsteltenis heeft bijna algemeen het bericht gewekt dat koning Humbert den keizer van Duitschland naar Straatsburg zon vergezellen. Op de beurs te Parjjs heeft het onmiddeljjk een baisse veroorzaakt. Van officieuse Duitsche zjjde beweert men thans dat dit geheele bericht valsch en slechts een beursmanoeuvre is geweest, waarmede echter strjjden de bevelen, door de Straatsburger autoriteiten uit Berljjn ontvangen, om alles voor de ontvangst der beide monarchen in gereedheid te brengen. Yan andere zjjde verzekert men dat dit reisplan alleen is opgegeven tengevolge van de door Crispi uit Italië ontvangen telegram men, waarin gedreigd werd, dat, indien deze voor Frankrijk zoo krenkende manifestie plaats had, dit de ernstigste gevolgen voor koning Humbert en zjjn eersten minister zou na zich sleepen. Bljjkens een Reuter telegram uit Rome, komen de Italiaansche dagbladen nadrukkeljjk op tegen de telegrammen uit Berljjn en Straatsburg, over een voorgenomen bezoek van koning Humbert aan Straatsburg. Ook zjj verklaren, dat men hier alleen aan eene beursmanoeuvre heeft te denken. Keizer Wilhelm moet voor nemens zjjn den 4en Juni a. Straatsburg te bezoeken. Volgens de Liberte' is te Berljjn een offensief verbond tusschen Italië en Duitschland gesloten. Dit nieuwe verdrag verplicht Duitschland Italië te ondersteunen, zoodra dit Frankrjjk aanvalt en omgekeerd. Bjj het bezoek, dat keizer Wilhelm met zjjn gast Zaterdag aan de tentoonstelling van mid delen tegen ongevallen brachtwerden de verslaggevers der gezamenljjke dagbladen, of schoon zjj een uitdrukkelijke uitno odiging ont vingen dit bezoek bjj te wonen, door de politie geweerd. In 't algemeen gedroegen de politie-ambte- naren zich dien dag hoogst onbeminneljjk. Alle dames, die niet konden bewjjzen dat zjj als agentessen voor de tentoongestelde zaken aanwezig waren, werden met pjjnljjke zorg aan de oogen der beide vorsten en hun gevolg onttrokken Aan het parlementaire diner te Berljjn, ter eere van Crispi, namen ongeveer 180 per sonen deel. Graaf Bismarck was niet onder de aanzittenden. De dronk van Crispi op den keizer en den rijksdag werd met stormachtigen bjjval ont vangen, vooral zjjne verzekering dat hjj, wat ook zjjn vjjanden van het tegendeel mochten zeggen, den vrede wilde en dat zjjn droom was: de vrjjheid der volken en de vorming van ster kere staten. Toen Crispi het gezelschap verliet, werd hjj begroet met geestdriftvolle hocKs. In een onderhoud met een reporter van het Berliner Tageblatt uitte Crispi o. a. twijfel, of het Duitsche rjjk, met het oog op het eigen aardige karakter der Duitschers, wel ooit zoo machtig zou geworden zjjn, als het heden ten dage is, wanneer het een vrijzinniger consti tutie, bijv. eene als die van Italië, had bezeten. Zeer beleefd tegenover het volk dat hem gastvrijheid schonk, is deze opmerking niet, maar Crispi zal vóór alles den rjjkskanselier hebben willen behagen, en diens denkbeelden over vrijzinnige instellingen zjjn voldoende bekend! »Ik vind het allerliefst", zei zjj zacht tot den officier, »wjj hebben niets van dien aard. Daar is vrije keus, roman, persoonlijke voorkeur in en toch is het zoo onschuldig! 01 mon Dieu de VinnocenceTerwjjl bjj ons voegde zjj er met een zucht bjj. Zjj was op haar achttiende jaar uitgehuwe- ljjkt aan een geschikt persoon van geljjken rang en fortuin, na een wederzjjdsche overeenkomst tusschen haar familie en die van mr Vadministra teur. Al hare kleine romannetjes waren later gekomen. Men ging zitten en bewonderde een poos de schilderjj en daarna begon Madame met haar cavalier over de vrouw van den com mandant van het naastbij gelegen fort te bab belen. »Had hjj al kennis met haar gemaakt Hoe oud zou zjj zjjn? En was zjj inderdaad zoo schoon »Ja zeer schoonmaar dat was ook al een treurig geval. Zjj bezat geen cent. Haar man heeft haar louter uit mediljjden genomen, ik verzeker u, uit louter medeljjden Madame lachte en trok hare geschilderde wenkbrauwen omhoog. Dat was al heel ver keerd en vooral in dezen tjjd. Een Fransch ambtenar moest gehuwd zjjn, natuurljjk, opdat hjj dubbel rjjk zou wezen. Hjj moest de waar digheid van Frankrjjk ophouden maar vol gens haar was het bepaald slecht om iemand te huwen die geen cent bezat. Yernon Blake hief de oogen bedeesd van Oost- en West-Souburg-. Alhier is vanwege den minister van waterstaat bericht ingekomen dat tot de oprichting van een telephoonkantoor in deze gemeente zal worden overgegaan. Tot rjjkstelephoonkantoorhouder is benoemd de heer G. Braam en tot diens plaatsvervanger de heer G. F. Braam Gz. Vlissiugeu. De minister van marine heeft, bjj dienstbrief' aan den inspecteur over het loodswezen alhier, zjjne tevredenheid doen betuigen aan den loodsschipper le klasse L. J. Engels, ter zake van het aan boord van zjjn onderhebbend loodsvaartuig opnemen en verple gen van de bemanning der op zee in zinkenden staat aangetroffen Belgische vischsloep Jupiter no 16. Heden werd, ten kantore van den inspecteur over het loodswezen, door den varensgezel G. Spujj met gunstig gevolg examen afgelegd als hulploods voor de zeegaten der Wester-Schelde. Bochum. Het geheele bestuur der werk stakers is in hechtenis genomen. Frankfort. Koning Humbert inspecteerde op het Stationsplein het regiment huzaren en ontving in de versierde wachtkamer keizerin Frederik, uit Homburg overgekomen. Z. M. vertrok te 9 uur naar Milaan. Den heer H. M. K. te Y. Gjj hebt goedgevonden in de Middelburgsche courant van 24 Mei jl. de bewering te doen drukken dat ik *tegen beter weten in de drie anonyme advertentiön op rekening der (lees van) anti-revolutionnairen bljjf schrjjven", en »met nadruk" de vraag te stellen»is het niet tegen beter weten in, dat mr E. F. anti-revolu- tionnairen loftuitingen over den heer V. D. in den mond legt, die hjj zeker weet of althans zoo goed als zeker vermoeden kan, dat niet uit de pen van anti-revolutionnairen zjjn voort gevloeid". Gjj schrjjft zelfs te weten dat bjj mjj >de persoonljjke overtuiging voorzit dat die titel slechts een masker is om beter slag te slaan". Volgens uwe meening moet ik «slechts even rekening houden met de vele en velerlei eigenaardige meeningen die de rondte deden". Tegen die aantijging kom ik op. Gjj hebt het recht niet te beweren, dat ik op grond van koffiehuispraatjes bedrog moet onderstellen. Er zijn advertentiën geplaatst welker inzenders zich noemden »anti-revolu- tionnaire kiezers." Zoolang niet bewezen is dat er bedrog in 't spel is geweest, zoolang ben ik volkomen in mjjn recht, vol te houden dat die advertentiën van anti-revolutionnairen afkomstig zjjD. Noem openljjk den inzender of de inzenders; en zoo tegenspraak van den door u genoemde gedurendfe 2 maal 24 uren uitbljjft, zal ik na verloop van dien termjjn openljjk verklaren dat uit die advertentiën geen argument tegen de houding van anti-revolutionnairen tegenover de vrjjmetselarjj mag worden geput. Zoo gjj den inzender openljjk niet durft, niet kunt of niet wilt noemen, doe mjj dan eene verklaring toekomen van de redactie van de Zeeuwwaaruit bljjkt dat de inzender der bewuste advertentiën niet is een anti- revolutionnair, ook dan zal ik openljjk erkennen dat mjjn punt van uitgang is gebleken onjuist te zjjn. En zoo gjj noch het een noch het ander durft, wilt of kunt doen, herroep dan uwe aantijging dat ik tegen beter weten in heb geschreven. Doet gjj ook dat niet, dan zulleD onze uit- eenloopende begrippen van fatsoen mjj ver hinderen u verder te woord te staan Middelburg, 25 Mei 1889. E. Fokker. zjjn doek op en ontmoette die van Iris, waarbjj hjj niet kon nalaten veelbeteekenend te glim lachen. Die geheele beschouwing was zoo on- Engelsch en Iris sloeg op haar beurt de oogen neer. Die kleine pantomime ontging het scherp ziend oog van Madame niet. »Dat heb ik ook gekend dacht zjj want zjj had ook haar Arcadië gehad en bo vendien was zjj op dit oogenblik niet afkeerig van een kalm tête-a-tête met den officier der genie. »Kom, mon-amizei zjj eensklaps zjjn arm vattende. »Deze twee hebben hun eigen aangelegenheden te behandelen. Laten wjj hen niet storen en liever het landschap eens gaan bewonderen." En zjj bewonderden het land schap op eenigen afstand om den hoek van de rots, met dat andere element van persoonljjke voorkeur, dat, ofschoon niet zoo onschuldig, wel zoo aantrekkelijk is voor het Fransche karakter. »Welk een grappige opvatting" zei Iris zoodra zjj alleen waren, „zoo geheel ver schillend van de Engelsche zienBwjjzeBjj ons wordt het heel natuurljjk gevonden, wan neer iemand een arm meisje huwt, hard voor haar werkt en tracht haar gelukkig te maken. Wij vinden een huweljjk om geld verkeerd maar deze twee schjjnen het bjjna slecht te vinden dat iemand trouwt met een meisje, dat niets heeft." (Wordt vervolgd.) EEN PROTEST. Mjjnheer de Redacteur In uw nummer van Vrjjdag komt een inge zonden stuk voor uit V., geteekend H. M. K., waarin men leestdat de verkiezingslibels van een man als de heer Vorsterman van Ogen inder tijd den heer Bool de nederlaag en den heer mr. 'f Hooft zijn zegepraal bezorgde. In den strijd, toenmaals gevoerd, is, voor zoo ver ik weet, slechts éen libel (schotschrift) uit gekomen een stuk zoo in-gemeen, dat het ontegenzeggelijk veel kwaad gedaan moet heb ben aan de kandidatuur-Boolofschoon het overigens een publiek geheim is, dat vele libe ralen den heer Bool niet wilden stemmen om persoonljjke en andere redenen. Dat stuk is in dit district uitgegeven maar den schrijver daarvan ken ik niet. Onmiddelljjk na de ontvangst van het pam flet heb ik daarover mjjn verontwaardiging luide uitgesproken in de Middelburgsche courant, wier redactie reeds een dag vroeger als hare meening had medegedeeld, dat zoo'n stuk niet uit mjjne pen gevloeid kon zjjn. De redactie van de Standaard, die het libel in al zjjne laag heid tentoonstelde, handelde intusschen minder mooi, toen zjj mjjn schrjjven, waarin ik mede deelde, dat noch ik, noch het bestuur van de vereeniging Volksonderwijs iets met dat stuk te maken hadden, de opname weigerde. Uit het schrjjven van den heer H. M. K. be merk ik dat bij sommigen aan de overzjjde der Schelde nog steeds de overtuiging woont, dat ik de achrjjver ben van een stuk, dat ik ten diepste veracht. Zoover mjj bekend is, heb ik mjj bjj elke verkiezing van eerlijke wapenen bediendik stel er prijs op, dat dit erkend wordt en sommeer daarom den heer H. M. K. mjj aan te wjjzen, waar een door mjj onderteekend verkiezings manifest in een schotschrift ontaard is. Met de plaatsing van het bovenstaande in uw eerst uitkomend nommer zult gij ten zeerste verplichten Uw dw. dn., G. A. VoRSTERMAN van O YEN. Aardenburg, 25 Mei 1889. Vrijmetselaars en Anti-revolutionnairen. De stembus is hopen we voor langen tjjd gesloten en daarmêe het altjjd minder aangename terrein der personaliteiten verlaten. De edele strjjd om het beginsel, dat onze levensbeschouwing bepaalt, mag, op straffe van ondergaan, door geen der strjjdende partjjen nagelaten worden. In dien edelen strjjd is bjj de laatste verkie zing een scherpzinnig en invloedrjjk leider ons voorgegaan, door de verhouding tusschen de vrijmetselaars en de clericalen te bespreken. Blijkens de voorafgaande en daaropvolgende redeneering worden met clericalen hoofdzake- ljjk anti-revolutionnairen bedoeld, en van hen wordt gezegd dat zjj »de liberalen beschouwen als goddeloozen, en dat de vrjjmetselarjj zoowat het gemeenste en verderfeljjkste in der clericalen oog wat bestaat bjj de liberalen de kaart uitgeeft." Deze scherpe woorden verdienen m. i. in 't algemeen belang, dat zeer door onderlinge waardeering bevorderd wordt, eenige toelichting. Laat ons al dadelijk onderscheiden tusschen den mensch en zjjn begrip. De mensch bljjft ook voor ieder anti-revolutionnair, die zich rekenschap geeft, zjjn naaste die dwalen kan, maar dien hjj, bewust van eigen onvolmaakt heid, als zjjn evenmensch, niet zelden als zjjn meerdere in menig opzicht, eert. Vrjj metsel aar en anti-revolutionnair staan daarom zoozeer tegenover elkander, omdat hunne beschouwing van den mensch het verst van elkander verwjjderd is. De eerste beschouwt den mensch als product van een altjjddurend ontwikkelingsproces, de laatste ziet in den mensch een schepsel Gods. In het oog van den anti-revolutionnair dwaalt zoowel hjj die met Pascal den mensch un rot dépossédé noemit als hjj die met Boileau hem la plus sot animal heet, evenzeer hjj die met Helmers den mensch schepper onder God acht, als een ander vader- landsch dichter die hem half dier, half Engel noemt, maar 't meest van allen dwaalt in zjjn oog toch de maqon, die van schepping of herschepping niets weten wil en dus, in den zwaksten zoowel als in den sterksten vorm, de leer des bjjbels ontkent. z.ou ik, na deze toelichting, de vrjjheid mogen nemen het woord godloochenaar" te mogen omzetten in ontkenner van Gods Almacht als Schepper des hemels en der aarde, (art. 1 der Christeljjke geloofsbeljjdenis,) en de woor den »het gemeenste en verderfelijkste wat in ons oog bestaat", door: het verst afdwalende? Dan zal m. i. eenig ander licht opgaan over de begrippen dezer twee polarisch tegenover elkander staande meeningen dan menigmaal door scherpe uitdrukkingen van beide zjjden geworpen wordt, en dan zal misschien eenigs- zins meer gevoeld worden dat vasthouden aan eigen overtuiging geen schade behoeft te doen aan de humaniteit en aan den eerbied, door allen verschuldigd aan de overtuiging van an dersdenkenden. M. P. J. d. K. WelEdele heer redacteur, Verleen mjj s. v. p. voor onderstaand schrjj ven een plaats in uw eerstvolgend nommer. Gaarne had ik mjj in zake het niet feest vieren te 's Heer Arendskerde buiten alle kran tengeschrijf gehouden maar een paar uitdruk kingen in het ingezonden stuk van den burge meester onzer gemeente in uw nommer van jl. Donderdag dringen mjj van dat voornemen af te zien.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1889 | | pagina 2